این پرسشنامه توسط کانر- دیویدسون (2003) ارائه شده است. دارای 25 سوال بوده و هدف آن سنجش میزان تاب آوری بر اساس مولفه های شایستگی / استحکام شخصی(۲۴-۱۲-۱۱-۲۵-۱۰-۲۳-۱۷-۱۶)، اعتماد به غرایز شخصی(۲۰-۱۸-۱۵-۶-۷-۱۹-۱۴)، تحمل عواطف منفی(۱-۴-۵-۲-۸)، مهار(۲۲-۱۳-۲۱) و معنویت در افراد(۳-۹) مختلف است. طیف پاسخگویی آن از نوع لیکرت می باشد. برای بدست آوردن امتیاز کلی پرسشنامه، مجموع امتیازات همه سوالات را با هم جمع می شوند. این امتیاز دامنه ای از 0 تا 100 را خواهد داشت. هر چه این امتیاز بالاتر باشد، بیانگر میزان تاب آوری بیشتر فرد پاسخ دهنده خواهد و برعکس. نقطه برش این پرسشنامه امتیاز 50 می باشد. به عبارتی، نمره بالاتر از 50 نشانگر افراد دارای تاب آوری خواهد بود و هرچه این امتیاز بالاتر از 50 باشد، به همان میزان شدت تاب آوری فرد نیز بالاتر خواهد بود و برعکس. این پرسشنامه در مطالعات مختلفی در داخل کشور اعتبار یابی شده است از جمله می توان به پژوهش عباسی (1397) اشاره کرد.
تعریف مفهومی متغییر پرسشنامه :
تاب آوری: تاب آوری به فرآیند پویای انطباق مثبت با تجربه های تلخ و ناگوار اطلاق و فراتر از جان سالم به دربردن از استرس و ناملایمات زندگی است. همچنین تاب آوری به معنای مهارت ها و خصوصیات وتوان مندی هایی تعریف می شود، که فرد را قادر می سازد با سختی ها، مشکلات و چالش ها سازگار شود. هر چند برخی از ویژگی های مرتبط با تاب آوری را می توان یاد داد و تقویت نمود. با یک جمع بندی کلی می توان تاب آوری را شامل موارد زیر دانست : حفظ آرامش زیر فشار، انعطاف پذیری در مواجهه با موانع، اجتناب از راه برد های فرسایشی، حفظ خوش بینی و احساسات مثبت به هنگام دشواری و خلاص شدن از موانع درونی (آلورد1 و همکاران، 2006).
تعریف عملیاتی متغییر پرسشنامه
تاب آوری: تاب آوری نمره ای است که آزمودنی از پرسشنامه تاب آوری کانر- دیویدسون (2003) به دست میآورد.
مولفه های پرسشنامه :
خرده مقیاس ها
شماره سوالات
شایستگی / استحکام شخصی
۲۴-۱۲-۱۱-۲۵-۱۰-۲۳-۱۷-۱۶
اعتماد به غرایز شخصی، تحمل عواطف منفی
۲۰-۱۸-۱۵-۶-۷-۱۹-۱۴
پذیرش عواطف مثبت، عوطف امن
۱-۴-۵-۲-۸
مهار
۲۲-۱۳-۲۱
معنویت
۳-۹
پاسخگوی گرامی
ضمن سپاس از همکاری شما دراین پژوهش، پرسشنامه ای که تقدیم می گردد به منظور جمع آوری اطلاعات برای کار یک تحقیق دانشگاهی تنظیم شده است. امید است با همکاری و مساعدت شما، این امر مهم حاصل گردد. لذا از شما تقاضا می شود با قبول زحمت و صرف وقت خود صادقانه به سوالات جواب بدهید. لازم به ذکر است که اطلاعات پرسشنامه فقط در جهت اهداف تحقیق استفاده خواهد شد و نیازی به ذکر نام نیست. قبلاً از همکاری صمیمانه شما تشکر می نمایم.
اطلاعات شما روی نتیجه پژوهش موثر خواهد بود؛ پس لطفا با دقت و بدون جهت گیری به سوالات پاسخ دهید
سن
20-25
26-30
31-35
35 به بالا
میزان تحصیلات
دیپلم و پاینتر
فوق دیپلم
لیسانس
کارشناسی و بالاتر
سابقه خدمت
5 سال و کمتر
6 تا 10سال
11 تا15سال
بیشتر از 15 سال
جنسیت
زن
مرد
ایمیل
برای اطلاع از نتایج تحقیق( اختیاری)
سوالات:
ردیف
عبارات
کاملا غلط
تا حدودی غلط
نظری ندارم
تا حدودی درست
کاملا درست
1
وقتی تغییری رخ می دهد، می توانم خودم را با آن سازگار کنم.
2
حداقل یک نفر هست که رابطه نزدیک و صمیمی ام با او در زمان استرس به من کمک می کند.
3
وقتی راه حل روشنی برای مشکلاتم وجود ندارد. گاهی تقدیر می تواند کمک کند.
4
می توانم برای هر چیزی که سر راهم قرار می گیرد، چاره ای بیندیشم.
5
موفقیت هایی که در گذشته داشته ام چنان اطمینانی در من ایجاد کرده اند که می توانم با چالش ها و مشکلات پیش رو برخورد کنم.
6
وقتی با مشکلی رو به رو می شوم سعی می کنم جنبه های خنده دار آن ها را هم ببینم.
7
لزوم کنار آمدن با استرس موجب قوی تر شدنم می شود.
8
معمولا پس از بیماری، صدمه و دیگر سختی ها به حال اولم بر می گردم.
9
معتقدم در هر اتفاق خوب یا بدی، مصلحتی نهفته است.
10
در هر کاری بیشترین تلاش را می کنم و به نتیجه هم کاری ندارم.
11
معتقدم به رغم وجود موانع، می توانم به اهدافم دست یابم.
12
حتی وقتی اوضاع ناامید کننده می شود مایوس نمی شوم.
13
در لحظات استرس زا و بحران، می دانم برای کمک گرفتن به کجا مراجعه کنم.
14
وقتی تحت فشار هستم تمرکزم را از دست نمی دهم و درست فکر می کنم.
15
ترجیح می دهم خودم مشکلاتم را حل کنم تا این که دیگران همه تصمیم ها را بگیرند.
16
اگر شکست بخورم به راحتی دلسرد نمی شوم.
17
وقتی با چالش ها و مشکلات زندگی دست و پنجه نرم می کنم، خود را فردی توانا می دانم.
18
در صورت لزوم می توانم تصمیم های دشوار و غیرمنتظره ای بگیرم که دیگران را تحت تاثیر قرار می دهد.
19
می توانم احساسات ناخوشایندی چون غم، ترس و خشم را کنترل کنم.
20
در برخورد با مشکلات زندگی، گاهی لازم می شود صرفا بر اساس حدس و گمان عمل کنم.
21
در زندگی یک حس نیرومند هدفمند دارم.
22
حس می کنم بر زندگی ام کنترل دارم.
23
چالش های زندگی را دوست دارم.
24
بدون در نظر گرفتن موانع پیش رو، برای رسیدن به هدفم تلاش می کنم.
25
به خاطر پیشرفت هایم به خود می بالم.
به دو طریق می توان از تحلیل این پرسشنامه استفاده کرد.
A. تحلیل بر اساس مولفههای پرسشنامه
B. تحلیل بر اساس میزان نمره به دست آمده
تحلیل بر اساس مولفه های پرسشنامه
به این ترتیب که ابتدا پرسشنامهها را بین جامعه خود تقسیم و پس از تکمیل پرسشنامهها داده ها را وارد نرم افزار اس پی اس اس کنید. البته قبل از وارد کردن داده ها شما باید پرسشنامه را در نرم افزار اس پی اس اس تعریف کنید و سپس شروع به وارد کردن داده ها
چگونگی کار را برای شفافیت بیشتر به صورت مرحله به مرحله توضیح می دهیم
مرحله اول. وارد کردن اطلاعات تمامی سوالات پرسشنامه ( دقت کنید که شما باید بر اساس طیف لیکرت عمل کنید .
مرحله دوم. پس از وارد کردن داده های همه سوالات، سوالات مربوط به هر مولفه را کمپیوت(compute) کنید. مثلا اگر مولفه اول X و سوالات آن 1 تا 7 است شما باید سوالات 1 تا 7 را compute کنید تا مولفه x ایجاد شود.
به همین ترتیب همه مولفه ها را ایجاد کنید و پس از این کار در نهایت شما باید همه مولفه ها که ایجاد کردید را با هم compute کنید تا این بار متغیر اصلی تحقیق به وجود بیاید که به طور مثال متغیر مدیریت دانش یا … است.
مرحله سوم. حالا شما هم مولفهها را به وجود آورده اید و هم متغیر اصلی تحقیق را؛ حالا می توانید از گرینه آنالیز هر آزمونی که می خواهید برای این پرسشنامه( متغیر) بگیرید.
مثلا می توانید آزمون توصیفی( میانگین، انحراف استاندارد، واریانس) یا می توانید آزمون همبستگی را با یک متغیر دیگر بگیرید.
* نمره گذاری پرسشنامه:
بر اساس طیف لیکرت نمره گذاری شده است
گزینه
کاملا غلط
تا حدودی غلط
نظری ندارم
تا حدودی درست
کاملا درست
امتیاز
1
2
3
4
5
تحلیل بر اساس میزان نمره پرسشنامه
بر اساس این روش از تحلیل شما نمرههای به دست آمده را جمع کرده و سپس بر اساس جدول زیر قضاوت کنید.
توجه داشته باشید میزان امتیاز های زیر برای یک پرسشنامه است در صورتی که به طور مثال شما 10 پرسشنامه داشته باشید باید امتیاز های زیر را ضربدر 10 کنید
مثال: حد پایین نمرات پرسشنامه به طریق زیر بدست آمده است
تعداد سوالات پرسشنامه* 1 = حد پایین نمره
حد پایین نمره
حد متوسط نمرات
حد بالای نمرات
25
75
125
* در صورتی که نمرات پرسشنامه بین 1 تا 25 باشد، میزان متغیر در این جامعه ضعیف می باشد.
* در صورتی که نمرات پرسشنامه بین 25 تا 75 باشد، میزان متغیر در سطح متوسطی می باشد.
* در صورتی که نمرات بالای 75 باشد، میزان متغیر بسیار خوب می باشد.
روایی و پایایی پرسشنامه
روایی ابزار سنجش: مقصود از روایی آن است که وسیله اندازه گیری، بتواند خصیصه و ویژگی مورد نظر را اندازه بگیرد. اهمیت روایی از آن جهت است که اندازه گیری های نامناسب و ناکافی می تواند هر پژوهش علمی را بی ارزش و ناروا سازد (خاکی، 1390).
در پژوهش عباسی(1397) برای بدست آوردن روایی پرسشنامه از نظرات استاد راهنما و چندین تن از دیگر اساتید و متخصصین و کارشناسان استفاده شده است. و از آنها در مورد مربوط بودن سوالات ، واضح بودن و قابل فهم بودن سوالات و اینکه آیا این سوالات برای پرسشهای تحقیقاتی مناسب است و آنها را مورد سنجش قرار می دهد ، نظر خواهی شد و اصطلاحات مورد نظر در پرسشنامه اعمال گردید .
منظور از اعتبار (پایایی)، میزان دقت شاخص ها و معیارهایی است که در راه سنجش پدیده مورد نظر تهیه شده اند (ساروخانی، 1390). برای بررسی همسانی درونی آزمون روش های مختلفی وجود دارد. روش آلفای کرونباخ، روش گوتلن، روش دو نیمه کردن، روش موازی محدود، روش کودر- ریچادسون از جمله این روش ها هستند.
این پرسشنامه در پژوهش عباسی(1397) اعتباریابی شده است،
ضرایب پایایی پرسشنامه های تاب آوری در پژوهش عباسی 1397
ابعاد
ضریب پایایی
شایستگی / استحکام شخصی
81/0
اعتماد به غرایز شخصی، تحمل عواطف منفی
76/0
پذیرش عواطف مثبت، عوطف امن
74/0
مهار
76/0
معنویت
73/0
کل
89/0
منابع
سرمد، ز.؛ بازرگان، ع. و حجازی، ا. (1387) روش های تحقیق در علوم رفتاری، چاپ دوازدهم، تهران: انتشارات آگاه.
عباسی، مجتبی(1397)، تاثیر آموزش های مبتنی بر ذهن آگاهی بر تاب آوری، سلامت عمومی و کیفیت زندگی شهروندان تهرانی، پایان نامه کارشناسی ارشد روانشاسی مثبت نگر-اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد الکترونیکی.
Alvord, C. B., Bcgar, D. & Diana, H. (2006). Resiliency Determinants and Resiliency processes among female adult survivors of childhood sexual abuse.
Connor, K. M. & Davidson, J. R. T. (2003). Development of new resilience scale: the connor – Davidon, Resilience scale (CD-RISC). Depression and .anvety, 18,
1. Alvord
—————
————————————————————
—————
————————————————————
پرسشنامه استاندارد تاب آوری کانر- دیویدسون (CD-RISC) موسسه آنامیس مهرجنوب
@dr.reza_brm
تلفن: 07633680163