عنوان:
ماتریس گروه مشاوره بستون
(BCG)
مقدمه:
یکی ازمتداولترین روشهای برنامه ریزی که به وسیله گروه بستون ارائه
شده است ماتریسBCGنامیده می شود،این ماتریس یکی از سودمند
ترین ابزارها در برنامه ریزی استراتژیک است که با استفاده از دو
فاکتور نرخ رشد و سهم بازار تحلیل می شوند. در این ماتریس با در
نظرگرفتن این دو فاکتور در صنعت،وضیعت هر شرکت را درصنعت
مربوط به خود مشخص کرده وپیش بینی چگونگی تخصیص مالی و گردش
نقدی را برای سودآوری بیشتر وبقاء درآن کسب وکار رامشخص می کند.
ماتریس گروه مشاوره بوستون:
دراواخر دهه 1960گروه مشاوره بوستون روش جدیدی را برای بررسی
فعالیتهای برنامه ریزی استراتژیک پیشنهاد داد این ماتریس به وسیله ی
بروس هندرسون مدیر گروه مشاوره بوستون ارائه و توسعه داده شد.این
مدل جزو اولین مدل های تدوین استراتژی در عرصه ی اقتصاد وبرنامه
ریزی توسعه ی جوامع به شمار می رود و روشی است که می تواند ضمن
تعیین جایگاه یک محصول در چرخه ی عمر آن اقدامات لازم را برای بهبود
شرایط تجویز نماید.
ماتریس BCGدارای دو محور است:محور افقی ”سهم شرکت“ از بازار
محصول را نشان می دهد ومحور عمودی نمایانگر”نرخ رشد“بازار است.
موقعیت رقابتی نسبی شرکت عبارت است از:سهمی که آن واحد در بازار
صنعت دارد،تقسیم بر سهم بازار واحد مشابه که به بزرگترین رقیب تعلق
دارد.نرخ رشد صنعت عبارت است از:درصد رشد بازار یعنی درصد افزایش
فروش محصولات یک واحد تجاری خاص.بر اساس این دوعامل چهار فضا
را در جدولBCGتعیین می کنیم که هریک از این چهار موقعیت دارای نام
هستند وبرنامه های لازم برای محصولی که در هریک از این موقعیت ها
قرار دارد،مشخص شده است که عبارتند از:1.علامت سوال 2. ستاره
3.گاو های شیرده 4.سگ ها
علامت سوال:
واحدهایی که دراین خانه قرار دارند دروضعیتی هستند که سهم نسبی بازار
آنها اندک است ولی درصنعتی که رشد بسیار بالایی دارد به رقابت می
پردازند معمولا این شرکت ها نیاز بسیار شدیدی به پول نقد دارند ولی
شرکت نمی تواند این پول را تهیه کند از این جهت به این واحد علامت
سوال می گویند که شرکت باید تصمیم بگیرد که آیا از طریق اجرای استراتژی
د
های رسوخ در بازار یا توسعه محصول و توسعه بازارباید درصدد تقویت آنها
برآید یا اینکه تصمیم به فروش آنها بگیرد.به این واحدها گاهی بچه شیطان
یا گربه وحشی نیز می گویند.
ستاره:
این خانه نمایانگر بهترین فرصتهای بلند مدتی است که موجب رشد و سود
آوری شرکت می شوند،این واحدها دارای سهم نسبی بالایی از بازار ونرخ
رشد صنعت بالا می باشد.بنابراین شرکت باید سرمایه گذاری قابل ملاحظه
ای در آن بنماید وآن راتقویت کند.
شرکت می تواند برای این واحدها استراتژی های زیررا ارائه دهند:
1:یکپارچگی عمودی به بالا
2:یکپارچگی عمودی به پایین
3:رسوخ در بازار
4:توسعه محصول
5:مشارکت
گاوهای شیرده:
درآمد حاصل از فروش این محصولات یا خدمات بسیار بیشتر از پولی است
که برای حفظ سهم بازار آنها مورد نیاز است. بسیاری از گاوهای شیرده
امروز ستارگان دیروز هستند،واحدهایی که در گروه گاوهای شیرده قرار می
گیرند، باید به گونه ای اداره شوند که بتوانند موضع قوی خود را حفظ کنند
برای گاوهای شیرده می توان از استراتژی های توسعه محصول وکم کردن
هزینه محصول استفاده کرد.
سگ ها:
این موقعیت به شرکت هایی تعلق دارد که محصولاتشان سهم محدودی از
بازار را دارند نمی توانند درآمد زا باشند زیرا علاوه براندک بودن سهم
بازارصنعت هم از جذابیت لازم
برخوردار نیست.باید از حجم
فعالیت آنها کاست یا با کاهش
دادن هزینه ها بخش هایی از آنها را به فروش رساند.بهترین استراتژی این
است که مقداری از فعالیت آن را کاهش دادیا بخش های زیان ده راحذف
کرد.تجربه نشان داده است که سگها پس ازمدتی واکنش نشان می دهند
با کاهش دادن دارایی ها وهزینه ها به صورت واحدهایی فعال و سود آور
در می آیند.
تاریخچه شرکت لبنیات پاستوریزه پاک
تاسیس شرکت با نام لبنیات پاستوریزه پاک (شرکت سهامی خاص) تحت شماره 7205 در اداره ثبت شرکتها و مجوز 4801/20/321 وزارت صنایع و معادن تحت لیسانس شرکت فورموست آمریکا و با نام تجاری پاک 1338
خرید کارخانه تولید بستنی کانادا فراست 1349
خرید کارخانه تولید بستنی الدورادو 1351
سرمایه گذاری در گاوداری سپهان 1353
تبدیل به شرکت سهامی عام 1354
پذیرفته شدن شرکت در بورس اوراق بهادار تهران 1355
قطع ارتباط با شرکت فورموست آمریکا 1358
خرید شرکت پاک پی شهرکرد 1376
خرید شرکت شیر و لبنیات پاستوریزه سنندج 1376
سرمایه گذاری در پاک سامان کشور تاجیکستان 1376
خرید شرکت مجتمع شیر و گوشت مازندران (ساری) 1377
اخذ گواهینامه ISO 9001 از شرکت لویدز انگلستان 1378
شروع تولیدات غیر کارخانه ای 1379
گسترش صادرات 1380
اخذ گواهینامه HACCP از شرکت LOYDS'S 1382
دریافت نشان نمادین حلال
طراحی ماتریس BCG (مورد شرکت لبنیات پاک)
محاسبه نرخ رشد نسبی محصولات:
نرخ رشد نسبی = محصولات در سال n
ارزش کل فروش محصول در بازار در سال (n-1) – ارزش کل فروش محصول در بازار در سال (n)
ارزش کل فروش محصول در بازار در سال (n-1)
نرخ رشد نسبی محصولات پاک در سال 82 (ارقام به میلیون ریال)
محاسبه سهم نسبی بازار محصولات:
سهم شرکت از =بازار محصول در سال n
فروش محصول توسط شرکت در سال n
فروش محصول قویترین رقیب در سال n یا متوسط فروش محصول توسط رقبا در سال n
سهم نسبی بازار محصولات پاک در سال 82 (ارقام به میلیون ریال)
ماتریسBCG برای محصولات شرکت لبنیات پاک
تجزیه و تحلیل ماتریس
:محصولات بستنی، ماست، انواع خامه و پنیر
: شیر، شیر طعم دار و کره
: شیر خشک
پیشنهاد:
انحلال یا واگذاری محصولات شیرخشک و پنیر
ادغام یا سرمایه گذاری بیشتر در خصوص محصولات بستنی، ماست و همچنین انواع خامه
شیر طعم دار ارتقاء نقدینگی
شیر در وضعیت بسیار مناسبی قرار دارد.
با تشکر از توجه شما