گزارش نهایی کارآموزی
استاد کارآموزی: آقای مصطفی فرزام شاد
کارآموز: آتنا رجبی
رشته: کاردانی معماری
شماره دانشجویی: 8505080
دانشگاه: موسسه آموزش عالی ایوانکی
مقدمه
انجام دادن کار اجرایی به عنوان کارآموزی کار مفیدی است چون این کار دانشجو را با کارهای اجرایی عمرانی آشنا می کند.کارهای اجرایی عمرانی با دستگاه تئوری تفاوت دارد و اختلاف اجرا ودروس دانشگاهی در کارگاه ساختمانی قابل مشاهده است،البته باید توجه داشت در کارگاه ها ممکن است اجرای برخی از کارها به طور صحیح انجام نشود و کارآموز باید دقت نماید در آینده خود از انجام اینگونه اشتباهات پرهیز نماید.کارآموزی وکارکردن درکارگاه ساختمانی قبل از رفتن دانشجو به محل کار برای آماده به کار شدن لازم است.
از آقای فرزام استادکارآموزی , آقای علی اکبری سرپرست کارآموزی , مهندس فروغی , مهندس آرزه گر , مهندس عسگریان , استاد کاران و کارگران محترم و تمام کسانی که در تهیه این گزارش کارآموزی یاری نمودند تشکر می کنم.
فهرست
گزارش از محل کارآموزی……………………………………………………………………………………7
بخش اول:مصلای بزرگ امام خمینی(ره) تهران…………………………………………………….8
اهداف طرح……………………………………………………………………………………………………….9
مشخصات عمومی طرح………………………………………………………………………………………9
معرفی طرح……………………………………………………………………………………………………..10
رواق خانه شرقی………………………………………………………………………………………………13
کارآموزی در مصلا…………………………………………………………………………………………….13
بخش دوم: ساختمان بتنی…………………………………………………………………………………18
مزایای ساختمان بتنی………………………………………………………………………………………18
قسمت های مختلف ساختمان بتنی………………………………………………………………….. 19
تخریب ساختمان قدیمی…………………………………………………………………………………..19
گود برداری………………………………………………………………………………………………………22
اجرای دیوار فونداسیون………………………………………………………………………………….. 23
اثر ناخالصی های آب بر روی بتن……………………………………………………………………….24
اجرای بتن مگر………………………………………………………………………………………………..26
آرماتور بندی پی………………………………………………………………………………………………28
بتن ریزی فونداسیون……………………………………………………………………………………….31
ویبره کردن بتن………………………………………………………………………………………………33
آرماتور بندی ستون ها…………………………………………………………………………………….35
بتن ریزی ستون ها………………………………………………………………………………………….38
چند نکته مهم در زمان اجرای بتن ریزی ستون ها………………………………………………40
نحوه صحیح ریختن بتن در قالب……………………………………………………………………….41
اجرای تیر بتنی………………………………………………………………………………………………..43
تیرچه……………………………………………………………………………………………………………..46
طریقه ساخت تیرچه در کارگاه………………………………………………………………………….47
طریقه اجرای سقف تیرچه ینولیت…………………………………………………………………….50
طریقه اجرای سقف تیرچه بلوک……………………………………………………………………….51
کلاف عرضی……………………………………………………………………………………………………52
بتن ریزی سقف تیرچه بلوک…………………………………………………………………………….54
دیوار چینی……………………………………………………………………………………………………..55
پله………………………………………………………………………………………………………………….59
بخش سوم: ساختمان اسکلت فلزی…………………………………………………………………..60
پشت بام…………………………………………………………………………………………………………60
محاسبات پله………………………………………………………………………………………………….63
گزارش از محل کارآموزی:
محل کار آموزی اینجانب آتنا رجبی در شرکت مهندسین مشاور ایلود بوده است. که این شرکت کارهای عمرانی را در فاز یک و دو انجام می دهد , در سال 85 تاسیس شده است و در حال حاضر روی پروژه ی ورزشگاه 50000 نفری فردیس کرج کار می کنند. ابتدای کارآموزی خود را در این شرکت و به بررسی نقشه های فاز یک و دو این ورزشگاه و چگونگی کار درآن گذراندم , سپس توسط این شرکت به شرکت مهندسین مشاور شورا معرفی شدم که مشاور پروژه مصلای بزرگ امام خمینی(ره) است , در سایت رواق شرقی مشغول کارآموزی شدم , ولی به علت کندی کار و مشکلات موجود در مصلای امکان حضور هر روزِ در این کارگاه نبود , بنابراین توسط مهندسین شرکت به کارگاه های ساختمانی دیگر هم معرفی شدم. به یک خانه در حال تخریب کردن رفتم که می خواستند به جای آن خانه قدیمی یک ساختمان 4 طبقه بتنی بسازند و به یک ساختمان 4 طبقه اسکلت فلزی رفتم که مراحل سفت کاری آن رو به اتمام و مراحل نازک کاری آن شروع شده بود. مطالب ذکر شده در این گزارش حاصل اطلاعات به دست آمده از این کارگاه ها می باشد.
بخش اول: مصلای بزرگ امام خمینی(ره)
اهداف طرح:
پس از پیروزی انقلاب اسلامی , نمازهای عبادی-سیاسی جمعه در سراسر کشور به صورت جلوه ای از حضور مردم کشور برگزار گردیده است. در این میان , نماز جمعه تهران اهمیت و اعتبار سیاسی خاصی دارد. از سوی دیگر نیاز به محلی برای برپایی نمازهای جمعه و نمازهای عید سعید فطر و عید قربان در تمامی ایام سال , همچنین مجموعه ای جهت برگزاری با شکوه و در خور مراسم های گوناگون عبادی , سیاسی , اجتماعی و انجام فعالیت های فرهنگی , آموزشی و هنری نظیر برگزاری نمایشگاه های بزرگ فرهنگی , کلاس های آموزشی و … نیاز به احداث مصلای تهران را به وجود آورده است. که دارای ویژگیهای زیر می باشد:
1- مصلا در مرکز جغرافیایی شهر می باشد.
2- راه های ارتباطی منتهی به مصلا و اطراف آن , امکان دسترسی آسان و سریع را برای جمعیت بزرگ تهران فراهم می سازد.
3- دارای وسعت کافی برای اجرای طرح کامل معماری می باشد.
4- دارای موقعیت مناسب شهری به لحاظ تاسیساتی و خدماتی می باشد.
5- قابلیت های لازم برای رعایت ایمنی مردم را دارا می باشد.
مشخصات عمومی طرح:
1- عنوان طرح: طرح بزرگ مصلای امام خمینی(ره) تهران
2- تعداد پروژه: 31 پروژه
3- کارفرما: مجری طرح مصلا
4- تاریخ شروع طرح: آبان 1367
5- زیر بنای طرح: زیر بنای تعریف شده برای پروژه های جانمایی شده
در سا یت در حدود 450000 متر مربع
6-محل احداث: عرصه محصور ما بین بزرگراه رسالت,خیابان شهید
قنبرزاده , خیابان شهید دکتر بهشتی,خیابان پاکستان
و بزرگراه مدرس- حدود 650000 متر مربع
معرفی طرح:
زمین محل احداث مصلا به سه قطعه تقسیم شده است:
_ قطعه شماره یک: از شمال محدود به بزرگراه رسالت , از شرق محدود به خیابان شهید قنبرزاده و از جنوب محدود به خیابان شهید بهشتی و از غرب محدود به خیابان پاکستان و بزرگراه شهید مدرس.
_ قطعه شماره دو: از شمال محدود به بزرگراه شهید همت , از شرق محدود به بزرگراه شهید حقانی , از جنوب محدود به بزرگراه رسالت و از غرب محدود به بزرگراه مدرس.
_ قطعه شماره سه: محدوده جنوب خیابان شهید قنبرزاده و محل فعلی پادگان عباس آباد , محدود بین خیابان های شهید بهشتی , شهید مفتح , شهید مطهری و پارسا.
هم اینک در طرح اصلی مصلا , مجموعه بناهای مربوط به مسجد جامع و صحن های آن ,
کتابخانه , موزه , مرکز اجتماعات , بازارهای سنتی و فرهنگی و … در قطعه شماره یک قرار دارد و سایر زمین ها جهت خدمات رسانی به این مجموعه (مثل توقفگاه خودرو) در نظر گرفته شده است. از آنجاییکه محل مصلا برای مردم ما یادآور مکانی است که با رهبر خود وداع گفتند , از این رو در مجموعه مصلا , احداث بنای یاد بود امام خمینی(ره) در نظر گرفته شده است , که در قطعه یک ساخته می شود.
محور طرح مصلای تهران , منطبق با جهت قبله است . تمامی اجزای بناها و صحن های آن نیز به تبعیت از این محور , در جهت قبله قرار دارد. در منتهی الیه جنوبی مصلا , مسجد جامع تهران پیش بینی شده که از طریق ایوانی وسیع و بلند , به صحن های باز و مطبق متصل شده. در اطراف آنها , شبستان هایی وسیع و زیبا , با پوشش دائمی , با استفاده از طرح های غنی اسلامی , احداث شده. بنای مصلا به یمن اعداد مقدس معصومین(ع) , دارای 14 مآذنه و پنج در اصلی در جهت قبله یا عمود بر آن است , که به صحن های اصلی مرتبط می گردند.
مجموعه مصلا فقط به عنوان یک نمازخانه مطرح نیست , بلکه به صورت یک مجتمع بزرگ اسلامی که کاربری های گوناگون دارد , طرح ریزی شده است که از آن جمله می توان به تالارهای متعدد برای برگزاری گردهمایی های داخلی و بین ا لمللی , موزه انقلاب اسلامی , آمفی تئاتر , مرکز مطالعات و تحقیقات بین المللی اسلامی , پژوهشکده های معماری اسلامی و نمایشگاه آثار انقلاب اسلامی , اشاره کرد. علاوه بر آن در کنار کاربری های خدماتی , بهداشتی و درمانی و نیز بازار و بازارچه برای تامین نیازهای مردم در کنار ایستگاه های مترو , تاسیسات اداری و مهمانسرا برای اقامت مهمانان کشورهای اسلامی پیش بینی شده است.
رواق خانه شرقی:
دارای چهار طبقه است. ارتفاع طبقات به ترتیب 5+ , 12+ , 25+ , 31+ متر است , زیر بنای طبقات از طبقه اول تا چهارم به ترتیب 13600 , 10500 , 8500 , 8000 متر مربع می باشد.
طبقه اول و دوم دارای ستون های بتنی و سقف های دال بتن آرمه پیش ساخته و کف بتن در جا می باشد. طبقه سوم وچهارم دارای ستون فلزی (تیر ورق) می باشد , که علت این تغییر را در سازه پرسیدم و دلایل تغییر آن تخصصی نبوده است. در طبقه سوم سقف بین دو طرف پله دال بتنی پیش ساخته می باشد. در طبقه چهارم راه پله جنوب غربی بن صورت رمپ اجرا شده است , کف ها تیرهای مختلط با برشگیری نبشی می باشد.
در ضلع جنوبی طقبه اول 4 دهانه آهن کش نمای آجری با استفاده از سپری و نبشی صورت گرفته است. در طبقه دوم در حدود 400 متر مربع سنگ چینی در کف صورت گرفته است. در طبقه سوم یک دهانه در نمای جنوبی آجر کاری صورت گرفته است. گنبد خانه در بام آرماتوربندی شده ولی بتن ریزی صورت نگرفته است. لوله کشی چدنی آب باران بعضی از نقاط صورت گرفته است.
کارآموزی در مصلا:
گنبد هایی که بر روی بام رواق خانه شرقی قرار می گیرند , محل کارآموزی من بوده است که در مراحل ساخت آن حضور داشتم.
برای ساخت گنبدها ابتدا داربست های فلزی را می بندند , فاصله عمودی و افق جک های
آزادتوسط مهندس محاسب , محاسبه شده و توسط مهندس ناظر بر اجرای دقیق آن کنترل
می شود. سپس قالب های فلزی را روی آن قرار داده و آرماتوربندی می کنند , قالب بالایی را می گذارند و بتن ریزی می کنند.
بویلت ها برای تغییر نکردن فاصله قالب از هم می باشد , آنها را از لوله پو لیک عبور می دهند تا هنگام بتن ریزی بو یلت ها به بتن نچسبد. صفحات کوچک آهنی را هم در شبکه آرماتوربندی در بین قالب ها قرار می دهند تا برای کارهای نما و رابیتس استفاده شود. اسپکرها برای حفظ فاصله قالب بندی از شبکه آرماتورها می باشد.
واشرها را برای جاهایی که نمی خواهند بویلت بگذارند استفاده می کنند تا بتن , هنگام بتن ریزی از قالب بیرون نریزد. برای پر کردن درزهای قالب بندی از رابیتس استفاده می کنند تا هنگام بتن ریزی , بتن بیرون نیاید و فاصله قالب بندی را با ورق گالوانیزه می پوشانند.
بتن ریزی در سه مرحله صورت می گیرد هر سه روز یک بار هر مرحله را بتن ریزی می کنند
کا میو ن میکسر که بتن را مخلوط می کند , بتن را به سایت آورده , آن را در باگت می ریزند , که وسیله ای برای انتقال بتن در قالب است. مقداری از آن را برای نمونه گیری در فرغون می ریزند , دماسنج را در آن فرو کرده و دمای بتن نباید از 32 درجه سانتیگراد بیشتر باشد. بتن سفت را روان کننده می زنند تا شل شود , برای این که بفهمیم در بتن برای شل شدن از آب استفاده شده یا روان کننده , باید صبر کنیم تا بتن کامل خشک شود. در اینجا یکی از مهندسین می گفت در بتن آب زیاد ریخته اند و بتن مرغوبیت لازم را ندارد , اما مهندس ناظر اجازه شروع بتن ریزی را داد.جرثقیل باگت را به بالای قالب های بر روی بام برد و کارگران با نظارت مهندس ناظر بتن ریزی کردن و با دستگاه ویبره بتن را در هنگام بتن ریزی ویبره کردن و با تخماق , چکش هایی که روی قالب می زنند تا هوای داخل بتن خارج شود , به روی قالب کوبیدن.
که این کار توسط کارگران به خوبی انجام نمی شد و موجب اعتراض مهندس ناظر گردید و پیمان کار با برخورد با کارگران از آنها خواست تا کار را به درستی انجام دهند.
آب را به روی قالب می ریزند تا بتن ریخته شده روی قالب را تمیز کنند , تا موقع جدا کردن قالب ها به مشکل برنخورند. ولی نباید این کار را هنگام بتن ریزی انجام دهند , اما در اینجا به علت کمبود وقت آن را همراه با بتن ریزی انجام دادند.
قالب روی بتن را یک روز بعد می توان باز کرد اما در آیین نامه آمده است 5 روز تا یک هفته بعد صورت گیرد. قالب زیر بتن را تا 28 روز نباید باز کنند تا بتواند مقاومت خودش را بدست آورد.
برای آن که بتن عمل آوری شود در تابستان به آن یک هفته آب می دهند و با گونی روی آن را می پوشانند تا رطوبت خود را بیشتر حفظ کند.
به نکات بیشتری در مورد این مبحث در بخش بعد اشاره خواهد شد.
بخش دوم:ساختمان بتنی
منظور از ساختمان های بتنی ساختمانی است که کلیه اجزای اصلی آن (ستون های تیرهای اصلی و پی) از بتن و میله گرد ساخته شده باشد سقف اینگونه ساختمان ها با انواع مختلف ساخته می شود از قبیل دال های بتونی پیش ساخته -دال های بتونی ریخته شده در محل-تیرچه بلوک وغیره …
مزایای ساختمان های بتنی:
ساختمان های بتنی به دلایل زیر مورد توجه مهندسین و شهرسازان قرار گرفته و روز به روز رو به توسعه است.
1- ماده اصلی بتن که شن وماسه می باشد تقریبا در تمام نقاط کره زمین بحد وفور یافت می شود روی این اصل امکان ساختن ساختمان های بتنی را میسر می سازد.
2- ساختمان های بتنی در مقابل عوامل جوی از ساختمان های فلزی مقاوم تر بوده و در نتیجه نسبت به ساختمان های فلزی دارای عمر طولانی می باشد.
3- در مقابل آتش سوزی ساختما ن های بتنی نسبت به ساختمان های فلزی مقاوم تر می باشند.
4- بعلت شکل پذیری بتن که می تواند به هر شکلی که قالب آن تهیه می شود ساخته شود
ساختن ستون وپل به اشکال مختلف را میسر می سازد به همین علت مهندسین معمار به این
نوع ساختمان ها توجه بیشتری می نمایند.
قسمت های مختلف ساختمان های بتنی:
اجزاء تشکیل دهنده یک ساختمان بتنی بشرح زیر می باشد.
1- پی
2- ستون
3- تیرهای اصلی
4- سقف
5- دیوار
تخریب:
تخریب ساختمان های کلنگی از خر پشته آن آغاز می شود.
معمولا در ساختما ن های قدیمی از سقف طاق ضربی استفاده شده است که معمولا ازIPE 14,16,18 استفاده شده است و به فواصل 1متری که این تیرها بر روی پل های اصلی قرار گرفته اند.
بعضی ازساختمان های قدیمی دارای اسکلت و ستون است که بار اصلی و فرعی بر روی ستون ها وارد می شود و از ستون به فونداسیون که برای هر ستون ابعادی را جهت پی آن که منفرد است در نظر گرفته اند.
ولی بعضی ساختمان های قدیمی ستون ندارند.
در اکثر ساختمان های قدیمی ستون نمی باشد و بنابراین بار از تیرهای فرعی به دیوارهای باربر انتقال داده می شود که دیوارهای باربر معمولا دارای قطر 40 سانتیمتر به بالا است که توسط اجرهای فشاری ساخته شده است.
بنابر این در تخریب ساختمان های قدیمی باید دیوارهای باربر را شناسایی کرد.ولی در محل کار آموزی من ساختمان دارای اسکلت و ستون بود .
در ابتدا شرکت اقدام به قطع گاز ساختمان کرده و بعد از انجام این کار اقدام به برچیدن شوفاژ خانه ساختمان کرده است و وسایلی که می توانست از آن استفاده کند از ساختمان خارج کرد وسپس ساختمان مورد نظر را تخریب کرد که تخریب ساختمان ابتدا از خر پشته و پارتیشن های داخلی طبقه آخر ساختمان شروع به تخریب ساختمان با کلنگ و تیشه کردند و با احتیاط با تیشه ملاط آجرها را می کندند و در گوشه حیاط جمع آوری کردند که بعدا قابل مصرف برای ساختمان جدید باشد.
و بعد دیوارهای داخلی، درها و بیرون آوردن چارچوب درهای داخلی شروع شد وسپس آسفالت پشت بام ساختمان از پشت بام کنده شده نکته مهم این است که قبل از تخریب پشت بام حتما آسفالت باید به صورت جداگانه برداشته شود چون در صورت انجام نشدن این کار تخریب پشت بام با آسفالت کاری بسیاری دشوار می شود بعد از جمع شدن آسفالت پشت بام و تخلیه آن از پشت بام به داخل کامیون و حمل و خارج کردن آن از پروژه سقف ساختمان که طاق ضربی بود تخریب شد عوامل تخریب موظف به تخریب و جمع آوری آجرهای موجود و چیدن آجرها در یک گوشه حیاط شده بودند و به ترتیب تخریب را از طبقه بالا به پایین ادامه دادند. تیر آهن های ساختمان بود که ستون ها از ساختمان قدیمی به جای مانده بود و تیرآهن در یک روز توسط عوامل تخریب بوسیله هوا برش بریده و به همراه تمام چهارچوب ها و درها و پنجره ها که قبلا از دیوارها خارج شده بود و بار کامیون شده و از پروژه خارج شدند و خاک بسیاری بود که بر جای مانده بود تمام عملیات تخریب ساختمان یک هفته ای انجام شد.
گود برداری:
بعد از تمام شدن عملیات تخریب مرحله خاک برداری پروژه بود که توسط یک لودر و چند کامیون در مدت 2 روزی کاری به انجام رسید.
یعنی از تراز صفر – صفر به اندازه 40/1 سانتی متر توسط لودر گودبرداری شد.
در حین انجام عملیات خاک برداری به چند فونداسیون تکی که در زمان قدیم برای مقاوم کردن زیر ستون انجام شده بود برخوردیم که مصالح موجود برای ساخت این فونداسیون ها شفته آهک بود که بسیار سنگین و مقاوم بودند که لودر با خالی کردن اطراف این فونداسیون و زیرآن موفق به خارج کردن فونداسیون های مذکور شد که دوتای آن را در یک کامیون بارزده شده به دلیل سنگین بودن آن از پروژه خارج شد. شرکت قبلا ساختمان همسایه را بیمه کرده بود تا در صورت بروز حادثه بیمه خسارت وارده را پرداخت نماید وبرای اطمینان از همسایه شرقی خواسته شده بود که در زمان خاک برداری ساختمان را تخلیه کنند.
ولی برای جلوگیری از ریزش دیوارهای محل گودبرداری به حالت نزدیک دیوار همسایه کمی شیب دادند. و مقداری شمع زده شد و همچنین مقداری شیب به خاک جلوی ساختمان دادند تا لودر بتواند به راحتی در داخل گودال رفت و آمد کند.
در روز بعد چند کارگر مشغول کندن خاک های کنار دیوارهای همسایه شدند که به دلیل آسیب نرساندن به ساختمان های مجاور آن خاک ها را جابجا نکرده بودند آن ساختمانی کهنه در همسایگی شرقی زمین وجود داشت یک ساختمان چهار طبقه بود اما وقتی که کارگر ها کمی از خاک ها را خالی کردند دیده شد ساختمان دارای پی وکرسه چینی است وبا خیال راحت خاک ها را از کنار ساختمان خارج کردیم .
نکته مهمی که من در آنجا مشاهده کردم حضور نداشتن مهندس ناظر در زمان خاکبرداری
بود که خوشبختانه اتفاق خاصی هم پیش نیامد.
و در پایان روز دوم گودبرداری ساختمان با حمل خاک های اضافه به وسیله کامیون به خارج از پروژه خاکبرداری به اتمام رسید.
اجرای دیوار فونداسیون:
بعد از انجام کارهای قبلی نوبت به تسطیح رگلاژ کف ساختمان بود که بوسیله شلنگ تراز انجام شد.
من در این قسمت مقداری توضیح درباره شلنگ تراز می دهم:
شلنگ ترازلوله ای پلاستیکی شفافی است که دارای طول زیاد می باشد و2سر لوله بازمی باشد واساس کارآن براساس قانون فشار هوا در لوله است . طرزکارآن به این صورت است که ابتدا آن راپرازآب می کنیم و آن قدرصبرمی کنیم تا تمامی هوای داخل لوله خارج شود آن گاه آب را می بندیم و2 سرلوله شلنگ تراز را درست مقابل هم در1سطح قرارمی دهیم وباید توجه کنیم که انگشت هایمان برروی سرلوله ها نباشد ، دراین صورت اگرارتفاع آب در2لوله یکی بود ، آنگاه می توان گفت که هیچ هوایی داخل آن شلنگ تراز وجود ندارد .
دراین زمان باید 1نفریک سرشلنگ ترازرا درترازصفرصفرخیابان بگیرد وارتفاع 40/1 سانتیمتر را با آن درتمامی محیط ساختمان علامت بزند.
با توجه به نقشه اجرایی ساختمان در محل هایی که احتیاج به دیوار چینی بود و ارتفاع آن دیوارها باید به اندازه ای باشد که بتن مگر و فوندانسیون داخل آن نشود. یعنی فاصله میلگردهای بالایی پی و فوندانسیون تا لبه دیوار چینی ما باید 20 سانتی متر باشد. در جاهایی که دیوار فونداسیون اجرا می کنیم هیچ گونه باری از ساختمان به آن وارد نمی شود. باید توجه کرد که بعد از اجرای دیوار فونداسیون و قبل از بتن ریزی دور دیوار فونداسیون را با نایلون پیچید تا اینکه هم آجرآب بتن را نمکد و همچنین برای جلوگیری از چسبیدن بتن مگر و فونداسیون بکار می رود تا بتوان آن آجرها را بعد از خشک شدن بتن در آورد.
اثر ناخالصی های آب به روی بتن:
نمک های سدیم و پتاسیم ومنیزیم محلول در آب در فعل و انفعالات شیمیایی سیمان موجود
در بتن شرکت کرده و در اثر انبساط حجمی موجب خرد شدن الیاف قطعه بتنی می گردند. این خرابی در قطعاتی که درجریان آب سولفاته قرار دارند بیشتر می باشد اثر این نمک ها به روی بتن ابتدا به صورت شوره ظاهر گشته و بعد از مدتی موجب خرد شدن قطعه می شود. در این نوع قطعات که درجریان متوالی یا متناوب آب های سولفاته قرار دارند حتما می باید از سیمان ضد سولفات که درایران به سیمان نوع 5 معروف است استفاده نمود.
آب های اسیددار نیز مقاومت بتن را کاهش داده وموجب خرابی قطعه می گردند کانال های
هدایت فاضلاب های کارخانجات و همچنین کانال های هدایت فاضلاب آزمایشگاه ها در مقابل چنین خطری قرار دارند.
اصولا در مواقعی که قطعه بتن در معرض جریان آب های سولفاته یا اسیدی می باشد بهتر است قطعه را متراکم تر ساخته وحتی المقدور از نفوذ آب به داخل قطعه جلوگیری نماییم و در موردآب های اسیدی بهتر است قطعه را بوسیله قیر ایزوله کنیم.
دیگر از مواد مخلوط در آب مضر برای بتن مورد روغنی و نفتی می باشد و همچنین انواع ذرات گیاهی مانند جلبک موجود در آب و قطعات ریز چوب و غیره اگر چه ممکن است این مواد درفعل و انفعالات شیمیایی سیمان شرکت نکند ولی این ذرات در بتن باقی مانده و در آن حفره هایی ایجاد کرده که این خود موجب ضعف قطعه بتنی می گردد.
مواد روغنی ونفتی موجود در فولاد دراثر تماس با دانه ها و سطح بتن آنها را چرب نموده ومانع چسبیدن دوغاب سیمان به دانه و درنتیجه مانع چسبیدن دانه ها به یکدیگر می گردند.
اجرای بتن مگر:
قبل از اقدام به پی سازی باید از استحکام خاک محل مطمئن باشیم و بدانیم که آیا زمین محل ساختمان می تواند بار ساختمان راتحمل نماید یا خیر در ساختمان های بزرگ این کار به وسیله آزمایشگاه های مکانیک خاک انجام می شود ومقاومت مجاز زمین تعیین می گردد ولی در ساختمان های کوچک باید طبق آنچه گفته شد با آزمایشات محلی مقاومت مجاز تقریبی زمین را تعیین کنیم.
بتن سنگی است که مصنوعی که از مواد سنگی (شن -ماسه) آب و سیمان تشکیل شده و به علت روانی قالب خود را پر کرده و به شکل قالب خود در می آید.
بتن مگر که به آن بتن لاغر هم می گویند بتنی است که سیمان آن نسبت به سایر بتن ها کم بوده و در حدود 100 الی 150 کیلوگرم سیمان در متر مکعب شن وماسه می باشند از این بتن برای زیر پی های اصلی استفاده می نمایند و به دو دلیل این بتن زیر پی مورد استفاده قرار می گیرد. اول آنکه حد فاصلی بین بتن اصلی و خاک باشد دوم آنکه سطح پی را با این بتن رگلاژ می نمایند تا بتن اصلی پی روی سطح صافی قرار گیرد.
بعد از اجرای دیوار چینی در فردای آن روز با میکسر بتن با عیار 150 را برای بتن مگر کف ساختمان آوردند، البته این کار به علت دمای زیاد هوا در شب انجام شد. چون خود بتن هنگام هیدراناسیون حرارت زیاد تولید می کند. پمپ روی میکسر, بتن داخل میکسر را به وسیله لوله به کف پی (یعنی روی خاک کف ساختمان به ارتفاع 10 ریخته شد و یک نفر کار هدایت لوله را انجام می داد و یک نفر هم با ماله همزمان بتن کف را صاف می کرد. ولی به دلیل اینکه این بتن ریزی از ارتفاع نسبتا زیادی انجام شد، احتمال جدا شدن دانه ها بسیار وجود داشت و همچنین میکسر هم 1ساعت و 20 دقیقه به علت خرابی ماشین بعد از ساخت بتن به محل رسید.
با انجام دادن این کار یک سطح صاف بر کف فونداسیون به وجود آمد با این کار بتن مگر به پایان رسید.
و بعد از اجرای بتن مگر نوبت به محاسبات میلگردهای مورد مصرف در ساختمان رسید محاسبات میلگردهای ساختمان از روی جدول و نقشه های ساختمان انجام شد و بعد از خریداری میلگرد ها وتخلیه آن د رپروژه آرماتور بند انتخاب شده و بعد از نوشتن قرارداد آرماتوربندی ساختمان شروع شد.
آرماتور بندی پی:
آرماتوربندی از حساس ترین و با دقت ترین قسمت های ساختمانی بتنی می باشد.زیرا همان طور که قبلا گفته شد کلیه نیروهای کششی در ساختمان بهوسیله میلگردها تحمل می شود بدین لحاظ در اجرا آرماتوربندی ساختمان های بتنی باید نهایت دقت به عمل آید. برای تعیین قطر و تعداد میلگردهای هر قطعه بتنی دو منبع تعیین کننده وجود دارد اول محاسبه دوم آیین نامه در مورد اول مهندس محاسب با توجه به مشخصات قطعه بتنی قطرمیلگرد را تعیین نموده و در نقشه های مربوطه مشخص می نماید آنچه که در این تحقیق در مورد آرماتور مشخص شده فقط مربوط به آیین نامه هایی می باشد که توسط موسسه استاندارد وتحقیقات صنعتی ایران پیشنهاد شده است. کارگاه آرماتوربندی باید در قسمتی جدا از کارگاه اصلی تشکیل گردد. در کارگاه های کوچک آرماتورها را با دست (آچار گوساله وکارگاه) خم می نمایند ولی در کارگاه های بزرگ خم کردن آرماتور بوسیله ماشین انجام می شود مسئول کارگاه آرماتوربندی باید از روی نقشه تعداد و شکل هر آرماتور را تعیین نموده وبه کارگران مربوطه داده و خم کردن هر سری را دقیقا زیر نظر داشته باشد تا طول آرماتور ومحل خم کردن وزاویه خم کردن وطول قلاب ها طبق نقشه انجام شود.
فونداسیون ساختمان کار آموزی من دارای ابعاد 80*1145*950 می باشد.
برای شبکه آرماتوربندی فونداسیون از آرماتورهای طولی و عرضی برای بالا و پایین فونداسیون استفاده شده بود.
یعنی آرماتورهای طولی بالایی و پایینی به قطر 20 میلیمتر ودر فواصل 20 سانتیمتر هم اجرا
شده بودند.( 20@20)
و آرماتورهای عرضی بالایی و پایینی به قطر 14 میلیمتر و در فواصل 20 میلیمتر اجرا شده بودند.( 14@20)
خم آرماتورهای طولی و عرضی 30 سانتیمتر بود.
ابتدای آرماتوربندی با اندازه زدن میلگردهای کف فنداسیون (مش) شروع شد ومش های
فونداسیون انجام شد و آرماتورهای کف فونداسیون با خم 30 سانتی بود و بعد از بستن مش ها نوبت به میلگردهای شناژ رسید که هم در کف و هم در بالای شناژ بسته شد و بعد نوبت به اجرای خاموت های فونداسیون شد که بعد از اندازه زدن و قطع کردن و خم کردن میلگردها خاموت های فونداسیون درست شد و آنها را در داخل میلگردهای طولی موجود در فونداسیون انداخته شد آرماتوربند در زمان بستن خاموت ها گره های خاموت ها را در یک طرف انداخته بود ولی گره های خاموت ها باید در دوطرف به صورت یکی در میان اجرا شود.
بعد از تمام شدن خاموت ها و بستن آنها میلگردهای انتظار برای اجرای ستون ها انجام شد که طول میلگردهای انتظار از بالای فونداسیون 80سانتیمتر بود و با 2 یا 3خاموت میلگرد انتظار بسته شد و قبل از بتن ریزی به مهندس اطلاع داده شد تا از پروژه بازدید نماید تا در صورت تایید کردن اجرای آرماتوربندی پیمان کار اقدام به بتن ریزی فونداسیون کند.
روز بعد مهندس ناظر بر اجرای آرماتوربندی فونداسیون در محل احداث پروژه حاضر شد و به همان موضوعی که من متوجه شده بودم اشاره کرد یعنی گره خاموت ها در فونداسیون و از نماینده پیمانکار توضیح خواست که بالاخره راضی شد و مهندس ناظر ان مقدار خطا را قابل بخشش دانستند وآرماتوربندی فونداسیون را تایید کرده و اجازه بتن ریزی را به پیمان کار کار داد.
قبل از بتن ریزی حفره های بین فونداسیون با خاک پر می شود تا فشار بتن باعث تخریب دیوارهای شناژ فونداسیون نشود.
باید توجه شود که در هنگام بافتن آرماتورها به اضافه بتن فونداسیون روی هم 10سانتیمتر از
دیوار همسایه فاصله داشته باشد که به این فاصله درز انقطاع ساختمان گویند.
یعنی ستونت را به اندازه 10 سانتیمتر از لب دیوار همسایه فاصله بدهیم.
درز انقطاع:
درز انقطاع فاصله ای است بین دیوارهای دو ساختمان که مقدار آن از فرمول زیر بدست می آید:
(100 /ارتفاع ساختمان کوتاهتر=درز انقطاع )
و به این دلیل این فاصله را رعایت می کنند تا در هنگام زلزله هنگامی که ساختمان تکان می خورد ضربه به ساختمان مجاور نزند تا باعث تشدید تکان و در نتیجه تخریب ساختمان مجاور نشود.
دلیل دیگر استفاده از درز انقطاع این است که سرو صدا از ساختمان دیگر به ساختمان بقلی نرود.
بتن ریزی فونداسیون:
قبل از بتن ریزی باید کلیه آرماتورها با نقشه کنترل شود مخصوصا دقت شود که آرماتورها به یکدیگر با سیم آرماتوربندی بسته شده باشد و اگر جایی فراموش شده باشد مجددا بسته شود. فاصله آرماتورها یکنواخت باشد زیرا اغلب اتفاق می افتد که در تیرهای اصلی که آرماتورها نزدیک همدیگر بسته می شود فاصله بین آرماتورها یکنواخت نیست بعضی از آنها بهم چسبیده و بعضی با فاصله از همدیگر قرار می گیرند این موضوع باعث می شود که بتن نتواند کلیه میلگردها را احاطه نموده و قطعه همگن و توپری به وجود بیاورد. باید محل بتن ریزی عاری از خاک ومواد زائد باشد اگر بین اتمام کار آرماتوربندی و بتن ریزی چند روز فاصله باشدحتما می باید محل کار بادقت بیشتری بازدید شود.
بعد از انجام دادن مراحل فوق ومشاهدات نوبت به بتن ریزی رسید.
بتن معمولی:این نوع بتن که پرمصرف ترین نوع بتن می باشد واغلب سازه های بتنی با این نوع بتن ساخته می شود از مصالح سنگی معمولی استفاده می شود و وزن مخصوص آن در حدود 2تا5/2 تن در متر مکعب می باشند.
باز هم بتن مورد نیاز برای پی فونداسیون را که از قبل با عیار 350 سفارش داده بودند با میکسر به سر ساختمان آمد که باز هم به علت گرمای هوا در شب این کار انجام شد و دقیقا مثل بتن ریزی بتن مگر این کار هم انجام شد.
ولی در شب هم هوا گرم بود و چون بتن ریزی در هوای گرم بود حداقل تا چند روز بعد از ریختن بتن آن را مرطوب نگاهداشتن زیرا در غیر این صورت آب بتن به فوریت تبخیر شده و بتن سخت نمی گردد به بتنی که در اثر نرسیدن آب سخت نشده است بتن سوخته می گویند و نشانه آن این است که این بتن حتی با فشار دست خرد می شود. در صورت مشاهده چنین وضعی قطعه ریخته شده باید جمع آوری شده و مجددا ریخته شود. برای مرطوب نگاهداشتن بتن بهتر است با پاکت های سیمانی روی آن را پوشانیده وکاغذ را مرطوب نماییم و یا از گونی مرطوب استفاده کنیم. در مناطق خیلی گرم بهتر است برای بتن ریزی از سیمان نوع 4 که در موقع سخت شدن کمترین حرارت را تولید می نماید استفاده نماییم.
بتونیرها دارای دیگ گردنده ای هستند که به آهستگی حول محوری مایل نسبت به افق می گردد و بوسیله تیغه هایی که در داخل آن تعبیه شده محتویات خود را مخلوط می نماید نوع بزرگتر آن دارای پیمانه می باشد که این پیمانه جهت شن وماسه است و گنجایش آن بر حسب لیتر روی آن قید شده است این پیمانه به وسیله کارگران از شن و یا ماسه پر شده آنگاه به وسیله اهرمی محتویات آن به داخل دیگ خالی می گردد.
باید دقت شود زمان مخلوط کردن کلیه دفعات بتن سازی مساوی باشد و قبل از بارگیری مجدد دستگاه باید دقت شود که کلیه محتویات دفعه قبل تخلیه گردد. در شروع کار همیشه مقداری سیمان و ماسه به بدنه دیگ مخلوط کننده می چسبد بدین لحاظ مشخصات اولین قسمت بتن با سایر دفعات متفاوت خواهد بود بتونیر چرخانیده و تخلیه نمایید , آنگاه مخلوط اصلی را بارگیری کنند بدین ترتیب مشخصات کلیه قسمت های بتن یکسان خواهد بود.
فقط باید دقت می شد که لوله میکسر که بتن از آن خارج می شود ارتفاع خیلی زیادی از کف بتن مگر نداشته باشد و باید دقت شود که بتن بر روی شبکه آرما تورها ریخته نشود زیرا باعث جدایی دانه های بتن می شود که موجب ضعف در بتن می شود.
ماشین حمل بتن قبل از پمپ کردن بتن یک تا دو دقیقه میکسر را بر روی دور تند می گذارد تا بتن به خوبی مخلوط شود.
در موقع بتن ریزی باید از رفت و آمد زیاد روی آرماتورها جلوگیری نمود زیرا در این صورت در اثر وزن کارگران در آرماتورها انحنای موضعی به وجود خواهد آمد. بهتر است از قسمت جلو(آن طرف که به مرکز تهیه بتون نزدیک تر می باشد) شروع به بتن ریزی نموده زیرا در این صورت رفت وآمد کارگران از روی آرماتورها به حداقل خواهد رسید در این صورت برای آنکه پای کارگران در بتن تازه ریخته شده فرو نرود باید در مسیر عبور و مرور کارگران از تخته های زیر پا استفاده شود. بتن ریزی فونداسیون شروع شد و همراه با آن ویبره کردن بتن به وسیله دستگاه ویبراتور آغاز شد.
ارتفاع بتن ریزی فونداسیون 70 سانتیمتر بود و اولین لایه به ضخامت حدودی 40 تا 30 سانتیمتر ریخته می شد و آن را یک بار ویبره می کردند وبعد لایه دوم ریخته شد باز آن را ویبره می کردند البته فراموش نشود که کاور بتن 7 تا 5 سانتیمتر بود.
ویبره کردن بتن:
همانطور که می دانیم ویبره کردن بتن کار بسیار مهم وحساسی است که به آن توجهی نمی شود.عوامل اجرای که در کارهای ساختمانی کار می کنند متاسفانه فقط به صورت تجربی کارها را انجام می دهند و کمتر اکیپ یا پیمان کار است که اصول اولیه کار درست را بداند و آن را اجرا کند در بسیاری از کارهای ساختمانی دیده شده که کار ویبره را یک کارگر ساده و بدون تجربه انجام می دهد که این کار بسیار اشتباه است و کسی که کار ویبره را انجام می دهد باید کارکردن با دستگاه و اصول درست استفاده ویبراتور را بداند چون در صورت نداشتن اطلاعات اگر ویبره زیاد انجام شود تمام آب بتن خارج شده و بتن ها پوک می شود و اگر ویبره کردن کم انجام شود حفره های درد داخل بتن باقی می ماند که باعث ضعیف شدن بتن می گردد و شخصی که کار با دستگاه ویبره را انجام می دهد تا حباب های هوا موجود در بتن از آن خارج شده و در سطح بتن دیده نشود و نباید لوله لرزاننده با شیب داخل بتن فرو رود و به تعداد زیاد در بتن باقی بماند.
نکته بسیار مهم که در کار اجرایی دیده می شود که عوامل اجرا کننده و یا پیمان کاران این کار را انجام می دهند این است که ویبراتور را به جای فرو بردن در بتن ساخته شده آن را به میلگردهای اصلی یا فرعی می چسبانند که تمام بتن ویبره شده و یک بتن خوب و بدون داشتن حباب هوا و مقاوم بدست آید که این کار بسیار اشتباه است و علت این است که زمانی که لوله لرزاننده ویبراتور میلگردهای در آن نقطه یا منطقه خارج شوند و سنگ دانه های درشت مانند شن و ماسه نزدیک به میلگرد شوند وخمیر سیمان از میلگرد فاصله پیدا کرده و در اطراف میلگرد فقط شن وماسه جمع شود که همین کار باعث ضعیف شدن بتن می گردد وهمچنین این مسئله باعث می شود که اتصال خوب بین میلگرد و بتن برقرار نگردد و این کار باعث عیب بزرگ و خراب کردن تمام کارهای انجام شده می شود.
ما هنگامی متوجه می شویم که بتن دیگر نیازی به ویبره کردن ندارد که وقتی سر ویبره را روی بتن قرار می دهیم داخل بتن فرو نرود.
آرمارتوربندی ستون ها:
بعد از تمام شدن بتن فونداسیون نوبت به آرماتوربندی ستون های ساختمان رسید.این
ساختمان دارای11ستون بود که براساس میزان نیروی وارده به 3دسته تقسیم شده بود.
ستون های دسته اول (C1): که تعداد آنها 4 عدد بود و بیشترین بار ساختمان روی آن بود ودر آن از میلگردهای فی20 استفاده کرده بودند که تعداد میلگردهای داخل ستون ,C1 22 عدد بود.(2220)
ستون های دسته دوم (C2):که تعداد آنها 2 عدد بود و در آن از میلگردهای فی 18 استفاده کرده بودندکه تعداد میلگردهای داخل ستون C2 22عدد بود.(2218)
ستون های دسته سوم(C3):که تعداد آنها 5 عدد بود و در آن از میلگردهای فی 14 استفاده کرده بودند, که تعداد میلگردهای داخل ستون C3 22عدد بود.(2214)
Overlabستون ها db40 بود یعنی 40 برابرقطر آرماتورهای ستون یعنی
(میلیمتر 800=20*40) که برابر 80 سانتیمتر است.
Overlabتیرهای اصلی نیز db40 بود.
برای ستون های هر طبقه خاموت هایی را قرار دادند که 70 سانتیمتر از بالای ستون ,خاموت ها فواصل 10 سانتیمتر دارند یعنی (10@) برای 70 سانتیمتر بالای ستون است.70 سانتیمتر پایین ستون هم فواصل خاموت ها 10 سانتیمتر دارند (10@) برای 70 سانتیمتر پایین است, برای وسط هم در فواصل 20 سانتیمتری یعنی(20@) و با سیم مفتول میلگردها را به خاموت ها می بندند تا از جای خود تکان نخورد.
اجرای سنجاقک هم برای بعضی از قسمت های ستون روی خاموت ها برای جلوگیری ازنیروی برشی و یک پارچه و هماهنگ کردن میلگرد ستون ها اجباری است که در اینجا بر روی همه ی خاموت یک سنجاقک اجرا نکردند.
خم خاموت ها که بر روی هم می آمدند 10 سانتیمتر بود.سنجاقک ها به صورت به علاوه(+) که از وسط ستون ها رد می شد اجرا می شدند.سنجاقک همچنین برای قفل کردن ستون ها به کار می رود.که طول خم آن 10 سانتیمتر است.
قبل از بتن ریزی به تعداد میلگردهای ستون میلگرد انتظار در محل آنها گذاشته شده بود که طول آنها از روی فونداسیون 80سانتیمتر ( db40 ) بود و بعد آرماتوربندها به اندازه کف پارکینگ تا کف طبقه اول به اضافه میلگرد انتظار برای انجام دادن آرماتورهای طبقه اول میلگردها را برش دادند که محاسبه این کار به وسیله دستگاه نظارت انجام شد از روی فونداسیون 20 سانتیمتر برای کف سازی 200 سانتیمتر برای ارتفاع پارکینگ و80سانتیمتر برای میلگرد انتظار در نظر گرفته شد و بعد از بریدن میلگردهای اصلی که نمره آنها میلگرد با فی20 بود آنها را برسر دو خرک گذاشته و خاموت های ستون را در طول آن بخش کرده و آنها را بستند (البته قبل این کار در زمان بتن ریزی به سرهر میلگرد انتظار دو خاموت کوچکتر انداختند تا سرمیلگردها کمی جمع شود وانداختن میلگردهای اصلی بر روی مِیلگردهای انتظار مشکلی ایجاد نشود به دلیل تمرکز فشار در پای ستون و در انتها و بالای ستون ها فاصله خاموت ها همان طور که قبلآ گفته شد انجام شد. )وبعد از اجرای کامل تمام آرماتوربندی ستون ها دستگاه نظارت آرماتور را کنترل کردند و دیده شد که سنجاقک ها اجرا نشده است و به اکیپ آرماتوربندی گفته شد که سنجاقک های موجود در نقشه را طبق نقشه های اجرای اجرا کرده تا تمام کار طبق نقشه باشد و سنجاقک ها در دو طرف اجرا شود.
کارگران بند سنجاقک ها را طبق نقشه اجرا نکردند و در جواب برای علت کار چنین پاسخ داد که نقشه ها سنگین اجرا شده است ودر صورت اجرا نکردن سنجاقک ها هیچ اشکال پیش نخواهد آمد و با اصرار کار خود را انجام دادند و وقتی به این که در صورت تایید نکردن مهندس ناظر تمام کار را دوباره باید انجام دهند اصلآ توجه نمی کردند. روز بعد با مهندس ناظر تماس گرفته شد تا برای تایید کردن آرماتوربندی ستون ها به سر پروژه حاضر شود و در صورت اجازه ایشان عوامل اجرای اقدام به بتن ریزی ستون بکنند فردای آن روز به دلیل عجله و بدون دستور مهندس ناظر بتن ریزی آغاز شد و زمانی که بتن اولین ستون د رحال ریخته شدن بود مهندس ناظر آمد و بعد از کنترل کردن تمام ستون ها به نحوه اجرای سنجاقک و تعداد کم آنها ایراد گرفته و دستور توقف بتن ریزی را صادر کرد طبق گفته مهندس ناظر سنجاقک به علت بسته نشدن با سیم آرماتوربندی حتی در یک طرف دارای مشکل بود و تعداد کم سنجاقک ها هم مشکل بعدی و نقص کار بود بتن ریز حتی بتن ریزی یک ستون را تا نصف ارتفاع مورد نظر اجرا کرده بود که بعد از آمدن مهندس ناظر قالب ستون را باز کرده و در تمام بتن ساخته شده در قالب را خارج کرده و با فشار آب تمام میلگردها را تمیز کرده و تمام سنجاقک ها را اضافه نمودند و بعداظهر همان روز باز به مهندس ناظر اطلاع داده شده که عیوب مورد نظر اصلاح شده و ایشان برای تایید موارداصلاحی به پروژه آمدند. فردای آن روز بعد از آمدن مهندس ناظر ودیدن کارهای اجرا شده کار را تاییدکرده وموافقت خود را برای اجرا کردن بتن ریزی ستون اعلام کرد.
بتن ریزی ستون ها:
بعد از اجازه مهندس ناظر بتن ریزی ستون ها آغاز شد چون عامل اجرا کننده آرماتوربندی
3عدد قالب کامل ستون بیشتر نداشتن دستگاه نظارت اجازه بتن ریزی چهار ستون را در یک روز به آنها داد ونه بیشترچون عوامل اجرای قالب بندی خواستار بتن ریزی تعداد بیشتر ستون ها در یک روز بودند و می خواستند قالب سه ستون را بسته و بتن آن را ریخته تا بعدازظهر همان روزقالب حداقل 2 یا 3ستون را باز کرده و تا پایان روز تعداد 2 یا 3 ستون دیگر را بتن ریزی کنند که اجازه این کار را به آنها داده نشد. چون در این زمان کم بتن به گیرش اولیه خود هم نرسیده بود که بخواهند قالب ستون را باز کنند و ستون دیگری اجرا کنند دراغلب موارد کارهای ساختمانی دستگاه اجرایی به این نکات مهم توجهی نمی کند و خواست آنها فقط اجرای سریع کار است تا با سرعت بخشیدن به کار وتمام کردن آن در زمان کم باعث شدند که پول بیشتر بدست آورده و هر چه سریعتر کار بعدی خود را شروع کنند.
ویبره بتن ستون ها با دستگاه انجام نشد و با پتک پلاستیکی به بدنه قالب از پایین به بالا آهستگی ضربه زدند که این هم می تواند باعث خطا باشد. بعد از تثبیت کامل موقعیت ستون محور آن را با ستون های مجاور از بالای ستون وپایین ستون اندازه گرفتند و با توجه به درست بودن آن اقدام به بتن ریزی کردند.
اگر ارتفاع ستون زیاد باشد پرتاب بتن از بالا وسقوط آن به ته قالب موجب جدا شدن دانه ها از یکدیگر می شود که خود موجب ضعف قطعه بتنی می باشد در این موارد بهتر است به طرف مختلف از سقوط بتن از ارتفاع زیاد جلوگیری به عمل آید مثلا می توان یکی از اضلاع قالب ستون را تا نیمه کار گذاشته بعد از بتن ریزی تا آن سطح قالب را تکمیل نمایند و یا به وسیله قیف و لوله سطح شیب دار ایجاد نموده و بتن را به ته قالب هدایت کنند.
همچنین باید بعد و قبل از ریختن بتن در قالب به وسیله شاقول عمود بودن ستون ها را تایید کنند که این کار انجام شد.
چند نکته مهم در زمان اجرای بتن ریزی ستون ها :
بتن ریزی ستون باید در چند مرحله انجام شود و قبل از بتن ریزی چند نکته مهم قابل توجه است.
نکته اول این که آرماتورهای ستون ها تمیز بوده و عاری یا چربی ها مانند روغن وغیره …. باشد و بر روی آنها مداد قیری نباشد و سطح میلگردها زنگ زده نباشد (زمانی که به علل مختلف کار ساختمان بعد از آرماتوربندی تعطیل شده باشد میلگرد ها در تماس مستقیم با عوامل جوی باد و باران زنگ می زند را در صورتی که زنگ زدگی مجاز باشد و مقدارش را درصدهای مجاز کمتر باشد باید سطح زنگ زده با برس سیمی تمیز شده وسطح آرماتورها عاری از مداد زنگ زده باشد که درصد مجاز زنگ زدگی 1/6 ضخامت میلگرد است.
بعد در بستن قالب باید دقت شود که فاصله قالب تا میلگردها که همان کاور بتنی است رعایت شود که در یک نقطه یا در طول قالب آرماتورها به هم نچسبد که باعث کرمو شدن بتن شود و نکته بعدی قبل از بستن قالب ها تمام آنها با روغن چرب شود برای اینکه بعد از بتن ریزی قالب که باز می شود گوشه های بتن بر اثر باز شدن قالب و داشتن گوشه کنده نشود.
نحوه صحیح ریختن بتن در داخل قالب :
بتن ریخته شده در قالب نباید از فاصله زیاد در مراحل قالب ریخته شود که متاسفانه این مسئله در بسیاری از بتن ریزی ها درکارهای اجرایی دیده می شود علت انجام ندادن این کار این است که زمانی که بتن از فاصله زیاد در قالب ریخته می شود و باعث می گردد که دانه بندی بتن از بین رود و بتن ریزی ضعیفی بدست می آید برای رفع چنین نقص باید بتن ریزی بر طبق ضوابط و آیین نامه ها از ارتفاع 90 تا 120 سانتیمتری ریخته شود تا دانه بندی بتن دچار از هم گسیختگی نشود و در اجرای بتن ستون بعد از پر شدن قالب یعنی به ارتفاع 90 تا 120 سانتیمتری بادستگاه ویبره بتن موجود را ویبره کرده تا حباب های هوا از داخل بتن خارج شود و بعد از اتمام شدن بتن ریزی لایه اول و ویبره کردن آن نوبت به لایه دوم و بتن ریزی آن است قبل از بتن ریزی لوله ویبراتور را در داخل قالب قرارداده و شروع به پرکردن قالب می کنیم بعد از تمام شدن بتن ریزی ویبراتور را روشن کرده و بتن را ویبره می کنیم و قالب را تا 24 ساعت باز نمی کنیم بعداز 24 ساعت قالب را باز کرده و برای ریختن بتن ریزی ستون بعدی به کار می بریم.
باید کاملا مطمئن شویم که بتن تمام گوشه های قالب را پر نموده و کرمو نمی باشد در مورد ستون ها با نواختن ضربه های یکنواخت به بدنه قالب و کوبیدن بتن باید در آن ارتعاش ایجاد نمود تا بتن در قالب به خوبی جابه جا شود.
بعد از بازکردن قالب سطح بتن را با فشار آب شسته تا باقی مانده هایی که به واسطه چرب کردن به سطح تیر باقی مانده پاک شود و بعد برای آنکه بتن مقاوم و خوبی داشته باشیم لازم است که به بتن خوب آب بدهیم و برای بهتر انجام دادن این کار بهتر است سطح بتن را با گونی های نخی همان گونی قیرگونی بپوشانیم تا در زمان آب دادن یا خیس کردن این گونی ها هم بتن بهترآب داده شود و هم با یک بار آب دادن زمان خیلی بیشتری آب بر روی سطح بتنی باقی بماند چون در صورت عدم انجام دادن این کار و آب دادن بتن آب بر روی سطح بتنی خوب باقی نمی ماند و زود خشک می شود و این کار مستلزم کار بیشتر و هزینه بیشتر است اما ارزش انجام دادن این کار به اندازه کار و هزینه انجام شده است چون باعث می شود به بتن ساخته شده آب بیشتر داده شود و بتن بدست آمده به مقاومت بالا برسد وعمر ان نیز افزیش یابد.
متاسفانه در این ساختمان ارتفاع بتن ریزی را به خوبی طبق آیین نامه رعایت نکردند که همین عامل در آینده باعث ضعف ستون ها می شود.
بتن باید به حدی روان باشد که دانه های آن به خوبی روی یکدیگر غلطیده وکاملا آرماتورها را احاطه نموده و گوشه های قالب خود را کاملا پر نموده و کلیه هوای موجود در قالب از آن خارج شود و باید حداقل آب ممکنه را که برای انجام کارهای فوق لازم است مصرف نمود زیرا آب بیشتر از اندازه تبخیر شده و جای آن به صورت لوله های موئین باقی مانده و سبب پوکی قطعه بتونی می گردد.
برای ساخت بتن ستون اشکال بزرگ کار این بود که کارگران شن و ماسه را با بیل مخلوط
می کرد که این خطای بزرگ است به2 دلیل :
1) خستگی کارگران که موجب به هم خوردن نسبت اختلاط می شود
2) کثیف بودن زیر سطح شن و ماسه هنگام تخلیه آن
اجرای تیر بتنی:
تیرها قسمتی از ساختمان هستند که بار سقف را تحمل کرده و آن ها را به ستون ها منتقل می کنند و ستون ها هم بارهای وارده را به پی و بالاخره پی به زمین وارد می کند بعد از تمام شدن بتن ریزی ستون ها و بعد از بازکردن قالب ستون ها نوبت به اجرای تیرهای سقف می رسد. قبل از اجرای تیر سقف کف بندی برای تیر انجام می شود که بعد از درست کردن کف بر روی زمین است این کف بندها را بر روی شمع های فلزی قرارداده و سطح آنها را با روغن
چرب می کنند و بعد میلگردهای طولی تیرها را بعد از برش دادن بر روی کف ها برده وآنها را نصب می کنند.
البته اکثرتیرهای بتنی با مقطع مربع یا مستطیل اجرا می شود مقطع تیرهای مورد نظر مربع شکل بود و معمولا این مقطع ها در طول تیر تغییر نمی کنند بعد شروع به گذاشتن یک ردیف آرماتور طولی پایین و یک ردیف آرماتور طولی در بالا کردند اجرا کردن این آرماتورهای طولی اجباری است و قطر این آرماتورها حداقل باید 10میلیمتر باشد البته قطر آرماتورهای طولی که دراین پروژه یا سقف انجام شد 18 میلیمتر بود و فراموش نشود که در دو سر این میلگردهای طولی باید خم وجود داشته باشد .طول میلگرد 12 متر است و بلند تر از آن میلگرد وجود ندارد برای هر تیر بتنی که دارای 6 عدد میلگرد طولی بود برای اجرای هر کدام از آنها از یک میلگرد 12متری که یک سرآن را خم و یک میلگرد 2 متری دیگری استفاده شد که 20سانتی متر از آن برای خم ویک متر آن برای طولی که کم آورده بود و 80سانتیمتر از آن برای استحکام بیشتر استفاده شد. سعی شدکه تمام طویل کردن های میلگرد ها در یک طرف تیر انجام نشود اگر میلگرد های طولی پایینی طویل می شود میلگردهای طولی بالایی در آن سر تیر طویل شود و بر سرآنها میلگرد اضافه شود.
بعد از اجرا کردن میلگردهای طولی خاموت ها در تمام طول تیر پخش شد البته به علت اینکه در دو سر تیر نیروی برشی بیشتری است فاصله خاموت ها در دو سر تیر به اندازه 5 و2 سانتیمتر آکس به آکس میلگردها اجرا شده و فاصله دیگر خاموت ها که در وسط تیر اجرا شده بود 15سانتیمتر بود.
تعداد کل خاموت های مصرفی در تیرهای سقف اول حدود به 300 عدد خاموت می رسید که تعداد قابل توجهی به شما رمی آید ضمنا شماره میلگرد مصرفی برای خاموت ها میلگرد شماره 15 بود که در دو سر خاموت ها به خم 90 درجه اجرا شده بود.
بعد از پخش کردن خاموت ها در محل خود بسته شدند هم زمان با اجرای تیرها تیرچه های سقف در حیاط ساختمان در محلی که یک باند بتنی اجرا شده بود در حال ساخته شدن بود.
در ساختمان هایی که سقف آنها تیرچه بلوک بوده مانند این ساختمان معمولآ سقف و تیر را یکپارچه بتن ریزی می کنند. در آیین نامه آمده است که حداقل سطح مقطع آرماتور کششی در تیر ها نباید از 25/. درصد سطح مقطع بتن کمتر باشد و حداکثر آن با توجه به نوع فولاد و بتن مصرفی تعیین می شود ولی حد اکثر سطح مقطع فولاد کششی به 3 درصد
سطح مقطع بتن محدود می گردد.
باید کلیه قفسه میلگردهای تیر از سطح قالب چند سانتیمتر بالاتر قرار گیرد تا کلیه میلگردها در بتن غرق شود.
برای این کار باید قطعات ریز سنگ و یا بتن زیر قفسه آرماتور تیر قرار داد و همچنین می توان قطعه میلگردی به کلفتی ضخامت بتن پوشش روی تیر در زیر تنگ یا خاموت قرار داد که با قرار گرفتن این میلگرد به روی سطح قالب کلیه قفسه آرماتور بندی به اندازه ضخامت این میلگرد از سطح قالب بلندتر قرار می گیرد.
فاصله این میلگردها از همدیگر باید بر حسب قطر آرماتور تیر طوری باشد که کلیه قفسه میلگرد در یک سطح قرار گیرد.این فاصله در حدود 80 الی 90 سانتیمتر کافی است.
تمام آرماتور های طولی باید در محل تلاقی به آرماتور های عرضی با سیم آرماتور بندی نرم غیر گالوانیزه بسته شوند باز بودن آرماتور طولی در هیچ شرایطی مجاز نیست.
قبل از بستن صفحه قالب زیر تیر های اصلی باید ارتفاع کلیه ستون ها اندازه گرفته شود و با خط تراز گردانیده شده از قبل مقایسه شده و در یک سطح واقع شود اگر اتفاقآ یک یا چند ستون بلندتر باشد باید این بلندی اصلاح شده بعد بتن ریزی اصلی شروع شود زیرا در غیر این صورت این چند سانتیمتر بلندی در داخل تیر واقع شده و از یک پارچه بودن بتن تیر جلوگیری کرده موجب ضعف تیر خواهد شد.
تیرچه :
متداولترین نوع تیرچه در ایران تیرچه های بتنی است.تیرچه هابا خرپا مسطح اجرا می شوند
خرپا از چند قسمت تشکیل شده است:
1- میلگرد هایی که در کف خرپا استفاده می شود تعداد قطر آن ها طبق محاسبه بدست می آید و باید از لحاظ طول و تعداد و نوع میلگرد را ساده وآجدار کاملا مطابق نقشه باشد.
2- میلگرد فوقانی خرپا از میلگرد 8 یا 10 و یا 12 آجدار بوده وداخل بتن سقف ومیلگردهای حرارتی قرار می گیرد.
3- میلگرد مارپیچی یا میلگرد مهاری خرپا که میلگرد کف را به میلگرد فوقانی متصل می نماید.
4- متداولترین نوع خرپا از میلگرد ساخته می شود این خرپا ها را بعد از ساخت در داخل قالب فلزی یا سفالی قرار داده وبعد بتونی با عیار 400 یا 450کیلوگرم سیمان و مصالح سنگی ریز دانه تمیز نموده و قالب را که حدود 10 سانتیمتر پهنا و 4 سانتیمتر ارتفاع دارد از بتن پر کرده و آن را می لرزانند بر روی میز لرزاننده تا خوب ویبره شود.
طریقه ساخت تیرچه درکارگاه:
برای اجرا تیرچه ها قبلا یک باند بتنی تهیه شد و علت ساخت باند فقط درست کردن یک سطح صاف بدون داشتن پستی و بلندی بود و بعد از ساخت باند بتنی تیرچه سازان چند خرک درست کردند که میلگردهای کف خرپا ومیلگرد فوقانی را روی آن قرارداده و بعد میلگرد مارپیچ که به این میلگرد در کارهای اجرای میلگرد زیگزال گفته می شود و نمره آنها میلگرد شماره است استفاده کردند و به واسطه آن میلگردهای زیگزال میلگردهای کف خرپا به میلگردهای فوقانی توسط جوش متصل شد.
بعد از درست کردن تمام خرپا های تیرچه ها و کنار گذاشتن آنها وتایید دستگاه نظارت نوبت به ساخت تیرچه رسید.
قبل از توضیح آن قسمت خاطرنشان می شویم که تیرچه های مورد نظر با قالب سفالی اجرا می شود.
سفال های تیرچه ها درچند ردیف بر روی باند بتنی چیده شد و این عمل طوری انجام شد که در یک ردیف سفال بعد از چیده شدن یک تونل بوجودآید که این تونل به واسطه چیدن سفال تیرچه و بدون داشتن فاصله بین سفال ها و صاف کردن آنها با شمشه البته فقط سفال تیرچه اول با شمشه صاف شد و بقیه سفال تیرچه ها با ملاک قراردادن سفال تیرچه اول صاف شدند انجام شد بعد از اتمام این کارها تمام سفال ها بوسیله آب خیس شد البته قابل ذکر است که بعد از چیدن سفال ها دو سفال ابتدایی و انتهای سفال با ماسه مسدود شد که بتن وارد شده به قالب تیرچه خارج نشود بعد از خیس کردن سفال ها خرپاهای تیرچه ها که قبلا ساخته شده بود در داخل قالب تیرچه گذاشته شد.
در این زمان نوبت به اجرای تیرچه های ساختمان می رسد. که من این کارها را در محل ساختمان مشاهده نکردم بلکه بر حسب علاقه به کارگاه ساخت تیرچه رفتم بودم. و تیرچه ها را آماده آوردند.
ساخت بتن برای تیرچه ها:
تیرچه سازان بعد از آماده کردن تمام مراحل ساخت تیرچه بتن مصرفی را ساختند که این کار را در چند بشکه به صورت زیر انجام دادند.
1- ابتدا بشکه را تا وسط بشکه پر از آب کردند.
2- ماسه شکسته و ریز را به تعداد لازم درداخل بشکه ریخته و با یک بیل شروع به مخلوط کردن کردند.
3- سیمان مورد نظر را کم کم داخل بشکه ریخته و یک نفر همزمان مشغول مخلوط کردن موارد فوق که همراه سیمان به این مواد اضافه می شد میلگرد تا زمانی که بتن مورد نظر دستگاه نظارت تهیه شود و بعد از تهیه بتن که نباید نه زیاد سفت و نه زیاد شل باشد بتن ریزی تیرچه ها آغاز شد هم زمان با بتن ریزی به وسیله میلگردی که به خرپای تیرچه زده می شد عمل ویبره کردن تیرچه ها به انجام می رسید.
بعد از بتن ریزی تیرچه ها شروع به آب دادن به آنها کردند و فردای آن روز مقدار آبی که به تیرچه ها داده می شد اضافه شد تا مقداری که سطح تیرچه در تمام طول روز همواره خیس می ماند و بعد از اجرای تمام تیرچه ها و خشک شدن آنها پس از آب دادن فراوان آماده استفاده گردید که دستگاه نظارت استفاده از تیرچه ها را پس از یک هفته از زمان ساخت آنها صادر کرد که نکته مهمی است چون دیده می شود که در بسیاری از کارگاه ها در زمان کوتاهی پس از ساخت یا حتی قبل از خشک شدن تیرچه اقدام به استفاده از آن می کنند که بسیار اشتباه است و ممکن است تیرچه ای خشک نشده است در زمان حمل ونقل ترک و یا شکسته شود که همین مسئله باعث می شود که تیرچه مورد نظر غیرقابل استفاده شود.
بلوک های مورد استفاده در سقف های تیرچه بلوک معمولا بتنی یا سفالی است که البته همان طور که می دانیم هیچ گونه باری را تحمل نمی کند و فقط به عنوان قالب عمل می نماید. عرض بلوک ها معمولا 40 سانتیمتر بوده و گاهی نیز آنها را تا 60 سانتیمتر هم می سازد و ارتفاع آنها بین 20 تا 25 سانتیمتر است. بلوک ها دارای لبه هایی هستند که به وسیله آن روی تیرچه ها قرار می گیرند. اگر از تیرچه با قالب سفالی استفاده می شود. بهتر است از بلوک سفالی استفاده شود تا به علت هم رنگ بودن مصالح بعد از سفید کاری روی سقف ایجاد سایه ننماید.
طریقه اجرای سقف تیرچه ینولیت:
بعد از اجرای تیرهای بتنی نوبت به اجرای تیرچه ها رسید که در این زمان یک سر تیرچه ها را بر روی یک تیر قرار داده و سر دیگر آن بر روی زمین باقی می ماند بعد از تقسیم بندی تیرچه ها در هر دهانه به مقداری که لازم است سر دیگر تیرچه ها را به وسیله یک قلاب و طناب بلند کرده و بر روی تیر بعدی گذاشته می شود پس در این حالت دو سر تیرچه بر روی تیرهای مورد نظر اجرا شده است وبعد باید دقت شود که حداقل بعد از تمام شدن سفال تیرچه 10تا15 سانتیمتر میلگرد تیرچه در داخل تیر بتنی فرو رفته باشد
تا بعد از بتن ریزی اتصال خوبی بین تیرچه و تیر بتنی انجام شود. سپس ینولیت ها را بر روی تیرچه ها قرار داده و با سیمی که از ینولیت عبور داده و به میلگرد تیرچه می بندند به تیرچه متصل می گردد.
توجه شود که بتن ریزی تیرهای بتنی و سقف در این ساختمان به صورت یکپارچه انجام شد و فقط در قسمت های کناری که تیر هیچ لبه ای نداشت قالب فلزی می گذاشتند.
طریقه اجرا سقف تیرچه بلوک:
بعد از بالا کشیدن تمام تیرچه ها همزمان در زیر آنها شمع های نگهدارنده نصب می گردد تا زیر تیرچه خالی نگردد و باعث سقوط تیرچه نگردد بعد از تمام شدن این کار ابتدا در دو سر تیرچه در بلوک قرار داده می شود و سپس مقدار شمع ها را افزایش می دهیم و بعد بلوک گذاری را انجام می دهیم تا زمانی که تمام سقف ما با بلوک پوشیده شود.در مورد سقف های تیرچه بلوک احتیاج به بستن تمام سقف با تخته نیست فقط باید کمر تیرچه ها به فاصله های
به حدود 5/1 تا 2متر بسته شود تا ازشکم دادن آنها جلوگیری شود .
کلاف عرضی:
در دهانه های بیشتر از 2/4 متر به بالا در وسط دهانه بین ینولیت ها (عمود بر جهت تیرچه) فاصله ای در حدود حداقل 10 سانتیمتر قرار می دهند و زیر این فاصله را تخته ای قرار داده و درون این فاصله حداقل 2 عدد میلگرد به قطر 10 میلیمتر یکی بالا و یکی پائین قرار میدهند
میلگرد بالا را به میلگردهای بالایی تیرچه می بندند و میلگرد پائین را هم به آهن های
مارپیچ تیرچه متصل می نمایند و این فضا بعد از آنکه بوسیله بتن پرشد مانند تیری عمود بر
تیرچه ها قرار گرفته و در مقابل ممان های وسط تیرچه مقاومت خواهد نمود و برای دهانه های بیش از 6 متر دو عدد کلاف عرضی با فاصله های مساوی در نظر می گیریم.
برای ضریب اطمینان بیشتر بهتر است کلاف عرضی را از دهانه 5/2 متر به بالا ایجاد نماییم.
میلگرد حرارتی:
بعد از آنکه کلیه تیرچه ها ، ینولیت ها بر روی سقف گذاشته شد در این زمان باید یک سری میلگرد حرارتی که معمولا قطر آن 6 یا 8 یا 10 میلیمتر می باشد. قطر این میلگردها توسط محاسبه تعیین می شود و در جهت عمود بر میلگردهای بالای تیرچه به فاصله تقریبی 25 الا 40 سانتیمتر قرار داده می شود. در این ساختمان قطر میلگرد حرارتی 6 میلیمتر بود. این میلگردها باید به کلیه آرماتوربندی بسته شود و باید توجه شود که میلگردهای حرارتی به صورت یکسره باشد و بریدگی نداشته باشد .
یکی ازدلایل استفاده از میلگرد حرارتی این است که وقتی بتن ها به رروی سقف می ریزند، بتن هنگام خشک شدن جمع می شود و ترک های مویی می خورد کارمیلگردهای حرارتی جلوگیری از اتفاق این ترک های مویی می باشد و به همین ترتیب طبقات را درمحل بالارفتیم البته باید توجه شود که به همان ترتیب که ازطبقه اول به طبقه چهارم می رویم ضخامت ستون های کمترمی شود به این دلیل که بارکمتری را تحمل می کنند .
میلگردهای ممان منفی:
با فرض این که تکیه گاه تیرچه ها گیردار فرض می شود در محل تکیه گاه ممانی ایجاد می گردد که به وسیله میلگرد تحمل شود به این لحاظ اگر دو عدد تیرچه به یک تیر خم شود میلگرد فوقانی تیرچه را بوسیله محاسبه بدست می آید و معمولا از میلگردی به قطر 8 یا 10 یا 12 استفاده می شود.
در آخرین دهانه که تیرچه به یک تیر ختم می شود میلگردی را به صورت گونیا خم نموده و قسمت کوتاه گونیا را میلگردهای تیر بتنی قرار می دهیم و قسمت مستقیم را روی میلگرد فوقانی تیرچه گذاشته و چند تای آن را با سیم آرماتوربندی می بندیم به این قطعه میلگرد ممان منفی می گویند.
خیز منفی در سقف:
قبل از نصب تیرچه روی تیرهای اصلی باید دقت شود که ترک خوردگی ویا شکستگی در تیرچه وجود نداشته باشد کمر تیرچه را به فاصله حداکثر 5/1 متر به وسیله تیرهای چوبی نگاه دارند تا از شکم دادن آن جلوگیری بعمل آورند بهتر است تیرهای چوبی را طوری قرار دهیم تا وسط تیرچه در حدود 2 تا 2 سانتیمتر بلندتر از سطح تراز قرار گیرد.
این خیز بستگی به دهانه سقف داشته و به وسیله مهندس محاسب تعیین می شود که به خیز منفی سقف رایج است و با هم این خیز را اجرا کرده تا بعد از بتن ریزی در صورت افت سقف تازه تراز گردد و اگر این کار انجام نشود بعد از باز کردن وقالب ونشست سقف قوس برداشته وخراب می شود.
بتن ریزی سقف تیرچه بلوک:
بتن ریزی در یک روز انجام شد شروع بتن ریزی از یک گوشه بود ابتدا داخل تیر یا پوتر بتنی بتن ریزی شد و بعد روی ینولیت ها را بتن ریزی کردند در زمان بتن ریزی باید دقت شود که بتن در یک نقطه از سقف دپو نشود تا باعث فرو ریختن یا خراب شدن سقف به علت سنگین نشود بتن ریزی باید یکپارچه انجام شود و بدون قطع شدن صورت گیرد تا یک سقف یک پارچه بدست آید در زمان بتن ریزی فقط تیر بتنی ویبره می شود و دیگر نقاط سقف ویبره نمی شود. در زمان بتن ریزی باید دقت شود که افراد بر روی بتن هایی که تازه اجرا شده اند حرکت نداشته باشند زیرا در کارگاه های دیگر دیده شده است که بتن سقف ا جرا شده و بر روی بتن اجرا شد الواری گذاشته شده واز روی آن عبور فرغون برای حمل بتن انجام شده است که این کار بسیار اشتباه و غلط است زیرا این کار باعث می شود که بتن مورد ناظر هم زمان که گیرش اولیه خود را انجام دهد این گیرش صورت نپذیرفته و بتن بدون گیرش اولیه و خودگیری خوب به ظاهر سفت شود که این نوع گیرش بدترین نوع گیرش و نا مرغوب ترین بتن در سقف است.
آزمایش شاقول بودن ستون ها
دیوار چینی:
دیوار چینی در این ساختمان به منظور تفکیک فضاها صورت گرفته است. از آجرهای باقی مانده از تخریب ساختمان قدیمی پس از تمیز نمودن آن ها استفاده شد. آجرها را قبل از استفاده کردن کامل آب خور کردند. سعی شد کلیه دیوارها تراز و شاقول باشد.
دیوار چینی ساختمان
تیغه چینی پارتیشن های داخلی
پله:
برای قالب بندی پله ابتدا جک ها را کار گذاشته سپس قالب ها را روی آن گذاشتند وآرماتوربندی پله را مطابق نقشه اجرایی آن انجام دادند. عیار بتن استفاده شده 350 بود , بتن را در پاگرد با فرغون خالی می کردند و یک کارگر آن را با بیل و میله در سطح قالب پخش می کرد , بتن انتهای کار اندکی سفت تر گرفتن تا روی کار را دیگر قالب بندی نکنند. از آرماتورهای نامرغوب درآرماتوربندی پله استفاده کرده بودن و برای حفظ فاصله آرماتور با قالب از سنگ هایی در زیر آرماتور استفاده کردند. قالب آن را یک روز بعد باز می کنند.
این مرحله از کار را بدون حضور مهندس دیدم و اشتباهاتی در انجام قالب بندی و آرماتوربندی و بتن ریزی آن صورت گرفته است محاسبات پله در بخش بعدی ارائه شده است.
بخش سوم:ساختمان اسکلت فلزی
پشت بام :
سقف آخرین طبقه هرساختمان را بام می گویند .بام ها به دوقسمت کلی تقسیم می شود :
1. بام های شیب دار
2. بام های مسطح
بام های که دارای شیب هستند ، سطح آ نها نسبت به افق دارای زاویه هستند .حداقل درصد شیب این بام ها بستگی به مصالح مصرفی دارد که قشر آخر بام با آن ها ساخته می شود البته بامی ر ا که برای این ساختمان در نظرگرفتند ، جزءبام های مسطح است و به ترتیب از پایان با مصالح بتن سبک یعنی که دانه بندی آن از مصالح سبک مانند پوکه معدنی ویا سنگ هایی که خلل و فرج است .
در بام پوکه معدنی را به منظور شیب بندی و هدایت آب باران به طرف ناودان استفاده می کنند. باید توجه شود که این شیب نباید از 5/ 1تا 2 درصد بیشتر باشد و طریقه اجرای آن بدین طریق است که ابتدا محل ناودان را تعیین می کنند و فاصله آن را تا دورترین نقطه بام اندازه گرفته و ارتفاع دورترین نقطه را با توجه به شیب لازم تعیین می نمایند . و آن ارتفاع را به وسیله چند رج آجر ایجاد کرده و از آنجا ریسمانی تا محل ناودان که ارتفاع آن صفر است می کشند ، درنتیجه این ریسمان شیب بام را تعیین می نماید . بعد زیرآن را به وسیله ملاط ماسه و سیمان و تکه های آجر پر می کند نقاط دیگر بام را هم به همان طریق و با همان شیب ریسمان کشی کردیم و زیرآن را پر نمودیم که در اصطلاح به این کارکرم بندی می گویند و آنگاه بین این کرم ها را بتن سبک پر می کنند .هنگامی که بتن سبک (لایه اول بام ) خشک شد باید سطح صافی برای زیر قیرگونی ایجاد می کردیم که این سطح را به وسیله یک لایه ماسه وسیمان به ضخامت حدود 2سانتیمتر ایجاد کردیم همچنین می توان این سطح را به وسیله آسفالت ایجاد کرد.ضخامت آسفالت باید بعد از غلتک زدن درحدود 1سانتیمتر باشد. باید به خوبی سطح را غلتک بزنیم تا ناهمواری های موضعی ایجاد نشود و شیب بام حفظ شود برای اطمینان بیشتر ازصحت کار تا این مرحله از ریختن آب درسطح استفاده می کنیم که خوشبختانه کار درست انجام شده بود ، البته در2 گوشه بام مقدارخیلی کمی آب جمع شد که قابل چشم پوشی بود .
البته در دماهای کمتر از صفر درجه اجرای روش ماسه سیمان صحیح نیست چون آب ملات یخ می زند و بعد ازذوب شدن یخ ماسه سیمان به صورت قشر جدا از هم و پودری مانندی در خواهد آمد که برای زیر قیرگونی مناسب نمی باشد .
مرحله بعد ازاین ها ، قیرگونی می باشد.
قبل از شروع قیرگونی باید سطح بام کاملا به وسیله جارو تمیز شود و کلیه مواد خارجی و زائد روی بام جمع آوری شود .
ملاط زیرقشر قیرگونی ها ، آسفالت بوده است که به علت هم جنسی با قیرگونی ، 2لایه بهتر به همدیگر می چسبند .
برای حمل کردن قیری مذاب به بالا حتما باید از بالابر و یا دو قرقره و طناب استفاده کرد چون اگر این کار را از طریق پله ها انجام دهیم علاوه بر سرد شدن قیر باعث کثیف شدن راه پله می شود که در محل کار تمامی این مسائل به خوبی رعایت شد کارگران در این ساختمان، برای لایه اول ایزولاسیون از قیر شل استفاده کردند ، چون به علت روانی بالا ، این قیربه راحتی تمام سطح ناهموار آسفالت را می پوشاند .
4 نفرهنگام قیرگونی باید مشغول فعالیت باشند به این صورت که یک نفر مشغول حمل ونقل قیر,یک نفرمشغول ریختن قیرگرم شده در محل و یک نفر دیگر با تخته مخصوص آن را روی زمین پهن می کند و در همین هنگام نفر چهارم چتایی های لوله شده را آهسته آهسته روی سطح قیری بام پهن کرده و به وسیله فشار دست قبل ا زاینکه قیر سرد شود آن را کاملا می چسباند. ولی در این ساختمان کار به وسیله 3نفر انجام می شد که به من گفتند که 1نفرآن ها درکارخود مهارت دارد و کار2نفر را انجام می دهد .
قیرگونی حتما باید در ردیف های موازی هم ازپایان ترین نقطه بام شروع و به بالاترین نقطه آن خاتمه یابد هر ردیف چتایی باید حداقل 10 سانتیمتر روی چتایی قبلی را بپوشاند . این کار را تا زمانی ادامه دادیم که 2لایه کامل گونی را برروی کل سطح بام پهن کردیم و3لایه قیررا به ترتیب بر روی لایه های گونی ریختیم .لایه های گونی درجهت های مخالف هم کشیده شد که به خوب همدیگر را هم پوشانی کنند .دراین زمان برای محافظت قیرگونی یک لایه ملات ماسه سیمان ریختند وروی آن را موزائیک کرد.
محاسبات پله:
برای محاسبه پله ابتدا باید فاصله کف طبقه پایین تا روی کف طبقه بالا رادقیقا تعیین نمود
مثلا فاصله کف طبقه پایین تا زیر سقف 280 سانتیمتر و کلفتی سقف راهم 30سانتیمتربه آن اضافه می کنیم که جمعا 310 سانتیمتر می شود حال برای محاسبه مقدماتی برحسب نوع استفاده پله ارتفاعی دلخواه برای پله درنظرمی گیرم مثلا 17 سانتیمتر ازتقسیم 310 بر17 تعداد پله بدست می آید که 18 عدد پله داشته باشیم آنگاه با توجه به اینکه 18 ارتفاع 17 کف پله می خواهد و اگر فرض کنیم این پله u شکل باشد و9 عدد پله درگردش اول و 9 عدد پله درگردش دوم لازم داریم و اگرکف پله را 30 سانتیمتر فرض کنیم جمعا فضایی بطورتقریبی 240سانتیمتر برای 9 عددپله که 8 عدد کف پله می شود لازم داریم و با توجه به دو عدد پاگرد در ابتدا و انتهای پله اگرطول هرکدام را 20/1 در نظر بگیریم جمعا فضایی بطول 80/4 وعرض 5/2 متر برای ایجاد پله مورد نیاز است ( 10سانتیمتربرای چشم پله و 120 سانتیمتربرای گردش اول و120 سانتیمتربرای گردش دوم )
برای خط کردن پله بعد ازتعیین ارتفاع وکف پله معمولا با تراز و مترپله را خط می کنند برای این کار ابتدا حدود عبور پله را که زاویه ای 30 الی 35 درجه با افق تشکیل می دهد روی دیوار مجاور آن با گچ سفید می کنند آنگاه محل اولیه پله راتعیین کرده و به وسیله قسمت شاقولی تراز خط عمود رسم می نماید آنگاه به اندازه ارتفاع پله روی این خط با متر جدا کرده و به وسیله قسمت افقی تراز خطی به این نقطه عمود نموده و به اندازه کف پله روی خط اخیر با متر جدا می کنند و به همین ترتیب ادامه داده تا به پاگرد برسند .باید توجه داشت که معمولا پهنای پاگرد تعیین شده قبلی به اضافه یک کف پله می باشد .
شیب کف پله:
درموقع نصب کف پله معمولا درحدود 2یا 3سانتیمتریا30درصد به آن شیب می دهند که این شیب شستشوی پله را راحت تر می کند .
که تمام یا مستطیلی است به ابعاد تقریبی 2*1 و درمورد پله های مستقیم عرض پاگرد به اندازه عرض پله و طول آن مساوی N قدم کامل می باشد ( طول هر قدم درحدود 63 سانتیمتر است ) و حداقل باید به اندازه عرض پله باشد که دراین صورت اگر پهنای پله یک متر باشد ابعاد پاگرد 2/1*1 خواهد بود در مورد پله هیا سه گردش نیز پاگرد باید مربعی به ابعاد عرض پله تشکیل دهد
برای ایجاد ایمنی درکنار پله به سمت پرتگاه حتما باید نرده گذاشته شود درمورد پله هایی که از دو طرف باز می باشد .باید هر دو طرف نرده داشته باشد .نرده با مصالح مختلف ازقبیل چوب فلزسنگ و یا مصالح بنایی ساخته می شود در هر حال نرده باید محکم و به اندازه کافی بلند باشد تا در استفاده کنند از پله ایجاد ایمنی بنماید . ارتفاع نرده درحدود 75 الی 80 سانتیمتر پیشنهاد می گردد
سقف پله بالایی باید با پله پایینی آنچنان فاصله داشته باشد که یک نفرآدم باقد معمولی بتواند بدون احساس ترس ازآن استفاده نماید حداقل ارتفاع درحدود 195 سانتی متر پیشنهاد می گردد ازآن کمتر تا ارتفاع 180 سانتیمتر ممکن است سرگیر نباشد ولی چشم ترس است.
تعداد پله:
درپله هایی که به تعداد زیادی پله پشت سر هم قرارگرفته اند . برای آنکه درموقع استفاده ازپله مخصوصا درموقع پایین آمدن دراستفاده کنند ایجاد وحشت نکند تعداد پله باید محدود باشد بدین لحاظ حداکثر پله هایی که پشت سر هم قرارمی گیرد نباید از10 الی 12 پله بیشتر باشد و بعد از هر10 الی 12 پله باید یک سطح مستقیم به نام پاگرد در نظرگرفته شود
پاگرد:
عرض پاگرد درپله هایU شکل خودبخود به اندازه دو برابرعرض پله می شود و طول آن حداقل باید به اندازه عرض یک پله باشد در این صورت در پله های U شکل پاگرد .
حداقل عرض پله ساختمان هایی که زیاد بزرگ نبوده و ازروی آن عبور و مرور دو طرفه انجام می شود درحدود100 سانتیمتر درنظرگرفته می شود زیرا به طوریکه می دانیم عرض شانه یک نفرمرد درحدود 60 سانتیمتراست ( عرض شانه خانم ها کمتر می باشد ) وباتوجه به اینکه اگردو نفر بخواهند ازنزدیک یکدیگرعبور نمایند نا خودآگاه قدری شانه خود را به سمت طرف مقابل کج می نمایند عرض 100 سانتیمتر برای عبور دو نفر از کنار یکدیگر کافی می باشد ولی برای آپارتمان های چند طبقه رفت وآمد زیادتر است عرض پله رادرحدود 120 سانتیمتر و یا بیشتر در نظر می گیرند. درمورد پله های کم رفت وآمد مانند پله هایی که به بام ختم می شود وازحداکثر فاصله پله از دورترین نقطه ساختمان نباید بیش از 25 متر باشد زیرا در موقع بروز حریق این فاصله حداکثر مسافتی است که یک نفر می تواند طی نموده وخود را به پله برساند دراین صورت چنانچه عرض ساختمانی بیش از50 مترباشد ناچار باید دوسری پله درساختمان ایجاد گردد . درهرحال فاصله دوپله ازهمدیگرنباید از55 الی 60 مترتجاوز نماید بهتر است .
کف پله تابع دوعامل است :
1. طول کف پا
2. طول قدم
طول کف پای یک آدم معمولی درحدود30سانتیمتراست دراین صورت برای اینکه عبور و مرور از روی پله آسان باشد کف باید درحدود30سانتیمترباشد که باتوجه به 2 سانتیمتر دماغه کف پله در حدود32سانتیمتر خواهد شد .
درمورد دوم باید باتوجه به اینکه طول قدم یک آدم معمولی درحدود 63الی 65 سانتیمتر می باشد برای اینکه بتوان پله ها را پشت سرهم و بدون توقف و به راحتی و با قدم معمولی طی نمود می باید مجموع دو برابر ارتفاع بعلاوه کف پله عددی بین 63 الی 65 سانتیمتر طبق فرمول زیر
65الی 63 =b +H 2
که دراین فرمول H ارتفاع پله وB کف پله می باشد .
پله وسیله ارتباطی سطوح مختلف ساختمان به یکدیگر می باشد به عبارت دیگرپله طبقات مختلف ساختمان را به یکدیگر مربوط می نماید به طورکلی پله ازلحاظ ارتباط طبقات یکی ازمهمترین قسمتهای ساختمان محسوب می گردد .
باید حتی المقدورمکان های روشن و آفتابگیر ساختمان را برای پله اختصاص ندهند .
بطورکلی هر قدر ارتفاع پله زیادتر باشد تعداد پله مورد نیاز برای عبور از طبقه ای به طبقه دیگرکمتر بوده درنتیجه فضای لازم برای ایجاد پله کمتراست ولی ارتفاع پله کاملا بستگی به محل استفاده و اشخاص استفاده کنند ازآن دارد مثلا ارتفاع پله برای طبقات آپارتمان های مسکونی درحدود16 الی 20 سانتی متر در نظر گرفته می شود زیرا 80 درصد استفاده کنندگان آن درسنینی هستند که به راحتی می توانند ازپله ها پایین و بالا بروند ( اشخاص مسن تر و کودکان و خردسال بیشتر وقت خود را در منزل می گذرانند ) و همچنین ارتفاع پله موتورخانه و یا انباررا درحدود 20 الی 25 حتی 50 سانتیمتردر نظر می گیرن زیرا 99 درصد استفاده کنندگان این قسمت ازساختمان را اشخاص جوان تشکیل می دهند و همچنین ارتفاع پله مکان های عمومی مانند ایستگاه راه آهن و یا بیمارستان ها و یا ادارات عمومی را دردحدود 15 الی 17 سانتیمتردرنظر می گیرند زیرا این نوع پله ها اجبارا افراد در هر سنی استفاده خواهند نمود.
1