موضوع:
چکیده نویسی
دانشگاه امام رضا (ع)
اردیبهشت 93
بیان مختصر و صحیح محتوای یک مدرک، که با سبکی برگرفته از سبک اصل مطلب نگاشته شده است.
شناخت محتوایی یک مقاله یا یک مطلب و معرفی این محتوا با حداقل کلمات و عبارات ممکن.
خلاصه ای است که از قسمت های مهم یک مقاله به صورت مختصر و روشن تهیه و عرضه می شود؛ تا خواننده نه تنها از وجود و محل مقاله، بلکه از محتوای آن نیز، تا حدی آگاه شود و اگر مقاله ای را در زمینه کار خود مفید یافت و نیازمند مقاله بود؛ دنبال دستیابی و مراجعه به آنها باشد.
چکیده چیست؟
حجم و اندازه تقریبی چکیده از پیش تعیین می شود. مثلا ممکن است بنا بر سیاست یک مجله، طول چکیده برای هر مقاله 200 واژه باشد.
چکیده خود یک مدرک محسوب می شود یعنی متناظر با هر مقاله چکیده ای وجود دارد که خود می تواند دارای اطلاعات کتابشناختی باشد.
خلاصه بسته به اینکه در ابتدا، انتها و یا برای فصول کتاب منتشر شود، دارای اهداف متفاوتی است.
خلاصه با این فرض تهیه می شود که خواننده وقت کافی برای رجوع به متن اصلی و دنبال کردن مطلب را دارد، لذا برخی عناصر ضروری مثل زمینه، هدف روش شناسی و … در آن ذکر نمی شود. اما چکیده با این فرض که خواننده فرصت کافی برای مطالعه ندارد تهیه می شود و سعی بر آن است که در حداقل فضای ممکن حداکثر اطلاعات را به طور کامل و یا در حد راهنمایی به مطالب اصلی ارائه کند.
تفاوت چکیده و خلاصه
با این که چکیده در تحقیقات دانشگاهی آخرین مطلبی است که برای مقاله/ پایان نامه خود می نویسید، اما چکیده اولین چیزی است که افراد در جستجو و مرور سریع مقالات آن را خواهند خواند.
توجه:
در انتهای کار نگارش، شما تصویری واضح تر از یافته ها و نتایج خواهید داشت، به همین دلیل است که توصیه می شود نوشتن چکیده را آخرین مرحله از کار خود قرار دهید.
چرا چکیده می نویسیم؟
چکیده مقالات صدها بار بیش از متن کامل مقالات مطالعه می شود.
چکیده نقش بازاریاب را برای متن کامل مقاله خود ایقا می کند. جنسی که خوب بازاریابی نشود به فروش نمی رسد.
چکیده ای که ضعیف نگارش شده باشد می تواند دلیل کافی برای مردود دانستن مقاله توسط سردبیر مجلات باشد.
حتی مقالاتی که متن کامل آنها به صورت رایگان در دسترس نیست معمولا دارای چکیده ای با دسترسی رایگان می باشند.
نگارش درست چکیده در نمایه صحیح مقاله و در نتیجه جستجوی آن موثر است.
اهمیت نوشتن چکیده
چکیده ها معمولا به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:
چکیده توصیفی، شامل این موارد است:
متن در چه رابطه ای است.
مباحث و مشکلاتی که مورد کاوش قرار گرفته است.
هدف و روش تحقیق پژوهش.
چکیده حاوی اطلاعات مفید، شامل موارد:
همه موارد ذکر شده در چکیده توصیفی +
یافته ها.
نتایج و پیشنهادات.
انواع چکیده
چکیده توصیفی قبل از پایان کار تحقیقاتی و چکیده حاوی اطلاعات مفید بعد از پایان کار تحقیقاتی نوشته می شود.
هدف : چرا این تحقیق را انجام داده اید؟ انگیزه یا سوال های تحقیق شما چه بوده هست؟
روش تحقیق : چه کرده اید و روش کار شما چه بوده است؟ داده های شما چه بوده ، چگونه آن ها را طبقه بندی و تحلیل کرده اید؟ ابزار سنجش به کار رفته در پژوهش چه بوده است؟ و …
یافته ها : یافته های پژوهش با توجه به سوالات (فرضیات) چیست؟
نتایج: چه نتایجی از این پژوهش به دست آمده است؟ تحلیل یافته ها چگونه است؟
اگر رساله /مقاله شما در باره مدل یا روش جدیدی است، موارد زیر نیز باید مورد توجه قرار گیرد:
فواید مدل یا روش شما چیست؟
کارآیی آن چگونه است؟
ساختار چکیده
در نوشتن چکیده پایان نامه ها و طرح های پژوهشی توجه به نکاتی الزامی است .
شروع با یک بحث نظری در یک یا دو خط
مسئله تحقیق در دو یا سه خط
اهداف تحقیق و فرضیه های پژوهش
روش تحقیق ، ابزار پژوهش، جامعه پژوهش
یافته ها و نتایج
کل آن نباید از یک صفحه و نیم بیشتر شود. ( حدود 300 تا 500 واژه )
چکیده پایان نامه ها
دقیق باشد، یعنی فقط اطلاعاتی را که در مقاله/رساله آمده در بر بگیرد؛
به طور خلاصه موضوع اصلی و مطالب مهم را مطرح کند ؛
زبانی دقیق و فاقد ارزش گذاری داشته باشد؛
زبان رسمی داشته باشد؛
واضح و قابل درک باشد ؛
از اختصارات مورد قبول استفاده کند؛ هر چه کمتر بهتر؛
طول چکیده با توجه به هدف، حجم و پیچدگی موضوع و… رعایت شود؛
از به کاربردن عبارات زائد مانند: ”با استفاده از نتایج گزارش“، ”مطالعات نویسنده نشان می دهد که“ اجتناب شود؛
ویژگی های یک چکیده خوب
جمله ها باید خبری باشند؛
چکیده باید شامل کلمه ها و اصطلاحات فنی و علمی متن اصلی باشد؛
جملات باید تا آنجا که امکان دارد کوتاه ولی پیوسته باشند؛
از به کار بردن افعال گذشته اجتناب شود؛
بالای چکیده عنوان وجود دارد، بنابراین از تکرار آن در متن چکیده خودداری نمایید.
توالی مطالب در آن حفظ شده باشد؛
شکل صحیح املاء کلمه ها، ساختار جمله ها و علائم و نقطه گذاری رعایت شده باشد؛
برای نگارش اعداد از شکل عددی آن ها (نظیر 12) استفاده شود؛
دارای کلیدواژهایی است که خواننده به محض دیدن آنها پی به محتوای مدرک می برد.
ویژگی های یک چکیده خوب (ادامه)
اگر نیاز به نوشتن یک چکیده برای مقاله و یا پایان نامه خود دارید
چگونه چکیده بنویسیم؟
چکیده نویسی به معنای تشخیص جوهره یک متن و ارائه آن به صورت مختصر همراه با صحت و وضوح کافی، در چند مرحله انجام می پذیرد.
برای تهیه چکیده؛ پنج مرحله مجزا پیشنهاد می شود.
اول. مدرک را به درستی می خوانیم تا درک صحیحی از محتوای آن به دست آوریم؛
پاراگراف های مقدماتی اغلب به جهت یابی چکیده نویس کمک می کند.
بیشتر اطلاعات مهم را می توان از پاراگراف های انتهایی مدرک استخراج کرد.
دوم. از نکات مهم و اصلی مدرک یادداشت برداری می کنیم؛
سوم. تهیه پیش نویس خام چکیده از یادداشت های ثبت شده در مرجله دوم؛
مراحل تهیه یک چکیده
چهارم. پیش نویس چکیده را، کنترل می کنیم؛
ضعف های ساختاری را برطرف می کنیم؛
اطلاعات غیر ضروری را حذف می کنیم؛
اطلاعات مهمی را که جا افتاده، اضافه می کنیم؛
اشکالات دستوری، املایی و سجاوندی را اصلاح می کنیم.
پنجم. چکیده نهایی را می نویسیم و کلید واژه ها را مشخص می نماییم.
مراحل تهیه یک چکیده (ادامه)
بعضی از این مراحل را می توان درهم ادغام نمود و یا همزمان با هم انجام داد.
تعیین کلیدواژه
در زمان تهیه چکیده، مولف باید از متن اصلی کلماتی را که نشانگر محتوای مطلب است، به کار گیرد. زیرا که استفاده از این کلمات نقش به سزایی در کیفیت و کیمیت نمایه سازی خواهد داشت.
نکات مورد توجه در تعیین کلیدواژه:
کلیدواژه ها را در 20 کلمه آغازین چکیده خود قرار دهید؛ تا در صورت چاپ آنلاین به بازیابی بهتر مقاله شما توسط موتورهای جستجو منجر شود.
یک چکیده خوب بین 5 تا 10 کلیدواژه دارد.
بر اطلاعات تاکید داشته باشید و نه نویسنده.
هرگز اطلاعات جدید را به طور کامل در چکیده ذکر نکنید.
پس از تهیه چکیده آن را یک بار با صدای بلند برای خود و یا یک دوست بخوانید تا از روان و منسجم بودن متن مطمئن شوید.
چکیده نهایی در حد امکان مختصر و مفید و در یک یا دو پاراگراف ارائه گردد.
تا حد امکان در متن چکیده از افعال معلوم استفاده نمایید، البته برای جمله های راهنما افعال مجهول را نیز می توان به کار برد.
در چکیده اختصارات، سر واژه ها و مواردی از این قبیل را برای بار اول به صورت کامل بیاورید.
نکات و هشدارها
آغاز چکیده با شرح هدف/انگیزه تحقیق
This study (dissertation, research)…
aims to illuminate…
examines the role of…
explores why…
investigates the effects of…
assesses the impact of [insert text] on…
developed and tested the idea that…
عبارات پر استفاده درچکیده ها
investigated the role of…
introduces the concept of…
extends prior work on…
examines the relationship between [insert text] and…
identifies…
evaluates these [insert text] by…
عبارات پر استفاده درچکیده ها (ادامه)
آغاز چکیده با سوال تحقیق
This study (dissertation, research)…
is motivated by two research questions: (1) [Insert research question one]? (2) [Insert research question two]? To examine these questions, the study…
“[Insert a research question]?” is a fundamental question in [the name of your area of interest]. We suggest [argue] that a new generation of research in this area needs to address the extended question: [Insert your research question]?
عبارات پر استفاده درچکیده ها
معرفی روش تحقیق
A laboratory experiment was carried out.
A field study was carried out to test our hypotheses.
An inductive study was employed.
Multiple methods were used to test…
A 9-item scale was developed to measure…
Using comparative case analysis, this research explored the role of…
T-tests were used to analyses the relationship between ……
عبارات پر استفاده درچکیده ها
شرح مهم ترین یافته ها
The findings from the research…
illustrate how…
show that the impact of [insert text] on [insert text] is more complex than previously thought/assumed.
address a controversial belief among practitioners that…
illustrate the antecedents and consequences of [insert text] and [insert text] in…
suggest that the effect of [variable X] on [variable Y] was moderated over time when…
عبارات پر استفاده درچکیده ها
نتایج
The results…
It is concluded that…
provide support for the key arguments…
support the prediction that…
support the model…
offer insights into…
prompt a re-thinking of [insert your area of interest]
عبارات پر استفاده درچکیده ها
با تشکر از توجه شما