مسکن، حومه وشهر
نوربرت شوئنوئر
ترجمه:دکتر شهرام پوردیهیمی
فصل اول : شهرها بعدازجنگ جهانی دوم فصل دوم : حومه بعد از جنگ جهانی دوم فصل سوم : خانه های تک واحدی مستقل فصل چهارم : خانه های حیات مرکزی فصل پنجم : خانه های شهری فصل ششم : مجموعه مسکونی اشتراکی فصل هفتم : آپارتمانهای بلند فصل هشتم : برج های مسکونی فصل نهم : آپارتمانهای با دسترسی مرکزی فصل دهم : مجتمع های مسکونی با ارتفاع متوسط فصل یازدهم : مجتمع های مسکونی جمعی فصل دوازدهم : ساختمانهای چند عملکردی
فصل اول شهرها بعد از جنگ جهانی دوم
در اواخر جنگ جهانی دوم،شهرهای آمریکای شمالی در حال پیشرفت و توسعه بودند. زمانی که به علت جنگ،صنایع در خدمت جنگ قرار گرفت میلیونها کارگر از روستاها به شهرها مهاجرت کردند.جمعیت شهرهای بزرگ خیلی زودافزایش یافت.این افزایش جمعیت به همراه هزاران مهاجری که ازکشورهای جنگ زده به آمریکا آمده بودند ،پیشرفت اقتصادی وفعال کردن شهرها را در دهه 1950تضمین میکرد. جمعیت در شهرها بعداز جنگ به طورچشمگیری افزایش یافت،افزایش نوزادان درخانواده های جوان،افسران وسربازان بازگشته ازجنگ بحران کمبود مسکن را به دنبال داشت.درنتیجه مقداربیشماری از خانواده هایی که بچه کوچک داشتند برای داشتن محیط زندگی بهتر شهررابه قصد حومه ها ترک کردند.سیایت دولت براساس کمک به این خانواده ها قرار گرفت.این حرکت تدریجی به یک حرکت سیل آسا تبدیل شد. همانطورکه میدانیم روند حومه نشینی درشهرها بعدازجنگ شروع شدونسل جدیدی ازجوان هاکه فرزندان زیادی داشتند درحومه هابه وجودآمدندکه احتیاج به فضاهای وسیعی همانندآنچه خوددربچگی به آن خوگرفته بودند داشتند.معیارهای حومه نشینی تاثیرزیادی برشهرهاگذاشتند.
امروزه بیشترین نگرانی ساکنان درون شهرامنیت در خانه و خیابان است.باتوجه به نرخ فزاینده جرایم وجنایات زندگی شهری جذابیت خود را ازدست داده است.تنهاکسانی که چاره ای ندارندویاقادر به پرداخت هزینه حفظ امنیت خود هستند زندگی دراین مناطق را ادامه میدهند.ساکنان ثروتمند شهرها امنیت خودراازطریق زندگی در برجهای بلند وآسمان خراشها به دست می آورند.نوع دیگر کسانی هستند که در خانه های شخصی و ویلایی که به صورت مجموعه بوده و ازطریق نگهبانی کنترل میشوند،زندگی میکنند. ازدیدآرمان گرایان یک شهروحومه آن ترکیبی اقتصادی و هارمونیک راتشکیل میدهندکه هریک مکمل دیگری میباشد امامتاسفانه این موردبه ندرت مشاهده میشود.معمولا شهرهای اصلی و حومه هایشان برای جذب نیروی انسانی و صنایع در رقابت با یکدیگربه سرمیبرند این رقابت نیز در تضاداست به نحوی که هنگامی که شهر درحال تطابق خودبامعیارهای حومه نشینی میباشد،حومه شهردرپی به دست آوردن خصوصیتهای شهری وتطابق خود با استانداردهای شهر است. شهرهادربحران به سرمیبرندواگراتحادسیاسی واقتصادی به شهرها آورده نشود حومه ها مادرشهرهاراخفه خواهندکردواگراین اتفاق بیفتد کیفیت زندگی درحومه شهرهانیز ناخودآگاه تحت تاثیرقرارخواهدگرفت.
فصل دوم حومه بعد از جنگ جهانی دوم
بعد از جنگ جهانی دوم ،در امریکای شمالی ،حومه شهرها به طور چشم گیری توسعه یافتند.فراوانی نسبی زمین، درامد بالای خانواده ها و داشتن اتومبیل شخصی ،تسهیلات بیمه و وام مسکن وسیاست طرفداری از مالکیت ازطرف حکومت و بالاتراز همه نگرش روشن همراه با احترام به اینده به خرید فراوان خانه های رویایی منجر شد که این امر مستلزم مهاجرت از شهرهای اصلی به حومه شهر بود.در قرن گذشته ،در کشورهای امریکای شمالی مالکیت واحد های مسکونی از مهمترین موضوعات خانواده ها بود.مالکیت واحدهای مسکونی در سالهای پس از جنگ جهانی دوم در سال 1957به 65% و در سال 1970 به 66% رسیده است.اکثر این خانه ها درحومه شهر و در نزدیکی شهر اصلی ساخته می شدند. امروزه مالکییت اتومبیل به ازای هر خانواده که در حومه شهر ها زندگی می کنند یک ضرورت است. داشتن اتومبیل تنها عامل تاثیر گذار روی افزایش حومه شهر نشینی نبود.پیشرفتهای قابل توجهی که در زمینه های الکترونیک و مخابرات صورت گرفت خود باعث تسهیل این توسعه شد. بدون شک یکی از جذ ابیت های غیر قابل انکار حومه ها ،دید اغوا کننده ای بود که مالکیت یک خانه در یک فضای سبز و ارام ایجاد می کرد.زمین های حومه شهر معمولا ارزان تر از زمینهای شهری بودند زیرا ضوابط خانه سازی در شهرها بیشتر از حومه لازم الاجرا می باشند.
طرح تفکیک قطعات به صورت مجزا از یکدیگر را ارائه داد که چهار چوب زندگی جوامع بعدی گردید این طرهها شیوه یکسانی از خانه ها ارائه می دادند.در حومه شهرها با تشخیص اهمیت تحصیل و معتمان مجرب، افراد به تاسیس مدارسی عالی پرداختند و در واقع منطقه سرویس دهی یک دبستان عامل تعیین کننده حداقل وسعت محله شد. با توجه به اینکه بسیاری از ساکنان حومه ها مهارت های مدیریتی داشتند قادر به انتخاب یک شهر دار از بین خود بودند تا در اداره مسائل به صورت موثر عمل کند.هزینه کف سازی خیابان ها ،ساختن پیاده رو ها ،تامین اب شهری ،فاضلاب های بهداشتی همگی از مالیات های محلی پرداخته شد.بنابرین حومه نشینان هم فواید زندگی شهری و هم تسهیلات شهری را در اختیار داشتند.ایجاد دسترسی به مرکز شهر از طریق اتوبوس ها باعث شد که زمان رسیدن یک حومه نشین به مرکز شهر برای کار کوتاه تر از یک شهر نشین بشود ،زیرا کسی که ساکن شهر بود می بایست از داخل شهر و چراغهای راهنمایی متعدد گذر کند.به منظور فراهم کردن نیاز های ساکنان مراکز خرید بزرگی با پارکینگ های بزرگ تر ساخته شد.اعضای خانواده در شهر کار میکردند ،اما مالیات ها را در حومه شهر پرداخت می کردند.در دهه 70 در طول بهران انرزی ،توسعه سریع حومه شهر ها به مدت کوتاهی مختل شد. بعد از اینکه قیمت نفت بعد از چند سال افت کرد زندگی در حومه شهر مجددا راحت تر شد.
در دهه 90 فرایند حومه نشینی هنوز ادامه دارد با توجه به تغییر مکان مجتمع های تجاری و اداره های مرکزی به حومه شهر ها و همچنین جابه جایی صنعت های کوچک و کم شدن جمعیت شهری این فرایند ادامه دار است.به تدریج امریکایی ها حومه نشین میشوند ،این توسعه توسعه تاثیرات بدی را بر روی مادر شهرها می گذارد.کاهش ساکنان با درامد متوسط موجب عدم تعادل در شهر می شود و منجر به زندگی مرفهین در کنار محرومین خواهد شد.افزایش جمعیت حومه نشینان و قدرت سیاسی حومه شهر نه تنها باعث بد تر شدن شرایط شهری می شود ،بلکه شانس نجات انها را به صفر می رساند.
فصل سوم خانه های تک واحدی مستقل
در هیچ جای دنیا به اندازه شمال قاره امریکا امکان مالکیت خانه های تک واحدی مستقل اسان نیست ،زیرا هزینه ساخت خانه و همچنین قیمت زمین ارزان است و اتومبیل به عنوان یک وسیله ضروری به جای یک وسیله لوکس به حساب می اید . خانه های ویلایی مستقل انواع مختلفی دارند ،اما پس از جنگ متداول ترین انها بانگلو ها بودند که در این خانه ها تمام اتاق ها در یک سطح قرار داشتند و دسترسی به بیرون خانه بسیار اسان بود. طرح بانگلوها از خانه های انگلیسی در هند اغاز شد.بانگلوها در مناطق سردسیر لزوما نیاز به شالوده هایی داشتند که با درجه حرارت زیر صفر سازگاری داشته باشند در نتیجه وجود زیر زمین ضروری بود بنابراین خانه ها در سطح بالاتری از سطح زمین ساخته شدند. در اوایل دهه 80 خانه های سنتی دو طبقه با نمای دو طرفه چوبی ،ورودی های بزرگ و سقف های شیب دار بسیار معمول گشت.هر دو خانه یک طبقه و دو طبقه امتیاز خود را دارند . در هر دو این خانه ها دسترسی به حیاط اصلی یا حیاط خلوت اسان است .علاوه بر این خانه مستقل به طرز دلپذیری واحد اجتماعی خانواده را تکمیل می کند و مکان مناسبی برای رشد فرزندان محسوب میشود.
جنبه های اقتصادی ، اجتماعی و زیست محیطی خانه های مستقل مکمل یک زندگی خصوصی می باشند که در انها حریم خانواده محفوظ می ماند و مهم چنین ازادی ، استقلال کانون خانواده نیز خدشه دار نمی شود.مزایای طراحی و ساخت انها نیز بیشمار است. خانه های مستقل به راحتی با چوب ساخته میشوند که ارزان ترین روش ساخت نیز می باشند. تهویه مطبوع از دیگر خواص ذاتی خانه های مستقل است. از مضرات این خانه ها عدم استفاده بهینه از امکانات زمین می باشد. وقتی که ساختمان در زمینی با عرض زیاد بنا شده است ،منجر به اتلاف زمین شده و همچنین هزینه زیاد ساخت تاسیسات زیر بنایی به شهر تحمیل می شود.عرض عادی زمین چند برابر عریض تر از خانه های شهری می باشد که خود سبب می شود که هزینه ساخت خیابان ، لوله های اب ، فاضلاب ها ، تلفن ، برق ، لوله گاز ، کابل تلویزیون و تامین روشنایی خیابان چند برابر می شود. ضعف خانه های پراکنده حومه شهری در دهه ی 70 در دوران بحران انرزی و زمانی که قیمت نفت بسیار گران شد مشخص گردید و هم چنین عدم کارایی انها در مقابله با گرما و سرما معلوم شد .اگر چه با استفاده از عایق حرارتی از اتلاف انرزی تا حدی جلوگیری به عمل امد و همچنین استفاده از اتومبیل ها ی کوچک برای مصرف کمتر سوخت مشکل رفت و امد را حل کرد اما انچه در نهایت موجب تداوم حضور این خانه ها شد سقوط قیمت نفت بود.
فصل چهارم خانه های حیاط مرکزی
ریشه و اصل خانه های دارای حیاط مرکزی به زمانهای بسیار گذشته و به اولین خانه های شهری یونانی و هم چنین خانه های بزرگ رومی دارای حیاط مرکزی و ایوان (domasباز میگردد.خانه های ستون دار بودند .خانه های حیاط مرکزی امتیازات زیادی را نسبت به خانه های تک واحدی امروزی دارا هستند و نشان دهنده واحد اصلی اجتماع یعنی خانواده هستند. هر چند در دو مورد این خانه ها بر خانه های مستقل پیشی میگیرند: اول در تامین ارامش و حریم واقعی برای ساکنان خود و دوم در استفاده بهینه از زمین. طبیعت این خانه ها به عنوان خانه هایی با چرخش درونی به گونه ای است که خانه های مجاور نمی توانند به حیاط یکدیگر اشراف داشته باشند و این موضوع ازادی واقعی ساکنان را تامین می کند. در حیاط مرکزی کودک نوپا از تمامی اتاق ها تحت مراقبت خاصی قرار می گیرد و امکان خروج از خانه و رفتن به بیرون را ندارد. حیاط محصور در کنترل دمای هوای اطراف خانه بسیار موثر است. در زمستان با دریافت اشعه گرم افتاب و کاهش سرمای باد ،دمای خانه نیز بیشتر شده و خانه گرمتر میشود. در طول ماه های گرم تابستان این حیاط ها با درخت هایشان می توانند محیط خنک تری را فراهم سازند استفاده بهینه از زمین در این خانه ها هزینه سرویس های شهری را کاهش می دهد. امتیاز دیگر این خانه ها ازادی عمل در جهت دادن اتاق ها به سمت تابش خورشید و همچنین تامین دید اتاق ها به سمت حیاط است،به نحوی که همسایگان به ان اشراف نداشته باشند.
سر و صدای خیابان که منبع اصلی صدا است با قرار دادن انبار و تاسیسات بین خیابان و بخش مسکونی کاهش می یابد. محل تاسیسات و اشپزخانه و دستشویی ها نیز بسیار مناسب می گردد زیرا به سرویس های شهری نزدیک تر می شوند. امکان ترکیب فضاها با یکدیگر در یک خانه حیاط مرکزی بیشتر است. ثابت شده است که در کشور هایی که خانه های درون گرا بیشتر است نیازی نیست که لزوما افراد با درامد های یکسان در مجاورت هم زندگی کنند، که نتیجه ان پیوند افراد با فرهنگ های مختلف و طبقات متفاوت اجتماعی خواهد بود.
فصل پنجم خانه های شهری
بر خلاف خانه های حیاط مرکزی که درون گرا هستند خانه های شهری به بیرون و به طرف خیابان باز میشوند. این خانه ها اگر چه از طرفین به همسایه ها چسبیده است مرز انها را دیوارهایی تشکیل می دهند که حریم مالکیتشان می باشد. خانه های ردیفی شهری در سطح زمین قرار دارند و دسترسی از انها به حیاط و حیاط خلوت ساده است.نمای خانه های ردیفی شهری به طرف خیابان است در نتیجه با توجه به برون گرا بودنشان،بر خلاف خانه های تک واحدی مستقل که از همسایگی خود بی اطلاعند،میتوان انها را اجتماعی تر به حساب اورد. این خانه ها اگر چه به یکدیگر چسبیده اند ولی دو بدنه مقابل یکدیگر ان به فضای باز ارتباط دارند که امکان تهویه طبیعی را فراهم می کند. به دلیل نحوه ارایش خانه های ردیفی شهری ،که از طرفین به یکدیگر متصل هستند ،انرزی لازم برای گرم کردن انها تقریبا 55% از خانه های یک طبقه ویلایی است. بزرگترین مزیت این خانه ها در استفاده بهینه از زمین و انرزی است. یکی از عوامل مهم در پروزه های خانه سازی قیمت زمین است.هر قدر قطعه زمین کوچک تر باشد تقاضا برای ان بیشتر خواهد بود.
فصل ششم مجموعه مسکونی اشتراکی
فکر مجموعه مسکونی اشتراکی از دانمارک شروع شد و برای ارائه خدمات بیشتر به ساکنان به وجود آمد. این خدمات شامل دسترسی به چندین نوع خدمات عمومی، نظیر مهد کودک و غذا خوری کودکان است. در مجموعه های مسکونی اشتراکی هر واحد مسکونی دارای اشپز خانه و فضای باز خصوصی است، اما هر خانه وار به یک فضای باز عمومی و یک خانه عمومی دسترسی دارد. خانه عمومی معمولا در مرکز محله قرار دارد و شامل غذاخوری و نشیمن عمومی، اتاقی برای بازی، اتاق تلوزیون، تعمیرگاه و انبارها را نیز شامل می شود. گرچه استفاده از فضای غذاخوری مشترک در خانه عمومی اجباری نیست با این حال تهیه و صرف غذا به عنوان یکی از فعالیتهای مشترک اصلی در مجموعه های مسکونی اشتراکی و بسیاری از واحدهای مسکونی که از مزایای این تسهیلات بهره مند هستند به حساب می آید و بدین ترتیب ساکنان مجموعه های مسکونی اشتراکی مجبور نیستند وقت خود را برای کارهای روزمره خانه داری صرف کنند . پرستاری و مراقبت از کودکان بصورت اشتراکی جهت بوجود آوردن محیط اجتماعی شایسته برای تربیت بهتر کودکان یکی دیگر از جاذبه های این مجموعه ها است .با پیوستن به یک مجموعه مسکونی اشتراکی خانواده ها بطور طبیعی شبکه روابط اجتماعی خود و فرزندانشان را گسترش می دهند.و آنها به عضوی از یک خانواده بزرگ تبدیل میشوند.
این گونه مجموعه های مسکونی جذابیت های قابل ملاحظه ای دارند. نخست این که هر شخص همواره حق انتخاب بین زندگی خصوصی در واحد مسکونی خود و یا شرکت در فعالیت های اجتماعی در فضاهای عمومی مجموعه را دارد. دوم اینکه زندگی در این گونه مجموعه ها حس همکاری داوطلبانه و مسئولیت پذیری اجتماعی را به خوبی ترویج می کند . مورد دیگر اینکه زندگی در این مجموعه ها تجربه زندگی هماهنگ گروهی و اشتراکی مبتنی بر روش های دمکراتیک را برای همه ساکنان فراهم می سازد .
فصل هفتم آپارتمان های بلند
در دوران بعد از جنگ ، با پیشرفت و تکاملی که از یک سو در طراحی سازه بناها ، فناوری اجرای ساختمانی و مصالح سبک جدید و از دیگر سو پیشرفت فناوری در هر دو زمینه آسانسورهای با سرعت بالا و تاسیسات ایجاد فشار بالا برای تهویه مطبوع بوجود امد امکان احداث آپارتمان های بسیار بلند را فراهم نمود . که این به عنوان موفقیتی تکنولوزیکی بسیار چشم گیر بود ، اما در ارزیابی دقیق تر به تدریج مشکلات و کمبود های اجتماعی ، اقتصادی و زیست محیطی آنها آشکار شد. جنبه های اجتماعی آپارتمانهای بلند برای طبقه مرفه بسیار محبوب و مجلل بود ، شاید مهمترین عامل شهرت آنها مناظر زیبایی است که به ساکنان خود عرضه می دارند ، به خصوص ساکنان طبقات بالاتر که ساختمان های مجاور نیز جلوی دید آنها را نمی گیرند . با ارتفاع بیش از 40 طبقه ، زندگی در این واحدها تا حدی نا مطلوب می گردد ، زیرا به علت سرعت زیاد باد ، تراس ها قابل استفاده نخواهند بود . آپارتمانهای بلند برای خانواده های بچه دار ایده آل نیست زیرا والدین برای عدم ایجاد مزاحمت برای سایر همسایگان از بازی بچه ها در درون واحدهای مسکونه جلوگیری می کنند . آپارتمان ها واحد مسکونی مستقلی برای زندگی گروهی خاص با درآمدهای مساوی و یا سن های یکسان می باشد .
جنبه های اقتصادی افزایش ارتفاع ساختمان با افزایش قیمت تمام شده در ارتباط مستقیم است . هر قدر ساختمان بلندتر باشد پی سازی و اسکلت پر هزینه خواهد شد . ایمن سازی در مقابل زلزله و بادهای افقی گران تر می شود . هزینه سرویس های سیستم های مکانیکی نیز با افزایش ارتفاع بیشتر می شود . تامین سیستمی جهت ایجاد فشار مصنوعی در ساختمان های بلند تر از 40 طبقه برای خنثی کردن اثر مکش هوا ضروری می باشد . با افزایش ارتفاع قیمت آسانسور ها بسیار گران می شود که دلیل آن فقط افزایش طبقات نیست بلکه آسانسورهای سریع مورد نیاز و جزء لاینفک این ساختمان ها می باشد . جنبه های زیست محیطی از نظر جنبه های زیست محیطی شهری ساختمان های بلند مقبول نیستند . زیرا برای عابرین پیاده به دلیل سرعت جریان هوا ایجاد ناراحتی می نماید . سایه آنها بر روی ساختمان های اطراف موجب می شود ساکنان این ساختمان ها از دریافت تابش خورشید محروم گردند .
فصل هشتم برج های مسکونی
استفاده از ساختمان های بلند مرتبه برای طبقه کم درامد نا موفق بوده ، این نا موفقیت بیشتر از فقدان امنیت و ضعف نگهداری از خدمات جمعی آنها ناشی می گردد . زیرا داشتن امنیت و آسایش و نگهداری از خدمات جمعی در آپارتمان های بلند فقط مختص به افراد پر در آمد و متوسط نمی گردد . اسکار نیومن در کتاب فضاهای قابل دفاع وجود ارتباط تنگاتنگی را میان ارتفاع ساختمان و وقوع جرم نشان می دهد . فضاهای مستعد برای ارتکاب جرم و یا جنایت آنهایی هستند که کمبود نظارت عمومی را دارند . آسانسور ها و فضاهای عمومی خلوت و بدون نظارت از این مکان ها می باشد . شکست ساختمان های بلند برای افراد کم درآمد در اکثر نقاط اروپا و آمریکا رخ داد : پروزه ی بزرگ ایگو در بالتیمور توسط طبقه محروم بسیار مورد تحسین قرار گرفت ولی در آخر سمبل غم انگیزی از شکست پروزه های مسکونی شد . این پروزه هیچ تهسیلاتی مانند شیرخوارگاه ،مهدکودک مدرسه یا فضاهای تفریحی را نداشت . به علت عدم وجود نظارت بر فضاهای عمومی ورودی ساختمان بر روی هر کس باز بود و در نهایت ساکنان نسبت به جرم و خشونت های اجتماعی آسیب پذیر گشتند. تخلیه آپارتمان ها آغاز شد تا جایی که تمام 33 مجموعه ساختمان های ایگو در سال 1976 تخریب شدند .
همانند ایگو قاچاق مواد مخدر در ساختمان لافایت کورت کیفیت زندگی را در ساختمان پایین آورد و به تدریج نگهداری از ساختمان بدست فراموشی سپرده شد . فقط تعمیر آسانسور های تخریب شده موجود در این شش ساختمان های بلند 15000 دلار در ماه هزینه در بر داشت به همین دلیل مسئولان مسکن به فکر تخریب پروزه افتادند . مسئولان مسکن نیویورک نیز با شکست پروزه های مشابهی روبرو بودند . برای مثال ساختمان 22 طبقه ی لنگستون هیوز به دلیل گستردگی زیاد و عدم نظارت و مراقبت به سرعت رو به نابودی گذاشت . ریزش قسمتی از مجتمع مسکونی 22 طبقه رونان پوینت در لندن موجب عقب نشینی دیگری در ساخت برج های مسکونی بلند در بریتانیای کبیر شد .
فصل نهم آپارتمان های با دسترسی مرکزی
بررسی های معماران سوئدی در جهت کسب الگوی مسکنی که بیش از یک جهت داشته باشد منجر به ساخت خانه های مستقل با پله ی مرکزی شد که در زبان سوئدی پانکت هاوس گفته می شود.مجموعه آپارتمانی وقتی اقتصادی هستند که بدون آسانسور باشند و وقتی که ارتفاع آنها از چهار طبقه بیشتر باشد بدلیل نیاز به آسانسور اقتصادی نخواهند بود.از آنجایی که هزینه نصب و نگهداری آسانسور گران است، مسئله اقتصادی حکم میکند که در هر طبقه به عوض دو واحد مسکونی چهار واحد مسکونی قرار گیرد.دسترسی به واحدها در آپارتمانهای با دسترسی مرکزی راحت تر بوده ،واحدها از دو جبهه نورگیری داشته ،جلوگیری از انتقال صدا به آپارتمانها امکان پذیر بوده و تهویه داخلی آپارتمانها به راحتی فراهم می گردد.سطح فضای رفت وآمد عمومی در طبقات نسبت به آپارتمانهایی که راهرو دسترسی به واحدها را تامین میکند بسیار کمتر میباشد.در صورتی که سطح پله و آسانسور در هر دو حالت یکسان می باشد .هر واحد دارای دو دیوار خارجی است که امکان نورگیری دو طرفه و تهویه بهتر را فراهم مینماید.
فصل دهم مجتمع های مسکونی با ارتفاع متوسط
مجتمع های مسکونی با ارتفاع متوسط یعنی چهار تا هشت طبقه جایگزین های خوب و ماندگاری برای آپارتمانهای بلند محسوب می شوند.هجوم فزاینده ی نسل مهاجر به آمریکای شمالی سبب ایجاد نوعی آپارتمان شد که در آن واحدهای مسکونی به شکل خطی در کنار هم سازماندهی شده و تداعی ریل راه آهن را می نمودند.ویژگی این مجموعه ها وجود یک فضای باریک در طول خیابان و یک فضای باز داخلی به عنوان فضای جمعی که ورودی در آن قرار داشت بود. جنبه های اجتماعی مجتمع های مسکونی با ارتفاع متوسط بدلیل ارتفاع محدودشان جمعیت کمتری نسبت به برج های مسکونی بلند دارند بنابراین احساس امنیت بیشتری را برای ساکنان خود فراهم میکنند.دید به فضاهای عمومی بهتر بوده و تسلط به فضاهای بیرون آسان تر میشودو چون ارتفاع این ساختمان ها بلندتر از درختان نیست تماس چشمی کاملی با گیاهان برای ساکنان بوجود می آید.درصد بیشتری از واحدهای مسکونی در طبقه همکف می توانند فضای باز خصوصی داشته باشند و به همان تعداد واحدهای تراس دار طبقه آخر نیز درصد بیشتری خواهند داشت. جنبه های اقتصادی یکی از امتیازهای اقتصادی این مجتمع ها استفاده ی بهینه آنها از زمین و تناسب تراکم جمعیتی آنها با تراکم شهری است.
برخلاف ساختمان های بلند که درزبندی پنجره ها برای کنترل اتلاف انرژی و ثابت نگه داشتن فشار هوای داخل الزامی است ساختمانهای با ارتفاع متوسط که از هشت طبقه تجاور نمی کنند دارای چنین محدودیتی نمی باشند.امکان باز کردن پنجره ها در آپارتمانها به عنوان یک آزادی عمل و بعضی اوقات یک ضرورت می باشد.این مجتمع ها از امتیاز تهویه طبیعی بهره مند گردیده و شرایط نورگیری بهتری را دارند . با توجه ارتفاع آنها شرایط مطلوب تری در مقابله با دمای باد و اتلاف انرژی حاصل از آن بوجود می آید خطر آتش سوزی نیز برای این ساختمانها کمتر می باشد.آشفتگی هوایی در سطح زمین و اطراف آنها بوجود نمی آید و سایه ی کمتری را در زمینهای اطراف و خانه های مجاور می اندازد.سازه نیاز به سیستمهای پیچیده ندارد و احتیاجی به لحاظ نمودن سیستم فشار مصنوعی ،پمپ های ایجاد فشار آب و آسانسورهای مختلف ندارد به همین دلیل است که این ساختمانها مقرون به صرفه هستند.
فصل یازدهم مجتمع های مسکونی جمعی
در اوایل قرن بیستم بتدریج ساختار خانواده تغییر کرد تعداد فرزندان کاهش پیدا کرد و نگهداری از منسوبین امکان پذیر نبود و یافتن خدمتکار نیز غیر ممکن گشت روزبروز خانمها بیشتر وارد بازار کار می شدند بنابراین دیدگاه زندگی جمعی بسیار لذت بخش بود.اتو فیک ایده ی ساخت خانه های جمعی را پیشنهاد کرد که مدیریت کارهای خانه از قبیل تهیه ی غذا به عهده ی مستخدم مقیم بود.مجتمع جمعی فیک در سال 1903 در کپنهاک ساخته شد و شامل 26 واحد مسکونی بدون آشپزخانه بود خدمات جمعی در دسترس ساکنان عبارت بودند از تهیه ی غذا توسط آشپزخانه ی مرکزی ،نظافت واحدها ،شستشوی شیشه ها که همه آنها قیمت ثابتی داشتند. جنبه های اجتماعی و اقتصادی مجتمع های مسکونی جمعی از نظر ایده با مجتمع های مسکونی آپارتمانی سنتی تفاوت چندانی ندارند .زیرا حرارت مرکزی ، تهویه مطبوع و خدمات نگهبانی جزو لاینفک این مجتمع ها می باشد. تفاوت اصلی بر اساس خدمات مختلف خانه داری و نگهداری از کودکان استوار است.زندگی جمعی برای زوج جوان تازه ازدواج کرده ای که هر دو شاغل هستند برای خانواده هایی ،که از نظر جغرافیایی تغییر مکان داده و در شهری غریب زندگی می کنند افراد مسن و بازنشسته و … بسیار استقبال می شوند .
آشپزخانه ی مرکزی و سالن غذا خوری عمومی آماده کردن و پختن غذا در مجتمع های مسکونی جمعی هم از لحاظ اقتصادی و هم از لحاظ کسب رضایت ساکنان سخت ترین بخش محسوب میشود.تهیه ی غذا در آشپزخانه های مرکزی از لحاظ اقتصادی باید مقرون به صرفه تر باشد،زیرا خرید مواد اولیه ی غذایی به صورت کلی معمولا ارزان تر است. خدمات نظافت خانه و لباسشویی مجتمع های مسکونی جمعی در زمانی که پیدا کردن خدمت کار بسیار سخت بود به خدمات موجود که توسط کارمندان ارائه می شد وابسته بود و هیچگاه مشکل ارائه خدمات پیش نمی آمد.زیرا بین روابط قدیمی خانم خانه و مستخدم با روابط جدید ساکنان و کارمندان تفاوت فاحشی وجود داشت.شستشو و اتوکشی از دیگر خدماتی بود که تا همین اواخر در این مجتمع ها ارائه می گردید.
شیرخوارگاه ومهد کودک روزانه محل نگهداری کودکان از اساسی ترین خدمات مورد نیاز مجتمعهای جمعی می باشد . در آغاز بسیاری از والدین برایشان بسیار سخت بود که بچه هایشان را به این مراکز بسپارند ولی به تدریج بسیاری از والدین ارزش این خدمات را دریافتند و بچه های خود را به این مراکز سپردند . تسهیلات علاوه بر خدمات اصلی تسهیلات دیگری نیز وجود داشت که شامل اطلاعات در مقابل ورودی،اتاق های بازی و سالن پذیرایی ، کارگاه ها ، اتاق میهمان ، استخر ، سونا و مرکز ورزش کوچک بود.
فصل دوازدهم ساختمان های چند عملکردی
ایده استفاده چند منظوره از فضاهای شهری فواید اجتماعی و اقتصادی بیشماری را در بر دارد . فایده ی اجتماعی آن روابط اجتماعی سالم و متعادلی است که بین اقشار مختلف جامعه یعنی کارمندان ادارات ، مغازه داران و ساکنان واحدهای مسکونی بوجود آورده و برای عابران پیاده در محیط های شهری بعد از ساعات اداری امنیت فراهم می کند . ایجاد تعادلی بین قیمت زمین برای کاربری های مختلف نظیر تجاری ، اداری و مسکونی امری منطقی به نظر می رسد . با استفاده چند منظوره از فضاها ، عبور و مرور خیابان های مرکز شهر کم و بیش سبک تر خواهد شد . با ترکیب فضا های اداری و مسکونی در یک ساختمان ، گرمای اضافی حاصل از روشنایی و ماشین های اداری و دمای بدن کارمندان در فضاهای اداری از طریق تبادل حرارتی بخشی از دمای مورد نیاز ساختمان را در زمستان فراهم می نماید . تنوع در عملکرد ها از یکنواختی محیط های شهری جلوگیری می نماید و تعادلی در ساختار شهری بوجود می آورد .
پایان