ورزش بسکتیال
استاد مربوطه:
ارائه دهنده:
بسکتبال (به انگلیسی: Basketball ) یا توپ و سبد ورزشی گروهی است که در آن دو گروه پنج نفره در یک سالن مستطیل شکل به بازی می پردازند. هدف بازی پرتاب توپ به درون سبدهایی به قطر ۴۶ سانتی متر و به ارتفاع ۳٫۰۴۸ متر است که در دو سمت زمین قرار دارند و به تخته ای به نام «بک بُرد» متصل اند. هر تیم باید توپ را به درون سبد تیم حریف بیندازد. در بازی بسکتبال هر تیم برای کسب امتیاز باید در محدوده پرتاب، توپ را به سمت حلقه پرتاب نماید زمانی که توپ وارد حلقه شد تیم، موفق به کسب دو امتیاز می شود. زمانی که بازیکنی از پشت خط سه امتیازی موفق به وارد کردن توپ درون حلقه شود سه امتیاز برای تیم در نظر گرفته می شود.
بسکتبال
تاریخچه ی ورزش بسکتبال
زادگاه بازی بسکتبال آمریکاست. بسکتبال یکی از ورزشهای محبوب دنیا می باشد که طرفداران زیادی دارد، این بازی در اوایل پاییز سال ۱۸۹۱ میلادی توسط شخصی به نام جیمز نای اسمیت پایه ریزی و ابداع شد. جیمز نای اسمیت یک پزشک کانادایی بود که به ایالات متحده آمریکا مهاجرت کرد و تابعیت آن کشور را گرفت. در سال ۱۸۹۱ یعنی زمانی که دکتر نای اسمیت در دانشگاه ورزش اسپرینگ فیلد (واقع در ایالت ماساچوست آمریکا) درس می داد، رئیس دانشگاه از او خواست ورزشی ابداع و اختراع کند که دانشجویان بتوانند در فصل زمستان در سالن به آن بپردازند تا آمادگی جسمانی خود را برای پرداختن به مسابقات میدانی فوتبال، هاکی و بیسبال، در فصل بهار و تابستان حفظ کند. حاصل تلاش جیمز نای اسمیت ورزشی شد به نام بسکتبال که امروزه پس از سپری شدن نزدیک به یک قرن و اندی از اختراع آن، از پرطرفدارترین و هیجان انگیزترین رشته های ورزش بین المللی است.
۱۲ قانون اولیه بسکتبال
توپ را می توان با یک یا هر دو دست به هر جهتی پرتاب کرد.
به توپ می توان با یک یا هر دو دست به هر جهتی ضربه زد (مشت زدن به توپ مجاز نیست).
بازیکنان نمی توانند با توپ بدوند اما می توانند آن را از محلی که دریافت کرده اند پرتاب کنند. بازیکنی که در حال دویدن با سرعت توپ را دریافت می کند درصورتی که سعی در توقف کند مستثنی است.
توپ باید در یا بین دستان گرفته شود و از بدن نمی توان برای گرفتن توپ استفاده کرد.
تنه زدن، نگه داشتن، هل دادن، پشت پا زدن یا ضربه زدن به بازیکن حریف به هر شکل مجاز نمی باشد.
مشت زدن به توپ خطا محسوب می شود.
گل زمانی اتفاق می افتد که توپ با ضربه یا پرتاب از زمین به داخل سبد وارد شده و در آن باقی بماند، مشروط بر اینکه مدافعین گل را لمس نکرده و مزاحمتی برای آن ایجاد نکرده باشند. در صورتی که توپ روی کناره ها باقی بماند و حریف سبد را حرکت دهد، گل محسوب خواهد شد.
۱۲ قانون اولیه بسکتبال
پرتاب کننده، برای پرتاب توپ از بیرون زمین، ۵ ثانیه زمان در اختیار دارد. در صورت تخلف، توپ به حریف واگذار می شود. اگر هر یک از طرفین در تاخیر بازی پافشاری کنند، سرداور خطای آن تیم را اعلام خواهد کرد.
داور مسئول قضاوت برای بازیکنان است و باید خطاها را یادداشت کرده و سرداور را پس از ۳ خطای متوالی مطلع کند.
داور مسئول قضاوت روی توپ است و باید در مورد زمانی که توپ در جریان بازی است یا خارج از زمین است و مالکیت توپ و همچنین محاسبه وقت تصمیم گیری کند. سرداور باید گل شدن توپ را تعیین کند، امتیازات را محاسبه نماید و سایر وظائف معمول سرداور را انجام دهد.
زمان بازی چهار کوارتر ۱۰ دقیقه ای (در ان بی ای ۱۲ دقیقه) و ۴ استراحت ۵ دقیقه ای بین کوارتر هاست.
تیمی که بیشترین امتیازات را در این زمان بدست آورد برنده اعلام می شود.
پیشرفت بسکتبال بعد از جنگ جهانی اول
بعد از جنگ جهانی اول بسکتبال تبدیل به ورزشی رقابت آمیز و بزرگ شد. با گذشت زمان مربیان بسکتبال وضعیت مناسبی پیدا کردند و فعالیتشان موثر واقع شد. بسکتبال شناخته شد و به اروپا گسترش یافت. در سال ۱۹۲۴ نخستین مسابقات جهانی بین تیم های بسکتبال فرانسه، ایتالیا، انگلستان و آمریکا در پاریس برگزار گردید و از سال ۱۹۳۲ فدراسیون آماتوری بسکتبال در ژنو با نمایندگی چند کشور تشکیل شد. در مسابقات المپیک ۱۹۳۶ برلین برای نخستین بار ۲۳ کشور در مسابقات رسمی بسکتبال شرکت نمودند و آمریکا قهرمان المپیک گردید.
تجهیزات مورد نیاز
لباس
لباس بازی برای زنان و مردان تاب (بلوز بی آستین) و شلوارک است و نام تیم در جلوی بلوز و شماره بازیکن در پشت و جلوی آن نوشته شده است. در بازی های بین المللی شماره های بازیکنان از ۴ تا ۱۵ است. بازیکنان بسکتبال معمولاً از کفش های ساق دار استفاده می کنند که از مچ پا حفاظت بیشتری می کند.
تخته
تخته بسکتبال مستطیلی است به طول ۱/۸۰ متر و عرض۱/۰۵ متر که موقعیت آن در فضای بالای زمین در دو انتهای میدان است و یک مربع به طول۵۹ سانتیمتر و عرض۴۹ سانتیمتر داخل آن قرار دارد و باید به گونه ای قرار گیرد که به اندازه ۱۲۰ سانتی متر با خط انتهای زمین فاصله داشته باشد. ارتفاع تخته از کف سالن برای بزرگسالان ۲/۹۰ متر و برای نوجوانان و نو نهالان بین ۲/۷۰ متر و ۲/۸۰ متر است.
تجهیزات مورد نیاز
حلقه
حلقه بسکتبال در فاصله ۳۰ سانتی متری قاعده تخته به آن متصل می شود. قطر حلقه بسکتبال ۴۵ سانتی متر و ارتفاع توری که به شکل سبد به آن متصل می شود ۳۰ سانتی متر است.
توپ بسکتبال
در دو سال نخست که بازی بسکتبال ابداع شد، توپ فوتبال را برای بازی به کار می بردند. اما چون این توپ سبک بود در سال ۱۸۹۴ میلادی اولین توپ مخصوص بسکتبال توسط یک کارخانه دوچرخه سازی تولید شد که اندکی از توپ فوتبال بزرگ تر بود. در سال ۱۹۳۷ نوع دیگری توپ بزرگ تر اما سبک تر به بازار آمد و آنگاه در سال ۱۹۴۹ توپی ساخته شد به همین شکل و اندازه و وزن فعلی که هنوز هم مورد استفاده است. توپ این ورزش بزرگ ترین توپ بازی های دسته جمعی است.
قوانین بسکتبال
قوانین زمانی
بسکتبال در چهار کوارتر ۱۰ دقیقه ای (بین المللی) یا ۱۲ دقیقه ای (اِن. بی. اِی) انجام می شود. زمان استراحت بین کوارتر اول و دوم و بین کوارتر سوم و چهارم ۲ دقیقه و بین کوارتر دوم و سوم (بین دو نیمه) ۱۰ دقیقه است. وقت اضافه (آور تایم) در بسکتبال ۵ دقیقه می باشد. پس از استراحت بین دو نیمه زمین حمله و دفاع دو تیم عوض می شود.
قانون رانینگ: (تراولینگ)
بازیکنی که توپ را دراختیار دارد می تواند یک پای خود را به هر سمتی که می خواهد، یک یا چند مرتبه حرکت دهد. درصورتی که پای دیگرش که آن را پای «پیوت» می نامند ثابت باشد. رانینگ حرکتی است که بازیکن صاحب توپ در داخل زمین یک یا دو پای خود را بدون توجه به محدودیت فوق حرکت دهد یا گام های او با دریبل های بازیکن تناسب نداشته باشد.
قوانین بسکتبال
قانون سه ثانیه
زمانی که تیمی کنترل توپ را در زمین حمله، موقعی که ساعت در جریان باشد، دراختیار دارد، هیچ یک از نفرات آن تیم نمی تواند بیش از مدت سه ثانیه در منطقه رنگی حریف یا روی خطوط رنگی حریف بماند یا حرکت کند.
قانون ۲۴ ثانیه
اگر تیمی مالک توپ شده باشد. باید در عرض ۲۴ ثانیه توپ را وارد حلقه حریف بکند یا به طرف حلقه تیم مقابل شوت بزند در زدن شوت توپ باید حتماً به حلقه بخورد تا ۲۴ ثانیه صفر شود اگر توپ به تخته بخورد ۲۴ ثانیه ادامه می یابد و اگر توپ توسط تیم مقابل اوت شود باز هم ۲۴ ثانیه ادامه می یابد. ۲۴ ثانیه موقعی صفر می شود که ۱- خطا صورت بگیرد ۲- بازیکن تیم مقابل با پا توپ را به اوت بیندازد.
قوانین بسکتبال
قانون هشت ثانیه
زمانیکه یک تیم توپ را در زمین خودی تحت کنترل می گیرد، باید در عرض ۸ ثانیه توپ را به زمین حمله بفرستد. تخطی از این قانون، تخلف «هشت ثانیه» نامیده می شود و داور توپ را در اختیار تیم مقابل قرار خواهد داد.
قانون ۵ ثانیه
1- به طور کلی هیچ یک از بازیکنان تیم نمی توانند توپ را بیش از ۵ ثانیه نزد خود نگه دارند. (در زمان دریبل این شمارش انجام نمی گیرد) ۲- هر زمانی که بازی با پرتاب توپ از بیرون زمین بخواهد شروع شود بازیکن ۵ ثانیه زمان برای شروع در اختیار دارد. ۳- برای پرتاب هر پنالتی، بازیکن ۵ ثانیه زمان دارد.
قوانین بسکتبال
قانون نیمه (برگشت توپ به زمین دفاعی)
زمانی که یک بازیکن در زمین حریف (زمین حمله) مالکیت توپ را در اختیار می گیرد، نباید توپ را به زمین دفاعی (زمین خودی) برگرداند. چه با پاس به یاران خود چه با دریبل کردن خودش آن را به زمین خودی برگرداند. این کار یک تخلف است و توپ دراختیار تیم مقابل قرار خواهد گرفت.
فایده های ورزش بسکتبال
کسب تعادل روانی و فراهم بودن زمینه های لازم برای رشد روانی
ایجاد انگیزش مناسب در اشخاص برای شرکت در فعالیتهای ورزشی
ایجاد شخصیت متعادل و روحیه تعاون و همکاری
تقویت عوامل روانی مثل: اعتماد به نفس، تمرکز و توجه و خود شکوفایی
کسب نشاط و شادی و طراوت
پرورش و تقویت توان رهبری اشخاص
افزایش قدرت تصمیم گیری اشخاص به گونه درست و قضاوت منطقی
پرورش شخص از نظر هوشی و افزایش ظرفیت های ذهنی
خطاهای ورزش بسکتبال
خطای شخصی
1- بلاک کردن ۲- شارژ کردن ۳- دفاع از پشت سر ۴- تماس با دست ۵ – نگهداشتن ۶- استفاده غیرقانونی از دستها ۷- هل دادن ۸- اسکرین غیر قانونی خطای شخصی در تمامی حالات جهت بازیکن خطاکار اعلام می شود.
خطای طرفین
خطایی است که دو بازیکن مخالف روی همدیگر در یک زمان انجام می دهند.
خطاهای ورزش بسکتبال
خطای غیر ورزشی
خطای فردی است که بطور عمد روی بازیکن با توپ و یا بدون توپ صورت می گیرد و جریمه آن دو پرتاب آزاد و مالکیت توپ از وسط زمین می باشد.
دیسکالیفه
هرگونه خطایی خارج از روحیه ورزشکاری را با دیسکالیفه ( اخراج از زمین بازی) جریمه و دو پرتاب ازاد و مالکیت توپ از وسط زمین به رقیب داده می شود.
خطاهای ورزش بسکتبال
خطای فنی
خطایی است که بدون برخورد بازیکن به وجود می آید. جریمه آن یک پرتاب آزاد با مالکیت توپ از وسط زمین می باشد. خطای فنی برای بازیکن ذخیره دو پرتاب آزاد با مالکیت توپ و خطای فنی برای مربی و همراه تیم دو پرتاب آزاد و مالکیت توپ است.
خطای تیمی
در هر ده دقیقه، تیمی که خطاهای انجام شده آن بیش از ۴ خطا باشد، خطای تیمی به حساب می آید و جریمه آن دو پرتاب آزاد توسط بازیکنی که خطا روی آن اتفاق افتاده است انجام می شود.
پست های بسکتبال
در بسکتبال به طور کل سه پست اصلی وجود دارد، دو بازیکن در پست گارد، دو بازیکن در پست فروارد و یک بازیکن در پست سنتر. در بسکتبال رسمی و حرفه ای این سه پست به پنج پست جداگانه تبدیل می شود که عبارتند از:
پوینت گارد (گارد راس)
شوتینگ گارد
اسمال فروارد (فروارد کوچک)
پاور فروارد (فروارد قدرتی )
سنتر
روش امتیازدهی
امتیاز هر گل (پرتاب موفق در حلقه حریف) با توجه به موقعیت بازیکنی که اقدام به شوت کرده است متفاوت است. اگر بازیکن خارج از خط سه امتیازی باشد، گل سه امتیاز و اگر داخل آن باشد دو امتیاز دارد. هر پرتاب آزاد (پنالتی) یک امتیاز دارد. در بسکتبال تساوی وجود ندارد و آن قدر وقت اضافه به بازی داده می شود تا یکی از دو تیم برنده شود. زمان استراحت بین وقت های اضافه ۱ دقیقه است.
داوران بسکتبال
تعداد داوران یک مسابقه بسکتبال ۶ نفر است. از این ۶ نفر ۳ داور در درون زمین بر جریان بازی نظارت می کنند که یکی از آن ها سرداور و دو نفر دیگر داور هستند. در کنار زمین هم ۳ نفر هر یک وظیفه ای خاص را انجام می دهند. یک نفر ثبت کننده امتیازها و خطاها (منشی) یک نفر مسئول ۲۴ ثانیه و هم وقت نگهدار است. خطاهای عمده ای که داوران به آن توجه دارند عبارتند از: تخلف در حمله، رانینگ، دبل، سه ثانیه، خطاهای برخورد و سد مسیر.
لیگ ها و مسابقات
حرفه ای ترین لیگ بسکتبال ان بی ای (NBA) می باشد. این لیگ بین تیم های باشگاه های حرفه ای آمریکای شمالی (ایالات متحده آمریکا و کانادا) برگزار می شود. از دیگر لیگ های مطرح بسکتبال جهان می توان به یورولیگ در اروپا که بین تیم های مطرح اروپایی برگزار می شود و لیگ اندسا در اسپانیا و لیگ ان بی ای بانوان(WNBA) در ایالات متحده آمریکا اشاره کرد. مسابقات جام جهانی بسکتبال مردان و زنان هر چهار سال یک بار با حضور تیم های ملی صعودکننده به این مسابقات برگزار می شود. از دیگر مسابقات مهم ملی در سطح بسکتبال جهان می توان به مسابقات یوروبسکت که بین تیم های ملی اروپایی و هر دو سال یک بار برگزار می شود اشاره کرد.
بهترین بسکتبالیست های حال حاضر جهان
1) لبران جیمز
2) استفن کری
3) کوین دورنت
4) یانیس آنته توکومپو
5) کوای لنرد
6) انتونی دیویس
7) جیمز هاردن
8) لوکا دانچیچ
لبرن جیمز
استفن کری
کوین دورنت
یانیس آنته توکومپو
کوای لنرد
انتونی دیویس
جیمز هاردن
لوکا دانچیچ
بسکتبال موجب چه آسیب هایی می شود
شایعترین آسیب ها در بسکتبال عبارتند از:
پیچ خوردگی مچ پا
پیچ خوردگی مچ پا شایعترین آسیب ورزشی در بسکتبال است. در بسکتبال پیچ خوردگی مچ پا معمولا به علت چرخش بازیکن بر روی کف پا ایجاد می شود.
تاندنیت آشیل
در ورزش بسکتبال تاندون آشیل به علت جهش های زیاد ورزشکار تحت فشار و کشش زیادی قرار داشته و مستعد آسیب است. هر بار که بازیکن به بالا می پرد و یا به زمین فرود میاید این تاندون تحت کشش زیادی قرار می گیرد.
بسکتبال موجب چه آسیب هایی می شود
تاندنیت کشکک
تاندنیت کشکک که به آن زانوی جهندگان Jumper’s knee هم می گویند در هر ورزشی که در آن جهش زیاد باشد دیده می شود. در بسکتبال هم این مشکل به شکل شایعی در ورزشکاران وجود دارد. تاندنیت کشکک موجب درد در زیر استخوان کشکک می شود و در صورتی که به درمان مناسب آن بی توجهی شود می تواند موجب ایجاد آسیب های جدی تر گردد.
پارگی منیسک
به علت حرکات شدید و ناگهانی زانو و تغییر جهت
های مکرر تنه ورزشکار بر روی زانو احتمال بروز
پارگی منیسک در بسکتبال زیاد است.
بسکتبال موجب چه آسیب هایی می شود
پارگی رباط های زانو
شایعترین رباط های زانو که در حین بسکتبال آسیب میبینند پارگی رباط صلیبی قدامی و پارگی رباط جانبی داخلی هستند. علت معمول این آسیب ها معمولا حرکات شدید پیچشی در زانو است ولی آسیب میتواند به علل دیگر مانند ضربه شدید بازیکن دیگر به زانو هم ایجاد شود.
کشیدگی عضلات همسترینگ
آسیب عضلات همسترینگ که در پشت ران قرار دارند معمولا بصورت کشیدگی آنها است. این کشیدگی ها معمولا به علت تغییر شدید در سرعت و جهت حرکت اندام تحتانی ایجاد میشود.
بسکتبال موجب چه آسیب هایی می شود
خونریزی در عضلات
خونریزی و خونمردگی در عضلات اندام تحتانی معمولا به علت ضربه مستقیم آرنج یا زانوی بازیکن دیگر به عضلات اندام تحتانی ورزشکار ایجاد می شود. در صورتیکه شدت ضربه زیاد باشد موجب پارگی مویرگ های خونی عضله و در نتیجه خونریزی درون آنها می شود.
آسیب های دست و انگشتان
آسیب های دست و انگشتان ورزشکار معمولا به علت ضربه توپ و یا به علت گیر کردن انگشتان در لابلای تور ایجاد می شود. این آسیب ها می توانند بصورت پارگی رباط و یا شکستگی باشند. بروز انگشت چکشی یا مالت فینگر به علت اصابت مستقیم توپ از جلو به انگشت و آسیب به رباط داخلی مفصل کارپومتاکارپ شست Gamekeeper’s thumb در موقع گرفتن توپ یا زمین خوردن از دیگر آسیب های دست در بسکتبال است.
چطور می توان از پیدایش آسیب در بسکتبال جلوگیری کرد
بسکتبال ورزش پرتحرک و پربرخوردی است و به همین دلیل احتمال بروز اسیب های ورزشی در آن بالا است. چهار اصل مهم در جلوگیری از اسیب های ورزشی در ورزش بسکتبال عبارتند از :
گرم کردن
گرم کردن صحیح و اصولی از مهمترین موانع بروز آسیب های ورزشی است. ۱۰- ۵ دقیقه گرم کردن برای افزایش تعداد ضربان قلب، افزایش دمای بدن مهم است. بعد از آن باید نرمش های کششی را انجام داد تا قابلیت انعطاف تاندون ها، رباط ها و عضلات بهتر شود. در انجام حرکات کششی باید تاکید بیشتری بر روی عضلات ران، ساق، باسن، شانه و سینه شود.
چطور می توان از پیدایش آسیب در بسکتبال جلوگیری کرد
افزایش قدرت عضلات
بسکتبال یک ورزش قدرتی است و بدون داشتن عضلات قدرتمند احتمال آسیب زیاد میشود. پس باید با انجام ورزش های مطلوب عضلات بدن و به ویژه عضلات درگیر در بسکتبال را قدرتمند کرد.
افزایش آمادگی
بدن ورزشکار در زمان هایی که مسابقه ندارد باید با انجام نرمش های هوازی آماده بماند و در پیش از مسابقه باید آماده انجام فعالیت بی هوازی شود.
استفاده از وسایل مناسب
زانو بند و آرنج بند برای مراقبت این دو مفصل از وارد شدن ضربات شدید و همینطور در صورت لزوم استفاده از کفش هایی که مچ پا را محکم تر پوشانده و محافظت می کنند می توانند به کاهش آسیب های ورزشی در بسکتبال کمک کنند.
بسکتبال در ایران
دایره المعارف بریتانیکا، سال وارد شدن بسکتبال به کشور ما ایران را ۱۹۰۱ میلادی برابر با ۱۲۸۰ هجری شمسی ذکر نموده است. ولی آنچه مسلم است، نخستین علامت های وارد شدن بسکتبال به ایران در سال های ۱۳۱۰ و ۱۳۱۱ دیده شده که آن هم به وسیله کارکنان سفارتخانه های خارجی در ایران بوده است.
در سال ۱۳۱۴، یک مربی ورزش به اسم« فریدون شریف زاده» ورزش بسکتبال را به دانش آموزان دبیرستان البرز( کالج البرز) تهران معرفی و بنیان گزاری کرد و بتدریج دیگر مربیان ورزش به گسترش و آموزش این ورزش پرداختند. در سال ۱۳۲۴، فدراسیون بسکتبال ایران تشکیل گردید و اولین حضور بسکتبال ایران در میدان های بین المللی، در بازی های المپیک لندن( ۱۹۴۸) بود.
با تشکر از توجه شما