پژوهش بررسی نقش شرکتهای تعاونی روستایی در رفع و حل مشکلات و معضلات دامداریها

فهرست
چکیده: 1
مقدمه 2
1-1 بیان مسئله تحقیق 6
1-2 اهمیت و ضرورت تحقیق 9
1-3 اهداف تحقیق 10
1-4 فرضیات تحقیق 11
1-5 نوع روش تحقیق 13
1-6 محدودیت های تحقیق 14
2-1 پیشینه تحقیق در داخل کشور 16
2-2 پیشینه تحقیق در خارج از کشور 19
2-3 تعاونی و گذشته آن 23
2-3-1 تعریف و مفهوم تعاون: 23
2-3-2 تعریف و مفهوم تعاونی 24
2-3-3 نظریه های تعاونی و اصول مرتبط به آن 25
2-3-4 تعاون در اسلام 26
2-3-5 تاریخچه تعاونی در جهان 26
2-3-6 تاریخچه تعاونی های روستایی در ایران 28
2-3-7 تاریخچه تعاونی های روستایی شهرستان ورامین 32
2-3-8 سیر تاریخی شرکت های تعاونی در قانون اساسی ایران 34
2-3-9 سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران 37
2-3-9-1 اهداف و وظایف سازمان 39
2-3-9-2 ارکان سازمان 39
2-3-10 سازمان تعاون روستایی استان 42
2-3-11 اداره تعاون روستایی شهرستان 43
2-3-12 اتحادیه های تعاونی روستایی 46
2-3-12-1 اتحادیه مرکزی تعاونی روستایی 46
2-3-12-2 اتحادیه تعاون روستایی استان و شهرستان 47
2-3-13 شرکت های تعاونی روستایی 49
2-3-14 ارکان شرکت های تعاونی روستایی 49
2-3-14-1 مجمع عمومی 49
2-3-14-2 هیات مدیره 50
2-3-14-3 بازرسان 51
2-3-15 موضوع و حدود عملیات شرکت های تعاونی روستایی 51
2-3-16 شرکتهای تعاونی کشاورزی دامداران 52
3-1 روش تحقیق 55
3-2 روش گردآوری اطلاعات 56
3-3 ابزار گردآوری اطلاعات 57
3-4 قلمرو تحقیق 58
3-5 جامعه آماری: 59
3-6 نحوه نمونه گیری 60
3-7 نحوه تنظیم پرسشنامه 61
3-8 پرسشنامه تحقیقی از دامداران عضو شرکت تعاونی روستایی (شهرستان ورامین) 63
3-9روایی و پایایی پرسشنامه 70
3-9-1 روایی 70
3-9-2 پایایی 71
3-10 روش تجزیه و تحلیل یافته ها 73
3-10-1 روش توصیفی 74
3-10-2 روش تحلیلی و استنباطی 74
4-1 توصیف یافته ها 77
4-1-1 سن اعضاء: 77
4-1-2 تحصیلات نمونه ها 79
4-1-3 نوع دامداری های مورد مطالعه از نظر تولید 81
4-1-4 نوع دامداری های مورد مطالعه از نظر پروانه 83
4-1-5 فراوانی اندازه دامداری ها "ظرفیت پروانه تولید" 85
4-1-6 میزان تولید شیر روزانه نمونه ها 87
4-1-7 وضعیت تولید گوشت سالیانه اعضاء 89
4-2 تحلیل فرضیات 93
4-2-1 تحلیل فرضیه اول 93
4-2-2 تحلیل فرضیه دوم 97
4-2-3 تحلیل فرضیه سوم 101
4-2-4 تحلیل فرضیه چهارم 105
4-2-5 تحلیل فرضیه پنجم 109
4-2-6 تحلیل فرضیه ششم 113
4-2-7 تحلیل فرضیه هفتم 116
5-1 جمع بندی و نتیجه گیری 133
5-2 ارائه پیشنهادات 142
منابع و مآخذ 148

چکیده:
– هدف اصلی از انجام این پژوهش بررسی نقش شرکتهای تعاونی روستایی در رفع و حل مشکلات و معضلات دامداریها می باشد که البته این تحقیق به صورت موردی به بررسی نقش این شرکتها در شهرستان ورامین پرداخته است. بر اساس روش نمونه گیری تصادفی و فرمول کوکران، از میان 121 واحد دامداری، 53 واحد برای مطالعه انتخاب شدند. سپس پرسشنامه که در مقیاس طیف لیکرت(از مخالف تا موافق) تنظیم شده بود و البته از روایی و پایایی بالایی برخوردار بود در اختیار نمونه ها قرار گرفت.
سپس داده های جمع آوری شده توسط آزمونهای آماری(آزمونt تک نمونه ای) تجزیه و تحلیل شد و نتایج آزمون نشان داد که تعاونی روستایی دامداران ورامین در دستیابی به اهداف مورد نظر در اساسنامه و برآوردن انتظارات و رفع مشکلات دامداری های عضو، در مجموع بسیار ناموفق عمل کرده است. البته نتایج تحلیل فرضیات که به ترتیب، رفع مشکلات و معضلات دامداریها، اعتماد اعضا برای همکاری و مشارکت، تامین نیازهای اعتباری، تامین خوراک دام و نهاده ها ، ایجاد شبکه های آموزشی- ترویجی، آگاهی بخشی کشاورزان و دامداران، جمع آوری شیر و حمل و نقل و ایجاد تاسیسات و بازاریابی و خرید و فروش می باشد، نشان از عملکرد ضعیف این تعاونی و نارضایتی اعضا دارد.
لذا جهت بهبود عملکرد شرکتهای تعاونی روستایی دامداران در رفع و حل مشکلات دامپروران می بایست پارامترهای اعتماد و ایجاد فرهنگ تعاونی، تامین اعتبارات، تامین نهاده ها ، انتقال علوم و فن آوریهای روز، خرید و فروش محصولات دامی و بازار یابی مورد توجه جدی قرار گیرد.

واژگان کلیدی:
شرکت تعاونی روستایی- تعاونی روستایی دامداران ورامین – عملکرد – رفع و حل مشکلات – دامداری ها

مقدمه
تعاونی شیوه ای پسندیده است که ارزش های خود را از اصول و تعالیم اسلامی به طور کلی و از آیات قرآنی به طور خاص گرفته است. فرهنگ کهنسال ایرانی که با تعالیم دین مبین اسلام عجین می باشد، برای تعاون و همکاری ارزش والایی قایل شده است.(18)
رفتار تعاونی، که می توان آن را نوعی بلوغ اجتماعی نامید، نشانه ای از عزم انسان ها و برخورد اصولی و مبتنی بر اراده ی جمعی با مشکل های اقتصادی و اجتماعی در جامعه است. بدین ترتیب همه مکتب های اجتماعی، نهضت تعاون را یک راه حل اساسی برای رفع مشکلات و نارسایی های اقتصادی_ اجتماعی می دانند . امروزه اقتصاد تعاونی بخشی از دانش گسترش یافته اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشورهای جهان می باشدو در کشورهای در حال توسعه دولت ها، تعاونی ها را ابزاری مطمئن جهت پیشبرد برنامه های ملی میدانند و به نظر بسیاری از مفسران، تعاونی ها می توانند مشکل بیکاری و فقر را در کشورها حل کرده و با توجه به ماهیت وجودی خود، نقش اجتماعی ارزنده ای ایفاء نمایند، زیرا تعاونی ها از ابتدا یار محرومان بوده و توانسته اند زندگی روستای ها، کارگران، کارمندان و بیکاران و از کارافتادگان را بهبود بخشیده و درهای امید را به روی آنان بگشایند.(51)
امروزه تعاونی ها در تمامی جوامع و کشورهای دنیا مزایا و امتیازات خود را به مردم نشان داده اند. کارکرد تعاونی ها اکثراً کارکردی مثبت و مفید به حال جوامع بوده است. مطالعه تعاونی ها در جهان، حکایت از آن دارد که چنین نهادهایی در داخل هر حکومتی و با هر نوع اقتصادی البته در چارچوب نهادهای مردمی می توانند نقش موثری ایفاء نمایند.(4)
شرکت های تعاونی برای رفع آن قسمت از نیازهای اعضاء خود که به صورت فردی عملی نیست و نیز جهت انجام فعالیت های تولیدی، عمرانی و یا خدماتی که نیاز به همکاری و همیاری گروهی دارد، ایجاد می شوند و نقش اقتصادی آنها در کاستن از هزینه های توزیع کالاها، کنار نهادن واسطه های غیرضروری،گسترش مالکیت جمعی، برقراری عدالت اقتصادی _ اجتماعی، ایجاد اشتغال مفید وهدف های ارزشمندی ازاین قبیل است.(51)
درکشورعزیزمان ایران شرکت های تعاونی روستایی ازقدیمی ترین وسازمان یافته ترین تعاونی ها در ایران محسوب می شوند. در آغاز برنامه اصلاحات اراضی در ایران و کناررفتن مالکین و خوانین، دولت برای پرکردن خلاء ایجاد شده در سطح روستاها اقدام به تشکیل شرکت های تعاونی روستایی نمود و مالکیت بر زمین را شرط عضویت در این تعاونی ها قرار داد. این امر اصلی ترین دلیل گسترش این شرکت ها بعد از اصلاحات اراضی می باشد. با وجود اینکه هدف اساسی شرکت های تعاونی روستایی را رفاه اجتماعی روستاییان تشکیل می دهد و در این را حتی چون یک نهاد اجتماعی به دولت در انجام وظایف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مدد می رساند، با توجه به اینکه شرکت های مذکور ساختار اقتصادی دارند لذا همراه با عدالت اجتماعی به اثرات مثبت اقتصادی بر کل جامعه روستایی نیز منجر می شود.(58)
با توجه به اصل 44 قانون اساسی که نظام اقتصادی ایران را بر سه بخش دولتی، تعاونی و خصوصی می داند و بخش تعاونی به عنوان بخش میانی و تعدیل کننده، در کنار دو بخش مذکور در نظر گرفته شده است و شرکت های تعاونی روستایی نیز با تو جه به اینکه سهم عمده ای در بخش تعاون کشور دارند، با وجود چنین تشکیلات مردمی است که برنامه ریزی دولتی در بخش کشاورزی و دامپروری، در زمینه سرمایه گذاری و اعطاء اعتبارات لازم برای تاسیسات ساختاری از قبیل انبارها، سردخانه ها، واحدهای صنایع روستایی، توزیع صحیح کالاها و نهاده های کشاورزی، ماشین آلات کشاورزی و … آسان تر صورت می پذیرد.(19)
در مورد ماهیت شرکت های تعاونی روستایی به عنوان یک بنگاه فعال اقتصادی، اجتماعی و … در ارائه خدمات مختلف به قشر روستاییان زحمت کش (به خصوص دامپروران) که جمعیتی بیش از 35% کل جمعت کشور را شامل می شوند و نقش این شرکت ها در پیشبرد مدیریت و توسعه روستاها و همچنین رفع مشکلات و معضلات روستاییان به خصوص قشر دامپروران که در نهایت در اقتصاد ملی تاثیرگذار می باشد حائز اهمیت می باشد.(58)
لذا در این تحقیق،بررسی نقش شرکت های تعاونی روستایی دررفع مشکلات ومعضلات
دامداری ها به عنوان مطالعه انتخاب گردید که البته به صورت موردی، شهرستان ورامین مورد بررسی قرار می گیرد. در این تحقیق سعی شده است فعالیت های شرکت های تعاونی روستایی و وظایف وعملکرد این شرکت ها در بخش دامداری کشور وهمچنین نقا ط قوت وعلل ضعف این شرکت ها در رفع مشکلات دامداران کشور، مورد بررسی قرار گیرد.
با توجه به موضوع تحقیق و اهدافی که دنبال می شود، جامعه مورد بررسی ما شامل کلیه شرکتهای تعاونی روستایی و موسسات و افراد عضو این تعاونی ها می شود که به نحوی از زمان تولید نهاده های مورد نیاز دامداران تا رسیدن فرآورده های دامی به دست مصرف کنندگان به فعالیت مشغول می باشند و به خاطر اینکه افراد زیادی دست اندرکار می باشند، روش تحقیق تنها از طریق مطالعات میدانی امکان پذیر می باشد.
همچنین گردآوری اطلاعات مورد نیاز با مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با افراد کارشناس و همچنین تکمیل پرسشنامه توسط دامداران عضو در شرکت های تعاونی روستایی شهرستان ورامین حاصل شده است.

فصل اول:
کلیّات تحقیق

1-1 بیان مسئله تحقیق
هر موجود زنده و در راس همه ی آنها انسان، نیاز به تغذیه مناسب دارد که مواد غذایی مورد نیاز، ترکیبی از مواد مختلف می باشد. در میان این مواد، میزان پروتئین نقش عمده ای در رژیم غذایی ایفا می کند. که البته نیاز به پروتئین بر اساس سن،جنس و نوع فعالیت برای افراد مختلف متفاوت می باشد.(47)
بر اساس استانداردهای موجود، هر انسان بالغ روزانه حداقل یک گرم پروتئین برای هر کیلوگرم وزن خود احتیاج دارد که این میزان در سنین رشد بیش از سه گرم برای هر کیلوگرم وزن بدن می باشد.این مقدار باید از دو منبع پروتئین گیاهی و حیوانی تامین شود. پروتئین های حیوانی به دلیل داشتن تمامی اسید آمینه های خاص بدن از ارزش غذایی بیشتری نسبت به پروتئینهای گیاهی برخوردارند. حدود 25تا30 درصد از پروتئین مورد نیاز بدن باید از منابع حیوانی تهیه شود، که با احتساب 25 درصد تامین پروتئین از منابع حیوانی برای یک انسان بالغ 70 کیلو گرمی 5/17 گرم پروتئین حیوانی لازم است که به طور متوسط 18 گرم پروتئین در هر صد گرم گوشت با استخوان و چربی موجود می باشد که معادل 22/97 گرم گوشت احتیاج است که حداقل مصرف سرانه ای حدود 58/35 کیلوگرم را طلب می کند.(46)
در جهان امروز برای پاسخ گویی به احتیاجات غذایی و نیازهای پروتئینی جمعیت رو به رشد، تامین مواد خوراکی با منشاء دامی به صورت ضرورت درآمده و از مهمترین دغدغه های جوامع رو به رشد می باشد. در این میان صنعت دامپروری بخش عمده ای از ستانده های بخش کشاورزی را در جهان تشکیل داده و تولیدات این بخش سهم بسزایی در تامین مواد غذایی مورد نیاز مردم دنیا دارد.(43)
در کشور ایران نیاز روز افزون به غذایی مناسب با توجه به افزایش سریع جمعیت و لزوم بهبود تغذیه و بهداشت مردم، توسعه الگوهای مصرف شهری و رو آوردن اکثریت جمعیت مولد روستاها به سوی مراکز صنعتی شهرها از یک سو و پائین بودن ظرفیت تولید و عوامل کشاورزی از سوی دیگر وضعی را بوجود آورده اند که نیاز کشور به استفاده از منابع غذایی به خصوص در زمینه فرآورده های دامی که رکن اصلی غذا را تشکیل می دهند افزونتر گردیده است.(54)
زیر بخش دامپروری به عنوان یکی از مهمترین زیر بخش های کشاورزی، تامین کننده بخش قابل توجه ای از پروتئین حیوانی مورد نیاز کشور بوده و نقش موثری در تامین امنیت غذایی و نیل به خوداتکائی کشور را ایفاء می کند و همچنین علاوه بر تامین نیاز غذایی کشور، دارا بودن سهم قابل توجهی در ایجاد ارزش افزوده در بخش کشاورزی، ایجاد اشتغال در جوامع روستائی و شهری و مشارکت وسیع بخش خصوصی در سرمایه گذاری تولیدات دامی از جمله ویژگی های مهم این زیر بخش به شمار می آید.(14)
وجود قریب به سه میلیون نفر بهره بردار در زیر بخش دامپروری ( به صورت مستقیم و غیر مستقیم ) و تولید بالغ بر 6/10 میلیون تن انواع فرآورده های اصلی صنعت دام و طیور و همچنین ایجاد فرصت های شغلی، قطع واردات اکثر اقلام غذایی با منشا دامی، ایجاد زمینه های صادرات غیر نفتی و موارد دیگر بیانگر اهمیت این بخش در اقتصاد ملی و الویت قرار دادن این صنعت به عنوان صنعت پایه در اقتصاد کلان کشور مشهود بوده و این بخش از الزامات توسعه اقتصادی کشور به شمار می رود.(26)
در کشور ما هنوز از امکانات بالقوه تامین پروتئین حیوانی در حد مطلوب استفاده نشده، صنایع تبدیلی و وابسته در این بخش همگام با افزایش تولیدات، گسترش کافی نیافته است. اطلاع رسانی کافی از آخرین یافته های علمی و کاربردی صورت نگرفته و نتایج تحقیقات در امور اجرائی که می تواند نقطه ی عطفی در رونق این زیر بخش باشد به طور کامل عملیاتی نگردیده است. از مهمترین راهکارهای توسعه دامپروری کشور، فراهم نمودن شرایط امکان سرمایه گذاری، تخصیص اعتبارات و تسهیلات در جهت توسعه و افزایش بهره وری فعالیت های موجود دامپروری کشور و همچنین اطلاع رسانی علمی و کاربردی و ترویج شیوه های نوین مدیریت در این صنعت می باشد.(2)
در زیر بخش دامپروری کشور تنگناها و نارسائی هایی وجود داردکه بخشی از آن به شرایط اقتصادی در سطح کلان کشور مربوط می شود و بخشی به سازمان کار و تشکیلات حاکم بر این بخش بر می گردد که البته تعریف این چارچوب و اصول و سیاست های حاکم بر آن به همراه تشکیلات مناسب برای این بخش را ضروری می سازد. لذا در بازنگری تشکیلات این بخش و با استفاده از بررسی های وضع موجود و شناخت نارسائی ها و ساز و کارهای حاکم بر آن نسبت به تهیه تشکیلات و سازمان کار منطبق بر اهداف از پیش تعیین شده و قانونمند نمودن نظام دامپروری کشور باید اقدام گردد. که البته در برنامه چهارم توسعه بر این موارد تاکید شده است.(2)
بنابراین باید با اجرای برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت، این صنعت پایه و مهم را حمایت نموده و
برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت در جهتی حرکت کنند که ساختار دامداری های کشور را متحول سازند و آن ها را به مرز تولید استاندارد جهانی نزدیک سازند.(2)
یکی از سازمان هایی که می تواند در اجرای این برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت نقش کلیدی ایفا کند و این سیاست ها و راهکارها را به کار بندد و به دامداران و زیر بخش دامپروری کشور در جهت رفع و حل معضلات و مشکلاتشان کمک کند، سازمان تعاون روستایی کشور می باشد. تعاونی ها به عنوان بخش بالقوه، توانمند و نقش آفرین که عهده دار سازماندهی یکی از مهمترین بخش های اقتصادی کشور است، توان برآوردن نیاز دامدارن کشور و رفع مشکلات این زیر بخش را دارند.(18)
تعاونی های روستایی یکی از سازمان های موجود می باشد که به طور مستقیم با تولیدکنندگان بزرگ و کوچک رابطه دارند و سابقه حضور آن ها در روستاها به قبل از تقسیم اراضی کشور برمی گردد و این شرکت ها از قدیمی ترین و سازمان یافته ترین تعاونی ها در ایران محسوب می شوند. در طول چهار دهه این شرکت ها خدمات ارزنده ای به روستاییان ارائه نموده اند. هر چند دارای نواقص زیادی بوده ولی می توانند پشتوانه قوی در جهت برنامه ریزی و توسعه دامپروری کشور، همچنین مدیریت در سطح خرد و رابطه مستقیم با تولید و واحدهای بهره برداری داشته باشند.(58)
شرکت های تعاونی امروز با شرکت های تعاونی دوران قبل از انقلاب اسلامی تفاوت های اساسی دارند و مسئولین و دست اندرکاران به روشنی پذیرفته اند که تنها از طریق تعاونی می توانند با کشاورزان و دامپروران و سایر فعالین این زیربخش ارتباط برقرار نمایند و خدمتگزار قشر شریف و زحمتکش تولید کنندگان محصولات کشاورزی و فرآورده های دامی در سراسر کشور باشند و با اعمال سیاست های حمایتی سطح تولید کشور را ارتقاء داده و استقلال اقتصادی و حتی سیاسی مملکت را تضمین نمایند.(42)

1-2 اهمیت و ضرورت تحقیق
یکی از عوامل موثر در شکوفایی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی روستاهای کشور، تقویت نهادها، سازمان ها و موسسات موجود در روستاها می باشد. نگاهی به سابقه حضور این نهادها و سازمان ها در روستاهای کشور نشان می دهد که یکی از با سابقه ترین آن ها که با شروع برنامه ریزی در ایران به طور مستقیم فعالیت های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و… مردم روستاهای کشور را تحت تاثیر خود قرار داده است، شرکت های تعاونی روستایی می باشد. سابقه حضور این نهاد در روستاهای کشور به قبل از اجرای اصلاحات ارضی بر می گردد.(45)
از طرف مسئولین ذیربط نیز رسالت سازمان تعاون روستایی، ارتقاء سطح زندگی، دانش، بهداشت، درآمد سرانه، بهره وری مطلوب از منابع روستایی و برقراری توازن میان توسعه روستایی و شهر بیان شده است.(70)
اما آنچه جای سوال است و ضرورت انجام چنین تحقیقی را توجیه می کند، این است که از جمله اهداف تشکیل چنین تعاونی هایی کمک به اعضاء (که اکثراً کشاورزان و دامپروران خرده پا هستند) در جهت رفع و حل مشکلاتشان یا حداقل تسهیل راه هایی در این خصوص می باشد، اما آیا این شرکت ها توانسته اند در رفع و حل مشکلات که عمده ترین و حادترینشان تامین نهاده ها، فروش محصولات تولیدی و تسهیلات لازم جهت حمایت سرمایه گذاری ها در تولید می باشد به اعضاء خود کمک کنند؟
از طرفی دیگر با توجه به اصل 44 قانون اساسی بخش تعاونی، مابین دو بخش خصوصی و دولتی به عنوان هماهنگ و مکمل کننده دو بخش، مورد تاکید فراوان قرار گرفته و با توجه به اینکه هنوز بیش از یک سوم جمعیت کشور در محیط روستاها زندگی می نمایند و تعاونی ها در دورافتاده ترین مناطق روستایی وجود دارند و تعداد زیادی از روستاییان عضو این تعاونی ها می باشند، لذا مجموعه این عوامل نقش شبکه تعاونی روستایی به عنوان یکی از مبانی اصولی و بنیادی در جهت کمک به روستاییان و دامپروران این روستاها را مشخص می نمایند.(58)
دامپروران گروهی از تولیدکنندگان موجود در روستاهای کشور می باشند که بیشتر آنها در واحدهای کوچک و به صورت خرده پا به تولید می پردازند و به همین دلیل در تهیه نهاده های خود و فروش محصولات تولیدی خود با مشکلات فراوانی رو به رو می باشند.(38)
در واقع می توان گفت فقدان یک نظام خدمات رسانی مطلوب و کارا در جهت تامین نهاده ها و اعتبارات مورد نیاز دامپروران و فقدان یک نظام بازاریابی مطلوب، که همگی از جمله اهداف و اصول شرکت های تعاونی قید شده است، افت تولید و کاهش درآمد دامپروران و در نهایت عدم بهره برداری مناسب از منابعی همچون آب، زمین و سرمایه را باعث می شوند.(38)
بنابراین در خلال این تحقیق به نقش تعاونی های روستایی در رفع و حل مشکلات دامپروران با مطالعه موردی در سطح شهرستان ورامین پرداخته می شود تا بتوان برای عملکرد مطلوب و ایده آل تعاونی های روستایی از داده های این تحقیق استفاده نمود و برای اصلاحات آتی آن برنامه ریزی نمود.

1-3 اهداف تحقیق
هم اکنون شبکه گسترده تعاونی های روستایی در اقصی نقاط کشور به خصوص روستاها، حضوری فعال داشته و به عنوان یکی از نهادهای گسترده با پوشش وسیع جغرافیای، فعالیت های زیادی مانند ارائه خدمات عمومی و اختصاص اعتبارات و تامین نهاده ها و همچنین ارائه خدمات بازاریابی دارند و با توجه به نقشی که تعاونی های روستایی، می توانند در بهبود نظام بهره برداری و ارائه محصولات به بازار و بالطبع بهبود وضع درآمدی و اشتغال دامپروران، به عهده داشته باشند، لازم به نظر می رسد که عملکرد این شرکت ها در کمک به دامپروران مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد و عملکرد آنهادر مقایسه با اساسنامه آن تعاونی مورد تطابق قرار گیرد تا نهادهای ذیربط و سیاستگذران کشور از آن استفاده نمایند.
بنابراین هدف اصلی این تحقیق عبارت است از بررسی نقش شرکت های تعاونی روستایی در رفع و حل معضلات و مشکلات دامداری ها با مطالعه موردی در سطح شهرستان ورامین و همچنین پیشنهاداتی جهت بهبود عملکرد این شرکت ها در بخش دامداری کشور که مطمئناً افزایش منافع برای تولید کنندگان و در نهایت برای مصرف کنندگان را در پی خواهد داشت.
اهداف فرعی تحقیق
1-بررسی نقش شرکت های تعاونی روستایی در تامین خوراک دام و محدود کردن واسطه ها و عمده فروشان این امر و همچنین تضمین خرید محصولات دامی کشور و علوفه با توجه به هزینه های تولید و سود عادلانه تولید کننده در مقایسه با سایر بخش های اقتصادی کشور.
2- بررسی و شناسایی امکانات و استعدادهای بالقوه دام و منابع غذایی کشور توسط تعاونیها و همچنین بررسی نقش این تعاونیها در حمایت و ایجاد تسهیلات لازم جهت حمایت سرمایه گذاری ها در تولید فرآورده های دامی و ایجاد شبکه های آموزشی، ترویجی و تحقیقاتی و اطلاعاتی در زمینه مسائل و اصول فنی و علمی دامداران و پرورش دام.
3- بررسی نقش تعاونیها در تبدیل دامپروری های سنتی به صنعتی و بررسی نقش آنها در برنامه توسعه پرورش دام و قطب های تولیدی با تاکید بر نگهداری تعداد دام بیشتر و همچنین آشنا نمودن کشاورزان به کشت نباتات علوفه ای و آشنا نمودن دامداران به محصولات زراعی و ضایعات کشتارگاهی و کارخانه ای و استفاده صحیح از منابع با ارزش.

1-4 فرضیات تحقیق
دانشمندان بر این امر توافق دارند که فرضیه های تحقیق می توانند یک انگیزه ابتدایی و قوی برای آنچه به عنوان دانسته های بشر از طبیعت مطرح است، باشند. فرضیات، ابزار قدرتمندی هستند که انسان ابداع نموده است تا بتواند به دانش مستقل نائل آید، به گونه ای که بدون فرضیه، بسیار سخت است تا به توسعه دانش مستقل پرداخته شود. همچنین می توان گفت فرضیه عبارت از چیزی است که محقق به دنبال آن است، به تعبیر دیگر، فرضیه حدسی زیرکانه از نتایج تحقیق، پیش از انجام تحقیق و با توجه به شناخت محقق از تحقیق خود است.(48)
محقق قبل از انجام پژوهش فرضیه ای را بیان می دارد و در مراحل اجرای پژوهش به تجزیه و تحلیل علمی آن می پردازد و سپس از روی نتایج همین تجزیه و تحلیل ها، درستی یا نادرستی آن را اثبات می کند. در تحقیق حاضر نیز با مطالعه در تجارب گذشتگان و با توجه به شناخت محقق خود فرضیاتی ارائه شده است که فرضیه اول به عنوان فرضیه اصلی عنوان شده است و می توان گفت به صورت کلی تمام فرضیات تحقیق را تحت پوشش قرار می دهد و یا به تعبیر دیگر از جمع پاسخ کل فرضیات فرضیه اول پاسخ داده می شود.
1. شرکت های تعاونی روستایی (تعاونی کشاورزی دامداران) شهرستان ورامین توانسته اند در رفع معضلات و مشکلات دامداری های این شهرستان نقش موثری داشته باشد.
2. شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند آن چهره واقعی مردمی را داشته باشند و اعتماد اعضاء را برای همکاری و مشارکت لازم جلب نمایند.
3. شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند حمایت و تسهیلات لازم جهت هدایت سرمایه گذاری ها در تولید فرآورده های دامی را فراهم نمایند و همچنین متولی تامین کننده نیازهای اعتباری دامپروران باشند.
4. شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند در تامین خوراک دام و نهاده های مورد نیاز دامپروران نقش داشته باشند و محدود کردن و کم کردن نقش واسطه ها و دلالان این امر کمک نمایند.
5. شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند در ایجاد شبکه های آموزشی- ترویجی و در انتقال علوم و فنآوری های جدید در زمینه مسائل و اصول فنی و علمی دامداران و پرورش دام به دامپروران کمک نمایند.
6. شرکت های تعاونی روستایی در آشنا نمودن کشاورزان به کشت نباتات علوفه ای و آشنا نمودن دامداران به این محصولات زراعی و همچنین در آشنا نمودن دامپروران به ضایعات کشتارگاهی و کارخانه ای و استفاده صحیح از منابع با ارزش موفق بوده اند.
7. شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند با ارائه خدماتی نظیر جمع آوری شیر، حمل و نقل و ایجاد تاسیسات نگهداری و ذخیره و همچنین طبقه بندی و فرآوری محصولات در جهت بازاریابی و خرید و فروش و صادرات محصولات دامی و نهایتا در تنظیم بازار به دامپروران کمک نمایند.

1-5 نوع و روش تحقیق
هدف از انتخاب روش تحقیق این است که پژوهشگر مشخص نماید که چه روشی را به کار بندد تا او را هرچه دقیق تر و آسان تر در دستیابی به پاسخ های احتمالی کمک نماید. نوع روش تحقیقی که انتخاب می شود، بستگی به اهداف و ماهیت موضوع تحقیق و همچنین امکانات و منابع تحقیق دارد. بنابراین بعد از مشخص شدن ماهیت موضوع مورد مطالعه، اهداف تحقیق و قلمروی کار است که نوع روش تحقیق تعیین می شود.(52)
با توجه به موضوع تحقیق و اهدافی که دنبال می شود، جامعه مورد بررسی ما از سازمان مرکزی تعاون روستایی و شرکت های تعاونی روستایی شروع شده و به تولیدکنندگان دام و دامپروران عضو شرکت های تعاونی روستایی و کشتارگاه ها و همچنین عمده فروشان، خرده فروشان، دلالان و واسطه های موجود در بازار تولیدات دام و نهاده های مورد نیاز آنها و در نهایت به مصرف کنندگان محصولات دامی ختم می شود. در نتیجه در این گروه ها افراد زیادی دست اندر کار می باشند، لذا نوع روش تحقیق تنها از طریق مطالعات میدانی امکانپذیر می باشد.
در ابتدا پژوهش، با مطالعات کتابخانه ای و جستجو در تحقیقات انجام گرفته پیرامون موضوع تحقیق، شروع شد و سپس با مصاحبه و گفتگو با افراد صاحب نظر و کارشناسان متخصص و همچنین اساتید محترم مشاور و راهنما، پیگیری شد که در نهایت با همکاری اساتید محترم و اطلاعات به دست آمده، پرسشنامه ای تنظیم شد که در بین دامداران شهرستان ورامین توزیع و به وسیله آنها تکمیل شد. در پایان با تجزیه و تحلیل پاسخ های دامداران در پرسشنامه ها و دیگر اطلاعات به دست آمده از سایر منابع، پژوهش حاضر گردآوری شده، که عملکرد شرکت های تعاونی را مورد بررسی قرار داده و راه حل های موثر و منطقی را ارائه نموده است.

1-6 محدودیت های تحقیق
محدودیت های این تحقیق را می توان به شرح ذیل عنوان نمود:
> مشکل محدودیت زمانی تحقیق و همچنین پراکندگی جامعه آماری در محدوده جغرافیایی شهرستان ورامین.
> مشکل هزینه تحقیق که ناشی از پراکندگی دامنه تحقیق و بالا بودن نمونه آماری، تعداد پرسشنامه و ایاب و ذهاب چند مرحله ای به ورامین جهت توزیع، تکمیل و جمع آوری پرسشنامه می باشد.
> با توجه به نوع روش تحقیق (مطالعات میدانی) و کمبود منابع در این خصوص، منابع نتوانستند کمک شایانی به پیشبرد پایان نامه داشته باشند.
> عدم کنترل کلیه متغیرهای ناخواسته.
> عدم همکاری کامل نمونه ها (به طور کلی به دلیل کم سواد بودن و یا حضور نداشتن مدیریت دامداری و اطلاعات کم بعضی اشخاص از موضوع، تحقیق به کندی پیش می رفت و باید در خصوص سوالات دقت زیادی مبذول می شد).

فصل دوم:
مروری بر مبانی نظری و
پیشینه تحقیق

2-1 پیشینه تحقیق در داخل کشور:
هیچ گونه مطالعه ای نبایستی بدون بازنگری اولیه منابع ودانش موجود صورت پذیرد. محقق به منظور آشنایی با آنچه قبل از پژوهش وی انجام گرفته است، لازم است به بررسی تحقیقات مشابه انجام شده بپردازد. مطالعه در زمینه مسایل مربوط به موضوع مورد تحقیق که قبلاً توسط محققین دیگر به نگارش درآمده است به محقق کمک می کند تا از جنبه های دیگر مرتبط با موضوع مورد تحقیق علمی خود، آنچه تا کنون کشف شده است، روش های امید بخش، مایوس کننده و مسایل حل نشده که باقی مانده است آگاه شود.(48)
اگرچه در ایران مطالعاتی در زمینه شرکت های تعاونی روستایی انجام گرفته است اما کمتر به بررسی نقش و عملکرد تعاونی های روستایی در خصوص رفع مشکلات و معضلات دامداری ها که نقش اساسی در تامین پروتئین مورد نیاز جامعه را دارند پرداخته است. به عبارت دیگر بررسی جامعی در ایران وجود ندارد که عملکرد تعاونی های روستایی و نقش آنها را در توسعه دامداری ها از دیدگاه های مختلف همچون کمک به تهیه نهاده های مورد نیاز آنها، کمک و حمایت جهت نیازهای اعتباری و تسهیلات لازم دامپروران، ایجاد شبکه های آموزشی ترویجی و تحقیقات و همچنین ایجاد شبکه های خرید و فروش و بازاریابی محصولات دامپروران را مورد بررسی دقیق قرار دهد و یا راهکارهایی اصولی را برای تعالی وپیشرفت این تعاونی های روستایی بیان نمایند.
با توجه به آنچه که گفته شد، برخی از مطالعات انجام شده در ایران که ارتباط با موضوع تحقیق حاضر داشته باشد و زمینه را برای نگرش مطلوب تر موضوع فراهم آورد اشاره می گردد.
موسی نژاد (1370) به بررسی نقش تعاونی های روستایی کشاورزی (ورامین) در خصوص بازاریابی محصولات اعضاء و دلایل موفقیت و یا عدم موفقیت شناسایی مشکلات و نارسایی ها در این زمینه پرداخته است. ایشان معتقد است با توجه به نقشی که تعاونی های روستایی، می توانند در بهبود نظام بهره برداری و ارائه محصولات به بازار و برقراری تسهیلات حمل و نقل با هزینه منطقی و تامین اعتبارات موردنیاز اعضاء و بالطبع بهبود وضع درآمدی و اشتغال کشاورزان، به عهده داشته باشند.لازم به نظر می رسد که نقش این تعاونی ها در جهت کمک به کشاورزان و عملکرداین شرکت ها مورد ارزیابی قرار گیرد و با یافتن مشکلات و نواقص کار این شرکت ها و تجدید نظر در عملکرد آنها، راه حل هایی منطقی و عملی ارائه گردد تا نهاد های ذیربط و سیاستگذاران کشور از آن استفاده نمایند. نتایج این پژوهش بیانگر این واقعیت می باشد که فقدان یک نظام بازاریابی مطلوب و کارآ، به همراه عدم وجود نظام خدمات رسانی مطلوب در جهت تامین نهاده ها و اعتبارات مورد نیاز کشاورزان، که همگی از جمله اهداف و اصول شرکت های تعاونی روستایی قید شده است، افت تولید و در نهایت کاهش درآمد کشاورزان و دامپروران را در پی داشته و دارد.(45)
* هاشمی(1386) در تحقیق خود به عملکرد تعاونی های روستایی و نقش آن در توسعه روستاها (مازندران) می پردازد و در بررسی خود اظهار می دارد شرکت های تعاونی روستایی ریشه در مشارکت روستاییان داشته و در طول چهار دهه گذشته این شرکت ها خدمات ارزنده ای به روستاییان ارائه نموده اند، هر چند دارای نواقص زیادی بوده ولی می توانند پشتوانه قوی جهت برنامه ریزی و توسعه روستاها، همچنین مدیریت روستایی در سطح خود و در رابطه مستقیم با تولید و واحدهای بهره برداری باشند. همچنین در بررسی پیشنهادات و نیاز اعضاء به تعاونی های روستایی از 8 پارامتر بررسی شده دو پارامتر، ارائه خدمات اعتباری، توزیع نهاده های کشاورزی و خرید فروش محصولات کشاورزی توسط این شرکت ها نزدیک به، 60 درصد ارزیابی گردیده است و در نتایج اشاره گردیده که هر چند اساسنامه سازمان مرکزی و شرکت های تعاونی روستایی به این دو مورد توصیه اکید داشته ولی عدم اجرای صحیح آن در طول چند دهه، عدم پشتوانه مالی قوی و عدم خرید و فروش محصولات اعضاء از مهمترین علل عدم موفقیت تعاونی های روستایی در ایران محسوب می شود.(58)
* خطیب(1377) در تحقیقی با عنوان "دامداری ایران گرفتار در دام بی سیاستی و چند سیاستی" به طور کامل و جامع به مشکلات و معضلات زیر بخش دامپروری کشور می پردازد. ایشان به مولفه های زیادی در این تحقیق پرداخته اند که برخی از آنها عبارتند از: موثرترین سلاح اقتصادی، که تامین غذا و از جمله پروتئین مورد نیاز انسان و توجه به حفظ سرمایه های ملی در این زمینه از مهم ترین سلاح های سیاسی و اقتصادی بیان شده است. لزوم توجه به برنامه ریزی، که البته عدم وجود مدیریت واحد و برنامه ریزی های متفاوت در زمینه دامداری ها مشکلات بی شماری را به وجود آورده است. دیدگاههای وزارت جهاد، که در زمینه های مختلف همچون راه سازی، برق رسانی، صنایع روستایی، دامپروری و… که هر کدام تخصص و مدیریت ویژه ای را می طلبد مسئولیت دارد در حالی که این وزارت فاقد چنین امکاناتی در این امر می باشد و با حداقل کارآیی در این زمینه ها ظاهر می شود. لزوم تشکل های دامداری که در حال حاضر کشور های موفق در دامپروری، متکی به برنامه ریزی های دقیق هستند واین کشورها با تشکیل تعاونی ها و اتحادیه های دامپروری به نتایج فوق العاده ای دست یافته اند. مظهری از فنآوری و مدیریت در دامداری ها، که به مسائل مختلفی همچون کمبود نقدینگی، اجرای شش برنامه مهم بازسازی و نوسازی دامپروری ایران، فرهنگ بسته بندی، کاهش واردات، ارز سازی از ضایعات و کمبود خوراک دام اشاره دارد.(20)
* بقایی(1376) در تحقیق خود به لزوم حمایت دولت در کاهش هزینه های تولید و افزایش قیمت شیر و گوشت می پردازد و این موضوع را در تمام کشور و استان گیلان که به واسطه دارا بودن شرایط خاص آب و هوایی، ویژگی ممتازی را در زمینه کشاورزی و دامپروری کسب نموده مورد بررسی قرار می دهد. ایشان در این تحقیق به نقش دولت در خصوص کاهش هزینه های تولید و افزایش قیمت تضمینی شیر و گوشت پرداخته و ره حل منطقی و اساسی این مسئله را، فعال شدن اتحادیه شرکت های تعاونی کشاورزی دامداران و فعالیت بیشتر و بهتر این اتحادیه در ارائه خدماتی همچون توزیع نهاده های دامی، ایجاد مراکز جمع آوری شیر، ایجاد شبکه های آموزشی به منظور بهره برداری بهینه از استعداد های موجود در بخش دامپروری، احداث کشتارگاه صنعتی دام، امکانات لازم در جهت جذب و خرید و ذخیره کردن فرآورده های پروتئینی وعرضه به موقع محصولات به بازار و ایجاد امنیت تولید در این بخش که همگی از جمله اهداف تشکیل این اتحادیه ها میباشد، ذکر کرده اند.(12)
* انصاری(1380) ایشان عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع می باشد و به سبب این مسئولیت تحقیقی را با عنوان مسائل و تنگناهای دامداری عشایر زاگرس به رشته تحریر درآورده است که در آن به معضلات و تنگناهای دامداران به طور جامع و فهرست وار اشاره میکند. در این تحقیق با دقت در ابعاد معضلات و تنگناهایی که دامداری ایران گرفتار آن میباشد این اندیشه را تقویت می کند که دامداری ایران با این همه مسائل و مشکلات و با وضع موجود قادر به رشد، توسعه و تبدیل شدن به دامداری های اقتصادی نیستند. در پایان تحقیق ایشان تاکید می کند که حل بسیاری از این گرفتاری ها، مستلزم تغییرات اساسی در نظام اداری، اجتماعی و برنامه ریزی در این زمینه مثل ایجاد تشکل های جدید(شرکت های تعاونی) و تغییر توجه دولت از بخش صنعتی به بخش خصوصی سنتی و نیمه سنتی وغیره می باشد.(5)
* عمادی و آقاعلی نژاد(1377) در این تحقیق خود با موضوع تحلیلی بر تحول نظام های دامداری راهبرد های مداخله دولت در ایران طی نیم قرن اخیر به سیاست های اتخاذ شده در زمینه فعالیت های دامداری کشور در پنج دهه گذشته پرداخته اند و اظهار می دارند که غفلت از نظام دامداری سنتی در فرآیند توسعه نظام دامداری و عدم انطباق سیاست های مداخله ای دولت و بازار با نظام های سنتی دامداری نتوانسته است در تحول این زیر بخش تاثیر سودمندی داشته باشد و حتی در برخی موارد موجب تحلیل منابع طبیعی و کاهش ذخایر ژنتیکی دامی کشور شده است. در پایان پیشنهاداتی در خصوص سطح سیاستگذاری نظام دامداری کشور مطرح میکنند که بیشتر شامل ارائه خدمات و فنآوری به بخش سنتی دامداری کشور و همچنین تعادل و تناسب منابع و امکانات کشور بین دو نظام دامداری سنتی و صنعتی به نحوی که هر دو نظام مکمل یکدیگر باشند.(40)
* گریپس راد وهمکارانش 1 مداخله دولت در امور تعاونی ها را تنها در محدوده حفظ منافع اعضاء در یک چارچوب قانونی، توجیه پذیر می دانند. بررسی نتایج گوناگون در ایران روی عملکرد شرکت های تعاونی فعال در بخش کشاورزی و عوامل موثر در آن نشان می دهد این شرکت ها عموماً عملکرد ناموفقی داشته اند. بر اساس این پژوهش ها، نگرش اعضاء نسبت به تعاون، شناخت اعضاء از اصول تعاون و آگاهی و مشارکت و آموزش اعضاء در افزایش کارآیی و بهبود عملکرد تعاونی ها نقش مهم و مثبتی داشته اند.(65)
* آقاجانی ورزنه (1380) با مطالعه تعاونی های تولید روستایی، اعلام می کند که اعضای این شرکت ها با فلسفه ایجاد و کارکرد تعاونی ها آشنایی نداشته، از آموزش کافی نیز بی بهره بوده، در مجموع تعاونی ها در راه رسیدن به اهداف تعیین شده موفق نبوده اند. هم چنین این تعاونی ها در افزایش کارآیی عوامل تولید و بهبود روش بهره برداری در جهت اقتصادی کردن فعالیت ها موفقیت چشمگیری نداشته اند.(3)

2-2 پیشینه تحقیق در خارج از کشور:
* راجندران (2004) صنعت شیر و تعاونی های لبنی در هندوستان را مورد مطالعه قرار داده است و پیشرفت و دست آوردهای این تعاونی ها را از سال 1970 به بعد را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و اظهار می دارد تعاونی های لبنیات در هندوستان که به عنوان بزرگترین طرح خدمات و استخدام روستایی می باشند توسعه این بخش را تا سطحی پیش بردند که این کشور نه تنها قادر شد تامین کننده شیر کشور و تولیدات شیری شود بلکه فرصت های تجاری جهانی هم ایجاد کردند.
از سال 1970 دولت هندوستان سیاست بالا بردن تولید شیر بر پایه سازمان های تعاونی را در پیش گرفت و مقادیر زیادی پول در زمینه ایجاد امکانات زیر بنایی برای این تعاونی ها در نظر گرفته شد. تعاونی های لبنی نقش برجسته ای را در پیشرفت صنعت شیر هندوستان ایفا نمودند. این تعاونی ها دارای 4 بخش می باشند: بخش توسعه لبنیات در سطح ملی، اتحادیه دولتی، اتحادیه شیر و جمعیت تعاونی لبنی که در سطح کشور و منطقه در روستاها فعالند.
محقق این تعاونی ها را از بدو شروع به فعالیت (1970) تا حال حاضر (2004) در سه فاز مورد بررسی قرار می دهد. فاز اول:تعاونی ها در سال 1970، به بخش لبنی به منظور افزایش تولید شیر، افزایش درآمد روستا و فراهم آوردن قیمتی منطقی برای مصرف کنندگان، معرفی شدند. این تعاونی ها در ابتدا با استفاده از تولیدات شیری دریافتی از خارج، سعی در توسعه لبنیات داخلی کردند. فازدوم:در اواخر سال 1985 که تعداد تعاونی های روستایی به 4300 تعاونی رسید و 25/4 میلیون تولید کننده شیر را تحت پوشش قرار دادن و تولید شیر خانگی از 22000 تن در اواسط پروژه به 140000 تن در سال 1985، رسید و تعاونی ها، بازار مستقیم شیر (بدون واسطه) را در دست گرفتند. فاز سوم:که تعاونی های لبنی را قادر ساخت تا بتوانند امکانات زیر بنایی لازم برای افزایش توسعه مقادیر شیر را فراهم کنند. در این برنامه، انواع خدمات و مراقبت های بهداشتی و نهاده ها برای اعضای تعاونی ها تهیه شد و همچنین با گذاشتن کلاس هایی در این زمینه اطلاعات آنها را نیز افزایش دادند.
فعالیت این تعاونی های لبنی در هندوستان منجر به اضافه کردن سود کشاورزان و افزایش تولید، بر پایه همکاری جمعی شدند و تولید کنندگان سیاست های خودشان را طبق تکنیک های مدرن و بازاریابی جدید، اجرا می کنند و خدماتی دریافت می کنند که به تنهایی قادر به مدیریت و اجرای آن نیستند. در حال حاضر، 22 اتحادیه در هندوستان با 170 اتحادیه منطقه ای، بیش از 76000 تعاونی روستایی 11 میلیون عضو در بخش مختلف وجود دارد.(68)
* ازدمیر (2005) به بررسی تعاونی ها در ترکیه از تاسیس تا گسترش آنها در این کشور و انواع تعاونی های به وجود آمده در این کشور پرداخته است. تعاونی ها در ترکیه توسط رهبر آن، آتاتورک، اوایل دوره حکومت جمهوری این کشور تاسیس شدمد. یکی از انواع تعاونی های تازه تاسیس تعاونی های کشاورزی بودند که خود به سه دسته، تعاونی های اعتباری2 تعاونی های فروش3 تعاونی های تولید4 تقسیم می شوند. اما امروزه با وجود رشد این سه تعاونی در تعداد و افزایش کمی آنها، این تعاونی های کشاورزی تاثیر خیلی کمی در مسایل اقتصادی، اجتماعی و پیشرفت های صنعتی این کشور و بخش کشاورزی داشته است که محقق عوامل اصلی این ناکامی را مشکلاتی همچون مسایل مالی، آموزش و تحقیق، تولید اضافی، اجرا ونظارت، قانونگذاری، نظارت و رسیدگی کردن و عدم رابطه همکاری متقابل بین اعضاء تعاونی ها عنوان می کند و با تجزیه و تحلیل این مشکلات در نهایت پیشنهاداتی جهت بهبود این تعاونی ها ارائه می دهد که عبارتند از:
الف:همه بخش های تعاونی به حکومتی دموکراتیک و با توجه به چارچوب قانونی نیاز دارند.
ب:آموزش های همگانی می تواند هم باعث افزایش توان اعضاء در حل مشکلاتشان در تعاونی شود و هم حس وظیفه شناسی آنها را تقویت کند.
ج:تعاونی های اعتبار با تاسیس بانک تعاونی، می تواند اندوخته های اعضاء را جمع آوری و نگهداری کند.(67)
* احد انگورانی (1377) در تحقیق خود با عنوان: کشورهای کم رشد و تلاش برای جبران عقب ماندگی با استفاده از شیوه های تعاونی به بررسی تعدادی از کشورهای عقب مانده و کم رشد می پردازد که در سال های اخیر توانسته اند با استفاده از شیوه های تعاونی برای انجام فعالیت در رفع نابرابری های اقتصادی و اجتماعی و توزیع عادلانه درآمد، در جهت اهداف توسعه کشور خود، به صورت متعادل و هماهنگ حرکت نمایند. این کشورها دریافته اند که دارای امکانات متعددی هستند که می توانند با اتخاذ شیوه ها و روش های صحیح و راه حل های عاقلانه از امکانات موجود به بهترین نحو استفاده نمایند و نارسایی ها را بزداید و آنها را تحت کنترل خود درآورند و در رفع عقب ماندگی های خود کوشش نمایند.
در اغلب این کشورها با استفاده از امکانات موجود به منظور کمک به افزایش تولیدات کشاورزی در نقاط روستایی محروم و افزایش درآمد مردم از طریق ایجاد فرصت های شغلی و کاهش نابرابری های اقتصادی، اقدامات مفیدی با فراهم نمودن امکان مشارکت و تشریک مساعی افراد با یکدیگر در قالب موسسات خودیار و ترویج شیوه های تعاونی انجام پذیرفته و توام بوده است. محقق به بررسی تعاونی ها در کشورهای مختلف از قبیل شیلی، پرو، بولیوی و هائیتی از کشورهای امریکای جنوبی و کشورهای هند، پاکستان، چین، مالزی، تایلند و سنگاپور از کشورهای آسیایی و ساحل عاج و غنا از کشورهای آفریقایی پرداخته و به طور مختصر در مورد بعضی از کشورها توضیحاتی ارائه داده اند.(7)
* انجمن کشاورزی استرالیا (1988) میزان مشارکت اعضاء با موفقیت شرکت های تعاونی رابطه مستقیم دارد. از سوی دیگر، میزان مشارکت با عواملی از قبیل میزان اعتقاد به اصول تعاون، میزان فعالیت اجتماعی، تاثیر گذاری اعضاء، بی طرفی تعاونی ها و میزان رضایت اعضاء و کارکنان تعاونی در ارتباط است. کوبیا و نوارو (64)نیز بقای تعاونی ها در دراز مدت را در گرو مشارکت اعضاء می دانند.(60)
* جان و همکارانش (2001) که در تحقیقی به ارزیابی مدیران شرکت های تعاونی کشاورزی در امریکا پرداختند و میزان موفقیت آنها را مورد مطالعه قرار داده اند، نشان می دهند که مدیران سه اصل حداقل سود و خدمات بهتر، آزادی عضویت و رعایت انصاف و عدالت را از اصول مهم و موثر بر موفقیت تعاونی ها ارزیابی کرده اند. شناخت از اصول تعاون با افزایش سن مدیران رابطه مثبت، با سابقه مدیریتی رابطه منفی دارد، شناخت مدیران در برنامه های آموزشی رابطه مستقیم دارد. هم چنین تصمیم گیری در امور شرکت با سطح تحصیلات و سن رابطه مستقیم و معناداری دارد. این تحقیق هم چنین نشان می دهد که مدیران عامل در زمینه تصمیم گیری بیشترین و در امور مالی کمترین توانایی را داشته اند.(66)
* وزارت کشاورزی امریکا (1998) در تحقیقی نشان می دهد که موفقیت شرکتها تابعی از مشارکت اعضاء بوده است و میزان مشارکت اعضاء در امور تعاونی، با میزان اعتقاد به اصول تعاون، میزان فعالیت اجتماعی، تاثیرگذاری اعضاء، بی طرفی تعاونی ها و میزان رضایت از سایر اعضاء و کارکنان تعاونی در ارتباط است.
کارلو و همکارانش (63) عواملی از قبیل روحیه فردگرائی، عدم همکاری اعضاء نبود مسئولیت پذیری در اعضاء، نا آگاهی اعضاء، غفلت از اصول تعاون و… بهویان (62) نیز عدم پایبندی اعضاء به تعاونی را مانع اصلی توسعه تعاونی های کشاورزی در امریکا ذکر کرده اند. در مطالعه ای دیگر بهویان و همکارانش (61) پیروی از اصول اساسی تعاون را عامل اصلی در موفقیت تعاونی قلمداد کردند.(69)

2-3 تعاونی و گذشته آن
2-3-1 تعریف و مفهوم تعاون:
تعاون در مفهوم عام به معنای با هم کار کردن برای رسیدن به یک هدف مشترک و محسوس با رعایت اصول و قواعد ویژه می باشد. واژه انگلیسی تعاون5 کلمه ای است مرکب از دو بخش "Co" که در زبان لاتین به معنای بیشتر و یا "با هم" به کار می رود و دیگری "operation" که از ریشه "operei" مشتق شده و به معنی عمل کردن و کار کردن می باشد.(35)
تعاون در مفهوم کلی همکاری، خودیاری، همیاری، دگریاری، عملی که در داخل یک شرکت تعاونی صورت می گیرد، با هم کار کردن که در مقابل رقابت و رویارویی است اطلاق می گردد. تعاون از باب تفاعل و مصدر می باشد و اصل آن از کلمه "عدن" به معنای یاری کردن است. در اصطلاح علمی عبارت است از تمرکز امکانات و مساعی افراد و به کار گرفتن آنها در حصول به هدفی معین یا رفع نیازهای مشترک افراد.(15)
بنابراین تعاون یک الگوی همگرایی اجتماعی، اقتصادی است که در رابطه ای متعامل بین افراد یا جوامع خاص برقرار می شود. تعاون یک ساخت اجتماعی، مرکب از عوامل مولفه متعددی است که ادراک آن بسیار دشوار است.(33)

2-3-2 تعریف و مفهوم تعاونی:
واژه تعاونی به لحاظ دستوری صنعت مصدر تعاون محسوب می شود که در واقع واحد سازمانی است که همکاری یا تعاون را آشکار می سازد و اصولاً نیازهای اعضای خود را در مناسب ترین شکل برآورده می سازد. واژه لاتین شرکت های تعاونی6 از اواسط قرن نوزدهم و به دنبال ایجاد موسسات اقتصادی مبتنی بر اصول تعاون رایج گردید.(34)
از تعاونی ها تعاریف متعددی ارائه گردیده که در اینجا به چند مورد اشاره می گردد:
* اتحادیه بین الملل تعاون (ICA)7 در سی و یکمین کنگره خود که در سال 1995 در منچستر انگلستان برگزار گردید، تعاونی را این گونه تعریف کرده است: تعاونی انجمنی مستقل و متشکل از افرادی است که به طور داوطلبانه به منظور تامین نیازها و اهداف مشترک اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خود از طریق اداره و نظارت دموکراتیک موسسه ای با مالکیت جمعی تاسیس نمایند.(55)
* شرکت تعاونی شرکتی است از اشخاص حقیقی یا حقوق که به منظور رفع نیازهای مشترک و بهبود وضع اجتماعی و اقتصادی اعضاء از طریق خودیاری و کمک متقابل و همکاری آنان مطابق اصولی که در این قانون مطرح است تشکیل می شود.(6)
* شرکت های تعاونی که برای رفع آن قسمت از نیازهای اعضاء خود که به صورت فردی عملی نیست و نیز جهت انجام فعالیت های تولیدی، عمرانی و یا خدماتی که نیاز به همکاری و همیاری گروهی دارد ایجاد می شوند و نقش اقتصادی آنها در کاهش از هزینه های توزیع کالا، کنار نهادن واسطه های غیر ضروری، گسترش مالکیت جمعی، برقراری عدالت اقتصادی-اجتماعی، ایجاد اشتغال مفید و هدف های ارزشمندی از این قبیل است.(51)
* دکتر ژرژفو فرانسوی نیز این شرکت ها را چنین تعریف می نماید:
شرکت تعاونی اتحادی است از افراد که از یک طرف مشابه بودن برخی از نیازهای خود را قبول نموده اند و از طرف دیگر امکان رفع و ارضای بهتر این نیازها را توسط یک موسسه مشترک بر روش های فردی ترجیح داده اند.(34)

2-3-3 نظریه های تعاونی و اصول مرتبط به آن:
در خصوص ایجاد تعاونگرایی دو دیدگاه بین صاحب نظران وجود دارد، گروهی معتقدند زمینه های همیاری سنتی میان مردم و بعد از تجربیات متعدد موجب تنظیم نظریه ها و ضوابط تعاونی ها گردیده است. در مقابل گروه دیگر اعتقاد دارند که مسائل و مشکلاتی که بعد از صنعتی شدن به خصوص در انگلستان پدید آمد موجب طرح نظریه های تعاونی و اصول آن گردید.(33)
اصول تعاونی به شکل امروزی بر پایه اندیشه های پیشگامان نهضت تعاونی (راچدیل) در قرن نوزدهم پایه ریزی شد. بنیانگذاران شرکت تعاونی "راچدیل" نخستین کسانی بودند که اصول شرکت های تعاونی را تدوین و نهضت تعاونی را بر پایه های استوار بنا نهادند. آن زمان تا کنون همواره این اصول منشا پیدایش تمامی نهضت های تعاونی در سراسر جهان بوده است. هرچند در این اصول تغییراتی رخ داد ولی روح آن همواره حاکم بر شرکت های تعاونی جهان بوده است. اصول و روشی که راچدیل بنیان نهاده است اکنون وسعت بی مانندی یافته و به صورت یک فلسفه اجتماعی با شعار: "اندیشه انسان، برای انسان و به دست انسان" درآمده است.(35)
اتحادیه بین المللی تعاون اصول اولیه راچدیل را در موارد متعدد به ویژه در سال 1986 میلادی مورد تجدید نظر کلی قرار داده و در سال 1995 نیز در کنگره یکصدمین سالگرد فعالیت این اتحادیه مجدادً مورد بررسی نهایی قرار گرفت و در آوریل همان سال به تصویب رساند. هم اکنون اصول تعاونی شامل هفت اصل اساسی است که عبارتند از:
1- عضویت داوطلبانه آزاد
2- نظارت دموکراتیک اعضاء
3- مشارکت اقتصادی اعضاء
4- استقلال و عدم وابستگی
5- آموزش، تربیت و اطلاع رسانی
6- تعاون بین تعاونی ها(همکاری بین تعاونی ها)
7- توجه ویژه به مسائل جامعه.(58)

2-3-4 تعاون در اسلام:
در مکتب والای اسلام تعاون جایگاه خاصی داشته و در قرآن مجید نیز انسان ها به تعاون در امور خیر، اجتماعی و اقتصادی دعوت شده اند. در قرآن آمده "تعاونوا علی البر و تقوی و الا تعاونوا علی الاثم والعدوان"8 که به صورت صریح و واضح نقش تعاون جهت جامعه بیان شده پس تعاون در مکتب اسلام سابقه 1400 ساله دارد. اسلام از طرفی دیگر اجیر شدن و به استخدام دیگران درآمدن و به بیان دیگر زیر یوغ دیگران بودن را نفی می نماید.(56)
در مذهب شیعه هم تعاون جایگاه خاصی را در زندگی اقتصادی و اجتماعی مردم دارد. فرامین حضرت علی علیه السلام مبتنی بر رعایت سادگی، روش عادلانه بودن خرید و فروش و به ویژه تعیین قیمت مناسب همان اصولی است که بعداً در تعاونی های جهان به کار گرفته شده است.(58)

2-3-5 تاریخچه تعاونی در جهان:
تعاون به معنای با هم کار کردن برای انجام یک هدف مشترک در طول همه ادوار تاریخی وجود داشته است. به عبارت دیگر تعاون اقتضای زندگی اجتماعی بوده است، مشارکت های طبیعی افراد جامعه به اشکال مختلف وجود داشته و محصول رسوم بوده است. رفتاری که برای ارضای نیازی صورت می گیرد و در صورت تقلید دیگران و تکرار تثبیت شود، رسم را پدید می آورد که کارکردش ارضای نیازهای اجتماعی است. این مفهوم کلی تعاون دارای قواعد و مقررات نا نوشته ای است که تحت عنوان تعاون سنتی از آن یاد می شود.(35)
در سه هزار سال قبل از میلاد در کشور مصر سازمان های پیشه وران و کارگران صنایع دستی به وجود آمده که اگرچه تحت نظارت حکام و پادشاهان وقت اداره می شد ولی تا حدودی آزادی عمل برای اعضای این سازمان ها وجود داشته است. در روم قدیم نمونه ای از تعاونی های پیشه وران در 450 سال قبل از میلاد مشاهده شده که هر صنف دارای سازمان تعاونی خاص خود بوده است.(9)
در چین سابقه تعاونی ها به 200 سال قبل از میلاد می رسد که آثاری از وجود تعاونی به دست آمده است. در این تعاونی ها اعضاء دارای سهام مساوی، حق مساوی و سود مساوی بوده اند و حضور در جلسات عمومی برای اعضاء اجباری بوده است. دریافت وام بر اساس تقدم درخواست مبلغ پیشنهادی اعضاء صورت می گرفته ست و در صورت تساوی درخواست مبلغ پیشنهادی، وام گیرنده به حکم قرعه تعیین می شده است.(53)
تاسیس اولین شرکت های تعاونی در اروپا به صورت تعاونی بیمه در لندن و پاریس در سال 1530 میلادی آغاز یک حرکت جمعی و هماهنگ را نشان می دهد. به طوری که به تدریج رشد فکری و گرایش های تعاونی هم زمان با سیر تحولات اقتصادی و صنعتی از قرن 15 تا 18 میلادی در اروپا اتفاق افتاد.(53)
بریتانیا نخستین کشوری بود که به وضع قانون تعاونی پرداخت، تعاونی های اولیه دوستانه (مصوب1793) تشکیل می شدند. در انگلستان در سال 1831 اولین کنگره تعاونی با هدف تاسیس و گسترش تعاونی های تولید کارگری و تولید جمعی تشکیل شد که برای تامین منابع مالی تعاونی ها پیشنهاد شد کارگران عضو تعاونی تولید هر هفته مبلغی بپردازند تا سرمایه کافی برای تشکیل و توسعه تعاونی ها فراهم گردد.(53)
به هر صورت نهضت تعاونی که ابتدا جنبه اروپایی داشت به تدریج به سایر کشورها سرایت کرده و به صورت یک مساله جهانی در آمد و در کشورهای درحال توسعه مورد استقبال قرار گرفت و با نفوذ تدریجی خویش نظام اقتصادی بسیاری از کشورها را تحت تاثیر قرار داده، به طوری که در بعضی از کشورها به عنوان یکی از ارکان سیاست اقتصادی درآمد و درصد زیادی از تولید و فروش محصولات را زیر پوشش تعاونی قرار داد.(25)
به طور کلی می توان تاریخچه تعاون در جهان را از نظر اقتصادی به دو دوره تقسیم کرد:
دوره اول: از آغاز زندگی اجتماعی انسان شروع می شود و از قرن 15 میلادی به تدریج تحول می پذیرد.
دوره دوم: با انقلاب صنعتی فرانسه، قرن 18 میلادی شروع می شود که تعاونی ها را متحول و وارد دوران جدیدی می کند.
بنابراین دوره اول را عصر تعاون اجتماعی و دوره دوم را عصر تعاون صنعتی یا علمی می نامند.(71)

2-3-6 تاریخچه تعاونی های روستایی در ایران:
بسیاری از صاحب نظران مبنای تاریخی تعاون را در نخستین دوران های بشر و در محدوده تمدن های درخشان عهد عتیق چون مصر، چین، یونان و ایران جستجو کرده اند.(37)
در ایران تعاون به مفهوم واقعی کلمه از سابقه ای بس طولانی برخوردار است. این سابقه طولانی علاوه بر ویژگی ها و خصوصیات روحی و روانی مردم برخواسته از قرهنگ و اندیشه، اشکال زندگی اجتماعی، تمدن کهن ایرانی و همچنین شیوه های گوناگون تولید می باشد. تعاون و همیاری های مختلف اجتماعی در ایران نه تنها خود به وجود آمده از ویژگی های فوق است بلکه در بسیاری از موارد عامل مهمی در شکل گیری تغییر و تحولات اجتماعی بوده است که در سراسر تاریخ پر فراز و نشیب ایران به چشم می خورد.(22)
طبق تحقیقات آقای عراقی و بر اساس تحقیق و کاوش محققین و دانشمندان نامی دنیا، نخستین ملتی که به سیستم تعاونی از نقطه نظر کشاورزی توجه نموده است ملت ایران بوده است.(30)
آغاز تعاون رسمی در ایران را می توان به تصویب قانون تجارت ایران در سال 1303 خورشیدی دانست که مواردی از این قانون به بحث در مورد تعاونی های تولید و مصرف پرداخته بود.
اما از لحاظ تشکیل و ثبت فعالیت تعاونی های رسمی به طور قانونی از سال 1311 خورشیدی شروع شد، اما در سال 1314 خورشیدی اولین شرکت تعاونی روستایی در منطقه داورآباد گرمسار تشکیل گردید و تا سال 1320 شرکت های تعاونی دیگری نیز به وجود آمدند که به دلیل عدم توجه به نظام تعاونی سنتی حاکم در روستاها و القاء نوعی تعاونی متفاوت با فرهنگ روستا با شکست مواجه شدند.(35)
در سال 1320 دولت از طریق بانک کشاورزی به تشکیل صندوق های روستایی در شهرستان ها پرداخت. این صندوق نیز دچار همان مشکلاتی گردیدند که بانک فلاحت (که در سال 1313 تاسیس شد ولی در عمل موفق نبود) با آن مواجه بود، به علت مشکلات ناشی از نفوذ ملاکین و منتفذین محل در صندوق ها و استقرار صندوق ها در مراکز شهرها، نبودن و دوری راه و وسیله رفت و آمد یا هزینه زیاد رفت و آمد و همچنین عدم آشنایی روستاییان به نظام کاغذ بازی و همچنین ناچیز بودن مبلغ وام، دولت عملاً نتوانست از این طریق به تزریق سرمایه در روستاها بپردازد و کار شرکت های تعاونی به کندی پیش می رفت به طوری که طی 9 سال فقط 19 شرکت تعاونی در کشور تاسیس گردید که همگی شرکت تعاونی مصرف بودند و همه می توانستند سهام آن را خریداری نمایند. بانک مذکور به این صندوق ها به میزان پنج برابر سرمایه آنها کمک می کرد که وام به طور کوتاه مدت و با نرخ بهره پایین پرداخت می شده است.(45)
از سال 1324 بانک تعاون کشاورزی ایران، کشاورزان را به تشکیل شرکت های تعاونی روستایی تشویق می کرد و چون تشویق این گونه شرکت ها با وجود صندوق های روستایی مشکلاتی به وجود آورد، در سال 1337 بانک مذکور تصمیم گرفت صندوق های روستایی را به شرکت های تعاونی روستایی تبدیل کند.
تا دیگر مشکلات بانک فلاحت و صندوق های تعاونی روستایی به وجود نیاید که بدین ترتیب تا قبل از اجرای قانون اصلاحات اراضی(1341) تعداد 925 شرکت تعاونی روستایی با عضویت 355 هزار نفر و با سرمایه 191 میلیون ریال تشکیل شد که اکثراً در تعاونیعای اعتبار فعالیت داشتند.(45)
در سال 1350 قانونی به نام قانون شرکت های تعاونی با 149 ماده به صورت آزمایشی و برای مدت 5 سال به تصویب رسید. در ماده یک قانون مزبور آمده است: "شرکت تعاونی، شرکتی است از اشخاص حقیقی و حقوقی که به منظور رفع نیازمندی های مشترک و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی شرکا از طریق خودیاری و کمک متقابل و همکاری آنان و تشویق به پس اندازی موافق اصولی که در این قانون مطرح است تشکیل می شود".(35)
هم زمان با اجرای قانون اصلاحات ارضی، دولت متوجه این نکته شد که دادن زمین به روستاییان بدون وجود یک دستگاه رهبری و ارشاد مالی و خدماتی در ده نمی تواند زندگی روستاییان و در وضع کار و تولید روستاها موثر باشد به همین جهت در ماده 16 قانون اصلاحات ارضی عنوان شده است عضویت کشاورزانی که صاحب زمین و آب می شوند در شرکت های تعاونی ضروری است. در واقع طبق این ماده به افرادی زمین واگذار شده است که قبلاً عضویت شرکت های تعاونی را پذیرفته باشند. در ادامه اجرای قانون مزبور برای تقویت و توسعه شرکت های تعاونی روستایی و توسعه عملیات اقتصادی و اجتماعی روستاها، ایجاد سازمان مستقلی را ضروری تشخیص دادند بر اساس این فکر در مردادماه 1342 سازمان مرکزی تعاون روستایی با سرمایه دولت به صورت شرکت سهامی رسماً تشکیل و وظایف تشکیل و ارشاد رهبری شرکت های تعاونی روستایی را به عهده گرفت. با تاسیس این سازمان بالا بردن سطح زندگی کشاورزان بیشتر مورد توجه قرار گرفت. برای توسعه فعالیت سازمان مرکزی تعاونی روستایی در سال 1346 وزارتخانه جدیدی به نام وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی تشکیل و سرمایه دولت در سازمان به وزارت مذکور واگذار شد ولی تدوین و تصویب اساسنامه آن در نوزدهم اسفندماه 1348 خورشیدی به تصویب رسید.(56)
نام وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی نیز در فروردین 1350 به وزارت تعاون وامور روستاها تغییر یافت، و سرمایه اولیه سازمان مرکزی تعاونی روستایی بالغ بر یک میلیارد ریال بود که تا آخر سال 1352 تا مبلغ 2164680000 ریال افزایش یافته است. از این مبلغ 1688160000 ریال آن متعلق به دولت (وزارت تعاون و امور روستاها) و مبلغ 476520000 ریال آن متعلق به اتحادیه های شرکت های تعاونی روستایی می باشد. تعداد شرکت های تعاونی روستایی تا پایان سال 1351 به 8361 شرکت بالغ شد که در قریب 36000 روستای کشور فعالیت داشتند.(36)
طبق اساسنامه سازمان، اتحادیه های تعاونی روستایی می توانند به تدریج سهام سازمان را خریداری نمایند. در نتیجه سرمایه سازمان متعلق به اتحادیه های تعاونی روستایی خواهد گردید. چون سرمایه اتحادیه ها متعلق به شرکت های تعاونی و سرمایه تعاونی ها نیز از آن کشاورزان عضو است. بنابراین سرمایه سازمان متعلق به کشاورزان عضو تعاونی ها خواهد شد. از آنجایی که تجربیات گذشته نشان داده بود شرکت های تعاونی با اعضای کم و سرمایه ناچیز قادر به رفع مشکلات روستاییان نبودند بدین سبب در سال 1352 تصمیم گرفته شد برای استفاده هر چه بیشتر از خدمات تعاونی ها و تقویت آنها شرکت های تعاونی روستایی کوچک در یکدیگر ادغام شوند که در بهمن 1352 تعداد این شرکت ها از 8361 به 2635 شرکت تعاونی تقلیل یافت. این کار هم نه تنها توفیقی برای شرکت ها به ارمغان نیاورد بلکه اختلافات زیادی هم به علت اینکه یک شرکت متعلق به چند روستا بود، به وجود آورد.(41)
بعد از انقلاب اسلامی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بخش تعاونی در کنار بخش خصوصی و دولتی به رسمیت شناخته شد که اصل 44 بیانگر این واقعیت است. این امر حاکی از توجه و عنایت خاص جمهوری اسلامی به نقش تعاونی ها در توسعه اقتصادی کشور می باشد. رشد کمی بالای شرکت های تعاونی بعد از انقلاب متاثر از به رسمیت شناختن بخش تعاونی در قانون اساسی به عنوان یکی از بخش های اقتصادی کشور بوده است. تا اوایل سال 1360 تعداد 3000 شرکت تعاونی روستایی با عضویت حدود 3300000 نفر کشاورز وجود داشته است که تقریباً تعداد 51000 روستا را زیر پوشش خود قرار داده اند. تعداد این شرکت ها به 3110 در سال 1368 رسیده و میزان سرمایه و ذخیره قانونی به ترتیب 66215 میلیون ریال و 21325 میلیون ریال بوده است.(15)
و در حال حاضر در سراسر کشور تعداد 6000 شرکت تعاونی روستایی با بیش از 000/000/6 نفر عضو و سرمایه ای بالغ بر 62315 میلیون ریال و مجموع ذخایر ریالی 192229 میلیون ریال در حال فعالیت
می باشد.(70)

2-3-7 تاریخچه تعاونی های روستایی شهرستان ورامین:
شرکت های تعاونی روستایی در ورامین برای اولین بار قبل از اجرای قانون اصلاحات ارضی تاسیس گردیده اند و از سابقه ای طولانی در این شهرستان برخوردار می باشد. ولی به طور کلی ایجاد این شرکت ها را می توان به سه دسته تقسیم نمود:
1- دسته ای مربوط به قبل از اجرای قانون اصلاحات ارضی است که توسط بانک کشاورزی و یا بانک عمران و تعاون روستایی ایجاد شده است.
2- آنهایی که به موازات اجرای قانون اصلاحات ارضی تاسیس گردیده اند.
3- آنهایی که در سال 1352 بعد از ادغام تشکیل گردیده اند که شرکت های تعاونی فعلی را شامل می شوند.(44)
شرکت های تعاونی روستایی مربوط به قبل از اجرای قانون اصلاحات ارضی از شرکت هایی هستند که توسط بانک کشاورزی بیشتر در روستاهایی که از نظر اقتصادی وضع نسبتاً بهتری نسبت به سایر روستاها داشتند و یا مالکیت آنها به صورت خود مالکی بوده است، تاسیس گردیده است. از آنجا که زمینه اجتماعی و روانی تاسیس چنین شرکت هایی مهیا نبوده و احتمالاً مطالعات و بررسی های قبلی بدین منظور به حد کافی دقیق و عمیق صورت نگرفته است اکثراً نتایجی درخشان به بار نیاورده اند. علاوه بر آنکه عده ای از آنها عامل موثری در رشد اقتصادی و اجتماعی در تامین رفاه عمومی روستاییان نبوده اند، در مواردی نیز اثرات نامطلوب روانی و اقتصادی را باعث گردیده اند که از جمله این شرکت ها، شرکت های پیشوا و جاجرود می باشند.(44)
قبل از اجرای قانون اصلاحات ارضی، اولین شرکت های تعاونی روستایی در منظقه ورامین شروع به فعالیت نموده اند. و بعد از آن به تدریج به تعداد آنها افزوده شد. در سال 43-1335 دو شرکت به نام های پیشوا و جاجرود در ورامین به طور نمونه تاسیس و شروع به کار کرد. همچنین یک صندوق روستایی در همان اوایل به نام سازمان تعاون روستایی در ورامین تاسیس شد و اعضای آن اکثراً در روستاهای ورامین پراکنده بودند. با افزایش فعالیت ها، تعداد شرکت های تعاونی روستایی ورامین به 43 شرکت رسید.(44)
در سال 1351 عده ای از کارشناسان جهانی (آمریکاییان و000)جهت بررسی شرکت های تعاونی روستایی به ایران آمدند. طبق نظر این کارشناسان شرکت های کوچک با سرمایه های کم، مقرون به صرفه نبوده، لذا پیشنهاد دادند که شرکت ها در هم ادغام شوند و بهتقلیل پیدا نماید. بنا به تصمیم سازمان مرکزی در پایان سال 1352 ادغام صورت گرفت و 43 شرکت تعاونی روستایی ورامین به 10 شرکت تقلیل یافت.(19)
از این تعداد، 8 شرکت در حال حاضر فعال و دو شرکت غیر فعال (پیشوا و جاجرود) می باشند. این دو شرکت توسط آمریکاییان تشکیل شده بود و دارای ماشین آلات کشاورزی و دیگر امکانات مجهز بود و کارهای کشاورزی منطقه پیشوا و روستاهای اطراف را انجام می دادند یکی از فعالیت های این دو شرکت، عمل مارکتینگ بود و تقاضاکنندگان زیادی برای محصولات(گوجه فرنگی و…) این دو شرکت وجود داشت ولی در حال حاضر به دلایلی تعطیل و راکد هستند.(19)
اتحادیه تعاونی های روستایی ورامین در سال 1355 با تحویل گرفتن اتحادیه منحله گرمسار و همچنین اخذ سهام پرداختی به اتحادیه اطراف تهران تشکیل شد و از سال 1368 دارای 8 شرکت تعاونی و روستایی و 4 شرکت تعاونی تولیدی و یک صندوق روستایی بود. همچنین 14670 نفر عضو و 163 روستا و مزرعه را زیر پوشش خود قرار داد. این روستاها به 95 گروه تعاونی در 4 حوزه سرپرستی تقسیم می شوند.(21)
شرکت های تعاونی روستایی ورامین در ابتدا یک منظوره بود و از بدو تاسیس، اعطای وام نقدی سر لوحه فعالیت آنان محسوب می شد. ولی به دلایل مختلف (از جمله وجود مشکلات مختلف در روستاها، ارجاع کارهای متفرقه از سوی دولت و…) به شرکت های چند منظوره تبدیل شدند. این شرکت ها بعد از انقلاب اسلامی و تاسال 1370 در زمینه پرداخت وامهای تولیدی فصلی، قنائی، حفر چاه عمیق و نصب موتور پمپ و همچنین به طور کلی خدمات بازرگانی و توزیع نهاده های کشاورزی فعالیت می نموده اند. در اینجا به طور مختصر اشاره ای به فعالیت های شرکت های تعاونی روستایی ورامین (اعلام شده از سوی مسئولین سازمان تعاونی روستایی ورامین در سال 1369) می نماییم.(21)
1- خرید محصولات کشاورزی (که از سال 1354 با خرید گندم مازاد کشاورزان شروع شد.)
2- خدمات روستایی(که از طریق کارگزاری اتحادیه تعاونی روستایی سالانه خدماتی مثل پخش سموم، کود، ادوات کشاورزی و… انجام می شود.)
3- تامین و تحویل جهزیه روستاییان
4- توزیع لوازم یدکی ماشین آلات کشاورزی
5- توزیع کالاهای اساسی(کوپنی)
6- توزیع مواد سوختی(گازوئیل و نفت سفید)
7- مساعدت و یاری در برداشت محصولات با حداقل هزینه
در حال حاضر سازمان تعاونی های روستایی ورامین 4 شرکت تعاونی کشاورزی زیر پوشش خود دارد که مشخصات کلی این شرکت ها به شرح زیر می باشد:
1- شرکت های تعاونی کشاورزی مرغداران گوشتی با 260 نفر عضو
2- شرکت های تعاونی کشاورزی مرغداران تخمگذار با 45نفر عضو
3- شرکت های تعاونی گاوداران با 459 نفر عضو
4- شرکت های تعاونی کشاورزی زنبورداران با 19 نفر عضو.(21)

2-3-8 سیر تاریخی شرکت های تعاونی در قانون اساسی ایران:
در ایران مبنای حقوقی شرکت های تعاونی بر اساس مواد 107 الی 112 قانون تجارت سال 1303 و 1304 خورشیدی که به تصویب کمیسیون پارلمانی عدلیه رسیده است می باشد.
در ماده 107 از فصل دوم، شرکت های تعاونی به دو نوع تولید و مصرف تقسیم بندی شده بود و در ماده های 108 تا 112 با تشریح قوانین مربوط به اهداف، مقاصد، چگونگی تقسیم منافع و ضررها و تعداد آراء اعضاء شرکت در مجمع عمومی و غیره پرداخته شده بود. البته این در حالی بود که اساساً نیاز به چنین شرکت ها و قوانینی هرگز احساس نگردیده بود.(39)
این قانون در 13 اردیبهشت 1311 به موجب قانون تجاری دیگری در همین تاریخ به تصویب رسید لغو گردید.(31)
در سال 1311 قانون تجارت ماده 190 تا 194 به تصویب رسید که تفاوت عمده ای با قانون قبلی در زمینه مسائل تعاونی ندارد و فقط شرط التزام شرعی را در تعاونی های تولید حذف نموده است.(35)
پس از تصویب این قانون، در سال 1313 خورشیدی بانک فلاحت تاسیس شد که در عمل موفق نبود (دلایل شکست این بانک در قسمت 2-3-6 آورده شده است) و یک سال بعد یعنی 1314 اولین شرکت تعاونی روستایی در منطقه داورآباد گرمسار تشکیل گردید.(45)
در سال 1332 لایحه شرکت های تعاونی در 14 ماده تهیه و طبق قانون اختیارات به وسیله دولت وقت مورد تصویب قرار گرفت و برای اولین بار مسائل مربوط به شرکت های تعاونی از قانون تجارت جدا گردید. این قانون پس از دو سال اجرا، به دلیل مشاهده نقایص، در مردادماه سال 1344 با اصلاحاتی، قانون شرکت های تعاونی در 11 ماده به تصویب کمیسیون مشترک مجلس شورا و سنا رسید.
در ماده یک قانون مزبور تعریف شرکت تعاونی به این صورت آمده است "شرکت تعاونی شرکتی است که برای مدت نامحدود به منظور رفع احتیاجات مشترک شرکا و بهبود وضع مادی و اجتماعی آنان برای یک یا چند منظور ذیل تشکیل می شودو…"در ماده دو این قانون اصول تعاون آورده شده است.(35)
در سال 1342 در ادامه اجرای قانون اصلاحات ارضی، برای تقویت و توسعه شرکت های تعاونی روستایی و توسعه عملیات اقتصادی و اجتماعی روستاها، سازمان مرکزی تعاون روستایی با سرمایه دولت به صورت شرکت سهامی رسماً تشکیل شد و ارشاد و رهبری شرکت های تعاونی روستایی را به عهده گرفت.
چهار سال بعد یعنی در سال 1346 خورشیدی وزارتخانه جدیدی به نام وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی تشکیل و سرمایه دولت در سازمان به وزارت مذکور واگذار شد ولی تدوین و تصویب قانون اساسنامه آن در نوزدهم اسفندماه 1348 خورشیدی به تصویب رسید.(34)
در سال 1350 قانونی به نام قانون شرکت های تعاونی با 149 ماده به صورت آزمایشی و برای مدت پنج سال به تصویب رسید. در ماده یک قانون مزبور آمده است: "شرکت تعاونی، شرکتی است از اشخاص حقیقی و یا حقوقی که به منظور رفع نیازمندی های مشترک و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی شرکا از طریق خودیاری و کمک متقابل و همکاری آنان و تشویق پس انداز، موافق اصولی که در این قانون مطرح است تشکیل می شود".(33)
با پیروزی انقلاب اسلامی و تصویب قانون اساسی، بخش تعاون به عنوان یکی از مهمترین بخش های نظام اقتصادی جمهوری اسلامی ایران مورد توجه خاص قرار گرفت.
با وقوع انقلاب و تحولات ارضی جدید برعکس چند سال قبل از انقلاب(1351الی1357) که دوره رکود تعاونی هابود با منحل شدن و تغییر نظام بهره برداری جمعی، شاهد گسترش تعاونی ها در سراسر کشور بوده ایم.(38)
قانون بخش تعاونی در سیزدهم سال 1370 به تصویب رسید که در اصول 43 و مخصوصاً 44 از فصل چهارم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران جایگاه تعاونی در نظام اقتصادی کشور مشخص گردیده است.(34)
در اصل 44 قانون اساسی نظام اقتصادی جمهوری اسلامی ایران به سه بخش دولتی، تعاونی و خصوصی تقسیم می شود. بخش دولتی که شامل کلیه صنایع بزرگ، صنایع مادر، بازرگانی خارجی، معادن بزرگ، بانکداری و… و مانند اینهاست که به صورت مالکیت عمومی در اختیار دولت است.(58)
بخش تعاونی شامل کلیه شرکت ها و موسسات تعاونی و توزیع است که در شهر و روستا بر طبق ضوابط اسلامی تشکیل می شود بخش خصوصی آن شامل آن قسمت از کشاورزی، دامداری، صنعت، تجارت و خدمات می شود که مکمل فعالیت های اقتصادی دولتی و تعاونی است.(45)
با توجه به این که ایران کشوری در حال توسعه بوده و اصولاً در این نوع کشورها در بخش های گوناگون اقتصاد کشور ناهماهنگی هایی دیده می شود لذا توجه به این اصل و محتوای آن نباید از نظر دور ماند. به همین دلیل است که صاحب نظران اقتصادی نسبت به اجرایی شدن اصل 44 قانون اساسی تاکید ویژه دارند با توجه به شرایط اقتصادی فعلی کشور و قرار گرفتن بخش تعاون مابین دو بخش دولتی و خصوصی جهت ایجاد تعادل بین دو بخش مذکور لزوم توجه جدی دولت به بخش تعاونی به عنوان تعدیل کننده دو بخش کاملاً ضروری است.(58)

2-3-9 سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران :
در سال 1342 سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران به منظور هدایت، حمایت و نظارت بر تعاونی های روستایی به صورت شرکت سهامی برای مدت نا محدود با سرمایه اولیه یک میلیارد و سیصد و چهل و یک میلیون ریال منقسم به یکصد و سی و چهار هزار و یکصد سهم ده هزار ریالی تشکیل گردید که قانون اساسنامه آن در نوزدهم اسفند ماه 1348 مشتمل بر 3فصل و 47 ماده به تصویب رسید.(1)
در یک دسته بندی کلی می توان شبکه تعاونی های روستایی ایران را به دو قسمت تقسیم کرد.
الف: سازمان مرکزی تعاون روستایی- سازمان تعاونی روستایی استان- اداره تعاون روستایی شهرستان که این تشکیلات به عنوان نمایندگان دولت در امر تعاونی های روستایی می باشد.
ب: اتحادیه مرکزی تعاون روستایی و کشاورزی، اتحادیه تعاون روستایی استان، اتحادیه تعاونی کشاورزی استان(تخصصی) اتحادیه تعاون روستایی شهرستان و در نهایت شرکت های تعاونی روستایی، شرکت های تعاونی کشاورزی، شرکت های تعاونی زنان روستایی که در نمودار 2-1 به طور خلاصه به آن اشاره می شود.(58)

2-3-9-1 اهداف و وظایف سازمان :
با توجه به ماده سه اساسنامه عبارت است از تامین موجبات پیشرفت گسترش و تقویت تعاون در روستاها،توسعه عملیات بازار یابی، بازرگانی و خدمات تعاونی در روستاها در یک تقسیم بندی کلی وظایف سازمان عبارت است از هدایت حمایت و نظارت بر شبکه تعاونی های روستایی، کشاورزی و روستایی زنان که به طور مفصل در اساسنامه آن ذکر گردیده است.(1)
در نمودار شماره 2-2 اهداف، ماموریت ها، وظایف سازمان مرکزی تعاون روستایی در قبال شبکه تشکیل های تعاونی به همراه اهم طرح ها آورده شده است.

2-3-9-2 ارکان سازمان:
شامل مجموعه عمومی، شورا و هیات مدیره و بازرسان می باشد.
مجمع عمومی متشکل از صاحبان سهام سازمان است و حداقل در هرسال یکبار تشکیل می گردد. صاحبان سهام عبارتند از: وزارت جهاد کشاورزی، وزارت امور اقتصادی و دارایی،سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و اتحادیه مرکزی تعاونی روستایی و کشاورزی کشور که ریاست جلسات مجمع به عهده وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی(اتحادیه مرکزی تعاونی روستایی) خواهد بود.(1)
شورا مرکب از 5 نفر است که توسط مجمع عمومی برای مدت 3 سال تعیین می شوند.
بازرسان: مرکب از دو نفر است که پیشنهاد وزیر جهاد کشاورزی و تصویب مجمع عمومی برای هر سال مالی انتخاب می شوند.(1)
در نمودار شماره 2-3 تشکیلات سازمان مرکزی تعاون روستایی و ارتباطات آنها آورده شده است.

2-3-10 تعاون روستایی استان:
تعاون روستایی استان در موارد مختلف مثل شرایط عضویت، سرمایه، ارکان، مقررات مالی و کلیات تشابه زیادی به اساسنامه سازمان مرکزی دارد. اما در خصوص وظایف سازمان تعاونی روستایی استان به طور کلی می توان به موارد ذیل اشاره داشت:
* ساخت و تولید و یا خرید و تهیه هر نوع مواد وکالا و لوازم و ماشین آلات مورد نیاز حرفه ای اتحادیه های عضو از بازارهای داخلی و یا خارجی و توزیع و فروش آنها به اتحادیه های عضو.
* جمع آوری، طبقه بندی، بسته بندی، نگهداری، تبدیل، حمل و نقل و خرید و فروش محصولات تولیدی کشاورزان، دامداران، دامپروران، پرورش دهندگان طیور و ماهی حوزه عمل اتحادیه از اتحادیه های عضو و همچنین به طور مستقیم از تولیدکنندگان مذکور بنا به موافقت هیات مدیره.
* انجام خدمات عمومی برای اتحادیه های عضو و اعضا آنها مانند حمل و نقل و تامین آب (مشروب و زراعی) تهیه مسکن، برق و گاز، تلقیح مصنوعی دامها، تهیه خوراک دام وطیور با رعایت قوانین مربوطه و هماهنگی وزارتخانه ها و سازمان های ذیربط.
* بازاریابی، حق العمل کاری، تهیه بازار برای محصولات تولیدی اتحادیه های عضو و همچنین تبلیغ و تاسیس نمایشگاه ها و اقدامات مشابه به منظور معرفی و بازاریابی محصولات تولیدی آنها.
* پرداخت وام و یا اختصاص اعتبار به اتحادیه های عضو و تضمین عقود قانونی اتحادیه های عضو و هچنین تهیه منابع مالی-تکمیلی برای اتحادیه ها از طریق تحصیل اعتبار و استقراض.
* تهیه بذرهای مختلف، نهال، کودهای حیوانی و شیمیایی، سموم دفع آفات، داروهای دامی و همچنین ایجاد سردخانه های ثابت و سیار و هر نوع تاسیسات لازم برای حفظ و نگهداری و حمل محصولات تولیدی و احداث ساختمان انبار، فروشگاه و هر نوع تاسیسات دیگر خود و اتحادیه های عضو.
* کمک به پیشرفت امور اتحادیه های عضو که به طور مفصل در بندها و تبصره هایی در اساسنامه اتحادیه تعاونی روستایی استان آمده است، از قبیل ترویج و آموزش و جمع آوری اطلاعات مورد نیاز خود و اعضا و راهنمایی و کمک و حسابرسی و هماهنگی بین اتحادیه های عضو و همچنین فعالیت های بازرگانی و اقتصادی و ترتیب معاملات و صادرات و یا نیازمندی های دیگر اتحادیه های عضو و اعضا که ترتیب معاملات (به استثناء عملیات اعتباری و تضمینی که مخصوص اعضا است اتحادیه می تواند عملیات بازرگانی خود را برای ساکنین غیر عضو حوزه عمل شرکت های تعاون روستایی نیز انجام دهد) با آنها در آئین نامه نحوه معاملات پیش بینی خواهد شد.(1)
در نمودار شماره 2-4 ساختار تشکیلاتی سازمان تعاونی روستایی استان آورده شده است.

2-3-11 اداره تعاون روستایی شهرستان:
اساسنامه اداره تعاون روستایی شهرستان نیز همانند اساسنامه تعاون روستایی استان در موارد مختلف از قبیل شرایط عضویت، سرمایه، ارکان، مقررات مالی و کلیات تشابه زیادی به اساس نامه مرکزی تعاون روستایی دارد. فقط در مواردی از قبیل موضوع و حدود عملیات (مثلاً اعضاء سازمان تعاون روستایی استان، اتحادیه های حوزه عمل آن می باشد ولی اعضاء تعاون شهرستان، شرکت های تعاونی حوزه عمل این اداره ها می باشد) و همچنین در ساختار تشکیلاتی این دو سازمان تفاوت هایی وجود دارد.(1)
در نمودار شماره 2-5 ساختار تشکیلاتی اداره تعاونی روستایی شهرستان آمده است.

2-3-12 اتحادیه های تعاونی روستایی:
هم زمان با پیشرفت شرکت های تعاونی روستایی، ایجاد شرکتی بزرگتر و قوی تر برای حمایت از این گونه تعاونی ها احساس شد. چرا که شرکت های تعاونی به تنهایی قادر به رفع کلیه مشکلات خود نبودند و از طرفی سازمان نیز نمی توانست به طور مستقیم در بسیاری از امور شرکت ها دخالت نماید لذا برای رفع این مشکلات اتحادیه های تعاونی تشکیل گردیدند.(47)

2-3-12-1 اتحادیه مرکزی تعاونی روستایی:
در دهه 50 به دنبال گسترش شرکت های تعاونی در روستا ها و اتحادیه های تعاونی در شهرستان ها اتحادیه مرکزی تعاون روستایی در پنجم اسفندماه 1356 در تهران به ثبت رسید.(47)
هدف از ایجاد این اتحادیه، رفع نیازهای مشترک و تامین مایحتاج عمومی اعضاء انجام امور زیر بنای سرمایه گذاری در امور مشترک کشاورزی به منظور افزایش تولیدات اعضاء و به طور کلی تامین نیاز های کشاورزی اعضاء خود می باشد. در سال 1370 در مجمع عمومی اتحادیه مرکزی با الحاق یک ماده به اساسنامه آن، تعاونی های کشاورزی نیز به عضویت اتحادیه مرکزی درآمدند. همچنین در سال های بعد از 1370 تاسیس اتحادیه های تعاون روستایی استان (در مرکز استان ها) سهام اتحادیه شهرستان ها به اتحادیه استان انتقال و تعداد اعضاء اتحادیه مرکزی از 228 (اتحادیه شهرستان ها) به 28 واحد (اتحادیه تعاونی روستایی استان) تقلیل یافت.(58)

2-3-12-2 اتحادیه تعاون روستایی استان و شهرستان:
اتحادیه های تعاون روستایی شهرستان از عضویت شرکت های تعاونی روستایی همان شهرستان تشکیل گردیده اند به این ترتیب که شرکت های تعاونی قسمتی از سرمایه اتحادیه را به صورت مشارکت تامین می نمایند. تشکیل اتحادیه شهرستان ها از آخر دهه 40 شروع شد. اعضاء هیات مدیره اتحادیه شهرستان ها به تعداد 5 نفر که 3 نفر اصلی و 2 نفر علی البدل هستند از مدیران عامل شرکت ها برای مدت 3 سال انتخاب می گردند و مدیر عامل اتحادیه شهرستان از طریق هیات مدیره اتحادیه و تایید سازمان برای مدت 3 سال انتخاب می گردد. اتحادیه تعاون روستایی استان نیز از طریق مشارکت مالی اتحادیه شهرستان ها و همچنین سهام انتقال یافته شهرستان ها از طریق اتحادیه مرکزی به اتحادیه استان تشکیل یافت و دارای هیات مدیره بوده که مدیر عامل اتحادیه نیز از طریق هیات مدیره و تایید سازمان انتخاب می گردد.(58)
در نمودار شماره 2-6 ارتباطات سطوح سازمان و اتحادیه ها با یکدیگر آورده شده است

2-3-13 شرکت های تعاونی روستایی:
شرکت های تعاونی روستایی که تعداد آنها طبق آمار سال 85 به 2937 شرکت می رسد از نوع شرکت های چند منظوره می باشد که به فعالیت های مختلف خدماتی، تولیدی، بازرگانی و ترویجی می پردازند. این تعاونی ها مکان ارزشمندی برای روستاییان در اجرای سیاست های حمایتی دولت نیز محسوب می شوند به طوری که توزیع وام های معیشتی اعضاء تعاونی ها، توزیع سوخت روستاییان، توزیع نهاده های کشاورزی، توزیع ماشین آلات و قطعات یدکی، توزیع کلیه کالاهای کوپنی روستاییان، همچنین خرید تضمینی و توافقی محصولات کشاورزی به میزان قابل توجهی از طریق این تعاونی ها صورت می پذیرد. همچنین تهیه و تدارک کالاهای مصرفی و فروش محصولات کشاورزی غیر تضمینی و مواد غذایی مورد نیاز روستاییان توسط 11هزار فروشگاه تعاونی در سطح کشور که زیر نظر مستقیم این شرکت ها می باشند نیز صورت می گیرد.
اداره شرکت های تعاونی روستایی توسط هیات مدیره و مدیر عامل شرکت و با نظارت مسئولین هماهنگی تعاونی های آن شهرستان انجام می گیرد.(58)

2-3-14 ارکان شرکت های تعاونی روستایی:
ارکان شرکت های تعاونی روستایی عبارت است از مجمع عمومی، هیات مدیره و بازرس یا بازرسان که به توضیح اجمالی هر کدام می پردازیم:

2-3-14-1 مجمع عمومی:
مهمترین رکن تصمیم گیری شرکت های تعاونی روستایی می باشد که به سه صورت مجمع عمومی موسس، مجمع عمومی عادی و فوق العاده تشکیل می گردد. در اساسنامه شرکت تعاونی روستایی وظایف مجمع عمومی عادی از یازده بند تنظیم شده و در تشکیل آن حضور حداقل نصف به علاوه یک اعضاء ضروری می باشد. و در صورت به دست نیامدن حد نصاب دعوت نوبت دوم باید حداکثر ظرف 15 روز به عمل آید و تاریخ تشکیل جلسه نوبت دوم حداقل 15 روز بعد از آگهی تعیین می شود. جلسه دوم با هر تعداد از اعضاء شرکت مشروط بر آنکه کمتر از 7 نفر نباشند رسمیت می یابد.
مجمع عمومی فوق العاده با حضور حداقل 3/4 اعضاء شرکت یا وکلای آن رسمیت می یابد و در صورت عدم حصول این حد نصاب باید ظرف 15 روز دعوت نوبت دوم و تاریخ تشکیل جلسه مجمع حداقل 15 روز بعد از آگهی تعیین شود. این جلسه با حضور نصف به علاوه یک اعضاء شرکت یا وکلای آن رسمیت پیدا می کند و در صورت عدم حصول حد نصاب مزبور مجمع برای بار سوم با حضور هر تعداد از اعضاء و وکلای آنان که نباید کمتر از 7 نفر باشند رسمیت می یابد.(47)
وظایف مجمع عمومی فوق العاده به شرح زیر می باشد:
* تغییر مواد اساسنامه
* انحلال شرکت
* ادغام شرکت با شرکت های تعاونی روستایی دیگر یا انتزاع آن.(1)

2-3-14-2 هیات مدیره:
هیات مدیره شرکت متشکل از 5 نفر عضو اصلی و 2 نفر عضو علی البدل خواهد بود و برای این منظور در مجمع عمومی عادی از بین نامزدها با رآی مخفی برای مدت 3 سال مالی انتخاب می شوند. وظایف و اختیارات هیات مدیره در 10 بند در اساسنامه شرکت های تعاونی روستایی توضیح داده شده است. انتخاب مدیر عامل شرکت توسط هیات مدیره صورت می گیرد که باید واجد شرایط زیر باشد:
1- نداشتن عضویت در هیات مدیره یا مدیریت عامل یا سمت بازرس در شرکت تعاونی دیگر از همان نوع
2- عدم تابعیت کشور دیگر
3- محجور یا ورشکسته یا تقصیر و کسی که به علت ارتکاب جنایت یا یکی از جنحه های موثر سابقه محکومیت داشته باشد.(47)

2-3-14-3 بازرسان:
مجمع عمومی 2 نفر را به عنوان بازرس از بین اعضاء شرکت که در امور حسابداری و تعاون دارای اطلاعات لازم باشد با رای مخفی و اکثریت نسبی به مدت یک سال مالی انتخاب می نماید. وظایف بازرسان در هفت بند در اساسنامه شرکت های تعاونی ذکر گردیده است.(47)

2-3-15 موضوع و حدود عملیات شرکت های تعاونی روستایی:
موضوع و حدود عملیات شرکت های تعاونی روستایی طبق اساسنامه شرکت به شرح ذیل می باشد:
* خرید و تهیه مواد و وسایل مورد احتیاج معیشتی و حرفه ای اعضاء
* انجام عملیات جمع آوری، نگاهداری، تبدیل طبقه بندی، بسته بندی، حمل و نقل و یا فروش محصول اعضاء
* انجام خدمات به منظور امور حرفه ای و یا زندگی اعضاء مانند تهیه ماشین آلات کشاورزی و استفاده مشترک از آنها، تهیه وسایل حمل و نقل برای استفاده اعضاء و تهیه مسکن، تامین و توزیع آب مشروب و آب برای مصارف زراعی اعضاء با رعایت قانونی ملی شدن منابع آب، پیش بینی نیازهای بهداشتی و بهداری و آموزشی به منظور استفاده جمعی و مشترک توزیع برق، گازرسانی
* ایجاد شبکه تلفن، تلقیح مصنوعی دام ها و مبارزه با امراض و آفات نباتی و حیوانی با همکاری سازمان های مربوطه
* ایجاد مجتمع های دامداری و دامپروری و آبزیان جهت بهره برداری جمعی و مشترک اعضاء
* تامین اعتبارات و وامهای مورد نیاز اعضا، با همکاری سازمان های مربوطه
* منابع مالی تکمیلی شرکت از طریق تحصیل اعتبار، استقراض و جمع آوری قرض الحسنه و استفاده از سایر عقود تامین خواهد شد به استثناء عملیات اعتباری که مخصوص اعضاء است، ترتیب معاملات با غیر اعضاء در آئین نامه شرکت که به تصویب مجمع عادی می رسد تعیین خواهد شد.(1)

2-3-16 شرکتهای تعاونی کشاورزی دامداران
تعاونی های روستایی به اشکال مختلف تقسیم می شوند که عبارتند از: شرکت های تعاونی روستایی، شرکت های تعاونی تولید روستایی، شرکت های تعاونی روستایی و تعاونی های زنان روستایی.
هر کدام از این تعاونی های روستایی وظایف و حدود عملیات مختلفی دارند. در این تحقیق به شرکت های تعاونی کشاورزی دامداران (مطالعه موردی شهرستان ورامین) و نقش این شرکت ها در کمک به رفع معضلات و مشکلات دامداران پرداخته شده است. تعاونی های کشاورزی دامداران زیرمجموعه ای از تعاونی های کشاورزی روستایی محسوب می شوند. البته تعاونی های کشاورزی ورامین زیر مجموعه های دیگری از قبیل شرکت های تعاونی کشاورزی مرغداران گوشتی و مرغداران تخمگذار و همچنین شرکت های تعاونی کشاورزی زنبورداران را نیز شامل می شوند.(45)
شرکت های تعاونی کشاورزی منطقه ورامین از دیرباز در روستاهای این شهرستان به فعالیت مشغول بوده اند و به ارائه خدمات گوناگون در روستاها پرداخته اند. با انقلاب شکوهمند جمهوری اسلامی ایران این تعاونی ها فعال تر از گذشته به خدمات رسانی در روستاها پرداختند و تمام سعی و تلاش خود را جهت هر چه بیشتر به اعضاء خود و روستاییان صرف نمود.(45)
توزیع علوفه، کنسانتره و خوراک دام، سبوس، جو، ذرت، تفاله، خرید شیر و گوشت، توزیع آنزیم و اسپرم، اعطای تسهیلات اعتباری، توزیع ادوات، کودهای شیمیایی، کالاهای مصرفی، مواد نفتی، ارائه خدمات ماشینی، توزیع تفاله و نیشکر خدمات ارائه شده از سوی شرکت های تعاونی کشاورزی دامداران می باشد.(21)
البته موارد فوق از وظایف شرکت های تعاونی کشاورزی دامداران ذکر شده است، اما سهم هر یک از اقلام خدمات فوق در استان ها و هر استان متفاوت می باشد. توزیع کنسانتره و خوراک دام و همچنین علوفه هر یک 5/24 و 6/20 درصد بیشترین ارزش را در میان مجموع خدمات ارائه شده دارند. سپس توزیع سبوس و جو، هر یک به ترتیب 5/16 و 3/12 درصد از ارزش کل خدمات را شامل می شود و خرید شیر نیز 9 درصد ارزش کل خدمات را شامل می شود و سایر خدمات سهم اندکی دارند.(29)
البته آمار این خدمات و مجموع ارزش این خدمات مربوط به سال 1384 می باشد که در فصلنامه توسعه و بهره وری آمده است و متاسفانه در طول چند سال گذشته این تعاونی های کشاورزی به خاطر عدم سازماندهی مناسب و عدم برنامه ریزی و عدم حمایت های لازم و همچنین سیاست هایی از قبیل آماده سازی دان و در نهایت مشکلات و نارسایی هایی که در این تعاونی ها وجود دارد نتوانسته اند بازدهی و کارآیی مورد انتظار را داشته باشند و بر طبق یافته های تحقیق که از طریق پرسشنامه از اعضاء این تعاونی ها به دست آمده نقش آنها در کمک به دامداران حتی از قبل هم کمتر شده است.(29)
بنابراین در تحقیق حاضر سعی شده است به نقش این شرکت های تعاونی کشاورزی در جهت کمک به رفع مشکلات دامداری ها پرداخته شود و پیشنهاداتی جهت پیشرفت و موفقیت این تعاونی ها در کمک به دامداران داده شود.

فصل سوم:
روش تحقیق

3-1 روش تحقیق
روش تحقیق مجموعه ای از قواعد، ابزار و راهی معتبر و نظام یافته برای بررسی واقعیت ها، کشف مجهولات و دستیابی به راه حل مشکلات می باشد.(52)
تحقیق را به دو منظور متفاوت انجام می دهند، نخست افزودن به مجموعه دانش بشری در زمینه خاصی که مورد علاقه محقق می باشد. در این نوع کلیه وسایل و مراحل جمع آوری سیستماتیک اطلاعات و نحوه تحلیل منطقی آنها برای نیل به یک هدف معین، روش علمی تحقیق می گوییم که نتایج آن مستقیماً برای حل مساله به کار گرفته می شود. دوم، حل مشکلاتی که در حال حاضر در محل کار یا محدوده تحقیق می پردازیم، آن را تحقیق کاربردی می نامیم که با استعاره از زمینه و بشر شناختی و معلوماتی که توسط تحقیقات بنیادی فراهم شده، برای رفع نیازمندی های بشر مورد استفاده قرار می گیرند.(17)
ماهیت مطالعات کاربردی ممکن است اکتشافی یا توصیفی باشد. تحقیقات توصیفی وضع موجود را بررسی می کند و به توصیف منظم و نظام دار وضعیت فعلی آن می پردازد، ویژگی ها و صفات آن را مطالعه و ارتباط بین متغیرها را بررسی می نماید. هدف هر مطالعه توصیفی تشریح جنبه هایی از پدیده مورد نظر پژوهشگر و با دیدگاهی فردی، سازمانی، صنعتی و نظایر آن می باشد. از ویژگی های تحقیق توصیفی این است که محقق دخالتی در موقعیت، نقش و وضعیت متغیرها ندارد و آنها را دستکاری و کنترل نمی کند.(28)
تحقیقات توصیفی ویژگی های برخی از متغیرها را شناسایی می کند و از مهمترین تحقیقات توصیفی تحقیق پیمایشی می باشد. روش پیمایشی عبارت از جمع آوری اطلاعات است که با طرح و نقشه و به عنوان راهنمای عملی توصیف یا پیش بینی و یا به منظور تجزیه و تحلیل روابط بین برخی متغیرها صورت می گیرد.(8)
هدف این روش شناخت صفات، ویژگی ها، عقاید، نگرش ها، رفتارها و سایر مسایل افراد یک جامعه از طریق مراجعه به آنها، یعنی روش های میدانی نظیر مصاحبه، پرسشنامه، و مشاهده می باشد.(58)
بنابراین نوع روش تحقیق کاربردی است، زیرا در تلاش برای پاسخ دادن به یک معضل و مشکل عملی می باشد که در دنیای واقعی وجود دارد و وضعیت موجود بررسی، شناسایی توصیف می گردد. و از نظر ماهیت هدف مطالعه از روش تحقیق توصیفی- پیمایشی استفاده می گردد زیرا محقق در جستجوی اطلاعات دقیق در مورد ویژگی های آزمودنی های گروه ها و یا موقعیت خاص می باشد.

3-2 روش گردآوری اطلاعات
برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز تحقیق، از دو روش کتابخانه ای یا اسنادی و روش میدانی بهره گرفته شده است. در این قسمت به طور مختصر به آنها می پردازیم.
الف:روش کتابخانه ای یا اسنادی9
در این روش محقق برای یافتن اطلاعات بیشتر در رابطه با موضوع تحقیق و آشنایی بیشتر با موضوعاتی نظیر نگرش، انگیزه، موفقیت، مشکلات و معضلات، مشوق، مشارکت، ارزیابی، تعاونی، تعاونی روستایی و… به کتابخانه ها، مراکز اطلاعاتی و مراکز اسناد کشور، وزارتخانه ها، دانشگاه ها و سازمان هایی که احتمال می رفت در رابطه با موضوع تحقیق منابعی داشته باشند مراجعه نمود. همچنین از طریق کاوش کامپیوتری به صورت سرویس های جستجو (اینترنت)10 اطلاعات لازم جمع آوری شده است.
ب: روش میدانی11
در روش میدانی از پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده استفاده شده است.
پرسشنامه بر دو نوع مختلف منظم یا بسته12 و پرسشنامه آزاد یا باز13 می باشد. با این توضیح که، در پرسشنامه منظم یا بسته سوال ها و پاسخ های گوناگون مربوط به سوال ها تهیه و آماده می شود و هر یک از پاسخ ها برای هر سوال به گونه ای تنظیم می شود که ضمن منطقی بودن برای آن سوال، از پاسخ مربوط به سوال دیگر کاملاً مستقل و مجزا باشد. اما در پرسشنامه آزاد یا باز فقط سوال ها در دسترس نمونه ها قرار می گیرد و پاسخی از طرف محقق ارائه نمی گردد و آزمودنی آزاد است، پاسخ خود را هر چه که هست در محدوده ای که از او خواسته شده است یاداشت کند.(23)
با توجه به مطالب بالا و ویژگی های پرسشنامه تنظیم شده در تحقیق حاضر پرسشنامه منظم یابسته انتخاب شده است.
در مصاحبه14 از مصاحبه به شیوه های کاملاً هدایت شده یا سازمان یافته، پاره هدایت شده یا نیمه سازمان یافته و هدایت نشده یا سازمان نیافته استفاده شده است.(10)
در مشاهده از مشاهده دقیق یا منظم15 استفاده شده است. با این توضیح که، مشاهده گر موظف به رعایت اصولی از پیش تعیین شده و منظم بوده و از موضوع مورد مشاهده آگاهی داشته و حداکثر تلاش را به عمل آورده تا اطلاعات جامع تر و وسیع تری از آنچه که مورد مشاهده است به دست آید و حقایق و واقعیت ها از نظرات و برداشت های شخصی مجزا گردد.(11)

3-3 ابزار گردآوری اطلاعات
هدف عمده نمونه گیری، مینیمم کردن خطاهای غیر نمونه گیری است که ممکن است رخ دهند. اگر بررسی، شامل کسب اطلاعات از افراد باشد، باید از وقوع خطاهای غیر نمونه گیری زیادی، جلوگیری شود که این جلوگیری غالباً با طرح یک پرسشنامه حساب شده امکانپذیر می باشد.(41)
پرسشنامه ابزاری است که در قالب عوامل مطرح شده در چارچوب نظریه ها و فرضیات تحقیق به جمع آوری داده ها می پردازد. در تهیه و تنظیم پرسشنامه، محقق سعی می نماید که از طریق طرح تعدادی سوال، اطلاعات مورد لزوم را از گروه پاسخگو دریافت نماید.(41)
اطلاعاتی که بدین طریق جمع آوری می گردند، می توانند در زمینه های مختلفی همچون عقاید، عواطف، اطلاعات فردی وفرهنگی مورد مطالعه قرار بگیرند.(52)
پرسشنامه ابزاری متداول برای مشاهده داده ها می باشد و چون ممکن است محقق با پاسخگویان در ارتباط نباشد و یا هزاران کیلومتر از هم فاصله داشته باشند، از این نظر، پرسشنامه ابزاری غیر شخصی تلقی می شود، لذا باید طوری تهیه و تنظیم شود که نیاز به توضیح بیشتری نداشته باشد.(13)
در تحقیقات توصیفی و نیز تحقیقاتی که از گسترده جغرافیایی زیادی برخوردار باشند یا افراد جامعه آماری و نمونه آن زیاد باشند، معمولاً از روش پرسشنامه استفاده می شود.(13)
در تحقیق حاضر پرسشنامه ها بر اساس اهداف و فرضیات تحقیق و اظهار نظر اساتید محترم راهنما و مشاور تدوین گردیده و بین صاحبان دامداری ها توزیع گردید و اطلاعات مورد نظر از آنان دریافت گردید.

3-4 قلمرو تحقیق
تحقیق مورد نظر به بررسی نقش شرکتهای تعاونی روستایی در شناسایی و رفع مشکلات و معضلات صنعت دامداری کشور و همچنین ارائه پیشنهاداتی جهت بهتر و بیشتر نمودن این نقش که در نهایت افزایش منافع برای تولید کنندگان و همچنین مصرف کنندگان را در پی خواهد داشت، می پردازد.
به منظور امکان پذیر نمودن دست یابی به منابع تحقیق در جنبه های مختلف چارچوبی زمانی ، مکانی و موضوعی به صورت زیر مشخص و تعیین گردیده است .
قلمرو مکانی: قلمروی مکانی این تحقیق، شهرستان ورامین می باشد و جامعه آماری دامداری های صنعتی، نیمه صنعتی و روستایی در منطقه شهرستان ورامین می باشد.
قلمرو زمانی: قلمرو زمانی تحقیق، تیرماه و مرداد 1387 می باشد.
قلمرو موضوعی: در تحقیق مورد نظر به بررسی میزان یا اصولاً تاثیر یا عدم تاثیر گذاری شرکت های تعاونی روستایی در کاهش مشکلات دامداری ها پرداخته می شود.

3-5 جامعه آماری:
جامعه آماری عبارت است از کل گروه افراد، وقایع یا چیزهایی که محقق می خواهد به تحقیق درباره آنها بپردازد.(28)
در آمار به مجموعه ای از افراد که حداقل دارای یک صنعت مشترک باشند جامعه گفته می شود و جامعه بنا به نظر اغلب محققان عبارت است از همه اعضای واقعی یا فرضی که علاقه مند هستیم یافته های پژوهش را به آنها تعمیم دهیم.(24)
جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه دامداری های صنعتی، نیمه صنعتی و روستایی در شهرستان ورامین است که به تولید گوشت و شیر می پردازند.
هدف محقق، به بررسی میزان تاثیرگذاری شرکت های تعاونی روستایی در کاهش، شناسایی و رفع مشکلات و معضلات صنعت دامداری کشور می باشد.

3-6 نحوه نمونه گیری
به ندرت می توان جامعه را به طور کامل مورد بررسی قرار داد. اگرچه هدف اصلی تحقیق کشف اصولی است که در همه موارد صادق باشد و برای این منظور بهترین روش مطالعه تمام افراد جامعه است، اما مطالعه تمامی جامعه به گونه ای که به یک قاعده کلی بینجامد اگر محال نباشد، دست کم عملی نیست. برای رفع این معزل و به خاطر مقرون به صرفه بودن تحقیق، عده معدودی از موارد موجود در جامعه انتخاب و با استفاده از روش نمونه گیری مورد پژوهش واقع می شوند. روش نمونه گیری، امکان استخراج نتایج و استنباط قواعد کلی متغیر را بر اساس مشاهده دقیق متغیرها در گروه نسبتاً کوچکی از جامعه، که نمونه نامیده می شود را فراهم می نماید.(48)
لازمه برآورد خوب از یک جامعه، داشتن نمونه خوب است، بنابراین رابطه نمونه با جامعه یکی از مهمترین مسائل آمار تئوری و عملی به شمار می آید و نمونه ای، خوب تلقی می شود که اولا:ً نماینده واقعی جامعه باشند، ثانیاً: به طور تصادفی انتخاب شده باشند.(41)
در تحقیق حاضر جامعه مورد بررسی ما، گاوداری های عضو شرکت تعاونی روستایی ورامین می باشد.
البته تعداد کل گاوداری ها 121 واحد می باشد که 24 واحد آن صنعتی و نیمه صنعتی و 97 واحد به صورت سنتی و روستایی می باشد، جهت نمونه برداری و انتخاب نمونه ها از روش نمونه گیری کوکران به صورت تصادفی استفاده کرده ایم که فرمول آن در ذیل آورده شده است:

داده های مولفه های مختلف فرمول عبارت است از:
n = تعداد نمونه های مورد نیاز
N = تعداد جامعه مورد بررسی
= خطای نمونه گیری
d =دقت نمونه گیری (مقدار خطای بر آورد)
p = احتمال وجود یک مشخصه
در نهایت با در نظر گرفتن خطای 05/0 و نیز دقت 01/0 و همچنین با توجه به نامشخص بودن p جامعه آماری و در نتیجه در نظر گرفتن 5/ . P= حجم نمونه مورد نظر ای چنین به دست می آید:

بنابراین تعداد نمونه مورد نیاز در پژوهش حاضر 53 واحد گاوداری می باشد که این تعداد نمونه از کل جامعه مورد بررسی و با استفاده از جدول اعداد تصادفی از گاوداری همان عضو شرکت تعاونی کشاورزی دامداران ورامین انتخاب و پرسشنامه ها بین آنها توزیع و اطلاعات مورد نیاز گردآوری شد.

3-7 نحوه تنظیم پرسشنامه:
برای کسب نظرات دامداران که کانون اطلاعات تحقیق به حساب می آیند از پرسشنامه استفاده شد تا از هر گونه دخل و تصرف در اطلاعات جلوگیری به عمل آید.
پرسشنامه تنظیمی حضوری به پاسخگویان ارائه شد و توضیحات لازم درباره پرسشنامه به پاسخ دهندگان داده شد تا به سوالات مطرح شده به صورت حضوری پاسخ دهند؛ این کار بیش از 15 روز ادامه داشت.
بدیهی است برای اثبات یا رد نهایی فرضیه تحقیق به ارزیابی ادراک واستفاده منظور محقق و آشنایی پاسخگویان نیاز می باشد و سوالات فوق جهت تامین این نیاز اساسی به کار گرفته شد.
مانوس بودن پاسخگویان با سوالات پرسشنامه ودرک صحیحی که حتی در افراد کم سواد در رویارویی با آنها مشاهده گردید، روایی سوالات فوق را تایید می نماید. با وجود اینکه پرسشنامه تنظیم شده برای گروه های مختلف پاسخگویان استفاده گردیده است سعی شد تا در این طراحی سوالات و بیان مفاهیم آنچنان عمل شود که مشکل خاصی پیش نیاید ودر در نزد پاسخگویان مختلف قابل استفاده باشد.
جهت بررسی فعالیتهای پاسخگویان سعی شد تا قبل از پرسشهای اصلی تحقیق، اطلاعات ابتدائی از آنان به دست آید. برای انجام این کار، معیارهای گوناگونی همچون سن، جنسیت، میزان تحصیلات، اندازه دامداری و نام روستای مرکز شرکت مورد پرسش قرار می گیرد.
پرسشنامه از دو بخش تشکیل شده است که در پرسشنامه اول، مشخصه های فردی و جمعیت شناختی پاسخگویان مورد پرسش قرار گرفته و سوالات 3 تا 37 در ارتباط با میزان عملکرد تعاونی های روستایی از نظر پاسخگویان طراحی شده است.
در این پژوهش پرسشنامه در مقیاس طیف لیکرت تنظیم گردیده است. مقیاس لیکرت ؛ مقیاس از مخالف تا موافق را در بر می گیرد و پاسخ دهندگان میزان موافقت یا مخالفت خود را نسبت به تعدادی جمله یاعبارت درج می کنند.(28)

3-8 پرسشنامه تحقیقی از دامداران عضو شرکت تعاونی روستایی (شهرستان ورامین)
نام و نام خانوادگی: جنس: سن:
میزان تحصیلات: نوع دامداری :
اندازه دامداری:
نام شرکت تعاونی روستایی:
نام روستای مرکز شرکت:
نام روستای محل دامداری:
سال عضویت در شرکت تعاونی: سکونت در محل دامداری بلی خیر
2. جدول مربوط به تولیدات دامداری

نوع محصول تولیدی
نحوه فروش
میزان تولید

تعاونی ٪
بازارآزاد ٪

1

2

3

3. به چه میزان در مجمع عمومی شرکت تعاونی روستایی حضور می یابید؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
4. تا چه میزان با اساسنامه شرکت تعاونی روستایی آشنایی دارید؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
5. به نظر شما به چه میزان وجود شرکتهای تعاونی روستایی جهت رفع مشکلات اقتصادی در مناطق روستایی تاثیر گذار بوده است؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
6. میزان همکاری شما با برنامه های شرکتهای تعاونی روستایی به چه میزان می باشد؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
7. چقدرتوانسته اید در تصمیم گیری هایی که در اختیار اعضای شرکتهای تعاونی روستایی می باشد، مشارکت داشته باشید؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
8. درحال حاضر از طریق شرکتهای تعاونی روستایی به چه میزان کلاسها و دوره های آموزشی – ترویجی برگزار می شود؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
9. جلسات آموزشی ترویجی شرکت های تعاونی روستایی به چه میزان نیازهای شما را برطرف می سازد؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
10. به نظر شما وجود شرکتهای تعاونی روستایی به عنوان متولی تامین کننده نیازهای اعتباری و تسهیلات لازم دامداران چقدرموثربوده است؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
11. آیا تاکنون جهت نیازهای اعتباری و حمایت سرمایه گذاری ها در تولید فرآورده های دامی از شرکتهای تعاونی روستایی تسهیلاتی دریافت نموده اید؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
12. آیا فعالیت شرکتهای تعاونی روستایی به چه میزان در رفع نیازهای شما به صورت نسبی موثر بوده و منجر به افزایش درآمد شما شده است؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
13.چقدر فعالیت شرکت های تعاونی روستایی در افزایش عملکرد محصولات شما نقش داشته است؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
14. به نظر شما شرکتهای تعاونی روستایی به چه میزان جهت نظارت، هدایت و حمایت از اعضاء موثر بوده اند؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
15. به چه میزان شرکتهای تعاونی روستایی در انتقال علوم و فناوریهای جدید به اعضاء موفق بوده اند؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
16. به چه میزان شرکتهای تعاونی روستایی خدماتی نظیر مشاوره و راهنمایی جهت مدیریت و مسائل پرورش ارائه می دهند؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
17. آیا شرکت های تعاونی روستایی نقشی در تربیت و آموزش افراد متخصص مورد نیاز شما دارند؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
18. شرکتهای تعاونی روستایی در آشنا نمودن کشاورزان به کشت نباتات علوفه ای و همچنین آشنا نمودن دامداران به محصولات زراعی موفق بوده اند؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
19. شرکتهای تعاونی روستایی در آشنا نمودن دامداران به ضایعات کشتارگاهی و کارخانه ای واستفاده صحیح از منابع با ارزش تا چه حدی موفق بوده اند؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
20.چقدر شرکتهای تعاونی روستایی در تبدیل دامپروریهای سنتی به صنعتی و برنامه توسعه پرورش دام با تاکید بر نگهداری تعداد دام بیشتر به شما کمک کرده اند؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
21.شرکتهای تعاونی روستایی در تامین خوراک دامهای شما و یا واردات نهاده های مورد نیاز شما تا چه میزان نقش دارند؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
22.به چه میزان شرکتهای تعاونی روستایی در ارسال دامپزشک و تهیه داروهای لازم شما نقش دارند؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
23.چقدر شرکتهای تعاونی روستایی در مورد اصلاح نژاد و تلقیح مصنوعی به شما کمک می کنند؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
24. شرکتهای تعاونی روستایی در جمع آوری و فروش شیر به چه میزان به شما می کنند؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
25. آیا شرکتهای تعاونی روستایی در حمل و نقل محصولات شما نقشی دارند؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
26. آیا شرکتهای تعاونی روستایی در ایجاد تاسیسات ذخیره، نگهداری، انبار و یا سردخانه برای محصولات دامداران به شما کمک می کنند؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
27.آیا شرکت های تعاونی روستایی در طبقه بندی و بسته بندی و یا فرآوری محصولات شما فعالیتی انجام می دهند؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
28.به چه میزان شرکتهای تعاونی روستایی در تامین سوخت مورد نیاز شما نقش دارند؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
29. شرکتهای تعاونی روستایی در زمینه صادرات و بازاریابی، خرید و فروش محصولات تولیدی دامداران تا چه حدی به شما کمک می کنند؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
30. شرکتهای تعاونی روستایی چقدر توانسته اند در ارائه خدمات فنی و تخصصی و همچنین اداری – مالی- حسابرسی به شما کمک کنند؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
31. به چه میزان شرکتهای تعاونی روستایی در ارائه خدمات مشاوره ای و راهنمایی و مسائل بازار به شما کمک می کنند؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
32. شرکتهای تعاونی روستایی به چه میزان در ارائه مستقیم محصولات شما به بازار نقش ایفا می کند و این شرکتها چقدر توانسته اند نقش دلالان و واسطه های این امر را کم کنند؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
33. تاکنون چقدر از طرح های خرید توافقی استفاده نموده اید؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
34. در صورت استفاده از طرح های خرید توافقی به چه میزان این طرح ها رضایت شما را تامین نموده اند؟
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
35.شرکتهای تعاونی روستایی به چه میزان در اطمینان تولید محصولات شما در فصول مختلف نقش ایفا می کند؟ (برای فروش به موقع محصولات)
خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد
36. به نظر شما شرکتهای تعاونی روستایی در چه زمینه هایی می توانند بهتر و بیشتر به دامداران در جهت رفع و حل مشکلاتشان کمک کنند؟
الف) ارائه خدمات اعتباری و تسهیلات لازم جهت سرمایه گذاری در تولید فرآورده های دامی
ب) تامین خوراک دام و نهاده های مورد نیاز دامپروران
ج) خرید و فروش و بازاریابی محصولات دامپروری
د) ایجاد شبکه آموزشی-ترویجی و تحقیقاتی و اطلاعاتی توسط شرکت های تعاونی روستایی
و) ایجاد شبکه های حمل و نقل و همچنین ایجاد تاسیسات نگهداری- انبار و یا سردخانه
ه) ساخت کارخانجات فرآوری و تکمیلی محصولات دامپروران
فرضیه اول به صورت کلی بیان شده است و تمام سوالات پرسشنامه به نوعی با این فرضیه در ارتباط هستند.
سوالات مربوط به فرضیه2:
سوالات 3، 4، 5، 6، 7،
سوالات مربوط به فرضیه3:
سوالات 10، 11، 30، 14،
سوالات مربوط به فرضیه4:
سوالات 12، 21، 22، 23، 28
سوالات مربوط به فرضیه5:
سوالات 8، 9، 13، 15، 16، 17،20،
سوالات مربوط به فرضیه6:
سوالات 18، 19،
سوالات مربوط به فرضیه7:
سوالات 24،25، 26، 27، 29، 31، 32، 33، 34، 35

3-9روایی و پایایی پرسشنامه:
روایی و اعتبار از خصائصی هستند که برای مفید واقع شدن روش های جمع آوری داده ها شرط اساسی به شمار می روند. ابزار سنجش باید از روایی و اعتبار لازم برخوردار باشد تا محقق بتواند داده های متناسب با تحقیق را گردآوری نماید و از طریق این داده ها و تجزیه و تحلیل آنها، فرضیه های مورد نظر را بیازماید. ابزار اندازه گیری و آزمون های استاندارد معمولاً از روایی و اعتبار مناسب برخوردارند. لذا می توان آنها را با اطمینان به کار گرفت. ولی ابزار ساخته شده توسط محقق، فاقد چنین اطمینانی هستند و محقق باید از روایی و پایایی آنها اطمینان حاصل کند.(13)

3-9-1 روایی
منظور از روایی این است که محتوی ابزار یا سوالات مندرج در ابزار دقیقاً متغیرها و موضوع مورد مطالع را بسنجد. به کارگیری ابزار ناروا باعث گردآوری اطلاعات نامربوط و به هم خوردن انضباط و نظم مراحل تحقیق و تجزیه و تحلیل داده ها می شود. روایی پرسشنامه به این دلیل محاسبه می گردد که میزان توانایی آن را در اندازه گیری آنچه که باید اندازه گیری کند مشخص گردد. سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که ابزار سنجش تا چه حدی می تواند همان چیزی را که اندازه گیری آن مورد نظر است را اندازه بگیرد.(11)
در این تحقیق برای تعیین روایی، پرسشنامه در اختیار کارشناسان و متخصصان قرار گرفت تا میزان دقت و مرتبط بودن سوالات را تعیین نمایند، و سپس تعدادی از پرسشنامه ها به صورت آزمایشی در اختیار پاسخگویان و نیز استاد راهنما قرار گرفت و سپس تعدادی از سوالات اصلاح گردید.

3-9-2 پایایی
اعتبار ابزار اندازه گیری به اعتماد پذیری، پایایی و دقت تعبیر می شود و عبارت است از درجه همسازی آن در اندازه گیری آنچه که اندازه گیری می کند. یعنی آزمون با چه مقدار سازگاری یا همسازی آنچه را که اندازه گیری آن مورد نظر است را اندازه گیری می کند.(59)
از نگاهی دیگر پایایی یک وسیله اندازه گیری است که برای سنجش متغیر ساخته شده و اگردر شرایط مشابه در زمان یا مکان دیگر مورد استفاده قرار گیرد، نتایج مشابهی از آن حاصل شود. به عبارت دیگر، ابزار معتبر، ابزاری است که از خاصیت تکرار پذیری و سنجش نتایج یکسان برخوردار باشد.(10)
در این تحقیق برای بدست آوردن اعتبار پرسشنامه از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است.این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه گیری از جمله پرسشنامه بکار می رود.در این گونه ابزار، پاسخ هر سوال می تواند مقادیر عددی مختلف را اختیار کند.برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ، ابتدا باید واریانس نمره های هر زیر مجموعه سوالهای پرسشنامه و واریانس را محاسبه کرد. که در آن جهت بدست آوردن آلفا از نرم افزار SPSS استفاده گردیده است.
آلفای کرانباخ
تعداد سوالات
.839
37

میزان آلفای کرانباخ را در صورت حذف هر یک از سوالات بدست می آوریم تا اگر سوالی تاثیر منفی بر میزان آلفای کرانباخ داشت آن را حذف نماییم.
میزان آلفای کرانباخ کل پرسشنامه برابر 0.83 است که دال بر اعتبار پرسشنامه دارد. هیچکدام از سوالات پرسشنامه نیز مشکل ساز نبوده اند.

3-10 روش تجزیه و تحلیل یافته ها
یافته ها به عنوان منبع اصلی برای کسب اطلاعات و معلومات جدید درباره پدیده های مورد مطالعه به کار می روند. تجزیه و تحلیل داده ها به معنی کشف خصوصیات موضوع مورد مطالعه از لا به لای جداول و ارقام می باشد. تجزیه و تحلیل اطلاعات، مشکل ترین کار یک تحقیق است و در حقیقت تفسیر برخی از نتایج می باشد که منجر به رسیدن به یک سلسله نتیجه گیری ها می گردد. بنابراین تجزیه و تحلیل اطلاعات کاری بسیار دقیق و ظریف است.(48)
به طور کلی داده ها (یافته ها) نماینگری از واقعیت ها، مفاهیم یا دستورالعمل هاست و هدف از تحلیل داده ها، تقلیل آنها و در آوردن داده ها به شکل قابل فهم و تفسیر می باشد به نحوی که بتوان روابط متغیرهای پژوهش را مورد آزمون قرار داد.(48)
در پژوهش حاضر جهت تجزیه و تحلیل یافته ها و دستیابی به اهداف تحقیق از روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی یا تحلیلی استفاده شده است که در مباحث بعدی به تشریح آنها می پردازیم.

3-10-1 روش توصیفی
آمار توصیفی محقق را قادر می سازد که اطلاعات را با روش معنی دار و موثری تلخیص و تنظیم نماید. این روش حجم اطلاعات را کاهش می دهد و آنها را به شکل قابل فهم تر و روشن تر فراهم می سازد.(49)
در تحقیق حاضر نیز با استفاده از آمار توصیفی نظیر جداول و توزیع فراوانی درصد، واریانس، میانگین، فراوانی تجمعی و… هر یک از سوالات پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت.

3-10-2 روش تحلیلی و استنباطی:
آمار تحلیلی و استنباطی، به محقق اجازه می دهد که از طریق تفسیر اطلاعات، نتیجه گیری کرده تا بتواند با استفاده از آن تصمیم گیری نماید. روش تحلیلی جهت بیان و بررسی رابطه بین متغیرها و تاثیر آنها بر هم استفاده می شود.(13)
در این پژوهش جهت پاسخگویی به سوالات تحقیق و نتیجه گیری ازآن ازآزمون t تک نمونه ای استفاده شده است.
آزمون t تک نمونه ای
اگر فرضیه ای در خصوص میانگین یک جامعه آماری طراحی شود با استفاده از مراحل آزمون فرض آماری می توان صحت یا سقم فرضیه را در سطح معناداری تعیین کرد.مراحل 3 گانه آزمون فرض آماری برای به شرح ذیل است.
1) فرضها :بر اساس قواعد بیان شده، فرضیه های آماری برای میانگین جامعه، صرفنظر از فرضیه پژوهشی یکی از این تعاریف را خواهد داشت.
(3 (2 (1
در رابطه های فوق H0 ممکن است نشان دهنده ادعا و یا نقیض ادعا باشد. همچنین همان میانگین مورد آزمون است.
2) آماره آزمون : توزیع بر اساس شرایط تخمین، یکی از توزیعهای z و t را خواهد داشت. حال بر اساس هر یک از حالتهای تخمین ، آماره آزمون را به این شرح تعریف می شود.
* وقتی که نمونه از جامعه نرمال با انحراف معیار معلوم انتخاب شود، توزیع صرف نظر از حجم نرمال است و در نتیجه آماره آزمون، z خواهد بود که چنین تعریف می شود:
* هرگاه نمونه از جامعه ای نرمال با انحراف معیار نامعلوم انتخاب شود، توزیع نمونه گیری بر اساس حجم نمونه به این شرح تعیین می شود.:
الف) اگر حجم نمونه کوچک باشد(n<30)، توزیع از t استودنت برخوردار است و آماره آزمون عبارتست از :
ب) در صورتی که حجم نمونه بزرگ باشد (30<n) توزیع بر اساس قضیه حد مرکزی از تقریب نرمال برخوردار است و آماره آزمون آن عبارت است از :
در این حالت می توان از t یا z استفاده کرد.(13)
3) تصمیم گیری
در این مرحله مقدار آماره آزمون محاسبه شده را با مقدار t حاصل از جدول مقایسه می کنیم. در صورت بزرگتر بودن t حاصل از t جدول لذا فرض یک رد می گردد. بعلاوه با استفاده از میزان سطح معناداری و مقایسه آن با میزان خطای نوع اول فرض صفر یا یک اثبات می گردد.

فصل چهارم:
تجزیه و تحلیل داده ها

4-1 توصیف یافته ها
4-1-1 سن اعضاء:
مطابق جدول 4-1 سن افراد مورد مطالعه در چهار گروه سنی توزیع شده اند. در بررسی این افراد کمترین فراوانی را افراد 25 تا 35 سال داشته اند و بیشترین فراوانی در گروه سنی 45 تا 55 سال دیده می شود.
جدول شماره 4-1
بررسی میانگین سنی اعضاء
گزینه ها
فراوانی
درصد
درصد تجمعی

25تا 35 سال
6
11.3
11.3

35تا 45 سال
18
34.0
45.3

45تا55 سال
22
41.5
86.8

55سال و بالاتر
7
13.2
100.0

مجموع
53
100.0

ماخذ: یافته های تحقیق

با توجه به نمودار 4-1 نیز می توان مشاهده نمود که بیشتر افراد مورد مطالعه دارای سن 45 تا سال55 می باشد.
در بررسی وضعیت سنی پاسخ دهندگان 11.3% دارای سنی بین 25 تا 35 سال، 34% دارای سنی بین 35 تا 45 سال، 41.5% 45 تا 55 سال و 13.2% دارای سنی بالاتر از 55 سال و بالاتر بوده اند.
نمودار شماره 4-1

ماخذ: یافته های تحقیق

4-1-2 تحصیلات نمونه ها
مطابق جدول 4-2 میزان تحصیلات افراد مورد مطالعه در چهار گروه توزیع شده اند. در بررسی میزان تحصیلات افراد مورد مطالعه در حدود 70% افراد مدرک دیپلم و یا زیر دیپلم دارند که خود جای تامل و تعمق دارد و کمتر از 15% افراد دارای مدرک کارشناسی می باشد. همانطور که در جدول نیز مشاهده می کنیم بیشترین فراوانی مربوط به مدرک دیپلم و کمترین فراوانی نیز مربوط به مدرک کارشناسی می باشد.
جدول شماره 4-2
بررسی میزان تحصیلات نمونه ها
گزینه ها
فراوانی
درصد
درصد تجمعی

سیکل و زیر سیکل
12
22.6
22.6

دیپلم
24
45.3
67.9

فوق دیپلم
9
17.0
84.9

کارشناسی
8
15.1
100.0

مجموع
53
100.0

ماخذ: یافته های تحقیق

نمودار شماره 4-2

ماخذ: یافته های تحقیق

مطابق نمودار 4-2 وضعیت تحصیلی پاسخ دهندگان 22.6% دارای مدرک سیکل و زیر سیکل، 45.3% دارای مدرک دیپلم، 17% دارای مدرک فوق دیپلم و 15.1% دارای مدرک لیسانس بوده اند. بنابراین بیشترین فراوانی مربوط به گروه دیپلم بوده است.

4-1-3 نوع دامداری های مورد مطالعه از نظر تولید
با توجه به جدول 4-3 نوع دامداری های مورد مطالعه از نظر تولید در سه گروه شیری، پرواری و دو منظوره توزیع شده است.
با توجه به جدول می توان دریافت که بیشتر دامداری ها (در حدود 65 درصد) به صورت دو منظوره می باشند. با توجه به گفته های پاسخ دهندگان می توان گفت به این دلیل که بیشتر دامداری های این شهرستان به صورت روستایی و سنتی می باشد کمتر دامداری به صورت تک منظوره به تولید شیر یا گوشت می پردازد. در هر صورت بیشترین فراوانی مربوط به نوع دومنظوره می باشد و کمترین فراوانی مربوط به نوع پرواری می باشد.
جدول شماره 4-3
بررسی نوع دامداری ها از نظر تولید
گزینه ها
فراوانی
درصد
درصد تجمعی

شیری
14
26.4
26.4

پرواری
5
9.4
35.8

دو منظوره
34
64.2
100.0

مجموع
53
100.0

ماخذ: یافته های تحقیق

نمودار شماره 4-3

ماخذ: یافته های تحقیق

مطابق نمودار 4-3 نیز مشخص است که بیشتر دامداری ها از نوع دومنظوره و کمترین مربوط به نوع پرواری میباشد. در بررسی نوع دامداریها از نظر تولید 26.4% دارای دامداری شیری، 9.4% دارای دامداری پرواری و 64.2% دارای دامداری دومنظوره بوده اند.

4-1-4 نوع دامداری های مورد مطالعه از نظر پروانه
مطابق جدول 4-4 دامداری های مورد مطالعه از نظر پروانه تولید مطابق جدول 4-4 به دو گروه روستایی و صنعتی تقسیم شده اند که با توجه به جدول می توان دریافت که تعداد دامداری های روستایی بسیار بیشتر می باشد که البته با توجه به برنامه های دولت هشتم و نهم انتظار می رود تعداد دامداری های صنعتی افزایش پیدا کند. در هر صورت در حال حاضر حدود 70 درصد دامداری ها به صورت روستایی و 30 درصد آنها به صورت صنعتی به فعالیت می پردازند.
جدول شماره 4-4
بررسی نوع دامداری ها از نظر پروانه
گزینه ها
فراوانی
درصد
درصد تجمعی

روستایی
42
79.2
79.2

صنعتی
11
20.8
100.0

مجموع
53
100.0

ماخذ: یافته های تحقیق

نمودار شماره 4-4

ماخذ: یافته های تحقیق

مطابق نمودار شماره 4-4 نیز مشخص است که بیشتر افراد دارای دامداری های روستایی و سنتی می باشند. در بررسی نوع دامداری از نظر پروانه 79.2% دارای پروانه روستایی و 20.8% دارای پروانه صنعتی بوده اند.

4-1-5 فراوانی اندازه دامداری ها "ظرفیت پروانه تولید"
مطابق جدول 4-5 دامداری های مورد مطالعه از لحاظ اندازه دامداری به 5 گروه تقسیم شده اند. با توجه به این جدول بیشترین فراوانی مربوط به دسته دوم یعنی 35 تا 70 راس می باشد و کمترین فراوانی مربوط به 200 راس به بالا می باشد. همچنین مطابق جدول مشخص است که 80% دامداری ها ظرفیت کمتر از 100 راس را دارا می باشند و فقط 20% دامداری های مورد مطالعه ظرفیت بیشتر از 100 راس را دارا می باشند.

جدول شماره 4-5
بررسی اندازه دامداریها از نظر ظرفیت پروانه
گزینه ها
فراوانی
درصد
درصد تجمعی

زیر 35 راس
11
20.8
20.8

35تا 70 راس
22
41.5
62.3

70تا 100 راس
9
17.0
79.2

100تا 200 راس
8
15.1
94.3

200راس به بالا
3
5.7
100.0

مجموع
53
100.0

ماخذ: یافته های تحقیق

نمودار شماره 4-5

ماخذ: یافته های تحقیق

در نمودار 4-5 نیز اندازه دامداری ها از نظر ظرفیت پروانه آورده شده است که مطابق نمودار مشاهده می کنید که اندازه بیشتر دامداری ها در ستون دوم یعنی بین 35 تا 70 راس قرار گرفته است و کمترین افراد دارای دامداری های 200 راس و بالاتر می باشند.در بررسی وضعیت اندازه دامداریها بر اساس ظرفیت پروانه 20.8% زیر 35 راس، 41.5% بین 35 تا 70 راس، 17% بین 70 تا 100 راس، 15.1% بین 100 تا 200 راس و 5.7% دارای 200 راس به بالا بوده اند.

4-1-6 میزان تولید شیر روزانه نمونه ها
مطابق جدول شماره 4-6 دامداری های مورد مطالعه از نظر تولید شیر روزانه در 5 گروه تقسیم شده اند. با توجه به جدول بیشترین فراوانی مربوط به گروه سوم یعنی تولید شیر بین 300 تا 700 کیلوگرم می باشد و کمترین فراوئانی مربوط به گروه آخر که تولید شیر بین 1500 تا 3000 کیلوگرم به صورت روزانه می باشد. با توجه به اینکه بیشتر دامداری های مورد مطالعه روستایی و سنتی می باشند، متوسط تولید شیر روزانه آنها کم می باشد.
جدول شماره 4-6
بررسی میزان تولید شیر روزانه نمونه ها
گزینه ها
فراوانی
درصد
درصد تجمعی

0تا100 کیلوگرم
10
18.9
18.9

100تا300 کیلوگرم
14
26.4
45.3

300تا 700 کیلوگرم
17
32.1
77.4

700تا 1500 کیلوگرم
9
17.0
94.3

1500تا3000کیلوگرم
3
5.7
100.0

مجموع
53
100.0

ماخذ: یافته های تحقیق

نمودار شماره 4-6

ماخذ: یافته های تحقیق

با توجه به نمودار 4-6 نیز مشخص است که بیشتر تعداد دامداری ها بین 300 تا 700 کیلوگرم به صورت روزانه و تعداد اندکی از دامداری های مورد مطالعه تولید بین 1500 تا 3000 کیلوگرم شیر روزانه را دارند. در بررسی میزان تولید شیر روزانه 18.9% بین 0 تا 100 کیلوگرم، 26.4% بین 100 تا 300 کیلوگرم، 32.1% بین 300 تا 700 کیلوگرم، 17% بین 700 تا 1500 کیلوگرم و 5.7% بین 1500 تا 3000 کیلوگرم بوده است.

4-1-7 وضعیت تولید گوشت سالیانه اعضاء
مطابق جدول 4-7 دامداری های مورد مطالعه از نظر تولید گوشت سالیانه به 5 گروه تقسیم می شوند و با توجه به این جدول می توان مشاهده نمود که حدود 63% دامداری ها دارای تولید گوشت سالیانه بین 1 تا 8 تن می باشند و بیشترین فراوانی مربوط به دوگروه 1 تا 4 تن و 4تا8 تن گوشت سالیانه می باشد و کمترین فراوانی مربوط به گروه آخر یعنی تولید گوشت سالیانه 12 تن به بالا می باشد.
جدول شماره 4-7
بررسی میزان تولید گوشت سالیانه نمونه ها
گزینه ها
فراوانی
درصد
درصد تجمعی

0تا 1تن
6
11.3
11.3

1تا 4 تن
16
30.2
41.5

4تا 8 تن
17
32.1
73.6

8تا 12 تن
9
17.0
90.6

12تن به بالا
5
9.4
100.0

مجموع
53
100.0

ماخذ: یافته های تحقیق

نمودار شماره 4-7

ماخذ: یافته های تحقیق

با توجه به نمودار 4-7 نیز می توان مشاهده نمود که بیشترین تعداد دامداری های مورد مطالعه در دو گروه تولید گوشت سالیانه بین 1 تا 4 تن و 4 تن تا 8 تن بوده است.

مطابق جدول 4-8 میزان رفع معضلات و مشکلات دامداریها توسط شرکت های تعاونی روستایی 71.2% پاسخ خیلی کم، 19.2% پاسخ کم، 7.7% پاسخ متوسط و 1.9% پاسخ زیاد را عنوان کرده اند. بنابراین اکثر افراد پاسخ خیلی کم را انتخاب نموده اند.
جدول شماره 4-8
بررسی رفع معضلات و مشکلات دامداریها
گزینه ها
فراوانی
درصد
درصد تجمعی

خیلی کم
38
71.2
71.2

کم
10
19.2
90.4

متوسط
4
7.7
98.1

زیاد
1
1.9
100.0

مجموع
53
100.0

ماخذ: یافته های تحقیق

نمودار شماره 4-8

ماخذ: یافته های تحقیق

4-2 تحلیل فرضیات:
4-2-1 تحلیل فرضیه اول
شرکت های تعاونی روستایی شهرستان ورامین توانسته اند در رفع معضلات و مشکلات دامداریهای این شهرستان نقش موثری داشته اند.
جهت انجام و آزمون فرضیه از آزمون t تک نمونه استفاده می کنیم. در آزمون تک نمونه ای t مقدار آزمون را برابر 3 (سطح پاسخ متوسط) در نظر می گیریم. بعبارتی دیگر اگر متوسط پاسخهای ارائه شده از طرف پاسخگویان به میزان تاثیرگذاری شرکت های تعاونی روستایی شهرستان ورامین در رفع معضلات و مشکلات دامداریهای از حد تعریف شده (3) بیشتر باشد بیانگر این نکته است که بطور کلی پاسخ دهندگان بر این باورند که شرکت های تعاونی روستایی شهرستان ورامین در رفع معضلات و مشکلات دامداریهای نقش موثری داشته اند.
جدول شماره 4-9
گزینه ها
تعداد مشاهدات
میانگین
انحراف معیار
رفع معضلات و مشکلات دامداریها
53
1.4038
.72110
ماخذ: یافته های تحقیق

مطابق جدول 4-9 متوسط پاسخهای ارائه شده از طرف پاسخ دهندگان برابر 1.40 با انحراف معیار 0.72 است. در حقیقت این مقدار میانگین بیان کننده این نکته است که پاسخ دهندگان بر این باورند که شرکت های تعاونی روستایی شهرستان ورامین در رفع معضلات و مشکلات دامداریهای نقش کمی داشته اند. لکن جهت اثبات فرضیه نتایج آزمون t نیز اعلام وتفسیر می گردند.
در حقیقت یا انجام آزمون t به دنبال اثبات یکی از فرضیات زیر هستیم.
H0: شرکت های تعاونی روستایی شهرستان ورامین نتوانسته اند در رفع معضلات و مشکلات دامداریهای این شهرستان نقش موثری داشته اند ().
1H: شرکت های تعاونی روستایی شهرستان ورامین توانسته اند در رفع معضلات و مشکلات دامداریهای این شهرستان نقش موثری داشته اند ().
جدول شماره 4-10

فرضیه
مقدار آزمون>3

t
درجه آزادی
سطح معناداری
تفاضل میانگین

رفع معضلات و مشکلات دامداریها
-15.962
52
.91
-1.59615
ماخذ: یافته های تحقیق

مطابق جدول 4-10 در این آزمون میزان آماره t برابر 15.962- با درجه آزادی 52 وسطح معناداری 0.91 است. چون میزان سطح معناداری از میزان خطای نوع اول α در سطح 0.05 بیشتر است لذا فرض صفر که بیان کننده این نکته است که شرکت های تعاونی روستایی شهرستان ورامین نتوانسته اند در رفع معضلات و مشکلات دامداریهای این شهرستان نقش موثری داشته اند تایید می گردد.

مطابق جدول 4-11 در بررسی میزان اعتماد اعضا برای همکاری و مشارکت 43.4% پاسخ خیلی کم، 20.8% پاسخ کم، 20.8% متوسط، 11.3% پاسخ زیاد و 3.8% پاسخ خیلی زیاد را عنوان کرده اند.
جدول شماره 4-11
بررسی میزان اعتماد اعضاء برای همکاری و مشارکت
گزینه ها
فراوانی
درصد
درصد تجمعی

خیلی کم
23
43.4
43.4

کم
11
20.8
64.2

متوسط
11
20.8
84.9

زیاد
6
11.3
96.2

حیلی زیاد
2
3.8
100.0

مجموع
53
100.0

ماخذ: یافته های تحقیق

نمودار شماره 4-9

ماخذ: یافته های تحقیق

4-2-2 تحلیل فرضیه دوم:
شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند آن چهره واقعی مردمی را داشته باشند و اعتماد اعضاء را برای همکاری و مشارکت لازم جلب نمایند.
جهت انجام و آزمون فرضیه از آزمون t تک نمونه استفاده می کنیم. در آزمون تک نمونه ای t مقدار آزمون را برابر 3 (سطح پاسخ متوسط) در نظر می گیریم. بعبارتی دیگر اگر متوسط پاسخهای ارائه شده از طرف پاسخگویان به میزان جلب اعتماد شرکت های تعاونی روستایی شهرستان ورامین از حد تعریف شده (3) بیشتر باشد بیانگر این نکته است که بطور کلی پاسخ دهندگان بر این باورند که شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند آن چهره واقعی مردمی را داشته باشند و اعتماد اعضاء را برای همکاری و مشارکت لازم جلب نمایند.
جدول شماره 4-12
فرضیه
تعداد مشاهدات
میانگین
انحراف معیار
میزان اعتماد اعضاء برای همکاری و مشارکت
53
2.11
1.2
ماخذ: یافته های تحقیق

مطابق جدول 4-12 متوسط پاسخهای ارائه شده از طرف پاسخ دهندگان برابر 2.11 با انحراف معیار 1.2 است. در حقیقت این مقدار میانگین بیان کننده این نکته است که پاسخ دهندگان بر این باورند که شرکت های تعاونی روستایی به میزان کمی توانسته اند آن چهره واقعی مردمی را داشته باشند و اعتماد اعضاء را برای همکاری و مشارکت لازم جلب نمایند
لکن جهت اثبات فرضیه نتایج آزمون t نیز اعلام وتفسیر می گردند.
در حقیقت یا انجام آزمون t به دنبال اثبات یکی از فرضیات زیر هستیم.
H0: شرکت های تعاونی روستایی نتوانسته اند آن چهره واقعی مردمی را داشته باشند و اعتماد اعضاء را برای همکاری و مشارکت لازم جلب نمایند ().
1H: شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند آن چهره واقعی مردمی را داشته باشند و اعتماد اعضاء را برای همکاری و مشارکت لازم جلب نمایند ().

جدول شماره 4-13
فرضیه
مقدار آزمون>3

t
درجه آزادی
سطح معناداری
تفاضل میانگین

میزان اعتماد اعضاء برای همکاری و مشارکت
5.364-
52
0.99
0.89-
ماخذ: یافته های تحقیق

مطابق جدول 4-13 در این آزمون میزان آماره t برابر 5.364- با درجه آزادی 52 وسطح معناداری 0.99 است. چون میزان سطح معناداری از میزان خطای نوع اول α در سطح 0.05 بیشتر است لذا فرض صفر که بیان کننده این نکته است که شرکت های تعاونی روستایی نتوانسته اند آن چهره واقعی مردمی را داشته باشند و اعتماد اعضاء را برای همکاری و مشارکت لازم جلب نمایند تایید می گردد.

مطابق جدول 4-14 میزان تامین نیازهای اعتباری دامپروران توسط شرکت های تعاونی روستایی 88.7% پاسخ خیلی کم و 11.3% پاسخ کم را ارائه کرده اند و هیچکدام از نمونه ها گزینه های دیگر را انتخاب ننموده اند.
جدول شماره 4-14
بررسی تامین نیازهای اعتباری نمونه ها
گزینه ها
فراوانی
درصد
درصد تجمعی

خیلی کم
47
88.7
88.7

کم
6
11.3
100.0

مجموع
53
100.0

ماخذ: یافته های تحقیق

نمودار شماره 4-10

ماخذ: یافته های تحقیق

4-2-3 تحلیل فرضیه سوم:
شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند حمایت و تسهیلات لازم جهت هدایت سرمایه گذاریها در تولید فرآورده های دامی را فراهم نمایند و همچنین متولی تامین کننده نیازهای اعتباری دامپروران باشند.
جهت انجام و آزمون فرضیه از آزمون t تک نمونه استفاده می کنیم. در آزمون تک نمونه ای t مقدار آزمون را برابر 3 (سطح پاسخ متوسط) در نظر می گیریم. بعبارتی دیگر اگر متوسط پاسخهای ارائه شده از طرف پاسخگویان به میزان حمایت و تسهیلات لازم جهت هدایت سرمایه گذاریها توسط شرکت های تعاونی روستایی شهرستان ورامین از حد تعریف شده (3) بیشتر باشد بیانگر این نکته است که بطور کلی پاسخ دهندگان بر این باورند که شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند حمایت و تسهیلات لازم جهت هدایت سرمایه گذاریها در تولید فرآورده های دامی را فراهم نمایند و همچنین متولی تامین کننده نیازهای اعتباری دامپروران باشند.
جدول شماره 4-15
فرضیه
تعداد مشاهدات
میانگین
انحراف معیار
بررسی تامین نیازهای اعتباری نمونه ها
53
1.1132
.31988
ماخذ: یافته های تحقیق

مطابق جدول 4-15 متوسط پاسخهای ارائه شده از طرف پاسخ دهندگان برابر 1.11 با انحراف معیار 0.31 است. در حقیقت این مقدار میانگین بیان کننده این نکته است که پاسخ دهندگان بر این باورند که شرکت های تعاونی روستایی به میزان کمی توانسته اند حمایت و تسهیلات لازم جهت هدایت سرمایه گذاریها در تولید فرآورده های دامی را فراهم نمایند و همچنین متولی تامین کننده نیازهای اعتباری دامپروران باشند.
لکن جهت اثبات فرضیه نتایج آزمون t نیز اعلام وتفسیر می گردند.
در حقیقت یا انجام آزمون t به دنبال اثبات یکی از فرضیات زیر هستیم.
H0: شرکت های تعاونی روستایی نتوانسته اند حمایت و تسهیلات لازم جهت هدایت سرمایه گذاریها در تولید فرآورده های دامی را فراهم نمایند و همچنین متولی تامین کننده نیازهای اعتباری دامپروران باشند ().
1H: شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند حمایت و تسهیلات لازم جهت هدایت سرمایه گذاریها در تولید فرآورده های دامی را فراهم نمایند و همچنین متولی تامین کننده نیازهای اعتباری دامپروران باشند ().
جدول شماره 4-16
فرضیه
مقدار آزمون>3

t
درجه آزادی
سطح معناداری
تفاضل میانگین

بررسی تامین نیازهای اعتباری نمونه ها
-42.941
52
97.
-1.88679
ماخذ: یافته های تحقیق

مطابق جدول 4-16 در این آزمون میزان آماره t برابر 42.941- با درجه آزادی 52 وسطح معناداری 0.97 است. چون میزان سطح معناداری از میزان خطای نوع اول α در سطح 0.05 بیشتر است لذا فرض صفر که بیان کننده این نکته است که شرکت های تعاونی روستایی نتوانسته اند حمایت و تسهیلات لازم جهت هدایت سرمایه گذاریها در تولید فرآورده های دامی را فراهم نمایند و همچنین متولی تامین کننده نیازهای اعتباری دامپروران باشند تایید می گردد.
مطابق جدول 4-17 میزان خورا ک دام نهاده های مورد نیاز 83% پاسخ خیلی کم و 15.1% پاسخ کم و 1.9% پاسخ متوسط را عنوان کرده اند و هیچ کدام از افراد گزینه های زیاد و خیلی زیاد را انتخاب ننموده اند.
جدول شماره 4-17
بررسی تامین خوراک دام و نهاده های مورد نیاز نمونه ها
گزینه ها
فراوانی
درصد
درصد تجمعی

خیلی کم
44
83.0
83.0

کم
8
15.1
98.1

متوسط
1
1.9
100.0

مجموع
53
100.0

ماخذ: یافته های تحقیق

نمودار شماره 4-11

ماخذ: یافته های تحقیق

4-2-4 تحلیل فرضیه چهارم:
شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند در تامین خوراک دام و نهاده های مورد نیاز دامپروران نقش داشته باشند و در محدود کردن و کم کردن نقش واسطه ها و دلالان این امر کمک کنند.
جهت انجام و آزمون فرضیه از آزمون t تک نمونه استفاده می کنیم. در آزمون تک نمونه ای t مقدار آزمون را برابر 3 (سطح پاسخ متوسط) در نظر می گیریم. بعبارتی دیگر اگر متوسط پاسخهای ارائه شده از طرف پاسخگویان به تامین خوراک دام و نهاده های مورد نیاز دامپروران توسط شرکت های تعاونی روستایی شهرستان ورامین از حد تعریف شده (3) بیشتر باشد بیانگر این نکته است که بطور کلی پاسخ دهندگان بر این باورند که شرکت های تعونی روستایی توانسته اند در تامین خوراک دام و نهاده های مورد نیاز دامپروران نقش داشته باشند و در محدود کردن و کم کردن نقش واسطه ها و دلالان این امر کمک کنند.

جدول شماره 4-18
فرضیه
تعداد مشاهدات
میانگین
انحراف معیار
بررسی تامین خوراک دام و نهاده های مورد نیاز نمونه ها
53
1.1887
.44100
ماخذ: یافته های تحقیق

مطابق جدول 4-18 متوسط پاسخهای ارائه شده از طرف پاسخ دهندگان برابر 1.1 با انحراف معیار 0.44 است. در حقیقت این مقدار میانگین بیان کننده این نکته است که پاسخ دهندگان بر این باورند که شرکت های تعاونی روستایی به میزان کمی توانسته اند به تامین خوراک دام و نهاده های مورد نیاز دامپروران بپردازند. لکن جهت اثبات فرضیه نتایج آزمون t نیز اعلام وتفسیر می گردند.
در حقیقت یا انجام آزمون t به دنبال اثبات یکی از فرضیات زیر هستیم.
H0: شرکت های تعونی روستایی نتوانسته اند در تامین خوراک دام و نهاده های مورد نیاز دامپروران نقش داشته باشند و در محدود کردن و کم کردن نقش واسطه ها و دلالان این امر کمک کنند. ()
1H: شرکت های تعونی روستایی توانسته اند در تامین خوراک دام و نهاده های مورد نیاز دامپروران نقش داشته باشند و در محدود کردن و کم کردن نقش واسطه ها و دلالان این امر کمک کنند. ()
جدول شماره 4-19
فرضیه
مقدار آزمون>3

t
درجه آزادی
سطح معناداری
تفاضل میانگین

بررسی تامین خوراک دام و نهاده های مورد نیاز
-29.901
52
97.
-1.81132
ماخذ: یافته های تحقیق
مطابق جدول 4-19 در این آزمون میزان آماره t برابر 29.901- با درجه آزادی 52 وسطح معناداری 0.97 است. چون میزان سطح معناداری از میزان خطای نوع اول α در سطح 0.05 بیشتر است لذا فرض صفر که بیان کننده این نکته است که شرکت های تعونی روستایی نتوانسته اند در تامین خوراک دام و نهاده های مورد نیاز دامپروران نقش داشته باشند و در محدود کردن و کم کردن نقش واسطه ها و دلالان این امر کمک کنند تایید می گردد.

مطابق جدول 4-20 میزان ایجاد شبکه های آموزشی و ترویجی 77.4% پاسخ خیلی کم، 18.9% پاسخ کم و 3.8% پاسخ متوسط را ارائه کرده اند.
جدول شماره 4-20
بررسی ایجاد شبکه های آموزشی ـ ترویجی
گزینه ها
فراوانی
درصد
درصد تجمعی

خیلی کم
41
77.4
77.4

کم
10
18.9
96.2

متوسط
2
3.8
100.0

مجموع
53
100.0

ماخذ: یافته های تحقیق

نمودار شماره 4-12

ماخذ: یافته های تحقیق

4-2-5 تحلیل فرضیه پنجم:
شرکت های تعاونی توانسته اند در ایجاد شبکه های آموزشی – ترویجی و در انتقال علوم و فناوریهای جدید در زمینه مسائل و اصول فنی و علمی دامداران و پرورش دام به دامپروران کمک نمایند.
جهت انجام و آزمون فرضیه از آزمون t تک نمونه استفاده می کنیم. در آزمون تک نمونه ای t مقدار آزمون را برابر 3 (سطح پاسخ متوسط) در نظر می گیریم. بعبارتی دیگر اگر متوسط پاسخهای ارائه شده از طرف پاسخگویان به ایجاد شبکه های آموزشی – ترویجی و در انتقال علوم و فناوریهای جدید در زمینه مسائل و اصول فنی و علمی دامداران توسط شرکت های تعاونی روستایی شهرستان ورامین از حد تعریف شده (3) بیشتر باشد بیانگر این نکته است که بطور کلی پاسخ دهندگان بر این باورند که شرکت های تعونی روستایی توانسته اند در ایجاد شبکه های آموزشی – ترویجی و در انتقال علوم و فناوریهای جدید در زمینه مسائل و اصول فنی و علمی دامداران و پرورش دام به دامپروران کمک نمایند.
جدول شماره 4-21
فرضیه
تعداد مشاهدات
میانگین
انحراف معیار
بررسی ایجاد شبکه های آموزشی-ترویجی
53
1.2642
.52444
ماخذ: یافته های تحقیق

مطابق جدول 4-21 متوسط پاسخهای ارائه شده از طرف پاسخ دهندگان برابر 1.2 با انحراف معیار 0.52 است. در حقیقت این مقدار میانگین بیان کننده این است که پاسخ دهندگان بر این باورند که شرکت های تعاونی روستایی به میزان کمی توانسته اند در ایجاد شبکه های آموزشی – ترویجی و در انتقال علوم و فناوریهای جدید در زمینه مسائل و اصول علمی دامداران و پرورش دام به دامپروران کمک نمایند.
لکن جهت اثبات فرضیه نتایج آزمون t نیز اعلام وتفسیر می گردند.
در حقیقت یا انجام آزمون t به دنبال اثبات یکی از فرضیات زیر هستیم.
H0: شرکت های تعاونی نتوانسته اند در ایجاد شبکه های آموزشی – ترویجی و در انتقال علوم و فناوریهای جدید در زمینه مسائل و اصول فنی و علمی دامداران و پرورش دام به دامپروران کمک نمایند. ()
1H: شرکت های تعاونی توانسته اند در ایجاد شبکه های آموزشی – ترویجی و در انتقال علوم و فناوریهای جدید در زمینه مسائل و اصول فنی و علمی دامداران و پرورش دام به دامپروران کمک نمایند. ()
جدول شماره 4-22
فرضیه
مقدار آزمون>3

t
درجه آزادی
سطح معناداری
تفاضل میانگین

بررسی ایجاد شبکه های آموزشی-ترویجی
-24.097
52
.98
-1.73585
ماخذ: یافته های تحقیق

مطابق جدول 4-22 در این آزمون میزان آماره t برابر 24.097- با درجه آزادی 52 وسطح معناداری 0.98 است. چون میزان سطح معناداری از میزان خطای نوع اول α در سطح 0.05 بیشتر است لذا فرض صفر که بیان کننده این نکته است که شرکت های تعاونی نتوانسته اند در ایجاد شبکه های آموزشی – ترویجی و در انتقال علوم و فناوریهای جدید در زمینه مسائل و اصول فنی و علمی دامداران و پرورش دام به دامپروران کمک نمایند تایید می گردد.

مطابق جدول 4-23 میزان آگاهی بخشی به کشاورزان و دامداران 55.6% پاسخ خیلی کم، 25.9% پاسخ کم، 16.7% پاسخ متوسط و 1.9% پاسخ زیاد را عنوان کرده اند.
جدول شماره 4-23
بررسی میزان آگاهی بخشی به کشاورزان و دامداران
گزینه ها
فراوانی
درصد
درصد تجمعی

خیلی کم
30
55.6
55.6

کم
13
25.9
81.5

متوسط
9
16.7
98.1

زیاد
1
1.9
100.0

مجموع
53
100.0

ماخذ: یافته های تحقیق
نمودار شماره 4-13

ماخذ: یافته های تحقیق

4-2-6 تحلیل فرضیه ششم:
شرکت های تعاونی در آشنا نمودن کشاورزان به کشت نباتات علوفه ای و آشنا نمودن دامداران به این محصولات زراعی و همچنین در آشنا نمودن دامپروران به ضایعات کشتارگاهی و کارخانه ای و استفاده صحیح از منابع با ارزش موفق بوده اند.
جهت انجام و آزمون فرضیه از آزمون t تک نمونه استفاده می کنیم. در آزمون تک نمونه ای t مقدار آزمون را برابر 3 (سطح پاسخ متوسط) در نظر می گیریم. بعبارتی دیگر اگر متوسط پاسخهای ارائه شده از طرف پاسخگویان به آشنا نمودن کشاورزان به کشت نباتات علوفه ای و … توسط شرکت های تعاونی روستایی شهرستان ورامین از حد تعریف شده (3) بیشتر باشد بیانگر این نکته است که بطور کلی پاسخ دهندگان بر این باورند که شرکت های تعاونی در آشنا نمودن کشاورزان به کشت نباتات علوفه ای و آشنا نمودن دامداران به این محصولات زراعی و همچنین در آشنا نمودن دامپروران به ضایعات کشتارگاهی و کارخانه ای و استفاده صحیح از منابع با ارزش موفق بوده اند.
جدول شماره 4-24
فرضیه
تعداد مشاهدات
میانگین
انحراف معیار
بررسی میزان آگاهی بخشی به کشاورزان
53
1.6481
.82776
ماخذ: یافته های تحقیق

مطابق جدول 4-24 متوسط پاسخهای ارائه شده از طرف پاسخ دهندگان برابر 1.64 با انحراف معیار 0.82 است. در حقیقت این مقدار میانگین بیان کننده این است که پاسخ دهندگان بر این باورند که شرکت های تعاونی روستایی به میزان کمی توانسته اند در آشنا نمودن کشاورزان به کشت نباتات علوفه ای و آشنا نمودن دامداران به این محصولات زراعی و همچنین در آشنا نمودن دامپروران به ضایعات کشتارگاهی و کارخانه ای و استفاده صحیح از منابع با ارزش موفق باشند.
در حقیقت یا انجام آزمون t به دنبال اثبات یکی از فرضیات زیر هستیم.
H0: شرکت های تعاونی در آشنا نمودن کشاورزان به کشت نباتات علوفه ای و آشنا نمودن دامداران به این محصولات زراعی و همچنین در آشنا نمودن دامپروران به ضایعات کشتارگاهی و کارخانه ای و استفاده صحیح از منابع با ارزش موفق نبوده اند. ()
1H: شرکت های تعاونی در آشنا نمودن کشاورزان به کشت نباتات علوفه ای و آشنا نمودن دامداران به این محصولات زراعی و همچنین در آشنا نمودن دامپروران به ضایعات کشتارگاهی و کارخانه ای و استفاده صحیح از منابع با ارزش موفق بوده اند. ()
جدول شماره 4-25
فرضیه
مقدار آزمون>3

t
درجه آزادی
سطح معناداری
تفاضل میانگین

بررسی میزان آگاهی بخشی به کشاورزان
-12.001
52
.94
-1.35185
ماخذ: یافته های تحقیق

مطابق جدول 4-25 در این آزمون میزان آماره t برابر 12.001- با درجه آزادی 52 وسطح معناداری 0.94 است. چون میزان سطح معناداری از میزان خطای نوع اول α در سطح 0.05 بیشتر است لذا فرض صفر که بیان کننده این نکته است که شرکت های تعاونی در آشنا نمودن کشاورزان به کشت نباتات علوفه ای و آشنا نمودن دامداران به این محصولات زراعی و همچنین در آشنا نمودن دامپروران به ضایعات کشتارگاهی و کارخانه ای و استفاده صحیح از منابع با ارزش موفق نبوده اند تایید می گردد.

4-2-7 تحلیل فرضیه هفتم:
به خاطر گستردگی دامنه این فرضیه، آن را در ابتدا به سه قسمت مجزا تفکیک کرده ایم و به دنبال آن هر قسمت به طور جداگانه مورد آزمون قرار گرفته و در پایان به صورت کلی و با هم مورد آزمون قرار داده ایم.
مطابق جدول 4-26 میزان کمک شرکت های تعاونی با ارائه خدماتی نظیر جمع آوری شیر در تنظیم بازار 9.4% پاسخ خیلی کم، 11.3% پاسخ کم، 32.1% پاسخ متوسط، 41.5% پاسخ زیاد و 5.7% پاسخ خیلی زیاد را ارائه کرده اند.
جدول شماره 4-26
بررسی میزان جمع آوری شیر نمونه ها
گزینه ها
فراوانی
درصد
درصد تجمعی
خیلی کم
5
9.4
9.4
کم
6
11.3
20.8
متوسط
17
32.1
52.8
زیاد
22
41.5
94.3
حیلی زیاد
3
5.7
100.0
مجموع
53
100.0

ماخذ: یافته های تحقیق

نمودار شماره 4-14

ماخذ: یافته های تحقیق

فرضیه 7-1:
شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند با ارائه خدماتی نظیر جمع آوری شیر به دامپروران کمک نمایند.
جهت انجام و آزمون فرضیه از آزمون t تک نمونه استفاده می کنیم. در آزمون تک نمونه ای t مقدار آزمون را برابر 3 (سطح پاسخ متوسط) در نظر می گیریم. بعبارتی دیگر اگر متوسط پاسخهای ارائه شده از طرف پاسخگویان به کمک به دامپروران با ارائه خدماتی نظر جمع آوری شیر از حد تعریف شده (3) بیشتر باشد بیانگر این نکته است که بطور کلی پاسخ دهندگان بر این باورند که شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند با ارائه خدماتی نظیر جمع آوری شیر به دامپروران کمک نمایند.
جدول شماره 4-27
فرضیه
تعداد مشاهدات
میانگین
انحراف معیار
بررسی میزان جمع آوری شیر نمونه ها
53
3.2264
1.04957
ماخذ: یافته های تحقیق

مطابق جدول 4-27 متوسط پاسخهای ارائه شده از طرف پاسخ دهندگان برابر 3.22 با انحراف معیار 1.04 است. در حقیقت این مقدار میانگین بیان کننده این است که پاسخ دهندگان بر این باورند که شرکت های تعاونی روستایی به میزان زیادی توانسته اند با ارائه خدماتی نظیر جمع آوری شیر به دامپروران کمک نمایند.
در حقیقت یا انجام آزمون t به دنبال اثبات یکی از فرضیات زیر هستیم.
H0: شرکت های تعاونی روستایی نتوانسته اند با ارائه خدماتی نظیر جمع آوری شیر به دامپروران کمک نمایند ()
1H: شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند با ارائه خدماتی نظیر جمع آوری شیر به دامپروران کمک نمایند ()
جدول شماره 4-28
فرضیه
مقدار آزمون>3

t
درجه آزادی
سطح معناداری
تفاضل میانگین

جمع آوری میزان شیر
1.570
52
.061
.22642
ماخذ: یافته های تحقیق

مطابق جدول 4-28 در این آزمون میزان آماره t برابر 1.57 با درجه آزادی 52 وسطح معناداری 0.061 است. چون میزان سطح معناداری از میزان خطای نوع اول α در سطح 0.05 بیشتر است لذا فرض صفر که بیان کننده این نکته است که شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند با ارائه خدماتی نظیر جمع آوری شیر به دامپروران کمک نمایند رد می گردد.

مطابق جدول 4-29 میزان کمک شرکت های تعاونی روستایی با ارائه خدماتی نظر حمل و نقل و ایجاد تاسیسات نگهداری و ذخیره 35.2% پاسخ خیلی کم، 42.6% پاسخ کم، 20.4% پاسخ متوسط و 1.9% پاسخ زیاد را ارائه کرده اند.
جدول شماره 4-29
بررسی حمل و نقل و ایجاد تاسیسات نگهداری
گزینه ها
فراوانی
درصد
درصد تجمعی

خیلی کم
19
35.2
35.2

کم
22
42.6
77.8

متوسط
11
20.4
98.1

زیاد
1
1.9
100.0

مجموع
53
100.0

ماخذ: یافته های تحقیق

نمودار شماره 4-15

ماخذ: یافته های تحقیق

فرضیه 7-2:
شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند با ارائه خدماتی نظیر حمل و نقل و ایجاد تاسیسات و … به دامپروران کمک نمایند.
جهت انجام و آزمون فرضیه از آزمون t تک نمونه استفاده می کنیم. در آزمون تک نمونه ای t مقدار آزمون را برابر 3 (سطح پاسخ متوسط) در نظر می گیریم. بعبارتی دیگر اگر متوسط پاسخهای ارائه شده از طرف پاسخگویان به کمک به دامپروران با ارائه خدماتی نظر حمل و نقل و ایجاد تاسیسات و … از حد تعریف شده (3) بیشتر باشد بیانگر این نکته است که بطور کلی پاسخ دهندگان بر این باورند که شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند با ارائه خدماتی نظیر حمل و نقل و ایجاد تاسیسات و … به دامپروران کمک نمایند.
جدول شماره 4-30
فرضیه
تعداد مشاهدات
میانگین
انحراف معیار
حمل و نقل و بررسی ایجاد تاسیسات نگهداری
53
1.8889
.79305
ماخذ: یافته های تحقیق

مطابق جدول 4-30 متوسط پاسخهای ارائه شده از طرف پاسخ دهندگان برابر 1.88 با انحراف معیار 0.79 است. در حقیقت این مقدار میانگین بیان کننده این است که پاسخ دهندگان بر این باورند که شرکت های تعاونی روستایی به میزان کمی توانسته اند با ارائه خدماتی نظیر حمل و نقل و ایجاد تاسیسات و … به دامپروران کمک نمایند
در حقیقت یا انجام آزمون t به دنبال اثبات یکی از فرضیات زیر هستیم.
H0: شرکت های تعاونی روستایی نتوانسته اند با ارائه خدماتی نظیر حمل و نقل و ایجاد تاسیسات و … به دامپروران کمک نمایند ()
1H: شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند با ارائه خدماتی نظیر حمل و نقل و ایجاد تاسیسات و … به دامپروران کمک نمایند ()
جدول شماره 4-31
فرضیه
مقدار آزمون>3

t
درجه آزادی
سطح معناداری
تفاضل میانگین

بررسی حمل و نقل و ایجاد تاسیسات نگهداری
-10.296
52
.93
-1.11111
ماخذ: یافته های تحقیق

مطابق جدول 4-31 در این آزمون میزان آماره t برابر 10.296- با درجه آزادی 52 وسطح معناداری 0.93 است. چون میزان سطح معناداری از میزان خطای نوع اول α در سطح 0.05 بیشتر است لذا فرض صفر که بیان کننده این نکته است که شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند با ارائه خدماتی نظیر حمل و نقل و ایجاد تاسیسات و … به دامپروران کمک نمایند.

مطابق جدول 4-32 میزان تاثیر شرکت های تعاونی روستایی در تنظیم بازار با ارائه خدماتی نظیر بازاریابی و خرید و فروش و صادرات محصولات دامی 81.1% پاسخ خیلی کم، 15.1% پاسخ کم و 3.8% پاسخ متوسط را عنوان کرده اند.
جدول شماره 4-32
بررسی بازاریابی و خرید و فروش
گزینه ها
فراوانی
درصد
درصد تجمعی

خیلی کم
43
81.1
81.1

کم
8
15.1
96.2

متوسط
2
3.8
100.0

مجموع
53
100.0

ماخذ: یافته های تحقیق

نمودار شماره 4-16

ماخذ: یافته های تحقیق

فرضیه7-3:
شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند با ارائه خدماتی نظیر بازاریابی و خرید و فروش صادرات و … به دامپروران کمک نمایند.
جهت انجام و آزمون فرضیه از آزمون t تک نمونه استفاده می کنیم. در آزمون تک نمونه ای t مقدار آزمون را برابر 3 (سطح پاسخ متوسط) در نظر می گیریم. بعبارتی دیگر اگر متوسط پاسخهای ارائه شده از طرف پاسخگویان به کمک به دامپروران با ارائه خدماتی نظر بازاریابی و خرید و فروش صادرات و … از حد تعریف شده (3) بیشتر باشد بیانگر این نکته است که بطور کلی پاسخ دهندگان بر این باورند که شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند با ارائه خدماتی نظیر بازاریابی و خرید و فروش صادرات و … به دامپروران کمک نمایند.
جدول شماره 4-33
فرضیه
تعداد مشاهدات
میانگین
انحراف معیار
بررسی بازاریابی و خرید و فروش
53
1.2264
.50541
ماخذ: یافته های تحقیق

مطابق جدول 4-33 متوسط پاسخهای ارائه شده از طرف پاسخ دهندگان برابر 1.22 با انحراف معیار 0.5 است. در حقیقت این مقدار میانگین بیان کننده این است که پاسخ دهندگان بر این باورند که شرکت های تعاونی روستایی به میزان کمی توانسته اند با ارائه خدماتی نظیر بازاریابی و خرید و فروش صادرات و … به دامپروران کمک نمایند.
در حقیقت یا انجام آزمون t به دنبال اثبات یکی از فرضیات زیر هستیم.
H0: شرکت های تعاونی روستایی نتوانسته اند با ارائه خدماتی نظیر بازاریابی و خرید و فروش صادرات و … به دامپروران کمک نمایند ().
1H: شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند با ارائه خدماتی نظیر بازاریابی و خرید و فروش صادرات و … به دامپروران کمک نمایند ().
جدول شماره 4-34

فرضیه
مقدار آزمون>3

t
درجه آزادی
سطح معناداری
تفاضل میانگین

بازاریابی و خرید و فروش
-25.547
52
.95
-1.77358
ماخذ: یافته های تحقیق

مطابق جدول 4-34 در این آزمون میزان آماره t برابر 25.54- با درجه آزادی 52 وسطح معناداری 0.95 است. چون میزان سطح معناداری از میزان خطای نوع اول α در سطح 0.05 بیشتر است لذا فرض صفر که بیان کننده این نکته است که شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند با ارائه خدماتی نظیر بازاریابی و خرید و فروش صادرات و … به دامپروران کمک نمایند.

مطابق جدول 4-35 میزان کوتاه کردن دست واسطه ها توسط شرکت های تعاونی روستایی 80.8% پاسخ خیلی کم، 17.3% پاسخ کم و 1.9% پاسخ متوسط را عنوان کرده اند.
جدول شماره 4-35
بررسی کاهش نقش واسطه ها
گزینه ها
فراوانی
درصد
درصد تجمعی

خیلی کم
43
80.8
80.8

کم
9
17.3
98.1

متوسط
1
1.9
100.0

مجموع
53
100.0

ماخذ: یافته های تحقیق

نمودار شماره 4-17

ماخذ: یافته های تحقیق

فرضیه هفتم به صورت کلی:
شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند با ارائه خدماتی نظیر جمع آوری شیر، حمل و نقل و ایجاد تاسیسات و … در کوتاه کردن دست واسطه ها به دامپروران کمک نمایند.
جهت انجام و آزمون فرضیه از آزمون t تک نمونه استفاده می کنیم. در آزمون تک نمونه ای t مقدار آزمون را برابر 3 (سطح پاسخ متوسط) در نظر می گیریم. بعبارتی دیگر اگر متوسط پاسخهای ارائه شده از طرف پاسخگویان به کمک به دامپروران با ارائه خدماتی نظر حمل و نقل و ایجاد تاسیسات و … از حد تعریف شده (3) بیشتر باشد بیانگر این نکته است که بطور کلی پاسخ دهندگان بر این باورند که شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند با ارائه خدماتی نظیر جمع آوری شیر،حمل و نقل و ایجاد تاسیسات و … در کوتاه کردن دست واسطه ها به دامپروران کمک نمایند.
جدول شماره 4-36
فرضیه
تعداد مشاهدات
میانگین
انحراف معیار
بررسی کاهش نقش واسطه ها
53
1.2115
.45747
ماخذ: یافته های تحقیق

مطابق جدول 4-36 متوسط پاسخهای ارائه شده از طرف پاسخ دهندگان برابر 1.21انحراف معیار 0.45. در حقیقت این مقدار میانگین بیان کننده این است که پاسخ دهندگان بر این باورند که شرکت های تعاونی روستایی به میزان کمی توانسته اند با ارائه خدماتی نظیر نظیر جمع آوری شیر،حمل و نقل و ایجاد تاسیسات و … در کوتاه کردن دست واسطه ها به دامپروران کمک نمایند
در حقیقت یا انجام آزمون t به دنبال اثبات یکی از فرضیات زیر هستیم.
H0: شرکت های تعاونی روستایی نتوانسته اند با ارائه خدماتی نظیر جمع آوری شیر،حمل و نقل و ایجاد تاسیسات و … در کوتاه کردن دست واسطه ها به دامپروران کمک نمایند. ()
1H: شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند با ارائه خدماتی نظیر جمع آوری شیر،حمل و نقل و ایجاد تاسیسات و … در کوتاه کردن دست واسطه ها به دامپروران کمک نمایند. ()
جدول شماره 4-37
فرضیه
مقدار آزمون>3

t
درجه آزادی
سطح معناداری
تفاضل میانگین

بررسی کاهش نقش واسطه ها
-28.192
52
.96
-1.78846
ماخذ: یافته های تحقیق

مطابق جدول 4-37 در این آزمون میزان آماره t برابر 28.192درجه آزادی 52سطح معناداری 0.96ست. چون میزان سطح معناداری از میزان خطای نوع اول α در سطح 0.05 بیشتر است لذا فرض صفر که بیان کننده این نکته است که شرکت های تعاونی روستایی توانسته اند با ارائه خدماتی نظیر نظیر جمع آوری شیر،حمل و نقل و ایجاد تاسیسات و … در کوتاه کردن دست واسطه ها به دامپروران کمک نمایند.

فصل پنجم:
جمع بندی، نتایج و ارائه پیشنهادات

5-1 جمع بندی و نتیجه گیری
شرکت های تعاونی روستایی یکی از با سابقه ترین نهادهای موجود در روستاهای ایران می باشند که رسالت اصلی این سازمانها ارتقاء سطح زندگی، دانش، بهداشت، درآمد سرانه، بهره وری مطلوب از منابع روستایی و برقراری توازن میان توسعه روستایی و شهر بیان شده است. از جمله مهمترین اهداف تشکیل چنین تعاونی هایی کمک به اعضاء خود که بیشتر کشاورزان و دامداران خرده پا هستند در جهت رفع و حل مشکلاتشان و یا حداقل تسهیل راه هایی در این خصوص می باشد. عمده ترین و حادترین این مشکلات تامین نهاده های مورد نیاز اعضاء فروش محصولات تولیدی و تسهیلات لازم جهت حمایت سرمایه گذاری ها در تولید می باشد.
با انجام پژوهش حاضر و با توجه به تجزیه و تحلیلی که در فصل چهارم انجام شد مشخص گردید که شرکت تعاونی کشاورزی دامداران ورامین نتوانسته است نقش زیادی در رفع مشکلات و معضلات دامداران این شهرستان داشته باشد.
در تجزیه و تحلیل و آزمون های انجام شده در فصل چهارم پژوهش حاضر، فرضیات تحقیق یکی پس از دیگری رد شدند و نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل یافته ها و فرضیات تحقیق نشان می دهد که این شرکت ها در حال حاضر فعالیت بسیار کمی در جهت رفع و حل مشکلات دامداران دارند و از اهداف اصلی خود که کمک به اعضاء می باشد فاصله زیادی گرفته اند. برای روشن شدن بیشتر این مسئله به نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل هر کدام از فرضیات تحقیق می پردازیم.
فرضیه اول: این فرضیه که به نقش شرکت تعاونی کشاورزی دامداران ورامین در رفع و حل مشکلات و معضلات دامداری های این شهرستان می پردازد به نوعی کلیه فرضیات تحقیق را پوشش می دهد و از جمع بندی نتایج کلیه فرضیات به دست آمده است. شرکت های تعاونی روستایی ورامین نتوانسته اند آن چهره واقعی مردمی را داشته باشند و رضایت و اعتماد اعضاء را برای همکاری و مشارکت لازم جلب نمایند. هرچند اکثر پاسخ دهندگان اظهار داشته اند که این تعاونی ها در مناطق روستایی مورد نیاز است اما به لحاظ این که این تعاونی ها خدمات بسیار کم و ناچیزی به اعضاء ارائه می نمایند، آنها رضایت چندانی ندارند.
این تعاونی ها از لحاظ خدماتی چون تامین خوراک دام و نهاده های مورد نیاز دامداران و همچنین در مورد اعتبارات و تسهیلات لازم اعضاء بسیار ضعیف عمل کرده اند. شرکت تعاونی کشاورزی دامداران ورامین نتوانسته اند در ایجاد شبکه های آموزشی-ترویجی و در انتقال علوم و فنآوری های جدید در مسائل و اصول فنی و علمی دامداران و پرورش دام دامپروران این شهرستان کمک نمایند و همچنین در آشنا نمودن دامپروران به استفاده صحیح از منابع با ارزش موفق نبوده اند. این تعاونی در ارائه خدماتی نظیر بازاریابی و خرید و فروش و صادرات محصولات دامی نیز موفق نبوده است و نتوانسته کمک زیادی به دامپروران زحمت کش این شهرستان بنماید.
در نهایت می توان گفت: درحال حاضر شرکت تعاونی کشاورزی دامداران ورامین هیچ فعالیت موثری در جهت کمک به دامپروران این شهرستان در رفع مشکلاتشان انجام نمی دهد.
فرضیه دوم: این فرضیه به بررسی مشارکت اعضاء شرکت تعاونی روستایی ورامین و اعتماد و همکاری آنها در برنامه های این شرکت می پردازد. تعاون به گونه ای که امروز به عنوان یک نهضت مترقی و پیشرو در همه جای دنیا گسترش یافته است در واقع نوعی همکاری متقابل سازمان یافته ای است، مبتنی بر اصول و قواعد خاص که ضمن حفظ ارزش های معنوی از پرتو مشارکت جمعی و همکاری متقابل مردمی نتایج اقتصادی و اجتماعی خوبی را از آن می توان انتظار داشت. مشارکت اعضاء شرکت های تعاونی را می توان مبنای سرمایه اجتماعی روستایی محسوب نمود که در بررسی های اقتصادی و اجتماعی جوامع مدرن مطرح شده است. طرح این رویکرد نشانگر اهمیت روزافزون نقش ساختارها و تعاملات اجتماعی بر شاخصه های اقتصادی است، بنابراین یکی از اهداف و اصول اولیه تعاونی ها، مشارکت اقتصادی اعضاء و همکاری متقابل و همچنین اعتماد اعضاء می باشد، اما با تجزیه و تحلیل یافته های مربوط به این فرضیه مشخص گردید که شرکت تعاونی کشاورزی دامداران ورامین نتوانسته آن چهره واقعی مردمی را داشته باشد و اعتماد اعضاء را برای همکاری و مشارکت لازم جلب نماید.
با توجه به پاسخ دامداران مورد مطالعه به سوالات مربوط به این فرضیه دلیل این عدم موفقیت و نارضایتی را می توان چنین عنوان کرد که تعداد کمی از اعضاء از تشکیلات جلسات مجمع عمومی اطلاع دارند و در این جلسات شرکت می کنند، در حالی که اکثر دامداران پیگیر این جلسات نیستند و اکثر آنها آشنایی کمی با اساسنامه و اهداف شرکت و همچنین حق و حقوق خود دارند. دامداران از تصمیم گیری هایی که در اختیار اعضاء تعاونی های روستایی می باشد اطلاع کمی دارند و بنابراین مشارکت اندکی در این تصمیم گیری ها دارند و همچنین میزان همکاری دامداران به صورت محسوس، کاهش یافته است و در نهایت این نتیجه به دلیل کم کاری و فعالیت محدود شرکت تعاونی کشاورزی دامداران ورامین حاصل شده است.
فرضیه سوم: این فرضیه به بررسی نقش شرکت تعاونی کشاورزی دامداران ورامین در تامین نیازهای اعتباری دامپروران و همچنین حمایت و تامین تسهیلات لازم جهت هدایت سرمایه گذاری ها در تولید فراورده های دامی این شهرستان می پردازد.
یکی از خدمات مهم تعاونی های روستایی که در بهبود وضع زندگی و تنظیم امور مالی روستاییان تاثیر شایسته ای دارد، تامین نیازهای اعتباری اعضاء می باشد. معاملات اعتباری، البته برای مقاصد صحیح، وسیله ای موثر در نظم مالی و افزایش شوق پس انداز و رفاه زندگی روستاییان می باشد. چارچوب فعالیت های اعتباری در شرکت های تعاونی روستایی را آیین نامه معاملات اعتباری تعیین می کند که این آیین نامه توسط سازمان مرکزی تعاون روستایی تنظیم شده و در مجامع عمومی شرکت های تعاونی روستایی به تصویب رسید و مورد عمل می باشد و البته دستورالعمل های صادره از سازمان مرکزی تعاون روستایی نیز بایستی در انجام فعالیت های اعتباری لحاظ شود. هرچند در اهداف و حدود عملیات تعاونی های روستایی بر تامین اعتبارات مورد نیاز اعضاء و همچنین تهیه منابع مالی و تکمیلی آنها از طریق تحصیل اعتبار و استقراض از بانک ها و سایر موسسات مالی تاکید شده است و در چند سال گذشته انواع وام ها توسط تعاونی های روستایی در قالب اعتبارات کوتاه مدت شامل وام فصلی، جنبی، پرواربندی، کودی و بذری پرداخته می شده است، اما در حال حاضر شرکت تعاونی کشاورزی دامداران ورامین هیچ گونه وام یا اعتباری در اختیار اعضاء قرار نمی دهد و فعالیت ناچیزی در تامین نیازهای اعتباری دامپروران این شهرستان دارد.
با توجه به پاسخ دامداران مورد مطالعه به سوالات این فرضیه آنها خیلی خیلی کم تا کنون جهت نیازهای اعتباری و حمایت سرمایه گذاری ها در تولید فرآورده های دامی از این تعاونی تسهیلات دریافت نموده اند. در نتیجه آنها با مشکلات فراوانی در جهت سرمایه گذاری در تولیدات دامی مواجه شده اند و مجبورند خودشان به تنهایی با این مشکلات مبارزه نمایند و چه بسیاری از این دامداران توان این مشکلات را ندارند و با ورشکستگی روبه رو می شوند و یا به قول معروف عطاء آن را به لقایش بخشیده و به دنبال کار دیگری می روند.
فرضیه چهارم: در این فرضیه به نقش شرکت تعاونی کشاورزی دامداران ورامین در تامین خوراک دام و نهاده های مورد نیاز دامداران این شهرستان و همچنین محدود کردن و کم کردن نقش واسطه ها و دلالان این امر پرداخته می شود.
تامین و تهیه خوراک دام و نهاده های مورد نیاز دامداری ها از جمله، سوخت، داروهای مورد نیاز، اسپرم و تلقیح مصنوعی و… از دغدغه ها و مشکلات اساسی دامپروران این شهرستان محسوب می شود. هرچند باز هم در اهداف و حدود عملیات تعاونی های روستایی بر تهیه و تدارک و توزیع نهاده های مورد نیاز اعضاء اعم از نیازهای حرفه ای یا زندگی از بازارهای داخلی و یا خارجی و افزایش سطح تولید محصولات دامی اعضاء با رعایت اهداف توسعه کشور و موازین تعاونی بسیار تاکید شده است، اما متاسفانه با توجه به جواب های دامداران مورد مطالعه به سوالات این فرضیه مشخص گردید که این تعاونی در حال حاضر به مقدار خیلی جزئی و مقطعی به تامین نهاده های مورد نیاز دامداران کمک می نماید و فقط مقدار کمی سبوس طبق سهمیه اعلام شده در اختیار دامپروران قرار می گیرد و در صورتی که در گذشته این تعاونی فعالیت زیادی در تامین خوراک دام و نهاده های مورد نیاز دامپروران از جمله تهیه و توزیع مواد سوختی را بر عهده داشته است.
فرضیه پنجم: این فرضیه به بررسی نقش شرکت تعاونی کشاورزی دامداران ورامین در ایجاد شبکه های آموزشی-ترویجی و انتقال علوم و فنآوری های جدید در زمینه مسائل و اصول فنی و علمی دامداران و پرورش دام در جهت کمک به دامپروران این شهرستان می پردازد.
در دنیای امروز کار دامپروری اهمیت و رونق خاصی یافته و صورت کاملاً فنی و علمی به خود گرفته است. به طوری که روش های ابتدایی و سنتی گذشته در این امر مطرود شناخته شده و در همه کارها و شیوه ها شکل تازه و جدیدی به خود گرفته است و این روش ها حاصل و نتیجه سالها تجربه و کوشش موسسات بزرگ تحقیقاتی در این رشته تولیدی می باشد. امروزه سعی بر این است که با اعمال مدیریت صحیح و کاربرد تکنولوژی مناسب و استفاده از امکانات و تجهیزات مدرن دامداری صنعتی و همچنین آموزش و ترویج دانش دامپروری صنعتی برای دامداران، تولیدات دامی را از لحاظ کمیت و کیفیت افزایش داده تا بتوان نیازهای مردم، به خصوص از نظر شیر و گوشت که منبع عظیم پروتئین حیوانی مورد نیاز افراد است را تامین نمود.
یکی از اهداف و وظایف شرکت های تعاونی روستایی نیز ایجاد شبکه های آموزشی- ترویجی و تحقیقاتی و انتقال علوم و فنآوری های جدید به اعضاء و همچنین مشاوره و راهنمایی جهت مدیریت مسائل و پرورش دام با توجه به برنامه توسعه پرورش دام کشور می باشد. اما باز هم با توجه به پاسخ دامداری های مورد مطالعه به سوالات مربوط به این فرضیه و تجزیه و تحلیل فرضیه مشخص گردید که شرکت تعاونی کشاورزی دامداران ورامین در حاضر هیچ کلاس آموزشی – ترویجی برگزار نمی کند و هیچ فعالیتی در جهت آموزش افراد متخصص و همچنین آموزش و تربیت اعضاء برای بازدهی بیشتر ندارد و به علاوه در ارائه خدمات نظیر مشاوره و راهنمایی جهت مدیریت و پرورش نیز نقش بسیار کمی ایفاء می نماید.
هر چند با توجه به آمار تحصیلات اعضاء مورد مطالعه مشخص گردید که بیشتر آنها حدود 70%، فاقد تحصیلات دانشگاهی می باشند و بیشتر دامداری ها به شکل سنتی و روستایی می باشد اما با توجه به مصاحبه ها و پاسخ های دامداران مورد مطالعه می توان عنوان نمود که در چند سال گذشته دامداران این منطقه از نظر تکنولوژی و آشنایی با علم روز پیشرفت چشمگیری داشته اند و آنها اظهار می دارند که یا خودشان به جمع آوری اطلاعات و یا حتی تحصیل علم می پردازند و یا فرزندانشان افراد تحصیل کرده ای می باشند. در نهایت می توان گفت: که دامداران این منطقه به لزوم استفاده از تکنولوژی های جدید و آشنایی با علم روز پی برده اند و آموزش را از گامهای اساسی در توسعه دامپروری کشور می دانند.
فرضیه ششم: در این فرضیه به صورت کلی به بررسی شرکت تعاونی کشاورزی دامداران ورامین در آگاهی بخشی به کشاورزان و دامپروران در جهت استفاده صحیح و بهینه از منابع با ارزش می پردازد.
یکی از دغدغه ها و مشکلات اساسی دامپروران تامین خوراک و علوفه مورد نیاز دام ها می باشد. در حال حاضر با توجه به شرایط اقلیمی کشور و خشکسالی های چند سال گذشته و کمبود مراتع و همچنین افزایش قیمت نهاده های دامی در کل جهان مشکل تامین علوفه دامداران را بسیار بیشتر از قبل افزایش داده و در نتیجه هزینه های تولید افزایش و صرفه اقتصادی تولید بسیار کم شده است. از طرفی دیگر آشنا نبودن کشاورزان به کشت نباتات علوفه ای عامل دیگری در کمبود علوفه کشور می باشد.
در این شرایط سخت و با مشکلات به وجود آمده در بخش دامپروری کشور و همچنین به منظور حفظ آب و خاک و سرمایه های دامی کشور و تامین زندگی نسل های آینده باید اطلاعات کافی و آگاهی های لازم در جهت استفاده صحیح و بهینه از منابع با ارزش در اختیار بخش دامپروری کشور قرار گیرد که با توجه به وظایف تعاونی های روستایی این شرکتها می توانند کمک زیادی به دامپروران و بخش دامداری کشور در این مورد نمایند. با افزایش آگاهی از مزیت ها و ویژگی های جیره غذایی مناسب و با کیفیت می توان گام مهمی در راه اعمال مدیریت برای کاهش هزینه های تولید برداشت.
تعاونی های روستایی کشاورزی باید امکانات لازم جهت حداکثر استفاده از محصولات زراعی و ضایعات آنها و همچنین ضایعات کشتارگاهی و کارخانه ای و استفاده صحیح از منابع در جهت تغذیه دام و طریقه استفاده صحیح از مازاد محصولات زراعی و کارخانجات را برای دامداران فراهم نمایند و کشاورزان را به کشت نباتات علوفه ای آشنا و تشویق نمایند. اما متاسفانه با توجه به تجزیه و تحلیل این فرضیه در فصل چهارم و پاسخ نمونه های مورد مطالعه به سوالات مربوطه می توان نتیجه گرفت که شرکت تعاونی کشاورزی دامداران ورامین در این امر موفق نبوده است و با توجه به اظهارات اعضاء، این تعاونی اطلاع رسانی کافی انجام نداده و کمک چندانی به دامپروران این شهرستان در این مورد ننموده است.
البته با وجود کم کاری ها و ارائه خدمات ناچیز این تعاونی ها، دامداران این شهرستان بسیار بیشتر از گذشته به کشت نباتات علوفه ای و استفاده از پس مانده های کارخانجات و ضایعات کشتارگاهی و مازاد محصولات زراعی آشنا می باشند، اما به خاطر کمک نکردن تعاونی ها و محدودیت های موجود و همچنین مشکلات اعتباری و سست بودن بنیان مالی نمی توانند از این موارد به خوبی و به روش صحیح استفاده کنند. در نهایت می توان گفت: آگاهی بخشی در استفاده صحیح از منابع با ارزش، حمایت و کمک هر چه بیشتر این تعاونی ها را می طلبد.
فرضیه هفتم: در این فرضیه به بررسی نقش شرکت تعاونی کشاورزی دامداران ورامین در ارائه خدماتی نظیر جمع آوری شیر، حمل و نقل و ایجاد تاسیسات نگهداری و ذخیره، طبقه بندی و فرآوری محصولات و همچنین خرید و فروش و صادرات محصولات دامی و در نهایت نقش این تعاونی در تنظیم بازار محصولات دامی پرداخته شده است.
تمامی موارد ذکر شده از مشکلات اساسی دامپروران این شهرستان می باشد که البته با توجه به ماده پنجم اساسنامه شرکت های تعاونی روستایی که به طور مفصل در فصل دوم آورده شده بخشی از وظایف و حدود عملیات این شرکت ها نیز می باشد.
در فصل چهارم به خاطر گسترده بودن فرضیه هفتم برای تجزیه و تحلیل بهتر و دقیقتر، این فرضیه به 3 قسمت مجزا تقسیم شده و ابتدا هر قسمت با توجه به پاسخ نمونه ها به سوالات مربوط به همان قسمت تجزیه و تحلیل شده و در نهایت با جمع بندی هر 3 قسمت کل فرضیه تجزیه و تحلیل شده است.
در قسمت اول به بررسی این تعاونی در ارائه خدماتی نظیر جمع آوری شیر و تعیین قیمت آن و همچنین فروش این محصول می پردازد و با توجه به تجزیه و تحلیل انجام شده و پاسخ افراد مورد مطالعه می توان نتیجه گرفت که شرکت تعاونی کشاورزی ورامین توانسته در جمع آوری شیر اعضاء نقش موثری داشته باشد و به دامپروران زحمت کش این شهرستان کمک شایانی نماید.
البته با توجه به مصاحبه ها و اظهارات اعضاء شیر تا دو سال گذشته توسط این تعاونی خریداری و جمع آوری می شده است و تعاونی دامداران در فروش آن نیز نقش مستقیم داشته اما در حال حاضر شیر اعضاء توسط تجمع گاودراران شیری (اتحادیه گاوداران شیری ورامین واقع در ده ماسین) با ماشین های مخصوص از دامداران در محل خریداری شده و بدون هیچ گونه تغییری به شرکت شیر پگاه فروخته می شود و هر ماه بر اساس چربی شیر و قیمتی که آزمایشگاه این شرکت اعلام می دارد پول شیر به دامداران پرداخته می شود. در نهایت می توان نتیجه گرفت که با افزایش نقش تعاونی های کشاورزی دامداران در این امر مهم می توان گامی اساسی در افزایش درآمد و کمک به دامپروران برداشت.
در قسمت دوم به نقش شرکت تعاونی کشاورزی دامداران ورامین در ارائه خدماتی نظیر حمل و نقل، ایجاد تاسیسات نگهداری و فرآوری محصولات دامپروران پرداخته شده است که با توجه به تجزیه و تحلیل انجام شده می توان نتیجه گرفت که متاسفانه در حال حاضر این تعاونی ها با وجود تاکید بند 2 از ماده 5 اساسنامه خود بر این وظایف، نتوانسته نقش زیادی در ارائه این خدمات داشته باشد و کمک شایانی به دامداران این شهرستان بنماید. البته با توجه به اظهارات آقای میرزایی رئیس اتحادیه گاودراران شیری ورامین، شرکت تعاونی کشاورزی دامداران ورامین برخی از تاسیسات ذخیره فرآوری را در اختیار دارد که در حال حاضر به شرکت پگاه اجاره داده شده است.
در قسمت سوم از این فرضیه به بررسی نقش این تعاونی در ارائه خدماتی نظیر بازار یابی، خرید و فروش و صادرات محصولات دامی و در نهایت تنظیم بازار در این شهرستان پرداخته شده است. این قسمت نیز در تجزیه و تحلیل انجام شده در فصل چهارم رد شد.
با توجه به اهداف و وظایف تعاونی های روستایی و نقشی که این تعاونی ها می توانند در بهبود نظام بازاریابی و ارائه محصولات اعضاء به بازار و بالطبع بهبود وضع درآمدی و اشتغال دامپروران داشته باشند، اما متاسفانه به دلیل عدم حمایت دولت و نارسائی هایی که در این تعاونی ها وجود دارد آنها نتوانسته نقش چندان فعالی را ایفاء نمایند و اقدامات اساسی در این رابطه انجام دهند. در نتیجه دامپروران این شهرستان که بیشتر در قطعات کوچک و با سرمایه های اندک و تعداد فراوان در اقصی نقاط این شهرستان پراکنده اند، در بازاریابی و خرید و فروش دارای مشکلات و معضلات فراوانی هستند و به همین دلیل مجبورند دسترنج خود را به واسطه ها و دلالان فروخته و از حداقل سود بهره مند شوند و یا بعضاً ضرر نمایند.
در نهایت با جمع آوری اطلاعات این 3 قسمت و تجزیه و تحلیل کلی آنها در فصل چهارم، فرضیه 7 مورد آزمون قرار گرفت که با توجه به یافته های تحقیق باز هم متاسفانه این فرضیه رد شد. در نتیجه می توان گفت به طور کلی افراد مورد مطالعه بر این باورند که شرکت تعاونی کشاورزی دامداران ورامین نتوانسته در ارائه این خدمات و کوتاه کردن دست واسطه ها و دلالان به دامپروران این شهرستان کمک شایانی نماید.
با توجه به پاسخ دامداری های مورد مطالعه و مصاحبه های انجام شده با آنها می توان عنوان نمود متاسفانه در این شهرستان این امر نه تنها از سوی شرکت تعاونی روستایی مورد توجه قرار نمی گیرد بلکه اکثر موسسات و ارگان های ذیربط در امور دامداری نیز به مسائل بازاریابی محصولات دامی توجه و عنایت لازم را ندارند و در نتیجه دامداران در زمان کسب دسترنج خود، با وضعیتی روبه رو می شوند که درآمد حاصله حتی در بعضی موارد جوابگوی هزینه های تولید آنها را نمی دهد و این حاصلی جز دلسرد شدن و افزایش هزینه های مصرف کنندگان و کسب سود کلان توسط واسطه ها و دلالان را نخواهد داشت.

5-2 ارائه پیشنهادات
در حال حاضر بخش دامپروری کشور دارای مشکلات و معضلات فراوانی می باشد. این بخش در برنامه های عمرانی بعد از انقلاب در راستای استراتژی سیاست های کلی توسعه که لازم است تمام بخش های اقتصادی کشور را در برگیرد، خوب عمل نکرده است. در حالی که این بخش در اغلب سال ها، بعد از بخش زراعت بالاترین ارزش افزوده را در بخش کشاورزی دارا بوده است.
عدم توجه کافی به نقش تعاونی های روستایی، که می توانند پشتوانه ای قوی جهت برنامه ریزی و توسعه بخش دامداری کشور و همچنین توسعه مدیریت در سطح خرد و در رابطه مستقیم با تولید و واحدهای بهره برداری باشند، و کاهش ارتباط این تعاونی ها با بخش دامداری کشور موجب گردیده که این دو بخش دارای عملکرد کمتر از حد معمول ممالک پیشرفته داشته باشند. بدیهی است استفاده بیشتر از تعاونی های روستایی موجب افزایش عملکرد و تولید در بخش دامداری کشور خواهد گردید. بنابراین با توجه به دستآوردهای این پژوهش پیشنهادات زیر برای افزایش نقش شرکت های تعاونی کشاورزی دامداران برای کمک به رفع و حل مشکلات دامپروران و توسعه و پیشرفت بخش دامداری کشور ارائه می گردد.
1- یکی از اهداف و اصول اولیه تعاونیها، مشارکت اقتصادی و ارتقاء سطح زندگی اعضا و همکاری متقابل و ایجاد اعتماد بین اعضا و تعاونی و همچنین اعضا به یکدیگر می باشد بنابراین پیشنهاد می گردد برای ایجاد تعادل اقتصادی در جامعه و افزایش بهره وری و اشتغال زایی سرمایه های اندک اعضاء تعاونی های روستایی با یکدیگر جمع شود و در سرمایه گذاری های بزرگ اقتصادی به کار گرفته شود و همچنین با ترویج فرهنگ تعاونی ها و ترویج روابط اجتماعی محکم برای پیشبرد اهداف دولت در رسیدن به توسعه ملی، اقداماتی اساسی و بنیادی انجام شود تا زمینه مشارکت مردمی برای نیل به اهداف انواع برنامه های دولت ایجاد شود.
2- یکی از مهمترین وظایف سازمان مرکزی تعاون روستایی به عنوان نماینده دولت طبق اساسنامه، تامین اعتبار لازم جهت شرکت های تعاونی روستایی و کشاورزی و اعضای آنها بوده است، که متاسفانه سازمان به علت عدم پشتوانه مالی قوی از طرف دولت و همچنین کمترین میزان سپرده از طرف اعضاء به هیچ عنوان فعالیت مطلوبی در این رابطه نداشته است. بنابراین پیشنهاد می گردد این سازمان با عنایت به فعالیت گسترده ای که در کل کشور دارد و ارتباط بین این تعاونی ها در کل کشور و همچنین بر اساس اختیاراتی که قانون به این سازمان داده، کمک به برقراری ارتباط و همکاری متقابل بین تعاونی ها، تعاونی ها و مردم، تعاونی ها و ادارات دولتی و سایر ارتباطات داخلی و خارجی نماید و با ارائه خدمات اداری، مالی و حسابرسی، بازرسی، تجاری، اعتباری و تشکیل صندوق های قرض الحسنه و انجام سایر فعالیت های اقتصادی مورد نیاز تعاونی ها و اعضاء، به تامین اعتبار و تسهیلات مورد نیاز اعضاء خود کمک نماید.
3- بدون شک تامین و و تهیه خوراک دام و نهاده های مورد نیاز دامداریها از دغده ها و مشکلات اساسی دامپروران محسوب می شود. البته در ماده 5 اساسنامه سازمان مرکزی تعاون روستایی در بندهای مختلف بر تهیه و تدارک و توزیع نهاده های مورد نیاز اعضا اعم از نیازهای حرفه ای یا زندگی تاکید زیادی شده است بنابراین در این مورد پیشنهاد می گردد شرکتهای تعاونی روستایی با توجه به گستردگی که در کل کشور دارند و همچنین با توجه به امکانات و تاسیسات و انبارها و سیلوهای ذخیره سازی که می توانند در اختیار داشته باشند با رعایت اهداف توسعه کشاورزی و موازین تعاونی از طریق بهره برداری جمعی و انجام عملیات زیر بنایی کشاورزی و استفاده صحیح و بهینه از منابع آب و خاک کشور و آشنا نمودن کشاورزان به مزیت کشت نباتات علوفه ای و تشویق هر چه بیشتر آنها به تولید این محصولات و همچنین آشنا نمودن دامداران به محصولات زراعی و طریقه استفاده صحیح از مازاد محصولات زراعی و کارخانه ای، در تامین خوراک دام و نهاده های مورد نیاز دامداران به آنها کمک شایانی نمایند. همچنینن از طریق اختیاراتی که قانون به این سازمان می دهد و ارتباط این تعاونیها با یکدیگر در کل کشور و همچنین ارتباط تعاونیها و اعضا اقدام به محدود کردن دست واسطه ها ودلالان سودجو در امر تهیه نهاده های کشاورزی نمایند و با تضمین خرید محصولات دامی کشور و علوفه با توجه به هزینه های تولید و سود عادلانه برای تولیدکننده د ر مقابسه با سایر بخشهای اقتصادی کشور، هر چه بیشتر به این قشر زحمتکش کمک نمایند.
4- با توجه به داده های تحقیق یکی دیگر از دغده های دامپروران مشکل جمع آوری شیر روزانه، حمل و نقل، ایجاد تاسیسات نگهداری و ذخیره و همچنین طبقه بندی و فرآوری محصولات دامی می باشد که بازهم با توجه به جایگاه شرکتهای تعاونی روستایی و اهداف و وظایف، این سازمان می تواند کمک زیادی به دامداران نماید بنابراین پبشنهاد می گردد این سازمان با انجام خدمات عمومی مانند جمع آوری، حمل و نقل، ذخیره و نگاهداری، ایجاد جاده ها و راههای ارتباطی، کمک در برق رسانی، گازرسانی و ایجاد شبکه ارتباطات با رعایت قوانین مربوطه و هماهنگی با وزارتخانه ها و سازمانهای ذیربط و همچنین با ایجاد کارخانجات صنایع تبدیلی و فرآوری و تاسیسات و تجهیزات بسته بندی، درجه بندی و انبارهای سرد چند منظوره و سردخانه جهت نگه داری محصولات اعضا البته با رعایت مقررات و کسب مجوز از سایر مراجع ذیربط، هر چه بیشتر در رفع و حل مشکلات دامداری های کشور به آنها کمک نمایند.
5- دامداریهای کشور بیشتر در قطعات کوچک و با سرمایه های اندک و تعداد فراوان در اقصی نقاط کشور پراکنده اند و به همین دلیل در بازاریابی و خرید و فروش محصولات خود دارای مشکلات و معضلات فراوانی هستند. با توجه به نقشی که تعاونیهای روستایی، می توانند در بهبود نظام بهره برداری و ارائه محصولات دامداران به بازار و تامین تسهیلات مورد نیاز اعضا و بالطبع بهبود وضع درآمدی و اشتغال دامپروران داشته باشند پیشنهاد می گردد این تعاونیها در جهت کمک به دامپروران اقدام به ایجاد یک نظام بازاریابی مطلوب و کارا نمایند و با ساماندهی خرید، فروش و بازاریابی محصولات دامی از طریق گسترش خریدهای توافقی و همچنین حضور موثر شبکه تعاونیها و تشکلها به عنوان بازویی قوی، مطمئن و متعلق به دامداران و روستاییان و کاملا هماهنگ در چارچوب برنامه های دولت، در بازار خرید و فروش محصولات دامی، سهم مناسبی از بازار کسب نمایند و از طریق تبلیغات و تاسیس فزوشگاهها و یا نمایشگاهها و اقدامات مشابه، به منظور معرفی و بازاریابی محصولات اعضاء خود اقدام نمایند و همچنین به منظور پیشرفت فعالیتهای بازرگانی و اقتصادی می توانند نمایندگی اشخاص حقیقی و حقوقی را قبول کنند و یا به آنها نمایندگی دهند و محصولات تولیدی اعضا را با رعایت مقررات و کسب مجوز از سایر مراجع ذیربط در داخل کشور عرضه و یا به خارج از کشور صادر نمایند.
6- از آنجاییکه بیشتر دامداریهای کشور به صورت سنتی و روستایی می باشد و از طرفی در دنیای امروز کار دامپروری اهمیت و رونق خاصی یافته و صورت کاملا فنی و علمی به خود گرفته است و همچنین روشهای ابتدایی و سنتی گذشته در این امر مطرود شناخته شده است، پیشنهاد می گردد شرکتهای تعاونی روستایی با اعمال مدیریت صحیح و با ایجاد شبکه های آموزشی – ترویجی مناسب در انتقال علوم و فن آوریهای جدید در زمینه مسائل و اصول فنی و علمی دامداران و پرورش دام به دامپروران کمک نمایند همچنین در تبدیل دامپروریهای سنتی به صنعتی و برنامه توسعه پرورش دام و قطبهای تولیدی با تاکید بر نگهداری تعداد دام بیشتر به بخش دامداری کشور کمک نمایند و به لزوم استفاده از تکنولوژیهای جدید و آشنایی با علم روز دنیا که از گامهای اساسی در توسعه دامپروری کشور می باشد، تاکید نمایند و با انجام این موارد تولیدات دامی را از لحاظ کمیت و کیفیت افزایش داده تا بتوان نیازهای مردم، به خصوص از نظر شیر و گوشت که منبع اصلی پروتئین حیوانی مورد نیاز افراد است، را تامین نمود.

فهرست منابع و مآخذ

منابع و مآخذ
1- اساسنامه سازمان مرکزی تعاون روستایی، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان مرکزی تعاون روستایی، معاونت بازرگانی و برنامه ریزی، دفتر توسعه و آموزش تعاون.
2-
3- اسکندری، م.ر.، 1385، پیام وزیر محترم جهاد کشاورزی، ویژه نامه معاونت امور دام، انتشارات روابط عمومی و امور بین الملل، چاپ ششم، صفحه 2و3.
4- آقاجانی ورزنه، م.، 1380، بررسی و ارزیابی فعالیت های شرکت های تعاونی تولید روستایی استان اصفهان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان.
5- آقایی،م.، 1378، نقش تعاونی ها در توسعه کشاورزی، نشریه اطلاعات، شماره 29: صفحه 14.
6- انصاری،ح.، 1380، پژوهشی در تعاونی های روستایی ایران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول، صفحه 8.
7- انصاری،ن.، 1380، مسائل و تگناهای دامداری عشایر زاگرس، نشریه برزگر، سال بیست و دوم، شماره 818: صفحه 36.
8- انگورانی،ا.، 1377، کشورهای کم رشد و تلاش برای جبران عقب ماندگی با استفاده از شیوه های تعاونی، نشریه تعاون، شماره 89: صفحه 41.
9- اوپنهام، ا.ان.، 1375، طرح پرسشنامه و سنجش نگرش ها، ترجمه کریم نیا، م.، انتشارات قدس رضوی، چاپ دوم، تهران.
10- اولیایی، ا.، 1364، تعاونی تولید و نقش آن در تولید اقتصادی ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس.
11- بازرگان، ع.، سرمد، ز.، و. حجازی،ا.، 1376، روش های تحقیق در علوم و فنآوری، انتشارات آگاه تهران، چاپ اول، صفحه 74.
12- بست،ج.، 1376، روش های تحقیق در علوم تربیتی و رفتاری، ترجمه پاشا شریفی، ح.، و. طالقانی، ن.، انتشارات رشد تهران، چاپ هفتم، صفحه 57.
13- بقایی، م.ع.، 1377، لزوم حمایت دولت از کاهش هزینه های تولید و افزایش قیمت شیر و گوشت، نشریه دامدار، شماره 95: صفحه 67.
14- حافظ نیا، م.ر.، 1377، مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، انتشارات سمت تهران، چاپ اول، صفحه 44.
15- حجّتی، م.، 1385، چکیده ای از عملکرد و فعالیت های زیر بخش دام و طیور کشور، ویژه نامه ششمین نمایشگاه بین المللی دام، چاپ ششم، صفحه 7تا9.
16- حسنی، ح.، 1374، حقوق تعاون، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول، جلد اول، صفحه 5و6.
17- حسین مهر، ک.، 1368، اتحادیه های تعاونی در ایران، مجله تعاون، شماره 9: صفحه 14.
18- خسرو شاهین، م.، 1368، روش های پژوهش در مدیریت کشاورزی، مرکز نشر دانشگاهی تهران، صفحه 308.
19- خسروی، ر.، و. حسنی، ز.، 1385، شرکت تعاونی از تصمیم تا تشکیل، فصلنامه نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی، سال چهارم، شماره 13: صفحه25تا32.
20- خسروی، ش.، 1360، تاریخچه تعاونی های روستایی در ایران، وزارت کشاورزی، مجله زیتون، شماره 8: صفحه 13و20.
21- خطیب، ع.ا.، 1377، دامداری های ایران با گرفتاری در دام بی سیاستی و چند سیاستی، نشریه دام، کشت و صنعت، سال اول، شماره اول: صفحه40و41.
22- دبیرخانه شورای کشاورزی ورامین. 1369، گزارشی کوتاه از کشاورزی ورامین، شورای کشاورزی ورامین.
23- درویش نیا، ا.، 1379، ارزیابی میزان موفقیت شرکت های تعاونی تولیدی روستایی در استان مازندران، پایان نامه کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، صفحه20.
24- دلاور، ع.، 1377، روش تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی، نشریه ویرایش تهران، چاپ چهارم، صفحه82.
25- دلاور، ع.، 1378، مبانی نظری علمی پژوهشی در علوم انسانی و اجتماعی، انتشارات سمت تهران، صفحه34.
26- رفیعی، ا.، 1353، اصول و انواع تعاون، انتشارات سمت تهران، چاپ اول، صفحه37.
27- سجادی، ن.، 1385، عملکرد فعالیت های زیر بخش دام و طیور کشور، ویژه نامه امور دام، انتشارات روابط عمومی و امور بین الملل، چاپ ششم، صفحه 5و6.
28- سرسختی عراقی، م.، 1374، عوامل اجتماعی موثر بر عملکرد سازمانی سازمانهای تعاونی در استان بوشهر، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبائی.
29- سکاران، او.، 1380، روش های تحقیق در مدیریت، ترجمه صائبی و شیرازی، انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی، صفحه74.
30- صادقی، م.، 1386، پیش بینی عرضه و تقاضای انواع گوشت در ایران، فصلنامه توسعه و بهره وری، سال دوم، شماره 3: صفحه13.
31- صدرالاشرفی، م.، 1368، اقتصاد کشاورزی و تعاون، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم، صفحه16.
32- صدرالاشرفی، م.، 1373، اقتصاد کشاورزی و تعاون، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم، صفحه63.
33- صفری شالی، ر.، 1380، بررسی فعالیت ها و عملکرد شرکت های تعاونی کشاورزی مرغدارن استان تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان.
34- طالب، م.، 1376، اصول و اندیشه های تعاونی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول، صفحه3.
35- طالب، م.، 1379، اصول و اندیشه های تعاونی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم، صفحه18.
36- طالب، م.، 1384، اصول و اندیشه های تعاونی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ چهارم، صفحه2.
37- طالبی، ح.، 1368، مقررات حقوقی بازرگانی مالی شرکت های تعاونی روستایی، انتشارات سازمان تعاون روستایی استان تهران، چاپ اول.
38- طالب بیکی، ف.، 1350، اندیشه تعاون و تجربیات تعاونی در کشورهای در حال توسعه و ایران، انتشارات موسسه آموزش و تحقیقات تعاونی دانشگاه تهران، فصل اول.
39- عبداللهی، م.، 1377، نظام های بهره برداری، وزارت کشاورزی، معاونت امور نظام بهره برداری، چاپ اول، دفتر طراحی نظام بهره برداری تهران، چاپ اول، صفحه34.
40- عسگری ، ع.، و. اشراف زاده، ح.، 1369، بررسی جایگاه تعاون در بازرگانی خارجی کشور، موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی، چاپ دوم، صفحه13.
41- عمادی، م.ح.، و. آقاعلی نژاد، ع.، 1377، تحلیلی بر تحول نظام های دامداری و راهبردهای مداخله دولت در ایران طی نیم قرن اخیر، کتابنامه سازمان مرکزی تعاون روستایی، شماره اول.
42- عمیدی، ع.، 1378، نظریه نمونه گیری و کاربردهای آن، مرکز نشر دانشگاهی تهران، جلد اول، چاپ اول، صفحه12.
43- غلامی، م.، 1376، آخرین وضعیت شرکت های تعاونی بخش کشاورزی، دفتر امور تعاونی های تولیدی و خدمات تولیدکنندگان، نشریه تعاون، شماره 78: صفحه18.
44- فریدونی، ا.، 1384، مشکلات دامپروری و دغدغه های تولیدکنندگان شیر و گوشت، نشریه اطلاعات، شماره 42: صفحه18.
45- گروه تحقیقات روستایی. 1347، گزارش شرکت های تعاونی روستای منطقه ورامین، موسسه تحقیقات تعاونی، انتشارات دانشگاه تهران.
46- موسی نژاد، م.ق.، 1369، بازاریابی تعاونی های ورامین، پایان نامه کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، صفحه6و7.
47- میر حیدری،ح.، 1364، دانش تغذیه، انتشارات وحید تهران، چاپ اول، صفحه4.
48- میر محمدی،م.، 1362، تعاون و شکوفایی شبکه تعاونی روستایی و کشاورزی، انتشارات اتحادیه مرکزی تعاون روستایی ایران، صفحه59.
49- میرمحمد میبدی، ع.م.، 1384، روش تحقیق در علوم زیستی، انتشارات جهاد دانشگاهی اصفهان، چاپ سوم، صفحه118.
50- نادری، ع.، و. سیف نراقی،م.، 1377، روشهای تحقیق و چگونگی ارزشیابی آن در علوم انسانی، انتشارات بدر تهران، چاپ چهاردهم، صفحه63.
51- نامغ، پ.، 1377، مدیریت تعاونی ها،انتشارت آروین تهران، چاپ اول، صفحه23.
52- نامغ، پ.، 1386، مدیریت تعاونی ها، انتشارت هستان تهران، چاپ چهارم، صفحه13.
53- نبوی،ب.، 1358، مقدمه ای روش تحقیق در علوم اجتماعی، انتشارات فروردین تهران، چاپ پنجم، صفحه222.
54- نظام شهیدی، م.، 1380، اصول مدیریت تعاونی ها، انتشارات روشنگران نصر تهران، صفحه28.
55- نوذریان، ر.، 1376، تخصص بهینه منابع برای خودکفایی گوشت قرمز، پایان نامه کارشناسی ارشد، موسسه تحقیقات اقتصادی دانشگاه تربیت مدرس، صفحه92و84.
56- والکو، ا.ک.سا.، 1380، مدیریت در تعاونی های کشاورزی، ترجمه عنبری، م.، انتشارات وزارت جهاد کشاورزی، چاپ اول، صفحه23.
57- ودیعی، ک.، 1355، نهضت تعاونی در ایران، انتشارات امیرکبیر تهران، صفحه28.
58- ونوس، د.، و. صفائیان، م.، 1381، بازاریابی خدمات بانکی، انتشارات نشر نگاه دانش تهران، صفحه14.
59- هاشمی تروجنی، م.، 1386، عملکرد تعاونی های روستایی و نقش آن در توسعه روستاها، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد واحد تهران، صفحه38و39.

60- Ary, D., Jacobs, l.c. and. Razarieh, A., 1990, Introduction to Researeh in Education, ed.4th, Orlando. Florida: Holt, Rinhortand Winston, inc.

61- Australian Agricultural Council., 7988, Working party on Agricultural cooperative, Agriultural Cooperative in Australia, SCA Technical Report Seriies, Canberra.

62- Bhuyan. S., and. Olson, f., 1998, potential role non agricultural cooperatives in ryral North Dakota, Ag. Econ, Research Report No.383, Dept. of Agricultural Economics, North Dakota State University, Fargo, nD, January.

63- Bhuyan, s., 2000, Grower and manger issues in fruit and vegetable cooperatives. Anmual Meeting, Available at Internet: www.ageon.kus.edu/ accc/ ncr194.

64- Carlo Russoa, D., Weatherspoonb, C., petersonb, M., Sabbatinia, 2000, Effects of managers power on capital structure: a study of Italian agricultural cooperatives, international Food and Agribusiness Management Reviw, 3:27-39.

65- Cobia, D.w., and Novarro, L.A., 1972, How members fell about cooperatives, Ag Ecom Research Report 86, Department of Agricultural Economics, North Dakota State University, Fargo, ND.

66- Gripsrud, G., Lenvik, G.H., and. Olsen, n.V., 2001, Influence activities in Agricultural cooperatives: the impact af heterogeneity the food sector intransition Nordic Research- proceedings of NF seminar, No, 313, Norwegian Agricultural Economics Reserch Institute.
67- John, L., Adrian, J., and. Wade Green, T., 2001, Agricultural cooperative managers and the business environment. Journal of Agribusiness, Agricultural Economics Association of Georagia. 19 1: 17-33.

68- Ozdemir, G., 2005, cooperative- shareholder relations in agricultural cooperatives in Turkey, journal of Asian Economics, no 16, 315-325.

69- Rajendran, k., 2004, Dairy cooperatives and milk marketing in India, Journal of food distribution Research. No 35, pp34-40.
70- USDA. 1998, Member participation in Agricultural Cooperatives: A Regression and Scal Analysis, Rural Business cooperative Service, RBS Research Reporth. No. 165.
71- www.core.ir, Visited, 2008/05/20.

72- www.daneshname.roshd.ir, Visited, 2008/01/05.

Abstract:

The main focus of this research is on studying the role of the rural cooperative companies about removing and solving the problems of husbandries. This paper has been done particularly on the cooperatives in Varamin.
According to the method of random sampling and cook-run formula, fifty three cases out of 121 cases of husbandries, have been chosen for testing. Then, the questionnaires, which have been prepared in the likert spectrum scale, and accepted by authorities who proved their correctness, presented to those samples.
After wards, the collected data has been analyzed by the statistical methods (T-student method) and its results showed that the rural cooperative of Varamin couldn't reach the goals of constitution and they were not successful in providing the needs and removing the husbandries' problems. The findings of this analysis were as following:
-Elimination of the problems which animal husbandries face with.
-To get the reliance of the members for any cooperation.
-To provide the credential needs.
-To prepare the food and stores for their domestic animals.
-To initiate training – promotion nets.
-To inform the farmers and animal husbandries.
-To gather and collect milk as well as its shipping.
-To produce the establishment, marketing and transaction.
In all, these results could clearly indicate the weak operation and dissatisfaction of the members.
Therefore, there are some parameters, namely initiation of the methods of cooperative, providing credit and stores, transition of knowledge, marketing and transaction of husbandry products, that should be taken into account for the improvement of the cooperative companies' operation in a way of removing the problems of husbandries.

Keywords: rural cooperative companies, operation, removing the problems of animal husbandries animal husbandry cooperative companies in Varamin.

1 Gripsrud et al,2001
2 ACC:Agricultural Credit Cooprative
3 ASC:Agricultural Sales Cooprative
4 ADC: Agricultural Development Cooprative
5 Cooperation
6 Cooperatic society
7 International Cooperative Alliance
8 آیه دوم سوره مبارکه مائده
9 Documentery method
10 Internet
11 Field Reseach Method
12 Structured or Closed Questionnaive
13 Unstructured or Open Questionnaive
14 inter view
15 Precise or structured observation
—————

————————————————————

—————

————————————————————

159