گزارش کارآموزی
دانشگاه آزاد اسلامی
دانشکده فنی مهندسی
مکان:
موضوع: اجرای ساختمان مسکونی با اسکلت فلزی .
استاد کارآموزی :
تهیه کننده :
ترم : سال:
فهرست مطالب :
1- مقدمه————————————————–
2 – مشخصات کارگاه و دفتر———————————–
3- شرح وظایف اجمالی نظارت مقیم—————————-
4-مشروحی از عملیات انجام شده در کارگاه———————–
5- اجرای اجزائ یک ساختمان فلزی—————————- 6- اجرائ سقف تیرچه بلوک———————————–
7- دیوار چینی———————————————
8- وظایف کاراموزدر کارگاه ———————————–
1-مقدمه :
دانشجویان پس از گذراندن دروس نظری برای بروز استعداد های خویش و به کار گیری آموخته های خود و نیز کسب تجربه برای ورود به بازار ساختمان با اخذ واحد کار آموزی و رفتن به کار گاه میتواند آموخته های تئوریک خود در دانشگاه را با آنچه که در عمل انجام می گیرد مقایسه و تطبیق دهند .
این گزارش کارآموزی با توجه به کلیه موارد بازدید شده در کارگاه و برخی روشهای اجرایی که در این کارگاه نبوده ولی استفاده از آنها در کارگاههای دیگر متداول است ، تهیه شده است . سعی بر این بوده که در بخش کارگاهی کلیه عملیات اجرائی و آزمایشات و … توضیح داده شوند . در برخی مراحل نیز بازدید همراه با کنترل صورت گرفته که کلیه مراحل کنترل نیز به صورت فهرست و یا همراه با توضیح در بخش "وظایف کارآموز در کارگاه" ذکر شده اند . همچنین برخی از مطالب گزارش با توجه به راهنماییهای مهندسین ناظر مقیم و یا سرپرست کارآموزی نقل گردیده که در ادامه موارد استفاده از این موارد نیز آمده اند . انجام برخی عملیات کارگاهی نیاز به دلایل آئین نامه ای داشته اند که بر همین اساس کلیه قوانین آئین نامه ای در صورت لزوم آورده شده اند .
در هر قسمت از گزارش ، بنابر لزوم ، پیشنهاداتی نیز مطرح شده اند که کلیه این پیشنهادات با ناظرین مقیم مطرح و مورد بررسی قرار گرفته اند . این پیشنهادات در بخش " پیشنهادات ارائه شده در کارگاه" به صورت منسجم تری آمده اند .
2- مشخصات کارگاه و دفتر
شرکت مجری اجرای یک ساختمان مسکونی 5 طبقه در تهران بوده است .دفتر شرکت مذکور به ادرس :تهران- شهرک ژاندارمری-خ مرزداران- ساختمان مریم-واحد 8 میباشد.همچنین ساختمان احداثی به ادرس:کیانشهر- بلوار امام رضا(ع)-خ لهراسب -خ روانبخش میباشد.
ساختمان مسکونی با مشخصات: 4 طبقه روی پیلوت- اسکلت فلزی میباشد.
مصالح ساختمانی پای کار طبق مقررات شهرداری نبایست از 3/1 گذر تجاوز نماید. شخص و یا شرکت پیمانکار با توجه به سایت پلان مکانهایی را به عنوان دفترکارگاه،محل استراحت کارگران،انبار مصالح و تجهیزات و…احداث می نماید.
دستگاهها و تجهیزاتی که در کارگاه وجود دارند شامل جراثقال (در صورت نیاز) ، باسکولها و جرثقیل تیفور ، موتورهای دیزل برق ، رکتیفایرهای متعدد برای جوشکاری ، دستگاه برش هوا ، میکسر و پمپ دستی برای بتن ریزی ، دستگاههای مخصوص آزمایشات بتن و جوش که برخی در کارگاه موجود و بعضی دیگر بر حسب نیاز توسط اپراتورها به کارگاه منتقل می شوند .قسمتی از کارگاه برای ساخت و آماده سازی قطعات برای نصب در نظر گرفته شده که به این منظور باسکولهایی جهت مونتاژ ستونها توسط پیمانکار ساخته شده اند . این باسکولها بعد از اتمام کار به راحتی قابل جمع آوری می باشند .
انباردار مسوول تحویل و محافظت از مصالح وارده به کارگاه می باشد . به این ترتیب که هرگونه مصالح به محض ورود به کارگاه با فاکتور ارائه شده کنترل و جهت انبار فاکتور می شود . یعنی ورود و خروج کلیه مصالح دقیقاً کنترل می شود . انباردار موظف است به طور شبانه روزی از انبار محافظت کند
3- شرح وظایف اجمالی نظارت مقیم :
1- نظارت مقیم نماینده مهندسین مشاور در کارگاه بوده و رعایت کلیه شئونات اخلاقی و انضباطی از طرف وی مورد انتظار می باشد . حضور مستمر نظارت مقیم در کارگاه و در حین اجرای عملیات الزامی بوده و استفاده از مرخصی استحقاقی نیز براساس ضوابط و با هماهنگی قبلی با سرناظر پروژه محقق خواهد بود .
2- نظارت مقیم مسوول مطالعه نقشه ها ، جزئیات اجرائی ، مشخصات فنی عمومی و خصوصی ، فهرست مقادیر منضم به پیمان بوده و نسبت به اجرای عملیات بر اساس مشخصات فنی نظارت خواهد نمود .
ناظر مقیم با توجه به برنامه زمان بندی تصویبی باید حداقل یک ماه قبل از اجرای عملیات ، نقشه های مربوطه را بررسی نموده و در صورتیکه به ناهماهنگی بین نقشه ها و یا کمبود اطلاعات برخورد نماید ، مراتب را از طریق سرناظر پروژه پیگیری نموده تا در هنگام اجرای عملیات تاخیری از این بابت متوجه پروژه نگردد .
3- نظارت مقیم با توجه به برنامه زمان بندی مصوب و برنامه تامین مصالح و مدت اجرای هریک از عملیات ، با توجه به حجم کار موردنظر بر تعداد عوامل فنی و اجرائی و ماشین آلات فعال و تامین مصالح توسط پیمانکار کنترل کامل داشته و در موارد مقتضی در جهت افزایش پرسنل اجرایی متخصص و فنی و جلوگیری از اشتغال نیروی انسانی فاقد شرایط لازم و استفاده از ماشین آلات متناسب با نوع کار اجرایی و تامین به موقع مصالح و سایر نیازهای تدارکاتی کارگاه تذکرات لازم را با هماهنگی سرناظر پروژه به پیمانکار ابلاغ خواهد نمود.
4- نظارت مقیم بر ورود مصالح مورد نیاز در حد اتمام کار و نحوه انبار نمودن و نگهداری آن آگاهی کامل داشته و در صورت تایید کیفیت مصالح و انطباق آن با مشخصات فنی پروژه ، مصالح وارده به کارگاه را در گزارشهای ماهیانه و همچنین صورتمجالس ماهیانه ورود مصالح به کارگاه منعکس و از همین مقادیر در صورت وضعیتها استفاده خواهد نمود . اخذ تصویر بارنامه مصالحی که مشمول پرداخت کرایه حمل می باشند و ضمیمه نمودن آنها به صورتجلسات ورود به کارگاه که در پایان هر ماه تنظیم خواهد شد و همچنین نظارت بر عدم خروج مصالح تاییدشده از کارگاه ضروری می باشد . ضمناً ناظر مقیم بر نحوه نگهداری صحیح مصالح و تجهیزات تحویلی کارفرما به پیمانکار ، نظارت کامل خواهد داشت .
در مواردی که مشخصات فنی خاصی از مصالح مصرفی مورد نظر بوده و یا اینکه در کیفیت مطلوب مصالح مصرفی تردید وجود داشته باشد ، انجام آزمایشهای لازم بر روی نمونه مصالح در مقاطع مختلف (قبل از سفارش ، هنگام ورود مصالح به کارگاه و پایکار) ضروری می باشد . همچنین یک نمونه از مصالحی که باید به تایید دفتر مرکزی مهندسین مشاور برسد ، پس از ارائه نمونه های مختلف توسط پیمانکار و تاییدیه نهایی دفتر مرکزی ، جهت کنترل مصالح مصرفی به دفتر نظارت مقیم در کارگاه ارسال خواهد شد .
5- نظارت مقیم در خصوص تهیه صورت کارکردها در پایان هر ماه به سرپرست کارگاه تاکید نموده و پس از ارائه صورت وضعیت توسط پیمانکار ، براساس نظارت به عمل آمده و گزارشهای تنظیمی نسبت به بررسی مقادیر عملیات اجرایی و مصالح پایکار اقدام نموده و پس از اصلاح و تایید کلیه نسخه ها ، صورت وضعیت را جهت انجام اقدامات بعدی تحویل سرناظر پروژه خواهد نمود .
لازم به ذکر است که این مدت نباید از چهار روز تجاوز کند . رسیدگی به صورت وضعیتها باید با هماهنگی سرناظر پروژه معمول و اصلاحات موارد اعمال شده توسط سرناظر پروژه برروی صورت وضعیتها نیز در رسیدگیهای بعدی مدنظر قرار گیرد . صورت وضعیتها باید حاوی ریز برآورد و صورتجلسات ابلاغی و سایر اسناد و مدارک مورد نیاز بوده و پرداخت به صورت علی الحساب قابل قبول نخواهد بود .
6- نظارت مقیم علاوه بر کنترل کلی عملیات موضوع پیمان ، بر اساس درخواست کتبی پیمانکار در مواردی نظیر آرماتوربندی ، قالب بندی ، کوبیدگی کف پی ، تکمیل جوشکاری ، زیرسازی سقف کاذب ، اجرای رابیتس و توری سیمی ، تست و عایق بندی لوله ها و کانالها و موارد مشابه ، بازدید به عمل آورده و با صدور مجوز ، اجرای عملیات بعدی را اعلام خواهد نمود . 7- در مواردی نظیر کانال کشی ، لوله کشی و موارد دیگری که نیاز به نقشه های اجرایی کارگاهی (Shop Drawing) می باشد ، پیگیریهای لازم از طریق نظارت مقیم جهت تهیه نقشه های مزبور توسط پیمانکار معمول تا پس از بررسی و تایید نقشه ها توسط بخش نظارت پروژه ، ملاک اجرا قرار گیرد . بدیهی است در صورت عدم ارائه نقشه های مزبور ، نظارت مقیم موظف به ممانعت از اجرای عملیات در محل مربوطه خواهد بود . 8- ناظر مقیم بر رعایت مسائل ایمنی توسط پیمانکار و حفظ بهداشت محیط کارگاه نظارت نموده و در موارد مقتضی مراتب را به صورت شفاهی یا کتبی تذکر خواهد داد .
9- در مواردی که عملیات انجام شده به دلیل صدور دستور کار و یا ابلاغ تغییر مشخصات و یا ابلاغیه های دیگر با نقشه های تصویبی مغایرت داشته باشد ، پیگیریهای لازم از طریق نظارت مقیم پروژه جهت تهیه نقشه های ساخت (As Built) توسط پیمانکار از عملیات مزبور به عمل خواهد آمد . نقشه های تهیه شده باید تحویل بخش نظارت پروژه گردد تا پس از تایید ، تحویل دفتر مرکزی مشاور خواهد شد .
10- نظارت مقیم مسوول پیگیری جهت آرشیو فنی از نقشه ها و مدارک و مستندات پروژه و تهیه عکس و فیلم از مراحل مختلف کار و همچنین ایجاد دفتر فنی در کارگاه توسط پیمانکار خواهد بود .و بسیاری از وضایف دیگر که از حوصله این مقال خارج است
4- مشروحی از عملیات انجام شده در کارگاه :
الف-گودبرداری وپی کنی
در مرحله نخست پس از پاکسازی مکان احداث ساختمان اقدام به پی کنی با لودر می نمایند. سپس اقدام به پیاده کردن نقشه و میخکوبی مینمایند.
منظور از پیاده کردن نقشه ، انتقال دقیق نقشه ساختمان بر روی زمین با ابعاد اصلی میباشد. 3 متر
در ساختمانهای مهم از دوربین برای این کار 5 متر 4 متر
استفاده می شود.اما در ساختمان های معمولی از مترو ریسمان کار
استفاده می شود به این ترتیب که ابتدا یکی از امتدادهای اصلی را بوسیله گچ
و یا پـودرهای رنگــی مشــخص شـده و ســپس با اسـتفــاده از قضـیه مثلــث
امتداد عمود برآن مشخص می گردد و بقیه خطوط بصورت موازی با هر یک از دو خـط مذ کـور معـین می گردد. برای راحتـی کار معمولا از طول های 60cm ، 80 cm و 1 متر استفاده می شود.
چون هر نقطه از ساختمان دارای کد ارتفاعی مشخصی می باشد باید در مدت اجرای ساختمان قابل کنترل باشد، برای این منظوردر محلی که آسیبی به آن نرسد را بعنوان کد0.00 انتخاب نموده و با توجه به مقدار کف سازی کد ارتفاعی روی پی بوسیله شیلنگ تراز مشخص می شود.
در صورت وجود زیر زمین ابتدا محدوده اولیه مشخص و خاکبرداری شده و سپس آکس بندی انجام می گیرد.
گود برداری با وسایلی از قبیل بیل مکانیکی ولودرو یا بصورت دستی انجام می گیرداین عمل هنگامی انجام می شود که ما زیر زمین داشته باشیم ویا سطح پی پایین تر از سطح زمین قرار گیرد.برای جلو گیری از ریزش دیواره ها در محل گودبرداری، دیواره ها دارای شیب ملایمی میباشند یا میتوان از شمعهایی برای پایداری دیوار همسایه استفاده نمود. در محلهایی از فنداسیون به دلیل وجود بارهای نقطه ای بزرگ ، همچنین نا مرغوب بودن جنس خاک در این ناحیه از شهر ، طبق محاسبات اقدام به حفر شمعهایی نموده اند.
دیواره ها و کف محل گود برداری شده بوسیله ماشین آلات توسط نیروی انسانی صاف وهموار می شود که در اصطلح رگلاژ میگردد.بعد ازاتمام عملیات گود برداری عمل پی کنی معمولا به دو شکل انجام می شود : در حالت اول پس از ریختن گچ محل اجرای پی توسط نیروی انسانی خاکبرداری میشود باید توجه داشت در محاسبه عرض خاکبرداری فضای مورد نیاز قالب بندی تامین گرد. در حالت دوم تمامی محوطه مورد نظر خاکبرداری شده وسپس توسط دیوارچینی محل اجرای پی مشخص شده وداخل چشمه های مابین آکس ها توسط خاک دستی پر می شود.
ب- قالببندی شالوده و ریختن مگر
بتن مگر بتنی با عیار پایین معمولا 100یا 150وبا ضخامت 5 تا 10 سانتیمتر بوده وبرای دومنظور ذیل اجرا می گردد:
1- جلوگیری از جذب شیره بتن توسط خاک زیر پی 2- نظافت و تراز نمودن کف شناژ
باید توجه داشت در حالتی که قالب بندی بصورت دیوار چینی انجام میشود عرض پی به اندازه 2 برابر ضخامت دیوار اضافه گردد.
ج- ارماتور بندی
برای ارماتوربندی پی از میلگردهای A3 در دو لایه استفاده می شود. . فاصله سفره فوقانی و تحتانی توسط میلگرد هایی بنام خرک تامین می شود .
برای حفظ پوشش میله گرد در سفره پایین از آجر هایی که در زیر میله گرد قرار می گیرند استفاده شده است. قطع و خم میلگردها در این حالت حائز اهمیت است برای خم میلگرد از یک لوله و یک پروفیل I استفاده استفاده میشود. خم ایجاد شده توسط این عمل با روش آیین نامه مغایرت دارد طول میله گرد بعد از خم باید بسته به نوع خم تقریباً 12 برابر قطر میله گرد باشد. برای حفظ ارتفاع پی و اجرای میله گرد های بالایی از یک سری میله گرد های خم شده به عنوان خرک استفاده می گردد و پس از اجرای میله گرد های پایینی خرک را در دو جهت افقی و عمودی بر روی میله گردهای افقی قرار داده و با سیم آرماتور محکم می کنند. پس از آن میله گرد های بالایی را بر روی آن اجرا می کنند. در این ساختمان برای جلوگیری از اثر پانچ در پی توسط ستون ها، از یک سری میله گرد تقویتی در محل ستون ها استفاده گردیده است.
از ریسمان کشی در نصب صفحات زیر ستون ، محکم کردن و تثبیت محل قرارگیری میلگردهای کششی روی صفحات زیرستون، بتن ریزی به ضخامت خاص و … استفاده می شود . البته ارتفاع دقیق روی صفحات زیر ستون با دوربین مخصوص نقشه برداری تعیین می شود .
د- بتن ریزی فونداسیون وعمل اوری بتن
شرایط استاندارد برای تهیه بتن طبق آئین نامه عبارتند از :
1- درجه حرارت 21 تا 24 درجه سانتیگراد .
2- رطوبت نسبی 50 تا 100 درصد .
3- عدم وزش باد شدید .
به این ترتیب سایر شرایط جوی می توانند غیراستاندارد محسوب شده و خواص بتن ساخته شده در آن شرایط با آنچه در آئین نامه ها آمده است ، متفاوت باشند . در اینصورت بر اساس تشخیص مهندس ناظر با تغییرات مناسب در نسبتهای اختلاط ، بتن مناسبی تولید می شود . طرح اختلاط بتن نیز در کارخانه تعیین شده و در کارگاه تنها می توان اسلامپ و مقاومت آن را تعیین و با مقادیر طرح مقایسه کرد . زمان اختلاط و تعداد دورهای میکسر نیز در کارخانه بر اساس نوع و زمان گیرش سیمان ، حجم بتن ، فاصله حمل بتن ، دمای هوا و … تعیین می شود .
حمل بتن از کارخانه به کارگاه توسط کامیونهای مخلوط کن ( Truck Mixers ) انجام می شود . این مخلوط کنها دارای یک جام دوار حول محور افقی که بر روی کامیون نصب شده است می باشند .
معمولاً برای اختلاط کامل مصالح 70 تا 100 دور چرخش جام لازم است . در صورتی که هوا گرم باشد ، در اثر حمل در حدود 1 سانتیمتر از اسلامپ بتن کاسته می شود . برای کاهش این میزان جام را به رنگ سفید درمی آورند تا حرارت کمتری از خورشید را جذب نماید . باید توجه شود که استفاده از این مخلوط کنها وقتی اسلامپ بتن از 5 سانتیمتر کمتر است و یا سنگدانه های بزرگتر از 65 میلیمتر در مخلوط وجود دارند ، مناسب نیست .
برای بتن ریزی از پمپ استفاده می شود . به طور کلی در بتن ریزی نباید از بیل استفاده شود چون باعث جدایی دانه ها و به هم زدن دانه بندی می شود . خط لوله اینگونه پمپها جای کمی را اشغال می کنند و به سهولت می توان با بسط دادن لوله ها به نقاط مختلف دست یافت . در صورتی فراهم بودن مصالح (بتن آماده) ، جریان بتن ریزی با این وسیله مداوم و بدون وقفه بوده و بتن ریزی در سطح افق و یا در ارتفاع ، امکانپذیر می باشد . پس از اتمام بتن ریزی لوله های پمپ و همچنین داخل جام مخلوط کن باید تمیز شوند .
عمل آوری و مراقبت از بتن
1- تدارک وسایل مراقبت بتن و حمل و انبار کردن آنها در کارگاه .
2- مراقبت بتن پس از اتمام بتن ریزی .
3- مواظبت از بتن در مقابل عوامل خارجی مانند گرما ، سرما ، بارندگی ،لرزش و هرآنچه بتواند روند گرفتن بتن در شرایط مناسب و رسیدن آن به مشخصات مطلوب را مختل سازد .
4- پروراندن بتن در صورتی که در طرح پیش بینی شده باشد.برای مراقبت از بتن ، روی آن را آب پاشی می کنند .
گروت زیر صفحات زیرستونها حاوی ماسه ، سیمان و ماده منبسط شونده است که در اینجا از گروت بتن شیمی استفاده شده است . بعد از تنظیم دقیق محل و ارتفاع صفحه زیر ستون و تراز افقی آن و علامت گذاری آنها بر روی پی و بولتهای آن ، صفحات را کنار گذاشته و قالب بندی گروت را انجام می دهند . قالب بندی گروت ریزی به اندازه 5 سانتیمتر از ابعاد صفحه زیر ستون بزرگتر انجام می شود . دلیل این کار این است که گروت با شیب 45 درجه در اطراف آن جاری شود . همچنین این کار باعث بیرون زدن گروت در جهت افقی خواهد شد که ضریب اطمینان را افزایش می دهد . سپس دوباره صفحه زیر ستون را روی گروت تازه قرار می دهند و ارتفاع آن را تنظیم می کنند . در این مرحله لازم است پیچهای بولتها به خوبی محکم شوند . چون گروت بعد از خشک شدن منبسط می شود و باعث حرکت صفحه به سمت بالا می شود . همچنین خلل و فرج بین گروت و صفحه زیر ستون با این انبساط پر می شود و اشکالی در انتقال کامل بار ستون به پی ایجاد نمی شود .
ایجاد تراکم لازم توسط دستگاهی بنام ویبراتور و در چند مرحله انجام می گیرد.اما باید در نظر داشت عمل ویبره تا آنجایی انجام گیرد که تنها حباب های هوا خارج گرددومنجربه جدایی دوغاب سیمان وملات نگردد.
5- اجرائ اجزای یک ساختمان فلزی شامل:
الف- ستونها
ب- پلهایاتیرهای اصلی وفرعی
ج- بادبندها
در زیر به تفصیل درباره هر یک از اجزاء بالا بحث می کنیم
الف- ستون و اتصال ان به صفحه زیر سری
در آماده کردن ستونها برای نصب ، باید کلیه ورقهای زیرسری و روسری ، تقویتها ، کنسولها ، نشیمنگاههای نبشی و یا ناودانی ، به طور دقیق جانمایی و با جوش کافی ، نصب شوند .
جوشکاری ورقهای تقویت ستونها 50 سانتیمتر در دو طرف محل اتصال تیر به ستون ، به صورت ممتد انجام می شود ؛ که این کار برای جدا نشدن ورقهای اتصال از ستون و استفاده کامل از ظرفیت ستون ، لازم است .
باید دقت شود تغییر موضع باسکولها به دلایل مختلفی مانند نشست خاک زیر آنها در اثر بارندگی ، باعث انحراف ویا پیچش ستونها نشود .
می توان از کمی انحنای تیرها و یا ستونها در هنگام نصب صرفنظر کرد ولی چنانچه در آنها به طور برگشت ناپذیر پیچشی ایجاد شود ، قابل استفاده نخواهند بود .
تیرهای لانه زنبوری که تنها در جهت قابهای مفصلی استفاده می شوند ، باید در محل تکیه گاهها با ورق ، تقویت شوند . گاهی قطعات حمل شده به کارگاه دارای عیوبی می باشند که حتماً باید قبل از استفاده رفع عیب شوند . این تیرها که در کارخانه آماده شده اند ، به دلیل جوش نامطلوب ، مورد تایید ناظر واقع نشدند . در این حالت بعد از تمیز کردن جوش از گل جوش ، عملیات جوشکاری مجدداً انجام شد .
اتصالات تیرها به ستونها ، به دو صورت گیردار و ساده ، اجرا می شوند .
اتصالات گیردار توسط ورق ، نبشی و جوش و اتصالات ساده تنها توسط نبشیهای نشیمن ، اجرا می شوند . برای جوش دادن ورقهای ضخیم تقویت جان ، لازم است قبلاً زیر آنها لقمه هایی قرار داده شوند و بعد از قرار دادن ورق روی آنها و جوشکاری به صورت خالجوش ، با ضربه چکش ورق را به خوبی جا می اندازند و سپس جوشکاری اصلی آغاز می شود . ورقهای نشیمن نیز لازم است برای جوش نفوذی ، "فارسی بر" شوند . برای فارسی بر کردن ، کنار هر قطعه مثل ورق ویا تیر را با زاویه 45 درجه برش می زنند . این برش لازم است حتماً با هوا انجام شود . علاوه بر این چنانچه محل قرار گیری هر قطعه بعد از جوشکاری اشتباه باشد ، از دستگاه "برش هوا" برای برش جوش استفاده می شود .
چنانچه لازم باشد دو ورق به صورت افقی به یکدیگر متصل شوند ، ابتدا آنها را "کونیک" می کنند . یعنی کنار هر ورق را پخ می زنند به صورتی که وقتی کنار هم قرار می گیرند یک چالهV شکل ایجاد شود . سپس برای صاف کردن سطح جوشکاری روی آن را "سنگ گیری" می کنند . یعنی با برس فلزی که با نیروی برق کار می کند روی آن را کمی تراش می دهند . بعد از آن پاسهای جوشکاری روی هم انجام می شوند .
ورقها بر طبق اندازه های درج شده در نقشه های اجرایی ، برش زده می شوند .
تیرریزی و جاانداختن آنها بین ستونها با جراثقال تلسکوپی انجام می شود .
دقت تیرریزی به دقت شاقولی کردن ستونها ، عدم انحنای تیر و ستون و دقت در جانمایی نشیمنگاهها بستگی دارد . همچنین باید دقت شود تیرهای فرعی در زیر شترگلوی لوله های فاضلاب قرار نگیرند . برای آن لازم است تیرریزی از دو طرف با فاصله های درج شده در نقشه های اجرایی تنظیم شود .جهت تیر ریزی به نحوه محاسبات و دهانه های باربری بستگی دارد
برای اتصال ستون به صفحه زیرستون،ابتدابایستی زیرستون کاملاًصاف وترازباشدوسطح انتهای ستون نیزکاملاًمستوی بوده بطوریکه درهنگام قراردادن آن روی صفحه تمام نقاط آن با صفحه درتماس باشد آنگاه ستون رابوسیله جرثقیل بلندکرده ودرمحل خودقرارمی دهند،درکارهای کوچک می توان ستون رابوسیله دکل یاتیرخوربلندکردسپس ستون رابادوربین وباشاقول معمولی بنایی شاقول نموده ودورتادورآن رابه صفحه زیرستون جوش می دهندآنگاه برای تکمیل کارستون رابوسیله نبشی جوش می دهند ابعاداین نبشی ها طبق محاسبه تعییین می گردد.دربعضی ازستونهاکه دارای خروج ازمحوریت زیادی است ویانیروی زیادی (نیروی زلزله)راتحمل می کنند بجای نبشی ازصفحات متسطیل شکل که طول آن بیشترازپشت تاپشت ستون است استفاده می گرددوبوسیله نبشی های اتصال یالچکی هایی که به اشکال مناسب برش داده شده به این صفحات وصفحه زیرستون جوش می دهندتاسیستم قابل اطمینانی درمقابل ممانهای وارده ایجادمی نمایند .عرض وطول کلی این اتصالات نباید از روی صفحه زیر ستون تجاوز نماید .
همچنان که در شکل بالا مشاهده می شود لچکیهایی درهرطرف ذوزنقه ای شکل متصل شده است این لچکیها برای جلوگیری ازبلندشدن صفحه زیرستون دراثر ممانهای وارده است .
ب- تیرهای اصلی و فرعی
گاهی مواقع ممکن است اساس مقطع تیرآهن انتخاب شده به مقدارکمی ازاساس مقطع مجازکمترمیشودو ناچارباشیدکه ازتیرآهن باشماره بیشتری استفاده نمایددراین مواقع محاسبه ترجیح می دهدبه جای انتخاب کافی بانمره بیشترخودتیرآهن مذکوررا تقویت نمایداین تقویت درتیرهای دوسرساده دروسط دهانه ( به دلیل آنکه ممان دراین نقطه ماکزیموم است ) ودرتیرهای دوسرگیردار درنزدیکی تکیه گاه صورت می گیرد .
چنانچه برای تقویت ازتسمه استفاده کنیم بهتراست این تسمه هاازبالاجوش شودزیرادرصورتی که ازپایین جوش دهیم درموقع سفیدکاری مزاحمت ایجادمی کندو مجبوریم ضخامت گچ وخاک رادرکلیه سطح سقف به اندازه ضخامت تسمه افزایش دهیم .
باتوجه به اینکه طول تیرآهن های معمولی 12 متر می باشدچنانچه طول پلهای سراسیری 12 متربیشترگردد ناچاریم که تیرآهن هارابه هم وصل کنیم که این کار بایددقیقاًمطابق نقشه محاسباتی اجراشودوچنانچه دیتیلی دراختیارنبودبایستی درقطعه رابانظر مهندس محاسب یاناظرازبالاوپایین وجان به وسیله ورق به یکدیگرمتصل نماییم طول ضخامت وبعدجوش نسبت به تیرآهن های مختلف متفاوت است .
چنانچه ازدوسمت یک پل ،ستون و دو پل عبورنماید بهتراست این پلهاراباتسمه هایی درچندمقطع به یکدیگرمتصل نماییم تاپلهایکپارچه عمل کنند .
تیرهای لانه زنبور
امروزه استفاده ازتیرهای لانه زنبوری درایران بسیاررایج شده است استفاده ازتیرهای لانه زنبوری باعث صرفه جویی بسیارزیادی درمصالح می شود اگر یک تیرخورده شده رابه صورت لانه زنبوری درآوریم ممان اینرسی واساس مقطع آن بالامی رودکه این موضوع باعث افزایش سختی ومقاومت نبشی مقطع می گردد این عمل همچنین باعث کم شدن وزن مقطع شده ودرنتیجه وزن مرده ساختمان پایین می آیددر نتیجه پایین آمدن وزن ساختمان بارداده واعضای ساختمان از قبیل تیرها وستونهاکم می شود .
ساخت تیرهای لانه زنبوری به این ترتیب است که ابتدا توسط دستگاه برش جان تیرخورده شده رابه صورت زیگزال بریده سپس باجابجایی دوقسمت بریده شده نسبت به هم تیربه صورت لانه زنبوری درمی آید که نقاط متقابل رابه وسیله جوش به یکدیگرمتصل می کند می توان ازفضاهای ایجادشده درجان تیرها ،لوله های تاسیسات و برق رانیزعبورداد .
اگرطرح زیگزال رابه طورمورب نسبت به محورتیراجرا نماییم تیربه دست آمده تیرلانه زنبوری باارتفاع متغییر می باشدکه این تیرها کاربردزیادی درتیر ریزی بام دارند همانطورکه می دانیم برش به وسیله جان تیرتحمل می شود وچون درتیرهای لانه زنبوری جان را ضعیف می کنیم لذادرتکیه گاه هادربرش ماکزیموم است دویاسه سوراخ نزدیک تکیه گاه هارا بوسیله صفحه هایی میپوشاند .
ج- بادبندها :
بادبند به عنوان المانی از سازه وظیفه استهلاک بارهای جانبی را به عهده دارد.
چنانچه اتصال تیرهابه ستون درنزدیکی قاب مفصلی باشد آنگاه ناپیوسته بوده قادربه تحمل نیروهای جانبی نمی باشددرچنین مواردی بایدازبادبنداستفاده نمود.یکی از متداولترین نوع مهاربندی،مهاربند( بادبند )ضربدری می باشد.عناصرقطری ممکن است برای تحمل کشش و فشارویافقط برای تحمل کشش طرح شوند.در ساختمانهای کوتاه بانیروهای جانبی نسبتاًکم استفاده ازعناصرقطبی که فقط به کشش کارمی کندمقرون به صرفه می باشد امابادبندهای ضربدری ازنقطه نظر معماری ممکن است اشکال داشته باشد،که دراین مواقع می توان ازانواع مختلف بادبندنظیر بادبندهای لوزی، Kشکل ویابصورت 7 و 8 استفاده نمود در ساختمانهای بلندکه نیروهای جانبی زیادی می شود ممکن است استفاده از مقاطع عریض بال مانند I شکل یا ناودانی به منظور مهار بند لازم گردد .
در ساختمانهای کوتاه معمولاًازنبشی به صورت تک یا دوبل برای مهاربندی استفاده گرددبرای آنکه سطح جوش درمحل اتصال بادبند به ستون زیادشودازصفحات فلزی استفاده میکنند. همچنین دربادبندهای ضربدری برای عبورپروفیل های بادبندازکنارهم،یکی از اعضای قطری رابریده وبااستفاده ازیک صفحه فلزی درمحل قطع آنهارابه صفحه جوش می دهیم این صفحه اکثرا بصورت مربع می باشد. ولی بهتراست این صفحه به صورت مستطیل بریده شودوضلع بزرگتردر امتداد عضو، قطع شده باشد .
از جمله ایراداتی که در یک اسکلت فلزی دیده می شود عبارتند از:
1- شاقول نبودن ستون.
2- جوشکاری در وضعیت سر بالا
که از شایع ترین مشکلات در ساخت اسکلت فلزی میباشد.
نحوه اجرای شمشیری راه پله
6- اجرای سقف تیرچه بلوک
پس از اتمام اسکلت فلزی ساختمان کارگران مشغول آماده سازی تیرچه های سقف، طبق نقشه های محاسباتی می شوند . در حین این کار استادکار نیز اقدام به دیوارچینی برای طبقه پیلوت می کند .
این دیوار که به ضخامت 20cm میباشد در قسمتهای مورد لزوم باید ایزوله شود . نحوه دپو کردن تیرچه ها بصورت زیر میباشد :
20الی50cm حداکثر 1متر
تیرچه های ساخته شده به اندازه دهانه های موجود درپلان بریده شده و کار گذاشته می شوند. فاصله دو تیرچه از هم بر اساس عرض بلوکهای سفال خواهد بود.
پس از کارگذاری تیرچه ها میتوان بلوکهای سفال را کار گذاشت.
هر دهانه از سقف را توسط شمعهای فلزی یا چوبی در زیر انها ، مهار میکنند.هنگام تیرچه ریزی برای اینکه به تیرچه خیز منفی بدهند و بتن آن تحت فشار قرار بگیرد و تحت خیز منفی ترک نخورد، شمعهای میانی را کمی بلندتردرنظر می گیرند.
در ضمن برای کنترل خیز سقف ، تیر بتنی به نام "ژوئن" یا "Tie Beam" استفاده می شود . این تیر مقطع مستطیلی شکل دارد و دو عدد میلگرد 16 (میلیمتر) در بالا و پایین آن قرار می گیرد که این دو میلگرد با قلاب سنجاقی یا S شکل به هم متصل می شوند . برای اجرای صحیح ژوئن ، در وسط دهانه بین بلوکهایی که روی تیرچه قرار می گیرند ، فاصله 15 تا 20 سانتیمتر را خالی می گذارند که قالب بندی ژوئن در این فاصله انجام می شود. طبق ایین نامه عیار بتن مصرفی برای سقف 350 خواهد بود.ارماتور های افت وحرارت با حداقل فاصله 20 cm درراستای عمود بر جهت تیر ریزی میباشد.
برای تامین فاصله میلگردها از کف سقف برای حداقل پوشش بتن ، از Spacer استفاده می شود که در زمان آرماتوربندی سقف به فواصل معینی از یکدیگر قرار می گیرند . اشکال این کار این است که این فاصله اندازها قدرت تحمل فشار زیاد را ندارند و با عبور ناظرین از روی آرماتورها به منظور کنترل آنها ، به راحتی شکسته و خراب می شوند . برای جلوگیری از این کار می توان بعد از آرماتوربندی و کنترل تعداد ، فواصل و قطر آنها ، فاصله اندازها را زیر آرماتورها قرار داد .
7- دیوار چینی
ابتدا بمنظور مشخص شدن فضای معماری نقشه در یک ردیف چیده شدهودر اصطلاح یک رگی می شود.سپس اقدام به دیوار چینی می شود.
برای ایجاد سطحی یکنواخت در نمای ساختمان ،ابتدا و انتهای کارو چند نقطه مابین آنها در ارتفاع توسط ریسمان شاغول شده و با ریسمان کشی بین شاغول ها دیوارهای خارجی چیده می شود.عمل شاغول کردن از آخرین سقف انجام شده وبد ترین سقف از لحاظ پیشآمدگی در ارتفاع مد نظر قرار می گیرد.
دیوارهای خارجی طبق ایین نامه 20 سانتی می باشد و در صورت استفاده از دیوار دوجداره در فاصله ها معین افقی و عمودی توسط بست های سنجاقی شکل به هم دوخته شده تا در برابر نیروی جانبی رفتاری یکسان داشته باشند.بین این دیوار از مواد نرم مانند یونولیت پوشیده می شود.
تیغه های داخلی توسط ریسمان کاری مابین ستون ها چیده شده وبا استفاده از ریسمان کار و متر کشی بقیه دیوار ها مابین آنها چیده می شود. بدلیل کوران شدید هوا در طبقات بالاو ناپایداری دیوارهای 10 سلنتی درفاصله های مشخصی از دیوار بوسیله ملات گچ.سیمان اصطلاحا چفت وبست می شود.
محل در وپنجره با درنظر گرفتن فضای لازم جهت قرار گیری شاخک و بارخور پشت چارچوب وبوسیله شمشه گیری اجرا شده ودرصورت وجود دیوارچینی در بالای در وپنجره از نعل درگاه استفاده می شود.نعل درگاه به دوصورت دال بتنی ویا بصورت فلزی (نبشی دوبل وقوطی) اجرا می شود.
در موقع دیوار چینی آجر ها باید طوری قرار گیرد که در رجهای مختلف بند ها روی هم قرار نگرفته ودر اصطلاح بندها بگردد.
چنانچه چیدن قسمت های دیوار در یک زمان ممکن نباشد بهتر است ان را شیب دار چیده تا دیوار بعدی قفل وبست شده وبصورت یک پارچه در آید. به این طریق دیوارچینی لاریز می گویند.ممکن است برای قفل وبست از هشته گیر استفاده شود بدین طریق که یک در میان تقریبا یک هشتم طول آجر از انتها دیوار بیرون می ماند .در مورد دیوار هشته گیر چون ملات کاملا بین دیوار ها را پر نمی کند همیشه درزی بین دیوار ها وجود درد که در زمان نشست های طبیعی ساختمان در این محل ترک های ناخوشایندی ایجاد می شود.
لاریز هشته گیر
8- وظایف کارآموز در کارگاه :
الف-بررسی نقشه های معماری و نقشه های اجرایی : بررسی این نقشه ها به چند منظور در ابتدای کار ضروری است . چون علاوه بر آشنایی با روش نقشه خوانی و روش ترسیم نقشه های اجرایی ، دید کلی در مورد ساختمان به دست می آید و کنترل عملیات اجرایی در کارگاه را میسر می سازد . علاوه بر این متره و برآورد مالی پروژه که لازم است به طور تقریبی برای کنترل متره مالی پیمانکار توسط ناظر انجام شود ، به کمک این نقشه ها مقدور می باشد . این کار نیز از وظایف کارآموز است .
ب- کنترل ساخت ستونها : شامل کنترل فاصله دقیق ورقهای زیرسری ، روسری ، نبشیها و در صورت نیاز ورقهای مخصوص نصب بادبندیها و همچنین مونتاژ صحیح ستونها شامل تعداد مقاطع و ورقهای تقویت ، جوشکاری ورقها از نظر طول ، عمق و مشکلات داخلی جوش (این کار توسط آزمایشات جوش انجام می شود) ، می باشد . این کار نیز با توجه به نقشه های دقیق کارگاهی و روی باسکولها قبل از بلند شدن ستون توسط جرثقیل انجام می شود .
بعد از کنترل دقیق در صورت اشکالی در کار به صورت شفاهی به سرپرست کارگران و یا پیمانکار تذکر داده می شود . معمولاً اشکالات در حد جزئی می باشند . کلاً تعداد 120 ستون در کارگاه ساخته شدند که هر 40 ستون برای یک بلوک بودند و کنترل کلیه این ستونها بر عهده کارآموزان بود . در هر صورت هر ستون دارای برگ تاییدیه ای شامل کلیه مشخصات آن و امضای ناظر می باشد که تنها با وجود این برگه ، پیمانکار مجاز به نصب ستون می باشد .
ج- کنترل شاقول بودن ستونها : این کار چناچه در بخش قبل مشروحاً توضیح داده شده است برای کنترل شاقول کردن ستونها توسط شاقول بنایی است که در این مرحله توسط دوربین و به طور دقیقتری انجام می شود .
د- کنترل ساخت تیرها : ساخت تیرها بسیار ساده تر از ستونها است چون دارای ورقهای زیرسری و … نیستند و تنها از نظر جوشکاری و در برخی نقاط ورقهای تقویتی کنترل می شوند .
ه- کنترل تیرریزی : تیرریزی از اهمیت بالایی برخوردار است . خصوصاً چنانچه ذکر شد این اهمیت در محل قرار گیری تاسیسات بارزتر است . نحوه تیرریزی و همچنین مقاطع و فواصل آنها دقیقاً در نقشه های اجرایی مشخص شده اند .
و- کنترل بتن ریزی سقف : شامل بخشهای زیر می باشد :
1- کنترل قالب بندی (نحوه قالب بندی در دهانه های مختلف بر اساس نقشه تاسیسات کنترل می شود .) ،
2- آرماتوربندی (فواصل ، تعداد و قطر آرماتورها نیز بر اساس نقشه جزئیات سقف کنترل می شوند .) .
3- بتن ریزی و ویبره کردن آن (اسلامپ بتن ، جلوگیری از ریختن آب در پمپ بتن در هنگام تخلیه توسط اپراتور ، نحوه ویبراسیون و زمان آن بلافاصله بعد از تخلیه بتن ، پخش کردن بتن به ضخامت لازم در سطح قالب جزء کنترلهای بتن ریزی محسوب می شوند .) .
4- محافظت (شامل ایجاد شرایط لازم برای تکمیل عمل هیدراسیون در بتن با آب و … ، جلوگیری از واردآمدن ضربه به بتن تا رسیدن به مقاومت نهایی می باشد .) .
ه- بازکردن قالبها در مدت معین (که به عوامل جوی ، نوع بتن و نیروی لازم در زمان خاص بستگی دارد .) .
ز- کنترل ایزولاسیون و عایق بندی ستونها : این کار با وجود سادگی نیازمند دقت می باشد . لایه های ایزوگام باید همپوشانی کافی داشته باشند .
ح- تهیه گزارشهای روزانه و هفتگی : این گزارشها که در پایان هر روز و هر هفته تهیه می شوند ، شامل وضعیت هوا ، دمای هوا ، مشخصات ناظر یا ناظرین و مسوول کارگاه ، فهرستی از تجهیزات فعال در کارگاه مانند جرثقیل ، رکتیفایر و … ، فهرستی از گروههای فعال در کارگاه و تعداد کارگران ، خلاصه ای از اقلام مصرفی در کارگاه ، لیست مصالح وارد شده به کارگاه و خارج شده از آن ، لیست مصالح فاکتور شده برای انبار کارگاه و همچنین خلاصه ای از مراحل فعالیتهای انجام شده در کارگاه مانند شروع ، خاتمه و… .گزارشهای هفتگی نیز خلاصه ای از گزارشهای روزانه می باشند .همچنین در کارگاه گزارشهای ماهانه (توسط یکی از ناظرین) جهت اطلاع کارفرمایان از نحوه پیشرفت کار تهیه می شوند که این کار با نرم افزار کامپیوتری کنترل پروژه انجام می شود . این گزارشها در پایان هر ماه بر اساس گزارشهای روزانه و گزارشهای هفتگی تهیه و شامل نموداری از درصد پیشرفت کار می باشد . این گزارشات در جلسات کارفرمایان و مشاورین بررسی و مطالعه می شوند .
7