واحد گرگان
گزارش کارآموزی
موضوع : نحوه ساخت پی و اسکلت بتنی تا پایان سقف اول
استاد کارآموزی :آقای مهندس ایرانی خواه
تهیه کننده : سید دانیال میرکریمی
پاییز 1387
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه 3
اجرای شبکه پی 5
بتن ریزی پی 16
اجرای سقف 19
اجرای پله 32
پیوست 34
مقدمه
پیشرفت سریع جوامع ونیازهای روز افزون آنها به انجام طرح های مختلف عمرانی از یک طرف و رشد و توسعه علوم مختلف از طرف دیگر، ایجاب مینماید تا با یک برنامه ریزی صحیح و همه جانبه و نیز استفاده بهینه از ابزار و امکانات موجود در جامعه ، گامی بلند در جهت ترقی و تعالی جامعه برداشته شود.
به دلیل گسترده بودن حوضه فعالیت دانش آموختگان این رشته، شغل هایی که یک مهندسی عمران می تواند داشته باشد به صورتهای مختلفی طبقهبندی میشوند. یک مهندس عمران میتواند در حوضه پیمانکاری، مشاوره، نظارت و یا اگر دقیق تر به موضوع بنگریم در قسمتهای ساختمان سازی، سدسازی، راه سازی، پالایشگاه و سازههای صنعتی، مدیریت ساخت، سازههای دریایی و … فعالیت داشته باشد.
فعالیت یک مهندس عمران در هر یک ازاین قسمت ها علاوه بر تسلط در زمینه تئوری ، نیازمند تجربیات عینی و عملی است . یکی از فرصت هایی که می تواند در انتقال این تجربیات به شخص مفید باشد ، واحد کارآموزی است . اگرچه که آشنایی و شناخت تمامی مسایل و نکات عملی مستلزم سال ها تلاش و حضور در پروژه های مختلف عمرانی است ، لیکن فرصت کوتاه کارآموزی هم می تواند شخص را در رسیدن به این هدف یاری کند .
در همین راستا نگارنده با توجه به علایق شخصی خود ، اقدام به کارآموزی در شرکت فنی و مهندسی " قدر بتن " نمود که عمده فعالیت آن پیمانکاری است . لذا دوره کارآموزی در یک سازه بتن مسلح در حال ساخت به عنوان سرپرست کارگاه سپری شد.
شروع کارآموزی مقارن پایان دیوارچینی پی و پایان آن هم زمان با اجرای ستون طبقه دوم بوده است . نوع پی ساختمان نواری دو طرفه ( شبکه ای ) و سیستم سقف آن تیرچه بلوک است .
گزارش کارآموزی پیش رو اگرچه حاوی تمامی نکات اجرا یی انجام شده نیست ، لیکن مهمترین نکات را در بر دارد.همچنین قسمت هایی از نقشه های معماری و سازه ای که در طول دوره مورد استفاده قرار گرفته است در پیوست آمده است.
در پایان مراتب قدردانی خود را نسبت به مهندس پیام بنی کریمی ریاست شرکت سازه های ماندگار گرگان که مهم ترین نقش را در طی مفید دوره کارآموزی داشته اند، ابراز کرده و برای ایشان در تمامی مراحل زندگی آرزوی موفقیت می کنم.
اجرای شبکه پی
قبل از انجام هر کار، سرپرست کارگاه باید ملزومات اجرای پی را فراهم کند و خواسته خود را به طور کامل برای دست اندر کاران از جمله کارفرما ، مجری پی و کارگرها توضیح دهد.برخی از مصالح و و سایل مورد احتیاج به شرح زیر است :
1- میلگرد : میلگردهای پی به دو قسمت طولی ( کمرکش ) و عرضی ( چنگال ) تقسیم می شوند . قبل از سفارش میلگردها باید تعداد دقیق میلگردهای مورد نیاز را با توجه به نقشه محاسبه کرد . برای محاسبه میلگردهای طولی ، ابتدا طول هر نوار را در تعداد میلگردهای طولی ضرب می کنیم و سپس با توجه به شماره میلگرد ، نتایج را دسته بندی و جمع می کنیم. اگر حاصل را تقسیم بر 12 کنیم (طول یک شاخه میلگرد 12 متر است ) تعداد میلگردها برای آن شماره خاص بدست می آید .
12 / [تعداد میلگرد طولی*( طول نوار پی+ 0.2)] = تعداد میلگردهای طولی برای هر نوار
برای در نظر گرفتن طول خم در ابتدا و انتهای هر نوار باید مقدار 0.2 به طول هر نوار اضافه شود . اگر طول نوار یک پی بیشتر از 12 متر باشد برای پیوستگی میلگردها در محل انقطاع ، بایستی از اور لپ (( overlap استفاده شود . طول اورلپ مطابق آیین نامه بایستی بین 40تا 50 برابر قطر میلگرد مورد استفاده باشد . برای احتساب طول اورلپ در محاسبه میلگردها باید مقدار آن را به طول هر نوار اضافه کرد .
نمونه ای از اورلپ در محل قطع میلگردها
در محاسبه میلگردهای عرضی باید ابتدا عرض نوارها را با 0.2 جمع کنیم وسپس در تعداد میلگردهای عرضی هر نواربا توجه به شماره میلگردها ضرب کنیم . آنگا هحاصل را بر 12 تقسیم کنیم تا تعداد شاخه مورد نیاز بدست آید .
12 / [ تعداد میلگردهای عرضی * ( عرض نوار پی+0.2)]= تعداد میلگردهای عرضی برای هر نوار
2- قیچی زمینی: قیچی زمینی ، وسیله استاندارد برای برش میلگرد است و تا جایی که می توان باید از قیچی برای بریدن میلگرد استفاده شود. قیچی بایستی با توجه به بزرگترین شماره میلگردها تهیه شود .
3- دستگاه برش هوا گاز: این وسیله از یک کپسول گاز و یک کپسول اکسیژن تشکیل شده است . سوختن هم زمان اکسیژن وگاز باعث ایجاد حرارت شدیدی می شود که فولاد را به دمای ذوب خود می رساند وبه این طریق میلگردها برش داده می شوند . این دستگاه برای برش میلگردهای با قطر بزرگ که قیچی قادر به قطع آن نباشد استفاده می شود .
آیین نامه استفاده از این وسیله را به دلیل ایجاد تنش های پسماند مجاز نمی داند اما سرعت و سهولت انجام کارباعث استفاده از این وسیله می شود.
4- میز کار : اصطلاحاً به میزی گفته می شود که بر روی آن میلگردها خم زده می شوند. از این میز در مراحل بعدی برای ساختن خاموت استفاده می شود .
سایر وسایل مورد نیاز عبارتند از انبر ، سیم آرماتوربندی ، …
دغدغه اصلی سرپرست کارگاه قبل از انجام هر کاری باید ایمنی و حفظ سلامت افراد کارگاه باشد لذا تمام تدارکات مورد نیاز فراهم شود . این وسا یل در مرحله پی عبارتند از دستکش وعینک که هر دو به هنگام برش میلگردها توسط دستگاه هوا گازمورد احتیاج هستند .
اولین گام در اجرای پی برش میلگردها در طول های مورد نیاز است . بایستی برش میلگردها را طوری انجام داد که ، پرت میلگردها به حداقل مقدار برسد . اگر چه این کار باعث صرفه جویی در مخارج می شود ولی در عمل ممکن است باعث سردرگمی کارگرها شود . سرپرست کارگاه در این موقعیت باید برش میلگردها را طوری برنامه ریزی کند که هم برش میلگردها پرت کمتری داشته باشد و هم باعث سردرگمی کارگرها نشود . این کار به خصوص در پروژه های بزرگ کاملاً ضروری است .
بعد از برش میلگردها نوبت به خم زدن آنها می رسد .این کار برای میلگردهای کوچک روی میز کار انجام می شود . برای میلگردهای با طول زیاد خم زدن با توجه به شرایط کارگاه می تواند روی میز کار انجام بگیرد یا توسط آچارF روی زمین انجام شود .
گام بعدی پخش میلگردهای طولی وعرضی کف پی است . سپس میلگردها به وسیله سیم آرماتوربندی بافته می شوند و به صورت شبکه در می آیند . در بافتن میلگردها بهتر است از گره " هفت وهشت " استفاده شود اما معمولا آنها را با گره ساده می بندند . همچنین بهتر است که تمامی گره ها به هم بافته شوند ولی بستن یک در میان گره ها نیز بلامانع است . دربستن میلگردها درمحل اورلپ ها و ستون ها باید توجه ویژه داشت . در پخش میلگردهای طولی باید دقت شود که محل قطع میلگردها همه در یک طرف قرار نگیرند زیرا این کار باعث ضعیف شدن شبکه در محل اورلپ ها می شود . همچنین باید دقت شود فاصله شبکه کف از دیوار ها و دیوار چینی ها حدود پنج سانتیمتر باشد .
قرار گیری یک در میان اورلپ ها
پس از بافتن شبکه ، میلگردهای کف که روی زمین قرار دارند باید حدود سه تا پنج سانتیمتر روی زمین قرار گیرند تا در هنگام بتن ریزی ، میلگردهای کف کاملا در پوششی بتنی قرار گیرند . برای این کار یک قسمت از شبکه به طور موضعی توسط دیلم بالا آورده و در زیر آن سنگ قرار داده می شود . استفاده از آجر به جای سنگ باعث جذب آب بتن در هنگام بتن ریزی می شود و در نتیجه منجر به پوکی بتن می شود .
پس از بافتن شبکه میلگردهای پایین ، باید شبکه میلگردهای بالا بافته شود. برای قرار دادن میلگردها در ارتفاع دلخواه از سطح زمین از خرک استفاده می شود. خرک ها در اندازه و شکل های متفاوتی از میلگرد ساخته می شوند. ارتفاع خرک از ارتفاع دیوارچینی پنج تا ده سانتیمترکمتردر نظر گرفته می شود .
دو نمونه از انواع خرک
بافتن شبکه بالا به این صورت انجام می پذیرد که ابتدا خرک ها را در فاصله حدود چهار متر از هم قرار می دهند و سسپس میلگردهای طولی را روی خرک ها سوار می کنند . بعد از آن میلگردهای عرضی را روی میلگردهای طولی می بافند . پس بافتن کامل میلگردها ، به علت وزن زیاد قسمت هایی از شبکه دچار انحنا می شود. برای رفع این اشکال بایستی در قسمتهای ضعیف خرک قرار داده شود تا شبکه کاملا یکدست شود . خرک هایی که در ابتدا قرار داده می شوند معمولا از میلگردهای قوی تر و خرک های بعدی از میلگردهای با قطر کمتر ساخته می شوند .
پس از اتمام تمام این مراحل مهندس باید دقت کند که تمام تقاطع میلگردها حداقل به صورت یک درمیان بسته شده باشند، فاصله میلگردها از هم مطابق نقشه باشد، در شبکه خیز وجود نداشته باشد ، فاصله بین شبکه کناره ها وکف مناسب باشد . در صورت وجود مشکل در هر کدام از این قسمت ها باید دستورات لازم داده شود .
مرحله بعد مشخص کردن جای ستون ها است . این مرحله از کار از اهمیت ویژه ای برخوردار است چرا که خطا در کار حتی به میزان یک سانتیمتر غیر قابل جبران است .برای این کار از نخ کشی استفاده می شود . ابتدا آکس اولین ستون را با توجه به نقشه معماری از دیوار حریم ساختمان پیدا می کنیم . وآنرا را با نخ گره می زنیم . سپس نخ را کشیده و تا انتهای طولی پی می کشیم و آنرا به آکس ستون انتهایی که خود به وسیله مترکشی از دیوار مشخص شده است وصل می کنیم . بعد با توجه به نقشه آکس بندی ستون ها نخ کشی را برای همه نوارها انجام می دهیم . محل برخورد نخ ها دقیقا محل آکس ستون ها می باشد. برای امتحان درست بودن جای ستون ها باید از متر کردن آکس ستون ها با کناره ها و همچنین قضیه فیثا غورث استفاده کرد. استفاده از قضیه فیثاغورث برای امتحان درستی زاویه های نود درجه صورت می گیرد.بعد از معلوم کردن جای ستون ها مشخص شد که به علت دیوارچینی اشتباه ، دو ردیف از ستون ها به جای قرار گرفتن در وسط نوار، در کناره نوار پی قرار گرفته اند . این مسئله با نظر مهندس ناظر بلا مانع تشخیص داده شد .
عدم قرارگیری ستون در وسط پی
پس از مشخص کردن آکس ستون ها ، یک خاموت طوری روی شبکه میلگردها بافته می شود که آکس ستون دقیقا در وسط خاموت قرار گیرد. بعد ریشه ستون را درداخل خاموت جاگذاری می کنیم . ریشه ستون ، میلگردی است که از کف پی شروع می شود و به اندازه اورلپ میلگرد از سطح تمام شده پی بالا می آید . برای ایجاد پیوستگی مناسب ، ابتدای ریشه که در پی قرار دارد باید حدود 15 تا 20 سانتیمتر خم بخورد. رابطه زیر طولی از میلگرد را که لازم است برای خاموت برش دهیم ، مشخص می کند . دراین رابطه مقدار a برابر عرض ستون است . همچنین مقدار 0.2 برای خم ابتدا وانتهای خاموت در نظر گرفته شده است .
0.2 + ( 6 – a) * 4 = L
قبل از بتن ریزی باید در محل برخورد پی با کناره ها پلاستیک گذاشت تا پس از بتن ریزی دیواره ها آب بتن را جذب نکنند و باعث پوکی آن نشوند .
سپس پی باید به طور کامل تمیز و هر جسمی که برای بتن مضر است از داخل پی برداشته شود . بعد باید مطمئن شویم پشت تمام دیواره ها پر است تا در هنگام بتن ریزی دیواره ها عقب نشینی نکنند .با توجه به پلان ساختمان قسمتی از آسانسور در داخل پی قرار دارد که جای خالی آن قبل ازبتن ریزی در پی مشخص شد . برای این کار ابتدا با استفاده از چند میلگرد محدوده آسانسور مشخص شد و سپس دور میلگردها دیوارچینی و پلاستیک گذاری شد.
پس از اتمام همه مراحل ذکر شده کارمیلگرد گذاری پی تمام شده تلقی می شود . تمامی این مراحل در ساختمان توسط دو کارگر فنی و یک کارگر ساده در شانزده روز انجام شد .کل میلگردهای به کا رفته در پی حدود چهار تن بوده است .
پی بعد از اتمام بافتن شبکه
بتن ریزی
مهمترین قسمت در اجرای پی ، بتن ریزی است . این کار به دو صورت بتن ریزی دستی و یا بتن آماده انجام می شود . بتن ریزی آماده نسبت به بتن ریزی دستی برتری دارد زیرا اطمینان از کیفیت بتن درآن بیشتر است ، زمان کمی احتیاج دارد ، بتن در آن یکپارچه است . هزینه بتن آماده به علت اینکه به عنوان یک کالا خریداری می شود ، بیش از بتن معمولی ساخته شده در کارگاه می باشد ، ولی این افزایش قیمت به خصوص در پروژه های بزرگ با صرفه یی که در سازماندهی کارگاه در بتن ریزی ، هزینه ناظر بتن و مقدار سیمان می شود ، جبران می گردد.
در بتن ریزی پی این ساختمان از بتن آماده استفاده شد . حجم کل بتن ریزی درپی حدود 90 متر مکعب و عیار مورد نیاز ، عیار 350 بوده است یعنی 350 کیلوگرم سیمان در هر متر مکعب . با توجه به اینکه حجم هر یک از کامیون های حمل بتن حدود 6 متر مکعب است برای بتن ریزی به 15 کامیون احتیاج بود که این کار توسط سه کامیون در پنج رفت وبرگشت انجام شد . به همین خاطر بتن ریزی باید طوری صورت می گرفت که کامیون ها معطل نشوند وبه موقع تخلیه شوند زیرا در غیر این صورت علاوه بر کاهش کیفیت بتن ، بتن پی کاملا یکپارچه نخواهد بود .در مجموع بتن ریزی ساختمان ، ساعت نه صبح شروع و چهار بعد از ظهر تمام شد .
بتن ریزی از انتهای پی شروع شد . بتن به وسیله پمپ از کامیون به انتهای کارگاه که در فاصله 20 متری قرار داشت پمپاژ شد. روند بتن ریزی به این صورت بود که در هر نوارعرضی ابتدا بتن ریزی در کناره ها وسپس در وسط انجام می شد . بعد لوله های اضافی در امتداد طولی برداشته می شد وبه همین ترتیب بتن ریزی از انتها به ابتدا انجام شد .
برای هر دو متر مکعب از پی که بتن ریزی شد باید با استفاده از دستگاه ویبراتور بتن را ویبره کرد . ویبره کردن بتن باعث می شود حفرات داخل بتن به خاطر لرزش دستگاه پر شود و به این وسیله از پوکی بتن جلوگیری می شود . باید توجه داشت اگر ویبراتور در بتن زیاد باقی بماند شیره بتن خارج می شود .
پس از رسیدن بتن به ارتفاع مورد نظر بایستی سطح بتن به وسیله ماله کاملا صاف شود . نکته قابل توجه دیگر، کنترل ریشه ستون ها در برابر پیچش پس از بتن ریزی و قبل از سخت شدن بتن است . این کار را می توان با استفاده از ریسمان کشی انجام داد .
در روزهای بعد از بتن ریزی ، باید آن را با آب کاملا مرطوب نگه داشت تا فعل وانفعالات ناشی از واکنش آب و سیمان ( هیدراتاسیون ) به خوبی انجام شود . این کار در مراحل اولیه سخت شدن بتن نه تنها بر مقاومت ، بلکه بر دوام و پایایی بتن هم می افزاید .
اجرای سقف
پس از اجرای پی نوبت به اجرای سقف می رسد . لازم به توضیح است که اجرای یک سقف ، شامل ستون ها و پله مربوط به آن نیز می باشد . در این ساختمان اجرای سقف به یک گروه کارگر به صورت پیمانکاری داده شد و مدت تحویل هر سقف 20 روز درنظر گرفته شد .نوع سقف تیرچه بلوک است.
اولین گام در اجرای سقف اجرای ستون ها است . ابتدا باید میلگردهای مربوط به ستون ها را برش داد . میلگردهای ستون بایستی با توجه به ارتفاع طبقه ، عرض تیر و اورلپ ستون طبقه بعد برش داده شود . ارتفاع سقف اول در ساختمان ها متغیر بوده و معمولا بین 2.70 تا 3 متر است، عرض تیر 40 سانتی متر و اورلپ ستون بعد حدود یک متر است . بنابراین طول میلگرد برای برش معمولا حدوداً چهار متر است . خاموت هم باید به اندازه مورد نیاز وطول مناسب بریده شوند و سپس خم بخورند . نحوه بستن خاموت ها به میلگردهای طولی ستون به این صورت است که ابتدا خاموت ها به اندازه مورد نیاز در چهار میلگرد طولی قرار داده می شوند ، بعد خاموت ها به دو میلگرد طولی بافته می شوند و در نهایت به دو میلگرد دیگر بافته می شوند . در بستن خاموت ها باید دقت که اولاً خاموت ها در فواصل مشخص شده از طرف نقشه بسته شوند ، ثانیاً گوشه ای از خاموت ها که در آن میلگرد خم شده نباید در یک راستای طولی قرار گیرند ، بلکه باید به صورت متناوب در میلگردهای طولی بافته شوند . در ادامه سایر میلگردهای طولی در داخل ستون قرار داده می شوند و به خاموت ها بافته می شوند .
نحوه بافتن خاموت ها به ستون
حال ستون های آماده که بر روی زمین به صورت افقی قرار دارند را بایستی برروی ریشه ستون ها که از پی بیرون آمده ند سوار کرد قرار دادن ریشه پله در این مرحله انجام می شود . ریشه پله در واقع میلگردهای پاگرد پله هستند که در بین دو ستون قرار گرفته اند و حکم تکیه گاه را برای شبکه پله که بعداً بافته خواهند شد، بازی می کنند .
بعد از طی مراحل ذکر شده ، نوبت قالب بندی ستون ها است . قالب ها در انواع متفاوت و برای کاربردهای متفاوت ساخته می شوند . از انواع قالب ها می توان قالب چوبی و قالب پین گوه ای را نام برد . همچنین قالب ستون های متصل به دیوار با قالب ستون های وسط متفاوت است .
در این ساختمان از قالب پین گوه ای برای سقف اول استفاده شد . این قالب، نوعی قالب فلزی است که درآن هر ضلع از گوشه قالب جدا بوده و اتصال آنها به وسیله پین و گوه انجام می شود .
قرار دادن قالب ها در یک تراز توسط میلگردهایی به طول 40 سانتی متر ( عرض ستون ) که به داخل شبکه ستون بافته می شود انجام می شود . به یک سر این میلگردها در ستون اول ریسمان بسته می شود و تا میلگرد ستون انتهایی کشیده می شود . میلگرد ستون های میانی به این وسیله در یک راستا قرار می گیرند.
قبل از سوار کردن قالب به ستون باید سطوح آن کاملاً روغنکاری شود تا هنگام بتن ریزی ، بتن به سطوح قالب نچسبد . برای روغن کاری می توان از روغن سوخته ماشین استفاده کرد . برای ستون های کنار دیوار آن قسمت از ستون که در طرف دیوار است باید کاملاً با پلاستیک پوشانیده شود و درسه طرف دیگر قالب به صورت عادی بسته می شود . در ستون هایی که ریشه پله در آنها قرار دارد ، قسمتی که ریشه پله از آن بیرون آمده است با استفاده از تخته قالب بندی می شود .
ریشه پله بعد از بتن ریزی
بتن ریزی ستون هم مانند بتن ریزی پی با عیار 350 انجام شد .بتن ستون با استفاده از دستگاه مخلوط کن ( بتونیر ) ساخته و سپس با فرغون تا محل ستون انتقال می یافت و از آنجا با بیل به داخل قالب ریخته می شد . با تکان دادن میلگردها یک ویبره مقدماتی انجام می شد . بعد از این که بتن به ارتفاعی حدود دوسوم ارتفاع ستون رسید با دستگاه ویبراتور ، ویبره می شد.ویبره بتن در یک سوم آخر ارتفاع با تکان منظم میلگردها صورت گرفت . بعد از بتن ریزی عمود بودن قالب باید توسط شاقول امتحان شود . بتن ریزی ستون به هیچ وجه نباید در دو مرحله انجام شود . در این ساختمان بتن ریزی 16 ستون در پنج روز پایان یافت .
بعد از بتن ریزی ستون ها ، نوبت اجرای تیرهای سقف است . برای بتن ریزی تیرها باید زیر وکناره آن توسط قالب های چوبی احاطه شود . ساختن قالب ها در کارگاه انجام می شود بنابراین تهیه چوب مورد نیاز ضروری است. این قالب ها ازتخته هایی به عرض 10تا 15 سانتی متر ساخته می شوند . بعد از کنار هم گذاشتن تخته ها تا جایی که به اندازه عرض تیر باشند ، آنها را با چوب هایی که چهار طرف آن تراش داده شده به هم وصل می کنیم .این چوب ها که به آن چهار تراش گفته می شود باید در هر 1تا 1.5 متر طول تخته ها قرار داده شوند .
در این ساختمان ضخامت تیر 40 سانتی متر و ضخامت سقف 30 سانتی متراست ، بنابراین ابتدای تیر 10 سانتی متر پایین تر از ابتدای سقف قرار دارد . این 10 سانتی مترهم باید توسط قالب مهار شود.
برای اینکه سطح تیر یک دست باشد و دچار پستی وبلندی نشود از لوله استفاده می شود . قطر این لوله ها پنج سانتی متر و طول آنها حداکثر شش متر است . این لوله ها را ابتدا روی ستون ها می گذارند ، بعد روی آنها قالب ها را قرار می دهند .
استفاده از لوله در زیر قالب
برای این که تیر بعد از بتن ریزی تحت وزن خود قوس پیدا نکند گذاشتن لوله زیر آن کافی نیست . برای جلو گیری از این انحنا از شمع استفاده می شود . شمع نوعی نگهدارنده تیر و سقف است که به صورت های مختلف ساخته می شود . دو نمونه از شمع ها ، شمع های چوبی و شمع های فلزی هستند . شمع های فلزی دارای درجه تنظیمی برای تغییر ارتفاع می باشند . شمع های چوبی در کارگاه ساخته می شوند . در ساختن شمع باید دقت کرد که ارتفاع چوب های بریده شده مناسب باشد . هنگام استفاده ، شمع ها باید در زیرچوب های چهارتراش که برای اتصال تخته ها به کار برده شده ( پشت بند) جاگذاری شوند . برای محکم کردن شمع ها در جای خود از گوه های چوبی استفاده می شود .
نحوه قرارگیری شمع و گوه
پس از قرار دادن قالب ها و شمع ها می توان میلگردهای تیر را بر روی قالب ها گذاشت . برای اجرای تیرها ابتدا دو میلگرد عمود بر تیر مورد نظر به ریشه های ستون بافته می شود و میلگردهای طولی بالا و پایین تیر را برروی این دو میلگرد افقی گذاشته می شود و تعداد خاموت های لازم از میلگردهای طولی رد می شوند .
در نقشه تعداد خاموت ها با دو فاصله مشخص شده است . هنگام پخش، در یک سوم میانی طول تیرخاموت ها با فاصله کمتر و در سایر نقاط با فاصله بیشتربافته می شوند . خاموت های کنار دهانه ها باید حتماً در فاصله مشخص شده قرار گیرند ، زیرا بیشترین تنش برشی در محل تکیه گاه ها رخ می دهد.همچنین خاموت ها باید توسط گره " هفت و هشت " بسته شوند .
میلگردهای تقویتی در این مرحله به سایر میلگردها بافته نمی شوند چون باعث سنگینی زیاد تیر می شود و می تواند هنگام سقوط تیر به قالب آسیب برساند .
از موارد مهم قابل توجه ، این است که اگر لازم باشد میلگردی در طول تیر قطع شود به هیچ وجه نباید این کار در محل ستون انجام گیرد. بلکه محل قطع شدگی باید در یک سوم میانی طول دهانه باشد . دلیل این کار ایجاد تمرکز تنش و تشکیل مقطع بحرانی در محل ستون ها است .
با برداشتن میلگردهای افقی نگهدارنده تیر، تیر یکباره بر روی قالب ها سقوط می کند. در این مرحله می توان میلگردهای تقویتی را در تیر جاگذاری کرد . همچنین در صورت وجود کنسول در پلان ، ابتدا در زیر آن قالب بندی می شود و سپس دال آن که شبکه ای از میلگردها است بافته می شود . دال کف پله هم در این قسمت بافته می شود . در بافتن دال کف پله میلگردهایی برای اورلپ شدن با دال پله بیرون گذاشته می شود .
دال کف پله پس از بتن ریزی
پس از اتمام کار تیر ، می توان شروع به گذاشتن تیرچه ها کرد .تیرچه متشکل از میلگردهای طولی اصلی و همچنین خرپا می باشدکه خرپا با جوش مقاومتی به میلگردهای اصلی جوش داده می شود. قسمت دیگر تیرچه ، بتن پر مقاومت و کم ضخامتی می باشد که با ضخامت حدود 3 تا 5 سانتی متر اطراف میلگردهای اصلی ریخته می شود . نشریه شماره 82 دفتر تحقیقات سازمان برنامه ، ضوابط ویژه ای برای اجرای صحیح تیرچه بلوک ارائه می دهد .
حال باید تیرچه ها را جاگذاری کرد . فاصله تیرچه ها از هم به اندازه یک بلوک است یعنی 40 سانتی متر . باید دقت شود که در محل نورگیر و آسانسور از گذاشتن تیرچه خودداری شود . در مورد داکت ، تیرچه قرار داده می شود ولی بلوک مربوط به آن قرار داده نمی شود .
نورگیر دراین ساختمان طولی قرار گرفته تیرچه ها را قبل از رسیدن به تیر قطع می کند . برای حل این مشکل دو تیرچه در جهت عمود بر تیرریزی درکنار هم قرار داده شد تا تیرچه های اصلی روی آن سوار شوند.
نحوه قرارگیری تیرچه ها در محل نورگیر
تیرچه ها ازاز دو طرف تیرجاگذاری می شوند و در وسط به هم می رسند. معمولاً وقتی دو تیرچه در وسط به هم می رسند فاصله ای با هم دارند که نمی توان با بلوک آن را پر کرد . در زیر این فاصله قالب بسته می شود و دو یا سه میلگرد طولی در آن قرار داده می شود . هنگام بتن ریزی روی این فاصله بتن ریخته می شود . به این فاصله در اصطلاح ژوئن گفته می شود .
ژوئن پس از بتن ریزی
بعد از قرارگیری همه تیرچه ها و بلوک ها ، می توان میلگردهای حرارتی را به کار برد . همان طو که می دانیم به علت پدیده جمع شدگی و کاهش درجه حرارت ، بتن تمایل به انقباض دارد . به علت یکپارچگی دال با تیرهای تکیه گاهی و در نتیجه وجود مانع در مقابل کاهش طول ، این پدیده باعث تنش های کششی و در نتیجه ایجاد تنش در دال می شود که با تعبیه میلگردهای کافی باید این ترک ها را در دال طوری توزیع نمود تا عرض ترک کوچک شده و موجب عوارض زیان آور نشوند . در دال های یک طرفه ، وجود میلگردهای محاسباتی در امتداد عمود بر تکیه گاه ها ، به خوبی با پدیده جمع شدگی و تغییرات درجه حرارت مقابله می کند ، لیکن در امتداد عمود بر میلگردهای اصلی باید میلگردهایی برای مقابله با جمع شدگی و تغییرات درجه حرارت تعبیه گردد . این میلگردها در محاورات فنی غالباً به میلگردهای حرارتی مشهور می باشند . این میلگردها در واقع میلگردهایی باقطر 6 میلی متر و بدون آج هستند که به صورت شبکه به میلگردهای تیرچه بافته می شوند .
بعد از قرار دادن تیرچه و بلوک ، به زیر تیر چوبهایی بسته می شود و در زیر آن شمع گذاشته می شود . اگر شمع چوبی باشد فاصله آنها باید حدود یک متر و اگر فلزی باشد حدود دو متر در نظر گرفته شود .
بعد ، باید تمام تیرها و کنسول ها را تراز کرد . تراز کردن با شلنگ تراز انجام می گیرد. در هنگام کار با شلنگ تراز، باید دقت شود که در آب داخل شلنگ هوا وجود نداشته باشد . وسط تیر و انتهای کنسول باید یک سانتیمتر بالاتر از تکیه گاه باشد ، زیرا بعد از بتن ریزی دراین قسمت ها نشست رخ می دهد.
بتن ریزی پس از طی مراحل فوق صورت می گیرد . بتن مورد نیاز همانند بتن پی دارای عیار 350 است و به صورت دستی انجام می شود . برای انتقال بتن از کف زمین تا سطح سقف از بالابر استفاده می شود .
با توجه به این که بتن ریزی در طول چند روز انجام می شود بتن در نهایت یکپارچه نخواهد بود . بنابراین باید دقت کرد که محل گسستگی بتن در فاصله یک سوم میانی تیر ویا بر روی تیرچه ها رخ دهد .
ویبره بتن سقف در محل تیرها و ستون ها انجام می شود و ویبره بتن روی تیرچه ها لازم نیست .
نحوه اجرای دیوارهای آجری :
روش اجرا و ساخت انواع دیوارهای باربر و غیر بابر همراه با نحوه پیوندها و اتصالات و سایر نکات از قبیل شاقول کردن ،ریسمانی کردن ،هشتگیر با بند و… را بررسی خواهیم کرد چند نکته هنگام اجرای دیوارهای آجری ضروری به نظر می رسد :
1-جر مصرفی فشاری باید دارای مفاومت بیش از 50 کیلوگرم برسانتیمتر مربع باشد .سالم و دارای کناره های تیز و بدون آلودگی و مواد خارجی باشد .حتی المکان آجر درسته به کار برده و از به کار بردن آجرهای شکسته خودداری شود زیرا باعث مصرف زیادتر ملات می شود که از مقاومت دیوار کم می کند .
2-آجرها قبل ازمصرف باید زنجاب یعنی از آب اشباه شود و برای این منظور یا آجرها را داخل بشکه آب فرو می برند ویا با شیلنگ به قدری روی آن آب می پاشند که دیگر آب جذب نکرده و سپس آنها را مصرفی می کنند .درغیر این صورت اگر آجر به صورت خشک مصرف شود ،سریعاً آب ملات را مکیده و از اتصال آجر با ملات جلوگیری می شود . همچنین در هوای گرم پس از آجر کاری باید روی آن را آب پاشی کرد ودر هوای کمتر از 5درجه سانتیگراد (هوای سرد) نباید آجر چینی را انجام داد .
3- سطح آجر کاری در هر ردیف بایدکاملاً افقی باشد و به شکل موجی نباشد زیرا پخش بار در سطوح افقی یکنواخت صورت می گیرد.
4- هنگام آجر چینی در قسمتهای مختلف ساختمان ، اختلاف ار تفاع آجر کاری هر قسمت نباید بیشتر از یک متر از سایر قسمتها باشد .
5- در گوشه ها و محلها ی تقاطع دیوارها یک رج در میان قفل وبست کامل ایجاد شود و گوشه های بیرو نی دیوار در هر رج قفل و بست کامل داشته باشند که برای این منظور نباید دیوار چینی گو شه ها در امتداد قائم متوقف شود به عبارت دیگر در گوشه ها باید یک ردیف راسته با یک کله و ضلع ردیف باشد . همچنین درزهای قائم در طر ف داخل و خارج دیوار روی هم قرار گیرند . یعنی فاصله درزهای قائم دو ردیف باید به اندازه یک دوم طول آجر تا حداقل یک چهارم طول آن از هم فاصله داشته باشد .
دیوارهای جداکننده ( پارتیشن ) :
دیوارهای جداکننده همانطوری که از اسمشان پیداست نقش جدا کردن فضاهای مختلف ساختمان را به عهده دارند و هیچگونه وظیفه باربری نداشته و از نظر نوع مصالح ممکن است در ساخت آنها از آجر فشاری ، سفالی ، یا مجوف و یا از جنس قطعات پیش ساخته سبک بتونی و بالا خره دیوارهای چوبی استفاده کرد نکته مهم این است که این دیوارها از هر جنس که باشند باید حتی المقدور وزن آنها سبک باشد ، خصو صاً هنگامی که روی سقف طبقات زیرین قرار می گیرند . در ضمن دیوارها باید عایق صوت و حرارت نیز باشند .
دیوارهای جدا کننده از نظر مصالح :
1- دیوارهای جداکننده یا فشاری : این دیوارها با آجر فشاری توپر ساخته می شوند و ضخامت شان عموماً در طو ل ارتفا ع کم و با ضخامت 10سانتیمتر است . در این دیوارها آجرها را به صورت راسته با رعایت پیوند دیوار ، روی هم قرار می گیرند ، ارتفاع این دیوار نمی تواند زیاد باشد و معمولاً بعد از هر چند رج دیوار چینی روی بعضی قسمتهای دیوار را برای استحکام و پایداری بیشتر گچ می زنند . ملات اینگونه دیوار ها عموماً ماسه و سیمان است .
2- دیوارهای جداکننده با آجر سوراخدار :
این دیوارها از نوع آجر سوراخ دار و حجره ای ساخته می شوند آجرهای سوراخدار و حجره ای از آجرهای توپر سبکتر و حجره ها و سوراخهای آجر عمل خشک شدن و پخت را آسان می کنند . صر فه جویی در خاک رس و در نتیجه کاهش وزن دیوارهای غیر باربر ، یک مزیت است ،چون آجرهای حجره ای یک طر فشان بازو و طرف دیگرشان بسته است . هنگام چیدن طرف باز حجره ها رو به پائین است تا ملات داخل حجره ها شود و باعث سنگینی وزن دیوار نگردد .
دیوارهای بلوکی و سفالی :
این بلوکها به صورت تو خالی و یا مجوف به روش تزریقی ساخته ، و در کوره پخته شوند . سفالهای مجوف و یا تو خالی که به اشکال و اندازه های مختلف ساخته می شوند برای ساختن دیوارهای سبک که فقط برای تقسیم فضاها و جلوگیری از عوامل جوی مدنظر باشند ، بکار میروند . دیوارهایی که با بلوکهای سفالی فوق ساخته می شوند بیشتر در ساختمانهای اسکلت بتونی که غالباً دیوار ها ، باری جز وزن خود را تحمل نمی کنند ، بکار می رود اصولاً باید هر چه ممکن است ، سبکتر باشند و می توان آنها را در دیوارهای تقسیم داخلی د ر طبقات مختلف ساختمان بکار برد . از مزایای این دیوارها علاوه بر سبکی ، سهولت بکار بردن و سرعت عمل در چیدن دیوار به علت بزرگ بودن سفالها و سبکی وزن آنهاست . ضمناً این دیوارها از نظر جلوگیری از انتقال صوت و حرارت به مراتب از دیواره هایی که با آجرهای توپر معمولی ساخته می شوند .
ابعاد بلوکهای سفالی که در کارخانهای ایمان تهیه می شو ند 20*20به ضخامت 7یا 10سانتیمتر ، 25*20با ضخامتهای 8 و 10 و 25*25 با ضخامت 10سانتیمتر .
موزائیک و روش نصب آن :
در ساختمانهای مسکونی ، ادارات و مدارس و … را بهترین پوشش کف ، موزائیک است . طریقه ساخت موزائیک است که ملات سیمان کم آب را در قالب می ریزند و آنها تحت فشار (پرس)قرار می دهند تا متراکم شوند . برای ازدیاد مقاومت ، در زمان خودگیری آنرا مرطوب نگه داشته است .
موزائیک از دو قشر تشکیل می شو د :
الف ) قشر زیرین یا آستر مخلوطی از سیمان پر تلند و ماسه شسته به قطر 5 میلیمتر مکعب و به نسبت حجمی 1 به3 است . ( 1 قسمت سیمان و 3 قسمت ماسه )
ب) قشر رویه ( پاخور )که در معرض سایش است و از سیمان پرتلند با تکه های سنگ خاک سنگ وپودر سنگ به صورت سیقلی ساخته می شود . پرمصرف ترین ابعاد موزائیک 5/2*25*25 و3*30*30 سانتیمتر است و بعد از آنها 4*4*40 سانتیمتر است .نصب موزائیک نسبتاً ساده است به این ترتیب که به یک امتداد مشخص (مثلاً یک دیوار ) را مبنای موزائیک کاری قرار می دهند و اولین ردیف (دلیل موزائیک را به موازات آن بر روی ملات ماسه و سیمان می چینند . با استفاده از گونیای بلند ،موزائیک های ردیف دوم را عمود بر ردیف اول وبالاخره ردیف سوم را هم عمود بر ردیف دوم می چینند این عمل را دلیل گذاری می گویند . مرحله بعدی پر کردن متن (بین دلیل ها )با موزائیک است .در این مورد با استفاده از ریسمانکار ،موزائیک های متن را به صورت یک یا دو ردیف برروی ملات سیمان می چینند .ملات ماسه سیمان مصرفی برای موزائیک کاری باید کم آب باشد و ضخامت آن بستگی به کف تمام شده موزائیک ازخط تراز و شیب موزائیک کاری دارد .موزائیک کاری بدون بند انجام می شود (بدون فاصله وچسبیده به یکدیگر نصب می شود ) 12 ساعت پس از نصب موزائیک ها ، سطح را خیس می کنند و روی آن را دوغاب سیمان می ریزند ویا کمچه بندها را پر می کنند .سپس روی سطح ماسه نرم می پاشند و بلافاصله با گونی سطح را تمیز می کنند. آخرین مرحله ،ساب وپرداخت سطح موزائیک ها است .
کاشی :
کاشی فرآورده های سرامیکی که به سبب پخته شدن در در جه حرارت معین به حالت نیمه شیشه ای در آمده و خاصیت جذب آب آن بسیار کم وتحمل آن در برابرسائیدگی و فشار ضربه مکانیکی زیاد باشد پختن کاشی لعابی قدمت بیش از شش هزار سال دارد .ایران زادگاه کاشی نیست ، بلکه پرورشگاه آن است ، بهترین کاشیکارهای هنری جهان در ایران به ویژه درمشهد و اصفهان ساخته شده است ، از کاشی برای پوشش کف راهروها و سالنهای عمومی ، دیوارها و کف حمام ، کف کشتارگاهها و آشپز خانه ها و همچنین کارخانجات تولید مواد غذایی استفاده می کنند . از کاشی برای تزئینات داخل و خارج ساختمان استفاده می شو ند . همچنین بعنوان یک پوشش و عایق رطوب به کار می رود . مانند کاشیهایی که در پوشش خارجی گنبد و مناره های مساجد و حرم حضرت رضا و امامزادهها به صورت ( کاشی معرق ) و یا کاشی هفت رنگ به کار رفته است که صرفاً با دست ساخته می شوند . اما کاشیهایی که هم اکنون در ساختمانها و منازل ، در حمام و آشپزخانه و توالت به کار می روند و با ماشین آلات به طور انبوه در طرحها و ابعاد گوناگون تولید می شوند ، شامل کاشی دیوار و کاشی کف است .
روشهای نصب کاشی :
نصب کاشی معمولاً به سه روش متداول انجام می شود :
1- روش دوغاب
2- روش ملات گذاری
3- روش چسباندن
4- نصب کاشی با هر شیوه ای که باشد باید رجهای کاملاً افقی و در یک سطح تراز باشد
بندهای افقی باید کاملاً مستقیم و بدون شکستگی و بندهای عمودی در امتداد یکدیگر قرار گیرند .پشت کاشی باید از مصالح پر کننده کاملاً پر شوند و هیچگونه فضاهای خالی در آن وجود نداشته باشد .
نصب کاشی به روش دو غاب :
در این روش ردیف اول کاشی به صورت کاملاً افقی و در حالی که کاشیها شاقولی هستند ، به فاصله حدود 3سانتیمتر از دیوار با فتیله هایی از گل رس به طور موقت به دیوار نصب می شوند ، عمل افقی کردن را با تراز دقیق و نسبتاً بلند و عمل شاقولی کردن رج اول را با استفاده از ترازهای بنایی که تراز عمودی دارند و نیز گونیا کردن را با استفاده از گونیای دقیق فلزی یا چوبی بلند ، انجام می دهند پس از اینکه ردیف اول کاشیها با رعایت فوق نصب شد پشت کاشیها را در چند مرحله و هر مرحله حداکثر به ارتفاع 5سانتیمتر با دوغاب ماسه سیمان عسلی پر می کنیم ، تا فرصت مناسب برای جذب آب ملات باشد اگر پشت را یک مرتبه با دوغاب پر کنیم ، کاشی بلافاصله از دیوار جدا می شود . پس از پر شدن پشت کاشی با دوغاب ماسه سیمان فتیله های گل رس را برداشته و اقدام به نصب ردیف دوم می کنیم . همین کار را تا یک ردیف ادامه می دهیم . چون دوغاب زیرین آخرین ردیف مشکل است لذا کاشیهای آ خرین ردیف را با ملات سفت نصب می کنیم . چنانچه روی کاشیها دوغاب ریخته شده باشد ، سریعاً آنرا تمیز می کنیم و در پایان با دوغاب عسلی سیمان سفید یا رنگی و پودر سنگ نرم کاشیها را بندکشی می کنیم .
طریقه کار بدین صورت است که دوغاب را بر تمام سطح کاشیکاری می مالیم ،به طوری که تمام بندها را پر کند . پس از چند دقیقه با پارچه تمیز دوغاب اضافی را برداشته و روی کاشیها را تمیز می کنیم .
نصب کاشی به روش ملات گذاری :
در این روش پشت هر کاشی را به اندازه کافی ملات ماسه سیمان قرار می دهیم. کاشی را روی دیوار گذاشته و با چکش لاتستیکی طوری روی کاشی ضربه می زنیم که اولاً کاشی در داخل ملات جاگیر شود . ثانیاً ملات ، سایر قسمتهای پشت کاشی را پر کند در همین حال تراز و شاغولی بودن را انجام می دهیم . این روش احتیاج به مهارتهای زیادی دارد . چون ممکن است ملات پشت کاشیها را پر نکند و پس از مدتی کاشی از دیوار جدا شود .
سرامیک یا کاشی کف :
سرامیک پوششی است لعاب دار که برای فرش کردن کفها از آ ن استفاده می شود . چون دارای لعاب است و جذب آب آن ناچیز ( در حدود صفر ) است و مواد زاید را به خود نمی گیرد ، مناسبترین پوشش برای کف فضاهای بهداشتی است و ساختمانهای مسکونی برای فرش کردن کف آشپزخانه ، توالت وحمام و حتی سالنها به کار می برند . از سرامیک برای پوشش دیوارهای داخلی و خارجی ساختمان نیز استفاده می شود .
1- مواد اولیه سرامیک :
شامل بدنه و لعاب بوده و همانند مواد اولیه کاشی است با این تفاوت که در صد ترکیبات آن با درصد ترکیبات کاشی دیواری اختلاف دارد ولعاب در مقابل سا یش خیلی مقاومتر از لعاب کاشی دیواری است .
2- ابعاد سرامیک :
سرامیک را در ابعاد و اندازه های مختلف می سازند که متداولترین آنها عبارتند از :…….
10*10، 20*10،20*20، 30*30سانتیمتر و یا بزرگتر و یا ضخامت حدود 7میلیمتر است .
نحوه اجرای سرامیک (سرامیک کاری ) :
ابتدا کف محلی را که می خواهند با سرامیک فرش کنند ، با ملات ماسه وسیمان کرم بندی و شمشه گیری می کنند ، در صورتی که کف آبریزگاهها مانند حمام و آشپزخانه باشد ، کف را با شیب 1 تا 2 در صد به صورت شیب دار به طر ف کف شور شیب بندی می کنند .پس از خشک شدن پلاستر ماسه سیمان کف ، سرامیک ها را با دوغاب پودر سنگ وسیمان به نسبت 1به 1 یا با چسب کاشی همانند نصب کاشی روی پلاستر کف می چسبانند . در صورتی که از ملات پودر سنگ و سیمان برای نصب استفاده شده باشد با دو غاب پودر سنگ و سیمان بند کشی می کنند و چنانچه از چسب خمیری برای نصب استفاده شده باشد ، خمیر مخصوص بند کشی به کا ر می رو د و سپس آنرا تمیز می کنند . بعضی مواقع برای فرم دادن و پیوند بهتر ین سرامیک ها ، درزهای به فاصله چند میلیمتر ایجاد می کنند . برای جلوگیری از لق شدن سرامیک ، لازم است حاقل تا 24 ساعت بعد از نصب ، از رفت و آمد از روی کف سرامیک شده خودداری شود .
نحوه اجرای اندودها :
کرم بندی و شمشه گیری :
برای اندود کاری دیوار،آنها به سطوح کوچکتری تقسیم می کنند که این تقسیم بندی با کرم بندی و شمشه گیری به شرح زیر می باشد .
الف ) کرم بندی : پس ا زتمیز کردن و مرطوب کردن سطح دیوار ، مقداری از اندود آستری کاری ( مثلاً اندود کاری ) را به ضخامت حدود 2سانتیمتر در گوشه پائین دیوار به فاصله تقریبی 30سانتیمتر بالاتر از کف با ماله پهن می کنند و سطح آنرا صاف می کنند . سپس در قسمت بالای دیوار و در امتداد کرم پائینی مقداری گچ پهن کرده و بلا فاصله آ نرا با کرم پائینی شاقولی می کنند و در صورت کم یا زیاد بودن ضخامت آن را تنظیم کرده و سطح آن را صاف می کنند. این کرم بندی را در چهار گوشه دیوار انجام می دهند .
ب) شمشه گیری : یک شمشه فلزی یا چوبی را روی دو کرم بالا و پائین قرار داده و زیر آن را چند آجر یا بلوک سیمانی قرار می دهند . سپس فضاهای خالی بین دیوار و شمشه را با گچ آماده پر می کنیم وکناره های آن را با دیوار پخ می کنیم ، پس از خود گیر ی گچ با ضربه ملایم ، شمشه را از سطح گچ جدا می کنیم .
ج ) کرم بندی میانی : پس از شمشه گیری دو قسمت دیوار ، بین دو کرم بالایی را ریسمان کشی کرده و کرم های میانی را به فاصله حداکثر 1متر از یکدیگر طوری بر سطح دیوار پهن می کنیم که مماس بر ریسمان کار باشد . همین کار بین دو کرم پائینی انجام می دهیم . سپس بین کرم های بالا و پائین را مانند فوق شمشه گیری می کنیم ، بدین ترتیب دیوار بوسیله شمشه های گچی در قسمتهای تقریباً 1متری تقسیم می شود .
د) پر کردن متن شمشه ها : سطح بین شمشه های گچی فوق را مرطوب می کنیم ، ملات گچ و خاک بر روی ماله گذاشته می شود و با ضربه بر دیوار زده و ماله را به طرف بالا می کشیم ، این عمل را بین دو شمشه گچی و از پائین به طرف بالا انجام می دهیم و پس از پر شدن فضاهای خالی بین دو شمشه گچی ، بعد فاصله با شمشه چوبی یا فلزی سطح بین دو شمشه گچی به اصطلاح شمشه کش می شود تا سطح آن صاف و یکنواخت شود . با ید توجه داشت که سطح اندود آستر نباید دارای خلل و فرج بزرگ باشد و همچنین نباید سطح آن زیاد
صاف و صیقلی باشد ، تا امکان پیوند با اندود رویه را داشته باشد .
اندود گچ و خاک :
گچ و خاک را معمولاً به نسبت یک بر سه ابتدا به صورت خشک مخلو.ط می کنند . سپس در یک ظرف به مقدار دلخواه آب می ریزند و مخلوط گچ و خاک آنقدر در آب می ریزند تا سطح آب تقریباً پوشیده شود . در بعضی مواقع که مقدار گچ مصرفی در گچ و خاک زیادتر و یا کمتر از حد معمول باشند ، آنها را جدا کرده و داخل آب می ریزند یعنی مقداری دلخواه آب را داخل ظرف ریخته اول خاک را به مقدار لازم وارد آب می کنند تا آب داخل ظرف گل آلود شوند و سپس گچ را به آن اضافه می کنند و به هم می زنند و از آن در جاهای لازم استفاده می کنند . در این حالت که اول خاک رس داخل ظرف آب شده ، دانه های رسی آب را به مقدار کافی در داخل خود جای می دهند و موقعی که گچ داخل شد نمی تواند به ته ظرف برسد بنابراین در موقع کارکردن دانه های رسی آب ذخیره خود را پس می دهند ، گچ و خاک دیرتر از حد معمول خود گیری خود را انجام می دهد . در بعضی موارد چون گل رس خود گیری ندارد و می توان هر مقدار گچ لازم بود در گوشه ظرف ریخت و کم کم گچ و خاک را آماده کرد و به کاربرد و مصرف آن برای اندود دیوارها و سقف اتاق ها است .
سنگ پلاک :
قطعات بزرگ سنگ را از کوه ( معدن سنگ ) استخراج می کنند و پس از حمل به کارخانه سنگ بری ، در ابعاد و ضخامت های مختلف ( 1 تا 5 سانتیمتر ) بصورت سنگهای پلاک می برند و صیقل می دهند . سنگهای متداول در نما سازی عبارتند از : انواع سنگهای تراورتن ، مرمریت ، مرمر ، چینی ، گرافیت ، بازالت وغیره .
روش نصب سنگهای نما :
نصب سنگ پلاک بر سطح دیوار : وسیله متداول برای نگهداری سنگ بر روی دیوار، فقط ملات ماسه سیمان است . این روش با وجود اینکه بسیار متداول است ، اما مطلوب نیست . نحوه کار به این صورت است که پس از چیدن و اتمام دیوار ساختمان دیوار ، سنگهای پلاک را به فاصله 2 تا 3 سانتیمتر از دیوار به طور موقت نگهداری می کنند . ( بوسیله گچ ) و سپس فاصله بین دیوار و سنگ را تا نیمه از ملات ماسه سیمان به صورت دوغاب پر می کنند ملات که کمی خود را گرفت . ردیف دوم سنگ را ( با بند یا بدون بند ) بر روی ردیف اول قرار میدهند و پس از نگهداری موقت ، ملات ماسه سیمان پشت سنگها می ریزند به طوری که نیمه رج اول پر نمایند و این عمل را در هر رج تکرار می کنند تا سطح پو شیده شوند ملات ماسه سیمانی که بین دیوار و سنگ می ریزند ، معمولاً با دیوار خوب درگیر می شو د اما با سنگ در گیر ی خوبی نخواهد داشت زیرا اکثراً پشت سنگها هم مانند روی آنها صاف هستند . بنابراین چسبندگی بین ملات و سنگ به اندازه کافی نخواهد بود . با وارد شدن اندکی تنش به سنگ ، ملات و سنگ از هم جدا می شو ند چون سنگها با یکدیگر در گیر نیستند ، خط سقوط سنگ پیش می آیند و معمولاً اگر یک قطعه سنگ پلاک از ملات جدا شوند بقیه سنگها هم کم کم جدا شده و می افتند ، راههای مختلفی برای نصب صحیح سنگ وجود دارد که سه روش آن را تو ضیح می دهیم .
روش اول : استفاده از تکه سنگهایی به شکل هرم ناقص و چسب .
در این روش ، تکه سنگی را به صورت هرم ناقص برش می دهند سطح قائده کوچک را با چسب مخصوص به پشت سنگ پلاک ( محل دو غاب ریزی ) می چسبانند . پس از خشک شدن و اتصال کامل دو سنگ به یکدیگر سنگ پلاک را بر روی دیوار نصب می کنند و پشت آن دوغاب سیمان می ریزند ( قبل از دو غاب ریزی ،هم سنگ و هم دیوا ر بر آب خیس شوند .) ملات سیمانی با دیوار در گیری کافی پیدا می کند ، دور تا دور تکه سنگ متصل به سنگ پلاک را می پو شاند و اتصال خوبی را بوجود می آور د
روش دوم : استفاده از مفتول در پشت سنگ است به این طریق دو سر سنگ پلاک ، شیاری به وجود می آو رند و مفتول آهنی به قطر 2میلیمتر را از دو شیار عبور می دهند . پس دو سر آزاد را به هم گره می زنند . به این ترتیب نصب سنگ بر روی دیوار ، دوغاب ماسه سیمان دور تا دور مفتول را می گیرند و در نتیجه اتصال خوبی بوجود می آیند این روش موقعی مناسب است که امکان بوجود آوردن شیار در قطر سنگ باشد . روش دیگر استفاده از نوعی قلاب به نام (اسکوپ) است . استفاده از اسکوپ فقط برای سنگهای با قطر زیاد ( 3سانتیمتر به بالا ) امکان پذیر است چون در موقع سوراخ کاری ، لبه سنگ می شکند . در این نوع روش کار به این صورت است که دو سوراخ در ضخامت سنگ بوجود می آورند و یک سر اسکوپ بر روی دیوار و سر دیگر آن روی سنگ قرا رمی دهند ، به طوری که سوراخ اسکوپ در امتداد سوراخ سنگ باشد به وسیله یک اشپیل ، اسکوپ به سنگ ثابت می شود . هر سنگ را به وسیله دو اسکو پ به دیوار متصل می کنند فاصله سنگ از دیوار 2سانتیمتر و ماسه سیمان است . در این روش آجر کاری و نصب سنگ هم زمان انجام می شود.
چرا باید از بتن های سبک سیپورکس و اتیونگ به جای مصالح ساختمانی وسنتی در دیوارها و سقفها استفاده نمود ؟
این سوالی است که در اکثر موارد ، در مواجه شدن با دست اندرکاران امور ساختمانی مطر ح می گردد، و در پاسخ همانطور که مستحضرید ، تمام تلاش بشر در جهت پائین آوردن هزینه ها و اقتصادی نمودن فعالیتهای خود به خصوص در امور تولیدی می باشند و با عنایت به اینکه فعالیتهای عمرانی و ساختمانی یکی از شاخصهای مهم تولید است ، صرفه جویی اقتصادی در این صنعت حائز اهمیت و برای شکوفایی صنعت ساختمان کشور بایستی به دنبال روشهای نوید ساختمان سازی بود . یکی از این طریق بکار گیری مصالح سبک می باشدکه ضمن کاهش بار مرده ساختمان مصرف فولاد وبتن را کاهش داده و سرعت بسیار زیادی را در اجرا ایجاد می نماید و یکی از این مصالح سبک ، به تنهایی سبک می باشد که قدمت تاریخی استفاد ه از آن در کشور های اروپایی به بعد از جنگ جهانی اول می رسد و در حقیقت به جرات می توان گفت که قسمت اعظم اروپا بعد از دو جنگ جهانی با استفاده از بتنهای سبک ساخته شده است یک مقایسه ریالی مقطعی و سپس یک مقایسه اقتصادی کلان در یک ساختمان را مطرح می نمائیم .
از آغاز سال 74 قیمت آجر وسفال تیغه افزایش یافته است و قیمتهای متفاوت و بالایی را مشاهده می کنیم ضمن اینکه این قطعات دارای جرم حجمی بالایی هستند در نتیجه در اینجا با توجه به استعلامهای و گزارشهای جمع آوری شده قیمتهای به شرح ذیل به عنوان مثال اعلام می گرد و لیکن خواننده محترم می تواند بر اساس قیمتهای خود آنالیز قیمت را مجدداً انجام دهد .
آجر : هر عدد از -/80 تا -/100ریال
سفال تیغه : هر عدد ا ز-/270 تا -/280 ریال
بتن : هر متر مکعب -/60000 ریال
دستمزد یک بنا با دو کارگر در روز : -/65000 ریال
حمل 5/13 متر مکعب بتن سبک ا زدرب کارخانه تا تهرا ن : -/125000 ریال
هر متر مربع بتن سبک به ضخامت 10 سانتیمتر : -/5480 ریال
هر متر مر بع بتن سبک به ضخامت 20 سانتیمتر : -/10440 ریال
در دیوار آجری 10 سانتیمتر :
70 عدد آجر و 4%متر مکعب ملات به کار می رود و بیش ا ز195کیلو گرم وزن و روزانه امکان m^225 اجرا وجود دارد .
در دیوار آجری 20 سانتینمتر: 144 عدد آجر و 8% متر مکعب ملات بکار میرود وبیش از 405کیلو گرم وزن و روزانه 15 متر مربع اجرا وجود دارد .
در دیوار سفالی 10 سانتیمتر :
7/6 عدد بلوک و 4 00% متر مکعب ملات و 65کیلو گرم وزن و روزانه 65 متر مربع اجرا انجام می شود .
با توجه به اعداد و ارقام فوق موارد به شرح ذیل را می توان نتیجه گیری نمود :
دیوار آجری 10 سانتیمتری : -/10600 تا -/12000 ریال و
دیوار آجری 20 سانتیمتری : -/20649 تا -/23529 ریال و
دیوار سفال 10 سانتیمتری : -/7625 تا -/7825 و
دیوار 10 سانتیمتری بتن سبک : -/7645 ریال و
دیوار 20 سانتیمتر یبتن سبک : -/13771 ریال
در مقایسه محاسبات فوق به راحتی در می یابیم که از نظر ریالی قطعات بتن سبک بسیا ر ارزان تر است .
حال بررسی خود را در جنبه های دیگر فقط به صورت فهرست ارائه می نمائیم .
سرعت اجرا : عملاً با استفاده از این مصالح سرعت کار به 5/2 تا 3 برابر افزایش می یابد . در صورت استفاده از قطعات سخت بتن سبک روزانه می توان 200تا 250 متر مربع سقف را اجرا نمود . بدون اینکه در محدودیت زمان و دما بوده و بالا آمدن فصل سرما کار نصب متوقف گردد
نازک کاری: با استفاده از این قطعات در مرحله سفید کاری نیازی به گچ و سپس کشته ، عملاً سفید کاری به پایان می رسد . همچنین در نما کاری در صورتی که نما به صورت ساده بوده و تنها قرا ر باشد ، نمای پوششی عمل شود نیازی به زیر سازی نبوده و با تو جه به سطح صاف و بدو ن پستی و بلندی و در عین حال زیر قطعات بدون داشتن دغدغه از بابت چسبندگی مواد پاشی از جمله کنتیکس فای مناسب و زیبایی را ایجاد می نماید .
کاهش بار مرده : در صورت استفاده از قطعات سخت و بلوک دیوار بتن سبک بار مرده ساختمان به یک سوم کاهش یافته و نتیجتاً مصرف آهن در سازه به میزان قابل توجهی کاهش می یابد .
عایق حرارت :
با توجه به اینکه بتن سبک عایق بسیار مناسبی در مقابل حرارت و صوت می باشد .ضمن ایجاد آسایش بسیار مناسب ، در محاسبات تاسیساتی ، حجم عملیات و تجهیزات لازم برای گرمایش و سرمایش ساختمان را بایستی بسیار کمتر منظور نمود .
4