بررسی و مقایسه میزان رضایت مندی زناشویی زنان شاغل
مقدمه
موضوع پژوهش
بررسی و مقایسه میزان رضایت مندی زناشویی زنان شاغل دیپلم و غیر شاغل دیپلم شهرستان آبیک در سال 81
اهمیت پژوهش
اهداف پژوهش
فرضیه های تحقیق :
فرض تحقیق :
تعریف اصطلاحات و مفاهیم :
متغیرها
مقدمه :
رضایت مندی زناشویی
رضایت مندی زناشویی و خانواده
سن ازدواج
همسر یابی
هدف اصلی ازدواج
ازدواج و رضامندی زناشویی
مقاصد ازدواج و تاثیر بر رضایت مندی
2-تکامل
3 – بقای نسل
ازدواج به عنوان پدیده ای اجتماعی :
آثار و نتایج ازدواج و رضامندی زناشویی در اسلام
عوامل موثر بر رضامندی و تحکیم روابط زناشویی
1 – ابراز محبت و عشق زوجین نسبت به یکدیگر :
2-احترام به همسر
3 – روابط جنسی
4 – مسائل اقتصادی و اجتماعی :
5 – ارتباط با اقوام :
6-نظام ارزشی و عقیدتی و مذهبی
7 – علائق و طرز تفکر
8 – تحصیلات و طبقه
عوامل موثر در تحکیم روابط زناشویی :
ازدواج از لحاظ اجتماعی :
اشتغال زنان :
یک مشکل در رابطه با شاغل بودن زنان :
تاثیر رضایت مندی زناشوئی و رضایت از زندگی بر نهاد خانواده :
درگیریها در حیات زناشوئی :
عوامل موثر در گسیختن رابطه زناشویی :
تحقیقات انجام شده در داخل کشور :
تحقیقات انجام شده در خارج
نمونه و جامعه تحقیق
روش نمونه گیری :
حجم نمونه :
ویژگی های نمونه :
ابزار سنجش :
روش جمع آوری اطلاعات
جدول
تجزیه وتحلیل
فرمول محاسبه انحراف استاندارد
خلاصه تحقیق
بحث و نتیجه گیری
محدودیت ها و مشکلات پژوهش
پیشنهادات
در سطح نظری
در سطح علمی
فهرست منابع:
مقدمه
ازدواج و تشکیل خانواده یکی از مسائل مهمی است که در زندگی انسانها آثار فراوانی از نظر رشد و ارتقا شخصیت و نیل به کمالات اخلاقی و انسانی و همچنین حفظ بهداشت روانی و افزایش کارائی می تواند داشته باشد . اثرات مطلوب ازدواج منوط به شرایطی است که منجر به رضامندی از زندگی زناشویی و نهایتااز زندگی می شود . شروع و آغاز بودن آدمی روی کره خاکی همراه خانواده بوده است . هر کدام از ادیان الهی صرفنظر از نوع بینش آنها به حهان بدون شک با خانواده همراه بوده است . خانوادخ کانونی است که در تامین ارزشهای اجتماعی چون قدرت ، ثروت ، تقوی و احترام و … برای افراد موثر بوده و بهترین وسیله گسترش محبت در میان افراد حامعه است .
خانواده نهادی است که در طی تاریخ و در هر جامعه شکل یا ساخت و کارکرد و کنش معین داشته و اولین و مهمترین کنش آن تامین نیازهای عاطفی اعضاء و ترویج و اشاعه این نیازها از راه ایجاد روابط محبت آمیز و دوستیهای ژرف در میان افراد جامعه است.
از نظر روان شناسی خانواده به عنوان اولین محیط شکل گیری شخصیت انسانها از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است . در این رابطه آنچه که بیشتر مد نظر روان شناسی است تاثیر روابط والدین بر روی رشد سالم و متعادل عاطفی ، روانی اجتماعی و تحصیلی کودکان و یا رشد ناسالم و ایجاد اختلافات رفتاری و روانی و
. . . می باشد. کودک بیشترین تاثیر را از طریق تقلید از والدین و خانواده کسب
می کند و بنابر این میتوان گفت پایه های اولیه سلامت و عدم سلامت جامعه در خانواده شکل می گیرد . با تقریب بسیار خوبی پرداختن به خانواده و حل مسائل و مشکلات آن را می توان به عنوان جهت گیری به سوی جامعه ای سالم و توانمند و مقاوم قلمداد نموده و رشد و تعالی جامعه را در بهبود اوضاع خانواده جستجو کرد.
موضوع پژوهش
بررسی و مقایسه میزان رضایت مندی زناشویی زنان شاغل دیپلم و غیر شاغل دیپلم شهرستان آبیک در سال 81 .
این تحقیق با ارائه پرسشنامه رضایت زناشویی ENRLCH (ضمائم) انتخاب شده است . که به دو گروه از زنان شاغل و غیر شاغل دیپلم در سال 81 انجام گرفته است تا مقایسه ای گردد بین رضایت مندی زناشویی که به عنوان متغیر وابسته و زنان شاغل و غیر شاغل به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شده اند.
رضایت مندی زناشویی که باعث ثبات و دوام زندگی زناشویی می شوند و به طور مستقیم تاثیر مثبتی بر خانواده داشته و در نتیجه به ایفای درست کنش ها و نقش های خانواده منجر خواهد شد .
اهمیت پژوهش
پیش از هر چیز باید برای سلامت خانواده تلاش کرد چرا که اگر خانواده سالم باشد افراد سالم تحویل اجتماع میدهد و اگر خانواده آشفته و ناسالم باشد ، به افزایش جنایات ، بیماریهای روانی ، الکلسیم ، اعتیاد به مواد مخدر ، فقر اقتصادی و فرهنگی ، جوانان از خود بیگانه و بسیاری ناراحتی های اجتماعی دیگر کمک می نماید. همه ما باید سعی خود را در بهبود و پیشرفت خانواده به کار ببریم تا میزان رضایت مندی زناشویی نیز بالا رفته و مشکلات اجتماعی بهبود یابد.
یکی از مسائل عمده حاضر افزایش سرسام آور طلاق می باشد. بیش از %60 پیوندهای زناشویی در آمریکا به شکست می انجامد . در هر سال حدود 1 میلیون زن و شوهر از هم جدا شده و متوسط طول ازدواج و زندگی زناشویی در آمریکا 4/9 سال است .
اهداف پژوهش
به طور کلی هدف از پژوهش حاضر مقایسه رضایت مندی بین زنان شاغل دیپلم و غیر شاغل دیپلم پهرستان آبیک در سال 81 می باشد .
با توجه به این موضوع که پرسشنامه رضایت ENRLCH در مورد دو گروه ذکر شده انجام می گیرد .
فرضیه های تحقیق :
فرض پوچ : میزان رضایت مندی از زندگی زناشویی زنان شاغل دیپلم و زنان غیر شاغل دیپلم هیچ تفاوتی وجود ندارد .
فرض تحقیق :
در میزان رضایت مندی از زندگی زناشویی زنان شاغل دیپلم و زنان غیر شاغل دیپلم رابطه معناداری وجود ندارد .
تعریف اصطلاحات و مفاهیم :
الف ) تعریف نظری : احساسات عینی از خشنودی و لذت تجربه شده توسط زن یا شوهر موقعی که همه جنبه های ازدواجشان را در نظر بگیرید رضامندی یک متغیر نگرشی است و بنابر این یک خصوصیت فردی زن و شوهر میباشد .
ب ) تعریف عملیاتی : مجموعه احساسات عینی از خشنودی و لذت تجربه شده که شخص به وسیله میزان کاملا موافق – موافق ، مخالف و کاملا مخالف بابیانیه های موجود و در پرسشنامه رضایت زناشویی از مقیاسهای به عمل می آورد و میزان آن از طریق محاسبه نمره در پرسشنامه برآورد می گردد .
رضایت زناشویی بالا : وضعیت فردی است که نمره او بالاتر از 70 باشد و نشانگر رضایت فوق العاده از روابط زناشویی بین همسران است .
رضایت زناشویی پایین : وضعیت فردی است که نمره او کمتر از 30 باشد و نشانگر نارضایتی شدید همسران از روابط زناشویی است .
رضایت زناشویی متوسط : وضعیت فردی است که نمره او بین 40 تا 60 باشد که نشانگر رضایت نسبی و متوسط از روابط زناشویی همسران است .
متغیرها
متغیر مستقل : زنان شاغل و غیر شاغل دیپلم
متغیر وابسته : رضایت مندی زناشویی
متغیر کنترل : ازدواج تحمیلی ، ارائه پاسخ های ساختگی به پرسشنامه و ناتوانی در فهم موادتست در بعضی از آزمودنیها را می توان مواردی از متغیر کنترل محسوب کرد .
مقدمه :
"همسر خوب به منزله عصای محکمی است که در سنگلاخ حیات می توان به آن تکیه نمود و هنگام بدبختی و فقر از مشفقت و غمخواری وی تسلی و دلداری یافت ."
"ساموئل اسمایلز"
تشکیل کانون خانواده به عنوان یک هسته مهم و سرنوشت ساز اجتماعی یک ضرورت اجتناب ناپذیر زندگی شرافتمندانه بشری می باشد و نقش سعادت آفرین این بنیاد و نیز تاثیر ویرانگر آن را روی زندگی انسانها و در نتیجه روی جامعه هرگز نمی توان نادیده گرفت . دکتر الکس کارل دانشمند زیست شناس بزرگ اجتماعی در این باره می نویسد : آینده یک ملت وبدبختی یا خوشبختی آن به ارزش خانواده و اجتماع بستگی دارد و هیچ چیز دشوارتر از قطع ریشه عادت مند اجتماعی افراد نیست . بنابراین برای تشکیل این کانون مقدس و حفظ ارزشها و معیارهایی که این نهاد رابه نابسامانی و مصائبی که در جهان امروز افراد فراوانی را به سرگذشتها و سرنوشتهای دردناکی گرفتار ساخته است ، مطالعه ، دقت ، مقررات و مراقبت های حساب شده ای لازم است بکار گرفته شود زیرا جوامعی که هم در تشکیل خانواده و هم در حفظ آن ، موازین و مقررات عملی و نظری رانادیده گرفته یا گاهی به کوتاهی و غفلت مبتلا شده و گاهی مرزها و چهارچوبهای منطقی و انسانی را بهم ریخته اند اکنون با حوادث تلخ و شرایط بسار سخت و غمباری دست به گریبان می باشند .
خانواده کانون پذیرایی از نسل آینده است . در این کانون نهال ارزشهای انسانی که بذر آن در لحظه آفرینش در ضمیر آدمیان پاشیده شده است باید رشد و نمو کرده درخت انسانیت به بار بنشیند . از این رو هیچ یک از نهادهای اجتماعی نقشی را که خانواده در ساختار فکری – روحی و اخلاقی انسان دارد نمی تواند ایفا کند . نابسامانی های اجتماعی در بسیاری از موارد ناشی از نابسامانی در خانواده هاست و سعادت یک اجتماع بستگی کامل به وجود خانواده های سالم و سعادتمند دارد در خانواده است که انسان از لحظه های آغازین زندگی با تربیتی که از پدر و مادر دریافت می کند شکل می گیرد و ناآگاهانه به مسیری خاص سوق داده می شود . اگر خانواده ها نقش خود را به درستی ایفا نکنند نهادهای اجتماعی دیگر این خلاء را پر نمی کنند .
رضایت مندی زناشویی
بعد از پرداختن به خانواده و ازدواج و روابط زناشویی که در قسمت های پیش مورد بحث و بررسی قرار گرفت حال باید دید رضایت مندی چیست ؟ و اندیشمندان و متفکران آنرا چگونه تعریف می کنند و چه عواملی را برای ایجاد و یا افزایش میزان آن در خانواده ها ذکر می نماید .
شعاری نژاد می گوید :
در رضامندی به آن حالت موجود زنده گفته می شود که تمایلات محرک وی به هدف خود رسیده اند ، احساسی که شخص هنگام رسیدن به آرزوهایش پیدا می کند و ینچ و دیگران معتقدند که رضایت زناشویی انطباق بین وضعیتی که وجود دارد و وضعیتی که مورد انتظار است ، می باشد طبق این تعریف رضایت زناشویی وقتی وجود دارد که وصعیت موجود فرد و روابط زناشویی با وضعیت مورد انتظار خود منطبق باشد .
سلیمانیانبه نقل از هاکینز1 رضامندی زناشویی را چنین تعریف می کند و احساسات عینی از خشنودی ، رضایت و لذت تجربه شده توسط زنان یا شوهر موقعی که همه جنبه های ازدواجسان را در نظر می گیرند .
رضایت یک متغیر نگرشی است و بنابر این یک خصوصیت فردی زن وشوهر محسوب می شود . طبق تعریف فوق ، رضایت زناشویی در واقع نگرش مثبت و لذت بخش است که زن و شوهر از جنبه های مختلف روابط زناشویی خود دارند . و نارضایتی زناشویی در واقع نگرشی منفی و ناخشنودی از جنبه های مختلف روابط زناشویی است .
رضایت فرد از رابطه زناشویی موجب رضایت وی از خانواده شده و رضایت از خانواده در حکم رضایت از زندگی به طور کلی می باشد .
اولسون2 و دیگران 1989 در این زمینه می نویسد :
سه زمینه کلی رضامندی وجود دارد که با یکدیگر تداخل داشته و وابسته به یکدیگرند و عبارتند از رضایت افراد از ازدواجشان ، رضایت از زندگی خانوادگی و رضایت از زندگی بطور کلی .
تحقیقات اولسون و دیگران نشان داد که رضایت زناشویی و رضایت خانواده در حدود %70 همبستگی دارند و رضایت از خانواده و رضایت از زندگی به طور کلی حدود %67 همبستگی دارند .
مزلو معتقد است شرط دست یافتن به تحقیق خود ، ارضای چهار نیاز مقدماتی تر است : 1 – نیازهای جسمانی 2 – نیازهای ایمنی 3 – نیازهای عاطفی و احساس تعلق 4 – نیاز به احترام
رضایت مندی زناشویی و خانواده
خانواده اصلی ترین نهاد هر جامعه ای محسوب می گردد و هر خانواده را باید خشت زیربنای جامعه . کانون اصلی حفظ سنت ها و ارزش های بالا و مورد احترام ، شالوده مستحکم مناسبات پایدار اجتماعی و روابط خویشاوندی ، مبداء بروز و ظهور عواطف انسانی ، کانون صمیمانه ترین روابط میان افراد و مهد پرورش فکر و اندیشه و اخلاق و تعالی روح انسانی بحساب آورد .
توسلی می گوید :
خانواده یک واحد اجتماعی است که در درون یک فرهنگ رشد می کند و شکوفا می شود و ضنانکه ارزشهای برتر و هدف های متعالی که رشد خانواده و تکامل جامعه را تامین می کند و هنجارها و نرم ها و انتظارات و توقعات متقابل و رفتارهای متکی بر ان که پیوند ناگسستنی با هدف ها و ایدئولوژی ها دارد . معنویت و کمال گرایی را در تعامل و همزیستی صرفا مادی خانواده وارد نسازد ممکن نیست به شناختی جامع از خانواده و جایگاه اعضای آن دست یابیم .
هیچ جامعه ای نمی تواند از سلامتی برخوردار باشد مگر آنکه خانواده هایی سالم داشته باشد . تمامی آسیب های اجتماعی متاثر از خانواده است .
سن ازدواج
سن ازدواج در اسلام یعنی سن تمتع و نکاح ، زمانی که دختر و پسر به سن مزبور می رسند یا به اختیار می توانند ازدواج کنند یا به احیار . به اختیار آنست که درک مسولیت خانوادگی را داشته باشند و بتوانند همسرداری کنند . پس سن ازدواج در اسلام اگر به اختیار بود در کلمه آمادگی خلاصه می شود و با توجه به کلمه اختیار سن ازدواج یعنی سنی که بتوانند به یکدیگر خیر برسانند . اما سن ازدواج به احیار ، زمانی است که پسر یا دختر متوجه می شوند که به علت نداشتن همسر ممکن است به گناه آلوده شوند . گناهان بزرگی چون زنا ، لواط ، استمناء ، چشم چرانی و . . . و با توجه به کلمه احیار یعنی تنسی که باید توسط یکدیگر مهار شوند . ازدواج یک امر غریزی و طبیعی است و اینکه پروردگار می فرماید همه چیز را زوج آفریدیم و امروزه نیز حتی به ماده و ضد ماده رسیده اند از کجا که جمادات نیز نر و ماده نداشته باشند و روزی به عنوان نر و ماده معرفی نشوند ؟ به هر صورت بازار عرضه و تقاضای ترد انسان تعطیل بردار نبوده و پاسخ به ندای قدرت بقای نسل خاموش شدنی نیست . اما در چه سنی باید صدای آمادگی و اعلام استعداد را بند نمود ؟ زمانیکه قدرتهای درونی برانگیختگی را شروع می نمایند و غدد مربوطه کار خود را آغاز و کانون های محرک مشتعل می شوند و در این زمان است که به نظر اسلام با آن همه استقلال و آزادگی که بهره و ویژه و حق و حقوق انسانهاست . چون اهمیت گناه و آلودگی فوق العاده ای دارد چنانچه احتمال وقوع گناه می رود استقلال و آزادگی به قید و بند و جوب ازدواج درآمده او را به خانه تطهیر و تمتع از همسر شرعی می کشاند .
همسر یابی
اگر بخواهیم لیست کاملی از عواملی که برای یک ازدواج موفق ضروریست ، در اینجا بیاوریم ممکن است این تصور را در ذهن افراد ایجاد کند که انتخاب همسر مناسب بسیار دشوار است . خوشبختانه اکثر ما به ضرورت مقاومت در برابر احساسات عاشقانه و همچنین تعقل مفرط در هرامری واقف هستیم . نیز همواره در خاطر داریم که اقدام به ازدواج یعنی انجام یکی از مهمترین دستورات خداوند ، بنابراین بهتر است در مورد احساسات و عقل افراط نکنیم . در اینجا به طور خلاصه نکات مهمی را در مورد همسریابی ذکرمی نماییم :
احساسات عاشقانه و خصوصا((عشق در نگاه اول))نمی تواند به تنهایی ازدواج موفقی را تضمین کند . چرا که تنها یک بعد از شخصیت طرف مقابل را در نطر می گیرد و فرد عاشق علاوه بر نادیده گرفتن صفات منفی فرد مورد نظر بوسیله فرافکنی و نسبت دادن صفات غیرواقع به او از واقعیت به دور می افتد . این نوع عشق ها دوامی ندارد ، مگر اینکه به تدریج در مقولا عشق به مفهوم تمام کلمه قرار گیرد . و ازدواج های مطلقا حساب شده نیز که تنها به خاطر دلایل شغلی و رسیدن به پول و ثروت صورت می گیرد قابل قبول نبوده و معمولا سرانجام خوشایندی نخواهد داشت . البته له دفعات مشاهدا شده است که چنین ازدواجهایی صورت گرفته و زن وشوهر بعدا نسبت به هم علاقمند شده اند ، اما اکثریت عظیمی از چنین ازدواجهایی که بر پایه عشق نادرست و غیر منطقی بنیاد نهاده شده، سرانجام خوشی نداشته است .
زن باید قدر و ارزش همسر خود را بالا برد و اگر زنی نسبت به همسرش قوی تر و باهوش تر و مجرب تر یا بیش از حد مسن تر باشد ، چنین وضعیتی برای مرد دلپذیر و خوشایند نخواهد بود . طبیعتاً مرد باید به همسر خود احترام بگذارد و هرمت او را حفظ کند . بهتر است که زن مهربانتر بوده ، از احساسات پاکی برخوردار باشد ، نیز ذوق و سلیقه و زیبایی شناسی بیشتری نسبت به همسرش دارا باشد .
از آنجائیکه ازدواج همچود یک موجود زنده می باشد ، وجود مغزی متفکر و قلبی تپنده برای ادامه حیات آن ضروریست و در صورت عدم تعادل این دو ، ازدواج به ناکامی خواهد انجامید . نباید کورکورانه تن به ازدواج داد و لازم است که هر دو چشم را قبل از ازدواج حتما گشود و با دقت ، اقدام به انجام این کار کرد . بنابراین شخص باید از یک سو خود را در برابر فرافکنی ها مصون دارد و از سوی دیگر کمال گرایی را رها کند . در این گفته که (( من صرفا به جنبه مثبت او تکیه خواهم کرد )) و سعی نماید تا دیگران را آنطوری که هستند ببیند . برای نشان دادن روی دیگر سکه بهتر است گاهی هم با سر و وضع نامرتب در برابر همسر آینده تان ظاهر شوید و خود را آنچنان که هستید به او نشان دهید . در مورد عاداتی نظیر طرز لباس پوشیدن ، سرگرمیها و غذا خوردن افراط و تفریط جایز نیست ، چرا که ممکن است بعدا نتایج ناگواری به بار آورد .
چه خوب است اگر بتوانید همسر آینده تان را به هنگام عصبانیت ، بدخلقی یا دعوا و مشاجره ملاحظه کنید ، در این صورت می توانید به خوبی ابعاد ناشناخته دیگری ار شخصیت را بشناسید . اگر پسری جوان لیوان شربتی را روی لباس تازه نامزدش بریزد یا روی کیف نو او بنشیند ، خیلی بهتر و راحت تر می تواند به خصوصیات اخلاقی او پی ببرد ، تا اینکه هفته ها با هم به گردش بروند . در ازدواج هر یک از زوجین باید خود را بدون کوچکترین چشمدانی ، قربانی دیگری بکند . البته کسی نباید صرفا به این منظور ازدواج کند که (( دخترها باید به این موضوع توجه داشته باشند .)) ازدواجی که بر اساس ترحم و دلسوزی شکل گرفته باشد ، معمولا موجب عدم رضایت زوجین می گردد .نباید با کسی که در او جذابیت نمی یابید ازدواج کنید ، نباید با کسی که از همراهی و دوستی با او خسته می شوید و شوق دیدن روی او را ندارید ازدواج کنید . نباید با کسی که چند خصوصیت ناپسند اخلاقی دارد و امیدوارید تا به مرور زمان از بین برود ازدواج کنید . چرا که ممکن است او هرگز دست از اعمال و رفتار زشت خود برندارد .
ازدواجهایی که در آن ، زوجین معتقد به ادیان مختلفی هستند می تواند مشکلات عدیده ای ایجاد کند در چنین مواقعی هر دو طرف باید ، به عقاید یکدیگر احترام بگذارند . در این گونه ازدواجها تفاوت فرهنگ و نژاد نیز مسئله ساز است .
سعادت و شقاوت ، خوشبختی و بدبختی ممکن است عوامل مختلفی داشته باشد ولی به هر حال این واقعیت انکارناپذیر است که یکی از مهمترین عوامل آن در محیط خانواده وجود همسز سازگار و قانع می باشد که زمینه سعادت را در سطح وسیعی فراهم کرده است و در خوشبختی را به روی انسان می گشاید و احیانا عوامل نگونبختی و سیه روزی را خنثی و بی اثر می سازد . پیامبر اکرم فرمودند : خداوند عزوجل فرمودند هرگاه بخاهیم برای یم نفر مسلمان خیر دنیا و آخرت را جمع کنیم برایش دلی خاشع ، زبانی ذاکر ، تنی صابر و همسری صالح و باایمان قرار می دهیم که هروقت بر او نظر کند شادمان شود و اگر غایب و در بیرون از خانه باشد ناموس خود و دارائی شوهر را حفظ نماید .
هدف اصلی ازدواج
ابتدا لازم است آیه ای مه بیان کننده هدف اصلی لزدواج می باشد ذکر کنیم :
(( خلق لکم من انفسکم ازواجا لتسکنوا الیها و جعل بینکم موده و رحمه )) (( خداوند همسرانی برای شما از جنس خودتان بیافرید تا وسیله آرامش روحی شما باشد و با اینکار مهر و عاطفه را در میان شما بوجود آورد . ))
همان طوری که از آیه فوق بر می آید به طور جدی پیروان اسلام را به تشمیل خانواده ترغیب نموده و از اجتناب و دوری از این کار بر حذی می دارد و آثار و منافع آن را رد این جهان و جهان ابدی بازگو می کند و می توان گفت : ثمره اصلی ازدواج داشتن فرزندان صالح است و تمام لذائذ طبیعی و پاداش اخروی و انس و محبت ها در میان زن و شوهر برای تحمل و تربیت تولید فرزندان استوار است و لذا روایات اسلامی پیروان خود را برای تزویج با افراد زایا تشویق نموده است و ازدواج با زنان نازا را منع می نماید . ازدواج برای انسان یک نیاز طبیعی است و فوائد مهمی را در بر دارد که اهم آنها عبارتند از :
1 – نجات از سرگردانی و بی پناهی و تشکیل خانواده
2 – ارضای غریزه جنسی ، غریزه جنسی در وجود انسان غریزه بسیار نیرومند و ارزنده ای است و به همین حهت نیاز دارد به وجود همسری که در یک محیط امن و آرام ، در مواقع احتیاج از وجودش بهره بگیرد و لذت یره تامین صحثح خواسته های عزیز تا جنسی یک نیاز طبیعی است که باید اجابت شود و الا ممکن است پی آمدهای بد روانی و جسمانی داشته باشد .
3 – تولید و تکثیر نسل : بوسیله ازدواج انسان فرزند پیدا می کند . وجود فرزند ثمره ازدواج است و باعث تحکیم بنیاد خانواده و آرامش و دلگرمی زن و شوهر می باشد و به همین جهت در قرآن کریم و احادیث نسبت به ازدواج تاکیدات فراوانی به عمل آورده است . مثال ، خدا در قرآن کریم می فرماید (( و از آیات خداوند این است که برای شما همسرانی را آفرید تا با آنها انس بگیرید )) رسول خدا فرمودند : در اسلام بنایی برپا نشده که بهتر از تزویج باشد . بنابراین هدف از ازدواج یک انسان دیندار باید این باشد که با تعاون و همکاری همسرش بتولند نفس خویش را از گناهان و بدی ها و اخلاق زشت تهذیب نماید و با عمل صالح و اخلاق نیک پرورش دهد تا به مقام شامخ انسانیت و تقرب به خدا نائل گردد و همسر شایسته و خوب و موافق برای رسیدن چنین هدف مهمی ضرورت دارد و انسان مومن که با ازدواج تشکیل خانواده می دهد و انس و محبت و آرامش و کامیابی های مشروع جنسی برخوردار میشود و در نتیجه از انحراف و تمتعات غیر مشروع و راه یافتن به مراکز فساد و اعتیادهای خطرناک و ولگردیها و شب نشینیهای خانمان سوز محفوظ و در امان خواهد بود و به همین جهت پیامبر اکرم و ائمه اطهار نسبت به ازدواج بسیار تاکید نموده اند . رسول خدا (ص) فرمودند : هر کسی که ازدواج کند نصف دینش را حفظ نموده است. همه این تاکیدات برای این است که ازدواج و تشکیل خانواده یک واقعیت طبیعی و خطری است . انسانها بدون اینکه اختیاری از خود داشته باشند و بر اساس تجهیزات درونی و طبیعی ، دختر و پسر به سوی یکدیگر جذب می شوند گویی دختر بدون پسر و پسر بدون دختر وجودشان ناقص است . اسلام هم بر اساس همین کشش های طبیعی آن دو را برای ازدواج و تشکیل خانواده ترغیب کرده است . هر انسانی اگر همه نیازمندیهای خود را برطرف کرده باشد ولی ازدواج نکرده باشد بدون تردید احساس کمبود خواهد کرد . افرادی که به ازدواج پشت می کنند ناخود آگاه بافطرت و طبیعت خود به جنگ برخاسته اند . در نتیجه چون بر خلاف فطرت و حرکت می کنند با مشکلات و دشواری فراوانی برخورد خواهند کرد ، زیرا تمایلات فطری به طور طبیعی باید ارضاء شوند و اگر منع و ممانعتی به وجود آید عامل پیدایش ناراحتی و تشویش خواهد بود پس دختر و پسر با برخورداری از تجهیزات طبیعی راهی جز ازدواج کردن و تشکیل خانواده و آشایی با شیوه همسرداری ندارند .
ازدواج و رضامندی زناشویی
ازدواج در لغت به معنی با هم قرین شده است و در اصطلاح عملی است که پیوند بین دو جنس مخالف را بر پایه روابط پایاپای موجب می شود . بنابراین دو فرد از یک جنسبه طور موقت و چه دائم ازدواج خوانده نمی شود از سوی دیگر به تعریف ازدواح ، روابط جسمانتی بین دو انسان از دو جنس مخالف به خودی خود کافی به نظر نمی رسد . چه ازدواج مستبلم انعقاد قراردادی اجتماعی است که مشروحیت روابط جسمانی را موجب گردیده ، به بیان دیگردر راه تحقیق ازدواج بایستی شاهد تصویب جامعه باشیم .
کارلسون ازدواج را به صورت زیر تعریف کرده است :
ازدواج فرایندی است از کشش متقابل بین دوفرد یک مرد و یک زن که برخی شرایط قانونی را تحقق بخشیده اند و مراسمی برای برگزاری زناشویی خود برپا داشته اند و به طور کلی عمل آنها مورد پذیرش قانون قرار گرفته و بدان ازدواج اطلاق شده است .
کلودوس استراس معتقد است که :
ازدواج برخورداریست دراماتیک بین فرهنگ و طبیعت ، یا میان قواعد اجتماعی و کشش جنسی گذشته از این چهار خصلت و ارتباط جسمانی ، تخالف جنسی ، پایایی و قرارداد اجتماعی ازدواج ارتباطی را می سازد که در مقایسه با دیگر ارتباطات دارای تامین بی نظیر است . دیگر ارتباط انسان هر یک بعدی از ابعاد را می پوشانند و حال آنکه زوجیت دارای ابعاد اقتصادی ، عاطفی و نیز روانی و اجتماعی است . به بیا ن دیگر همزیستی در درون خانواده آنان را چنان گردونه ای از ارتباط مختلف قرار می دهد که به هیچ وجه قابل مقایسه با هیچ یک از دیگر ارتباطات انسانی نیست . ازدواج و قراردادهای ناشی از آن دارای نوعی تقدس است . برخی تا آنجا پیش می روند که تقدیس زوجیت را مهمترین وجه تمایز آن از دیگر روابط بین انسانها می دانند . بعضی از جوامع برای ازدواج ارزش بالایی قائل اند و به قدری آنرا مقدس شمرده اند که حتی زمانی که ادامه زندگی مخل بهداشت روانی اعضای خانواده می شود طلاق را ممنوع کرده و زندگی مشترک زوجین را بر هم تحمیل می کنند .
ازدواج در زمره پیچیدا ترین روابط انسانی است بدرستی میتوان گفت هیچ کدام از روابط انسانی دارای ابعاد وسیع و متعدد همانند ازدواج نیست . همان طور که استراس می گوید : ازدواج مظهر برخورد فرهنگ و طبیعت است .به بیان دیگر جامعه می گوشد تا طبیعت را محار کرده و بر آن انگ فرهنگ بزنند .
مقاصد ازدواج و تاثیر بر رضایت مندی
به طور کلی مقاصد ازدواج را میتوان در اصول زیر خلاصه کرد :
1 – یافتن آرامش و سکون : ارضای غریزه جنسی و اتکاء زوحین به یکدیگر از عوامل عمدا ارامش محسوب میشود .
الف ) غریزه جنسی : نیاز جنسی با تغییر و تحولات جسمانی در دوران بلوغ ظاهر میشود که باید به شکل مناسبی ارضاء شود که این غریزه مایه آرامش روانی و فکری فری می شود .
ب ) اتکاء زوحین به یکدیگر : زندگی انسان در طول زمان به دلایل متفاوت فردی و اجتماعی دارای فراز و نشیب های بسیاری است . گاهی فشارهای ناهواسته بشدت انسان را تحت تاثیر قرار می دهد که در این هنگام انسانها نیاز با اتکاء جهت دربافت آرامش دارند تا با همقکری و یاری یکدیگر بتوانند به خوبی منافه و مشکلات را پشت سر قرار دهند بهترین کس برای اتکهء انسان است که همراهی موجب آرامش روانی و جسمانی انسان خواهد شد .
2-تکامل
انسان به دلیل اینکه به تنهایی کامل نیست به جمع می پیوندد تا نقایص خود را برطرف نماید . از طریق ازدواج نیز زوجین نارسایی های خود را برطرف و موجبات پختگی و رشد همدیگر را فراهم می آورند .
3 – بقای نسل
مهمترین عامل ادامه حیات بشری توالد و تناسل است که آن نیز در سایه ازدواج و تشکیل خانواده میسر است . در عین حال در خانواده تولد فرزندان سبب دلبستگی بیشتر زوجیت به همدیگر و همچنین به زندگیشان می باشد .
ازدواج به عنوان پدیده ای اجتماعی :
ازدواج تنها پاسخ به نیاز طبیعی نیست ، بلکه پدیده ای به تمام معنا اجتماعی محسوب میشود و از جمله شاخصهای اجتماعی ازدواج یا ممنوعیت هاییست ، یعنی قواعدی چند که جامعه برای گزینش همسر فراهم می سازد و تمرد از آن نیز عواقب جنایی به دنبال دارد . همچنین پیدایی محدودیت ها نیز از جمله شاخص های اجتماعی زناشویی است . جامعه بدون آنکه مجازات های مشخص قانونی در راه عدم رعایت برخی از موازین مرتبط با ازدواج وضع کند . می کوشد تا در عمل کار گزینش همسر را سازمانی مدون بخشد .
آثار و نتایج ازدواج و رضامندی زناشویی در اسلام
تمامی ادیا ن الهی و آیین های مختلف مذهبی عنایت ویژه ای به خانواده نموده و آن را مقدس می شمارند . زرتشت سه توصیه اخلاقی به پیروان خود نموده است
( پندار نیک ، گفتارنیک ، کردارنیک ) خانواده اولین محیط تربیتی برای انتقال مفاهیم والا به کودک و انسان شمرده می شود . در کتاب عهد عتیق مباحثی به خانواده اختصاص یافته است .کلیسای کاتولیک به وسیله تقدیس ازدواج کوشیده از آن بکاهد و نتیجه عملی آن است که ازدواج غیر قابل فسق اعلام گردیده است . در اسلام کاملترین دین الهی ، خانواده به عنوان اولین هسته جامعه و نخستین مدرسه انسان سازی دارای تعریف و جایگاه ویژه است . اسلام خانواده را اجتماع کوچکی می داند که برای پیاده شدن احکام الهی و مضامین آن شکل می گیرد .
عوامل موثر بر رضامندی و تحکیم روابط زناشویی
1 – احترام شوهر 2 – ابراز محبت شوهر 3 – توافق در معاشرت 4 – همکاری شوهر در رسیدگی به امور فرزندان بالای دبستان 5 – رضامندی از روابط جنسی 6 – مشارکت در تقسیم گیشه اقتصادی 7 – همکاری شوهر در انجام وظایف محوله 8 – همکاری شوهر در رسیدگی به امور فرزندان زیر دبستان 9 – عدم دخالت دیگران در زندگی زناشویی 10 – توافق در اشتغال .
1 – ابراز محبت و عشق زوجین نسبت به یکدیگر :
یکی از نیازهای آدمی احساس تعلق ، دوست داشتن و دوست داشته شدن است. به عقیده مزلو برآورده شدن این نیاز موجب عدم ارضای نیاز به احترام و ارزش خود شده است و راه رشد و تعالی انسان به شدت آسیب پذیرفته خواهد شد .
رسول اکرم (ص) می فرماید : وظیفه زن نسبت به شوهرش این است که مهر و محبتش را در دل بپروراند .
امیرالمومنین (ع) می فرماید : (( در هر حال با زنان سازش و مدارا کنید و به آنها گفتار خوش نشان دهید باشد که آنان نیز کردار خوش نشان دهند ))
از نظر روانی هم نرمی زبان در تحکیم روابط زناشویی و دوام مهر و محبت تاثیری بسزا دارد در حدیث آمدا است که گفتار مرد به همسر خود که من تو را دوست دارم هرگز از دل او بیرون نمی رود . پیامبر اکرم (ص) می فرماید محبت خود را به همسرتان اعلام کنید تا او آرام و مطمئن باشد .
2-احترام به همسر
نیاز به احترام یکی از نیازهای اساسی انسان است که مزلو نیز بر آن تاکید کرده است .
3 – روابط جنسی
روابط جنسی یکی از عوامل مهم رضامندی زناشویی محسوب می گردد زیرا اگر این روابطقانه کننده نباشد منجر به احساس محرومیت و ناکامی و عدم احساس ایمنی می گردد ارضای نیاز جنسی زن مشروط با آگاهی مرد نسبت به نیازهای روانی و جسمانی همسرش و چگونگی ارضای آن نیازهاست و چنانچه مرد در این مورد موفق نباشد زن دچار نارضایتی می شود و اغلب اوقات سرد مزاجی زن حاصل عملکرد شوهر است .
4 – مسائل اقتصادی و اجتماعی :
در آمد کم عدم برنامه ریزی صحیح اقتصادی و ولخرجی می تواند منجر به بروز اختلاف زناشویی شود .
حضرت صادق (ع) فرمودند : مردی که برای عائله رنج برده چون سربازی است که در راه خداوند جان بر کف نهاده است .
5 – ارتباط با اقوام :
احکام اسلام مردم را از دخالت بیهوده اطرافیان در زندگی زناشویی منع می کند در این زمینه پیامبر اکرم (ص) فرمودند : کسی که کاری کند که بین زن و شوهری جدایی افتد و به طلاق منجر شود خشم و لعنت خدا در دنیا و آخرت براوست و از نظرکردن به وجه . . . محروم می شود . به هر حال دخالت دیگران و اعمال نظر والدین یا هر کس دیگر در زندگی زوجین منشا اختلاف شده و سبب کاهش رضامندی زناشویی می باشد و اگر خانواده و اطرافیان موافق ازدواج فرزندانشان با طرف مقابل بوده و او را دوست بدارند . سبب افزایش رضامندی زناشویی و بالعکس اگر نگرش منفی نسبت به زوج فرزندشان داشته باشند سبب عیب جویی ها و خرده گیری در مورد همسر و فرزندشان شده و لذا در رضامندیشان اثر منفی خواهد گذاشت .
6-نظام ارزشی و عقیدتی و مذهبی
شباهت در عقاید مذهبی در رضامندی و سعادت خانواده اهمیت دارد که روان شناسان ازدواج دو نفر از مذاهب مختلف را کار غیر عاقلانه ای می دانند . اگر یکی از زوجین به عقاید مذهبی خود با ایمان کامل پایبند باشد ، امکان اختلاف نظر در این مورد زیاد است به علاوه تربیت کودکان بسیار متاثر از نگرش مذهبی زوجین است . مثلا اگر پدر مسلمان و مادر مسیحی باشد و هر یک پایبند به عقاید خود باشند ، تلاش در تربیت کودکان مبتنی در اندیشه دینی خود خواهند داشت و این سبب بروز اختلاف خانوادگی خواهد شد .
7 – علائق و طرز تفکر
داشتن توافق نسبت به موضوعات مهم زندگی یکی از مسائلی است که در موفقیت و رضامندی زندگی زناشویی نقش دارد . طرز فکر و نگرش نسبت به موضوعات مهم زندگی بسیار با اهمیت است چرا که بر اساس آن فلسفه زندگی مشخص می شود . از نظر شخصیتی نیز مهم است چه بسا یک مرد آرمان گرا با یک زن واقع گرا دچار مشکل می گردد و همچنین تشابه عقاید سیاسی نیز جزو مواردی است که باید به آن قبل از ازدواج توجه شود . چرا که اگر زوجین از نظر سیاسی با هم در دو قطب باشند ، احتمالا تضاد بین ایشان ایجاد خواهد شد که نهایتا به اختلاف و کشمکش منجر خواهد گردید .
8 – تحصیلات و طبقه
رضامندی و زناشویی از تحصیلات و همچنین طبقه اجتماعی ، اقتصادی زوجین نیز متاثر می باشد . ازدواج زن تحصیلکرده از خانواده سرشناس با یک مرد از طبقه پایین با عادت نامناسب زمینه سرزنش را فراهم می آورد و لذا سرخوردگی و احساس تنفر مرد را بدنبال دارد . روان شناسان به این نتیجه رسیده اند که تفاوت میان سطح تحصیل یکی از عوامل مهم اختلاف خانوادگی است .
عوامل موثر در تحکیم روابط زناشویی :
همه ما می دانیم که ازدواج کردن زیاد مشکل نیست لکن نگهداری رابطه ازدواج بسیار مشکلتر است . دیگران در رفع مشکلات مادی زوج جوان تا قبل از ازدواج می توانند کمک کنند . اما پس از ازدواج دیگر کاری از دست آنان ساخته نیست بلکه باید خود زن و مرد در این راه تلاش کنند و استقامت به خرج بدهند . یکی از علما ی علم اخلاق جاءالموتی در کتاب خود بنام (( خلق کامل )) می گوید : علم روان شناسی پس از تحقیقات و آزمایشات مکرر با این نتیجه رسیده اند که هر فرد ویژگی های روانی و اخلاقی مخصوص خود را دارد که دیگران آنها را ندارند یعنی شخصیت های افراد را آنها تشکیل می دهند و انسانها بوسیله آن خصوصیات روانی و اخلاقی از هم متمایز میگردند بعد هم می گوید : تعدد شخصیت ، طبعا تعدد اراده و تمایلات را ایجاد می کند . از طرفی انسانها به حکم طبیعت مجبورند در جامعه میان دیگران زندگی کنند حال اگر هر فردی از افراد جامعه فقط در این فکر باشد که اراده و خواست او مقدم و حاکم بر اراده دیگران بشود در ان جامعه تصادم اراده های متضاد پدید می آید و موجب اختلال نظم و آسایش می گردد .
با توجه با این اصول منظور این دانشمند این است که اگر فردی می خواهد در خانواده و یا جامعه به آزودگی زندگی کند و از یاری و کمک دیگران هم برخوردار باشد .
باید تمایلات و خواستهای خویش را به نفع ومصالح جامعه محدود کند و به خود تلقین نماید که ((من باید تمایلات و خواستهای خود را با خواست دیگران تطبیق دهم تا تضادی به وجود نیاید و حتی لازم است در موقع ضرورت از خواسته های خود صرفنظر کنم و در مواقع ضروری برای فداکاری در راه حفظ مصالح جامعه آماده باشم .))
با چنین اندیشه و تفکر است که یک انسان می تواند عضو مفیدی برای جامعه خود باشد در این صورت این اشخاص می توانند هم به جامعه نفع برسانند و هم از دیگران برای ادامه حیات خود استفاده کنند . اینک با توجه به این حقایق و واقعیتهای اجتماعی باید گفت : رعایت همین وضع در جامعه کوچک یک خانواده بیشتر مصداق دارد و به حکم ضرورت زندگی زن و مردی که در اثر ازدواج زندگی خود را شروع کرده اند نخستین و مهمترین وظیفه آنان حفظ تعادل و بقای آن جامعه کوچک می باشد و باید به خود تلقین کنند حال که سرنوشت ما را به هم پیوند داده پس باید کاری بکنیم که دوگانگی از میان ما رخت بر بندد بلکه به منزله یک روح باشیم در دو بدن ، با توجه به همین واقعیتهاست که تعالیم اسلامی ، حقوق و حدود هر یک از زن و مرد را هم به طور عموم تعیین کرده است .
از جمله عوامل موثر دیگر بر تحکیم روابط زناشوئی می توان از رابطه حجاب نام برد که از نظر طبیعی و اجتماعی با شخصیت زن عجین است در حفظ رابطه زناشوئی نقش موثری دارد .
ازدواج از لحاظ اجتماعی :
جوانانی که زن نگرفته اند قهراً برای رفع احتیاج طبیعی و بشری قوای جسمی و مادی و معنوی خود را صرف ارتباط نامشروع و معاشرت با زنهای هرجایی کرده و به جای تشکیل خانواده و تولید و پرورش فرزندان لایق و صالح همه چیز خود را از دست داده و به رواج و شیوع فحشا کمک می کنند . زیانهای اجتماعی این امر بیش از آن است که در این چند جمله بتوان تشریح کرد . درست مثل این است که مرد برزگری به جای اینکه بذر و سایر عواملی که برای زراعت در اختیار دارد و باید صرف کشت مزرعه و حاصلخیزی کند و آخر سال خرمنها محصول برداشت کند و به همین نسبت به آبادانی کشور کمک کند تمام عوامل مزبور را در مزبله ریخته انواع زیانهای صحّی و اخلاقی و اقتصادی برای خود و کسانش از آن بر می گیرد . جوانانی که زن نمی گیرند نه فقط بطور مستقیم نه فقط به فحشا هدایت می شود بلکه بطرف فساد اخلاقی سوق داده می شود .
جای سخن نیست که میل جوانان به زناشوئی و احتراز ایشان از تجرد از دو نظر به سعادت و قوت کشور و جامعه کمک موثری می کند یکی از نظر جلوگیری از شیوع فحشا و زیانهای فوق العاده که با تجرد ملازمه دارد و دیگری از لحاظ زیاد شدن جمعیت که خود به خود موجب افزایش شوکت کشور خواهد شد . افراد هر ملتی باید بدانند که ساختمان انسان اجتماعی و بالاخره همه به کمک هم نیازمندند و خواه ناخواه صلاح و فساد هریک در کیفیت زندگانی دیگری موثر است . کسان و بستگان شما بطور قطع مورد علاقه شمایند، به نیکبختی و حسن تربیت آنها نهایت دلبستگی را دارید و بنابراین در حدود توانایی خود از پرورش و تعلیم و تربیت خواهران و برادران خردسال خود فرو گذار نم کند . فقط نکته ای از آن غفلت دارید اینست که حسن خلق و تربیت و بالنتیجه سعادت عائله وکسان شما در همان حمام و دبستان و مسجد و تماشاخانه و بازار و اداره رفت و بی تربیت و فاسد الاخلاق باشند هیچگاه تماس و ارتباطی که قهراَ با آنها دارید به عائله شما اجازه نخواهد داد صالح و لایق بار آیند اگر قوم وکشور شما ضعیف و فقیر باشد هیچ وقت نخواهید توانست دم از قدرت و ثروت بزنید پس باید به شئون اجتماعی کشور و قوم خود علاقمند باشید زیرا ثروت و سعادت و مصلحت شما وابسته به صلاح و نکبختی آنهاست . زن بگیرید و فرزند پیدا کنید تا سهم خود از شیوع فحشا و زیانهای خانمانسوز آن در جامعه جلوگیری کرده به جمعیت کشور خود افزوده باشید . طهارت اخلاق ملی و افزایش جمعیت کشور به تدریج بر قوت و ثروت قومی که شما عضو آن هستید و از نیکبختی و بدبختی آن سهم دارید خواهد افزود . این امر زحمات شما را در کفالت معاش و مخارج نگهداری زن و تربیت فرزندان حیران خواهد نمود .
آری زناشوئی یکی از نوامیس و سنن تغییر ناپذیر طبیعت است و متایعت از آن چه از نظر اجتماعی چه از نظر افراد فردی حیثیت و آبرو ، خوشبختی و کامروایی شما را تامین خواهد کرد .
اشتغال زنان :
به نظر می رسد اشتغال زنان در جامعه ما هنوز جانیفتاده است و یک مساله قابل بحث می باشد و لذا باید درراه بهبود روابط اجتماعی به صورت اعم و بهبود در روابط خانوادگی به صورت اخص کوشید و این مهم ممکن نیست مگر اینکه دیدگاه جامعه و بخصوص قشر دانشجو و فرهنگی را در این مورد به سوی محدودیتها و فشارها یا بالعکس آسایش و استرس که از طریق اشتغال ممکن است بر خانواده ها حاکم باشد متمایل نمود .
به هرحال بهتر است اقشار جامعه بدانند مسائل موجود در جامعه چگونه در روابط خانواده تاثیر دارد و بخصوص اگر این مسائل به مادرانی مربوط باشد که مسئولیت در جامعه را به عهده گرفته اند یک جامعه محل کار و دیگری کوچکترین نهاد در جامعه یعنی خانواده که دیگر احتیاج به بحث در خصوص وظایف یک مادر در خانواده بر اقشار جامعه بخصوص دانشجو و فرهنگی پوشیده نیست .
یک مشکل در رابطه با شاغل بودن زنان :
مساله اشتغال زنان در جامعه ما کم وبیش مطرح است اما در منطقه آبیک این مساله با توجه به این که در این منطقه بیشتر به چشم می خورد با توجه به برخورد با قشر فرهنگی گهگاه دیده می شود که شکایاتی و یا حتی بعضی مواقع نارضایتی های از اشتغال همسر دیده می شود .
سن : زنانی که زندگی مشترک دارند زنانی هستند که با همسرشان زندگی مشترک تشکیل داده و در هر حال حاضر زندگی می کنند و حدود 20 تا 35 سال سن دارند .
تسهیلات دولت و جامعه برای زنان شاغل که در رضایت مندی از زندگی زناشوئی موثر است
چاره جویی برای زنان شاغلی که به دلایلی نمی توانند در کنار خانواده و فرزندان خویش باشند و مشغول خدمت در ارگانهای دولتی یا غیر دولتی می باشند در این راستا بر دولت و جامعه وظایفی لازم می شود .
1-تاسیس محلهایی جهت نگهداری فرزندان زنان شاغل به نحوی که این محلها نزدیک اداره یا محل کار مادران باشد . آمار سال 1365 نشان می دهد که از مجموع یک میلیون پانصد هزار نفر شاغل دولتی 419564 نفر زن هستند. همین رقم بزرگ خود بر لزوم ایجاد و گسترش مهد کودکها تاثیر
می گذارد و با توجه به میزان کم درآمد بودن برخی از زنان برای کمک به درآمد خانواده اهمیت این مساله نمود بیشتر ی می یابد . بنابراین برای استفاده بیشتر ازنیروی کار وجود امکانات و تسهیلات الزامی است .
2-ایجاد مراکزی که در آن مراکز شهریه و هزینه حداقل بوده و فشارمالی بر زنان شاغل وارد نکند چه بسا این فشار مالی باعث می شود که فشارهای دیگر روانی نیز به سراغ آنها آمده و باعث عدم موفقیت در کار و وظیفه خطیر مادری گردد . در تحقیقی که مورد اشتغال زنان در سالهای 58-65 انجام شده است روشن شده که یکی از عوامل مهم در کاهش اشتغال زنان با بالا رفتن هزینه خدمات خانگی است که یکی از آنها مهد کودک می باشد .
ایجاد مهد کودکها درمحلهای نزدیک به کار و پایین آوردن شهریه این کودکها کیفیت کاری مادران و همچنین رضایت بیشتر را بالا برده است .
تاثیر رضایت مندی زناشوئی و رضایت از زندگی بر نهاد خانواده :
خانواده سالم ، فرزندانی صالح را تحویل اجتماع می دهد و خانواده ناسالم موجب بروز مسائل فراوانی را در سطح جامعه خواهد شد . و اگر کسی در بهبود و پیشرفت خانواده نشود مشکلات اجتماعی روز به روز بیشتر دیده می شود و چراغ عمر جامعه رو به زوال و لغول خواهد بود .
افزایش سرسام آور طلاق و کم شدن متوسط طول ازدواج و یا زندگی اجباری و تحمیلی بدون رضایت از وضع موجود بین همسران ، بررسی اینکه چه عواملی سیر دوام و بقای زندگی زناشوئی شده وکدام عوامل موجب گسسته شدن پیوند های زناشوئی می گردد را ضروری می نماید .
افزایش مشکلات روانی و رفتاری در جامعه را می توان به عنوان دلیلی مهم یاد کرد که متاسفانه در بررسی های انجام گرفته در ارتباط با ایدئولوژی مشکلات خانواده وروابط ناسالم زناشوئی مهمترین عامل بوده است .بنابراین در صورت توجه به رضایت زناشوئی و مهم بودن آن از سری برنامه ریزان جامعه می توان انتظار داشت که با افزایش سطح بهداشت روانی و رضامندی بیماریهای روانی ، عاطفی و … کاهش یابد . با ارتقاء سطح رضامندی زناشوئی و رضایت از زندگی ، افراد در جامعه با آرامش خاطر بیشتری به ارائه خدمات متعدد اجتماعی ، اقتصادی و … خواهد پرداخت و مسلماً خانواده نیز در این پیشرفت متنفع خواهد شد .
تحقیقات انجام شده برروی مردانی که دارای زنان شاغل بوده و گروه دیگر که زنانشان خانه دار بودند بوسیله پرسشنامه (سازگاری دو عضو ی ساخته گراهام )که دارای 32 سوال در زمینه های مختلف زناشوئی بوده بررسی میگردید .
نمره بدست آمده میزان رضایت مردان را نشان می داد و میانگین میزان رضایت بدست آمده برای گروه اول مردانی که دارای همسران شاغل هستند 11713 برای گروه اول و5/116 برای گروه دوم بدست آمده است وانحراف استانداردگروه اول 82/13 وگروه دوم 61/14 بوده وهمانطورکه مشاهده می کرددانحراف استانداردگروه اول کمی بهترازگروه دوم بوده که این تفاوتهاازانسجام بیشتر نمرات گروهاول در اطراف میانگین است بااستفاده از فرمول دو میانگین (t) تفاوت معنی داری بین دو گروه به لحاظ رضایت از زندگی زناشوئی به دست نیامد رابطه بین اشتغال زنان و عدم اشتغال آنان به لحاظ رضایت مردانشان از زندگی زناشوئی .
درگیریها در حیات زناشوئی :
از مسائلی که به خاطر این دیدگاه زیاد پدید می آید مساله درگیری ها و اختلافات زن و شوهر است که جلوه آن در بین همسران جوان و حتی در میان میانسالان و پیران می بینیم . دو زوج جوان از آغاز با دیدی غلط و محدود وارد زندگی می شوند برای خود دنیایی رویایی و سراسر ایده آل تصور می کنند ، اطلاعاتشان از یکدیگر ، از امکانات و تواناییهای هم بسیار محدود و ناقص است و چه بسیار که با وهم و خیال خواستند برای خود دنیایی بسازند پس از گذشت یکی دو ماه و گاهی یکی دو سال که آرامش و سکونی یافتند فکر حسابرسی ها و ارزیابیها می افتند و در می یابند آنچه را که تصور می کرده اند باطل و بی حساب بوده است مدتی آنچه را که در درون دارند مخفی نگه می دارند ولی بالاخره ، روزی بهانه ای بدست می آید که بر اثر ان عقده ها منفجر شده و درگیری آغاز می گردد . بررسی ها نشان می دهد که درگیری ها در آغاز درباره مسائل بسیار جزئی است ولی بعداً به تدریج شدت یافته و دامنه پیدا می کند و کار به جاییمی رسد که نسبت به هم پرخاش و نزاع نموده و کتک کاری و ناسزا گویی را آغاز می کنند و در موارد ی کارشان به متارکه و طلاق کشیده می شود .
در توضیح این سوال که چه علت یا عللی منشاء درگیری زوجین است پاسخ را می توان به این صورت مطرح کرد :
– داشتن مفاهیم غلط و ناصواب از زندگی بخصوص زندگی خانوادگی
– عدم شناخت طرفین پیش از ورود به صحنه حیات خانوادگی
– ناآگاهی از عادات و رسوم اخلاقی و رفتار یکدیگر
– درخواستهای خارج از اندازه برای آسایش و لذت که امکان برآوردن آن نیست .
– غرور کاذب از شخصیت خود که باعث درگیریها وبد رفتارها می شود .
– سعی در اثبات برتری و سلطه خود بر دیگری که اغلب به علت امتیازات بی پایه است .
– عصبانیتهای ناشی از عوامل بیرونی که تلافی آن در خانواده صورت می گیرد.
– عدم بکار بردن عقل در زندگی و تبعیت از احساسات .
– عدم آمادگی وپذیرش رنج ها ، محرومیتها و ناکامیها .
– پیشداور یهای ناشی از جهل ، بیحوصلگی ، تعصب و غلبه جویی .
– توقعات بی جا و خارج از قدرت طرفین که آنها را به درگیری و اظطراب می کشاند .
– پشیمانی از ازدواج و احساس اینکه در این انتخاب فریب خوردهاند .
– دلگرمی و علاقه به فردی دیگر بدان خیالکه می تواند برای او همسر ایده آل باشد .
– حسادت ها و سوءظن های ناشی از بد فکری ، بد گمانی نسبت به طرف مقابل و یا آگاهی از توطئه .
– عدم توافق روحی که خود عاملی مهم برای درگیری و انحطاط حیات خانواده است .
عوامل موثر در گسیختن رابطه زناشویی :
عوامل متنوع و متفاوتی در گسیختن رابطه زناشوئی موثر است از جمله اعتیاد به الکل و هروئین و سایر مواد مخدر که در امر زناشوئی و کودکان آنان موثر است . اعتیاد این معظل بزرگ قرن ، که از عوامل اصلی گسیختن خانواده هاست که یک نوع مسمومیت عمومی به تدریج در بدن معتاد تولید می کند و همان مسمومیت وظیفه اعضاء و اعصاب بدن را مختل می کند بخصوص در ذهن و فکر آدمی اثر بدی می گذارد . حتی اعتیاد بر روی جنین مادر نیز تاثیر می گذارد و فرزندان معتادان به مواد مخدر بی اراده و ترسو ناتوان در مقابل سختی ها بار می آیند . عامل دیگر بیماریهای ژنتیک است که در گسیختن رابطه زناشوئی نقش دارد ثابت شده که مهمترین هدف ازدواج در میان انسانها ادامه بقاء نسل می باشد که این عمل به وسیله تولید مثل از طریق ازدواجهای قانونی انجام می گیرد بنابراین مهمترین عاملی که باید مورد توجه قرارگیرد رعایت بهداشت نسل است که سابقه بسیار باستانی دارد بطوری که برحسب حکایت تاریخ به زمان افلاطون منتهی می شود . مرد یا زنی که مبتلا به بیماری ژنتیک شده یا با مرد یا زنی ازدواج کرده که مبتلا به این بیماری است در مقابل این پیش آمد دو راه بیشتر ندارند : یکی اینکه از هم جدا شوند و دیگر آنکه نمی خواهند از هم جدا شوند و سعی را بر این گذاشته اند که با این موضوع کنار بیایند ولی بهر حال عامل موثری است در گسیختن خانواده .
عامل سوم عدم توجه از طرف مرد یا زن به نیازمندی های روحی همسر خود است . جوانان باید قبل از ازدواج عوامل بهم زننده رابطه زناشوئی را خوب بشناسند . انسانها دو نیاز دارند یکی نیازجسمی و مادی دیگری نیاز روحی و اخلاقی اگر زن یا شوهر تنوانند نیازهای روحی یکدیگر را شناسایی کنند خواه ناخواه در روابط آنها اختلافاتی بوجود می آید که این اختلافات ممکن است منجر به مشاجره و در نتیجه از هم گسیختن خانواده می گردد .
عامل چهارم حس بد بینی مرد نسبت به زن وزن نسبت به مرد و راه مبارزه با این حس نفاق افکن است مهمترین جنایتی که ممکن است اغلب انسانها در زندگی خود مرتکب شوند عدم توجه به قوانین طبیعی زناشوئی و هم به هم زدن رابطه ازدواج می باشد که عامل به وجود آورنده این جنایت همان حس بد بینی و خود خواهی غیر طبیعی زن و مرد می باشد که حس بد بینی و بد گمانی از این حس خود خواهی تغذیه می کند .
تحقیقات انجام شده در داخل کشور :
تحقیقات انجام شده در داخل ایران عمدتاً به بررسی علل و عوامل از هم گسیختنگی خانواده پرداخته و تعداد معدودی از پژوهشگران زمینه های رضامندی را مورد مطالعه قرار داده انددر اینجا به دو نمونه از این پژوهشها اشاره می شود .
وکیلی در سال 1366 تحقیقی به عنوان بررسی عوامل موثر بر رضامندی زناشوئی در زنان شاغل در وزارتخانه ها انجام داده نتیجه این پژوهش نشان داد که عواملی که به طور کلی موجب بروز رضامندی زناشوئی می شوند به ترتیب عبارتند از : 1- احترام شوهر 2- ابراز محبت شوهر 3- توافق در معاشرت 4- همکاری شوهر در رسیدگی به امور فرزندان 5- رضامندی زن از روابط جنسی 6- مشارکت زن در تصمیم گیرهای اقتصادی 7- همکاری شوهر در انجام وظایف مربوطه 8- همکاری شوهر در رسیدگی به امور فرزندان زیر دبستان 9- عدم دخالت دیگران در زندگی زناشوئی 10- توافق در اشتغال.
سلیمانیان سال 1373 پژوهشی به عنوان تاثیر تفکرات غیر منطقی بر نارضایتی زناشوئی در دانشجویان و معلمان دانشگاه آزاد اسلامی شهرستان بجنورد انجام دا نتیجه تحقیق نشان داد که 1 – میزان تفکرات غیر منطقی در افرادی که دارای نارضایتی زناشوئی بودهاند به طور معنی داری بیشتر از افرادی قبود که دارای رضایت زناشوئی بوده اند .
2 – تفاوت معنی داری در سطح 5% بین میزان تفکرات غیر منطقی دو حنس زن و مرد وجود ندارد .
3 – مقایسه میزان رضایت زناشوئی مردان و زنان شاغل نشان می دهد که مرد ها رضایت زناشوئی بیشتری نسبت به زنان دارند .
تحقیقات انجام شده در خارج
دیکسون و دیویدان و دیگران پژوهشی با عنوان شناختهای ناقص یا نارسا و رضامندی زناشوئی با تجزیه و تحلیل چند بعدی با شرکت 36 زوج انجام دادند نقش شناختها و روابط زناشوئی نشان دادهاند . روشهای چند متغیرها نشان دادند که نارضایتی کلی زناشوئی بوسیله باورهای نارسا و ناقص پیش بینی می شوند که همسران مورد نظر قادر به تغییر آنها نبودند .
هیتون و تیم بی اثرات سه نوع همگنی زندگی زناشوئی با استفاده از یک نمونه احتملاتی شامل بیش از 6000 زن خانه دار مورد آزمون قرار گرفت نتیجه بدست آمده حاکی از آن بود که وابستگی مذهبی حائز اهمیت ویژهای بوده و حضور در کلیسا کمک اندکی به موفقیت در زندگی زناشوئی کرده است . لیکن هیچ رابطه ای بین اعتقادبه کتاب مقدس در رضامندی به دست نیامده .
یوگف ، سارا و دیگران (1985) در پژوهش ارتباط بین رضامندی زناشوئی و درک تقسیم کارهای جاری منزل و نگهداری بچه ها را از دیدگاه نظری (موقعیت اجتماعی و برابری ) در چهار گروه از جامعه مورد تحقیق و بررسی قراردادند . نتایج وجود روابط معنی داری بین رضامندی زناشوئی و درک توزیع کارخانه و نگهداری بچه در بین تمام گروههای مورد مطالعه را نشان می داد . هیتون ، تیم بی و دیگران (1984) طی تحقیق با استفاده از اطلاعات سه فرهنگ مختلف نشان دادند که ازدواجهای همگن و موافق از نظر مذهبی رضایت بخش تر می باشند .
نمونه و جامعه تحقیق
جامعه : گروهی از زنان شاغل دیپلم (مشغول به کار در شهرستان آبیک)و زنان غیر شاغل دیپلم (خانه دار در شهرستان آبیک ) در سال 81 .
نمونه : 60 نفر از زنان شاغل و غیر شاغل شهرستان آبیک .
روش نمونه گیری :
به یک مدرسه دولتی که زنان شاغل فرهنگی در آن مشغول خدمت بودند مراجعه شد و موضوع پژوهش با مسئولین مدرسه در میان گذاشته شد و از میان معلمین تعدادی به صورت تصادفی انتخاب شدند و زنان غیر شاغل نیز به صورت تصادفی که به یک مرکز بهداشتی مراجعه می کردند انتخاب گردید .
حجم نمونه :
تعداد زنان شاغل مورد پژوهش 30 نفر همچنین تعداد زنان غیر شاغل مورد پژوهش 30 نفر بودند که جمعاً آزمودنیها 60 نفر بودند .
ویژگی های نمونه :
زنان شاغل در سن بین 38-26 بودند و زنان غیر شاغل بین 38-22 بودند . 30 نفری که از زنان شاغل انتخاب شدند در مقطع ابتدایی دبستان مشغول خدمت بودند و 30نفری که از زنان غیر شاغل انتخاب گردیدند زنان مراجعه به یک مرکز بهداشتی درمانی واقع در آبیک بوده است .
ابزار سنجش :
در این پژوهش برای سنجش میزان رضایت مندی زناشوئی از پرسشنامه ENRICH (ضمائم) انتخاب شده است . این پرسشنامه به عنوان یک ابزار تحقیق معتبر در تحقیقات متعددی برای زناشوئی مورد استفاده قرار گرفته است .
اولسون از این پرسشنامه برای بررسی رضایت زناشوئی استفاده نمود و معتقد است که ان مقیاس مربوط می شود به تغیراتی که در طول دوره حیات آدمی رخ می دهد و همچنین در خصوص تغییراتی که خانواده به وجود می آید حساس است ، هریک از موضوعهای این پرسشنامه در ارتباط با یکی از زمینه های مهم است . ارزیابی این زمینه ها در درون یک رابطه زناشوئی می تواند مشکلات بالقوه زوجها را توصیف کند یا می تواند زمینه های نیرومندی و تقویت آنها را مشخص نماید . این ابزار همچنین می تواند به عنوان یکی از ابزارهای تشخیص برای زوجهایی که جستجوی مشاوره زناشوئی و به دنبال تقویت رابطه زناشوئیشان هستند استفاده شود .
مقیاس این پرسشنامه به شرح زیر توصیف شده است :
1- پاسخ قراردادی : این مقیاس تمایل شخص برای پاسخ متعارف به سوالات پرسشنامه را اندازه گیری می کند .
2- رضایت زناشوئی : این مقیاس رضایت و انطباق با 10 جنبه زناشوئی را که در زیر آمده است ، اندازه گیری میکند.
3- موضوعات شخصیتی : این مقیاس درک شخص را از همسرش با توجه به رفتارها و ویژگیها و سطح رضایت که مربوط به این موضوعات می شود ارزیابی می کند . نمره بالا نشان دهنده یک سطح پایین از پذیرش یا فقدان راحتی با شخصیت و رفتار همسر است و نمره پایین نشان دهنده سازگاری با همسر و رضایت از شخصیت همسر است .
4- ارتباط زناشوئی : این مقیاس با احساسات ، اعتقادات و نگرشهای شخص ، نسبت به نقش ارتباط در تداوم روابط زناشوئی مربوط می شود. نمره پایین نشان دهنده آگاهی زن و شوهر و ارتباط در روابطشان و نمره بالا نشان دهنده فقدان رضایت در ارتباطشان است .
5- حل تعارض: این مقیاس نگرشها ، احساسات و اعتقادات شخصی همسر را در به وجود آوردن تعارض ارزیابی میکند موضوعها بر روی روشهایی برای خاتمه دادن به بحث تمرکز دارند ، نمره بالا نشان دهنده رضایت از روشی است که تعارضات حل می شود و نمره پایین نشان دهنده نگرشهای واقع گرایانه درباره تعارضات اجتماعی در روابط زناشوئی است .
6- نظارت مالی : این مقیاس تمرکز دارد روی علائق و نگرشهای مربوط به روش اقتصادی و مسائلی که در روابط زن وشوهر اداره می شوند . نمره پایین نشان دهنده رضایت از اداره مالی و نگرش واقع بینانه نسبت به موضوعات مالی است و نمره بالا نشان دهنده نگرانیهای مختلف در زمینه اداره مالی در روابط زناشوئی است.
7- فعالیتهای مربوط به اوقات فراغت : این مقیاس ترجیحات شخصی هر زوج را برای گذراندن اوقات فراغت ارزیابی می کند . نمره پایین نشان دهنده انطباق ، انعطاف پذیری و توافق درباره استفاده از زمانهای فعال اوقات فراغت است و نمره بالا نشان دهنده نارضایتی ازاینکه چگونه اوقات فراغت در روابط زن وشوهر مورد استفاده قرارگیرد .
8- روابط جنسی : این طبقه احساسات و نگرانیهای شخصی را درباره روابط جنسی و عاطفی با همسر ارزیابی میکند ، آنها منعکس کننده رضایت از ابراز عواطف و میزان احساس راحتی در بحثهای مربوط به موضوعهای جنسی و آمیزش جنسی است . نمره پایین نشان دهنده رضایت ابراز عواطف و نگرش مثبت درباره نقش مسائل جنسی در ازدواج و عدم توافق درباره تصمیمات مربوط به جلوگیری از حاملگی است .
9- ازدواج وبچه ها : این مقیاس نگرشها و احساسات شخصی را درباره داشتن بچه و توافق روی تعداد بچه ها ارزیابی می کند . نمره پایین نشان دهنده توافق در مورد بچه داشتن و تعداد بچه هاست و همچنین نشان دهنده درک واقع گرایانه از تاثیری که بچه ها از روابط زناشوئی می بینند و رضایت از نحوه مشخص شدن نقشها و مسولیتهای والدین است . نمره بالا نشان دهنده عدم رضایت از تصمیمات مربوط به چه داشتن و یا تعداد بچه هایی که خانواده ترجیح می دهند .
10- بستگان و دوستان : این مقیاس به ارزیابی احساسات و علائق مربوط به روابط با خویشان و اقوام همسر و دوستان می پردازد . نمره بالای آن نشان دهنده نگرش دوستان و بستگان نسبت به ازدواج و انتظارات مربوط به میزان صرف وقت با دوستان و بستگان است . نمره پایین نشان دهنده سازگاری روابط خانواده و دوستان می باشد و دلالت ر وجود زمینه هایی از تعارض دارد .
11- نقشهای مربوط به برابری زن و مرد : این مقیاس نگرشها ، احساسات و اعتقادات شخص را درباره نقشهای مختلف زناشوئی ارزیابی می کند. نمره پایین نشان دهنده ارزشهای برابر نگرانه است .
12- جهت گیری عقیدتی : این مقیاس نگرشها ، احساسات و اعتقادات شخص را درباره اعتقادات و اعمال مذهبی در زندگی زناشوئی ارزیابی می کند . نمره پایین نشان دهنده این دیدگاه است که مذهب یک بخش بیش از اندازه مهم در ازدواج است و نمره بالا نشان دهنده بی اهمیت دانستن مذهب در ازدواج است
روش جمع آوری اطلاعات
با همکاری یکی از معلمین مدرسه برای جمع آوری اطلاعات اقدام شد و همچنین از کمک کارکنان یک مرکز بهداشتی درمانی استفاده گردید . پرسشنامه رضایت زناشوئی ENRICH از 15 سوال بسته و 12 مقیاس تشکیل شده است که جز مقیاس اول که 5 سوال دارد بقیه 10 سوال است . پاسخ به سوالات به صورت 5 گزینه ای (کاملاً موافق – موافق – نه موافق – نه مخالف – مخالف – کاملاً مخالف ) است . اولسون و دیگران اعتبار این پرسشنامه را با روش آلفا ، 92% گزارش کردهاند . برای اجرای این پرسشنامه که نمونه مورد نظر به صورت تصادفی انتخاب گردید و بعد از توضیحات لازم از آنها خواسته شد که به سوالات پرسشنامه پاسخ بدهند برای جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای ، استفاده از کتابها و مجلات و پژوهشهای انجام شده در این زمینه نیز استفاده شده است .
جدول
جدول شماره یک آزمون T مستقل بین دو گروه زنان شاغل دیپلم و غیر شاغل در عامل رضایت مندی زناشوئی است .
خطای استاندارد
انحراف استاندارد
میانگین
تعداد
شاخص های آماری
94/4
13/19
137
15
زنان شاغل دیپلم
22/5
20/20
128
15
زنان غیر شاغل دیپلم
در جدول بالانتایج آزمون T مستقل بین دو گروه زنان شاغل دیپلم و غیر شاغل دیپلم در عامل رضایت مندی زناشوئی آورده شده است .
بر اساس نتایج مندرج در جدول مقدار T محاسبه شده(33/1=T) در درجه آزادی
28 با ///T جدول برابر می باشد بنابراین بین میانگین های دو گروه زنان شاغل دیپلم و غیر شاغل دیپلم تفاوت معناداری وجود ندارد .
تجزیه وتحلیل
در جدول زیر نتایج آزمون T مستقل بین دو گروه زنان شاغل دیپلم و غیر شاغل دیپلم در عامل رضایت مندی زناشوئی آورده شده است
مقدار T محاسبه شده
درجه آزادی
سطح معنی داری آزمون دو طرفه
درجه اطمینان
33/1
28
195%
60%
همانگونه که در جدول ملاحظه می گردد T محاسبه شده برابر 33/1 می باشد و این مقدار با توجه به درجه آزادی 28و سطح معنی داری آزمون دو طرف مقدار T از مقدار 76/2 =5% T کوچکتر است یعنی 33/1 > 76/2 = 5%t
میباشد و این بدان معنی است که بین رضایت مندی زنان دیپلم وشاغل و غیر شاغل ا ز زندگی زناشوئی اختلاف نظری وجود ندارد و هر دو گروه از زندگی زناشوئی نظر یکسانی دارند .
فرمول محاسبه میانگین
فرمول محاسبه انحراف استاندارد
وبلاخره برای تعیین تفاوتهای معنا دار در گروهها و قضاوت روی فرضیه های تحقیق از فرمول T در گروههای مستقل استفاده نموده ایم .
خلاصه تحقیق
این پژوهش به منظور بررسی میزان رضایت مندی زناشوئی زنان شاغل دیپلم و غیر شاغل دیپلم در سال81 انجام گرفت .
جامعه آماری تحقیق عبارت بود از زنان شاغل دیپلم و غیر شاغل دیپلم شهرستان آبیک در سال 81 .
در این پژوهش گروه مورد تحقیق بصورت تصادفی انتخاب شدند و آزمون رضایت زناشوئی ENRICH به 60نفر داده شد که 30 نفر آنها زنان شاغل دیپلم و 30 نفر دیگر زنان غیر شاغل دیپلم بودند .
نتیجه حاصل از این پژوهش بیانگر این مطلب است که بین زنان غیر شاغل و زنان شاغل در میزان رضایت مندی تفاوت معنا داری وجود ندارد . ولی نتیجه حاصل از این پژوهش را نمی توان به دیگر مناطق تعمیم داد .
و در این پژوهش فرض اول که مبنی بر عدم تفاوت بین رضایت مندی زنان شاغل دیپلم و غیر شاغل دیپلم بود مورد قبول واقع شد و فرض دوم که بیانگر وجود تفاوت در میزان رضایت مندی بود رد گردید .
بحث و نتیجه گیری
این پژوهش با موضوع بررسی و مقایسه میزان رضایت مندی زنان شاغل دیپلم شهرستان آبیک در سال 81 انجام گرفته است . نتیجه بدست آمده حاکی از این است که میزان زضایت مندی از زندگی زناشوئی بین زنان شاغل دیپلم و غیر شاغل دیپلم تفاوت معنا دار وجود ندارد .
تحقیقات مشابه ای که در این زمینه صورت گرفته است برخی حاکی از این است که زنان غیر شاغل از میزان رضایت مندی بیشتری برخورداراند . وکیلی تحقیقی در سال 1366 بعنوان بررسی عوامل موثر بر رضامندی زناشوئی در زنان شاغل در وزارتخانه ها انجام داده و نتیجه این پژوهش نشان داد که بطور کلی موجب بروز رضامندی زناشوئی می شوند به ترتیب عبارتند از : 1- احترام شوهر 2- ابراز محبت شوهر 3- توافق در معاشرت 4- همکاری شوهر در انجام وظایف مربوط امور فرزندان 5- رضامندی زن از روابط جنسی 6- مشارکت زن در تصمیم گیریهای اقتصادی 7- همکاری شوهر در انجام وظایف مربوطه 8- همکاری شوهر در رسیدگی به امور فرزندان زیر دبستان 9- عدم دخالت دیگران در زندگی زناشوئی که علاوه بر شغل فاکتورها و عاملهای دیگری نیز رضایت مندی زناشوئی را تحت تاثیر قرار میدهد . نتیجه بدست آمده از این پژوهش نیز نشان داد که عامل شغل در میزان زضایت مندی زناشوئی تفاوت معناداری ایجاد نم کند بلکه عاملها و فاکتورهای دیگری نیز میزان رضایت مندی را تحت تاثیر قرار میدهد . ولی توجه به این نکته مهم ضروری است که ممکن است جامعه آماری بدرستی انخاب نشده باشد ویا اینکه متغیرهای مزاحم و عوامل غیر کنترل که در بررسی پرسشنامه مبهم به شمار می آید و تا حدودی روایی و اعتبار پرسشنامه را تحت تاثیر قرار می دهد و یا عدم اطمینان گروه مورد مطالعه که ممکن است در مورد محرمانه بودن اطلاعات دریافت شده در مواردی شاهد جواب ساختگی و تصنعی باشیم .
محدودیت ها و مشکلات پژوهش
1- با توجه به اینکه قبل از دادن پرسشنامه اطلاعات لازم و کافی به گروه نمونه داده شد که این پرسشنامه جهت کار تحقیقی و پژوهشی است و توصیه با پاسخگوئی واقع بینانه واز روی صداقت و همچنین اطمینان دادن به ایشان در مورد محرمانه بودن اطلاعات دریافت شده بود ولی باز هم در مواردی شاهد جواب ساختگی وتصنعی بودیم .
2- عدم همکاری دانشگاههای دولتی برای در اختیار گذاشتن مطالب مورد نیاز .
1- عدم دسترسی به منابع مورد نیاز جهت یافتن پیشنه پژوهش در مورد برخی متغیرهای بکار رفته در پژوهش .
2- بدلیل اینکه گروه نمونه از یک منطقه در شهرستان آبیک انتخاب شده بودند نمی توان صدرصد نتیجه این تحقیق را به کلیه زنان شاغل و غیر شاغل نواحی دیگر تعمیم داد .
پیشنهادات
در سطح نظری
موضوع رضایت در زنا شوئی که با ارکان خانواده نهایتاً جامعه و تربیت فرزندان سالم تاثیر مستقیم دارد از مقوله های بسیار مهم زندگی خانوادگی محسوب میشود .
البته حیطه مطالعه این پژوهش در یک منطقه واقع در شهرستان آبیک است امید است که ره آورد این پژوهش بتواند راهگشای خانواده ها و والدین و زوجهای جوان گردد . نتایج پژوهش حاضر نشان داد که توجه به مساله ازدواج و کودکان ناخواسته . رفع فقر اقتصادی و معظلات اجتماعی و توجه به مسائل مادی ، عاطفی تربیتی و آموزشی و فراهم نمودن تسهیلات برای خانواده ها پیشنهادهای تازهای نیستند .
نتایج پژوهش حاضر هشداری می باشد برای خانواده ها و مسولین جامعه و همچنین می توان والدین و خانواده ها را با برنامه های پیگرد وسیع از طرق مختلف به وظایف شخصی و پرورش و برآورد نیازهای همسرانشان آگاه و مطلع نمود تا به این روش با محیط خانواده میزان رضایت مندی زناشوئی در خانواده تامین گردد .
با ابراز محبت به یکدیگر و بیان مشکلات با همسران می توان میزان رضایت مندی زناشوئی را بالا برآورد .
در سطح علمی
رضایت مندی زناشوئی به احساسات اعتقادات و نگرشهای شخصی نسبت به نقش ارتباط در تداوم روابط زناشوئی مربوط می شود . در تحقیق و پژوهشهای علوم انسانی عوامل بسیاری وجود دارد که قابل کنترل نمی باشد . در نتیجه برای پژوهشهای بعدی توصیه می شود ، تحقیقاتی بر روی زنان شاغل و غیر شاغل سایر مکانها و استانهای دیگر انجام شود و این قبیل پژوهشها در حجم وسیع تر و با نمونه بزرگتر به اجرا در آید .
فهرست منابع:
1- باقریان، میترا، نگرش نوین به اشتغال زن در ایران، امور اداری و استخدامی، 1370
2- باقریان، میترا، اشتغال و بیکاری زنان از دیدگاه توسعه، ماهنامه
3- توسلی، غلامعباس، جامعه شناسی کار و شغل، تهران 1375، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی
4- جزین، نسرین، مدیریت منابع انسانی، تهران 1375، نشر نی
5- دان بلانت، مارک جکسون، اقتصاد کار و نیروی انسانی، تیر ماه 1373
6- رافع گو، علی، روش پژوهش و چگونگی طرح، تهران 1378
7- ساروخانی، باقر، جامعه شناسی خانواده، انتشارات سمت، 1365
8- فرهنگ لغت آریانپور (انگلیسی به فارس)
9- فرهنگ غیاث اللغات
10- کبیری، قاسم، مبانی رفتار سازمانی، انتشارات دانشکده علوم اداری و مدیریت بازرگانی، تهران 1358
11- لغت نامه (دهخدا، عمید، نفیسی، معین)
12- نهج البلاغه – سید رضی
1