ماشین آلات ساختمانی و راه سازی
غلتک چرخ فلزی صاف
غلتک
تعریف:
غلتک ها وسیله ای برای متراکم کردن مصالح خاکی و سنگی هستند.
غلتک ها از چهار پارامتر برای کوبیدن خاک استفاده می کنند :
وزن استاتیکی
ضربه
ارتعاش
کنترل
غلتک
تراکم:
تراکم عبارتست از ازدیاد فشردگی خاک از طریق نزدیک کردن ذرات و دانه های خاک به یکدیگر که با خارج کردن هوا از فضا های خالی بین ذرات خاک انجام می پذیرد.
غلتک
خواصی از خاک که با تراکم بهبود می پذیرند عبارتند از: • اضافه شدن مقاومت خاک • کم شدن قابلیت تغییر حجم خاک • کم شدن قابلیت نفوذ پذیری خاک • میزان تراکم پذیری خاک خود نیز بستگی به عوامل زیر دارد: • دانسیته اولیه خاک (دانه بندی خاک) • خواص شیمیایی و فیزیکی خاک (نظیر منحنی دانه بندی، چسبندگی و غیره) • درصد رطوبت • نوع و میزان نیروی متراکم کننده
غلتک
غلتک
انواع غلتک:
غلتکهای پاچه بزی (SHEEPSFOOT ROLLERS)
غلتکهای ارتعاشی VIBRATORY MESH ROLLERS))
غلتکهای فولادی صاف SMOOTH STEEL DRUM))
غلتکهای پنوماتیک( PNEUMATIC ROLLERS)
غلتک
قطعات تشکیل دهنده غلتک ها ۱-موتور مولد انرژی برای حرکت غلتک (بستگی به وزن و میزان انرژی مورد نیاز دستگاه دارد. ) ۲- موتور مولد ارتعاش ۳- صفحات سنگین استوانه ای ۴- میله افقی حامل وزنه ۵- زائده ای به منظور نصب وزنه برای کنترل فشار
غلتک
حال با توجه به پارامترهای موجود و نوع وظیفه به تشریح غلتک های صاف می پردازیم.
غلتک صاف
غلتک
غلتکهای فولادی صاف:
این غلتکهابه طور خاص جهت متراکم نمودن سطح آسفالت جاده ها
مورد استفاده قرار میگیرد این نوع غلتکها دارای انواع متفاوتی
هستند که متداول ترین آنها عبارتنداز :
الف) چرخ فولادی سه چرخ
ب) چرخ فولادی دو چرخ
غلتکهای فلزی دو چرخ (تاندوم یا ردیف یا پشت سر هم ):
– وزن این غلتکها از 3 تا 15 تن متغییر است که در صورت لزوم می توان وزن را به میزان دلخواه تنظیم نمود. معمولا بار خطی چرخ عقب این غلتکها بیشتر از 45 کیلوگرم میباشد.
غلتک صاف فولادی سه چرخ:
غلتک های سه چرخ شامل یک غلتک عریض و بزرگ فولادی در جلو و دو درام یا طبل فلزی با عرض کم اما بزرگ در عقب است و معمولا برای تراکم سطح آسفالت مورد استفاده قرار می گیرد.
وزن آنها از 8 تن تا 16 تن متغییر و دو چرخ محرکه عقب معمولا 180 سانتیمتر قطر و 50تا 60 سانتی متر عرض دارد.
غلتک سه چرخ پشت سر هم با غلتک دو چرخ پشت سر هم متفاوت است.
زیرا که سه چرخ دارای دو درام و سه محور می باشد.
این دستگاه می تواند موثرتر از دستگاه های دو چرخ پشت سر هم و سه چرخ دو محوری ; در حذف و یا کاهش نا همواری های عرضی سطح باشد.
زیرا که تمرکز فشار روی چرخ وسط هنگام عبور ماشین از روی بلندی ها باعث تراکم آن ها می گردد.
غلتک فولادی صاف
برای تراکم خاکهای شن وماسه و سنگ شکسته و همچنین اتو کردن خاک هایی که قبلا با پاچه بزی متراکم شده اندمناسب است ، همچنین در مورد کوبیدن لایه های آسفالتی نیزبسیار مناسب هستند.
این نوع غلطکها شبیه پاچه بزی بوده فقط بجای پایه های پاچه بزی صفحات نسبتاً بزرگتر فولادی بر روی استوانه غلطک سوار شده اند.
غلتک های فولادی
الف: غلتکهای استاتیک
هریک از غلتکهای سه چرخ و یا ردیف دوچرخ و سه چرخ باید هنگام کار باری معادل 45 الی 65 کیلوگرم بر سانتیمتر در عرض چرخ عقب غلتک اعمال نموده و وزنشان کمتر از 8 تن نباشد. روی چرخهای غلتکهای فلزی باید گلگیر و لوله آبپاش نصب شده باشد تا چرخها را همواره تمیز و مرطوب نگه داشته و از چسبیدن مخلوط آسفالتی به آنها جلوگیری نماید. مصرف روغن سوخته و یا گازوییل جهت تمیز کردن چرخ غلتکها به هیچ وجه مجاز نیست. سطح پیرامون کلیه چرخها باید کاملاً صاف و هموار و فاقد فرورفتگیهای کوچک و بزرگ باشد. برای افزایش وزن آنها باید فضای کافی در این نوع غلتکها تعبیه شود. سرعت غلتکهای فولادی استاتیک هنگام کار باید حتی المقدور کم و یکنواخت بوده و جز در شرایط خاص از حدود 5 کیلومتر در ساعت تجاوز ننماید.
ب: غلتکهای لرزشی
غلتکهای لرزشی مورد استفاده در عملیات آسفالتی باید خودرو بوده و نوع کششی آنها مجاز نیست. این غلتکها معمولاً از نوع ردیف دوچرخ می باشند که سیستم ارتعاش در یک یا هر دو چرخ آنها تعبیه شده است. وزن آنها نباید کمتر از 7 تن بوده و بار خطی استاتیک آنها بین 25 تا 35 کیلوگرم باشد. تناوب و میدان نوسان غلتکهای لرزشی با توجه به شرایط کار باید توسط دستگاه نظارت تنظیم شده و یا از کاتالوگ کارخانه سازنده استخراج شود ولی در هر حال تناوب غلتک نباید خارج از 3000 – 2000 ارتعاش در دقیقه، و میدان نوسان آن 8/0 – 4/0 میلیمتر باشد. سرعت غلتکهای لرزشی حداکثر پنج کیلومتر در ساعت می باشد. سایر خصوصیات مربوط به گلگیرها، آبپاش، عدم مصرف گازوییل و روغن سوخته روی چرخها، و بالاخره صاف و هموار بودن سطح پیرامون چرخها به شرح بند الف فوق می باشد که باید کاملاً رعایت شود
توضیحات تکمیل در خصوص غلتک های با چرخ فولادی صاف:
این غلتک ها برای تراکم خاکهای دانه دار از قبیل ماسه و شن خرده سنگ موثر بوده و همچنین در صاف کردن سطح روی خاکی که قبلاً توسط غلتکهای دیگر متراکم شده اند و همچنین صاف کردن سطح آسفالت موثرند باید توجه شود که هنگام تراکم خاک چسبنده این غلتکها ایجاد پوسته محکمی در روی سطح می نماید که باعث جلوگیری از تراک کافی در قسمت پایین لایه می شود.
وزن استاتیک مهمترین نیروی متراکم کننده را تشکیل میدهد.
برای خاکهای رسی استفاده از این غلتک برای تراکم اصلاً توصیه نمیشود.
– در هنگام تراکم خاکهای چسبنده، استفاده از این نوع غلتکها باعث ایجاد یک لایه و پوسته نازک متراکم در زیر چرخ می کند که مانع گسترش فشار در لایه های زیرین و تراکم آنها می گردد.
– خاک مناسب برای این نوع غلتک ها به خوبی درجه بندی شن و ماسه، شن، سنگ های خرد شده، آسفالت و غیره که در آن خرد مورد نیاز است.
– این ها بر روی خاک که فشار زیادی برای فشرده نیاز نیست استفاده می شود.
این غلطک ها به طور کلی برای به پایان رساندن سطح بالایی از خاک استفاده می شود.
این غلتک در صاف کردن سطح روی خاکی که قبلا به وسیله غلتک های فرو رونده(پاچه بزی) متراکم شده اند موثرند.
طبقه بندی غلتکها چرخ فولادی صاف از نظر تناژ:
غلتک های چرخ آهنی صاف ممکن است به وسیله وزن که معمولا بر حسب تن بیان می شود طبقه بندی گردند.
چرخ ها به صورت استوانه می باشند که ممکن است با اضافه کردن آب و یا ماسه وزن آن ها را افزایش داد.
اگر یک غلتک به 13-18تن مشخص شده باشد به معنی ان است که حد اقل وزن ماشین 13تن و می توان آن را حد اکثر به 18 تن رساند.
مشخصات حاکم بر این غلتک ها ممکن است به دو نوع باشد:
– یک نوع با وزن مشخص می شود.
– یک نوع بر حسب وزن هر سانتیمتر عرض چرخ غلتک.
مشخص کردن حد اقل وزن بر هر سانتی متر از عرض غلتک روش قطعی تر می باشد و ظاهرا بهتر از روش اولی است.
سرعت مناسب غلتک
– سرعت مطلوب و تعداد پاس برای فشرده مناسب از خاک بستگی به نوع خاک و از محل به محل دیگر متفاوت است. حدود 8 پاس برای فشرده لایه 20 سانتی متر کافی هستند.
– سرعت 3-6 کیلومتر در نظر گرفته شده برای غلطک چرخ صاف مناسب است.
– بطور کلی غلتک های چرخ صاف برای متراکم کردن لایه نازک در نزدیک سطح بسیار موثرند، اما خاک در عمق 150میلیمتر بدون اثر باقی می ماند.
منابع
مقاله ماشین آلات راهسازی(مهندس سعید عبدی)
مکانیک خاک (دکتر برجا-ام داس)
شرکت BOMAG FAYAT GROUP( کاتالوگ BW 226)
نشریه 446 معرفی ماشین آلات
با تشکر از
حسن توجه شما