فنون آموزش بهداشت
هدف آموزش بهداشت
ترغیب مردم( گروههای هدف) به این که:
بخواهند سالم باشند.
بدانند چگونه سالم بمانند.
برای حفظ سلامت فردی و جمعی اقدام کنند
و در مواقع لزوم طلب کمک نمایند.
تحقق این اهداف نیازمند:
تشویق مردم به مشارکت در برنامه ریزی و اجرای مراقبتهای بهداشتی اولیه.
توجه و درک صحیح از فرهنگ جوامع،شیوه زندگی و مهارتهای زندگی آنها و پرهیز از پیش داوری و نقش آمرانه قبلی آموزش بهداشت.
برقراری ارتباط خوب با مردم که تبادل اطلاعات و افکار را بطور واضح و روشن میسر سازد.
اتخاذ مناسب ترین تکنولوژی آموزشی
مشارکت:
شرکت فعالانه افراد ،گروهها و جامعه همراه با کارکنان بهداشتی در تصمیم گیری ،برنامه ریزی و همکاری در اجرای برنامه ها(تعیین نیازها،شناخت مشکلات ،یافتن راه حل مناسب، تنظیم برنامه اجرائی،تقسیم وظایف ، اجرا، پایش، ارزشیابی و اعلام نتایج
تکنولوژی:
technologia
کاربرد دانش برای مقاصد عملی
برخورد سیستمیک با آموزش
جیمز براون:
طراحی،اجرا،و ارزشیابی سیستمیک تمامی فرآیند یادگیری و آموزش بر اساس هدفهای مشخص و نتایج تحقیقات در زمینه های یادگیری انسانی و ارتباط و همچنین به کار گرفتن مجموعه ای از منابع انسانی و غیر انسانی به منظور ایجاد آموزش موثرتر
روش مناسب از دیدگاه پروفسور دیوید ورنر:
آیا و سیله یا روش خاص مورد استفاده ما برای مردم محلی قابل قبول است؟
آیا آنها از این وسیله (روش) به نحو موثری استفاده می کنند؟
آیا این وسیله (روش) به کسانی که نیاز بیشتری دارند کمک می کند؟
آیا این وسیله (روش) ارزان و موثر است؟
در برنامه ریزی یک کلاس آموزشی بپرسیم:
اطلاعات و توصیه های ما تا چه حد ممکن است مورد قبول واقع شود و در شرایط خاصی که کارکنان بهداشتی در آنجا کار میکنند مورد استفاده قرار گیرد؟
چگونه ممکن است بر سلامت مردم تاثیر گذارد؟
سپس قبل از ارایه هر گونه توصیه به مردم حقایق زندگی
آنها مشاهده گردد.
در برنامه ریزی یک کلاس آموزشی بپرسیم:
اطلاعات و توصیه های ما تا چه حد ممکن است مورد قبول واقع شود و در شرایط خاصی که کارکنان بهداشتی در آنجا کار میکنند مورد استفاده قرار گیرد؟
چگونه ممکن است بر سلامت مردم تاثیر گذارد؟
سپس قبل از ارایه هر گونه توصیه به مردم حقایق زندگی
آنها مشاهده گردد.
آموزشها باید طوری طراحی شوند که:
بر سلامت مردم تاثیر گذار بوده،
از تکنولوژی مناسب(ارزان،موثر،قابل قبول جامعه)استفاده نمایند
و به کسانی که نیاز بیشتری به آن دارند ارائه شوند.
آموزش بهداشت برای ارتقاء سلامت
جلب مشارکت مردم
توجه به فرهنگ جامعه
برقراری ارتباط بهداشتی
اتخاذ منا سبترین تکنولوژی آموزشی
شیوه ها و مهارتهای زندگی
با استفاده از تکنولوژی آموزشی یادگیری:
سریع تر
موثر تر
و پایدارتر
می شود.
بنابراین
آموزش دهنده باید
برنامه آموزشی خود را
طراحی ، اجرا و ارزشیابی کند.
شیوه های آموزشی
مشاوره
سخنرانی
بحث گروهی
مصاحبه
جلسه هماهنگی
پرسش و پاسخ
بارش افکار
سمپوزیوم
کنفرانس
سمینار
پانل
فوروم
کارگاه آموزشی
شیوه های نمایشی-عملی
گروه اسمی
بحث جدلی
دلفی
چرخشی
مشاوره Consulting :
مشاوره یکی از کارآمد ترین روشهای آموزش بهداشت بصورت چهره به چهره (Face To Face) یامستقیم و یا حضوری می باشد .
مشاوره به معنی همکاری کردن و رای و نظر دیگری را در انجام کاری خواستن است .
در طی مشاوره مشکل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و راه حلهای مناسب پیدا می شود .
کار مشاور حمایت و تشویق است نه زور و توصیه .
هدف از مشاوره در آموزش بهداشت:
پیشگیری از بیماری
و
ارتقاء سلامت
مشاوره خوب ؟؟!!
شخص اعتماد به نفس لازم را برای یافتن راه حل مشکلاتش کسب نماید .
در صورت نیاز راهنمائیهای لازم را ارائه دهد.
شخص را به یک انتخاب صحیح هدایت نماید .
کارمند بهداشتی در نقش مشاور!
حین بازدید از منازل و پیگیریها
حین انجام مراقبتهای بهداشتی
در هنگام ارائه خدمات به مراجعین
مهمترین ویژگی مشاوره:
گوش دادن
و توجه کردن
به صحبتهای طرف مقابل است.
ویژگیهای یک مشاور خوب
سلامت روانی واجتماعی داشته باشد.
توانایی استدلال و درک وفهم مطالب راداشته به راحتی و فصاحت صحبت نماید.
به انسانها و حل مشکلاتشان علاقمند باشد.
انعطاف پذیر و صبور باشد و کسی را به تبعیت از خود مجبور نکند.
صمیمی و مهربان و رازدار باشد و به دیگران احترام بگذارد.
تواناییها و محدودیتهای خود را بشناسد.
آگاهی از روانشناسی و جامعه شناسی و تعلیم و تربیت و امکانات جامعه داشته باشد.
ویژگیهای یک مشاور خوب
متقی و خوشنام باشد و خدمت صادقانه و خالصانه به همنوع را مد نظر قرار دهد.
حضور ذهن داشته باشد وبتواند سوالات دقیق ومناسب را بموقع مطرح نماید.
به کسب علم و دانش علاقمند باشدوبکوشد در جریان جدیدترین مطالب علمی رشته تخصصی خود قرار گیرد.
در برقراری ارتباط با انسانها مجرب باشد و تحمل شنیدن مطالبی را که خود به آنها معتقد نیست داشته باشد.
روش سخنرانی:
Lecture
روش سخنرانی: Lecture
سخنرانی فنی است که بوسیله آن گوینده، شنونده را با سخن خود قانع و برای اجرای مقاصدی که دارد ترغیب می کند(اقناع و ترغیب).
سخنرانی هنری است که همه کس به آن نیازمند است وکسانی که با مردم سرو کار دارند محتاج فراگیری این فن رایج می باشند .
مدرس محور است.
کاربرد روش سخنرانی زمانی مفید است که :
– فعالیت اصلی آموزش ارائه اطلاعات باشد.
– اطلاعات به جزنزد مدرس جای دیگری در دسترس نیست.
– اطلاعات فقط برای یاد داری کوتاه مدت مورد توجه باشند.
– اشتیاق شدیدی از سوی یادگیرندگان به موضوع وجود دارد.
– مقدمه ای برای آغاز فعالیت یادگیری عرضه شود و فعالیت اصلی با روش دیگری دنبال گردد.
نکات:
مناسب ترین زمان برای آموزش به گروههای غیررسمی : 20 دقیقه .
حداکثر زمان پرسش و پاسخ در پایان جلسه: 25-20 دقیقه .
پرسش و پاسخ در گروههای بزرگ: در پایان جلسه بصورت فردی
در سخنرانی چه نکاتی را باید رعایت نمود؟
تعداد فراگیران باید متناسب با فضای آموزشی موجود باشد تا سخنرانی یا تدریس موثر تر گردد سخنرانی را می توان برای هر 3 گروه بزرگ و کوچک ، متوسط انجام داد.
گروه کوچک 3 تا 10 نفر
گروه متوسط 10 تا 40 نفر
گروه بزرگ 40 تا 100 نفر
اگر ابعاد یک کلاس یا مکان آموزشی 8 متر طول و 7 متر عرض داشته باشد .حداقل فاصله تخته سیاه یا سفید با اولین ردیف 2/5 متر باید باشد .
حداقل فضای لازم برای هر فراگیر در کلاس 1/5 متر باید باشد .
سازماندهی خوب در تدارک یک سخنرانی
شرایط؛ مشخصات؛نیازهاوعلائق گروه را دریابید.
اطلاعات جدیدوصحیح را تهیه وارائه نمائید.
یادداشت داشته باشید؛ از نکات مهم لیستی تهیه نمائید.
از مواد ووسایل کمک آموزشی استفاده نمائید.
تمام صحبتهایتان را طبق برنامه سخنرانی خود تمرین نمائید.
از ضرب المثل ؛روایات؛ افسانه؛ داستان؛آیات و روایات؛ لطایف محلی؛ ترانه استفاده نمائید.
نتایج پژوهش های موردی در زمینه سخنرانی را ارائه نمائید.
استوار و مصمم بوده و از نظر ظاهر ؛تمیز و مرتب باشید.
شکیبا بوده و بر خشم خود غلبه کنید.
سازماندهی خوب در تدارک یک سخنرانی
قدرت تصرف و نفوذ در هر طبقه را داشته باشید ونیروی انطباق را در درون خود پرورش دهید.
درحالیکه اختیار حاضران و جلسه در دست شماست خود را برتر از دیکران نشمارید.
به موضوع احاطه کامل داشته باشید.
حاضرالذهن وسریع الاانتقال باشید وسعی کنید هرگزغفلت وفراموشی برشما مستولی نشود.
در سخن گفتن با صداقت بوده وبه خود ایمان و عقیده داشته باشید زیرا بدون اعتماد به خود ؛گوینده قدرت خود را از دست میدهد.
به موضوع سخنرانی توجه کامل داشته باشید و فقط در باره آن صحبت کنید.
تقدم و تاٌ خر مطالبی که قصد بیان آنها را دارید، به خاطر بسپارید.
تمام توجهات خود را روی شنوندگان متمرکز نموده و میزان علاقمندی آنان به موضوع سخنرانی را افزایش دهید.
خود نمائی نکنید و به اعتراضات حضار، با صبر و حوصله کافی گوش فرا دهید.
اعتماد به نفس و جراًت کامل داشته باشید که این اعتماد با تمرین ، علاقه و جدیت در کار حاصل میگردد.
میل به سخنرانی و خوب حرف زدن داشته باشید.
سخنرانی را خوب تهیه و تنظیم نمائید و مطالب سخنرانی واضح و روشن باشد.
سازماندهی خوب در تدارک یک سخنرانی:
ادامه
همیشه مطالب کافی برای سخنرانی ، ذخیره داشته باشید.
شنوندکان را واقعاً دوست داشته باشید و احترام لازم را برای آنها قائل شوید.
با میل و هیجان صحبت نموده وازته قلب جملات را ادا نمائید.
مطالبی را بیان نمائید که برای مردم قابل فهم باشد.
سکوت فراگیران دلیل بر موافقت یا فهمیدن مطالبی که میگوئید نیست و تاًئید مطالب از طرف تعداد معدودی دلیل بر درک کامل همه افراد گروه نمیباشد.
سازماندهی خوب در تدارک یک سخنرانی:
بوسیله پرسش و پاسخ و با استفاده از روشهای مختلف ارزشیابی جلسات آموزشی ، از درک مطالب گفته شده مطمئن شوید.
بیان هدف و نکات اصلی : مخاطب با اطلاع از آنچه قرار است تا پایان جلسه از زبان سخنران بشنود، خود را آماده دریافت محتوا خواهد کرد. بدون این کار امکان سازماندهی اولیه مطالب در ذهن شنونده وجود ندارد و سبب سردرگمی و قطع ارتباط منطقی اجزای بحث خواهد شد.
مکان سخنرانی باید مناسب باشد.
از نظر وسعت و ظرفیت، سروصدا ، سرما و گرما ، دیدن سخنران، شنیدن صدای سخنران،نزدیکی به محل اقامت کروه،نور، بهداشت محیط، وضعیت صندلیها و ……..
زمان سخنرانی باید مناسب باشد.
از نظر تداخل نداشتن ساعت سخنرانی با سایر وقایع جامعه.
از نظر تداخل نداشتن ساعت سخنرانی با سایر وظایف گروه
هماهنگی با سخنران
فرصت تهیه موضوع سخنرانی
شروع و خاتمه سخنرانی در مدت زمان تعیین شده و ……..
مدت سخنرانی باید مناسب باشد
کل صحبت در هر نوبت در گروههای غیر رسمی و مقاطع ابتدائی و با احتساب نمایش مواد و وسایل کمک آموزشی بصری میبایست حداکثر 20دقیقه باشد
پرسش و پاسخ پس از آن 20-25دقیقه باشد.
در گروههای رسمی و مقاطع بالاتر تحصیلی این میزان میتواند حداکثر دو برابرشود.
از فنون سخنرانی (فن بیان) و برقراری ارتباط متقابل و کامل با شنوندگان اطلاع داشته باشد.
بحث گروهی: Group Discussion
یک روش آموزشی ارزشمند:
به شرکت کنندگان فرصت مساوی برای بیان آزادانه و مبادله افکارداده می شود .
در موضوعات بحث همه اعضای گروه بطور مساوی مشارکت دارند .
این روش یک نوع فرآیند تفکر جمعی برای حل مسائل است .
مسائل بطور دسته جمعی تشخیص داده شده و از طریق روی هم گذاشتن فکرها و تخصصها حل می گردد .
نکات:
حداکثر زمان:2-1 ساعت .
رهبر : در هرگروه حضور داشته( معمولاً کارمند بهداشتی)
لزوم اجرای تصمیمات اخذ شده: توسط اعضای بحث و یا سایرین .
قابلیت اجرا: در گروههای رسمی و غیر رسمی کوچک .
نکات:
انتخاب اعضا، بر اساس طبقات…؟
جلب تمایل اعضاء برای شرکت در جلسه
معرفی اعضاء به یکدیگر
صحبت نکردن بیش از حد رهبر
عنوان کردن شفاف موضوع در ابتدای جلسه
تشویق اعضاءبه اظهار نظر
نوبت دادن به افراد ساکت(وادار نکردن)
نکات:
کمک گرفتن از اعضای مطلع برای انتشار پیام
تعیین زمان جلسه(حداکثر یک تا دو ساعت)
برگزاری بحث خصوصی با افرادی که کمتر یا بیشتر از حد صحبت کرده اند.
اضهار خرسندی در پایان جلسه از نتیجه گیری بحث.
ثبت نتایج بحث(توسط منشی)
بارش افکار :
مربی در ابتدا سوال را مطرح –تمام افراد عقاید خود را اعلام – نظریات بدون دخل و تصرف توسط مربی نوشته شده –در پایان پس از گرفتن نظر تمام افراد نکات درست تایید و نکات اشتباه رد می شود- نکات گفته نشده توسط مربی اضافه می شود.
در جلسه بارش افکار هر عقیده ای مورد پذیرش است .
زمانی ثمربخش است که اعضاء گروه درباره مسئله اطلاعات زمینه ای داشته باشند.
راهی است برای خلق عقاید و یافتن راه حلهای جدید
در حقیقت شیوه ای برای واداشتن اعضا به بسیاری از نظرات در مدت زمانی کوتاهی است و موجب بروز خلاقیت ها و نوآوری ها می گردد . اندیشه های مشابه و غیر عملی حذف و اندیشه های باقیمانده را از روش بحث گروهی زیر کاهش می دهند .
گلوله برفی
در این روش پس از وقت کوتاهی که برای تفکر انفرادی به اعضا داده می شوداز آنهاخواسته می شودکه ابتدا در گروه دونفرهافکار خود را مطرحو پس از مدتی هر دو گروه مجاور به هم پیوسته و در نهایت کل گروه با مربی وارد بحث شوند.
افراد کم رو نیز ابراز عقیده می کنند.
بحث در گروههای کوچک
تقسیم گروه به دسته های کوچک- بحث در مورد موضوعی خاص –نهایتا یک نماینده از هر گروه نظرشان را به مابقی گروهها و مربی ارائه می دهد.
در گروههای کوچک امکان شرکت تک تک افراد مخصوصاً افراد کم رو وجود دارد.
بحث در گروههای بزرگ
با شرکت همه اعضای گروه و مربی بحث بزرگی به راه می افتد که همه می توانند از نظرات هم مطلع شوند.
در این مواقع ممکن است تعداد اندکی بحث را تحت نفوذ خود بگیرند و فرصتی برای ابراز عقیده دیگران باقی نماند.
این نوع بحث را می توان مکمل باقی روشها بکار بست.
گروه نجوا
افراد به گروههای کوچک 5 تا 7 نفره تقسیم شده و بین 5 تا 7 دقیقه به آنان فرصت می دهد تا عقاید خود را بیان نمایند
مربی اهداف خاص خود را تعیین می کند و توضیح مربی بایستی روشن و واضح باشد .
هر عضو نظر و صحبت خود را ارائه می کند.
افراد کم رو فرصت ابراز عقیده پیدا می کنند.
سمپوزیوم Symposium :
عبارت است از کاربرد و ارتباط دادن تخصصی هر نوع موضوع که توسط تعدادی متخصص ، مطالب و نظرهای مختلف در مورد آن ارائه شده و از طریق بحث های مفصل نتیجه گیری می شود .
بسیار جالب تر از سخنرانی توسط یک فرد است .
کنفرانس Conference :
در ارتباط با آموزش یا موقعیتهای آکادمیک
استفاده می شود .
مورد قبول موسسات آموزشی ،سازمانهای تحقیقاتی و دپارتمانهایی که علاقمند به جمع آوری تجربیات هستند ،می باشد .
شبیه سخنرانی است ولی تفاوتهایی دارد .
در سطح بالای علمی برگزار می شود و در آن شخص کنفرانس دهنده تجربیات و کشفیات خود و رویکردهای جدید را ارائه می دهد .
غالباً در ارتباط با پژوهش است .
در مورد گروههای بزرگ ، در رشته های نزدیک بهم و با علاقه مشترک انجام می شود.
مدت زمان ارائه یک کنفرانس حداکثر 90 دقیقه ( مدت زمان یک جلسه آکادمیک ) است که 3/1 آن به پرسش و پاسخ پیرامون کنفرانس ارائه شده اختصاص می یابد .
سمینار Seminar :
یک روش آموزشی مناسب در موسسات علمی می باشد .
سخنرانان درباره موضوعات پژوهشی و تخصصی که بطور فردی و یا گروهی به آن دست یافته اند نظرات خود را ارائه می نمایند
سمینارها شبیه کنفرانس ها هستند با این تفاوت که در سمینار چند سخنران حضور داشته و نتایج بررسی های انجام شده و رویکردهای جدید و تازه های علمی تخصصی در رابطه با ابعاد مختلف موضوع را ارائه می نمایند .
پانل ( میزگرد ) Panel :
در این شیوه آموزشی ، گروه کوچکی ازمتخصصین که یکی از آنها بعنوان مدیر یا مجری ( کارشناس مجری) است که دور میزی نشسته و در خصوص همه جوانب موضوع بحث می کنند.
نقش مجری بسیارمهم است ، زیرا باید هماهنگی های لازم را انجام داده ، موضوعات بحث و زمان و مکان برگزاری را به متخصصین اطلاع دهد .و نیز حداقل یک جلسه تمرین قبلی داشته باشند. ضمن بیان شفاف موضوع حلقه ارتباطی بین بحثها باشد و جریان بحث را هدایت نماید
فوروم ( مناظره ) Forum :
مکانیزم مناسب بازخورد بشمار می رود.
مخاطبین فرصت سئوال ، اظهار تردید ، مخالفت ، ا عتراض دارند..
فوروم را می توان در پایان سخنرانی ، سیمپوزیوم یا پانل اجرا کردیا فقط یک فوروم را پیش بینی کرد .
فوروم زمانی برگزار می شود که در مورد ایده ، موضوع یا مشکل و راه حلهای ممکن نگرشهای مخالف و موافق وجود داشته و رفتارهای ناشی از آن نگرشها ، در آن جامعه به انواع مختلف تجلی کرده باشد . در فوروم ، دو نفر یا دو گروه از طرفهای مناظره و یک نفر کارشناس مجری حضور دارند.
کارگاه آموزشی Work Shop :
یکی از شیوه های آموزشی است که در آن تعدادی از افراد با تجربه و مسئول همراه با تنی چند از کارشناسان و مشاوران در زمان معینی گرد هم آمده و برای مسائل روزانه راه حلی پیدا می کنند.
از خواص مهم کارگاه
مشارکت فعال تمام فراگیران حاضر در کارگاه امکان فراگیری علمی و فنی و تجربی برای فراگیران فراهم می شود .
وظیفه مشترک برگزار کنندگان و شرکت کنندگان دستیابی به راه حل برای مسائل مطرح شده می باشد در برنامه هر کارگاه جلسه های بحث عمومی ، بحث در گروههای کوچک و فعالیتهای دیگر پیش بینی می شود . از رایج ترین روشهای مورد استفاده در کارگاه بحث گروهی است . در بحث گروهی شرکت کنندگان نقش منشی و رئیس جلسه و مسئولین نقش مشاور را دارند و راه حل نمی دهند و سخنرانی نمی کنند . معمولاً3 تا 4 روز ادامه دارد. از 6 ماه قبل و 6 ماه بعد باید کار شود بعداز کارگاه ارزشیابی دراز مدت انجام می شود .
پرسش و پاسخ(روش سقراطی)
علاوه بر تحریک به مطالعه و حضور ذهن هم برای مربی و هم شرکت کنندگان امکان یادآوری مطلب را فراهم می کند.
1- سوالات دوره ای : سوال در مورد موضوعاتی که به هم ارتباط دارند مثل ” نوبت واکسن ها.
2- حل مسئله : طرح حل مسئله در کلاس وقت گیر است و از سوئی اگر مربی اطلاعات صحیحی درباره پاسخ مسئله نداشته باشد می تواند باعث بدآموزی شود.
شیوه های نمایشی-آموزشی
نما یشات عملی
ایفای نقش Role Playing
نمایشگاه PAVILION
مانور Manoeuvre
کارناوال Carnival
راهپیمایی ( تظاهرات ) Demonstration
جنگ:show
نمایشنامه ( تئاتر ) Drama – Play
شیوه های نمایشی علاوه بر جنبه های آموزشی برای ایجاد یا تغییر نگرش – جلب توجه و حساس سازی – مهارت آموزی – اعلان و تبلیغ خصوصاً در بسیج های آموزشی – اطلاع رسانی و مناسبتهای بهداشتی برای اثر گذاری و جذابیت بیشتر می توان تعدادی از شیوه های نمایشی را با هم تلفیق نمود .
عالم صحنه نمایش است و
انسانها بازیگران این صحنه اند.
ویلیام شکسپیر
نمایشات عملی
مراحل نمایش عملی
نمایش عملی را تکرار کنید.
از یک نفر داوطلب بخواهید انجام دهد.
از گروه بخواهید نظرات خود را درمورد نمایش داوطلب ارائه نمایند.
فرصت انجام نمایش را به همه گروه بدهید.
نمایش گروه را ببینید وهدایت کنید.
نمایش هر یک از افراد گروه را در شرایط واقعی نیز نظارت کنید.
موضوع و مهارتها را شرح دهید.
اشیائ واقعی را به وضوح نشان دهید.
برای اطمینان از درک گروه سوال نمائید.
نمایش را مرحله به مرحله و به آرامی انجام دهید
هنگام ارائه نمایش عملی توضیحات لازم را بدهید.
شیوه ای دلپذیر برای اشتراک دانش و مهارتهاست .
به کسب مهارتهای جدید کمک می کند.
در گروههای کوچک قابل استفاده است .
جریان واقعی انجام دادن یک فعالیت را بصورت تئوری و عملی به گروه می آموزد.
دراین روش از مدارک ، اشیاء واقعی و عکس و پوستر استفاده می شود اشیاء و وسایل ساده و برای گروه آشنا باشد . مهارتها زمانی می تواند برای یادگیری آسانتر باشد که وسایل مورد نیاز دقیقاً با وسایلی که فرد در مواقع عادی با آن کار می کند یکسان باشد .
ایفای نقش Role Playing :
بازی نقش شامل اجرای عملی موقعیتهای واقعی زندگی و مشکلات است و در واقع تمرینی برای کسب مهارت به ویژه ارائه کنندگان مراقبتهای بهداشتی است .
در این شیوه موضوع وشخصیتهای مورد نظر را برای بازیگران شرح می دهیم و بازیگران خود گفتار و حرکات لازم را می سازند.ولی ممکن است بخاطر ویژگی های این روش به عنوان یک روش آموزشی توسط فراگیران جدی گرفته نشود.
-بیشتر از جنبه هنری جنبه آموزش عملی دارد بنابراین نیازمند ابزاری است که نقشها در همان زمینه بازی می شود . – پس از نمایش بازیگران و افراد گروه به بحث می پردازند پیرامون موضوع- شخصیتها و عکس العملهای درست و نادرست – تجاربی به گروه در زمینه ارتباطی ، مهارتهای زندگی ، برنامه ریزی و تصمیم گیری ارائه می گردد .
این روش به ما کمک می کند که:
ارزشها و نگرشهای خود را ارزیابی نمائیم.
مشکلات را حل یا کشف کنیم .
در گروههای کوچک و متوسط 20 دقیقه وقت لازم است. پس از آن 30-20 دقیقه به بحث اختصاص می یابد.
زمان
توقف:stop
– بازیگران مشکل را حل نمایند
– دچار توهم و اشتباه شده از حل مشکل دور شوند
– ایفای نقش لوث شود .
– به جنبه های دیگر پرداخته شود
– خسته کننده و ضعیف باشد .
نمایشگاه PAVILION :
در مکان سرباز یا سرپوشیده اجرا میگردد.
اشیاء واقعی در آن به نمایش گذاشته می شود.
اگر شیئی خیلی بزرگ یا خیلی کوچک یا غیرقابل دسترس باشد از تصاویر و مدل استفاده می شودو کلیه موارد در معرض نمایش عمومی گذاشته می شود.
ممکن است مستقل بوده یا چند غرفه داشته باشد که یکی مختص بهداشت باشد.
نمایشگاه PAVILION :
در برگزاری نمایشگاه از تعدادی رسانه های دیگر مثل فیلم ویدیویی ، مدار بسته ، پخش پیام صوتی استفاده می شود .
وسایل مختلف نمایشگاه باعث جلب توجه مردم شده ، یادگیری را آسان می کند .
نمایشگاه آموزشی ( شیوه نمایشی تلفیقی است از نمایشگاه و نمایشات عملی که در آموزش بهداشت بسیار کاربرد دارد.
نمایشگاه PAVILION :
چه مقدار فضا نیاز دارید؟
اشیائ را براساس فضای موجود انتخاب کنید و در یک فضای کوچک بیش از حد وسیله نگذارید.
چه تدارکی لازم دارید؟ دیوار1 میز و نیمکت!
وسایل را به طور منطقی چیده و آنها را شماره گذاری نمائید تا مردم بدانند که ابتدا چه چیز را باید ببینند.
اطمینان حاصل کنیم که اشیاء در جای خود محکم هستند.
نمایشگاه PAVILION :
بوسیله کلمات ،علایم و یا تصویر برای اشیاء، توضیح روشنی برای هر یک مهیا کنید.راهنما؟
اگر نمایشگاه چند روز تداوم دارد برای نگهداری وسایل ،تدبیر لازم را اتخاذ نمائید.
مسابقه نقاشی ،پخش فیلم، پیام صوتی
راهپیمایی ( تظاهرات ) Demonstration
طبقات مختلف مردم هم شرکت کننده و هم تماشاچی برنامه می باشند .
به نشانه عزم ملی برای دسترسی به اهداف بهداشتی نظام صورت می گیرد . در نقاط مرکزی و خیابانهای اصلی و پرتردد انجام می شود .
بمنظور جلب توجه ، تبلیغات ، ایجاد تغییر در نگرش و حساس سازی جامعه نسبت به موضوع انجام میگیرد.
هر 3 حیطه یادگیری را در بر می گیرد . جنبه حساس سازی و تبلیغی را به فراوانی در بر دارد و از 6ماه قبل باید برنامه ریزی کرد . پرهزینه است البته می توان کم هزینه و ساده تر هم برگزار کرد . مهم دعوت از گروه هدف برای تماشای جنگ می باشد . در فضای بسته ، روباز و پارک ها قابل اجراست .
جنگ:show
نمایشنامه ( تئاتر ) Drama – Play :
نمایشنامه ، مسائلی درباره گرفتاری و احساسات مردم را بیان می کند و نشان دهنده زندگی مردم می باشد و تماشاچی را وادار می کند بررفتارها و نگرش و ارزشهای خودشان توجه کنند .
نمایشها برای گروههای بزرگ ا جرا می شوند و هدف پوشش همه افراد جامعه است .
4 نوع نمایش یا نمایشنامه داریم :
تکه نمایش ( آیتم یا قطعه نمایش ) کمتر از 5-3 دقیقه
میان پرده ( میان برنامه یا پیش پرده ) کمتر از 15-10 دقیقه
نمایش کوتاه کمتر از 45-30 دقیقه
نمایش بلند کمتر از 120-90 دقیقه
در آموزش بهداشت از نمایش بلند کمتر استفاده می شود . استفاده از نمایش در برنامه های آموزش بهداشت می تواند موجبات تغییر رفتار را فراهم نماید .
مطالعه موردی
حوادث و مواردی که بطور واقعی در اطراف محل زندگی افراد رخ می دهد برای تفهیم مطالب استفاده می شود.
مطالعه موردی را می توان با استفاده از گزارش یا یک خبر با استفاده از روزنامه ، مجله یا کتاب شروع کرد.
بازدید از محدوده
در مواردی که امکان بازسازی شرایط و موقعیتهای واقعی در کلاس وجود ندارد در این موارد بهتر است اطلاعات را از مشاهده مستقیم در خارج از کلاس کسب کرد.
وقت گیر ، پرهزینه و مشکل است.
هدف بازدید باید کاملا مشخص شود
پس از بازدید هم وقت برای بحث درباره مشاهدات اختصاص داده شود.
با تشکر فراوان و آرزوی سعادت و سلامتی برای یکایک حاضرین