هو الله
رب العالمین
نقش ” انتظار“
در تولید سیستم های دینی
الاسلام یعلو ولایعلی علیه
قال الحجه عجل الله فرجه :
فَلیَعْمَلْ کُلُّ امْرِئٍ مِنْکُمْ مَا یَقْرُبُ بِهِ مِنْ مَحَبَّتِنَا
وَ لیَتَجَنَّبْ مَا یُدْنِیهِ مِنْ کَرَاهَتِنَا وَ سَخَطِنَا
”فرد فرد شما بایدطوری عمل کند که رضایت ما در آن باشد،
و از انجام آنچه نارضایتی ما را در بردارد بپرهیزد."
الاحتجاج ج2 ص495
دست یابی به پاسخ سوالِ
”واقعاً مقصود از انتظار چیست؟“
بررسی تاثیر حسّ انتظار
در نهضت سیستم سازی براساس آموزه های دین
انگیزه
ضرورت
فعّال سازی مطالبه و تولید سیستم ها و مدل های زندگی براساس نگرش، قانون و فرهنگ اسلام
شناسنامه بحث:
موضوع
هدف
نیاز ظهور تمدن موعود
به مطالبه نظام ها و ساختارهای دینی
ساختار بحث
مقدمه:
نظر اسلام در مورد پایان تاریخ
فرضیّه بحث
بدنه: (در4محور)
هویت تمدن و تمدن سازی
هویت سیستم و سیستم سازی
دین در عرصه سیستم سازی
هویت انتظار
نتیجه:
رابطه دوسویه انتظار و سیستم سازی دینی
مقدمه بحث:
سرانجامِ بشریت، براساس تفکر اسلام، ظهور تمدنی براساس حرکت به سوی خداست.
"تمدن خدامحور"
تمدنی با نظام ها و ساختارهای مبتنی بر احساس خدا و هماهنگ با شبکه هستی
همه انتظار آرمان شهر خدایی را می کشند و معمار مسیحا نفسِ آن را می جویند.
برخی شمشیر برداشته برعلیه ظلم قیام می کنند، برخی سر در گریبان فرو برده دعا می کنند، عده ایی آتش به دست گرفته و ویرانی می سازند و طائفه ای فقط نظاره گرند و دورادور به او فکر می کنند؛ انتظارِ صحیح کدام است؟
انتظار صحیح و فعال، عبارتست از:
تلاش برای ملموس کردن برتری سیستم های ارائه شده توسط دین
در برابر سیستم های بشری و غیر دینی.
فرضیه بحث:
بدنه بحث:
تمدن، زندگی جمعی در ساختارها و سیستم های بهم پیوسته است.
جوهره تمدن، ساختارها و سیستم هاست.
تمدن سازی یعنی:
ساختارسازی و سیستم سازی شبکه ای
محور اول: هویت تمدن و تمدن سازی
نتیجه محور اول
اگر بخواهیم تمدن سازیِ اسلام را فعال کنیم و فضای جهانی را به سوی پذیرش تمدن اسلام به پیش ببریم باید
گفتمان مطالبه و تولید سیستم ها و مدل های شکل گرفته براساس دین را فعال کنیم.
محور دوم: هویت سیستم و سیستم سازی
سیستم، مجموعه اجزاء مرتبط با یکدیگر برای ایجاد یک هدف
جوهره سیستم، روابط بین اجزاء
سیستم سازی یعنی:
تولید فرآیندها
(ارتباطات تنظیم شده برای ایجاد یک برآیند)
نتیجه محور دوم
اگر بخواهیم سیستم سازی و مدل سازی براساس اسلام را فعال کنیم و فضای جهانی را به سوی پذیرش سیستم ها و نظام های اسلام به پیش ببریم
باید
گفتمان مطالبه و تولید فرآیندها و معادلات ارتباطی تعریف شده توسط دین را فعال کنیم.
محور سوم: دین در عرصه سیستم سازی
دین، برنامه زندگی در دنیا برای عبور و اتصال به ابدیت است.
جوهره و ذاتیات دین عبارتند از:
معرفی کمال و وجودی برتر
تعیین هدف انسان در زندگی
تعیین مسیر حرکت به سوی هدف
تعیین شیوه حرکت و معادلات لازم برای حرکت به سوی هدف
آنچه یک تفکر یا مجموعه گزاره ها را به دین تبدیل می کند، توصیف و تعیین چگونه ارتباط برقرار کردن با معبود و چگونه حرکت کردن به سوی اوست.
(معادلات ارتباطی)
تعریف معادلات ارتباطی = طراحی سیستم
نتیجه (1) از محور سوم
گزاره های دین،
معادلات ارتباطی انسان با شبکه هستی می باشند به طوری که
هدف خلقت یعنی
جریان عبودیت
در تمام سیستم های زندگی انسان برقرار شود.
(تعیین کمیت و کیفیت ارتباطات به طوری که برآیند آنها عدل شبکه ای باشد.)
شبکه هستی
خدا
محیط
نقطه خروج از دنیا
نقطه ورود به دنیا
بدن
همنوع
عالم توحید
عالم قیامت
عالم برزخ
عالم دنیا
فرشتگان
روح
شیطان
معادله مطلوبیتی که برآیند پنج مولفه باشد:
مطلوبیت جسمی
مطلوبیت فکری و روانی
مطلوبیت محیطی
مطلوبیت جمعی (امنیت سه بُعدیِ خانواده، شهر، کشور، بین الملل)
مطلوبیت پایدار(ابدی)
عدل شبکه ای
نتیجه (2) از محور سوم
وقتی فهم از گزاره های دینی به جای ارائه صرفاً توصیه ای اخلاقی و فردی یا ارائه صرفا حکم و قانونی جزئی یا ارائه صرفا نگرشی ماورائی،
استخراج مدل ها و سیستم ها و نظام های زندگیِ این جهانی، برای عبور و اتصال به خدا را باشد و جریان عبودیت و توحید در تمام زوایای زندگی عملیاتی شده، شبکه معرفتی و قانونی و فرهنگی بهم پیوسته ای عرضه شود،
دین می تواند در محیط رقابت میان مدل ها و نظریات برای مدیریت زندگی جهانی قابل طرح شده، برتری خود را نشان دهد.
جمع سه محور فوق
تمدن سازی
سیستم سازی
فرآیندسازی
(تعریف کمیت و کیفیت ارتباط بین متغیرهای سیستم)
گزاره های دین راهبردهای فرآیندسازی
محور چهارم: هویت انتظار
"انتظار"، حالتی روحی و احساسی درونی است که در اثر مولفه های چهار گانه زیر پدید می آید:
احساس نیاز به چیزی
تشخیص امکانات و قابلیت های رفع آن نیاز در چیز دیگر
قابل دسترس بودن موضوعِ رفع کننده نیاز
تلاش برای زمینه سازی و تدارک شرایط تحقق موضوع
این چهار مولفه حالت کشش و گرایش به سوی موضوع و انتظارِ تحقق موضوع را ایجاد می کنند.
اگر مولفه چهارم را حذف کنیم، فقط حالت طلب و کشش روحی ایجاد می شود و احساسی به نام "انتظار" تحقق نخواهد یافت.
هر چه بیشتر زمینه ها و شرایط لازم برای تحقق موضوع تدارک شود، حال انتظار شدیدتر و قوی تر می گردد.
نتیجه محور چهارم
فردِ منتظر، پیوسته به دنبال فراهم سازی زمینه و شرایط موعودِ خویش است،
این موعود، تحقق تمدن اسلام و ظهور معمار آن است،
تحقق تمدن اسلام، هویتّی انفجاری ندارد که به یکباره گسترده شود بلکه بمانند دیگر معادلات هستی، تدریجی و با زمینه سازی و تدارک شرایط است.
نتیجه:
رابطه دوسویه انتظار و سیستم سازی دینی
آموزه "انتظار"، نفوس را به سوی تدارک شرایط ظهور می کشاند.
+
توجه بشریت به تمدنی جهانی براساس عدالت و معنویت، از شرایط اولیه و ضروریِ ظهور است.
+
در صورتی بشریت رو به تمدن اسلام خواهد آورد که توان مطالعه و مقایسه نظریات اسلام با دیگر رقبا را داشته باشد و برتری اسلام را حس کند.
+
این زمینه رقابتی در صورتی محقق خواهد شد که آموزه های اسلام به صورت مدل ها و سیستم های بهم پیوسته ارائه شوند.
از سوی دیگر با لمس و احساس برتری سیستم ها و نظام های اسلام، شوق به تحقق تمدن جهانی افزایش می یابد و احساس "انتظار" را تشدید می کند.
انتظار سیستم سازی براساس گزاره های دین
سخن آخر:
انتظار صحیح و فعال، عبارتست از:
تلاش برای کشف و ارائه سیستم ها و مدل های زندگی براساس نگرش، قانون و فرهنگ اسلام،
وملموس کردن برتری سیستم های ارائه شده توسط دین در برابر سیستم های بشری و غیر دینی.
والحمدلله رب العالمین
منابع مطالعه و بررسی بیشتر:
کتاب راهنمای تحقیق (براساس نگرش اسلام به علم و هستی)
کتاب نگرش سیستمی به دین (دین در عرصه استراتژی)
کتاب نان در اسلام (استراتژی اسلام برای چرخه از تولید تا مصرف نان)
نشانی تماس جهت نقد ونظر:
hvaseti@yahoo.com