آمادگی در برابر پاندمی آنفلوانزا و کنترل آن در جمعیت آنفلوانزا چیست و چرا باید به آن پرداخت؟
ویروس آنفلوانزا
اهداف: در پایان این مبحث از شرکت کنندگان انتظار میرود که:
چگونگی سرایت آنفلوانزا را توضیح دهند
با توجه به راه های انتقال بیماری، روش های پیشگیری را آموزش دهند
تفاوت میان آنفلوانزای پرندگان، آنفلوانزای فصلی و پاندمی آنفلونزا را توضیح دهند
چگونگی ایجاد پاندمی آنفلوانزا را توجیه نمایند
دامنه و نتایج پاندمی آنفلوانزا را بطور خلاصه ذکر کنند
علائم و نشانه های آنفلوانزا را فهرست نمایند
آنفلوانزا چیست ؟
آنفلوانزا یک عفونت مسری حاد مجاری تنفسی و ریتین است
این بیماری توسط یکی از ویروس های گروه آنفلوانزا ایجاد می شود
ویروس آنفلوانزا
تفاوت بین آنفلوانزای پرندگان ، فصلی و پاندمی آنفلوانزا چیست ؟
هر سه نوع بیماری توسط ویروسهای گروه آنفلوانزا ایجاد می شوند
بیماری اول در پرندگان ایجاد آنفلوانزا می کند
آنفلوانزای فصلی هر ساله در فصل زمستان و ماههای سرد سال رخ می دهد و در انسانها ایجاد آنفلوانزا می کند و دامنه آن محدودتر از پاندمی است
پاندمی آنفلوانزا هر 30-40 سال یکبار ایجاد میشود و بیماری وسیعی را ایجاد می کند که در جریان آن میلیونها نفر درگیر می شوندو در طی 2-3 ماه سبب مرگ گسترده انسانها می گردد
زیر گروه های جمعیتی آسیب پذیر (کهنسال) در معرض خطر بالاتری هستند
منشا آنفلوانزا کجاست ؟
تاکنون منشا تمام ویروس های آنفلوانزای انسانی از پرندگان بوده است
ویروس های آنفلوانزای پرندگان تنها قدرت ایجاد بیماری در پرندگان را دارند و معمولاً فقط پرندگان را بیمار ساخته و در ابتدا قادر به بیمار کردن انسان نیستند
هرکسی کار خودش بار خودش!!
ویروس من کاری به شما نداره!!!
پرندگان مبتلا چگونه ویروس را به سایر پرندگان انتقال می دهند؟
پرندگان بیمار از طریق عطسه و سرفه قطرات تنفسی حاوی ویروس را به خارج پرتاب می کنند که توسط سایر پرندگان استنشاق می گردد
پرندگان همچنین ویروس را از طریق فضله خود دفع می کنند
چگونه ممکن است انسانها به آنفلوانزای پرندگان مبتلا شوند ؟
زمانی که پرندگان و انسانها در نزدیکی همدیگر زندگی کنند این شانس وجود دارد که ویروس آنفلوانزای پرندگان بتواند خود را تغییر داده و قابلیت سرایت به انسان را کسب کند
اوهو…..اوهو
چگونه ویروس آنفلوانزای پرندگان می تواند از پرندگان به انسان سرایت کند ؟
تماس انسان با پرندگان / جوجه های بیمار یا تلف شده
تماس با فضله پرندگان / جوجه های بیمار یا تلف شده
چگونه ویروس آنفلوانزای پرندگان می تواند از پرندگان به انسان سرایت کند ؟
کندن پر و آماده سازی پرندگان /جوجه های بیمار یا تلف شده جهت خوراک پزی
عدم پخت کامل پرندگان یا تخم آنها پیش از خوردن
عدم شستشوی دستها پس از تماس با لاشه طبخ نشده پرندگان یا ترشحات آنها
عدم شستشوی سطوحی که برای آماده سازی پرنده بمنظور طبخ مورد استفاده قرار گرفته اند
آیا گزارشی جدید مبنی بر ابتلا انسان به ویروس آنفلوانزای پرندگان وجود دارد ؟
اخیرا یک نوع ویروس جدید آنفلوانزای پرندگان موسوم به H5N1 پا به عرصه گذاشته است
این ویروس بسیار کشنده است و سبب ابتلا و مرگ میلیونها پرنده در بسیاری از کشورهای جهان شده است
این ویروس نسبت به زمانی که اولین بار در پرندگان بروز نمود، تغییر یافته و هم اکنون قابلیت سرایت از پرنده به انسان را پیدا کرده است
قاتل خطرناک
آیا گزارشی جدید مبنی بر ابتلا انسان به ویروس آنفلوانزای پرندگان وجود دارد ؟(2)
تاکنون ویروس آنفلوانزای پرندگان H5N1 به بیش از 351 انسان سرایت کرده که حدود 67% این افراد فوت نموده اند ،بنابراین برای انسان بسیار کشنده محسوب میشود
البته تاکنون سرایت سهل و آسان ویروس آنفلوانزای پرنده ای از انسانهای مبتلا به سایر انسانها گزارش نشده است
پس ویروس هنوز قابلیت انتقال انسان به انسان را کسب نکرده است
درصورت ابتلا انسانها به آنفلوانزای پرندگان چه اتفاق می افتد ؟
ویروس آنفلوانزای پرندگان بطور نرمال به انسانها سرایت نمی کند
بنابراین هیچ انسانی در حال حاضر بر علیه آن ایمن و حفاظت شده محسوب نمی شود
پس در صورت سرایت ویروس فوق به انسان، بیماری بسیار شدید است
آیا برای ابتلا انسان به ویروس آنفلوانزای پرندگان، همواره تماس با یک پرنده الزامی است ؟ معمولا این تماس لازم است
در این صورت :
این ویروس دیگر به یک ویروس آنفلوانزای انسانی تبدیل شده است
بیماری بسرعت در سرتاسر جهان منتشر خواهد شد زیرا انسانها فاقد هر گونه ایمنی و حفاظت در برابر بیماری هستند
این پدیده به پاندمی ( جهان گیری ) آنفلوانزا موسوم خواهد بود.
اما اگر ویروس آنفلوانزای پرنده بتواند مجدداً در بدن انسان خود را تغییر داده و قابلیت انتقال به انسان دیگر را پیدا کند ، از طریق سرفه و عطسه به آسانی به انسان دیگر منتقل میشود
آنفلوانزا
آیا برای ابتلا انسان به ویروس آنفلوانزای پرندگان، همواره تماس با یک پرنده الزامی است ؟ (2)
آن چیزی که جهان از بروز آن بشدت نگران است، چیست؟
ویروس آنفلوانزای H5N1 مجدداً در بدن انسان تغییر ماهیت دهد و قابلیت سرایت آسان از انسان به انسان را پیدا کند
ویروس تنها به یک مرتبه فرصت نیز دارد تا خود را تغییر داده و این قابلیت را کسب کند
کافی است این فرصت فقط در بدن یک انسان به ویروس داده شود در آن صورت یک جهان گیری (پاندمی) رخ خواهد داد
این اتفاق در هر زمانی ممکن است رخ دهد و هر چقدر تماس میان پرندگان بیمار وانسانها بیشتر تکرار شود فرصت بیشتری در اختیار ویروس قرار می گیرد تا تغییر وحشتناک فوق را در خود صورت دهد.
پاندمی چیست ؟
پاندمی عبارتست ار انتشار جهانی ویروس آنفلوانزا و سرایت به انسانها و بیمار ساختن آنها
واژه PAN به معنی ALL( همه ) است
واژه DEMOS به معنی HUMANS ( انسانها ) می باشد
بنابراین مفهوم پاندمی بمعنای بروز صدها اپیدمی وسیع در بسیاری از کشورها بطور همزمان می باشد
با توجه یه توضیحات فوق پاندمی بدنبال بروز متوالی 3 رخداد ذیل پدید می آید :
درطی یک پاندمی چه اتفاق رخ می دهد ؟
ویروس با سرایت از انسانی به انسان دیگر دنیا را در می نوردد
ویروس چندین میلیون انسان را بیمار می سازد
یک ویروس آنفلوانزای جدید پا به عرصه می گذارد
به انسان سرایت می کند که سبب یک بیماری جدی میشود
سپس این ویروس قابلیت انتشار آسان از انسانی به انسان دیگر را پیدا کرده بدون آنکه دیگر نیازی به تماس انسان و پرندگان باشد
از لحاظ تاریخی ، پاندمی3 مرتبه در هر قرن رخ میدهد
نتایج پاندمی های قرن بیستم
در پاندمی 1918 ، 50 – 40 میلیون نفر در سرتاسر جهان فوت کردند
در پاندمی 1957 ، 2 میلیون نفر فوت کردند
در پاندمی 1968 ، 1 میلیون نفر فوت نمودند
نتایج احتمالی پاندمی آینده چیست ؟
نتایج جهانی حاصل از ارقام فوق :
احتمالا میلیونها انسان فوت می کنند
ترس و وحشت عالم گیر
ازهم گسیختگی اجتماعی
نتیجه : صدمات اقتصادی سنگین
پاندمی آنفلوانزا چه مدت طول می کشد ؟
2-3 ماه
نحوه برآورد افراد مبتلا در طی یک زمان 2-3 ماهه؟
15% – 35 % هر جامعه ممکن است بیمار شوند ( میزان حمله Attack Rate)
4% -5% هر جامعه نیاز به بستری خواهندداشت
میزان مرگ و میر : 1% -2% بیماران فوت می کنند
بعبارت دیگر در طی 2-3 ماه در هر 100 هزار نفر:
15000 تا 35000 نفر بیمار میشوند
4000 تا 5000 نفر نیاز به بستری خواهند داشت
150 تا 700 نفر فوت می کنند
نکته : موج های پاندمی
با توجه به درنوردیدن کل دنیا ،ممکن است تا 2-3 سال متوالی ، هر سال مجدداً 2-3 ماه برگشت کند
یعنی ممکن است چنین پیامد بهداشتی 2-3 موج داشته باشد
پس از پاندمی چه اتفاق خواهد افتاد ؟
با مواجهه انسان های بیشتر و بیشتر با ویروس پاندمی ، سطح ایمنی مردم افزایش یافته و تعداد موارد کمتر و کمتر خواهد شد
ویروس از بین نمی رود بلکه همچنان به چرخش در میان انسانها ادامه می دهد
آنفلوانزای فصلی چیست ؟
هم اکنون ویروس های آنفلوانزای زیادی وجود دارند که یادگار پاندمی های گذشته بوده و همچنان درحال چرخش در میان انسانها می باشند و سبب آنفلوانزای فصلی در انسان ها می شوند
اپیدمی آنفلوانزای فصلی هر سال در سرتاسر جهان رخ می دهد
در جریان اپیدمی های فصلی از هر 5 نفر یک نفر مبتلا میشود
به ویژه افراد مسن تر در معرض خطر آنفلوانزا فصلی هستند
واکسن آنفلوانزا ؟
برای آنفلوانزای فصلی واکسن موجود است
تهیه واکسن به این دلیل امکان پذیر شده است که اجزای آنتی ژنی ویروس را از قبل شناسایی کرده ایم
تهیه واکسن آنفلوانزای فصلی 6-8 ماه بطول می انجامد (واکسن آنفلوانزای فصلی انسانی)
واکسن در برابر آنفلوانزای فصلی انسان را محافظت می کند
واکسن نه در برابر آنفلوانزای پرندگان و نه در برابر پاندمی آنفلوانزا مصونیت ایجاد نمی کند
واکسن آنفلوانزا ؟
واکسن آنفلوانزای پاندمی
در حال حاضر هیچگونه واکسنی برای مقابله با پاندمی وجود ندارد
واکسن تنها زمانی میتواندساخته شود که پاندمی آغاز شود زیرا اطلاع از خصوصیات آنتی ژنی ویروس پاندمی جدید برای تولید واکسن لازم است
تولید واکسن پاندمی 6 تا 8 ماه از زمان آغاز پاندمی بطول می انجامد
زمانی که واکسن تولید و در دسترس قرار گیرد بدلیل محدودیت ظرفیت تولید ، استفاده از آن نیز در مقیاس محدود ممکن خواهد بود
در حال حاضر کارخانه های واکسن سازی جهان تنها میتوانند در طول یکسال 300 میلیون واکسن آنفلوانزای فصلی تولید کنند
خلاصه بحث تا این مرحله
آنفلوانزای انسانی بر دو نوع است :
پاندمی: هر 30-40 سال یکبار رخ می دهد و درطی یک دوره زمانی کوتاه 2-3 ماهه سبب بیماری و مرگ وسیع در سرتاسر جهان میشود و در برابر آن نه ایمنی و واکسن نیز وجود ندارد
فصلی: هر ساله درطی فصل زمستان ایجاد وسبب بروز اپیدمی هایی در مقیاس کوچکتر می شود و از گذشته در برابر آن ایمنی نسبی و واکسن وجود دارد
ویروس آنفلوانزای پرندگان عمدتا پرنده ها را درگیر میسازد ( گاهی نیز می تواند انسان رامبتلا سازد)
در صورتی که ویروس آنفلوانزای پرندگان ماهیت آنتی ژنی خود را تغییر داده و قابلیت انتقال ساده از انسان به انسان را پیدا کند میتواند موجب پاندمی آنفلوانزای انسانی شود
علائم و نشانه های آنفلوانزا؟
تفاوت آنفلوانزا با سرماخوردگی
توسط ویروسهای متفاوتی ایجاد میشوند
علائم آنفلوانزا معمولاً شدید تراست
سرماخوردگی تنها سیستم تنفسی فوقانی رادرگیر میسازد
درحالیکه آنفلوانزا هم می تواند سیستم تنفسی فوقانی و هم سیستم تنفسی تحتانی را درگیر سازد
سرماخوردگی
ویروس
سرماخوردگی
آنفلوانزا
ویروس
آنفلوانزا
علائم و نشانه های آنفلوانزا چیست؟
علائمی که دال بر شدت بیماری بوده و حاکی از لزوم ارجاع بیمار است :
تنگی نفس / دیسترس تنفسی ( تنفس دشوار)
برحسب سن دامنه علائم متفاوت است
استفراغ ، اسهال ، انسفالیت علائمی هستند که دربچه ها شایعتر است
در شیرخواران اغلب تب تنها دیده میشود
شروع سریع علائم زیر:
تب > 38.5
سرفه خشک (بدون خلط)
سردرد
گلودرد
بدن درد (میالژی)
اوهو….اوهو
آنفلوانزا چگونه بین انسانها سرایت می کند؟
آنفلوانزا چگونه بین انسانها سرایت می کند؟
شایعترین راه انتقال ویروس آنفلوانزا بین انسانها
نکته در انتقال ویروس ؟
این ذرات بزرگ تنفسی تنها در حد مسافت های کوتاه پرتاب میشود ( معمولا 1 متر یا کمتر)
ذرات بزرگ تنفسی در هوا معلق نمی مانند
برای دریافت ذرات بزرگ تنفسی تماس نزدیک ( معمولا 1 متر یا کمتر ) بین فرد منشا ( بیمار) و فرد دریافت کننده ( فرد سالم ) لازم است
ذرات تنفسی بزرگ
این ذرات در هنگام سرفه و عطسه فرد ایجاد میشوند
وتوسط فردی که فاصله نزدیک با بیمار دارد استنشاق میشوند
آنفلوانزا چگونه بین انسانها سرایت می کند؟
سایر راه های انتقال ویروس آنفلوانزا بین انسانها
تماس مستقیم
انتقال ذرات تنفسی ریز(آئروسل) به میزان چندین متر
این ذرات تنفسی می توانند در هوا معلق باقی بمانند ولی تنها در صورت وجود اقدامات بالینی خاص نظیر ساکشن ، آسپیراسیون ، لوله گذاری ، سواب گذاری نازوفارنکس
علیرغم اهمیت، این روش انتقال در رتبه دوم پس از ذرات بزرک تنفسی قرار دارد
خود آلوده سازی از طریق تماس دست با سطوح آلوده و سپس تماس دست با بینی ، چشم ، و دهان خود
تماس دست فرد سالم با پوست یا دستهای فرد بیمار و سپس لمس بینی ، چشم یا دهان خود
تماس از طریق آئروسل
آنفلوانزا چگونه بین انسانها سرایت می کند؟
اقداماتی که باید در برابر آنفلوانزا انجام داد ؟
آماده شوید !
آماده شوید !
آماده شوید !
از همین امروز برنامه خود را طراحی و آنرا اجرا کنید !
زیرا پاندمی ها پیامدهای بهداشتی هستند که ذاتاً تکرار میشوند ، بنابراین دیر یا زود یک پاندمی از راه خواهد رسید
فراموش نکنید!
فاصله بین بیماران و افراد سالم باید حفظ شود
بیماران در حین عطسه وسرفه جلوی دهان وبینی خود را بپوشانند
همگان دستهای خود را مرتباً بشویند
خلاصه آنچه که آموختیم
علائم و نشانه های آنفلوانزا
چگونگی انتقال ویروس آنفلوانزا ( از پرنده به پرنده ، از پرنده به انسام و از انسان به انسان )
تفاوت میان آنفلوانزای پرندگان، آنفلوانزای پاندمی، و آنفوانزای فصلی
چگونه پاندمی آنفلوانزا ایجاد می شوند
وسعت ونتایج حاصل از پاندمی آنفلوانزا
خلاصه بحث
آنفلوانزای انسانی بر دو نوع است :
پاندمی: هر 30-40 سال یکبار رخ می دهد و درطی یک دوره زمانی کوتاه 2-3 ماهه سبب بیماری و مرگ وسیع در سرتاسر جهان میشوند و در برابر آن نه ایمنی و نه واکسن وجود دارد
فصلی: هر ساله درطی فصل زمستان ایجاد وسبب بروز اپیدمی هایی در مقیاس کوچکتر می شود و از گذشته در برابر آن ایمنی نسبی و واکسن وجود دارد
ویروس آنفلوانزای پرندگان عمدتا پرنده ها را درگیر میسازد ( گاهی نیز می تواند انسان رامبتلا سازد)
در صورتی که ویروس آنفلوانزای پرندگان ماهیت آنتی ژنی خود را تغییر داده و قابلیت انتقال ساده از انسان به انسان را پیدا کند میتواند موجب پاندمی آنفلوانزای انسانی شود