موضوع اقدام پژوهی :
چگونه می توانم یادگیری نماز را در دانش آموزانم تثبیت کنم؟
فهرست مطالب
چگونه می توانم یادگیری نماز را در دانش آموزانم تثبیت کنم؟ 2
چکیده: 3
مقدمه : 4
توصیف وضع موجود ( شواهد 1) 6
راه های جمع آوری اطلاعات: 7
راه حل های انتخابی و اجرا: 8
توصیف وضع مطلوب (شواهد موفقیت در پژوهش شواهد2) 9
نتیجه گیری و توصیه ی ما به معلمان و والدین: 10
منابع : 11
چگونه می توانم یادگیری نماز را در دانش آموزانم تثبیت کنم؟
از سنین نخستین دبستان باید کودکان را بتدریج با نماز آشنا و به نماز خواندن تشویق کرد .بسیار مشاهده شده است که کودکان در کنار پدر و مادر می ا یستند یا به تنهایی نماز خواندن آن ها را تقلید می کنند. این مساله بیانگر این واقعیت است که رفتار کودک ،انعکاسی از رفتار الگوهاست و اگر مورد تشویق و تایید والدین و سایر الگها قرار گیرد ،تمایل بیشتری برای انجام آن پیدا میکند . از سوی دیگر لازم است اولیا و مربیان همواره در عملکرد خود ثابت قدم بوده، شخصیتی عاطفی ، منطقی و محبوب داشته باشند تا اثرگذاری آن ها در اجاد عادات خوب در کودکان افزایش یابد . تعلیم و تکریم نماز و توام کردن نماز با تجارب متنوع و خوشایند برای کودکان می تواند به علاقه مندی و عادت دادن آن به نماز موثر باشد.
چکیده:
هدف از این مطالعه و اقدام پژوهی تثبیت و یادگیری نماز در دانش آموزان است که کارهای ذیل انجام شد:
اول پرورش ریشه های فطری و احساسات مذهبی بچه ها و بعد با استفاده از مدل گروه بندی دانش آموزان و
استفاده از تدریس گروه همیار و تشویق دانش آموزان که نماز یاد گرفتند و تشویق کسانی که به هم گروه خود
نماز یاد دادند وتشویق کامل گروهی که نماز زودتر از بقیه گروه ها نماز یاد گرفتند باعث شد که تمام دانش –
آموزان کلاس پنجم نماز یاد بگیرند و نسبت به نماز و نماز جماعت علاقه مند شوند.
مقدمه :
نمازوسیله ی تشکر از خداوند برنعمت های اوست.((فصل لربک وانحر))
پیامبر اسلام فرمود:((موضوع الصلاه من الدین کموضع الراس من الجسد))نماز به منزله ی سرنسبت به تن می باشد.
پیامبرفرمود:((اول مایحاسب به العبد الصلاه))نخستین چیزی که به حساب انسان می رسند نمازاست.
حضرت علی (ع)می فرماید: (علموا صبیانکم الصلوه)نماز را به کودکتان بیاموز ید
نماز یکی از شایسته ترین ضروری ترین کارهایی است که باید در تمامی کشورهای مسلمان به خصوص در ایران ما صورت گیرد..زیرا برپا داشتن نماز نخستین ثمره و نشانه ی حکومت صالحان است.نمازرکن اصلی دین است و باید اصلی ترین جایگاه رادرزندگی مردم داشته باشد هیچ وسیله ای مستحکم ترو دایمی تراز نمازبرای ارتباط میان انسان با خدا نیست نورا نیت نمازورازها و رمزهای آن و درس هایی که در آن گنجانیده شده و اثر آن در ساختن فرد و جامعه چندان نیست که بشود درمقالی کوتاه از آن سخن گفت بلکه چنان نیست که بی خبری چون من بتواند از اعماق آن خبری آورد آن چه من با قلم قاصر و معرفت ناچیز خود می گویم آن است که مردم ما و جامعه ی ما و به خصوص جوانان ما که اکنون بار امانت سنگینی را به دوش گرفته اند باید نمازرا منبع قدرتی لایزال بدانند.آن است که در کار معرفی نماز کوتاهی های زیادی شده است و نتیجه آن که نماز هنوز جایگاه شایسته خود را به دست نیاورده است این مسئولیت سنگین بر دوش ما معلمان ابتدایی است.
توصیف وضع موجود ( شواهد 1)
از آن جایی که یکی از محوری ترین امور زندگی بر پایی نماز می باشد در ابتدای سال تحصیلی پی بردم که دانش آموازانم با مشکلات ذیل در نماز مواجه هستند:
1-غلط خواندن بعضی از اذکار نماز
2-عدم تسلط بر رعایت ترتیب نماز
3-در هنگام نماز جماعت برگشتن از قبله و خندیدن و به پایان رساندن نماز زودتر از امام جماعت
4- قرائت حمد و سوره در نماز جماعت
5-عدم توجه لازم بعضی از خانواده ها به امر مهم نماز
بعضی از اولیا اظهار می کردند که بچه های شان نسبت به خواندن نمازهای روزانه بی رغبت هستند همه ی این مواردباعث نگرانی و ناراحتی ام شد . و از همه ی همکاران درخواست کردم که در این زمینه در پایه های خود همکاری کنند و من نیز تصمیم گرفتم از طریق اقدام پژوهی و با کمک گرفتن از اولیا و دانش آموزان وهمکاران و مدیر محترم و با مطالعه و تحقیق در این زمینه بتوانم با یافتن راهکارهای عملی و ابتکاری و اجرای آن ها دانش آموزان را به یادگیری نماز و نماز جماعت علاقه مند کنم .چرا که اگر امروز نمازخانه های مدارس را خالی یا کم جمعیت ببینیم نباید انتظار داشته باشیم که فردا صف های نمازجماعت راپرجمعیت ببینیم.تصمیم به انجام این اقدام پژوهی گرفتم . تحت عنوان چگونه می توانم یادگیری نمازرا د ردانش آموزانم تثبیت کنم؟
راه های جمع آوری اطلاعات:
تصمیم گرفتم از طریق مصاحبه مشاهده مطالعه کتب و مقالات مرتبط بانماز جلسات با اولیا و همکاران و مدیر مدرسه و خود دانش آموزان اطلاعات کافی را در این زمینه کسب کنم و پس از بررسی دلایل مشکل راه حل های عملی و ابتکاری به دست آورم..صحبت و هم فکری با همکاران و اولیا که هیچ وقت برای یادگیری و آموزش نماز زود نیست.درست است که وجوب نماز از وقتی که بچه به تکلیف می رسد می باشد. اما آماده سازی از سال ها قبل است. از کوچکی پدر و مادر و در دوره ابتدایی معلمان نقش الگو را برای این بچه ها بازی می کنند.همچنین از موثرترین روش برای دعوت به نماز پرورش ریشه های فطری واحساسات مذهبی بچه هاست.مثل احساس سپاس گزاری احساس ستایش گری در مورد احساس سپاس گزاری شمردن نعمت هایی که خدا به ما داده نعمت چشم گوش نعمت پدر مادر آسمان ستاره و ……این نعمت ها را اگر ما بتوانیم با یک زبانی که بچه ها بهمند من فکر می کنم که گام اولی است که برای نمازخوان کردن بچه ها خیلی خوب است فکر می کنم یک زیر ساخت محکمی است که بچه ها به دبیرستان که می رسند سست نشوند. و همچنین در مورد احساس ستایشگری که یک احساس در نهاد ما آدم هاست که وقتی زیبایی را می بینیم می ستاییم. نقش زیبا طرح
زیبا صدای نطق زیبا بنای زیبا فرش زیبا شعر زیبا را می پسندیم و در مقابل به شعف در می آییم و آن را می ستاییم اگر بتوانیم در مدارس زیبایی های خدا را که کم هم نیست مثلا بجه ها را ببریم به یک موزه حیوانات مثلا همین طوری که پروانه ها را دارند آن جا می بینند به یک شکلی زمینه سازی کنیم که این پروانه ها سازنده ای دارند که آن سازنده اش خداست و من که دارم این زیبایی را می بینم آن آفریننده زیبایی را باید بستایم چه جور بستایم؟از این مسیر ما وارد آموزش نماز بشویم.
راه حل های انتخابی و اجرا:
پس از بررسی راه حل های پیشنهادی و اعتباربخشی به آن ها موارد ذیل انتخاب و اجرا شد:
1-پرورش ریشه های فطری و احساسات مذهبی بچه ها
2-خواندن هرقسمت از نماز در هنگام ورود معلم به کلاس به مدت 2 یا3 دقیقه
3- استفاده از روش تدریس همیار (گروهی)در نماز
4-تشکیل جلسه آموزشی و تربیتی ویژه والدین
5-بیان داستان هایی در رابطه با نماز از بزرگان و استفاده از سی دی های آموزشی
ما معلم ها باید ثواب های دنیوی و پاداش های اخروی را برای بچه ها به زبانی ساده و شیوا در قالب داستان بیان کنیم.
6-استفاده مکرر از تشویق
7-همراه کردن یادگیری با بازی و تفریح
8-اختصاص 10یا 15دقیقه زنگ های قرآن و هدیه های آسمان برای آموزش نماز
9-تشویق مکرر دانش آموز انی که در گروه خود به دیگران نماز آموزش می دهند
10-تشویق کامل گروهی که زودتر از گروه های دیگر نماز یاد گرفته اند
11-ایجاد محیطی شاد و دور از استرس برای یادگیری نماز یا برگزاری نماز یا نماز جماعت قبل از ساعت ورزش در زمین فوتبال که وصول به اهداف آموزشی را بهتر تسهیل و تثبیت می کند
-تشویق دانش آموزان به حضور در مسجد محله ی خود
توصیف وضع مطلوب (شواهد موفقیت در پژوهش شواهد2)
1- اولیای محترم از روش های بکار گرفته شده استقبال می کردند و ابراز می کردند که بچه ها ی شان نمازهای روزانه ی خود را مرتب می خوانند و به مسجد محله می روند و در نماز جماعت شرکت می کنند وهم چنین بسیاری از مشکلات اخلاقی و رفتاری آن ها بر طرف شده است.هم چنین چند نفر از اولیای دانش آموزان ضمن تقدیر و تشکر از بنده اظهار می کردند که فرزندان شان به آن ها می گویند که ما را برای نماز صبح بیدار کنند.
2-مدیر و ناظم و مربی پرورشی از برطرف شدن مشکلات اخلاقی و رفتاری دانش آموزان احساس رضایت و خوش حالی داشتند.
3-من و مدیرمحترم مدرسه با دیدن بچه ها و ذوق و شوق حضور آن ها در مسجد بسیار خرسند می شدیم و خدا را شکر می کردیم.
نتیجه گیری و توصیه ی ما به معلمان و والدین:
بیدار کردن فطرت پاک و خدا جوی کودکان وظیفه ای خطیر و پر مسئولیت است که اولیا و مربیان باید تما م توان خود را برای انجام آن به کار گیرند . بهترین و پایدار ترین یادگیری برای بچه ها زمینه ی شیرین و تشویقی بودن یادگیری وپرورش ریشه های فطری و احساسات مذهبی بچه ها همچنین خود معلمان پیش از همه در نماز خانه های مدارس در مساجد حاضر شوند تا زودتر بتوانیم به هدف خود برسیم.
منابع :
www.sid.ir
www.noormags.com
11