بسم الله الرحمن الرحیم
عنوان:
مفاهیم خط مشی تقسیم سود
و تعیین ارزش سهام
2
فهرست:
مقدمه
انواع مدل های ارزشیابی
مهم ترین روش های تعیین ارزش شرکت ها و ارزیابی سهام
دلایل اهمیت خط مشی تقسیم سود
تاریخ های مرتبط با سود سهام
خط مش های تقسیم سود
عوامل موثر بر خط مش تقسیم سود
سود سهمی (سهام جایزه)
تجزیه سهام
تجزیه معکوس
بازار خرید سهام
3
مقدمه:
هدف اصلی هر شرکتی حداکثر نمودن ارزش فعلی جریانات نقدی مورد انتظار است. شرکت های سرمایه پذیر با برگزاری مجامع سالانه، اقدام به ارائه گزارش عملکرد و درخواست در تصمیم گیری در برخی از امور اجرایی شرکت می کند.
به جرات می توان گفت که از بحث برانگیزترین بخش مجمع، تصمیم گیری درباره تقسیم سود است. زیرا سهام داران برای بازده نقدی سرمایه گذاری خود پیشنهاد توزیع حداکثری سود را ارائه می کنند. و این در مقابل استراتژی مدیران شرکت است که برای جبران کمبود نقدینگی و جلوگیری از خروج منابع مالی، تمایلی به تقسیم سود ندارد.
سیاست تقسیم و استراتژی طراحی آن از جمله وظایف مدیریت است که تاثیر قابل ملاحظه ای به ساختار سرمایه شرکت و قیمت گذاری سهام آن دارد.
4
5
نمودار: طبقه بندی مدل های ارزشیابی
6
کاربرد مدل ها
هریک از رویکردهای چهارگانه ارزشیابی می تواند ارزش متفاوتی را برای تحلیل گر ارائه کند. تصمیم گیری براساس رویکردهای ارزشیابی یکی از مراحل مهم ارزشیابی محسوب می شود و بستگی به نحوه قضاوت درباره مدل استفاده شده دارد. قضاوت درباره مدل های ارزشیابی تحت تاثیر عوامل گوناگون است که با ماهیت کسب و کار رابطه ای نزدیک دارد و در بکارگیری مدل ها می بایست این عوامل را اندازه گیری و برخی از آنها را کنترل یا حذف نمود. این گونه قضاوت ها بستگی به نوع دارایی مورد ارزشیابی و نگرش تحلیل گر برای ارزشیابی آن دارد.
7
ویژگی دارایی ها یا کسب و کار
رویکردهای مورد استفاده برای ارزشیابی به نوع کسب و کار و دارایی های مورد ارزشیابی بستگی دارد. چگونگی نقدشوندگی، نحوه ایجاد جریان های نقدی و خصوصیات منحصر به فرد دارایی ها بر استفاده از مدل ارزشیابی تاثیر می گذارند.
8
مثال: شرکت های حمل و نقل
تجهیزات مورد نیاز این شرکت ها در بازار موجود است و به راحتی می توان ارزش انحلال یا جایگزینی آنها را برآورد نمود. در این صنعت دارایی های نامشهود تاثیر زیادی برارزش ندارند و به راحتی با رویکرد ارزشیابی براساس دارایی ها قابل برآورد هستند.
به عنوان مثال در صنایع دارویی به دلیل وجود دارایی های نامشهودی مانند حق الامتیازها و آزمایشگاه های تخصصی و نیروی انسانی متخصص و عدم نقدشوندگی تجهیزات تحقیق و توسعه مورد استفاده نمی توان از روش ارزشیابی براساس دارایی ها استفاده کرد.
9
ظرفیت ایجاد جریان های نقدی
دارایی ها را می توان براساس ظرفیت ایجاد جریان های نقدی به سه گروه زیر تقسیم کرد:
(1)
(2)
(3)
10
شرکت هایی که جریان های عایدی مثبت یا منفی دارند و شرکت های تازه تاسیس و نوپا
دارایی های چون حق الامتیازهای صنعت دارو، ذخایر بهره بردای نشده نفت و گاز و معادن استحصال نشده و زمین های قابل استفاده برای شرکت های ساختمانی
بسیاری از دارایی ها امکان ایجاد جریان های نقدی ندارند، مثال اگر بخواهیم آثار هنری را ارزشیابی کنیم امکان تخمین جریان نقد مورد انتظار وجود ندارد.
11
برای مثال صنعت خودروسازی: شباهت و ماهیت کار آنها بسیار شبیه یکدیگر است و نحوه فعالیت آنها کمابیش بایکدیگر تشابه دارد، می توان آنها را با هم مقایسه نمود.
به عنوان مثال صنعت مس را در نظر بگیرید. صنعت مس دارای ذخایر پایه و اقتصادی قابل توجهی است ولی با توجه به کانال توزیع و روش های تولید منحصر به فرد نمی توان آن را با صنایع روی، آهن و …. مقایسه کرد.
12
عقاید و خصوصیات تحلیل گر
برای گزینش رویکردهای ارزشیابی می بایست افق زمانی دلخواه، منطق به کارگیری ارزشیابی برای تصمیم گیری، و نوع نگرش به شرایط بازار و اعتقاد به کارآیی و ناکارآیی آن را مدنظر قرار داد. این عوامل برای گزینش رویکرد مناسب در ارزشیابی بسیار موثر هستند.
13
14
ارزش دفتری
ارزش دفتری با استفاده از معیار ارزش هر یک از اقلام دارایی براساس داده های تاریخی معین می گردد.
ارزش دفتری دارایی ها همان ارقام و مقادیری است که در ترازنامه نوشته می شود.
ارزش دفتری دارایی های ثابت را به صورت خالص (پس از کسر استهلاک) می نویسند.
ارزش دفتری سهام عادی مساوی است با مجموع کلیه اقلام که در بخش حقوق سهام (متعلق به سهام عادی) در ترازنامه نوشته می شود.
محاسبه ارزش دفتری یک سهام عادی، ارزش حقوق صاحبان سهام عادی را بر تعداد سهامی که در دست مردم است، تقسیم می کنند.
ارزش بازار
15
ارزشی که در بازار اوراق بهادار براساس آن مورد مبادله قرار می گیرد.
به بیان دیگر همان ارزش بدهی یا حقوق مالکانه ای است که در قالب برداشت بازار از ارزش اوراق قرضه و یا سهام شرکت منعکس می گردد.
ارزش با فرض تداوم فعالیت
16
در این روش تنها وضعیت امروز شرکت در نظر گرفته نمی شود. فرض می شود فعالیت شرکت در آینده تداوم داشته و روند سودآوری آن ادامه خواهد یافت.
دراین دیدگاه ارزش شرکت براساس مقادیر مندرج در ترازنامه به تنهای ملاک عمل قرار نمی گیرد بلکه توانایی شرکت را از نظر حجم فروش و ایجاد سود مورد توجه قرار می دهد.
ارزش اوراق بهادار یک شرکت فعال و سودآور با این چشم انداز که ادامه کسب و کار آن شرکت در آینده میسر می باشد، در نظر گرفته می شود.
ارزش تصفیه (انحلال)
17
تعیین باقیمانده شرکت پس از فروش دارایی ها و پرداخت بدهی های خود، که بین سهام داران خود تقسیم نماید.
به عبارتی مبلغی که سهام داران پس از تصفیه بدهی ها انتظار دریافت آن را دارند.
اگر بدهی شرکت مساوی یا بیشتر از وجوه نقدی باشد که شرکت دریافت می کند؛ هیچ پولی به سهام داران پرداخت نخواهد شد و ارزش انحلال آن صفر یا منفی می شود.
اگر مالکان یا مدیران شرکت در حال فعالیت به هر علتی نتوانند آن را براساس قدرت سودآوری به فروش برسانند یا شرکت در حال ورشکستگی باشد، ارزش انحلال مورد ارزیابی قرار می گیرد.
18
سودی که بین سهام داران تقسیم می شود = سود سهام
19
20
21
تاریخ های مرتبط با سود سهام: 1- تاریخ اعلام سود سهام
تاریخی است که در آن مجمع عمومی سود سهام را تصویب می کند.
2- تاریخ تعلق سود به سهام
تاریخی است که حق دریافت سود برای سهم باقی می ماند.
مثال: تاریخ تشکیل مجمع عمومی عادی شرکتی که در آن در رابطه با سود تصمیم گیری می شود 20 خرداد ماه است. شخصی 100 سهم خود را در تاریخ 18 خرداد فروخته است. لذا سود سهام به خریدار جدید تعلق خواهد داشت.
3- تاریخ پرداخت
تاریخی است که در آن، شرکت سود را بین سهام داران توزیع می کند.
22
1- خط مشی سود سهام ثابت (درصدی از مبلغ اسمی)
23
بسیاری از شرکت ها از این روش استفاده می کنند. زیرا از دیدگاه سرمایه گذاران مطلوب تر است.
ثبات در تقسیم سود، پایین نشان دادن ریسک شرکت است.
هم به نفع شرکت و هم به نفع سهامداران
2- خط مشی نسبت پرداخت سود سهام ثابت (درصدی از سود خالص)
24
همیشه یک نسبت ثابت از سود به صورت سود سهام پرداخت می شود.
دراین روش به علت آن که سود خالص از سالی به سال دیگر متغیر است سود سهام نیز متغیر است.
دراین خط مشی اگر سود شرکت به شدت تنزل کند یا دچار زیان شود، سود پرداختی صفر یا کم خواهد بود
3- خط مشی میانه رو (پرداخت مبلغ ثابت به علاوه درصد متغیر)
25
ترکیبی از خط مشی سود سهام ثابت و نسبت پرداخت ثابت است
این خط مشی در شرکت هایی که سود آن ها نوسان قابل توجهی دارد مناسب است.
سرمایه گذاران قادر به پیش بینی سود سهام دریافتی خود نیستند
4- خط مشی سود سهام باقیمانده
26
تقسیم سود به عنوان یک متغیر فعال در جهت افزایش قیمت سهام و در نتیجه حداکثر کردن ثروت سهامداران است.
زمانی که فرصت های سرمایه گذاری شرکتی دارای ثبات نباشد، ازاین خط مشی استفاده می شود.
سود سهام که در نهایت پرداخت می شود، مقدار وجوهی است که بعد از برآوردن نیازهای سرمایه گذاری شرکت باقی می ماند.
سود مورد استفاده شرکت هایی که بازارهای اوراق بهادار محدود است و شرکت هایی که با مشکلات مواجه هستند
بطور مثال در شرکت مایکروسافت سیاست تقسیم سود به گونه ای است که هیچ گونه سودی را بین سهامداران تقسیم نمی کند. بنابراین هر سرمایه گذاری که سهم این شرکت را می خرد، بر طبق روال موجود فقط باید انتظار بالا رفتن قیمت سهام و کسب سود سرمایه را داشته باشد. این شرکت را می توان جز شرکت های در حال رشد حساب کرد.
27
شرکت جنرال موتور بر عکس مایکروسافت بیشتر سود خود را تقسیم می کند، زیرا طرح های توسعه خاصی ندارد که بتواند بر ارزش و موقعیت شرکت در عرصه رقابت اضافه کند. افرادی که در پی عایدی سالیانه می گردند، بیشتر به دنبال سهامی چون جنرال موتور هستند که بتوانند روی سود بالای تقسیمی آن حساب کنند. این گونه شرکت ها چون نمی توانند سود سرمایه ای ایجاد کنند، به ناچار مجبور هستند برای حفظ قیمت سهام خود در بازار، سود تقسیمی بالایی را داشته باشند.
28
29
عوامل موثر بر خط مشی تقسیم سود:
نرخ رشد شرکت
قرارداد های محدود کننده
قابلیت سوددهی شرکت
ثبات سودآوری
حفظ کنترل
درجه اهرم مالی
توانایی تامین مالی از خارج
عدم اطمینان
سابقه و اندازه شرکت
جرایم مالیاتی
الزامات قانونی
نقش سهامداران عمده
30
سود سهمی (سهام جایزه)
سهام همان شرکت است که بین سهامداران آن توزیع می شود.
وجه نقدی از شرکت خارج نمی شود.
وقتی اعلام می شود که شرکت دارای وضعیت مالی ضعیف می باشد.
و یا این که می خواهد، از طریق انتشار سهام جدید و کاهش بهای بازار هر سهم، معاملات بازار سهام را رونق بخشد.
با اعطای سود سهمی، حساب سود انباشته ی شرکت کاهش می یابد.
هیچ گونه تغییری در مجموع حقوق سهامداران ایجاد نمی کند.
31
مثال1: شخصی مالک 200 سهم یک شرکت سهامی است. نسبت به 10،000 سهم منتشره شرکت، این شخص 2 درصد سهام را داراست. شرکت 10درصد سود سهمی توزیع می کند. در وضعیت جدید بعد از توزیع سود سهمی شخص مزبور 220 سهم از کل 11،000 سهم را خواهد داشت بنابراین میزان مالکیت وی در شرکت همان 2درصد خواهد بود.
مثال2: تعداد سهام شخصی قبل از اعطای سود سهمی 2،000 ورقه بود که هر یک در بازار به بهای 6،000 ریال معامله می شد. ارزش این دارایی برابر با 12،000،000 (6،000*2،000) است. شرکت 50 درصد سهام جایزه توزیع می کند. تعداد سهام، قیمت و ثروت سهامدار بعد از اعطای سود سهمی برابر خواهد بود با:
1،000=50%*2،0000
3000=1،000+2،000
و ارزش دارایی جدید سهامدار: ریال 12،000،000=4،000*3،000=ثروت سهامدار بعد از سود سهمی
32
33
مثال: شرکتی دارای یک میلیون سهام 1،000ریالی است قیمت هر سهم 5،000 ریال و هر سهم به چهار سهم تجزیه می شود.
قیمت سهام سرمایه و ارزش شرکت به شرح ذیل می باشد:
34
35
تجزیه معکوس:
کاهش متناسب تعداد سهام از طریق افزایش مبلغ اسمی
شرکت هایی که سهام شان در بازار به بهایی پایین معامله شود، اکراه دارند، بنابراین اقدام به تجزیه معکوس می کنند.
مثال:
شرکتی 20،000 سهم عادی منتشره دارد که بهای بازار هر یک 2،000 ریال است برای افزایش قیمت سهام، شرکت اقدام به یک تجزیه معکوس 2 به یک کرده است و در نتیجه این اقدام، تعداد سهام شرکت 10،000 تقلیل و بهای آن در بازار به 4،000 ریال افزایش می یابد.
36
بازار خرید سهام
طبق قانون تجارت بازار خرید سهام در ایران ممنوع است.
خرید سهام منتشره شرکت توسط خود شرکت است و به سهامی که بدین شکل خریداری می شود سهام خزانه می گویند.
بازخرید سهام با پرداخت سود سهام برای سهامدار یکسان می باشد
پس از بازخرید سهام، سود هر سهم به دلیل کاهش تعداد سهام منتشره افزایش می یابد.
افزایش در سود هر سهم نیز موجب افزایش قیمت بازار سهام می شود.
37
شرکتی در نظر دارد از 250 میلیون ریال سود سال خود، 20% را به منظور توزیع به صورت سود یا خرید سهام خزانه اختصاص دهد. در حال حاضر شرکت 400،000 سهم منتشره دارد که بهای هر یک 1،800 ریال است. نسبت P/E شرکت با توجه به سود فعلی آن به صورت زیر محاسبه می شود:
در صورتی که شرکت مبلغ مورد نظر را به صورت سود توزیع کند، عایدی هر سهامدار برابر خواهد شد:
مبلغ قابل تخصیص 50،000،000=20% *250،000،000
سود دریافتی هر سهم
ثروت سهام دار به ازای هر سهم ریال 1،925=125+1،800
38
اگر شرکت به جای توزیع سود، اقدام به بازخرید سهام کند، باید حداقل قیمت جاری هر سهم را که برابر 1،925 ریال است بپرازد. در این حالت تعداد سهامی که می تواند باز خرید کند برابر است با:
ملاحظه می شود که ثروت سهامدار در هر دو حالت دریافت سود نقدی یا بازخرید سهام، یکسان می باشد. بدیهی است دخالت سایر عوامل موثر بر قیمت، می تواند وضعیت را تغییر دهد.
تعداد سهام بعد از بازخریدی 374،026 = 25،974-400،000
و قیمت هر سهم جدید- ریال 1،925 = 668/4*2/88= P/E*EPS
39
مزایای بازخرید سهام برای سهامداران:
اگر در نتیجه بازخرید سهام، قیمت بازار سهام افزایش یابد، سهامداران می توانند در صورت فروش سهام به قیمت بالاتر، از مزیت سود سرمایه بهرمند شوند.
در حالت بازخرید، سهامداران نسبت به فروش یا عدم فروش سهام خود مختارند، اما اگر سود سهام پرداخت شود، سهامداران باید آن را بپذیرند و مالیات مربوطه را نیز متحمل شوند.
40
مزایای بازخرید سهام برای شرکت:
اگر به صورت موقتی جریان نقدی مازادی وجود داشته باشد، مدیریت ممکن است بازخرید سهام را به پرداخت سود سهام بالاتری که احساس اطمینان نسبت به تداوم آن وجود ندارد، ترجیح دهد.
سهام خزانه می توان برای طرح هایی نظیر حق خرید سهام به کار رود، بدون آن که تعداد سهام شرکت افزایش یابد.
اگر مدیریت نیز صاحب سهم باشد، از بازخرید سهام بیشتر منتفع می شود تا سود سهام، زیرا برخورد مالیاتی نسبت به بازخرید سهام مطلوب تر است.
در صورت نیاز به وجوه جدید، می توان سهام خزانه را مجددا در بازار به فروش رساند.
در مواقعی که احساس شود ممکن است شرکت هدف سایر شرکت ها برای ادغام قرار گیرد، بازخرید سهام و کاهش تعداد سهام در بازار می تواند موثر واقع شود.
41
منابع:
مهرانی، کاوه؛ مهرانی، کیانوش؛ میرصانعی سیدروح اله، ارزشیابی سهام (روش ها و مدل ها)،
وکیلی فرد، حمیدرضا، تصمیم گیری در مسائل مالی
راعی،رضا؛ پویان فر، احمد، مدیریت سرمایه گذاری پیشرفته
کسب سود: مجله حسابدار 1386
تصمیم گیری در مسائل مالی، دکتر اسیا
تصمیمات و سیاست های تقسیم سود، مترجم فیروز کردی
مدرس، احمد؛ فرهاد عبداله زاده، مدیریت مالی، جلد دوم
با تشکراز توجه شما
42