به نام خدا
نقش رهبران کاریزما در پیشبرد سازمان
LeaderShip Karizma
شخصیت کاریزماتیک، به کاراکتری گفته می شود که به سبب داشتن برخی ویژگی ها الگوی سایرین محسوب می شود و حتی می تواند برای آنها الهام بخش هم باشد.
شخصیت کاریزماتیک
رهبری جزئی از مدیریت است و این وظیفه مانند برنامه ریزی، سازماندهی و کنترل نیز از وظایف مدیر است. مهمترین نکته در رهبری نفوذ و اثر گذاری است. اصولا قدرت عبارت است از توانایی اعمال نفوذ بر دیگران و نفوذ عبارت از اعمالی است که مستقیم یا غیر مستقیم باعث تغییر در رفتار یا نظرات دیگران می شود. رهبری با نفوذ بر دیگران تحقق می یابد و نفوذ نیز از قدرت سر چشمه می گیرد.
رهبری چیست؟
سرپرست کسی است که امور گروهی از افراد و اداره یک واحد سازمانی را به عهده دارد. طبعا"رئیس"هم یک سرپرست است، زیرا کارهای سازمان را توسط افراد انجام می دهد. اداره کنندگان، مدیران و روسا همه سرپرستند کارفرما نیز به نوعی سرپرست است. زیرا اداره ی گروهی از کارگران وکارمندان را در خط مقدم کار و تولید به عهده دارد. اما رئیس کلمه ای است که بیشتر در سازان های دولتی به کار می رود و مربوط به اداره واحد قسمت یا بخشی از سازمان های عمومی است.
رهبران کسانی هستند که منافع پیروان خود را دنبال میکنند
رهبر کسی است که پیرو داشته باشد نه یک کلمه کم ، نه یک کلمه بیش
رهبر کسی است که با حرف خود را اثبات نمی کند بلکه ایده ها و نگرشهای خود را در عمل و رفتار به آن نشان می دهد
رهبر کسی است که در قلب پیروان خود جا داشته باشد نه در ذهشان
رهبران بزرگ کسانی هستند که مردمشان بگویند ما این کار را انجام دادیم
رهبران کسی است که آرمانها را به جامعه نشان داده و زمینه های پذیرش آگاهانه آن را فراهم می سازد
دیدگاهها نسبت به رهبری
تعریف رهبری
رهبری ،عبارت از تاثیر گذاشتن بر افراد جهت وادار نمودن یا ترغیب نمودن آنها به کوشش دلخواه به سمت هدف های گروهی است .
یا به عبارت دیگر
رهبری فرآیند نفوذ در دیگران است به گونه ای که آنها با اشتیاق و جدیت در دستیابی به اهداف سازمانی تلاش نمایند .
رهبران افرادی هستند که باورها، عملکردها ورفتارهای آنان موردتوجه وپذیرش سایر اعضاء سازمان قرار می گیرد.
در صورتیکه ایده یا مفهوم جدیدی از سوی رهبران سازمانی واجد ارزش تلقی شده ومورد پذیرش واقع گردد. بنابراین در میان کارکنان جایگاه خود را پیدا خواهد نمود و در نهایت افراد تغییرات آینده را بهتر خواهند پذیرفت.
رهبران سازمانی افرادی هستند که دانش گسترده ای در موضوعات گوناگون داشته و نظرات مشورتی آنها براحتی توسط دیگران پذیرفته می شود
رهبران سازمانی چه افرادی هستند؟
به گزارش بانکی دات آی آر، شخصیت های کاریزماتیک که در دنیا زیاد پیدا نمی شوند، افرادی هستند که می توانند با قدرت خود جمعیت زیادی را تحت تاثیر قرار دهند و آنها را به سمت و سوی خود جذب کنند.
داشتن شخصیت کاریزماتیک می تواند نقش مثبتی در مدیریت موفق داشته باشد
کاریزماتیک ( Charismatic) یا (رهبری کاریزماتیک)شخصیت و جذابیت یک فرد که می تواند در مردم نفوذ کند و آنان را به شور و فداکاری وادار سازد. این مشخصه ابتدا در برخی فرقه های مسیحیت مشاهده شد و بعدها در ادیان دیگر هم به چشم خورد.( فرهنگ معین) در اصطلاح سیاست به حکومت مبتنی بر فرمان برداری غیرعادی و استثنایی از یک فرد به خاطر ویژگی های شخصیتی یا تقدس دینی و الگو بودن وی می باشد. در علوم سیاسى حکومت را از حیث منشا قدرت و مشروعیت، به اقسامى تقسیم مىکنند
– کاریزماتیک یا رهبری مبتنی بر جاذبه استثنایی، به گونه ای از رهبری گفته می شود که دارای قدرت و توانایی الهام بخشی به پیروان باشد و این در حالی است که توانایی ها صرفاً از نیروی شخصیت و تعهد فرد سرچشمه گرفته باشد. در این نوع رهبری، رابطه ای بدون استفاده از پاداش های مالی و اعمال زور برقرار می شود
اگر شما رهبر یک گروه هستید یا می خواهید باشید، کاریزما اهمیت زیادی دارد. زیرا به شما یک مزیت رقابتی، برای جذب و حفظ نخبه ها می دهد. تحقیقات نشان داده که افراد زیر نظر یک رهبر کاریزماتیک، بهتر عمل می کنند، کارشان را موثرتر از کار دیگران تلقی می کنند، و نسبت به کسانی که زیردست یک مدیر اثرگذار ولی فاقد کاریزما هستند، اعتماد بیشتری به مافوق خود دارند.
ویژگی خاصی از یک شخصیت پدیده رهبری
در دنیای سازمانی نوین ، یکی از مهمترین شاخصهای تاثیرگذار بر جوامع ، عنصر مدیریت است که شکل مطلوب آن ، مدیریت همراه با رهبری تلقی می شود.
ماهیت رهبری برانگیختن مردم به انجام کاری است که رهبر می خواهد ، بطوریکه به اندازه رهبر در آنها اشتیاق و عزم و شور بوجود آید.
مکتب ویژگیهای رهبری
مکتب رفتاری
مکتب اقتضائی
مکتب شایستگی ها
مکتب هوش عاطفی
رهبری کاریزماتیک
شش مکتب اصلی رهبری:
در دیدگاه اول رهبری در توانائی رهبر در آگاه کردن مردمش از ارتباط بین تلاش و پاداش بیان می شود.
در دیدگاه دوم ار تباط بین رهبر و مرید را لزوماً مبنی بر احساسات و هیجانات توضیح داده است.
رابطه رهبر و مردمش از دو نقطه نظر بحث شده است:
رهبری کاریزماتیک برای اولین بار توسط ماکس وبر (1947)تعریف شد:
رهبری کاریزماتیک تکیه بر خصوصیات ستودنی و قهرمانانه و مقدس خارق العاده و خاص یک فرد، و فرمان و الگوهای اصولی آشکار شده یا فرمان داده شده توسط او دارد.
رهبری کاریزماتیک چیست؟
کاریزما یک صفت قطعی و مسلم است
این صفات قابل دستیابی برای افراد معمولی نیست
افراد کاریزماتیک توانائی شاخصی برای تبدیل عقاید پیچیده به پیامهای ساده دارند.
آنها با استفاده از سمبلها و مثالها و تشبیهات و داستانها ارتباط برقرار می کنند.
از خطر کردن لذت می برند، بسیار مثبت اندیشند و با عرف و قراردادهای اجتماعی می جنگند.
18
چشم اندازهای متضاد با وضعیت کنونی
بیان روشن اهداف و انگیزه ها
ریسک پذیری بالا
بکارگیری ابزارهای نامتعارف برای نیل به هدف
ابراز رفتارهای بدیع و غیرعادی
ارزیابی دقیق از محیط
چهار عبارت برای تعریف رهبری کاریزماتیک
اصول ، روشهای رهبری و هنر رهبری اثربخش
1- بهترین مفهوم اساسی رهبری، تعاریف، اصول روشها، مهارتها و ویژگی های رهبری را درک کنید.
2- منابع توسعه رهبری را شناسائی کنید .
3- موانع رهبری و روش غلبه بر آنها را تشخیص دهید .
4- چگونه قدرت بر روابط و ارتباطات پیروان رهبری اثر می گذارد .
پس از مطالعه این مقاله قادر خواهید بود که :
بدون تردید، در مورد رهبری مطالعات بسیار زیادی می شود ولی کمتر از هر موضوع دیگری درک میشود .
بیشتر از 350 تعریف در مورد رهبری وجود دارد و هر ماه هم 12 تعریف دیگر به آنها اضافه می شود . ( بنیس)
ماهیت رهبری :
رهبری صدور فرامینی جهت یک گروه کاری از اشخاص، ایجاد تعهد در آنها جهت اجرای این فرامین و ایجاد انگیزه در گروه به منظور دستیابی به اهداف مورد نظر یا انجام فرامین صادر شده است . ( گانگر )
رهبری امری پیچیده و تجربی است وبر خلاف مدیریت در هیچ یک از برنامه های آموزشی نمی گنجد .
برخلاف مدیر، رهبری واقعی را نمی توان منصوب کرد و یا بکار گماشت .
رهبری تحت تاثیر قرار دادن دیگران است، در حالیکه مدیریت بر حفظ و اداره فرآیند ها تکیه دارد .
بهترین روش برای آنکه تشخیص دهیم شخصی مدیر است یا رهبر آنست که از او بخواهیم نسبت به ایجاد تغییر مثبتی اقدام کند. مدیران جهت و سیر را حفظ می کنند ولی قادر به تغییر نیستند .
تفاوت های رهبری با مدیریت :
مارک تواین می گوید : اگرشما فکرمی کنیدکه می توانید رهبری کنید ، پس می توانید . و اگر فکر می کنیدکه نمی توانید، نخواهید توانست رهبری کنید.
سی کارتراسکات : اگر فکرمی کنیدکه استحقاق و شایستگی آنچه را که می خواهید ندارید، آنرا بدست نخواهید آورد . و برعکس ، اگراعتقاد دارید که شایستگی دستیابی به چیزهایی که زندگی باید به شما بدهد را دارید، برای شما دستیابی به آن باز خواهد بود .
فرض : آیا می خواهید رهبری کنید ؟
1- با خودتان صادق باشید،ولی برای صادق بودن با خودتان، ابتدا باید خودتان را بشناسید .
2- با اصول و ارزشهای خودتان صادق باشید ، ولی به این منظور اول باید آنها را درک کنید .
3- دیگران را دوست داشته باش ، ولی برای دوست داشتن دیگران اول باید خودت را دوست داشته باشی .
4- اهداف بلند داشته باش، ولی آنها را با متانت اجراء کن .
اصول اساسی رهبری :
5- سعی و تلاش کن، ولی وقتی را هم برای استراحت، تمدد اعصاب و تجدید انرژی اختصاص بده .
6- با قدرت برای آنچه به آن اعتقاد داری مبارزه کن ، ولی مبارزه هایت را به دقت انتخاب کن .
7- خودت و دیگران را ارتقاء بده .
8- یک رهبر پیدا کن و از او پیروی کن .
9- خلاء های وجود خودت را پیدا کن .
10- اتحاد و پیوستگی ایجاد کن .
11- طرح ریزی کن، اجراء کن، ارزیابی کن و دوباره اجراء کن .
12- یاد بگیر، یاد بده و یاد بگیر .
13- تغییر غیر قابل اجتناب است، پس یاد بگیر چطور با آن رفتار کنی .
1- هرگز تسلیم نشو .
2- برای مباحثه کردن قاعده ای داشته باش .
3- تفاوت بین استراتژی و تاکتیک را درک کن .
4- باز فکر کن .
5- راه ارتباط برقرار کردن با دیگران را پیدا کن .
6- ضعفهایت را به قوت تبدیل کن .
اصول رهبری :
7 – توانائی بازیابی خودت را وقتی سردرگمی، داشته باش .
9- وقتی که به اهدافت می رسی، بدان که چه باید بکنی .
( از کارویل و بگالا ، 2002 )
1- چشم انداز روشن
2- ارائه چشم انداز به دیگران
3- شجاعت یرای تغییر وضعیت
4- توانائی الهام بخشیدن به دیگران
5- بصیرت تفویض اختیار به منظور توسعه تواناییهای دیگران
6- دانش شنیدن، یاد گرفتن و عمل کردن
7- یکپارچگی برای زنده بودن ارزشها
8- تمایل به شناخت فضایل دیگران
ماهیت رهبری :
بدون تردید، در مورد رهبری مطالعات بسیار زیادی می شود ولی کمتر از هر موضوع دیگری درک میشود .
برای شروع، بیشتر از 350 تعریف در مورد رهبری وجود دارد و هر ماه هم 12 تعریف دیگر به آنها اضافه می شود . ( بنیس)
تعریف رهبری :
1- صداقت
2- خیال پردازی
3- الهام بخشی
4- لیاقت
5- زیبائی
6- حمایت
( کوزنس و پوزنر )
خصوصیات پسندیده یک رهبر :
1- خود آگاهی / اتکا به نفس
2- بصیرت
3- هوشمندی، فضیلت و قضاوت
4- یادگیری، نوسازی
5- جهانی اندیشی
6- ایجاد پیوستگی
7- ایجاد انگیزه اخلاقی
8- سرسختی
ویژگی های رهبری :
9- شجاعت
10- شور و شوق
11- شخصیت، یکپارچگی
12- ریسک پذیری
13- توانائی برقراری ارتباط
14- انظباط
15- زمان سنجی
16- تجربه
17- عزت
18- مهارتهای فردی
19- توانائی حل مسائل
20- استفاده از قدرت / اختیار
– رهبران در میدان رهبر نمی شوند بلکه در آنجا شناخته می شوند .
– هنگامی که آماده انجام کار هستند ، اعتماد و اطمینان را به افراد منتقل می کنند .
– مادامی که سخن می گویند، مردم به آنها گوش می کنند .
– رهبر بودن مستلزم داشتن پیروان می باشد و این امر نیازمند توسعه ارتباطات می باشد. وهر چه ارتباطات رهبری قوی تر باشد، قدرت بیشتری خواهد داشت .
جلب اعتماد پیروان، شالوده رهبری است . اعتماد تنها از طریق صحبت کردن بدست نمی آید، بلکه از راه دستیابی به نتایج مطلوب، صداقت و نشان دادن شخصیت واقعی بدست می آید .
– کسب احترام دیگران از طریق تصمیم گیری های مناسب، پذیرفتن اشتباهات و خدمت به آنها و سازماندهی دستوراتشان .
– قانون احترام : پیروان جذب افرادی می شوند که قابل احترام باشند . و بهتر ازخودشان رهبری را بر عهده بگیرند .
– رهبری یک پیشرفت روز بروز است نه یکروزه .
دید گاه رهبری :
مردم در ابتدا از خود رهبر طرفداری می کنند و پس از آن به ارزشهای او توجه می کنند . به بیان دیگر، مردم ابتدا رهبر را می بینند و سپس دید گاه او را .
رهبری در نقش مربی :
رهبرانی که پیروانشان را رشد می دهند و به مقام رهبری می رسانند به تو سعه و بهبود عملکرد سازمانشان یاری رسانده و رشد سازمانشان را چند برابر می کنند .
این رهبران :
زمان را در دیگران سرمایه گذاری می کنند .
بر نقاط قدرت توجه دارند .
20 درصد گسترش موقعیت شغلی دارند .
قدرت را در دست میگیرند .
مردم را فراتر از دسترسی به آنها ، تحت تاثیر قرار می دهند .
1- متقاعد سازی مستدل
2- مشورت و مذاکره
3- تقاضای شخصی
4- ایجاد تغییر
5- ایجاد اتحاد و پیوستگی
6- تاکتیکهای فشار
7- قانونمندی
تاکتیکهای موثر در رهبری :
1- تکیه بر فضایل و معلومات دارد .
2- به نتایج و دستیابی به موفقیت توجه دارد .
رهبری حرفه ای چیست ؟
ماتریس مهارتهای رهبری :
مربی
استاد
شاگرد
گذار
چشم انداز و جهت
ایجاد
وفاق
ایجاد انگیزه
و قدرت بخشی
توسعه کارکنان
یک رهبر :
– به خودش وتوانائی هایش برای ایجاد اصالت ایمان دارد .
– به خودش و گفتار خودش اعتماد دارد و به طور پیوسته خودش را ارزیابی می کند که به گفتار خودش عمل می کند یاخیر .
– در کارهایش هماهنگی خاصی( ریتم ) دیده می شود .
در پایان :
کتاب اصطلاحات سیاسی، به کوشش عبدالرحمان میاح
رابینز، استیفن پی (۱۳۸۳)، رفتار سازمانی، ترجمه علی پارسائیان و سید محمد اعرابی، دفتر پژوهش های فرهنگی
رضائیان، علی (۱۳۸۲)، مبانی مدیریت رفتار سازمانی، تهران: سمت
Conger, Jay.A & Kanungo, Rabindra.N; Toward a Behavioral Theory of Chrismatic Leadership in Organizational Settings; Academy of Management Review Vol. 12, No. 4 (1987), PP. 637–647.
Dulewizcz.V & Higgs, M, J (2003). Design of a New Instrument to Assessleadership Dimensions and Styles. Henley Working Paper Series HWP 0311. Henley- ON- Thames, UK: Henley Management College.
منابع
با تشکر از توجه شما