عنوان کنفرانس:
مسمومیت ها
گاهی اوقات چیزهایی که در ظاهر بسیار خوشمزه و هوس انگیز هستند، ممکن است واقعاً برایتان بد و خطرآفرین شوند. بله، حتی جذابترین و خوشایندترین غذاها هم ممکن است باعث مسمومیتتان شود. و اغلب افراد این مسئله را نمیدانند.
مقدمه:
برای جلوگیری از مشکلات گوارشی، ببینید چه چیزهایی برای شما خطرآفرین هستند و ممکن است مسمومتان کنند و راه های مقابله با مسمومیت را یاد بگیرید.
سم: به ماده ای گفته می شود که پس از ورود مقادیر نسبتا کمی از آن به بدن ، باعث اختلال در عملکرد طبیعی بدن شده یا باعث تخریب بافتهای بدن و مرگ میگردد .
علت شیوع مسمومیت ها :
1- ازدیاد روزافزون مواد شیمیائی در منزل
2- افزایش موارد اقدام به خود کشی در کشورهای در حال توسعه بعلت اختلالات روانی و مشکلات اجتماعی
3- صنعتی شدن کشورهای در حال توسعه و آلودگی بیشتر با مواد شیمیائی
4 – ناآگاهی والدین به خطرات مواد شیمیائی
5-تبدیل خودکشی های خشن ، مانند دار آویختن به خودکشی های آرام با استفاده از داروهای خواب آور0
تعریف مسمومیت: یکی از شایعترین انواع مسمومیت ، مسمومیت ها ی گوارشی است و بهتر است همه افراد روش برخورد با مسمومیت های گوارشی را که به ویژه در کودکان شیوع دارد، بشناسند وقتی ماده سمی از راه دهان وارد بدن می شود با توجه به قدرت و نوع سم مصرف شده ، بعد از مدتی شروع به ایجاد علائم و نشانه هایی در شخص می کند
که این علائم با توجه به نوع سم ، نسبت سم مصرفی به جثه شخص و طول مدتی که سم خورده شده ، متغیر است. در محیط ما مواد بسیاری وجود دارند که می توانند موجب مسمومیت از راه گوارشی گردند ، این مواد به پنج دسته بزرگ تقسیم می شوند که عبارتند از : الف) گیاهان سمی ب) مسمومیت غذائی
ج)مواد نفتی د)موادشیمیایی سوزاننده ه)داروها هنگام مسمومیت با هر کدام از مواد ، علائم خاص آن ظاهر می شود که ما می توانیم تا حدودی نوع سم رااز روی علائم تشخیص میدهیم. لازم به ذکر است که بیشترین موارد مسمومیت گوارشی به وسیله داروهای موجود در نیز مواد نفتی ایجاد می شود ، به همین علت باید در مورد نگهداری مواد مذکور دقت عمل بیشتری به عمل اوریم.
طرق آلودگی بدن :
1- راه خوراکی 2 – راه استنشاقی 3 – راه جلدی و مخاطی 4- راه تزریقی
علل آلودگی :
1- اتفاقی 2- عمدی 3-شغلی 4- جنائی 5-جنگی
عوارض ناشی از مسمومیت ها :
مشکلات تنفسی –اختلالات قلبی وعروقی –نارسایی کلیه –عوارض وخیم گوارشی-
ایجاد تشنج –ایجاد درد و کاهش ویا افزایش درجه حرارت-اختلالات اسید وبازوالکترولیت های بدن میباشد.
انواع مسمومیت ها:
1-مسمومیت از راه پوست و مخاط :
بخصوص در مورد سمومی که در چربی حل میشوند اتفاق میافتد مثل هیدروکربورها ،ارگانوفسفره ها و مشتقات آنیلین
درمان :
شامل شستشوی کامل با آب صابون – حداقل 10 دقیقه و در صورت لزوم تجویز آنتی دوت اختصاصی و مراقبتهای ویژه 0
2-مسمومیت های استنشاقی :
در اثر استنشاق گازهای سمی و یا بخارات و یا ذرات منجمد که در هوا پخش میشوند ایجاد میگردد 0 این نوع گازها یا بعلت ضایعات موضعی شدید در مجاری تنفسی یا بعلت جذب از مجاری تنفسی و اختلالات سیستمیک مختلف سبب مسمومیت و گاه از بین رفتن بیمار میگردد0 مهمترین گازهائی که با آثار موضعی سبب اختلالات ارگانها میگردند:
عبارتند از گاز کلر – برم – فسژن – هیدروکربورها ترکیبات نیتر و ، نیتریک ، سولفور وسولفوریک و برخی از گازهای دیگر که در اثر تماس با ترشحات مخاطی بخصوص ترشحات مخاط مجاری تنفس سبب ایجاد اسیدهای مختلف و سایر مواد سوزانده و محرک گشته که سبب ادم و التهاب مجاری تنفس که با سرفه ، عطسه ، تغییر و گرفتگی صدا ، تنگی نفس درد شدید دهان و حلق و پشت جناغ سینه بالاخره برنکواسپاسم و ادم ریه و نارسائی تنفس میگردد0
اقدامات درمانی :
شامل مبارزه با هیپوکسی ، مبارزه با برنکواسپاسم ، مبارزه با التهاب و ورم مجاری تنفسی مبارزه با ادم ریوی میباشد0
ضمناً بیمار لازم است از محل حادثه خارج و به هوای آزاد انتقال داده شود.
مهمترین مسمومیت های استنشاقی که سبب اختلالات سیستمیک میگردند عبارتند از مسمومیت با منواکسیدکربن که بیشتر در زمستان بعلت گرفتگی گاز ذغال اتفاق میافتد 0
3-مسمومیت از راه تزریقی ودارویی :
این مسمومیت ها بیشتر در معتادین در اثر تزریق مواد مخدر اتفاق میافتد. گزیدگی مار و سایر حشرات جزو این گروه قرار میگیرند0اقدامات لازم بستن گاز و بی حرکت کردن عضو- پیش گیری از عفونت از جمله کزاز -و سایر اقدامات اختصاصی می باشد0
مسمومیت غذایی چیست؟ سالانه تقریباً 20 درصد افراد دچار مسمومیت غذایی می شوند. مسمومیت غذایی معمولاً وقتی اتفاق می افتد که شما ماده ی غذایی را استفاده کنید که به یکی از باکتری های مضر برای بدن انسان (پاتوژن های مضری که در روده ی حیوانات زندگی می کنند)، انگل (موجودات زنده ی میکروسکوپی که ممکن است در غذای ما زندگی کند) یا ویروس ها (مثل هپاتیت A که از طریق غذا به بدن انسان منتقل می شود) آلوده شده باشد.
غذاهای آلوده مواد غذایی می تواند در هنگام کشت، عمل آمدن یا استفاده آلوده شود. اگر باکتری های موجود در روده ی حیوانات سالم با گوشت یا مرغ هنگام فراهم آوری تماس یابد، گوشت آلوده خواهد شد.
اگر سبزیحات توسط آبی که با کود یا فاضلاب آلوده شده است شسته شود، ممکن است آلوده به انواع باکتری ها، ویروس ها و یا انگل های مضر برای بدن حیوان شود. یا اگر غذایی غیر مسموم با شخصی آلوده به بیماری یا غذای آلوده ای تماس یابد، به سرعت آلوده خواهد شد. و حتی مواد و موجودات ناسالم موجود در خاک یا آب نیز می تواند باعث آلوده و مسموم شدن مواد غذایی شود.
مسمومیت باکتریایی از آنجا که باکتری ها یکی از مهمترین دلایل مسمویت های غذایی هستند، خوب است که بیشتر با آنها آشنا شده و محل رشد و نمو آنها را یاد بگیریم. باکتری هایی که باعث مسمومیت غذایی می شوند در روده ی حیوانات ناسالم به وجود آمده و از طریق مدفوع به خاک منتقل می شوند و سم و میکروبی را که ما با آن مسموم می شویم را به وجود می آورند.
سالمونلا این باکتری در روده حیوانات و پرندگان زندگی می کند.
نحوه ی انتشار:
گوشت گاو، گوشت مرغ و پرندگان خام و نپخته
تخم مرغ
شیر پاستوریزه نشده
سبزیجاتی که با مواد غذایی ناسالم تماس داشته است
غذای پخته ای که با غذایی آلوده به این باکتری برخورد داشته باشد
علائم: عوارض جانبی مسمومیت با سالمونلا که معمولاً 6 تا 48 ساعت پس از خوردن غذای آلوده ظاهر می شود شامل اسهال، تب، دل پیچه، حالت تهوع و استفراغ می باشد.
اشرشیا کولی این پاتوژن در روده و مدفوع گاوهای سالم زندگی میکند.
نحوه ی انتشار:
گوشت گاو خام
شیر پاستوریزه نشده
آب سیب یا شربت سیب پاستوریزه نشده
آب آلوده به فاضلاب
سبزیجات و میوه جات نپخته
برخورد نزدیک با فرد آلوده به این باکتری
علائم: مبتلایان علائمی از قبیل اسهال خونی و دل پیچه های شدید خواهند داشت که معمولاً پس از 7 روز ظاهر می شود. با اینکه در بیشتر این موارد مسمومیت خود به خود از بین می رود، اما درصد کمی از این بیماری ممکن است منجر به سندرم همولیتیک اورمیک شود که باعث آنمی و نارسایی های کلیوی می شود.
کلسترودیوم بوتولینوم (بوتولیسم) این باکتری نادر ولی خطرناک و کشنده زمانی برای انسانها زیان می آفریند که هاگ آن در یک محیط بی اکسیژن یا کم اسید سم درست کند.
نحوه ی انتشار:
بسته بندی نادرست بعضی موادغذایی مثل لوبیا سبز، قارچ، اسفناچ، زیتون، گوشت گاو و ماهی در خانه
کنسرو شدن نادرست موادغذایی در کارخانه ها
نگاه داشتن موادغذایی بسته بندی شده در دمای اتاق برای ساعاتی طولانی
علائم: علائم آن 12 تا 36 ساعت بعد از هضم غذای مسموم ظاهر می شود. برخلاف سایر باکتری ها، این باکتری به سیستم عصبی آسیب رسانده و باعث تاری دید، خستگی پلک، اختلال در صحبت کردن، سختی در بلعیدن غذا، دشواری تنفس، ضعف عضلانی، و فلج می شود. اگر سریعاً تحت درمان قرار نگیرد، ممکن است حتی به مرگ بینجامد.
کامپیلوباکتر جیجونی (کامپیلوباکتریوسیس) این باکتری یکی از مهمترین عوامل اسهال آور می باشد.
نحوه ی انتشار:
مرغ خام و نپخته
آب آلوده
شیر پاستوریزه نشده
صدف های خوراکی
گوشت خام و نپخته
علائم: بعد از 2 تا 5 روز وارد شدن این باکتری به بدنتان می توانید انتظار اسهال خونی شدید، دل پیچه، تب، و سردرد داشته باشید که همه ی اینها پس از 10 روز خودبه خود و بدون استفاده از درمان های پزشکی برطرف خواهد شد.
لیستریا مونوسیتوژن (لیستریوسیس) باکتری است که خیلی باید مراقب آن باشید.
نحوه ی انتشار:
لبنیات
آب آلوده
شیر پاستوریزه نشده
گوشت قرمز، مرغ و ماهی نپخته و خام
سبزیجات خامی که با کودهای آلوده حاصل آمده باشد
علائم: بین 2 تا 30 روز پس از خوردن غذای مسموم، علائمی شبه آنفولانزا مثل تب و لرز و حالت تهوع به سراغ فرد خواهد آمد.
مسمومیت انگلی اکثر انگل هایی که در غذاها زندگی می کنند، کرم ها و تخمک های کوچک و میکروسکوپی هستند که از غذا به بدن انسان منتقل شده و در آنجا به زندگی خود ادامه می دهد.
توکسوپلاسما گوندی (توکسوپلاسموسیس) این انگل در تخمک های آلوده به توکسوپلاسما در خاک یا سایر مکان های آلوده موجود است.
نحوه ی انتشار:
بردن دست به دهان پس از باغبانی یا بازی در زمینهای خاکی
تمیز کردن مدفوع گربه
خوردن یا لمس کردن گوشت خام به خصوص گوشت خوک، گوسفند
علائم: بیش از 10 درصد از افراد ممکن است به این انگل آلوده شوند و اکثر آنها علائمی از خود بروز نمی دهند چون سیستم دفاعی بدن خود با آن مقابله می کند. اما درصورت بروز، علائمی شبه آنفولانزا خواهند داشت و از چند روز تا چند هفته طول خواهد کشید.
تریچینلا اسپیرالیس (تریچینوسیس) این کرم میکروسکوپی که باعث مسمومیت می شود در خرس، حیوانات وحشی و به ویژه خوک یافت می شود.
نحوه ی انتشار:
گوشت نپخته به ویژه گوشت خوک
وقتی این کرمها داخل بدن شما شود، وارد روده شده و در آنجا تولیدمثل می کند.
علائم: بعد از 1 تا 7 روز از ورود این کرم به بدنتان دچار دردهای شکمی، اسهال، تب و لرز، درد عضلانی، و پف کردن دور چشمها خواهید شد. اگر کرمها داخل دیافراگم هم شوند ممکن است به درد قفسه ی سینه هم دچار شوید. اگرچه در اکثر موارد این مسئله خودبه خود برطرف می شود، اما در مواردی قرصی به نام مِبِندازول تجویز می شود.
علایم کلی مسمومیت ها:
1- دردهای شکمی ۲ – تهوع – استفراغ ۳- استنشاق بوی ماده مصرف شده از دهان ۴- خواب آلودگی ۵- اختلال و ضعف تنفس و گردش خون ۶- بیهوش
مراقبت ها:
کمکهای اولیه در برخورد با مسمومیت گوارشی اصول کلی این اقدامات بر اساس بازکردن راههای هوایی و برقرارنمودن تنفس ، گردش خون و رقیق کردن سم بدون تلف کردن وقت و رساندن مریض به مرکز پزشکی مجهز می باشد. البته چگونگی انجام دادن این موارد در حالتهای مختلف فرق می کند . بعنوان مثال کمکهای اولیه برای شخصی که هوشیار است و با ما همکاری لازم را دارد با فرد غیر هوشیار فرق می کند و ما نمی توانیم همان اقدامی را که برای فرد هوشیار انجام می دهیم برای فرد غیر هوشیار نیز انجام دهیم . برای اختصار مطلب در اینجا فقط طریقه برخورد با مسموم هوشیار را ذکر می کنیم :
1-از باز بودن مجاری تنفسی ، برقراری تنفس و ضربان قلب اطمینان حاصل کنید . 2- بوسیله وادارکردن مسموم به خوردن مقداری آب یا شیر سم را رقیق کنید . 3–مریض را وادار به استفراغ کنید . البته توجه داشته باشید که این کار را در مواقع مسمومیت با نفت و مواد اسیدی و قلیایی انجام ندهید . 4-وضع بیمار باید به گونه ای باشد که از برگشت مواد استفراغ شده به داخل ریه ها جلوگیری کند .
انواع پیشگیری
1-راه های پیشگیری از مسمومیت غذایی : اکنون تصور خواهید کرد که باید در یک حباب استرلیزه شده زندگی کرده و دیگر چیزی نخورید. اما عجله نکنید. در اینجا نکاتی برای پیشگیری از مسمومیت های غذایی را برای شما بیان می کنیم.
خود یکی از مهم ترین عوامل بروز مسمومیت های گوارشی عدم رعایت مسائل بهداشتی در زنجیره ی تهیه ی مواد غذایی تا مصرف (توزیع و نگهداری) به ویژه بی دقتی در نگهداری صحیح مواد غذایی در منازل می باشد.
خودرا پاکیزه نگاه دارید. قبل از غذاخوردن، درست کردن غذا یا استفاده از توالت دستهای خود را بشویید.
غذاهایتان را تفکیک کنید. غذاهای خام و نپخته را از غذاهای پخته شده کاملاً دور و جدا نگاه دارید.
غذاهای گرم را گرم، و غذاهای سرد را سرد نگاه دارید. باکتری ها در دمای بین 40 تا 140 درجه ی فارنهایت تکثیر می شوند. پس سعی کنید غذاها را در دمایی بالاتر یا پایین تر از این دما نگاه دارید.
غذاها را کامل گرما دهید. غذاها به ویژه گوشت را تا دمای 160 درجه ی فارنهایت بپزید و برای گرم کردن دوباره ی غذاها تا 165 درجه به آنها گرما دهید.
برای درست کردن غذا از تخته های مناسب استفاده کنید. رویه ی میز بهتر است پلاستیکی یا مرمری باشد تا چوبی چون چوب محلی برای جذب باکتری ها و میکروب های است و شستشوی آن هم دشوار است.
غذاها را درست سرد کنید. غذاها را به سرعت سرد کنید تا باکتری ها نتوانند در آن رشد کنند. از نگاه داشتن غذاهای فاسد شدنی در دمای اتاق برای مدتی طولانی جداً خودداری کنید.
برای گوشت خام از چاقوهای مجزا استفاده کنید. برای خرد کردن گوشت از چاقو یا تخته کار مخصوص استفاده کنید.
روش های نگهداری مواد غذایی
گرمای 20 تا 40 درجه در بهترین دما برای رشد میکروب ها بر روی مواد غذایی و در نتیجه فساد آنها می باشد. پس برای جلوگیری می توان از روش نگهداری در دمای پایین استفاده نمود که از دیرباز انسان ها از این روش استفاده می کردند. پس می توان از یخچال و فریزر در نگهداری مواد غذایی استفاده کرد.
علاوه بر سرما از گرما نیز می توان برای از بین بردن شرایط ایجاد فساد در مواد غذایی استفاده نمود. به این صورت که با پختن و جوشاندن مواد غذایی در دمای بالای70 درجه مانند
جوشاندن غذاهای کنسرو شده، پاستوریزه کردن شیر و .. می توان آنها را به شکل مطمئن مصرف نمود
برای جلوگیری از رشد میکروب ها در مواد غذایی می توان از یخچال ، فریزر، پختن و جوشاندن مواد غذایی در دمای بالای 70 درجه، نمک سود کردن و ترش نمودن میوه ها (ترش ها) یا خشک کردن مواد غذایی ( انواع برگه یمیوه ها) استفاده کرد.
نکته: باید توجه نمود که آن دسته از مواد غذایی که در منزل تهیه می شوند باید به صورت سرد در یخچال نگهداری گردند و یا قبل از مصرف در حرارت بالا پخته و گرم شده و سپس به مصرف برسند.
از روش های مناسب دیگر برای جلوگیری فساد مواد غذایی و سبزی جات و میوه جات، نمک سود کردن و ترش نمودن میوه ها (ترشی ها) می باشد که با ایجاد محیط اسیدی و قلیایی بالا از رشد میکروب ها بر روی مواد غذایی جلوگیری می کند. به همین دلیل توصیه می شود که هنگام مصرف برخی از مواد غذایی از آب لیمو ترش استفاده گردد؛ چون این ترشی و نی مصرف غذاهای ترش باعث می شوند که دستگاه گوارشی اسیدی شده و میکروب ها نتوانند در دستگاه گوارش رشد کرده و باعث مسمومیت شوند در تابستان باید توجه نمود که مواد غذایی در معرض هوا قرار نگیرند و حتماً دارای پوشش مناسب باشند. حتی درون یخچال نیز باید روی مواد غذایی پوشانده شوند تا زود فاسد نگردند و. یا در معرض آلودگی از طریق حشراتی مانند سوسک و مگس قرار نگیرند.
روش خشک کردن نیز از راه های دیگر نگهداری مواد غذایی در طولانی مدت می باشد. هنگام مصرف برخی از مواد غذایی از آب لیمو ترش استفاده کنید؛ چون این ترشی باعث می شود که دستگاه گوارشی اسیدی شده و میکروب ها نتوانند در دستگاه گوارش رشد کنند.
تاریخ مصرف مواد غذایی باید مورد توجه قرار گیرد (به ویژه در تابستان). چون ماندگاری مواد غذایی رابطه ی تنگاتنگی با تاریخ مصرف مواد غذایی دارد، پس هر چه دما بالا رود، ماندگاری مواد غذایی کمتر شده و زودتر فاسد می گردند. در هنگام خرید و مصرف مواد غذایی به تاریخ تولید و انقضای آن حتماً توجه گردد. از خرید و مصرف مواد غذایی فاقد نشانه های ذکر شده و علائم استاندارد و هم چنین به صورت فله ای خودداری شود.
پیشگیری از مسمومیت غذایی :
هفته ای یک بار یخچال را تمیز کنید؛
در استفاده از مواد غذایی که دوره ی مصرف کوتاه داشته و بیشتر در معرض آلودگی قرار دارند مانند غذاهای گوشتی، تخم مرغ ، سالاد الویه، سس، انواع کنسروها، شیرینی تر و شیر و… شتاب کنید؛
درهنگام تهیه مواد غذایی در منزل تمام لوازم آشپزخانه را که با مواد غذایی تماس دارند به صورت کامل بشوئید؛
مواد غذایی تازه را پس از کشیدن روکش مناسب بر روی آن، در یخچال نگهداری نمایید و در ضمن به خاطر بسپارید که قسمت میانی یخچال با دمای 4 تا 5 درجه بهترین قسمت برای نگهداری پنیر، ماست و دیگر مواد لبنی و غذاهای پخته است. بخش بالای یخچال با دمای حدود 2 درجه بهترین قسمت برای نگهداری گوشت، کالباس و ماهی است و درنهایت بخش پائینی یخچال با دمای حدود 7 درجه بهترین مکان برای نگهداری سبزیجات و میوه ها می باشد؛
برای جلوگیری از بروز مسمومیت های غذایی، هیچ وقت غذا را به صورت نیمه گرم مصرف ننمایید، بلکه غذا را یا به صورت سرد یا گرم مصرف کنید؛
در تابستان باید به تاریخ مصرف و تولید، مجوز بهداشت (پروانه بهداشت)، پروانه ی ساخت و علامت استانداردی که بر روی بسته بندی مواد غذایی به ویژه بستنی، آب میوه،
محصولات لبنی و گوشت قید شده است توجه نمود که در غیر این صورت امکان بروز مسمومیت و بیماری وجود خواهد داشت؛ در مسافرت های تابستانی باید از خرید هر گونه غذاهای آماده ی غیربهداشتی (از دست فروش ها و دوره گردها) جداً خودداری شود؛ کنسرو مواد غذایی را قبل از مصرف، باید به مدت 20 دقیقه در آب کاملاً جوش، جوشاند و سپس مورد مصرف قرار داد.
روش های درمان در اکثر موارد مسمویت های غذایی که علائم آن اسهال و استفراغ است راهی که توصیه می شود استفاده ی زیاد از آبمیوه و آب و غذاهای مایعی است. برای اینکه این مسمومیت به اطرافیان هم سرایت نکند بهتر است از داروخانه قرصهای ضد-استفراغ تهیه کنید. اما در موارد زیر بهتر است به پزشک مراجعه شود:
اسهالی که بیش از 24 ساعت طول بکشد.
استفراغی که بیش از 12 ساعت طول بکشد
مشاهده ی خون در مدفوع
تب ماندگار
اصول مهم درمان مسمومیت های خوراکی :
درمان مسمومیتها باید هر چه سریعتر انجام گیرد اولین هدف درمان پائین نگه داشتن سم در بافتها و دومین هدف مبارزه با آثار توکسیک و فارماکولوژیک مواد در بدن است که برای اینکار اقدامات زیر بترتیب باید انجام گیرد :
1- شناسائی سم
2- خارج کردن سم از معده
3- خنثی کردن و به تاخیر انداختن جذب سم در معده و روده
4- دفع سم از معده و روده
5- دفع سم از خون
6- تجویز ضد سم
7- مراقبت های ویژه
2-پیشگیری از مسمومیتهای دارویی وشیمیایی :
1- چنانچه شما یا بستگانتان ، دارویی را به صورت مرتب مصرف می کنید ، مطمئن شوید دارو را به حد نیاز در اختیار دارید . چرا که بسیاری از داروها مانند داروهای ضد تشنج داروهای بیماری های قلبی ، داروهای ضد افسردگی و اختلالات روانی ، داروهای ضد دیابت و چربی خون و برخی داروهای مسکن و همچنین آنتی بیوتیک ها باید مرتب مصرف شوند و قطع ناگهانی این داروها ، بیمار را دچار ناراحتی خواهد کرد .
2- چنانچه ضمن حرکت اتومبیل ، قطار، کشتی یا هواپیما ، دچار سرگیجه و حالت تهوع می شوید ، بخاطر داشته باشید با مصرف 1 یا 2 قرص 50 میلی گرمی دیمن هیدرینات ، نیم ساعت قبل از شروع سفر و تکرار قرص هر 4 تا 6 ساعت یکبار در طی سفر می توان عوارض ناشی از حرکت ، تهوع و سرگیجه را برطرف کرد . باید توجه داشت که در طول 24 ساعت نباید بیش از 8 قرص مصرف شود . در طی دوره مصرف دارو از رانندگی یا کار با ماشین آلات خطرناک خودداری نمایید.
3- همرا ه داشتن جعبه کمک های اولیه خصوصا در مورد خانواده هایی که فرزند خردسال دارند ، همچنین همراه داشتن شیر خشک شیر خوار ، داروهای بدون نسخه مانند شربت تب بر ، قطره و یا شربت مولتی ویتامین و دیگر داروهایی که کودک در حال مصرف می باشد ضروری است .
4-نحوه نگهداری داروها را از دکتر داروساز ، هنگام تحویل گرفتن دارو از داروخانه بپرسید و هیچگاه داروهای خود را در شیشه اتومبیلی که زیر نور آفتاب پارک شده است و یا در شیشه عقب اتومبیل قرار ندهید داروهای پخچالی را در ظرفی مانند یخدان حمل نمایید.
5- کودکان 1 تا 6 ساله ، پر خطر ترین گروه سنی از نظر بروز مسمومیت هستند . داروهای خود را در مقابل چشم کودکان نخورید چرا که کودکان از رفتار بزرگسالان تقلید می کنند و ممکن است دور از چشم والدین دارو هایی را به دهان ببرند .
6- بسیاری از داروها و محصولات خانگی مانند جوهر نمک، مواد شوینده و لک بر ، سموم حشره کش و جونده کش ( مانند مرگ موش ) تینر ، ضد یخ و بنزین و نفت می توانند در صورت بلعیده شدن و تماس با پوست و چشم و یا در صورت تنفس ، سمی باشند . 7- نام داروهای مصرفی و میزان مصرف آن را بخاطر بسپارید و یا یادداشت کنید تا دوز تکراری مصرف ننمایید .
8- کیف دستی ، ساک دستی و کیسه های نایلونی را دور از دسترس کودکان قرار دهید ، ممکن است داخل آنها وسایلی باشد که توسط کودک بلعیده شود و یا کودک ضمن بازی آنها را روی سر خود کشیده و سبب خفگی وی شود .
9- هنگام بازی کودک در فضای باز مراقب آنها باشید تا توسط گلها و گیاهان سمی ، مسموم نشوند . تماس پوست با برخی از این گیاهان و یا به دهان بردن آنها منجر به مسمومیت کودکان می شود .
10- در سفر از خوردن گیلها و قارچهای خودرو اجتناب نمایید . زیرا تشخیص گیاهان و قارچهای سمی از انواع بی خطر بسیار مشکل است .
11- هیچگاه گیاهان و قارچها را به دلیل مصرف آنها توسط جانوران ، غیر سمی تلقی نکنید .
12- در هنگام مصرف دارو و یا استفاده از فرآورده های شیمیایی حتما در نور کافی برچسب روی بسته بندی را مطالعه نموده سپس مصرف نمایید .استفاده از داروها و مواد شیمییایی در تاریکی می توانند خطرناک باشند .
13- در هنگام استفاده از مواد شیمیایی و فرآورده هآط شوینده و پاک کننده ، پنجره ها را باز کنید تا هوا بخوبی در محیط جریان داشته باشد . از اختلاط مواد شیمیایی مانند جوهر نمک و مواد سفید کننده جدا خودداری کنید بخار ها و گازهای ناشی از این اختلاط بسیار سمی و خفه کننده میباشد .
14- همیشه پس از استفاده از مواد شیمیایی سریعا درب آن را ببندید . هیچ ظرف در بسته ای از دسترسی کودکان در امان نیست .
15- درصورتیکه کودک شما مادهای غیر خوراکی را بلعید ، با مرکز اورژانس و یا مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم تماس بگیرید.
16- محصولات شیمیایی و شوینده ، همیشه در ظرف اصلی آن نگهداری کنید هیچگاه این مواد را در ظرف مواد خوراکی ( مانند بطری نوشابه ) نگه داری نکنید . این عمل سبب خورده شدن اشتباهی این مواد توسط کودکان می شود .
17- جهت کاهش احتمال بروز مسمومیت با گاز منواکسید کربن ( که بی رنگ و بی بو و شدیدا سمی است ) باید یک سیستم تهویه هوا در محیط باشد دائما از سلامت و استاندار بودن دستگاهها ی گرمازا و وسایل غذاپزی اطمینان حاصل نمایید.
18- هیچگاه در داخل اتومبیل با موتور روشن در مدت هر چند کوتاه نخوابید این کار سبب بروز مسمومیت کشنده با منواکسید کربن خواهد شد .همچنین از روشن کردن گاز پیکنیکی در داخل چادر و یا اتومبیل و یا در محیط بسته دیگری به منظور تامین گرما ، جدا خودداری نمائید.
19- چنانچه در محیط بسته و دارای بخاری نفتی یا گازی حالت تهویه سرگیجه یا خواب آلودگی داشتید . سریعا بقیه را در جریان بگذارید و اگر مشکوک به مسمومیت با منواکسید کربن هستید سریعا محیط را ترک کنید هر شخصی که با گاز منواکسید کربن در تماس بوده و دارای علائم ملایم تا متوسط است باید فورا توسط پزشک معاینه شود . نوزادان و افراد مسن زنان حامله افرادی که دارای علائم قلبی عروقی هستند چنانچه با این گاز در تماس باشند حتی در صورت نداشتن علامت حتما باید توسط پزشک معاینه شوند .
20- در مسمسومیتهای دارویی و شیمیایی باید بدانیم فرد مسموم چه نوع دارو ، چه مقدار از دارو ، چه موقع از روز و از په راهی دارو و سم را مصرف کرده ا ست .
21- اگر بیمار هوشیار بود با مرکز اطلاع رسانی دارو ها و سموم تماس گرفته و در خصوص اقدامات بعدی سوال نماید .
22- اگر فرد مسموم هوشیار نبود ویا مواد اسیدی و قلیایی و یا نفتی را بلعیده بود . از ایجاد استفراع در فرد مسموم خودداری کنید و سریعا مسموم را به نزدیک ترین مرکز درمانی منتقل نمایید .
23- در مورد مسمومیت با گازها خصوصا گاز منو اکسید کربن باید سریعا فرد را به فضای باز ببریم و سپس به مرکز درمانی برسانیم .
24- در صورت تماس پوست و چشم با مواد شیمیایی ویا سوزاننده ، موضع را فورا با آب فراوان بشوئید . و در اسرع وقت به پزشک مراجعه نمایید .
25- در صورت تماس پوست یا چشم با مواد اسیدی یا قلیایی ، به هیچ وجه از مواد شیمیایی برای خنثی سازی آنها استفاده نکنید زیرا این کار سبب بدترشدن و تشدید عوارض می شود
از غذاها لذت ببرید مسمومیت غذایی چیزی است که تا می توانید باید از آن جلوگیری کنید. البته ممکن است تصور کنید که غذاخوردن ارزش آن را ندارد که دچار اینهمه مشکل شوید، اما میدانید که برای زنده ماندن ناچار به غذاخوردن هستید. تنها کاری که باید انجام دهید این است که توجه بیشتری به آنچه می خورید داشته باشید .
منابع: سایت هایی از جمله : www.pezeshk.us www.mardoman.com www.irna.ir www.emedicin.com
با تشکر