محرم غفاری فارغ التحصیل دکتری DBA(Doctor of Business -Administration)-
از دانشگاه خوارزمی تهران
دکتری مدیریت استراتژیک DBAازدانشگاه صنایع ومعادن ایران
مدرس دانشگاه:دانشگاه خوارزمی،دانشگاه آزاد ،دانشگاه پیام نور
مشاوره شغلی و تجاری (مدیران محترم شرکت ها –کارخانجات-شرکت های خدماتی –کسب و کارهای کوچک و بزرگ)…….. مشاور پایان نامه و پژوهش های کاربردی، مدرس کار آفرینی
مشاور اجرایی و مطالعه فنی راه اندازی کارخانجات
مدرس کلا س های آموزش ضمن خدمت و توانمند سازی مدیران
پست الکترونیکی :gaffarim3@yahoo.com
وب سایت :pajoohesh-kara.com
کانال تلگرام:pajhohesh_kasbokar@
همراه 09144067323-09142183819
خلاصه رزومه
گردشگری دریایی چیست؟
شاید تصور نمایید که گردشگری دریایی یک صنعت جدید در گردشگری میباشد، اما لازم است بدانید که این نوع از گردشگری از سال 1980 معرفی و هر روز نیز به اهمیت آن اضافه کرده میشود.
کشتی های کروز و امکانات تفریحی بسیار متنوع دریانوردی در مناطقی از دنیا که دارای شرایط مطلوب در این حوزه هستند، از جمله نشانه های گردشگری دریایی می باشند که در سفرهای خارجی می توانید آنها را مشاهده نمایید.
3
گردشگری ساحلی
امروزه در اغلب کشورهای دنیا توجه به تورهای دریایی، ورزش ها و تفریحات آبی، غواصی و سایر سرگرمی های مرتبط با ساحل و فراساحل در صدر برنامه های گردشگری قرار دارد و همین باعث شده تا کشورهای گوناگون سعی کنند حتی از کوچک ترین ظرفیت های آبی، دریایی و ساحلی خود بیشترین استفاده را ببرند.
گردشگری ساحلی یعنی همان چیزی که در سواحل دریای خزر، قشم، کیش و چابهار شاهد هستیم!
سوار شدن بر جت اسکی، قایق سواری، فلای بورد، ماهیگیری در آبهای کم عمق، شنا، تماشای غروب آفتاب و آفتاب گرفتن در ساحل ماسه ای از جمله تفریحات گردشگری ساحلی هستند و در اکثر سواحل ایران وجود دارند. در مقابل، گردشگری دریایی موجود است که کاملا با نوع قبلی متفاوت می باشد و بیشتر با دریانوردی با کشتی های کروز، غواصی و ماهیگیری در آب های عمیق در ارتباط است.
4
جایگاه ایران در گردشگری دریایی
گردشگری دریایی در ایران یک واژه ی ناملموس و تقریبا بیگانه می باشد، اما این بیگانگی دلیل بر نداشتن شرایط جغرافیایی مناسب در این حوزه نیست.
در صورتی که به نقشه ی ایران به طور دقیق نگاه نمایید، کاملا به وجود رنگ های آبی در شمال و جنوبکشورمان که نشان از دریاهای گسترده و خلیج همیشگی فارس هستند، پی خواهید برد.
فاصله ی ایران از دنیای گردشگری دریایی در شرایطی می باشد که بیش از 2500 کیلومتر مرز دریایی داریم.
نبود امکانات مناسب و نداشتن نیروی متخصص، از جمله موانع پیش رو برای گسترش گردشگری دریایی در ایران می باشد که باعث شده اند تا یکی از کانال های ارزشمند اقتصادی را از دست بدهیم.
البته قابل ذکر است است که در سال های گذشته طرح های گوناگونی در جهت توسعه ی گردشگری دریایی به وسیله ی سازمان بنادر و دریانوردی و گردشگری ایران ارائه شده اند که امیدواریم رونق را در این صنعت مهم همراه داشته باشند.
5
تاثیر گردشگری دریایی در اقتصاد
گردشگری دریایی یکی از مهم ترین فاکتورها در جذب گردشگر می باشد که با رشد و توسعه ی آن می توان شاهد بهبود اقتصاد بود.
اغلب گردشگران خارجی ایران را با آثار باستانی و تاریخی آن می شناسند و از وجود زیبایی های نهفته در دریای عمان و خلیج فارس اطلاع ندارند.
بدون شک با فراهم شدن شرایط مناسب برای سفرهای دریایی با کشتی های تفریحی کروز بر روی آب های ایران، قسمت عظیمی از ثروت ایران برای جذب گردشگران برای همگان آشکار می شود و هر روز شاهد ورود گردشگر بیشتر به کشورمان خواهیم بود.
اضافه بر این، توسعه ی گردشگری دریایی نیاز به افراد متخصص و امکانات تفریحی متنوع بر روی کشتی های دریانوردی دارد و در نتیجه شاهد اشتغال زایی زیادی در این زمینه خواهیم بود.
6
نقش گردشگری دریایی در اقتصاد و توسعه ی صنعت گردشگری
برای پی بردن به نقش گردشگری دریایی در اقتصاد و توسعه ی صنعت گردشگری کشورمان، کافیست جزیره ی زیبای کیش را تا پیش از فراهم شدن امکانات گردشگری ساحلی مثل فلای بورد، جت اسکی، بنانا سواری، غواصی و سایر ورزش های آبی تصور نمایید و با امروز آن مقایسه کنید.
زمانی که وجود این ورزش های آبی و ساحلی تا این اندازه موفق شده به جذب گردشگر کمک کند، برای گردشگری دریایی دیگر حرفی باقی نخواهد ماند.
7
روند توسعه ی گردشگری دریایی و نقش آن در اقتصاد
روند توسعه ی گردشگری دریایی و نقش آن در اقتصاد را می توان با یک مثال بیشتر شرح داد.
فرض نمایید آوازه ی آب های زیبا و آرام خلیج فارس و دریای عمان و گستردگی آبهای دریای خزر و تفریحات هیجان انگیز آن به گوش گردشگران در کشورهای همسایه و همچنین گردشگران داخلی برسد و کوله بار سفر به این مناطق بردارند.
هر یک از این گردشگران نیاز به محل اقامت و رزرو هتل و بهره مندی از شرایط رفاهی و خوردن غذا و خرید سوغات و صنایع دستی و جابه جایی در سطح شهر برای بازدید از مناطق دیدنی دارند. بنظر شما این شرایط چیزی جز رونق اقتصادی خواهد بود؟
8
گردشگری چیست؟
متخصصان امر درباره گردشگری تعاریف بی شماری ارایه کرده اند.
در این میان محمدحسین پاپلی یزدی، جغرافی دان ایرانی و چهره ماندگار، در کتاب خود به نام <<گردشگری ماهیت و مفاهیم>> در تعریف گردشگری به نقل از دیوید ویور، متخصص مدیریت گردشگری، می گوید:
گردشگری مجموع پدیده ها و ارتباطات ناشی از کنش متقابل میان گردشگران، سرمایه، دولت ها و جوامع میزبان، دانشگاهها و سازمان های غیردولتی، در فرایند جذب، حمل ونقل، پذیرایی و کنترل گردشگران و دیگر بازدیدکنندگان است.
در تعریفی که سازمان جهانی گردشگری از این مفهوم کرده است، گردشگری به فعالیت های افرادی که برای استراحت، کار و دلایل دیگر به خارج از محیط سکونت معمول خویش سفر کرده و حداکثر برای یک سال متوالی در آن جا اقامت می کنند، گفته شده که در این تعریف گردشگری به دو دسته بومی و خارجی تقسیم می شود.
9
گردشگری چیست؟
اگر بخواهیم گردشگری (tourism) را واژه شناسی کنیم، باید گفت که واژه tourism از لغت tour به معنای گشتن گرفته شده که ریشه در لغت لاتین turns به معنای دور زدن، رفت و برگشت بین مبدا و مقصد و چرخش دارد.
در فرهنگ وبستر گردشگری و مسافرت یکسان در نظر گرفته شده، اما فرهنگ لغت لانگمن گردشگری را سفری به قصد تفریح تعریف کرده است.
امروزه واژه صنعت نیز به عنوان پیشوندی در کنارگردشگری به کار می رود و در اکثر کشورها اصطلاح صنعت گردشگری پذیرفته شده است.
پذیرفته شدن اصطلاح صنعت گردشگری از این باب اهمیت دارد که اگر به لحاظ قانونی و حقوقی گردشگری به عنوان صنعت پذیرفته شود، می تواند از وام های صنعتی استفاده کند و از معافیت های مالیاتی صنایع برخوردار شود.
پس از آن که تعریفی از گردشگری ارائه شد، اکنون هنگام ارائه تعریفی مختصر از گردشگری دریایی است.
10
گردشگری دریایی چیست؟
تعریف گردشگری دریایی کاری سهل و ممتنع است.
عده ای آن را با مسافرت دریایی یکی دانسته اند و عده ای نیز آن را با گردشگری ساحلی یکسان قلمداد کرده اند.
پاپلی از آن دسته نظریه پردازانی است که گردشگری ساحلی و دریایی را یکی می داند و می گوید:
گردشگری دریایی خود به دو شاخه گردشگری ساحلی و گردشگری دریایی تقسیم می شود و در این میان گردشگری ساحلی بیشترین گردشگر را به خود جذب می کند.
او سفر به سواحل و تفریحاتی مانند جت اسکی، شنا و ماهی گیری را در زمره گردشگری دریایی شاخه ساحلی آورده است و درباره شاخه دریایی گردشگری دریایی گفته است:
گردشگری دریایی یعنی آن گونه از گردشگری که از ساحل دور می شود و به وسط دریا و اقیانوس منوط می شود و از دهه 1980 در حال گسترش است.
11
تعریف گردشگری دریایی-کاپیتان محمدرضاروشندلی
در این میان کاپیتان محمدرضا روشندلی، عضو هیات علمی دانشگاه و کارشناس اقتصاد دریا، در ماهنامه صنعت حمل ونقل گردشگری دریایی را چنین تعریف کرده است:
به مجموعه فعالیت های تفریحی و سرگرمی که در محیط های دریایی دور از ساحل توسط گردشگران انجام می شود، گردشگری دریایی می گویند.
او میان گردشگری ساحلی و گردشگری دریایی تفاوت قائل شده و می نویسد:
این گونه از گردشگری، از نظر اهمیت با گردشگری ساحلی متفاوت بوده، هرچند ممکن است شباهت هایی بین این نوع گردشگری و گردشگری ساحلی وجود داشته باشد.
نوع فعالیت های تفریحی در گردشگری دریایی، بیشتر در آب های عمیق و دور از خشکی انجام می گیرد و به تجهیزات، امکانات و آموزش های ویژه ای نیاز دارد، با خطرات بیشتری نیز همراه است.
فعالیت های تفریحی آبی مانند غواصی، سفرهای دریایی، اسکی روی آب، جت اسکی، آکواریوم دریایی، ماهی گیری در آب های عمیق، از مهم ترین جذابیت های گردشگری دریایی هستند.
از سوی دیگر کارهایی مانند شنا در ساحل، حمام آفتاب گرفتن، ورزش ها و سرگرمی هایی را که در محدوده ساحل انجام می شود، گردشگری ساحلی گویند.
12
بررسی گردشگری دریایی خزر-خلیج فارس
ایران نسبت به ۴ کشور دیگری که در نوار ساحلی خزر قرار دارند پتانسیل های بیشتری برای جذب گردشگر دارد اما نبود زیرساخت های لازم، قوانین و چارچوب های موجود، بی توجهی در جذب سرمایه گذاری خارجی موجب شده است که نتواند از این ظرفیت به درستی استفاده کند.
اگرچه صنعت گردشگری در زمره سه صنعت سودده دنیا محسوب می شود اما در ایران، سهم صنعت توریسم در درآمدهای کشور، رقم قابل ملاحظه ای نیست و گردشگری ایران با اختصاص سهمی حدود ۳۰٫۷۴۷ میلیارد دلاری از کل تولید ناخالص داخلی کشور در سال ۲۰۱۷، در رتبه ۳۵ اقتصادهای گردشگری جهان ایستاد.
سهم ناچیز صنعت گردشگری در اقتصاد ایران در شرایطی است که این کشور درزمره ۱۰ کشور نخست دنیا از لحاظ جاذبه های تاریخی و گردشگری قراردارد اما بی توجهی در شناسایی پتانسیل و ظرفیت های موجود در این زمینه، استقبال کم گردشگران خارجی را به همراه داشته است.
دراین میان، چندی پیش وزیر راه و شهرسازی به ضرورت توجه به گردشگری دریایی به عنوان یکی اززیرشاخه های گردشگری اشاره کرد.
به گفته محمد اسلامی قرار است کشتی های مسافری گردشگری و تفریحی بین بنادر دریای خزر راه اندازی شوند و روسیه هم آمادگی خود را برای راه اندازی نخستین کشتی بزرگ گردشگری خود به نام «پتر کبیر» در آب های دریای خزر اعلام کرده است.
13
راهکارهای بهبودگردشگری دریایی
اما اظهارات وزیرراه و شهرسازی برای بهبود گردشگری دریایی در دریای خزر و استفاده از ظرفیت های موجود در سواحل شمالی کشور درحالی بیان شده است که به گفته کارشناسان گردشگری، ایران نسبت به ۴ کشور دیگری که در نوار ساحلی خزر قرار دارند پتانسیل های بیشتری برای جذب گردشگر دارد اما نبود زیرساخت های لازم، قوانین و چارچوب های موجود، بی توجهی در جذب سرمایه گذاری خارجی موجب شده است که نتواند از این ظرفیت به درستی استفاده کند.
بهبود راه های دسترسی و حمل و نقل، ساخت و احداث هتل ها و مکان های اقامتی، تفریحی و رفاهی مناسب برای استفاده از گردشگران و توجه ویژه به بحث غذا و خوراک سه عامل اساسی در رونق گردشگری دریایی در سواحل شمالی کشور محسوب می شوند که برای افزایش سهم گردشگری دریایی در رشد اقتصادی کشور باید توجه ویژه ای به این سه عامل شود، البته ناگفته نماند قوانین موجود در استفاده از سواحل شمالی کشور که در سایر کشورها وجود ندارد موجب می شود که نتوان بحث گردشگری دریایی و ساحلی ایران را با دیگرکشورهای ساحلی دریای خزر مقایسه کرد.
14
ظرفیت گردشگری دریایی سواحل خزر
گردشگری دریایی در ایران با توجه به سواحل موجود در کشور به ویژه سواحل دریای خزر و همچنین با توجه به تنوع آب و هوایی که در این سواحل وجود دارد، می تواند شرایط فوق العاده ای را برای جذب گردشگر داخلی و خارجی ایجاد کند.
منطقه خزر از جمله مناطقی است که تقریبا تمامی اقلیم های آب و هوایی را در خود جای داده است. مناطقی همچون سرد و یخزده شمال، منطقه جلگه ای و دلتایی ولگا، منطقه خشک و کویری در قسمت شرقی و صحرای قره قوم، مناطق معتدل و مرطوب در قسمت جنوبی و جنوب غربی خزر و شمال ایران و آذربایجان که جنگل های انبوه را در اختیار دارند.
با توجه به پتانسیل های موجود کشورهای نوارساحلی، کشورهای همسایه دریای خزر طی سال های گذشته تدابیری را در راستای جذب بیشتر گردشگر اتخاذ و هزینه های هنگفتی را برای رونق این صنعت صرف کرده اند، اقداماتی همچون ایجاد جزایر مصنوعی، ساخت هتل های بزرگ، برج های بسیار بلند، استفاده ازکشتی های مسافری، گردشگری و تفریحی بین بنادر و ….
15
استفاده از ظرفیت جزیره آشوراده
هادی حق شناس، استاندار گلستان و کارشناس ارشد حوزه گردشگری دریایی با اشاره به عدم بهره گیری ازپتانسیل های موجود دراین بخش درباره استفاده از ظرفیت های گردشگری دریایی می گوید: متاسفانه در استان گلستان، مازندران و گیلان ظرفیت گردشگری دریایی به معنایی که مسافران داخلی و خارجی از یک مبدا سوار شده و در مقصدی پیاده شوند، وجود ندارد.
نوع آب و هوای حاکم بر استان های ساحلی دریای خزر یکی از مشکلات گردشگری دریایی در این استان ها است که موجب شده گردشگری بیشتر از نوع ساحلی باشد تا دریایی و مسافران بیش از همه از قایق های موتوری استفاده کنند.
تنها جزیره دریای خزر در استان گلستان (آشوراده) واقع است و تعدادی از مسافران با قایق های موتوری از پتانسیل های گردشگری این استان بهره می برند، اما متناسب با ظرفیت جزیره آشوراده و خلیج گرگان که در جذب گردشگر می تواند موفق باشد، عمل نشده است.
اگرچه نباید فراموش کرد که به دلیل پس روی و پیش روی دریای خزر در طول دهه های گذشته، برنامه منظمی برای بهره گیری از ظرفیت های گردشگری وجود نداشته است.
تلاش می شود تا از ظرفیت های گردشگری تنها جزیره دریای خزر، بدون آسیب به محیط زیست و با حفظ تمام استانداردهای زیست محیطی استفاده شود و از مناظر زیبای این استان، به ویژه در خلیج گرگان و جزیره آشوراده برای جذب گردشگر بهره برداری شود.
موفقیت در استفاده از ظرفیت های گردشگری دریایی، بستگی به هماهنگی سازمان های ذیربط دارد، البته سازمان میراث فرهنگی، سازمان بنادر و دریانوردی به همراه شهرداری شهرهایی که دسترسی به سواحل دارند، از ظرفیت موجود در سواحل و بنادر به درستی استفاده می کنند.
16
اختصاص ۲۲ هکتار برای گردشگری
استاندار گلستان درباره اقدامات لازم برای رونق گردشگری دریایی در سواحل دریای خزر می گوید: دو سال پیش تفاهم نامه ای برای ساخت یک سایت گردشگری به امضا رسید و قرار شد ۲۲ هکتار در جزیره آشوراده برای ارایه خدمات گردشگری درنظر گرفته شود اما به دلیل برخی مشکلات اجرای این پروژه به تعویق افتاد اما هم اکنون اقداماتی برای اجرای آن در دست انجام است.
قرار است در این ۲۲ هکتار، خدمات رفاهی و گردشگری به گردشگران ارایه شود و قرار است، این خدمات با کمترین میزان از نهاده های بتنی و با استفاده از چوب ساخته شود.
استانداری گلستان درتلاش است تا این تفاهم نامه را بدون آسیب رساندن به محیط زیست و درراستای بهبود گردشگری در این استان اجرایی کند.
17
حجم درآمدزایی وابسته به ظرفیت ها
استاندارگلستان درباره درآمدزایی بخش گردشگری دریایی برای کشور می گوید:
در دنیا، از هر ۱۰شغل یک شغل مربوط به گردشگری است و در ایران هم درآمدزایی در بخش گردشگری دریایی بستگی مستقیم به چگونگی استفاده از ظرفیت های موجود دارد. حق شناس اظهار می کند:
در زمینه گردشگری در سواحل، هنوز راهی طولانی در پیش داریم و در تلاش هستیم تا از ظرفیت های موجود استفاده کنیم اما درآمدزایی در این زمینه وابسته به حجم سرمایه گذاری ها دراین بخش است واین که چقدر در جذب مردم و گردشگر موفق باشیم و امکانات لازم را فراهم کنیم.
18
کشورآذربایجان موفق درجذب گردشگر
او درباره وضعیت گردشگری دریایی درکشورهای نوارساحلی دریای خزر می گوید:
در نوارشمالی دریای خزر جزآذربایجان و بخشی از آستاراخان که علاوه بر دریا، جنگل و فضای سبز دارند، سایر کشورها به دلیل نداشتن سواحلی به زیبایی سواحل ایران نتوانسته اند در جذب گردشگر موفق عمل کنند.
استاندار گلستان ادامه می دهد: شهر باکو فارغ از اینکه شهر زیبایی است و پتانسیل های لازم را برای گردشگری دارد، طی سال های اخیر سرمایه گذاری های بسیاری هم برای رونق گردشگری در آن انجام شده و همین موضوع موجب شده است که آذربایجان در گردشگری دریایی موفق باشد.
حق شناس اظهارمی کند: جزآذربایجان سایر کشورهای نوارساحلی دریایی خزر، جذابیت های سواحل سه استان شمالی کشورمان را ندارند بنابراین باید از این ظرفیت ها به درستی استفاده شود.
19
موفقیت سواحل جنوبی در جذب سرمایه
استاندارگلستان درباره موفقیت و رونق گردشگری دریایی در سواحل جنوبی نسبت به سواحل شمالی می گوید: پیشروی و پسروی آب در سواحل شمالی موجب شده گردشگری دریایی در دریای خزر موفقیت سواحل جنوبی را تجربه نکند.
او ادامه می دهد: در سواحل جنوبی هم جزیره کیش در جذب گردشگر موفق عمل کرده است، اما جزیره قشم یا چابهار چنین عملکردی نداشتند، درواقع جزیره کیش یک استثنا است و دلیل آن هم این است که پیش از انقلاب سرمایه گذاری فوق العاده ای در این جزیره انجام شده بود و این جزیره مرجانی استعداد بسیاری در جلب حمایت سرمایه گذار و گردشگر دارد.
به گفته حق شناس، مشکل گردشگری در نوارساحلی دریای خزر، نبود گردشگر نیست بلکه مشکل درعدم استفاده از ظرفیت ها و پتانسیل های موجود است وگرنه در برخی شهرهای شمالی با مشکل تراکم جمعیت مواجه هستیم.
استاندارگلستان اظهارمی کند: مشکل در شهرهای شمالی این است که به بهانه ساخت هتل، متل و ویلا، نوارساحلی دریای خزر اشغال شده است و دسترسی به دریا وجود ندارد.
او بیان می کند: مشکل سواحل شمالی نبود ساحل اختصاصی است اما در جنوب سواحل عمومی است و این موضوع می تواند یکی از دلایل جذب گردشگر باشد.
20
پتانسیل مناسب ایران در گردشگری
علاوه بر هادی حق شناس، مهرداد تاوتلی، کارشناس ارشد گردشگری هم به نبود زیرساخت های لازم برای استفاده از پتانسیل های کشور در جذب توریست درباره چگونگی استفاده از ظرفیت های گردشگری دریایی دریای خزر می گوید: گردشگری در دنیای امروز، یکی از ارکان مهم اقتصادی هر کشور محسوب می شود و یکی از سه صنعت سودده و درآمدزا برای کشورها قلمداد می شود.
اغلب کشورهای توسعه یافته از ظرفیت ها و پتانسیل های موجود در کشورشان برای جذب گردشگر استفاده کرده اند و کشورهای درحال توسعه هم به سمت و سویی رفته اند که پتانسیل هایشان را شناسایی کنند و از این ظرفیت ها به درستی استفاده کنند.
ایران هم پتانسیل مناسبی دربخش تاریخی، فرهنگی و … دارد و طبق اعلام سازمان جهانی جهانگردی در زمره ۱۰ کشور اول دنیا از لحاظ جاذبه های تاریخی و گردشگری و جزو ۵ کشور اول از نظر گونه های گیاهی و جانوری هستیم.
به گفته این کارشناس ارشد بخش گردشگری، ما به دلیل دارا بودن اقلیم های متنوع و مختلف از قبیل اقلیم ساحلی، جنگلی، کویری و… می توانیم در بخش گردشگری موفق عمل کنیم، چون تمامی این پتانسیل ها می تواند عواملی مناسب برای جذب گردشگر داخلی و خارجی باشد.
ساحل، دریا و جنگل از ویژگی های خوب و منحصربه فرد استان های شمالی کشور است، درواقع دو اقلیم متفاوت را در یک منطقه داریم و در سه استان شمالی در کنار دریا جنگل هم داریم که ترکیب این دو اقلیم می تواند جاذبه فوق العاده ای برای گردشگران فراهم کند به ویژه برای کشورهای حوزه خلیج فارس که اقلیم بیابانی دارند، این ویژگی ها جذاب است.
21
ظرفیت جذب گردشگر در حوزه خلیج فارس
این کارشناس ارشد حوزه گردشگری با انتقاد از بهره گیری نامناسب از ظرفیت های گردشگری ایران اظهار می کند: درحال حاضرگردشگران بسیاری از کشورهای حاشیه خلیج فارس به ایران و مناطق شمالی آن سفر می کنند، اما این سفرها سازمان یافته نیست و توسط راهنمایان صورت می گیرد.
تاوتلی بیان می کند: باید با آمایش سرزمین و شناسایی ظرفیت های موجود، از پتانسیل ها به درستی استفاده شود، گردشگری سه رکن و بازوی اصلی دارد که نخستین رکن شامل حمل و نقل و راه های ارتباطی است و باید راه های دسترسی به مناطق گردشگری اصلاح شود که این راه ها می تواند هوایی، بندری و جاده ای و دریایی باشد.
او اظهار می کند: رکن بعدی درگردشگری، بحث اقامتگاه و هتل های موجود است، اما سومین رکن یا بازوی سوم بحث خوراک و غذا است که باید این سه رکن در بهبود گردشگری مورد توجه قرار بگیرد و برای رونق گردشگری از انواع مختلف (دریایی، جاده ای و …) باید به این سه اصل توجه کرد.
به گفته این کارشناس ارشد حوزه گردشگری، برای رونق گردشگری باید در گام اول با آمایش سرزمین، ظرفیت ها و پتانسیل های موجود به ویژه در بخش دریایی شناخته شود و سپس این سه رکن یعنی راه های دسترسی، اقامتگاه ها و غذا مورد توجه قرار گیرد.
22
گردشگری گلستان و گیلان
تاوتلی با اشاره به اقدامات انجام شده در استان های گیلان و گلستان در بخش گردشگری بیان می کند: این دو استان در شناسایی و استفاده از ظرفیت های موجود در گردشگری نسبت به استان مازندران موفق عمل کرده اند.
او اضافه می کند: استان مازندران به دلیل نزدیکی به پایتخت و حضور پررنگ تهرانی ها در این استان، تلاش چندانی برای جذب گردشگر خارجی انجام نداده است و دربخش زیرساخت ها موفق عمل نکرده است چون گردشگران داخلی استقبال خوبی از استان مازندران می کنند اما دو استان دیگر نوار ساحلی دریای خزر، به دلیل فاصله ای که با پایتخت دارند، اقدامات بیشتری برای فراهم آوردن شرایط مناسب در جلب گردشگر خارجی دارند.
این کارشناس ارشد حوزه گردشگری، تصریح می کند: تلاش های بسیاری برای ساخت و احداث اقامتگاه و هتل در دو استان گلستان و گیلان انجام شده است اما در استان مازندران شاهد کمبود اماکن اقامتی، هتل و متل هستیم.تاوتلی ادامه می دهد: درواقع استان های گلستان و گیلان به دلیل اینکه اولویت بعدی گردشگران تهرانی و سایر شهرها محسوب می شوند، در زمینه زیرساخت های گردشگری بهتر از مازندران عمل کرده اند اما نمی توان گفت که بسیار موفق بوده اند.
23
مزیت گردشگری آزادراه تهران-رشت
او اظهار می کند: این دو استان، در ساخت هتل و رستوران فعالتر از مازندران بوده اند، حمل ونقل و راه های ارتباطی به استان گیلان و گلستان هم بهبود یافته به عنوان نمونه آزادراه تهران-رشت به این موضوع کمک کرده است و از ایجاد گره های ترافیکی کم کرده است.
به گفته این کارشناس ارشد گردشگری دریایی، چون مازندران مسافران همیشگی خود را دارد انگیزه ای برای بهره گیری ازظرفیت های موجود را ندارد ضمن اینکه در بین دو استان دیگر، گلستان عملکرد بهتری در گردشگری داشته است.
تاوتلی ادامه می دهد: استان گلستان به دلیل جاذبه های محیطی و فرهنگی که دارد و تمام فرهنگ ها و اقوام مختلف در آن کنار یکدیگر زندگی می کنند و همین موضوع برای گردشگران خارجی بسیار جذاب است ضمن اینکه از نظر تعدد در گونه های جانوری و گیاهی هم پتانسیل های لازم را دارد.
24
توجه به مباحث زیست محیطی
تاوتلی بااشاره به ظرفیت بالای دریای خزر در جذب گردشگر دریایی می گوید: علاوه برتلاش برای افزایش ظرفیت های ایران در این بخش باید به مباحث زیست محیطی هم توجه شود، درواقع برای رشد درآمد کشور، نباید دچار مشکلات محیط زیستی شویم.
او اظهار می کند: اگرچه جذب گردشگر خارجی و داخلی، می تواند به رونق اقتصادی کشور کمک کند اما نباید به محیط زیست نوارساحلی کشور منجر شود، درواقع عدم توجه به این مسائل در کوتاه مدت و میان مدت منجر به آسیب رساندن محیط زیست می شود، پوشش گیاهی و آب این مناطق را آلوده می کند و از جاذبه های گردشگری آن می کاهد.
این کارشناس ارشد حوزه گردشگری بیان می کند: پتانسیل خوبی برای افزایش حجم گردشگری داخلی و خارجی وجود دارد ضمن اینکه ترکیب ساحل، دریا و جنگل بسیار فوق العاده است و می توانیم در مناطق کمی از دنیا شاهد کنارهم قرارگرفتن ساحل ماسه ای و دریا باشیم.
25
موانع قانونی
تاوتلی درباره ظرفیت دیگر کشورهای نوارساحلی دریای خزر در جذب گردشگر دریایی بیان می کند: به دلیل قوانین موجود در ایران، نمی توان گردشگری دریایی و ساحلی در ایران را با کشورهای دیگر مقایسه کرد.او تصریح می کند: در بخش گردشگری دریایی و ساحلی درایران نمی توان از ظرفیت هایی مانند آفتاب گرفتن و… استفاده کرد و گردشگری سواحل در خارج از ایران به دلیل قوانین و چارچوب های دیگر متفاوت است.وجود چارچوب ها و قوانین در زمینه مسائل دینی موجب شده است که بسیاری از گردشگران مسلمان حوزه خلیج فارس از تفکیک های ایجاد شده در بهره گیری از سواحل دریایی ایران استقبال کنند.
در بخش گردشگری دریایی و ساحلی درایران نمی توان از ظرفیت هایی مانند آفتاب گرفتن و… استفاده کرد و گردشگری سواحل در خارج از ایران به دلیل قوانین و چارچوب های دیگر متفاوت است.وجود چارچوب ها و قوانین در زمینه مسائل دینی موجب شده است که بسیاری از گردشگران مسلمان حوزه خلیج فارس از تفکیک های ایجاد شده در بهره گیری از سواحل دریایی ایران استقبال کنند.
با توجه به متفاوت بودن قوانین در ایران و سایر کشورها نمی توان در بخش گردشگری دریایی و ساحلی اقدام به مقایسه کرد.
در این بخش باید زیرساخت های لازم ایجاد شود، درگام نخست باید راه های ارتباطی شهرهای ساحلی با شهرهای دیگر بهبود یابد و وسایل حمل ونقل از جمله کشتی، هواپیما، قطار و … در اختیار گردشگران قرار بگیرد.
توجه به بهداشت، امنیت و … اقامتگاه ها و هتل ها به خوبی باید مورد توجه قرارگیرد، نکته سوم هم بحث اهمیت غذا و خوراک گردشگران است، چون گردشگران نیاز به سه وعده غذایی در روز دارند که این موضوع علاوه بر ضرورت نظارت بر رستوران ها، نشانگر ظرفیت موجود برای افزایش تعداد رستوران ها در مناطق شمالی کشور است.
بحث حفظ محیط زیست و توجه به این موضوع هم به بومی ها و گردشگران داخلی و خارجی بایدآموزش داده شود، ضمن اینکه زباله های موجود در طبیعت به ویژه در استان مازندران می تواند درکاهش گردشگران هم موثر باشد.
26
دلایل بی توجهی به سواحل شمالی
یکی از انتقادات کارشناسان گردشگری این است سواحل شمالی در مقایسه با سواحل و جزایر جنوبی کشور کمتر مورد اقبال قرار گرفته است و این در حالی است که سیل گردشگران داخلی اغلب متوجه استان های شمالی و حاشیه دریای خزر است و آمارهای منتشر شده از سوی سازمان گردشگری در عید نوروز و فصل تابستان هم نشان از خاص بودن شهرهای شمالی کشور دارد.
فعالان بخش گردشگری دو علت را برای این موضوع نام می برند اولین علت این است که دولت ها تمایلی به سرمایه گذاری در این سه استان ندارند و شاید دلیل اصلی این است که با امکانات حداقلی موجود، انبوهی از مسافران و گردشگران داخلی و خارجی ازاین مناطق بازدید می کنند بنابراین لزومی برای سرمایه گذاری بیشتر نیست.
دومین علت بحث آب و هوا و پس و پیش شدن آب دریا در مناطق شمالی است که در مناطق جنوبی اینگونه نیست ضمن اینکه بحث فرهنگ و مذهب در بخش گردشگری دریایی و ساحلی، عاملی است که صنعت گردشگری در ایران را تحت تاثیر خود قرار داده است و این موضوع محدود به سواحل شمالی نمی شود و درباره سواحل جنوبی هم صدق می کند.
همچنین بررسی ها نشان می دهد که اغلب کشورهای توریست پذیر به دلیل نداشتن جاذبه های گردشگری و به منظور جذب بیشتر گردشگران از جذابیت های دیگری بهره می برند که با فرهنگ و مذهب اسلامی در تضاد است و با توجه به اینکه بخش اعظمی از گردشگران تمایل چندانی به جاذبه های تاریخی ندارند، کشورهایی همچون تایلند و ترکیه و … بیشتر مورد توجه گردشگران قرارمی گیرند.
27
گردشگری دریایی فرصتی برای رونق اقتصادی ایران
گردشگری دریایی در دنیای امروز از جذاب ترین و هیجان انگیزترین صنعت های درآمدزا و اشتغال آفرین رو به رشد است و کشورهای بسیاری دنبال توسعه و بهبود آن هستند.
گردشگری دریایی تنها به تورهای آبی محدود نمی شود بلکه ورزش ها و تفریح های آبی، غواصی و سایر سرگرمی های مرتبط با ساحل و فراساحل همگی در این بسته اقتصادی باید با هم دیده شود و زیر ساخت های لازم برای توسعه این صنعت پردرآمد و اشتغال زا ایجاد تا جاذبه های لازم برای گردشگرانی که به دنبال تنوع، آرامش، سرگرمی و نشاط و شادی هستند، فراهم آید.
خلیج فارس و مرز طولانی آن با جنوب ایران، جزیره های متعدد و سواحل زیبا نعمتی خدادادی برای استان های جنوبی کشور بویژه بوشهر است که در کنار صیادی، تجارت و ذخایر غنی نفت و گاز فرصتی طلایی است که می توان با برنامه ریزی و سرمایه گذاری مناسب در بخش گردشگری علاوه بر درآمدزایی و ارزآوری برای هزاران نفر اشتغال ایجاد کرد.
28
گردشگری دریایی دراستان بوشهر
استان بوشهر از جمله استان های ساحلی کشور است با بیش از ۹۰۰ کیلومتر مرز آبی با خلیج فارس و سواحل شنی، پارک های ملی دریایی نایبند و دیر – نخیلو، جنگل های حرا، شناگاه ها؛ اسکله ها، بنادر، شناورها، ورزشگاه ها و بوستان های ساحلی، قایقرانی، گشت های دریایی، مناطق حفاظت شده ساحلی جزایر متعدد و پرجاذبه آن، موسیقی و فرهنگ ساحل نشینان قابلیت و ظرفیت مناسبی در بخش گردشگری دریایی دارد.
هم اکنون فصول خوش آب و هوای سال بویژه اواخر، پاییز و زمستان و اوایل بهار و تعطیلات نوروزی شهرهای ساحلی استان بوشهر مملو از جمعیت میلیونی گردشگرانی است که برای بهره مندی از آب های گرم و سواحل زیبای این مناطق از سراسر کشور بویژه استان های همجوار است و روزهای تعطیل خود را در کنار ساحل به استراحت، تفریح و ورزش سپری می کنند.
29
ضرورت توسعه امکانات گردشگری دریایی
کارشناسان و فعالان بخش گردشگری در استان بوشهر براین باورند که با توسعه امکانات گردشگری دریایی در این استان ساحلی می توان علاوه بر فصل های پاییز و زمستان که شرایط جوی مناسبی دارد در فصل تابستان و اواخر بهار نیز گردشگر به این استان جذب کرد. درآمد، اشتغال، تبادل فرهنگی و توسعه اقتصادی از جمله پیام های اقتصادی و فرهنگی صنعت توریسم است.
صنعت گردشگری در برخی کشورها اقتصاد اول، دوم و سوم و در کشور ما به علت تک محصولی بودن در سه دهه گذشته توسعه لازم را نداشته ولی در دهه اخیر به واسطه جدیت و اهمیت دولت ها این صنعت سروسامان گرفت.سهم ایران از گردشگری در مقایسه با کشورهایی مانند ترکیه، ارمنستان، تاجیکستان، گرجستان و آذربایجان متفاوت است.
صنعت توریسم یک کارخانه بدون دود است و با سرمایه گذاری مناسب دولت ها در زیرساخت ها می توان بهترین خدمات گردشگری را ارائه داد و در مقابل درآمد و اشتغال بالایی را در این بخش کسب کرد. استان بوشهر جاذبه های مختلف و متنوع گردشگری دارد ولی استفاده از این ظرفیت ها در چهار فصل سال نیازمند تامین زیرساخت های لازم است.
در شرایط کنونی مسیرها و مقاصد گردشگری از استان های اصفهان، فارس، تهران، تبریز و مشهد به سمت استان های ساحلی نظیر بوشهر تغییر یافته است و این امر ضرورت توجه به تقویت زیرساخت ها و ایجاد تنوع در بخش گردشگری این استان را دوچندان می کند.
با توجه به این تغییر مسیر گردشگری و ظرفیت و جاذبه های طبیعی که در این استان وجود دارد باید با تقویت زیرساخت ها و تامین امکانات لازم، جذب سرمایه گذاران در بخش های مختلف گردشگری زمینه حضور هرچه بیشتر گردشگران را در استان فراهم کرد.
: امروز شرایط سفر از گروهی به انفرادی تغییر کرده و همین امر باعث شده هزینه ها بالاتر و درآمدها در سایر بخش ها متفاوت تر باشد به نحوی که سال گذشته توانستیم بیش از ۲ هزار مورد صنایع تبدیلی نخیلات و صنایع دریایی به گردشگران بدهیم.در کنار طبیعت و مناطق حفاظت شده آنچه که می تواند به عنوان مقصد اصلی گردشگران در استان بوشهر باشد موسیقی سنتی در کنار صنایع دستی و گردشگری دریایی است که این موارد در کنار هم در جذب گردشگر می تواند مفید و موثر باشد.
30
استان بوشهر اپراتور مهم کشور در گردشگری دریایی است
استان بوشهر از جمله استان های اصلی و از اپراتورهای مهم کشور در بخش گردشگری دریایی است که باید با برنامه ریزی و توجه به قابلیت های خدادادی در اختیار از این ظرفیت برای جذب گردشگر استفاده کرد.
استقبال گردشگران از شناور مخصوص گردشگری بیانگر این است که مهمترین مطالبه مردم دریافت خدمات گردشگری با کیفیت است.
31
گردشگری دریایی، پر مزیت اما مغفول
بالا بردن سطح آگاهی و شناخت مردم از فضاها و امکانات مسافرت دریایی و عزم و حمایت دولت در رونق صنعت گردشگری کشور و اعطای تسهیلات به افراد جامعه برای استفاده از کشتی های مسافرتی، هتل و امکانات تفریحی دریایی گامی مهم در این حوزه تلقی می شود.
گردشگری دریایی و ساحلی، یکی از مهم ترین، جذاب ترین و سودآورترین حوزه های گردشگری در جهان است. در بیشتر کشورهای دنیا توجه به تورهای دریایی، حمل نقل دریایی، ورزش و تفریحات آبی، غواصی و سایر سرگرمی های مرتبط با ساحل و فراساحل در صدر برنامه های گردشگری قرار دارد؛ مالزی برای ایجاد گردشگری پایدار در این کشور پارک های دریائی در جزایر تیکا را گسترش می دهد. کشور اندونزی نیز با استفاده از شیوه های سنتی و مدرن گردشگری دریائی را روز به روز توسعه می دهد.
32
سفرهای دریایی استرالیا برترین مقصد گردشگری دریایی جهان
در سال 2013 بیش از 20 میلیون نفر با درآمدی معادل 34 میلیارد دلار در جهان سفر دریایی داشته اند؛ و در این میان استرالیا به عنوان یکی از اصلی ترین مقاصد گردشگری دریایی جهان در سال 2012 توانسته 2.5 میلیارد دلار تنها از گردشگری دریایی خود درآمد کسب کند.
33
ظرفیت های گردشگری کشور ایران
کشورمان ایران با دارا بودن بیش از 5 هزار و 800 کیلومتر نوار ساحلی در شمال و جنوب ، وجود سواحل متنوع و ماسه ای، بندر های تاریخی، جنگل حرا، زیستگاه پرندگان و زیستگاه گاندو، اسکله های تفریحی، لنج سواری با لنج های خاطره دار، وجود جلبک های دریایی خاص، دلفین ها و لاکپشت ها و … موج سواری در تنها بندر اقیانوسی ایران، همچنین وجود مدرن ترین تفریحات دریایی و آبی در کیش و قشم سواحل ایران را خاص کرده است. اما؛ با تمامی این پتانسیل ها هنوز نوزاد است، چرا که کشورهای حوزه خلیج فارس با داشتن سهم کمی از دریای فارس امروزه، رقیب جدی کشورمان در گردشگری دریایی شده اند به طوری که امارات طی دوره ای هفت ساله در سال 2012 توانسته حدود 600 هزار گردشگر دریایی را صرفا از طریق پهلو گرفتن کروزهای مسافری پذیرایی کند؛ کشور عمان با حذف تشریفات دریافت روادید برای گردشگرانی که از طریق دریا وارد خاک این کشور می شوند، تسهیلات فراهم کرده است و رقیبی دیگر به شمار می رود و در هر ماه شاهد توقف کروز های قاره پیما در بنادر کشورهای همسایه هستیم.
34
بازارهای قشم وکیش،فرصت استراتژیک برای گردشگری دریایی
با وجود اینکه گفته می شود سالانه حدود 12 میلیون نفر سفر دریایی در کشورمان انجام می پذیرد، ولی تقریبا اغلب آن ها به قصد خرید از بازارهای مناطق آزاد قشم و کیش است و این فرصت بسیار خوبی است که می توانیم از آن در رونق گردشگری دریایی استفاده بهینه کرد.
در ساحل بندرعباس کمتر تور یا شناور گردشگری دریایی مورد توجه است درصورتی که در دوبی با اندک تغییراتی در شناورهای سنتی لنج، آنها را به لنج های گردشگری دریایی تبدیل کرده و گردشگران دریایی طی 2 ساعت گشت دریایی در آب های ساحل دوبی و صرف شام در عرشه کشتی خاطره خوشی را از سفر به همراه می برند.
این سفر به ازای هر نفر بین 200 الی 300 درهم برای اقتصاد آن کشور ارزآوری و درآمدزایی دارد و با توقف کروزها برای مدت یک یا دو روز در بندر کشورهای همسایه بین 2 تا 6 هزار گردشگز را وارد آن منطقه می کنند.
35
توریسم دریایی مزیت مطلق کشورج ا ایران
اگر کشورمان در ورود به برخی صنایع دریایی پیچیده مزیت کمتری دارد، ولی در توریسم دریایی دارای مزیت مطلق است که باید با ارتقای فرهنگ دریایی در میان مردم و نیز حمایت از سرمایه گذاری بخش خصوصی فعال در این زمینه، توسعه و رونق بیشتری به وجود آید.
وجود برخی از تورهای دریایی گردشگری در جزیره کیش و استقبال بسیار چشمگیر مردم از آنها، لزوم توسعه این صنعت را در سایر شهرهای ساحلی کشورمان توجیه پذیرتر می کند.
36
فرهنگ مسافرت دریایی در ایران
فرهنگ سازی می تواند نقش مهمی در این زمینه ایفا کند، چرا که فرهنگ مسافرت دریایی در ایران جز برای افراد ساحل نشین و بومی که در نزدیک دریاها هستند و بین جزایر تردد می کنند شناخته شده نیست.
بالا بردن سطح آگاهی و شناخت مردم از فضاها و امکانات مسافرت دریایی و عزم و حمایت دولت در رونق صنعت گردشگری کشور و اعطای تسهیلات به افراد جامعه برای استفاده از کشتی های مسافرتی، هتل و امکانات تفریحی دریایی گامی مهم در این حوزه تلقی می شود.
37
چالش های گردشگری دریایی ایران
در سالهای گذشته نیز شناور تفریحی" میرزا کوچک خان"در دریای خزر وارد عرصه گردشگری دریایی شد.
با حمایت از فعالان و تشویق سرمایه گذاری می توان تور های دریایی در کناره شهرهای شمالی به مدت یک هفته طراحی کرد و تمامی گردشگران ایرانی و خارجی را با هزینه ای مناسب به بازدید از شهر های شمال ایران سوق داد و نیز اوقات فراغت گردشگران را در شمال کشور با برنامه های متنوع دریایی غنی کرد.
همینطور می توان این تور را به کشور های شمال دریای خزر هم سوق داد و از این رو درآمد ازری همراه با برگزاری توری شگفت انگیز برای کشور به ارمغان آورد.
پهلو گیری کروزهای مسافری و قاره پیما. در تمامی بنادر های شناخته شده جهان بیش از یک جاذبه منحصربه فرد درآمد زایی قابل توجهی را نیز نصیب ساکنان آن منطقه، دولت و سرمایه گذاران کرده است.
پیشنهاد می شود، متولیان امر با فراهم نمودن زیر ساخت ها و دعوت از شرکت بزرگ کروز زمینه پهلوگیری این کروزها را در بنادر جنوبی ایران فراهم کنیم و برای مسافران آنها تور های یک روزه یا دو روزه بازدید از شیراز، اصفهان و بوشهر را پیشنهاد دهیم.
در کیش وجود مارینا نمونه کوچکی از یک طرح بزرگ و اجرا شده در تمام بنادر بزرگ است. می توان در نقاط مختلف بنادر جنوبی و سواحل جنوبی و شمالی کیش، توقفگاه ها و اسکله های تفریحی برای قایق های خصوصی و کوچک ار فراهم کنیم. فراهم نمودن اسکله و سالن های پذیرش و انتظار و راه اندازی خطوط کشتی های تفریحی از چابهار تا اروند می تواند تورهای یک هفته و ده روزه ای را برای علاقه مندان فراهم کند که در چند روز سفر تفریحی دریافتی با چندین قومیت و آداب و رسوم آشنا می شوند.
38
گردشگری دریایی؛ سودآور ناشناخته
توسعه ورزش های آبی – ساحلی همچون موج سواری، شنا، قایقرانی، غواصی، فوتبال و والیبال ساحلی، برپایی تورهای دریایی وهمچنین حمل و نقل دریایی از جمله برنامه های گردشگری دریایی ساحلی است که می تواند در جذب گردشگر و رونق تجارت دریایی بسیار موثر باشد.
گردشگری می تواند درآمدی فراتر از فروش نفت را داشته باشد و کشورهایی که از نعمت دریا بهره مند هستند، تلاش دارند تا با ایجاد جزیره های مصنوعی در سواحل از مزایای اقتصادی این صنعت بهره مند شوند، در صورتی که استان هرمزگان با بهره مندی از ۱۴ جزیره مسکونی، تجاری و غیره همچنان در این صنعت می لنگد.
39
خلیج فارس به عنوان بهترین و بیشترین ظرفیت سرمایه گذاری در صنعت گردشگری دریایی ایران
کشورهای حاشیه خلیج فارس با داشتن سهم اندکی از دریا، با برنامه های مختلف و متفاوت توانسته اند گردشگران زیادی را به سمت خود جذب و کسب درآمد کنند و در واقع رقیب جدی در حوزه گردشگری برای ایران و شهرهای ساحلی باشند اما با این حال بیشتر ظرفیت های حوزه دریایی و ساحلی در کشور ما و شهرهای دریایی از جمله هرمزگان ناشناخته، ناکارآمد و بدون استفاده مانده است.
آبهای نیلگون خلیج فارس به عنوان بهترین و بیشترین ظرفیت سرمایه گذاری در صنعت گردشگری دریایی ایران است که می توان با مدیریت آن در جهت آماده سازی زیرساخت های گردشگری از هر مترمربع و هر کیلومتر نوار ساحلی آن درآمدها کسب کرد و بازار اشتغال را رونق بخشید.
اما سهم اقتصادی و درآمدی هرمزگان و شهرهای ساحلی آن که طولانی ترین ساحل خلیج فارس را دارد و یک هزار و ۴۰۰ کیلومتر مرز آبی، ۲ هزار و ۴۰۰ کیلومتر نوار ساحلی، ۸۰ هزار کیلومتر گستره آبی و ۱۴ جزیره مهم و حساس را به خود اختصاص داده است، بسیار کمتر از دیگر همسایگان جنوبی است.
40
خلیج فارس ،اهمیت جغرافیایی وراهبردی وبرخورداری از زیستگاه های جانوری
خلیج فارس علاوه بر اهمیت جغرافیایی و راهبردی با برخورداری از زیستگاه انواع آبسنگ های مرجانی، لاک پشت ها، دلفین ها، نهنگ ها، جلبک ها وعلف های دریایی، جنگل های حرا، همچنین بندرهای تاریخی، زیستگاه پرندگان، اسکله های تفریحی، لنج سواری و مدرن ترین تفریحات دریایی و آبی در جزیره هایی همچون قشم و کیش یکی از مطبوع ترین نقاط دنیا برای گردشگران دریایی است.
در گردشگری دریایی و ساحلی همچنین باید زمینه ای ایجاد شود که گردشگران و مسافران علاوه بر استفاده از مزیت های دریا و ساحل با فرهنگ، آداب و رسوم و خلق و خوی جزیره نشینان آشنا شوند که با استفاده از تسهیلات، خدمات ساحلی، خرید اقلام و صنایع دستی منافع اقتصادی خوبی را نصیب جزیره نشینان و ساحل نشینان شود و از این طریق تقویت اقتصادی، توسعه و آبادانی در این مناطق حاصل می شود.
41
امکانات موجود گردشگری دریایی در هرمزگان
هم اکنون ۴۰ مرکز گردشگری دریایی درهرمزگان شناسایی و ساماندهی شده و مطالعات اولیه نیز به منظور جانمایی بهینه بنادر جدید دارای قابلیت پذیرش گردشگر در این استان انجام شده است.
از این مراکز۱۷ مرکز گردشگری مربوط به جزیره قشم، ۱۲ مرکز غرب، ۶ مرکز بندرعباس و شرق و پنج مرکز نیز در جزیره کیش است.
با توجه به ظرفیت های موجود، هرمزگان به عنوان استان معین گردشگری دریایی در کشور تعیین شده و برنامه ها و دستاورد های حوزه توسعه گردشگری دریایی این استان در قالب سه بسته عمرانی، فنی و دریایی طراحی شده و تاکنون در این راستا اقدام های مختلفی به منظور تحقق اقتصاد مقاومتی صورت گرفته است.
42
لذت گردشگری با سفر به جنوب
فصل پاییز و زمستان که شهرهای سردسیر از سوز سرما به خانه خزیده و برای حفظ تعادل بخشی به گرما از کنار بخاری های گازی دور نمی شوند، بهار گردشگری دریایی و ساحلی هرمزگان و گسیل مسافران و گردشگران به این سمت است.
همه ساله بویژه در ایام نوروز و در فصل پاییز و زمستان، گردشگران و مسافران زیادی برای دیدن دریا و جزایر ۱۴ گانه خلیج فارس، راهی جنوب می شوند که نیاز است ظرفیت های دریایی و ساحلی آن برای گردشگری بیش از پیش توسعه یابد.
هم اکنون دمای شهرهای هرمزگان به زیر ۱۵ درجه نمی رسد و هوا بهاری و مخصوص سفرهای دریایی است برای کسانی که آرزو دارند چند روزی را از سرما نجات پیدا کنند و به یک هوای پایدار و خنک برسند.
43
مزیت سفروگردشگری شهرهای ساحلی هرمزگان
برنامه های این فصل تنها به سفرهای دریایی و رفتن به جزیره های هرمزگان ختم نمی شود، هوا آنقدر مناسب است که دراین فصل شماری از مردم دل به دریا می زنند و آبتنی می کنند و از استخر بزرگ دریایی لذت می برند و برخی هم در این فصل به شنا در آب گرم گنو، خورگو و بندرخمیر ترجیح می دهند.
شهرهای ساحلی هرمزگان اعم از بندرعباس، میناب، سیریک، جاسک، بندرخمیر، بندرلنگه، بندرکنگ و پارسیان ظرفیت تفریح دریایی و ساحلی دارند که می توان به ورزش های آبی، شنا و قایق سواری اشاره کرد، همچنین شهرهای غیر ساحلی این استان نیز همچون رودان، بشاگرد، بستک و حاجی آباد بواسطه وجود محصولات باغی و زراعی و آثار تاریخی پذیرای گردشگران در این فصل است.
از سوی دیگر جزیره های ۱۴ گانه هرمزگان اعم از تجاری، مسکونی، نفتی و محیط زیستی نیز فضا را برای گردشگری فراهم کرده است که شماری از گردشگران به این مناطق سفر می کنند.
طبق آمارهای ارایه شده در ایام نوروز ۹۷، افزون بر۲ میلیون و ۲۰۰ هزار مسافر و گردشگر وارد هرمزگان شدند که اگر شمار ورود مسافران از ابتدای مهرماه امسال نیز قابل سنجش بود این رقم افزایش قابل ملاحظه ای می یافت.
ظرفیت های متنوع برای جذب گردشگر
کارشناسان و مدرسان حوزه گردشگری نیز معتقدند که استان هرمزگان با داشتن سواحل طولانی، جزیره های متعدد ۱۴ گانه، جنگل های حرا، آثار و بناهای تاریخی گسترده، گویش های محلی و آداب و رسوم مردم دارای ظرفیت های متنوع برای جذب گردشگر و مسافر است.
سالانه بویژه در ایام تعطیلات نوروزی و فصل پاییز و زمستان هزاران نفر برای تماشای ساحل هرمزگان و بهره گیری از سایر زیبایی ها منطقه وارد استان هرمزگان می شوند که باید رونق گردشگری بویژه در حوزه ساحل و دریا بتوان کسب درآمد کرد و به معیشت مردم کمک کرد.
افزایش گردشگر به شرطی منجر به بهبود معیشت ساکنان محلی می شود که راه های تامین آن توسط متولیان پیش بینی و فراهم شود و بدون وجود کلوب های ساحلی و عرضه خدمات به مسافران و گردشگران چیزی عاید مردم نمی شود.
سالانه هزاران نفر برای تماشای ساحل هرمزگان و بهره گیری از سایر زیبایی ها منطقه وارد این استان می شوند اما برای این که به بتوان به معیشت مردم کمک کرد باید این جاذبه ها تبدیل به ارزش افزوده شود.
هرچند افزایش تعداد گردشگرمی تواند موجب افزایش درآمد شود اما همیشه اینگونه نیست و ممکن است گردشگر همه لوازم و وسایل مورد نیاز خود را همراه بیاورد و تنها زباله اش سهم آن منطقه شود.
اگر بخواهیم جوامع محلی از حضور گردشگران بهره مند شوند، باید خدمات و امکانات مناسب، بهینه و با کیفیت را برای گردشگر فراهم کرد.
میزان پیشرفت گردشگری را برمبنای افزایش تعداد گردشگر، افراد ورودی به استان و اقامت در هتل، اندازه می گیرند که این براساس برخی مولفه ها و شاخص ها می تواند ضد پیشرفت باشد.
ظرفیت های منحصر به فرد استان هرمزگان در هر چهار سطح هوایی، زمینی، ریلی و دریایی برای جذب گردشگری
این استان ظرفیت های منحصر به فردی در هر چهار سطح هوایی، زمینی، ریلی و دریایی برای جذب گردشگری دارد که می توان از خلیج فارس، سواحل طولانی و جزیره های استان به عنوان بخشی از آن ها نام برد.
این جاذبه ها با کمک و بهره گیری از ظرفیت هرمزگانی هایی که در آن سوی مرزها حضور دارند را برای کمک به رونق گردشگری استان به مرحله اجرا رسانده است.
در حوزه گردشگری باید موضوع تبلیغات را جدی گرفت و قبل از آغاز فصل گردشگر به هرمزگان باید تبلیغات موثری برای ورود گردشگر و مسافر به استان انجام شود.
برپایی نمایشگاه ها و جشنواره ها برای جذب گردشگر منطبق با سنت و آداب و رسوم هر استان و منطقه در هرمزگان و دعوت از کنسولگری ها و سفارت خانه برای برگزاری هفته ملی کشور می تواند راه تبلیغی مناسبی برای جذب گردشگر به استان باشد.
وقتی بدانیم چه ظرفیت ها و جاذبه هایی در هرمزگان داریم بهتر می توانیم افراد و گردشگران را به استان دعوت کنیم.
هماهنگی با آژانس های هواپیمایی
قیمت چارتری بلیت هواپیما به بندرعباس کاهش یابد
فصل (پاییز و زمستان) که شهرهای دیگر نمی توانند از طبیعت پیرامون خود استفاده کنند، استان هرمزگان مناسب ترین مکان برای گردش، سفر و تفریح است.
چه خوب است تسهیلاتی فراهم شود که تورهای گردشگری در این فصل به مناطق جنوب بویژه بندرعباس مرکز هرمزگان گسیل شوند تا از فضای مناسب این منطقه بهره ببرند.
ارزان کردن بلیت های هواپیما در این فصل و برگزاری تورهای ارزان قیمت را از جمله راهکاری مناسب برای رونق گردشگری در این فصل است.
درحالی که برای برخی نقاط هرمزگان از جمله کیش این تسهیلات فراهم شده ولی برای بندرعباس در این فصل گران تر است.
برای رونق و گسترش گردشگری و توسعه صنعت هتلداری در این استان باید دولت و بخش خصوصی در کنار هم باشند و سایر دستگاه های متولی نیز در این حوزه مشارکت و همکاری جدی داشته باشند.
تمام نهادها و ارگان ها باید بدانند که حوزه گردشگری محور اصلی درآمد زایی کشور است، زیرا روزی که سوخت فسیلی و نفتی به پایان می رسد، کشور تنها از این صنعت می تواند به درآمد زایی و اشتغال زایی بالا دست یابد.
ظرفیت های متنوع برای جذب گردشگر در هرمزگان
استان هرمزگان ظرفیت های متنوعی برای جذب گردشگر و مسافر دارد که بارها و بارها از طریق رسانه ها و مسوولان مختلف بیان شده است.
جنگل های حرا، آثار و بناهای تاریخی، سواحل طولانی و جزیره های متعدد، گویش های محلی، آداب و رسوم مردم و موارد بسیار دیگری را می توان به عنوان جاذبه های گردشگری هرمزگان نام برد.
از وجود ظرفیت ها و جاذبه های گردشگری باید در راستای اهداف و چشم اندازهایی که برای پیشرفت استان هرمزگان ترسیم شده، استفاده کرد.
این امر با تاسیس مجتمع های گردشگری و سایر مراکز و دادن انواع خدمات به گردشگران محقق می شود، به عنوان مثال منطقه ای به اسم «خورشید» و«فلک ناز» در بخش بیابان واقع در شهر ساحلی سیریک وجود دارد که می تواند بهترین مکان برای تاسیس مجتمع گردشگری باشد.
رونق گردشگری دریایی از اولویت های مهم درهرمزگان
با توجه به ظرفیت های مهم هرمزگان، رونق گردشگری به ویژه گردشگری دریایی از سیاست ها و اولویت های مهم کاری در این استان است.
ساخت شناورهای تفریحی می تواند در رونق گردشگری دریایی نقش بسزایی ایفا کند و اهداف مشخص شده در این مسیر را محقق نماید.
وی بیان داشت: تمامی دستگاه های اجرایی هرمزگان موظف هستند تا چنین طرح هایی را مورد حمایت قرار داده و به طور جد پیگیر رفع موانع و مشکلات صنعتگران باشند.
با توجه به ظرفیت سواحل شهر بندرعباس برای تبدیل شدن به یکی از نقاط پرجاذبه گردشگری باید زیرساخت های لازم برای تفریحات دریایی در ساحل این شهر فراهم شود و برای این منظور تمام اداره های مسوول همکاری کنند.
در شرق بندرعباس ظرفیت ایجاد شهرک های گردشگری وجود دارد و در کنار ایجاد بلوار ساحلی باید این موضوع نیز جدی گرفته شود.
طرح های جدیدی از جمله احداث بلوار ساحلی شرق بندرعباس، ایجاد پارکینگ شناورهای شخصی، احداث برج ساحلی به عنوان نماد شهر بندرعباس، ساماندهی خورها و توسعه و زیباسازی ساحل سورو برای ساماندهی و زیباسازی سواحل شهر بندرعباس و دیگر مناطق ساحلی و جزیره های هرمزگان در دست اجراست.
بندرعباس باید به عنوان نگین شهرهای بندری ایران در کشور و منطقه بدرخشد و پایه گذار توسعه و زیباسازی سواحل این شهر باشیم.
برگزاری جشنواره های بومی و محلی هرمزگان
با توجه به آب وهوای مناسب این استان در فصل زمستان و همچنین در پیش بودن تعطیلات نوروزی، باید جاذبه های گردشگری آن در سطح وسیع معرفی شوند تا گردشگران بیشتری جذب شوند.
ساماندهی و ایجاد امکانات تفریحی در سواحل، ایجاد روشنایی و فضاسازی مناسب در ورودی شهرهای استان از جمله اقداماتی است که باید در راستای ارائه خدمات مطلوب به گردشگران انجام شود.
برگزاری جشنواره های بومی و محلی هرمزگان همچون نوروز صیاد و برپایی جشن های مخصوص برداشت محصولات کشاورزی این استان، از اقداماتی است که می تواند برای گردشگران جذاب باشد و این استان را به خوبی معرفی کند.
برگزاری همایشی با حضور هتلداران و مدیران آژانس های مسافرتی کشور در هرمزگان، می تواند در جذب گردشگران بیشتر به این استان موثر باشد و فصل جاری زمان مناسبی برای برگزاری این همایش است.
51
تبلیغات و آموزش برای جذب گردشگر
بررسی ها نشان می دهد در جهت معرفی ظرفیت ها و جاذبه های مناطق گردشگری برای جذب گردشگر داخلی و خارجی و همچنین رشد و رونق گردشگری دریایی نیاز به آموزش و تبلیغات گسترده و بازاریابی مناسب است.
برگزاری سمینارها وهمایش های مختلف با موضوع گردشگری ساحلی و دریایی برای آشنایی مردم با این حوزه، ساخت اسکله های تفریحی و استفاده از شناورها، قایق ها و اتوبوس های تفریحی دریایی، بهبود زیرساخت های حمل و نقلی برای دسترسی آسان به مناطق ساحلی و همچنین ایجاد شرکت ها و موسسه های گردشگری دریایی می تواند زمینه را برای رشد گردشگری دریایی فراهم کند.
فرهنگ مسافرت های دریایی در ایران جز برای ساحل نشینان و بومیانی که در نزدیک دریا هستند و بین جزایر تردد دارند، شناخته شده نیست و بیشتر مردم کشورمان تنها شناخت اندکی آن هم در حد آشنایی با لنج، ماهی گیری و قایق دارند که می توان گفت به همین دلیل چندان انگیزه ای برای ایجاد مسافرت دریایی یا تورهای مسافرتی دریایی آنچنان که باید وجود ندارد که این امر نیاز به آموزش و فرهنگ سازی بیشتر دارد.
نبود امکانات و خدمات مورد نیاز برای تفریحات دریایی و نبود توجه برنامه ریزان گردشگری باعث شده که به رغم دسترسی مناسب به دریا و امکان داشتن تفریحاتی مانند غواصی، موج سواری، جت اسکی، ماهیگری در آبهای های عمیق آن طور که انتظار می رود نسبت به سایر کشورهای منطقه توسعه پیدا نکند.
52
درآمدزایی وتوسعه درگردشگری دریایی
دریا و سواحل منبعی سرشار از مواهب الهی هستند که به علت داشتن جاذبه های زیبا و جذاب از دیرباز مورد توجه مردم بوده و بهره مندی از این منابع، نیاز به برنامه ریزی دقیق وعزم ملی و همه جانبه تمامی دستگاه ها و نهادهای متولی و نقش آفرین در ارتباط با این حوزه دارد.
هر چه از دریا فاصله بگیریم از لحاظ اقتصادی، درآمد زایی و توسعه ضعیف تر می شویم، لذا باید نخست به قدرت و توان دریایی خود سامان دهیم و با این گنجینه الهی آشتی کنیم.
تفریح های مردم نباید تنها به گذراندن اوقات فراغت در کنار ساحل، شنا کردن در دریا و ماهیگری و صید و صیادی ختم شود بلکه باید از دیگر ظرفیت های دریا و دیگر ورزش های آبی و ساحلی نیز استفاده کنیم.
همچنین توجه به توسعه و حمایت از ایجاد شرکت های حمل و نقل دریایی می تواند آغاز مثبتی برای افزایش بهره وری در حوزه گردشگری دریایی باشد.
آشنایی با صنایع دستی و فرهنگ محلی سکونت گاه های ساحلی و جزایر و سفر به عمق دریا از دیگر ویژگی ها و جذابیت های نهفته گردشگری دریایی و ساحلی است که طرفداران زیادی دارد.
53
گردشگری دریایی چیست؟
گردشگری دریایی شکلی از گردشگری است که فعالیت های مربوط به آن در دو محیط ساحلی و دریا صورت می گیرد. از این رو برای تعریف گردشگری دریایی باید به دو گونه آن اشاره کنم:
گردشگری ساحلی و گردشگری دریایی. اگرچه این دو در نگاه اول دارای شباهت هایی هستند، اما از نظر اهمیت و حوزه فعالیت باهم تفاوت دارند.
ریشه گردشگری در مناطق ساحلی را باید در دوران روم باستان، هنگامی که نخستین خانه های رومی در بخش جنوبی اَپِنین پِنینسولا ساخته شد، جست وجو کرد. در طول قرن های بعدی نیز فرهنگ آن رشد کرده، به گونه ای که از نیمه قرن 18، به عنوان یکی از ویژگی های وابسته به دریا مطرح و از نیمه دوم قرن بیستم که تفرجگاه های ساحلی با گسترش گردشگران انبوه (Mass Tourism) روبه رو شده، عمدتا تحت تاثیر عناصر شن، ماسه، آفتاب و…در محیط ساحلی بوده است.
در دهه های اخیر نیز طبق مطالعات صورت گرفته گردشگری ساحلی به یکی از اشکال پرطرفدار صنعت گردشگری تبدیل شده که با رشد روزافزونی در حال توسعه است و تامین کننده مزایای مستقیم و غیرمستقیم اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیطی زیادی برای ساکنان بومی مقصد میزبان است.
تفرجگاه های ساحلی با رویکردهای جدیدی در ارتباط با توسعه وگسترش روبه رو است؛
از مهم ترین تغییرات حاصله در فرآیند شکل گیری و گسترش گردشگری ساحلی، می توان تغییر نوع نگاه گردشگر در برخورد با تفرجگاه ساحلی را نام برد. زمانی، نیاز گردشگران تنها در بازدید از ساحل و دریا تعریف می شد، درحالی که گردشگر امروزی در جست وجوی تجربیات متفاوتی از فعالیت های ورزشی، تفریحی، فرهنگی و میراث طبیعی است.
54
مناطق موازی گردشگری ساحلی
در گردشــگری ساحلی فعالیت هایی مانند ورزش هایی از قبیل والیبال و فوتبال ساحلی و شنا، حمام آفتاب گرفتن، تماشای طلوع یا غروب آفتاب و دیگر سرگرمی هایی که در محدوده ساحل انجام می شود، بیشترین حجم فعالیت ها را شکل می دهند. گردشگری و تفرج در نواحی ساحلی، دارای جایگاهی است که در چهار زیرمنطقه موازی با ساحل قرار دارد:
1- منطقه آب های ساحلی: این منطقه دریایی اکولوژیکی نزدیک ساحل، از فلات قاره شروع می شود و تا ساحل ادامه دارد. این منطقه غنی ترین منطقه برای ماهیگیری است و غالبا شامل صخره ها و ستون های سنگی جالب توجه است. این قسمت برای سفر به جزایر نزدیک نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
2-منطقه ساحل: هم محدوده ای از دریا و هم محدوده ای از خشکی را دربرمی گیرد. به خصوص اگر گسترده و شنی باشد، بسیاری از بازی ها و ورزش های آبی گروهی را پوشش می دهد.
3- منطقه پهنه کرانه ای: این منطقه به ناحیه پشت منطقه ساحل اطلاق می شود و بسیاری از تفریحات دریایی را حمایت می کند. مانند چادر زدن، پیک نیک و گردش بیرون شهر. در برخی مکان ها این منطقه هتل ها و برخی مشاغل را دربرمی گیرد. چشم انداز مهم این منطقه منظره دریاست.
4- منطقه پس کرانه: اراضی پشت مناطق ساحلی عموما شامل مناطقی است که خدماتی را برای فعالیت های تفریحی دربرمی گیرد. منظره ساحلی توسط پستی ها و بلندی ها و پوشش گیاهی شکل گرفته است.
55
آشنایی با گردشگری دریایی و انواع آن در دنیا و ایران
علاقه بشر به دریاها و اقیانوس ها، باعث ایجاد صنعت چندین میلیون دلاری در گردشگری شده است؛ صنعتی به نام گردشگری دریایی. گردشگری شامل سفرهای تفریحی است که در آن دریاها و اقیانوس ها اصلی ترین تمرکز فعالیت ها هستند. گردشگری دریایی در قالب های مختلفی فعالیت می کند از جمله تورهای کروز، اکوتوریسم دریایی و حتی سفرهای اکتشافی برای صید ماهی.
گردشگری دریایی می تواند شامل انواع فعالیت هایی باشد که در مناطق ساحلی و دریایی امکانات انجام آن وجود دارد از جمله قایق سواری تفریحی، گردشگاه های ساحلی، ورزش های آبی، کروز، گردشگری مبتنی بر دریا مثلا بازدید از حیات وحش دریایی در پارک های دریایی و غیره.
این نوع از گردشگری پایدار فرصت های زیادی برای توسعه فراهم می کند و موجب احیای مجدد نواحی ساحلی فراموش شده است.
56
گردشگری دریایی و انواع آن در دنیا-کروز در اقیانوس ها
کروزها یکی از مهم ترین و رایج ترین فرم های گردشگری دریایی است. در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم میلادی، برای جابه جا کردن مسافران در سراسر اقیانوس ها، کشتی های کروز مورد نیاز بودند.
بسیاری از این کشتی های کروز از جمله کشتی مشهور تایتانیک با سرنوشت تراژیکی که داشت در سال ۱۹۱۲ غرق شد و ۱۵۰۰ نفر را به کام مرگ کشید، برای مسافران خود، شیوه هایی لوکس برای سفر در دریاها فراهم می کردند. این کشتی ها در ابتدا موتورهای بخار داشتند ولی مدرن ترین کشتی های کروز از سوخت دیزلی برای قدرت دادن به موتورهای خود استفاده می کنند.
57
آشنایی با گردشگری دریایی و انواع آن در دنیا و ایران-تغییرکاربردی کروز
در حالی که برای عبور از اقیانوس ها به کشتی های کروز نیاز بود، از اواسط قرن بیستم، سفر هوایی باعث شد که عبور از اقیانوس ها ارزان تر و سریع تر شود.
هواپیما می تواند در عرض چند ساعت از اقیانوس اطلس عبور کند ولی بیشتر کشتی های کروز این مسافت را در یک هفته طی می کردند.
شرکت های خطوط کروز، دیگر نمی توانستند خدمات خود را به عنوان وسیله ای برای سفر به مقصدهای مختلف ارائه کنند.
با وجود نیاز کم به کشتی های کروز برای عبور از اقیانوس ها، شرکت های کشتی های کروز مجبور بودند رویکرد متفاوتی برای کسب وکار خود دنبال کنند.
آنها مفهوم کروز را از وسیله ای برای جابه جایی بین مقصدها به وسیله ای برای تفریح تبدیل کردند.
آنها سفر به نقاط دورافتاده و خاص را شروع کردند و خدمات و فعالیت های تفریحی بیشتری در این کشتی ها ارائه دادند. در واقع تورهای کروز خودشان به یک مقصد گردشگری تبدیل شدند.
58
آشنایی با گردشگری دریایی و انواع آن در دنیا و ایران-کاربرد کشتی های کروز
امروزه، کشتی های کروز کشتی های بسیار بزرگی هستند که مثل یک هتل و حتی شهر معلق روی آب برای اهالی سفر و تفریح عمل می کنند.
کشتی های کروز دارای رستوران، مرکز خرید، استخر شنا، تئاتر و سینما هستند.
حتی بعضی از کشتی های کروز، دوره های آموزشی در سطح کالج برگزار می کنند.
ساخت کشتی های کروز صدها میلیون دلار هزینه دارد و طول آن ممکن است بیش از ۳۰۵ متر و ارتفاع آن برابر با یک ساختمان ۲۰ طبقه باشد. بزرگترین کشتی های کروز می توانند نزدیک به ۴ هزار نفر را جابه جا کنند.
59
گردشگری دریایی، و ترقی قابل توجه در اقتصاد
گردشگری دریایی، باعث ترقی قابل توجهی در اقتصاد کشورهایی شده است که مقصدهای محبوبی برای کشتی کروز هستند. هزاران نفر در کشتی های کروز و در شرکت های وابسته به آن کار می کنند.
صنعت گردشگری دریایی، قانونمند شده است.
هر کشتی تجاری از جمله کشتی های کروز باید از طریق یک کشور ثبت شده باشند تا بتوانند در آب های بین المللی حضور پیدا کنند.
یک کشور زمانی می تواند کشتی خود را ثبت کند که عضوی از سازمان بین المللی دریانوردی (IMO) باشد.
سازمان بین المللی دریانوردی یکی از آژانس های سازمان ملل متحد است. صنعت کروز نقش بسیار مهمی در ارتقاء امنیت در دریاها دارد.
شورای بین المللی خطوط کروز (ICCL) یک گروه غیردولتی است که با IMO در جهت حفظ محیط زیست و امنیت دریایی تلاش می کند.
60
اکوتوریسم و ماهیگیری در اقیانوس
کشتی های کروز تنها مدل گردشگری دریایی نیستند.
اکوتوریسم اقیانوس ها هم اخیرا به طور فزاینده ای محبوبیت پیدا کرده است.
اکوتوریسم یا بوم گردی شامل نوعی از گردشگری است که بر محیط طبیعی تمرکز دارد بدون اینکه به آن آسیبی برساند.
یکی از فرم های رایج بوم گردی اقیانوسی و دریایی، غواصی اسکوبا است.
در غواصی اسکوبا غواصان با سیستم های تنفسی ویژه می توانند برای مدت طولانی زیر آب بمانند.
این غواصان از دیدن زیبایی های زیر دریا، انواع ماهی ها، صخره های مرجانی و سایر مخلوقات دریایی لذت می برند.
یکی دیگر از فرم های بوم گردی دریایی شامل کروزهایی برای بازدید از حیات وحش دریایی مثلا نهنگ های گوژپشت یا دلفین ها است در حالی که کمترین آسیب به زیستگاه طبیعی آنها وارد شود.
ماهیگیری در دریا نیز یکی دیگر از انواع محبوب گردشگری دریایی است که البته با ماهیگیری در ساحل فرق دارد.
در این سبک از سفر، ماهیگیران با قایق به وسط دریا می روند تا بتوانند ماهی های بزرگتری بگیرند. وزن بعضی از ماهی های صید شده در این روش به ۵۰۰ کیلوگرم هم می رسد.
61
ورزش های آبی
یکی از اهداف گردشگری دریایی، سفر برای لذت بردن از انواع ورزش ها و تفریحات آبی است.
غواصی و قایق سواری محبوب ترین فعالیت های تفریحی هستند که در مقصدهای جزیره ای و ساحلی امکان آن برای گردشگران فراهم شده است.
62
گردشگری دریایی در ایران
ایران از شمال و جنوب به پهنه های آبی دسترسی دارد که این فرصتی عالی برای بهره بردن از مزایای گردشگری دریایی است.
هفت استان ایران یعنی استان های گیلان، مازندران، گلستان، بوشهر، خوزستان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان با دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان هم جوار هستند و سواحل طولانی دارند.
از این رو کشور ما ظرفیت بالایی در امر گردشگری دریایی دارد. اما به نظر می رسد که نبودن مرجع و متولی برای پرداختن به این بخش از صنعت گردشگری، باعث شده که بسیاری از این فرصت ها، دست نخورده باقی بماند.
در ایران گردشگری دریایی به تفریحات آبی و برخی گردشگاه های ساحلی محدود می شود.
البته در سال های اخیر سایت های غواصی و آکواریوم ها و گردشگاه های ساحلی، جای خود را در بین جاذبه های توریستی استان های ساحلی پیدا کرده اند ولی هنوز آنطور که شایسته است، از ظرفیت های ایران برای توسعه این بخش از صنعت گردشگری استفاده نشده است.
در ایران، دو جزیره قشم و کیش با فراهم کردن امکانات متعدد تفریحات دریایی مثلا غواصی، توانسته اند تا حدی از این فرصت برای جذب گردشگران داخلی و حتی خارجی استفاده کنند.
63
تاثیرات گردشگری بر اقیانوس ها و مناطق ساحلی
ما به مکان های جدید سفر می کنیم تا افراد جدیدی ببینم، تجربه های جدیدی داشته باشیم و فرهنگ های متفاوت را بشناسیم.
برای اینکه زیباترین مناظر طبیعی دنیا را تماشا کنیم و از دیدن آنها لذت ببریم. ولی این سفرها، بدون شک تاثیرات فراوانی بر محیط زیست مقصد دارد.
حتی می تواند روی فرهنگ اهالی مقصد هم تاثیرگذار باشد. این تاثیرات هم منفی است و هم مثبت.
اقیانوس ها یکی از مهم ترین بخش های طبیعت هستند که شدیدا به خاطر توسعه گردشگری آسیب دیده اند.
تفریحات و سفرهای ما که بر پایه جاذبه های دریایی است، به اندازه سایر انواع گردشگری می تواند بر اقیانوس ها و پهنه های آبی دنیا تاثیر مخرب داشته باشد.
64
تاثیرات منفی گردشگری دریایی
شاید چون اقیانوس ها زیاد در معرض دید همه مردم نیستند، خیلی زود فراموش می شوند.
ولی اقیانوس ها و دریاها به عنوان یک سیستم گسترده و به هم پیوسته، نقش مهمی در محیط زیست کل دنیا دارند و تاثیرات مخرب گردشگری به مرور زمان در همه جای دنیا خودش را نشان می دهد.
65
توسعه نواحی ساحلی
هر ساله هزاران نفر به نواحی ساحلی گرم و آفتابی سفر می کنند تا از تفریحات دریایی و ساحلی لذت ببرند.
همه دوست داریم پاهایمان را در شن های نرم فرو ببریم و در گرمای تابستان، تنی به آب بزنیم.
ولی افزایش تقاضا برای سفر به این نوحی باعث ایجاد تغییرات فراوانی در آنها شده است.
اکوسیستم های ساحلی تخریب می شوند تا هتل های لوکس و ریزورت های ساحلی ساخته شوند.
66
جنگل زدایی
در نواحی ساحلی بسیار مرسوم است که کل یک جنگل مانگرو برای افتتاح یک ریزورت تفریحی ویران می شود.
این کار، خانه و کاشانه انواع ماهی ها و پرنده های دریایی را خراب می کند و مانع محافظ طبیعی سواحل را از بین می برد.
چون این جنگل ها درست مثل یک محافظ در برابر طوفان های اقیانوسی عمل می کنند.
غیر از ریزوت ها، اکوسیستم های ساحلی برای ساخت رستوران و هتل و هزاران امکانات توریستی دیگر ویران می شود که قابل جایگزینی نیست.
گرچه این جاذبه ها و تفریحات، بسیار لذت بخش هستند ولی تاثیرات منفی ساخت آنها، روی اقیانوس های بسیار شدید و قابل توجه است.
67
آسیب به صخره های مرجانی و حیات وحش منطقه
به خاطر ساخت جاذبه های گردشگری دریایی، صخره های مرجانی هم درست مثل جنگل های مانگرو، شدیدا تخریب می شوند. صخره های مرجانی یکی از متنوع ترین و آسیب پذیرترین اکوسیستم های طبیعی دنیا هستند.
مرجان ها موجود زنده اند و صخره ها حکم خانه را برای هزاران گونه از این جانداران دارند. تخریب صخره های مرجانی باعث کاهش تنوع زیستی در نواحی دریایی و ساحلی می شود.
گونه های متنوع حیات وحش دریایی مثلا انواع ماهی ها، لاک پشت ها و سایر موجودات آب زی نیز از گزند توسعه گردشگری در امان نیستند.
غیر از ورود مواد شیمیایی به آب، خراب شدن زیستگاه های طبیعی، این موجودات را از این مناطق دور می کند و حتی باعث کاهش جمعیت آنها می شود و تعادل اکوسیستم منطقه را به هم می زند.
68
دامن زدن به فرسایش
یکی از مهم ترین آسیب های توسعه گردشگری دریایی، فرسایش نواحی ساحلی است.
البته فرسایش یک فرایند طبیعی است ولی توسعه انسانی، به آن سرعت می دهد. بدون وجود محافظ های طبیعی مثلا صخره های مرجانی و جنگل های مانگرو، نواحی ساحلی بیشتر از همیشه در معرض نیروهای فرسایش دهنده قرار می گیرند.
گردشگری دریایی همواره یکی از مهم ترین بخش های صنعت گردشگری بوده و موتوری برای رشد، توسعه و تغییر کشورهایی که در نواحی ساحلی قرار دارند.
ولی این توسعه گاهی به قیمت از دست رفتن زیستگاه ها و اکوسیستم های طبیعی تمام می شود.
69
تاثیرات مثبت گردشگری دریایی-توسعه جوامع بومی
توسعه اقتصادی که گردشگری برای جوامع بومی دارد قابل چشم پوشی نیست.
گردشگری از هر نوعی که باشد، زمینه ساز ایجاد فرصت های شغلی متعدد است. مشاغل بهتر و رفت وآمد گردشگران به توسعه اقتصادی و بهبود کیفیت زندگی ساکنان یک منطقه منجر می شود.
70
حفظ محیط زیست
گردشگری دریایی با وجود همه تاثیرت منفی که بر محیط زیست دارد، می تواند به حفظ آن هم کمک کند.
اکنون مناطق حفاظت شده فراوانی در دنیا وجود دارند که با سرمایه به دست آمده از حضور گردشگران، منابع مالی لازم برای حفاظت از زیستگاه های طبیعی را فراهم می کنند.
بسیاری از تورهای کروز تلاش می کنند تا با تغییر روند فعالیت خود، تولید زباله را کاهش دهند و در جهت آگاه تر کردن مسافران از تاثیرت سفرشان، قدم بردارند. در واقع گردشگری دریایی می تواند یک منبع مالی خوب برای حفظ محیط زیست دریایی باشد.
71
روز جهانی اقیانوس ها، فرصتی برای تغییر
روز جهانی اقیانوس ها هر سال در تاریخ ۸ ژوئن برگزار می شود. این ایده اولین بار در سال ۱۹۹۲ توسط مرکز بین المللی توسعه اقیانوس در کانادا (ICOD) و انستیتوی اقیانوس کانادا (OIC)، در کنفرانس سازمان ملل با موضوع توسعه و محیط زیست، مطرح شد. در سال ۲۰۰۸، سازمان ملل آن را رسما اعلام کرد.
این روز بین المللی از پیاده سازی طرح های توسعه پایدار حمایت می کند و تمایل جمعی را برای مدیریت اقیانوس ها و منابع آن پرورش می دهد.
این روز با اقدامات مختلفی گرامی داشته می شود مثلا راه اندازی کمپین ها و طرح های ابتکاری جدید، راه اندازی رویدادها، آکواریوم ها و باغ وحش، تمیز کردن سواحل و دریاها، برنامه های آموزشی و حفاظتی، فستیوال های فیلم و نقاشی و رویدادهای پایدار مرتبط با غذای دریایی.
این روز فرصتی است تا بیشتر به اهمیت اقیانوس ها و دریاها بیاندیشیم و تلاش کنیم تا این منابع ارزشمند را هر چه بیشتر و بهتر حفظ کنیم. هر کسی به عنوان یک گردشگر با انتخاب صحیح تورها و مقصدهای گردشگری، می تواند نقشی هر چند کوچک در کاهش آسیب های گردشگری دریایی بر اقیانوس ها و دریاها داشته باشد.
72
گردشگری دریایی یکی از جاذبه های گردشگری بوشهر
بوشهر دارای جاذبه های مختلف گردشگری است که با توجه به هم مرز بودن شهر بوشهربا خلیج فارس ظرفیت های مهم گردشگری دریایی را در این زمینه فراهم کرده چراکه یکی از اهداف مهم گردشگران در سفر به بوشهر استفاده از تفریحات آبی در خلیج فارس است.
73
امکانات گردشگری دریایی دربوشهر
یکی از اهداف مهم مسافران نوروزی در سفر به بوشهر استفاده از موهبت دریا در قالب تفریحات و گشت های دریایی است.
استان بوشهر دارای بنادر متعدد، تجاری، ملوانی، صیادی و پایانه مسافر دریایی است که در این راستا استفاده از اسکله ها و پایانه مسافری به ویژه در ایام تعطیلات نوروزی برای بهره مندی گردشگران از موهبت خلیج فارس مورد توجه قرار می گیرد.
علاوه بر اسکله قایق های تفریحی که در شهرها و روستاهای بندری استان بوشهر فعال است، اسکله های بندری و صیادی برای فعالیت کشتی ها و لنج های تفریحی مورد استفاده قرار می گیرد.
74
استان بوشهر و گردشگری دریایی
حدود هفتصد کیلومتر ساحل مستعد به همراه جزایر متنوع با گونه های جانوری دریایی در کنار پتانسیل های تاریخی زمینه مناسبی را برای تعریف و راه اندازی گردشگری دریایی در بوشهر فراهم کرده است.
در عرف جهانی گردشگری تاریخی و طبیعت گردی در کنار گردشگری آکادمیک و گردشگری مذهبی و اخیرا گردشگری پزشکی، از انواع شناخته شده گردشگری هستند که طرفداران بسیاری در جهان دارند و دولت ها و کشورها سالانه میلیاردها دلار در راستای ارتقا زیرساخت ها هزینه می کنند تا صدها برابر آنچه هزینه کرده اند سرمایه کسب کنند.
شاهد ماجرا در کشورهای همسایه ایران بویژه امارات متحده عربی و ترکیه و ارمنستان است که امروزه به قطب های گردشگری منطقه تبدیل شده و از شئون متعددی حتی علمی و فرهنگی بهره مند شده اند.
این کشورها مصداق کشورهای موفق در آسیا هستند، چرا که توانسته اند توجه بسیاری از توریست ها و سرمایه گذاران را به خود جلب کنند. شاید بتوان به این لیست گردشگری هنری و گردشگری فضایی را هم اضافه کرد.
75
علاقه مندان به گردشگری دریایی
گردشگری دریایی امروزه در دنیا طرفداران بسیاری از میان ثروتمندان و علاقه مندان به تفریحات دریایی دارد.
حتی کسانی که دریا و ساحل را به جنگل و کوه و کویر و شهر ترجیح می دهند و یا به ترکیبی از آنها با دریا می اندیشند، نیز به این نوع از گردشگری علاقه نشان می دهند.
گردشگری دریایی به مجموعه ای از برنامه ها، اقامت ها، مراسم و شادی هایی اطلاق می شود که روی آب و یا زیر آب و یا در کنار آب انجام می گیرد.
برگزاری مراسم رسمی روی کشتی ها، گذراندن یک یا چند شب روی آب، غواصی و پیاده روی کف دریا، انجام انواع تفریحات دریایی، صید آبزیان مجوزدار به نیت تفریح، مشارکت در پرورش و توسعه گونه های زیستی دریایی و رودخانه ای، اقامت های ساحلی و بازی ها و تفریحات ساحلی و غیره مواردی از گردشگری دریایی است.
شاید بتوان به این لیست جنگل کاری در ساحل و نجات گونه های در حال انقراض دریایی و مشارکت در توسعه زیست بوم های دریایی را نیز اضافه کرد. گردشگری دریایی امروزه به عنوان یکی از پرسودترین صنعت ها در سطح جهان شناخته می شود.
76
آشنایی با گردشگری دریایی و انواع آن در دنیا و ایران
حدود هفتصد کیلومتر ساحل مستعد به همراه جزایر متنوع با گونه های جانوری و زیستی دریایی و همچنین پتانسیل های تاریخی و فرهنگی به عنوان زوج های مکمل دریا و از همه مهمتر نیروی انسانی ممتاز، مشتاق و بافرهنگ در تمام طول استان بوشهر و از همه مهمتر سرمایه های آماده در استان و در سطح کشور و حتی خارج از کشور برای هزینه کردن در این حوزه، زمینه مناسبی را برای تعریف و راه اندازی گردشگری دریایی در طول سواحل استان بوشهر و نوار شمالی دریای خلیج فارس فراهم آورده است. زمینه هایی که در امتداد زاگرس، ساحل بهشتی بی نظیری را بر زمین حاضر آورده است.
وجود منابع بزرگ نفت و گاز از ساحل بندر دیلم تا ساحل بندر عسلویه و پارسیان در کنار کوه ها و چشمه های نمکی و همچنین چشمه های آب گرم معدنی آتشفشانی و نخیلات و زمین های زراعی خرم و پرمحصول و صدها شگفتی دیگر، سواحل این استان را امتیازی ویژه بخشیده است؛
امتیازی که در طول تاریخ به تاسیس شهرهای ساحلی و تمدن های بزرگی چون لیان و سیراف منجر شده است. شهرهایی که هنوز هم آبروی خلیج فارس اند.
سواحل شمالی خلیج فارس با تنوع گوناگون و استعدادهای بسیار زیاد، مستعد کسب عنوان یکی از سایت های بزرگ جهان در حوزه گردشگری دریایی است. آنچه در اینجا لازم است فراهم کردن عرصه فعالیت بخش خصوصی است تا بهترین و با کیفیت ترین امکانات و تجهیزات این نوع از گردشگری را با رعایت استانداردهای زیست محیطی و الگوهای توسعه همه جانبه و پایدار حاضر آورند.
این عرصه بازاری است بکر و رقابت پذیر که می تواند چهره استان بوشهر را در رقابت با رقبای منطقه ای دگرگون سازد.
آفتاب و آب فراوان در کنار ساحل های زیبا، هموار و منتظر سرمایه گذاری می تواند توریست های عاشق دریا و ساحل را به پکیج های متنوعی دعوت کند و آنها را با نقطه شگفت انگیز دیگری از ایران آشنا سازد.
این امر حتی می تواند به منظور رقابت با رقبای منطقه ای و ارائه کیفیتی مطلوب و آینده نگر، علاوه بر هدایت سرمایه های داخلی، از سرمایه سرمایه گذاران خارجی نیز بهره ببرد. بوشهر می تواند بدل به منطقه ای در خور و نام آشنا برای کشورهای منطقه و جهان شود.
استعدادخلیج فارس درحوزه گردشگری دریایی
توسعه گردشگری دریایی در استان بوشهر
ساحل و دریا از ظرفیت های ممتاز استان بوشهر هستند که برای توسعه بخش گردشگری در این استان باید نگاه ویژه ای به این بخش داشت و گردشگری دریایی به عنوان یک اولویت مهم در دستور کار باشد.
استان بوشهر دارای ظرفیت های بسیار خوبی در حوزه گردشگری است و می تواند به عنوان قطب گردشگری کشور تبدیل شود.
دریا و ساحل ظرفیت بی نظیر گردشگری در استان بوشهر هستند که اینچنین ظرفیتی را در کمترین نقطه کشور می توان یافت. این استان دارای بیشترین مرز دریایی با خلیج فارس است.
سواحل استان بوشهر دارای کیفیت بسیار بالایی برای حضور گردشگران و ایجاد زیرساخت های گردشگری هستند که علاقمندان بسیار زیادی نیز در سطح کشور دارند.
در سال های اخیر اقداماتی برای توسعه گردشگری دریایی در استان بوشهر صورت گرفته است ولی تلاش بیشتری باید صورت گیرد که این استان قطب گردشگری دریایی کشور شود.
استان بوشهر در فصل های پائیز و زمستان و ابتدای بهار دارای آب و هوای بسیار خوبی برای گردشگری است و در تعطیلات نوروزی شاهد حضور انبوه گردشگران در استان هستیم که گاها جمعیتی در حدود ۵ برابر جمعیت استان بوشهر در مناطق گردشگری استان حضور می یابند.
تبدیل بوشهر به قطب گردشگری دریایی
استاندار بوشهر با اشاره به ظرفیت های ممتاز استان بوشهر در بخش گردشگری اظهار داشت: دریا و ساحل استان بوشهر ظرفیت ممتازی هستند که تلاش داریم گردشگری دریایی را در استان بوشهر گسترش دهیم.
مصطفی سالاری از ایجاد و توسعه دهکده های گردشگری ساحلی در استان بوشهر خبر داد و افزود: استقبال بسیار خوبی را از ایجاد دهکده گردشگری بوشهر شاهد هستیم و این دهکده ها در چندین نقطه استان بوشهر ایجاد می شوند.
وی اضافه کرد: در عرصه گردشگری دریایی فعالیت های خوبی شروع شده به طوری که با حمایتی که سازمان بنادر و دریانوردی اعلام کرده قرار است سوئیت های شناور به عنوان هتل در دریا احداث شود تا بوشهر را به قطب گردشگری دریایی تبدیل کنیم.
استاندار بوشهر بیان کرد: دیلم، گناوه، بندر دلارام دلوار و نایبند عسلویه برای احداث دهکده گردشگری در نظر گرفته شده است و در مناطقی که اقتصاد دریایی سنتی ما مشکل دارد می توان به این وسیله استفاده متنوع تری از دریا داشت.
وی با بیان اینکه طرح های گردشگری دریایی نتایج خوبی در برداشته است، از راه اندازی هتل و رستوران دریایی در دهکده دریایی بوشهر خبرداد و افزود: طرح هتل دریایی در این دهکده از سوی بخش خصوصی اجرایی شده که نقش مهمی در این حوزه دارد.
ظرفیت استان بوشهر در عرصه گردشگری دریایی بسیار بالا است و نیاز است که حمایت مناسبی از بخش خصوصی برای توسعه این بخش صورت گیرد و دولت نیز زیرساخت های مردم نیاز از جمله راه های دسترسی و اسکله ها و . . . را ایجاد کند.
کشتی «رو رو» گردشگری دریایی خزر را رونق می دهد
در شمال و جنوب ایران دریاچه و خلیج و دریایی قرار دارد که کافیست گذری به شهر های ساحلی آن داشته باشیم تا به راحتی متوجه شویم به رغم برخورداری از نعمت سواحل و آب های نیلگون، هنوز از ظرفیت های گردشگری دریایی بی بهره هستند.
حوریه ملکی
خبر آغاز فعالیت بزرگ ترین کشتی مدرن گردشگری در دریای خزر آنقدر نوید بخش بود که بتوان از همین الان به فکر تحولی عظیم در زمینه گردشگری استان گیلان و از آن مهم تر گردشگری دریایی کل کشور باشیم.
هر چند تاکنون مطالب زیادی در مورد توانمندی های استان های مختلف ایران در رابطه با گردشگری منتشر شده است، اما کم لطفی است که ظرفیت های منحصربه فرد استان های ساحلی و چسبیده به دریا را نادیده بگیریم و از گردشگری دریایی و نگاه ویژه دنیا به آن بگذریم.
ظرفیتی که تاکنون و در عمل، متولیان امر هیچ کاری برای آن نکرده و ترجیحشان به اختصاص تمام توان شان بر روی حرف زدن ها بوده است.
در شمال و جنوب ایران دریاچه و خلیج و دریایی قرار دارد که کافیست گذری به شهر های ساحلی آن داشته باشیم تا به راحتی متوجه شویم به رغم برخورداری از نعمت سواحل و آب های نیلگون، هنوز از ظرفیت های گردشگری دریایی بی بهره هستند.
دریا گردشگری ایران را جهانی می کند
بی شک وقتی به استان ها و شهر های ساحلی سفر می کنیم، اولین چیزی که نظر هر مسافر و گردشگری را به خود جلب می کند دریاست.
به عنوان مثال، با اینکه در استان های شمالی کشور، کوه و جنگل و مراتع سرسبز و نقاط دیدنی بسیار بکر و زبیایی وجود دارد، اما ساحل و دریا به همه آن ها غلبه کرده و مسافری که به این مناطق برود و در ساحل زیبای گلستان و مازندران و گیلان به دریا و عظمت آن خیره نشود، گویی سفر نیمه کاره ای داشته است.
حال همین دریا با هزاران ظرفیت نهفته در خود می تواند نقطه عطفی برای شکوفایی و پیشرفت این استان ها باشد.
دریا علاوه بر استفاده از آبزیان و توسعه صنعت شیلات، نگاه ویژه ای هم در زمینه گردشگری دریایی را به خود معطوف کرده است.
دریای خزر در شمال ایران و خلیج فارس و دریای عمان در جنوب کشور آنقدر پتانسیل دارند که بتوانند ایران را در سطح منطقه و حتی دنیا در به صدر لیست گردشگرپذیران برسانند
زمینه توسعه همکاری های اقتصادی، گردشگری براساس ظرفیت های دریای خزر میان منطقه آزاد انزلی و آستراخان یکی از این ظرفیت هاست.»
مقاله:شناسایی مطلوب ترین نقاط جهت احداث سایت گردشگری دریایی مطالعه موردی: شهرستان تنکابن
گردشگری دریایی یکی از جذاب ترین و پرطرفدارترین شاخه های گردشگری به شمار می آید که در دهه های اخیر رونق بسیاری یافته و بخش قابل توجهی از اقتصاد گردشگری را به خود اختصاص داده است.
در این میان کشور ایران با وجود برخورداری از مرزهای ساحلی وسیع در شمال و جنوب تاکنون نتوانسته خدمات مطلوبی را در ارتباط با گردشگری دریایی به گردشگران ارائه نماید.
از جمله اقداماتی که می توان در این زمینه انجام داد احداث سایت های گردشگری دریایی در مناطق ساحلی است.
به منظور مکانیابی چنین سایت هایی در نظر گرفتن معیارهایی بدین شرح ضروری است:
فاصله از دریا، دید نسبت به دریا، آفتاب گیری، کاربری اراضی، فاصله از مخاطرات طبیعی همچون گسل، سیالب، فرسایش، فاصله از سکونتگاه ها،فاصله از رودخانه و دریاچه، فاصله از شبکه معابر، فاصله از مناطق حفاظت شده و درصد شیب.
مزیت های گردشگری دریایی
گردشگری دریایی یکی از شاخه های گردشگری به شمار می رود که در سال های اخیر طرفداران بسیاری را جذب نموده و به عنوان پتانسیلی بالقوه جهت رشد اقتصادی مناطق ساحلی محسوب می گردد.
در این بین رشد گردشگری دریایی منتج به منافع بسیاری برای نواحی ساحلی می شود که تنها در نتیجه یک برنامه ریزی مناسب و دقیق تحقق می یابد.
در این راستا سواحل جنوبی دریای خزر به لحاظ دارا بودن آب و هوایی معتدل به ویژه درفصل تابستان و مناسب بودن دمای آب دریا برای شنا، همه ساله پذیرای خیل عظیمی از گردشگران داخلی و خارجی می باشد و طیف زیادی از مردم این مناطق از طریق میزبانی از گردشگران امرار معاش می کنند
وضعیت گردشگری دریایی تنکابن
شهرستان تنکابن از جمله مناطق گردشگری استان مازندران میباشد که به واسطه واقع شدن در میان دریا، کوه و جنگل، از پتانسیل بسیار بالایی جهت جذب گردشگران بهره مند است. جاذبههای طبیعی، آب و هوای مطبوع وچشم اندازهای زیبای ساحلی، این شهرستان را به یکی از
مراکز جذب گردشگری مناطق ساحلی شمال مبدل نموده است.
در این خصوص حدود 30 کیلومتر از نوار ساحلی دریای خزر در شهرستان تنکابن واقع شده که پتانسیلی بالقوه به منظور توسعه گردشگری دریایی محسوب میگردد.
با این وجود تا به حال اقدام قابل توجهی در زمینه توسعه گردشگری دریایی در این شهرستان انجام نگردیده و همچون گذشته، این شاخه از گردشگری تنها به پیاده روی در ساحل، تماشای دریا و ساحل، قایق سواری و مواردی از این دست محدود میگردد. در این خصوص به منظور رشد و توسعه گردشگری دریایی در این منطقه، نیاز است جهت جذب گردشگران و ارائه خدمات مطلوب به آنان چارهای اندیشیده شود که در این میان ایجاد سایتهای گردشگری دریایی می تواند مطرح گردد.
کم هزینه ترین راه برای رسیدن به توسعه پایدار، گردشگری دریایی است
رئیس فراکسیون گردشگری مجلس، گردشگری دریایی و دریا را بهترین و کم هزینه ترین راه برای رسیدن به توسعه پایدار دانست.
کم هزینه ترین راه برای رسیدن به توسعه پایدار، گردشگری دریایی است
خانه ملت ؛ جبار کوچکی نژاد در خصوص گردشگری دریایی و عدم استفاده از ظرفیت آن در جذب گردشگر گفت: شمال و جنوب کشور را دریا احاطه کرده و این دریاها، سواحل بسیار زیبایی دارند که می توانند سالانه ، منجر به جذب گردشگران داخلی و خارجی بسیاری برای کشور شوند، اما متاسفانه از این ظرفیت، به نحو احسن استفاده نمی شود.
بسیاری از کشورهای توسعه یافته و پیشرفته، درآمدهای بسیاری را از طریق گردشگری دریایی بدست آورده اند؛ چراکه دریا دارای محیطی آرام و جذاب است و اغلب گردشگران از این فرصت به بهترین شکل ممکن استفاده می کنند .
وی افزود: شهرهایی که از مزیت داشتن سواحل برخوردارند، باید توانایی های لازم در جذب مسافر و گردشگر داخلی و خارجی را داشته باشند؛ چراکه داشتن اماکن اقامتی و سیاحتی استاندارد از لازمه جذب گردشگر است و حتی دولت می تواند هتل هایی را تحت عنوان هتل های دریایی در مناطق ساحلی و دریا احداث کند تا بتوان از این ظرفیت نیز در جذب گردشگر استفاده کند.
۲2 مقصد گردشگری دریایی شگفت انگیز
تقریبا همه ی شما درمورد مقاصد گردشگری دریایی پرطرفدار جهان مانند کارائیب، جزایر باهاما، گرند کیمن، مکزیک یا آلاسکا تعاریفی شنیده اید. حتی برخی از ما به این گونه سفرها نیز رفته ایم.
اما چرا به سفرهایی کمی بهتر و منحصر به فردتر از موارد گفته شده نرویم؟
این روزها کشتی های تفریحی جدیدی وجود دارند که مقاصد شگفت انگیزی برای تعطیلات شما در نظر گرفته اند؛ مقاصدی که ممکن است برخی از ما حتی از وجودشان نیز بی خبر باشیم.
کانال سوئز و خاورمیانه
سفر دریایی در کانال سوئز و اکتشاف خاورمیانه، فرصت بازدید از برخی از مهم ترین شهرهای تاریخی جهان را برای شما فراهم خواهد کرد. شهرهایی که سرآغاز تمدن تاریخ بشریت بوده اند.
در مسیر این سفر، با اماکن مذهبی بسیار زیبا و نیز سواحل بی کران و چشم نواز آن آشنا خواهید شد.
با کشتی های تفریحی P&O Cruises، می توانید زیبایی های خلیج فارس را درنوردید، معماری های نوین دبی را نظاره گر باشید، دره ی پادشاهان مصر را ببینید، به شهر باستانی پترا بروید و هنگام عبور از کانال سوئز، غرق در زیبایی های مسیر ۱۶۰ کیلومتری آن که تلفیقی از صحرا و دریا است شوید.
بریتیش کلمبیا، مسیر آبی داخلی کانادا
«مسیر آبی داخلی» یکی از مسیرهای دریایی معروف کانادا است که کشتی های زیادی از آن به سمت آلاسکا حرکت می کنند، اما راه دیگری برای لذت بردن از زیبایی های این مکان وجود دارد.
می توانید سوار کشتی تفریحی MV Parry شوید تا تجربه ای بسیار لذت بخش تر و ماجراجویانه تر در آبدره هایی که اطرافش پوشیده از کوهستان، کوه یخ و جنگل های همیشه سبز است، داشته باشید.
MV Parry، یک کشتی یدک کش باقی مانده از سال ۱۹۴۱ با ظرفیت ۱۲ نفر برای سفرهای دریایی است. حیات وحش این منطقه بسیار متنوع است.
می توانید هنگام نهار خوردن به تماشای بازی وال ها و دلفین ها بنشینید و موقع استراحت، عقاب های زیبا را ببینید که در آسمان به پرواز در می آیند. سفرهای تفریحی این کشتی که در روز صورت می گیرند، شامل قدم زنی در طبیعت، بیرون کشیدن صدف از گودال های کنار ساحل و حتی تماشای خرس ها می شود.
شمالگان نروژ
سفر دریایی در دماغه ی شمالی نروژ، تجربه ای ابدی خواهد بود که فرصت دیدن خرس های قطبی را نیز برایتان فراهم می کند.
البته این منطقه، علی رغم چیزی که به نظر می رسد، آن قدر هم سرد نیست.
دمای هوای این ناحیه طی فصول گردشگری یعنی از ژوئن تا آگوست چیزی در حدود ۱۰ الی ۲۱ درجه سانتی گراد است. خورشید نیمه شب اینجا فرصت دیدن هزاران گونه پرنده ی دریایی مختلف، وال های بلوگا، فیل دریایی، گوزن شمالی و غیره را فراهم می کند.
البته از جمله شاخصه های اصلی این سفر دریایی، تماشای طبیعت بی جان است که شامل کوه یخ های بسیار بزرگ و شگفت انگیز می شود. سفر دریایی ده روزه با Polar Cruises از ترومسای نروژ به جزیره ی دور افتاده ی «سوالبارد» از جمله سفرهای دریایی خاطره انگیز است.
سوالبارد یکی از نواحی خالی از سکنه ی اروپا است که دارای کوهستان های بسیار زیبا، آبدره های عمیق، کوه یخ های دیدنی و یخرفت های بسیار بزرگ است.
خلیج هالونگ
خلیج هالونگ، یکی از محسورکننده ترین مناطق ویتنام است که می توانید به کمک کشتی های تفریحی Cruise Halong، به دیدن شکوه و عظمت مجمع الجزایر آن بروید.
تنها افراد اندکی در جهان قادر هستند به این سفر دریایی بروند.
در سه هزار جزیره ی کوچک و بزرگی که در خلیج هالونگ پراکنده شده اند، گونه های گیاهی بسیار نادر و کمیابی وجود دارد که در هیچ کجای جهان یافت نمی شوند.
نام برخی از کشتی های تفریحی Cruise Halong، عبارت است از زنجبیل هالونگ (Halong Ginger)، یاسمن هالونگ (Halong Jasmine) و بنفشه هالونگ (Halong Violet) که در کنار برخی دیگر از کشتی های طلایی رنگ این شرکت که به سبک آسیایی تزئین شده اند، تناسب و تجانس خاصی با محیط اطراف این خلیج دارد.
هنگام طلوع آفتاب می توانید از خواب برخاسته و جزایر پنهان در مه صبحگاهی را تماشا کنید؛ شکی نیست که این صحنه، یکی از زیباترین مناظر موجود در جنوب شرق آسیا است.
جزایر کوک
جزایر کوک شاید در مقایسه با جزایر تاهیتی یا فیجی شناخته شده نباشند اما پس از ساخت یک برنامه ی مستند تلویزیونی در این مکان، این منطقه کمی شهرت پیدا کرده و معروف شد.
برخی از کشتی های تفریحی مانند Paul Gaugain Cruises، اکنون در جزیره ی بسیار زیبای آیتوتاکی جزایر کوک توقف می کنند.
با یک سفر دریایی ۱۱ روزه فرصت گشت وگذار در این نقطه ی منحصر به فرد جهان را خواهید داشت.
سطح آیتوتاکی به قدری مسطح است که تقریبا از تمامی نقاط این جزیره می توانید اقیانوس را ببینید.
در این سفر همچنین می توانید «جزایر انجمن» را ببینید که شامل جزایر بورا بورا، تاها، مورا و پاپیت نیز می شود.
دریا و صنعت گردشگری
دریای خزر به عنوان بزرگ ترین دریاچه جهان از مهم ترین ظرفیت های ایران در این حوزه به شمار می رود. بندر انزلی مهم ترین بندر دریای خزر است و به دلیل هم جواری با سایر بنادر ساحلی خزر و دسترسی آن به بنادر اروپایی از موقعیت اقتصادی کم نظیری برخوردار است.
جاذبه های فراوان تفریحی، توریستی، تاریخی، آب و هوای مناسب و نزدیکی به فرودگاه بین المللی، دسترسی به امکانات حمل و نقل دریایی، زمینی و هوایی موجب تبدیل این منطقه به منطقه ویژه اقتصادی و منطقه آزاد شده است.
تالاب انزلی از نقاط استثنایی و فوق العاده جالب در سطح جهان است و از نظر زیست محیطی، سیاحتی و اقتصادی اهمیتی ویژه دارد. شبه جزیره میانکاله نیز از بی نظیرترین شبه جزیره های دنیاست که متاسفانه تاکنون توجهی به آن نشده است.
تحلیلی بر گردشگری دریایی در ایران
سازمان جهانی جهانگردی (UNWTO) در سال 2012 با برپایی کمپین" یک میلیارد گردشگر، یک میلیارد فرصت" شکستن رکورد جابجایی بالغ بر یک میلیارد گردشگر را به جشن نشست.
این صنعت در سال 2012 به میزان 1000 میلیارد دلار (معادل پنج درصد GDP دنیا) را عاید کشورها کرده و حدود 250 میلیون شغل (معادل 9 درصد کل مشاغل دنیا) را ایجاد کرده است.
در این میان گردشگری دریایی که به " کروز توریسم" مشهور شده نیز به عنوان یکی از انواع مهم و متنوع گردشگری در حال رشد و توسعه است به نحوی که رشد سالیانه هشت درصدی را در جهان شاهد هستیم.
در سال 2012 تعداد 16 میلیون نفر در جهان سفر دریایی داشته اند و در سال 2013 این رقم به 20 میلیون نفر با درآمدی معادل 34 میلیارد دلار بالغ شد.
این در حالی است که به گفته رئیس سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری طی سال 1392 تعداد چهارمیلیون و 500 هزار نفر گردشگر وارد ایران شده که پنج میلیارد دلار برای کشور درامد ارزی داشته اند ولی خروج گردشگر از ایران هفت میلیون نفر بوده که 10 میلیارد دلار از کشور خارج کردهاند.
طبق اعلام وی طی هشت سال گذشته صنعت گردشگری ایران تراز منفی داشته و هیچ اقدامی برای تحقق اهداف سند چشم انداز 20 ساله انجام نشده است.
بر پایه این سند ، ایران می بایستی در سال 1404 تعداد 20 میلون نفر گردشگر ورودی با 25 میلیارد دلار درامد ارزی داشته باشد.
لازم به ذکر است کشور عزیزمان ایران در بین 190 کشور جهان رتبه دوازدهم را از لحاظ جاذبه های طبیعی داراست ولی عملا در سال 2012 رتبه 54 را در جذب گردشگر را در جهان کسب کرده است.
گردشگری دریایی در ایران
متاسفانه علیرغم اینکه سالیانه حدود 12میلیون نفر سفر دریایی در کشورمان انجام می پذیرد ولی تقریباً اغلب آنها به قصد خرید از بازارهای مناطق آزاد قشم و کیش است و این فرصت بسیار خوبی است که میتوانیم از آن در رونق توریسم دریایی استفاده بهینه کرد. در ساحل بندرعباس حتی یک تور و یا شناور گردشگری دریایی وجود ندارد در صورتی که در دوبی با اندک تغییراتی در شناورهای سنتی لنج ، آنها را به لنج های توریست دریایی تبدیل کرده و گردشگران دریایی طی دو ساعت گشت دریایی در آب های ساحل دوبی و صرف شام در عرشه کشتی خاطره خوشی را از سفر به همراه میبرند. این سفر به ازای هر نفر بین 200 الی 300 درهم برای اقتصاد آن کشور ارزآوری و درآمدزایی دارد. این تور دریایی بصورت خانوادگی انجام شده و در آن موازین اسلامی نیز رعایت میگردد. اگر کشورمان در ورود به برخی صنایع دریایی پیچیده مزیت کمتری دارد ولی در توریسم دریایی دارای مزیت مطلق است که بایستی با ارتقای فرهنگ دریایی در میان مردم و نیز حمایت از سرمایه گذاری بخش خصوصی فعال در این زمینه، توسعه و رونق بیشتری بوجود آید.
ایران ونبود فرهنگ گردشگری دریایی
فرهنگ سازی می تواند نقش مهمی در این زمینه ایفا کند، چرا که فرهنگ مسافرت دریایی در ایران جز برای افراد ساحل نشین و بومی که در نزدیک دریاها هستند و بین جزایر تردد می کنند شناخته شده نیست.
حجم مسافرت دریایی در کشور ما بسیار ناچیز است. مردمی که در مناطق مرکزی، غرب و یا شرق کشور زندگی می کنند دریا را نمی شناسند و اگر شناختی هم از دریا داشته باشند در همان لنج، قایق و ماهی است.
متاسفانه دریا و فرهنگ دریایی شناخته شده نیست و به همین دلیل انگیزه ای برای ایجاد مسافرت دریایی و یا تورهای مسافرتی دریایی وجود ندارد.
از عوامل عدم توسعه گردشگری دریایی وجود قوانین امنیتی و کنوانسیون های دریایی است که کشتی های مسافری ناچارند آن ها را رعایت کنند و این موجب می شود هزینه ها افزایش یابد، در نتیجه سرمایه گذاری کمتری در این بخش صورت می گیرد.
به علت این که در سفرهای دریایی زمان بیشتری صرف می شود، تمایل مردم به سفرهای هوایی بیشتر است، به طوری که تعداد مسافران هوایی 5 برابر تعداد مسافران دریایی است و در نتیجه سرمایه گذاری کمتری هم در این بخش صورت می گیرد.
ایران ونبود فرهنگ گردشگری دریایی
بالا بردن سطح آگاهی و شناخت مردم از فضاها و امکانات مسافرت دریایی و عزم و حمایت دولت در رونق صنعت توریسم کشور و اعطای تسهیلات به افراد جامعه برای استفاده از کشتی های مسافرتی و هتل و امکانات تفریحی دریایی گامی مهم در این حوزه تلقی می شود.
استفاده از کشتی های زیبا و مجلل برای کنفرانس ها و مراسم خاص منافع خوبی نیز نصیب بخش خصوصی می کند.
زیرساخت هایی مانند ترمینال مسافری در بنادر، آژانس مسافری دریایی و گمرک مسافری خلیج فارس در بندر خرمشهر بهترین و مجهزترین ترمینال های مسافری دریایی در ایران هستند. در قشم و کیش نیز ترمینال های مسافری دریایی خوبی احداث شده است.