مواد و مصالح ساختمانی چوب
چوب چیست؟
چوب ابتدا، ماده ای حیاتی برای ساخت ابزارهای اولیه، خانه و قایق برای حرکت در رودها بود. سپس، برای ساخت اکثر اشیا و ابزارهای سودمندی که انسان قرنها برای پیشرفت زندگی خود به آنها متکی بود، به کار رفت. بخشی از فناوری چوب بر اثر تلاش صنعتگران باقی مانده، ولی بیشتر آن ناچار از بین رفته و با مواد و روشهای دیگر که نتیجه انقلاب صنعتی بشر است، جایگزین شده است.
.
شکل ساختمان چوبی برای مناطق زلزله خیز
شکل زیر ساختمانی است که از منبع قابل تجدید بدست می آید و از مصالح خوبی برای مناطق زلزله خیز می باشد
چوب تنها منبع طبیعی تجدیدپذیر
چوب تنها منبع طبیعی تجدیدپذیر است. نفت و زغال و دیگر معادن سرانجام روزی تمام خواهد شد، ولی جنگلی که خوب نگهداری شود (حتی گاه بدون نگهداری) بطور نامحدود به تولید چوب ادامه خواهد داد. چوب جایگاه برجسته ای در اقتصاد جهانی دارد. تولید سالانه چوب در جهان ۲۵۰۰ میلیون متر مکعب است. خواص فیزیکی و شیمیایی و نیز مکانیکی چوب آن را فعلاً بی جانشین کرده است.
چوب ،قدیمی ترین مصالح ساختمانی موجود در طبیعت
چوب یکی از مفیدترین موادی است که ما در اختیار داریم. چوب محکم است اما می توان به سادگی آن را برید و به شکل های مختلف درآورد. بخش عمدهٔ چوب از تنهٔ درخت ها بدست می آید.
چوب یکی از قدیمی ترین و ابتدایی ترین مصالح ساختمانی موجود در طبیعت است که بشر در طول تاریخ از آن بهره برده است. چوب تنها مصالح تجدید پذیر در طبیعت می باشد.
انداختن درخت و حمل الوار
انداختن درخت و حمل الوار
در زمان های گذشته به وسیلهٔ اره های دستی درخت ها را می بریدند اما امروزه برای انداختن درخت از اره های برقی یا ماشین های بزرگی استفاده می شود که می توانند در چند ثانیه یک درخت را بیندازند و پوست تنهٔ آن را بکنند بعضی کشورها تنه های درخت را به نزدیک ترین رودخانه می اندازند و به کمک جریان آب به کارگاه چوب بری می رسانند، ولی بخش عمدهٔ الوار با کامیون های مخصوص یا با قطار حمل می شود.
وزن مخصوص چوب
وزن مخصوص چوب.
وزن مخصوص چوب، بستگی به مقدار خلل و فرج و میزان رطوبت همراه آن دارد، چوب سنگین تر معمولاً مقاوم تر است و بار بیشتری را تحمل می کند
رطوبت چوب بر روی خواص فیزیکی چوب اثر زیادی می گذارد و مقدار آبی است که در واحد وزن چوب وجود دارد.
هدایت حرارت در چوب: چوب به دلیل کم بودن قابلیت هدایت حرارتی برای ساختن عایقهای حرارتی مناسب است
اگر در چوبی میزان فیبر بیشتر باشد آن چوب سنگین و سخت تر است که بر این اساس می توان گفت سبک ترین چوب، چوبی است به نام باندا یا بالسا با جرم حجمی ۰٫۱۹ و سنگین ترین چوب چوبی هست با نام کلیستانتانوس با وزن مخصوص ۱.۲ که در آب غرق می شود
عناصر عمده تشکیل دهنده چوب
در مجموع عناصر عمده تشکیل دهنده چوب شامل: ۵۰% کربن ۴۳% اکسیژن ۱.۶% هیدروژن ۰.۲% خاکستر ۰.۰۴% ازت
اطلاعاتی از درون چوب
مناسب است.
رطوبت چوب، مقدار آبی است که در واحد وزن چوب وجود دارد. رطوبت چوب بر روی خواص فیزیکی چوب اثر زیادی می گذارد.
هدایت حرارت در چوب، چوب به دلیل کم بودن قابلیت هدایت حرارتی برای ساختن عایقهای حرارتی مناسب است
.
.
.
تغییر ابعاد بر اثر حرارت
تغییر ابعاد بر اثر حرارت:ازدیاد حرارت، معمولاً حجم را کمی زیاد می کند و مقدار رطوبت را کاهش می دهد و باعث کاهش جرم حجمی می شود
ضریب انبساط حرارتی چوب جهت طولی حدود ۱۸ درصد جهت شعاعی و مماسی است.
گرمای ویژهٔ چوب
گرمای ویژهٔ چوب:گرمای ویژهٔ چوب خیلی زیاد است و وقتی در کنار هدایت حرارتی ناچیز آن قرار می گیرد باعث به وجود آمدن ویژگی های مناسب در چوب می شود. برای مثال سطوح چوب در برابر خورشید و تابش آن بر خلاف فلزات سوزاننده نیست و در محیط های بسیار سرد نیز یخ نمی زند.
جذب و تخفیف صدا
جذب و تخفیف صدا:چوب های سبک، صداهارا بهتر جذب می کنند. هر چه سطح چوب نا منظم تر و مرطوب تر باشد، خاصیت عایق بودن آن در برابر صدا بیشتر است.
وزن مخصوص چوب
وزن مخصوص چوب، بستگی به مقدار خلل و فرج و میزان رطوبت همراه آن دارد، چوب سنگین تر معمولاً مقاوم تر است و بار بیشتری را تحمل می کند.
خواص شیمیایی و کاربردی
.
خواص شیمیایی
مواد اکسید کننده نیز در صورت رقیق بودن بر روی سلولز اثر ندارند ولی چنانچه غلیظ باشند مولکول سلولز را تحت تاثیر شیمیایی قرار می دهند
اثر هوا، اکسیژن و آب بر سلولز:هوای خشک در حرارت عادی بر روی سلولزاثر نمی کند..
اثر حرارت:سلولز در درجه حرارت ۱۵۰ درجه سانتی گراد تغییر رنگ می دهد و در ۳۰۰ درجه سانتی گراد تجزیه می شود.
.
اثر اسیدها وقلیاها برچوب
اثر اسیدها:اغلب اسیدها بر چوب اثر می گذارند.
اثر قلیاها:به طور کلی قلیاها در حالت رقیق بر سلولز اثری ندارند ولی سود غلیظ بر سلولز اثر می کند و از این طریق مواد مختلفی به دست می آید که در صنایع تهیه ابریشم مصنوعی کاربرد دارند.
خواص کاربردی
خواص کاربردی
چوب یکی از مصالحی است که قابل تجدید است و در صورت وجود مدیریت صحیح هیچوقت تمام نمی شود.
در صنایع و موارد گسترده و گوناگونی مانند: کشتی سازی، هواپیما سازی، کاغذ سازی، ابریشم و چرم مصنوعی، ساخت ابزار موسیقی و غیره کاربرد دارد..
چوب در تزیینات داخلی و خارجی به عنوان یکی از بهترین و زیباترین مصالح طبیعی، به طراحان کمک شایانی می کند.
قطعات چوب به راحتی به هم چفت می شوند و توسط میخ و پیچ، چسب یا با اتصالات ساده جوبی مانند کام و زبانه و
دم چلچله به همدیگر متصل می شوند.
شکل ظاهری چوب
چوب ها در حالت اولیه فقط تسطیح می شود،سرشاخه ها و گره های برجسته آن گرفته می شوند.، چوبهای گرد در طول و قطرها، متفاوتند استفاده شده و نوع قطور آن برای ستونها ونظایر آن مصرف می شوند. و تیرهای باربر از چوبها با قطر کمتر برای چوبهای وادار
این چوبهامعمولاً از درختهای تبریزی، شمشاد، بید، ممرز، راش و غیره تهیه می گردد.
الوار
الوار
در قدیم چوبهای گرد به وسیله اره دو سر بلند که طول آن در حدود ۱٫۵ متر و تیغه آن در ناحیه دسته ۱۰ و در وسط ۱۵ سانتیمتر بود به وسیله دو کارگر بریده می شود، ولی امروزه عمل برش توسط اره های برقی دستی و اره های دستگاهی انجام می گردد و معمولاً برش هر ردیف به ضخامتهای دلخواه برای کارهای نجاری تهیه می شود. چنانچه الوار به وسیله برشهای شعاعی از گرد بینه تهیه شود از جهت مقاومت و همگن بودن اصولی تر خواهد بود. الوار از چوبهای نرم یا از چوبهای مقاوم با مقطع مربع یا ابعاد متغیر ۴۰*۴۰ سانتیمتر یا کمتر یا بیشتر نسبت به قطر درخت، از کناره های گرد بینه برش شده و بعداً الوار غوله به وجود می آید.
تاریخچه چوب در ایران
در کاوشهای باستان شناسی که بر روی تپه چراغعلی مجسمه چوبی گاو و گاو آهنی به دست آمده که حکایت از #تغییرمسیر چوبسازی هزاره دوم و اول قبل از میلاد دارد. مسلماً در آن زمان چوب نقش مهمی در این سرزمین داشته است. داریوش در
فرمان بنیاد شهرشوش می گوید: «تخته و چوب یکا از گاندرا و کرمانیا آورده شد)». واژه (یکا) در زبان فارسی همان درخت جگ است که چوبی قهوه ای رنگ و سخت دارد. از این نقش برجسته قصر آپادانا در دوره هخامنشی آشکار می شود که چوب را برای استفاده کاربردی و تزئینی در دوران مادها نیز به کار می گرفتند. در قسمتی از این نقش برجسته یک درباری ماد در حال حمل یک صندلی چوبی مشاهده می شود که مربوط به سده پنجم پیش از میلاد است.
به طور کلی از چوب به طرق مختلف در بناهای مساجد و گلدسته ها، مدارس، کاخها، بازارها، دکاکین، حجرهها و کاروانسراها و غیره نهایت استفاده می شد
مصرف چوب در بناهای دوره قاجار و معاصر
.
مصرف چوب در بناهای دوره قاجار و معاصر
در دوران قاجاریه ساختمان در شکلهای کلاه فرنگی و طرههای پیش آمده زیبا مانند عمارت باغ ارم در شیراز، شمس العماره و کاخ گلستان سلطنت آباد در تهران و بسیاری از بناهای دیگر چوب به شکل خاصی در آنها به کار رفته است. به طور کلی از چوب و فراورده های آن در بناهای صد سال اخیر به عنوان مصالحی موثر در ستون های چوبی، پوشش های سقف های دو جداره خارجی و توفال سازی، همچنین در ساختن ظریف با کارهای هنری مختلف استفاده گوناگون شده است.
.
ساختمان های چوبی در شمال ایران
در سالیان گذشته و همچنین در روزگار اخیر از وجود چوبهای مقاوم جهت کلافبندی ساختمان های چوبی در شمال ایران، چه در حالت سنتی و چه در کیفیت و کاربرد روشهای امروزی به ویژه در شیروانی سازیهای گوناگون نهایت استفاده می شود…
از وجود چوب و فراورده های آن در ساختمان های جنگلی و موسسات جنگلبانی و اسکلت کلبه های روستایی و ساختمان های مسکونی چوبی محدود و انبارهای آنها، همچنین انبارهای وسیع کشاورزی و برخی از سالنهای دامداری و مرغداری و سالنهای وسیع ورزشگاهها و آموزشگاهها ساخته می شود. و درمانگاهها و مواردی دیگر بسته به نوع آب و هوا ساخته می شود
کاربرد امروزه چوب
امروزه از چوب برای ازاره سازی، کف سازیهای پارکت، قاب سازیهای سقف و دکورسازیها و کابینتهای چوبی و بخصوص درهای چوبی با روکش های زیبا بهره کافی گرفته می شود. همچنین از وجود چوب برای ساختن دیوارهای جدا کننده و در مجموع انواع قالب بندی های کفراژ جهت کارهای بتونی و انواع داربستهای باربر و مقاوم استفاده می شود و به طور کلی پس از سنگ، آجر، گچ و آهک، چوب نیز یکی از مصالح بسیار موثر در امر ساختمان سازی می باشد.
با تشکر از
همراهی صمیمانه شما