پاورپوینت مبانی تولید در رادیو و تلویزیون

مبانی تولید در رادیو و تلویزیون

اعضای یک گروه تولید برنامه (رادیو و تلویزیون) – 1
– تهیه کننده:
فردی است که با شناخت از رسانه و جامعه مخاطب و بهره برداری مناسب از امکانات و منابع ، بتواند انواع برنامه های تلویزیونی را در کلیه مراحل ساخت از مرحله فکر تا پخش تدارک و اداره کند. او مسئول سازماندهی و اداره گروه تولیدی است . ممکن است انتخاب کننده ایده برنامه، گروه تولیدی و بودجه باشد.
مسئولیت هدایت و راه اندازی کل تولید را بعهده دارد. موضوع برنامه و بودجه برای تولید را مطرح می کند و در تصمیم گیرهای دیگر نیز نقش دارد. این شخص رهبر تیم است که با نویسنده ها کار می کند، کارگردان را بکار می گیرد، در مورد هنرمندان کلیدی تصمیم می گیرد و جهت کلی و عمومی تولید را راهنمایی می نماید. در تولیدهای کوچک ممکن است کارگردان تهیه کننده را نیز داشته باشد.
– دستیار تهیه کننده:
در کارها معمولا به تهیه کننده کمک می کند.

اعضای یک گروه تولید برنامه (رادیو و تلویزیون) – 2
– مدیر تولید
نخستین جانشین تهیه کننده تلویزیونی است و به همین دلیل کار کنترل تمامی افراد اکیپ سازنده را به عهده دارد. کار استخدام و کنترل روزانه چگونگی وسایل صحنه برای هر نما نیز از وظایف این فرد است. در هر حال تا پیش از کنترل کامل وسایل و صدور دستور او ، کار تولید یا فیلمبرداری آغاز نمی شود.

اعضای یک گروه تولید برنامه (رادیو و تلویزیون) – 3
عوامل تولیدی: ●
– کارگردان هنری:
کارگردان مسئولیت تعیین جزئیات پیش تولید، هماهنگی فعالیت های کارمند تولید و هنرپیشگان جلوی دوربین، تعیین موقعیت دوربین و هنربیشگان در صحنه و دکور، انتخاب شات دوربین در زمان تولید و سرپرستی پس تولید را دارد. فردی است که ضمن شناخت اصول دراماتیک، توانایی بهره گیری از عوامل گوناگون ساخت یک برنامه را به صورت فنی، هنری و … داشته باشد. گرداننده کار هنری و فنی است و نتیجه محصول از نظر فنی و هنری به او بستگی دارد.
در نهایت فردی است که وظیفه نظارت بر محتوای صحیح هنری ، صحبتها، حالات ، حرکات و روشهای بازی بازیگران را بر عهده دارد.
– کارگردان فنی – عمل سوئیچ برنامه را در اتاق کنترل (رژی) بعهده دارد و کارگردان هنری را از جنبه فنی کمک می کند. فردی است که ضمن شناخت کیفیت هنری تصویر توانایی کار با میز تصویر و امکانات جانبی آن را دارا بوده و به سناریو فرم و ساخت تلویزیونی می دهد.
مدیر فیلمبرداری یا تصویر برداری ●
مسئول رهبری تیم فیلمبرداری است. او دستورات را از کارگردان دریافت کرده ، و جریان منتهی به عملیات فیلمبرداری را در کنترل گرفته و دوربینها را هدایت می کند. این فرد می تواند چندین فیلمبردار را با دوربین در اختیار داشته باشد و در نهایت پاسخگوی ثبت تصاویر با زوایای درست انتخابی بوسیله سایر فیلمبرداران باشد.

اعضای یک گروه تولید برنامه (رادیو، تلویزیون و سینما) – 4
● فیلمبردار یا تصویر بردار
مسئولیت آماده سازی و بهره برداری و تصویر برداری را دارد و با کارگردان، نوربرداز، صدا بردار یا مهندس صدا برای تولید بهتری شات ها همکاری نزدیک دارد.
شغل تصویربردار از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. تصویر برداری شغلی است که نیاز به خلاقیت دارد و به اجمال کار یک تصویربردار ایجاد و خلق تصاویرزیبا و گویا از موضوعات گوناگون برای هر برنامه تلویزیونی است، و در نهایت حاصل زحمات تمام گروهها در تهیه یک برنامه ، در کار او خلاصه خواهد شد. یک تصویر بردار ضمن شناخت کیفیت هنری تصویر، و آشنایی با کاربرد دوربین های باید دارای دو خصوصیت زیر باشد: 1- داشتن حس ترکیب 2- تعادل و توازن بدنی مناسب

● نور پرداز ( مدیر نور پردازی)
مدیر نور پردازی طرح نور را می دهد و طراحی می کند و منابع نوری را با توجه به پلان دکور برنامه انتخاب ، نورپردازی و آزمایش می کند. در واقع فردی است که ضمن شناخت کیفیت هنری نور و رنگ با مسائل فنی و کاربردی نیز آشنایی دارد و با شناخت دقیق ازتعریف رسانه های تصویری همچون سینما، تلویزیون، عکاسی، نقاشی، کامپیوتر تفاوت آنها از یکدیگر را بشناسد. نورپرداز باید بتواند بر اساس نوع برنامه تعداد پروژکتورهای مخلتف را برآورد کند و با تکنیک نورپردازی تولید تلویزیونی، نورپردازی مناسب را به همراه جلوه های خاص انجام دهد.

– دستیار نور پرداز- به مدیر نور پرداز در زمان اجر کمک می کند.

اعضای یک گروه تولید برنامه (رادیو، تلویزیون و سینما) – 5
صدا بردار ●
مسئولیت انتخاب میکروفن، نصب میکروفن، بهره برداری از دستگاه های میکسر و ضبط و پخش و افکتور صدا و … ، مونیتورینگ کیفیت صدا و بطور کلی ضبط صدا را در زمان تولید بعهده دارد.
– دستیار صدا بردار و بوم من
این شخص به صدا بردار کمک کرده و با دیدن تمرین راجع به استفاده از میکروفن ها و مکان بصورت صحیح تصمیم گیری می کند و در تله تئاترها و خارج استودیو میکروفن را از طریق بوم هدایت می نماید.
– طراح صحنه
به خلق و ایجاد فضاهای نمایشی (فیلم سینمایی و تلویزیونی، سریالهای تلویزیونی، تله تئاتر تلویزیونی (داستانی) …) بر حسب نوع زمان (تاریخی ، معاصر، حال و آینده ) و مکان برنامه تلویزیونی و برنامه های غیر داستانی شامل پلاتو، مصاحبه یا میزگرد، برنامه های تشریحی و … ، مسابقات و سرگرمی اطلاق می شود.

اعضای یک گروه تولید برنامه (رادیو، تلویزیون و سینما) – 6
– دکوراتور
شخصی است که با توجه به نظرات تهیه کننده و کارگردان ، دکور برنامه را طراحی می کند و ساخت ، نقاشی و نصب دکور را سرپرستی می نماید.

– منشی صحنه
در تولیدهای دراماتیک منشی صحنه با دقت جزئیات هر صحنه را که انتخاب و تصویر برداری می شود در کنار کارگردان فنی یاد آوری می کند ( اطمینان برای اجتناب از ناسازگاری و نامتناقض بودن صحنه های تصویر برداری شده).

اعضای یک گروه تولید برنامه (رادیو، تلویزیون و سینما) – 7
نمایشنامه نویس ●
در اکثر تولیدها تهیه کننده شخصی را بعنوان نمایشنامه نویس برای نوشتن نمایشنامه بکار می گیرد.
فیلمنامه نویس فردی است که ضمن شناخت ابزار کار، مسئولیت تهیه متن مناسب برای نمایشنامه های تلویزیونی یا فیلم داستانی را به عهده دارد.
فیلمنامه به نوشته ای کامل مشتمل بر تمام جزئیات مربوط به نماهایی که باید هنگام فیلمبرداری گرفته شود، مانند چگونگی ، موضوع و نحوه اجرای بازی، صحنه ، گفتار و … گفته می شود.
(Talent) هنرمندان و اشخاص ماهر ●
هنربیشگان ، گزارشگران، میهمانان، گویندگان – اشخاصی که در مقابل دوربین ظاهر می شوند.
1- هنربیشگان
2- مجری ها
3- گوینده

اعضای یک گروه تولید برنامه (رادیو، تلویزیون و سینما) – 8
گریمور – بر طبق نمایشنامه با کمک لوازم گریم هنربیشه ●
را آماده می سازد.
مدیر صحنه – مسئولیت مدیریت و هماهنگی فعالیت های ●
صحنه را بعهده دارد ( انتقال نظرات کارگردان به عوامل صحنه و …).
مهندس فنی – مسئولیت مدیریت منابع وعوامل فنی ، آماده ●
بودن تجهیزات، برنامه ریزی ضبط برنامه، گزارش اشکالات فنی و برطرف کردن اشکالات روتین و … را بعهده دارد.

اعضای یک گروه تولید برنامه (رادیو، تلویزیون و سینما) – 9
تکنسین تنظیم تصویر – مسئولیت تنظیم تصویر را با ●
توجه به کمیات تصویر و زیبایی تصویر ( نور، رنگ ،
لومینانس، سطح سیاهی ، جزئیات و …) بعهده دارد. شخصی است که گاما، رنگ و درجه نور پردازی دوربینها را در یک تولید تلویزیونی چند دوربینه تنظیم می کند. همچنین این عنوان به محل کار کنترل تصویر نیز اطلاق می شود.
تکنسین ضبط ویدئو – مسئولیت آماده سازی دستگاههای ●
ضبط، مونیتورینگ صدا و تصویر و نهایتا ضبط برنامه را بعهده دارد.
مهندس یا تکنسین رایانه – مسئولیت بهره برداری تجهیزات رایانه ●
ای تصویر از جمله سیستم های جلوه های ویژه تصویری ، دیجیتال ویدئو افکت ، کاراکتر ژنراتور و سیستم های کامپیوتر گرافیک را بعهده دارد.
تدوینگر – تدوینگر با توجه به نظرات کارگردان هنری ، مسئولیت تدوین ● .برنامه را در مرحله پس تولید به عهده دارد

انواع برنامه (1)
– امانی

– مقاطعه

انواع برنامه (2)
– مشارکتی

– به سفارش

طبقات و ساختار برنامه سازی (1)
نمود بارز معماری هر برنامه است که از ترکیب مصالح و عناصر سه گانه نیروی انسانی ، منابع مالی و منابع تجهیزاتی و مواد مصرفی شکل می گیرد. براین اساس ، پیام هم بعنوان روح و هم بعنوان نما، شکل و شمایل و قالب خود را بر بایه یک زیر بنای فکری بیدا کرده. با توجه به محتوا، هدف و مخاطب و ویژگیهای او به برنامه تبدیل می شود.
طبقه برنامه میزان منابعی است که برای تهیه یک برنامه اختصاص داده می شود. معیارهایی که برای تعیین طبقه برنامه مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از: 1- نیروی انسانی (کمیت و کیفیت) حسب ساعت/کار 2- تجهیزات و وسایل (کمیت و کیفیت) حسب ساعت /کار 3- مواد مصرفی (کمیت و نوع) حسب مقدار 4- بودجه (نقدی و غیر نقدی)حسب ریال 5- خدمات ( لابراتوار، دوبلاژ ، دکور بصورت هزینه و …) حسب ساعت/کار 6- زمان یا مدت برنامه

طبقات و ساختار برنامه سازی (2)
بطور کلی برنامه به مجموعه ای از برنامه ها گفته می شود که دارای خصوصیات همانند و مشترک هستند. برنامه ها را از دیدگاههای مختلفی می توان طبقه بندی کرد. برنامه های تلویزیونی بر پایه ویژگیهای فنی و اقتصادی تولید آنها و با در نظر داشتن بهای تمام شده برنامه، در چهار طبقه
– الف
– ب
– ج
– د
تعریف و طبقه بندی می شوند.

مشخصات برنامه های نوع الف (1)
– طبقه الف به آنگونه از برنامه ها اطلاق می شود که به جهت ویژگیهای محتوا و فرم نیازمند بهره جویی وسیع از نیروی انسانی کارآمد و خلاق ، تجهیزات ، امکانات و وسایل گستره و متنوع (نور، صدا، گریم ، لباس، دکور و …) و مکانهای متعدد بوده و همچنین عرضه هنرمندانه آن مستلزم بهره گیری از شیوه های پیشرفته در ساخت برنامه می باشد.
– برنامه های بسیار سنگین ویدیو هستند که در استودیو با استفاده از واحد سیار ضبط می شود. برای ساخت یک ساعت برنامه نوع الف حدود 72 ساعت زمان استودیو لازم است.

مشخصات برنامه های نوع الف (2)
مشخصات بکارگیری امکانات فنی برای برنامه نوع الف: ●
– حداقل سه محل اجرا داشته باشد.
– در محل اجرا از اثاث (میز، صدلی ، مبل ، لوستر و …) استفاده شود.
– دکور (غیر از در و پنجره) دارای قسمتهای متحرک باشد.
– در کلیه محلهای اجرا از وسایل صحنه استفاده شود.
– بین 5 تا 10 امکان میز نور مورد استفاده قرار گیرد.
– از حداقل 9 میکروفن، سه بوم و بوم هیدرولیک استفاده شود.
– از حداقل سه دوربین و کرین استفاده شود.
– از دستگاههای تله سینما و تجهیزات روز پس تولید استفاده شود.
– از افکت های الکترونیکی و مکانیکی استفاده شود.
– حداقل از 8 مجری یا بازیگر استفاده شود.
– دوربین و مجریان دارای حرکات زیاد و پیچیده باشند.

ساختار برنامه های نوع الف
1- برنامه داستانی فیلم 35 میلیمتری بی صدا
2- برنامه داستانی فیلم 35 میلیمتری صدا سرصحنه
3- برنامه داستانی فیلم 16 میلیمتری
4- برنامه داستانی فیلم 16 میلیمتری صدا سر صحنه
5- برنامه داستانی پرتابل بی صدا
6- برنامه داستانی پرتابل صدا سر صحنه
7- برنامه داستانی واحد سیار
8- برنامه داستانی استودیو
9- تمام زنده نمایی ( فول انیمیشن)
توضیح آنکه به استثنای برنامه های انیمیشن، نیمه انیمیشن و عروسکی، در بقیه موارد زمانهای 30، 45، و 60 دقیقه ای بعنوان معیار مشخص شده است.

مشخصات برنامه های نوع ب (1)
– گونه ای از برنامه های تلویزیونی که محتوی فرم آنها ضرورت و ظرفیت استفاده از عوامل و امکانات در حد گستره و فراوان را ندارند.
برنامه های سنگین و متوسط سنگین می باشند که در استودیوبا استفاده از واحد سیار ضبط می شوند و برای ساختن یک ساعت برنامه نوع ب حدود 30 ساعت زمان لازم است.

مشخصات برنامه های نوع ب (2)
مشخصات بکارگیری امکانات فنی این نوع برنامه: ●
– حداکثر دو محل اجرا داشته باشد.
– – در محل اجرا از اثاث (میز، صدلی ، مبل ، لوستر و …) استفاده شود.
– قسمتهایی از دکور (نظیر در و بنجره) متحرک باشد.
– در محلهای اجرا از وسایل صحنه استفاده شود.
– بین 5 تا 7 امکان میز نور مورد استفاده قرار گیرد.
– از حداقل 5 میکروفن و بوم استفاده شود.
– از حداقل سه دوربین استفاده شود.
– از دستگاههای تله سینما و تجهیزات روز پس تولید استفاده شود.
– از افکت های الکترونیکی و مکانیکی استفاده شود.
– تعداد مجریان یا بازیگر حداقل 4 نفرباشند.
– دوربین ها و مجریان حرکات زیاد داشته باشند.

ساختارهای برنامه های نوع ب
1- برنامه داستانی و مستند داستانی فیلم 16 میلیمتری بی صدا
2- برنامه داستانی و مستند داستانی فیلم 16 میلیمیتری صدا سرصحنه
3- برنامه داستانی و مستند داستانی پرتابل بی صدا
4- برنامه داستانی و مستند داستانی پرتابل صدا سرصحنه
5- برنامه داستانی و مستند داستانی واحد سیار
6- برنامه داستانی و مستند داستانی استودیو
7- برنامه های عروسکی دستکشی ، نخی و باتومی
8- برنامه های نیمه انیمیشن و انیمیشن علمی – آموزشی

کارهای داستانی در تلویزیون (1)
– کارهای داستانی در تلویزیون در دو طبقه الف و ب قرار گرفته اند. تفکیک میان کارها در این دو طبقه توام با ظرافتهایی است. وجوه تمایز علاوه بر معماری و بافت قصه و فیلمنامه و شکل برداخت کار می تواند به موجب پارامترهای زیر از هم باز شناسی شود.
1- زمان وقوع داستان و معاصر و روز بودن موضوع و در نتیجه سهولت به دسترسی به ابزار و تجهیزات و وسایل و فضاهای مورد نیاز – در مقایسه به قصه های گذشته گرا ، آینده نگر یا دارای جغرافیای غیر بومی یک عامل این تفکیک است.
2- فراوانی بازیگران نقش اول و دوم و سیاهی لشکر که اهمیت کار و مسئولیت رهبری بازیگران را گسترده و پیچیده خواهد کرد. ملاک تشخیص نقش اول و دوم تعدد حضور بازیگر در نماها و سکانسهای مختلف است. روشن است نقشی که شکل کلیدی داشته اما در نماهای اندکی بازیگر آن دیده می شود، نقش اول محسوب نخواهد شد. پیچیدگی و گستردگی کار با هنربیشه یک ملاک دیگر برای تفکیک است.

کارهای داستانی در تلویزیون (2)
3- تعدد دکور و شکل ساخت و کاربرد آن (متحرک/360 درجه ) و در نتیجه بالا رفتن قدرت حرکت و مانور دوربین عاملی دیگر برای تفکیک دو طبقه است. تعدد مکانها (لوکیشن) و در نتیجه میزان جابجایی بیشتر عوامل انسانی و وسایل نیز عامل دیگری برای تفکیک است.
4- شکل جلوه های ویژه بلحاظ پیچیدگی و آفرینش و تعدد طراحی و وسایل و تجهیزات لازم برای اجرا بارامتر دیگری برای جداسازی برنامه های نوع الف و ب است.
5- کیفیت طراحی و اجرای گریم و چهره پردازی، تعداد آن که خود ناشی از جغرافیا و زمان قصه است ، عامل دیگری برای تفکیک طبقه است.
6- موسیقی:
در برنامه های الف، موسیقی متن قطعا اصلی است و خاص آن برنامه ساخته می شود. برنامه های طبقه ب عمدتا از موسیقی آرشیوی استفاده می کنند و چنانچه برنامه ساز خواهان موسیقی اصلی برای برنامه باشد، ملاک تشخیص و تصویب نظر کارشناسان است.

مشخصات برنامه های نوع ج (1)
برنامه هایی که در این طبقه قرار می گیرند گرچه در مقایسه با دو طبقه الف و ب از امکانات و تجهیزات گسترده ای بهره نمی برند اما طیف وسیعی را تشکیل می دهند. دو شکل عمده ثبت واقعیت یعنی مستند محض و مستند گزارشی در این رده واقع می شوند. بعضی برنامه های دارای خط فکری واحد که در چهار چوب جنگ و ترکیبی گنجانده می شوند با تحقق شرایط زیر در این گروه بندی ارزیابی می شوند:
الف – برنامه های ترکیبی نمایشی به شرط آنکه نیمی از فعالیتهای آن تکه نمایش (میان برده یا میان برنامه) بوده و غیر از آن فعالیت دیگر را نیز در بر داشته باشد.
ب – برنامه ترکیبی فاقد نمایش به شرط آنکه حداقل از 6 فعالیت تشکیل شده باشند.
مسابقات علیرغم تفاوت روبنایی خود در این طبقه واقع می شوند.
– برنامه هایی هستند که برای ساختن یک ساعت از این نوع حدود 12 ساعت وقت لازم است. اغلب برنامه ها با امکانات فعلی مراکز در این نوع قرار دارد.

مشخصات برنامه های نوع ج (2)
1- یک محل اجرا داشته باشد.
2- در محل اجرا از اثاث (میز، صدلی ، مبل ، لوستر و …) استفاده شود.
3- دکور دارای قسمتهای متحرک نباشد.
4- در محلهای اجرا از وسایل صحنه استفاده شود.
5- بین 3 تا 5 امکان میز نور مورد استفاده قرار گیرد.
6- از حداقل 3 میکروفن استفاده شود.
8- از دو یا سه دوربین استفاده شود.7
9- از دستگاههای تله سینما استفاده شود.
10- از افکت های الکترونیکی روی میز تصویر استفاده شود.
11- بین 2 تا 5 مجری یا بازیگر استفاده شود.

ساختار برنامه های نوع ج
1- برنامه مستند فیلم 16 میلیمتری
2- برنامه مستند پرتابل
3- برنامه مستند گزارشی فیلم 16 میلیمتری
4- برنامه مستند گزارشی پرتابل
5- برنامه ترکیبی نمایشی
6- برنامه ترکیبی فاقد نمایش
7- برنامه مسابقه
8- گرافیک انیمیشن – انیمیشن کامپیوتری

مشخصات برنامه های نوع د
– برنامه هایی در این طبقه قرار می گیرند که ساخت آنها از جهت فرم و تکنیک نیازمند حداقل تجهیزات و امکانات باشد. برنامه های ترکیبی حداقل شامل 4 فعالیت، تنظیمی شامل 2 تا 3 فعالیت و برنامه گزارش از مراسم و مسابقات نیز در این طبقه قرار دارند.
– برنامه های ساده و سبک ویدیو هستند که ضبط آن فقط یک برنامه خواهد بود و کلا برای یک ساعت برنامه 8 ساعت وقت استودیو لازم است.

مشخصات برنامه های نوع د
1- یک محل اجرا داشته باشد.
2- در محل اجرا غیر از میز و صندلی (یا مبل) از وسایل دیگری استفاده نشود.
3- دکور دارای قسمتهای متحرک نباشد.
4- در محل اجرا از وسایل صحنه استفاده نمی شود.
5- بین 1 تا 3 امکان میز نور مورد استفاده قرار گیرد.
6- از حداقل 2 یا 3 میکروفن استفاده شود.
7- از حداکثر دو دوربین استفاده شود.
8 – 1 یا 2 مجری داشته باشد.
9- از دستگاههای تله سینما استفاده شود.

ساختارهای برنامه های نوع د
1- برنامه های ترکیبی استودیو
2- برنامه های تنظیمی (استودیو)
3- برنامه های گزارشی فیلم ریورسال 16 میلیمتری
4- برنامه های گزارشی پرتابل
5 – برنامه های گزارشی واحد سیار

تغییرات تکنولوژی و روش های ساخت
با توجه به تغییرات تکنولوزی و روشهای ساخت، این طبقه بندیها به تمامی مطابق با آنچه قبلا موجود بوده، در حال حاضر وجود ندارد. برای مثال، برنامه های مستند سنگین، کلیپ و برنامه های کامبیوتری (تیزرها) در طبقه الف- برخی برنامه های کلیپ و کامپیوتری، برنامه های مستند محض و مستند بازسازی، برنامه مستند فیلم 16 میلیمتری و برنامه مستند برتابل در طبقه ب – برنامه مستند گزارشی در طبقه ج قرار گرفته اند و نیز دلیل حذف فیلم ریورسال، در حال حاضر برنامه های گزارشی فیلم ریورسال 16 میلیمتری در طبقه دیده نمی شوند.

پایان