1
2
عنوان: مفاهیم اصلی انگیزش
3
انگیزش چیست؟
انگیزش تمایل به انجام کار است و در گرو توانایی فرد است، تا بدان وسیله نوعی نیاز تامین گردد.
فرایند اصلی انگیزش:
نیاز های ارضا نشده تنش انگیزه کوشش رفتاری نیازهای ارضا شده
کاهش تنش
نیاز به معنی نوعی کسر و کمبود روانی و فیزیولوژیک است که می تواند دستاورد خاصی داشته باشد.
نخستین نظریه های انگیزش:
نظریه سلسله مراتب نیازها ،
تئوریX و تئوری Y،
تئوری بهداشتی انگیزش
نظریه سلسله مراتب نیاز ها:
نظریه سلسله مراتب نیاز ها که توسط آبراهام مزلو ارائه شد از مشهورترین نظریه های انگیزش است. مزلو اساس فرض خود را بر این گذاشت که در درون هر انسان پنج دسته نیاز (به صورت طبقه بندی شده ) وجود دارد. اگر نیازی به صورت اساسی و به مقدار لازم ارضا شود دیگر ایجاد انگیزه نمی کند و باعث تحریک فرد نمی گردد. برای انگیزش فرد باید محل شخص در سلسله مراتب نیازها مشخص گردد و آنگاه درجهت ارضای همان نیازها یا آنها که در سطح بالاتر قرار دارند اقدام شود.
4
5
6
7
تئوریX و تئوری Y:
داگلاس مک گرگور دو دیدگاه متمایز از انسان ارائه کرد: یک دیدگاه اصولا منفی که آن را تئوریX خواند و یک دیدگاه مثبت که ان را تئوریY نامید. تئوریX بر این فرض قرار می گیرند که نیاز های رده پایین بر فرد حاکم هستند و تئوریY بر این اساس قرار می گیرد که نیازهای رده بالاتر بر فرد حاکم هستند.
مفروضات تئوری x
1) کارکنان به صورت فطری و طبیعی کار را دوست ندارند و در صورت امکان سعی می کنند از انجام آن اجتناب نمایند
2) از آنجا که کارکنان کار را دوست ندارند، باید آنان را مجبور کرد و کنترل نمود و یا تهدید کرد تا بتوان به هدفهای مورد نظر دست یافت.
3) کارکنان از زیر بار مسئولیت شانه خالی می کنند، لذا باید به صورت رسمی آنها را هدایت و رهبری کرد.
4) بیشتر کارکنان امنیت را بالاتر از عوامل دیگر مربوط به کار، قرار می دهند و هیچ نوع جاه طلبی و بلند پروازی ندارند.
8
9
1) کارکنان کار را امری طبیعی و همانند تفریح یا بازی می پندارند.
2) کسی که خود را به هدف یا هدف هایی متعهد نموده است دارای نوعی خود رهبری و خود کنترلی می باشد.
3) بیشتر افراد می توانند مسئولیت بپذیرند و حتی در پی پذیرفتن مسئولیتها بر آیند.
4) خلاقیت، یعنی توانایی برای گرفتن تصمیمات خوب وبیشتر افراد جامعه دارای این ویژگی هستند ؛ این امر تنها از ویژگی های مدیران نیست.
مفروضات تئوری y
تئوری بهداشت – انگیزش:
تئوری بهداشت انگیزش به وسیله یک روانشناس به نام فردریک هرزبرگ ارائه شد. از نظر هرزبرگ رضایت عکس نارضایتی نیست. هرزبرگ عواملی را که در نارضایتی موثر هستند را عوامل بهداشتی نامید وعواملی که موجب رضایت می شوند را عوامل انگیزشی نامید.
10
تئوری بهداشت – انگیزش هرزبرگ
نارضایتی
رضایت
دیدگاه سنتی
دیدگاه هرزبرگ
نارضایتی
عدم نارضایتی
عدم رضایت
رضایت
در مدل هرزبرگ ، بر طرف کردن عوامل نارضایتی الزاماً به رضایت شغلی منجر نخواهد شد .
انگیزاننده ها و نگهدارنده ها از دیدگاه هرزبرگ
نارضایتی
عدم رضایت و عدم نارضایتی
نبود
وجود
نبود
رضایت
وجود
انگیزاننده ها و نگهدارنده ها از دیدگاه هرزبرگ
تئوری های نوین انگیزش:
تئوری مبتنی بر نیازهای سه گانه
نظریه تعیین هدف،
تئوری تقویت رفتار،
نظریه برابری،
نظریه انتظار.
تئوری مبتنی بر نیاز های سه گانه
طبق این نظر ، نیازها اکتسابی اند و می توان آنها را آموزش داد.
نظریه تعیین هدف
نظریه هدف گذاری :
در صدد تبیین هدف به عنوان یک عامل انگیزشی است .
مشخص کردن هدف به عنوان یک انگیزه درونی عمل می کند.
هدف میزان و نوع تلاش فرد را تعیین می کند .
هدف های خاص و مشکل موجب افزایش عملکرد می شود .
مشارکت افراد در تعیین اهداف گاهی نتایج خوب و گاهی نتایج نا مطلوب دارد .
تئوری تقویت رفتار
تئوری تقویت رفتار نقطه مقابل نظریه تعیین هدف است. در تئوری تقویت رفتار به جای توجه به عوامل درونی به عوامل محیطی توجه می شود. در تئوری تقویت رفتار بحث قانون علت و معلولی وجود دارد.
نظریه برابری آدامز
نابرابری مثبت
پیامدهای فرد
داده های فرد
پیامدهای دیگری
داده های دیگری
نابرابری منفی
پیامدهای فرد
داده های فرد
پیامدهای دیگری
داده های دیگری
برابری
پیامدهای فرد
داده های فرد
پیامدهای دیگری
داده های دیگری
مقیاس برابری داده های فرد در مقابل آن چه بابت شغل و فعالیت دریافت می کند
داده ها
ستاده ها
کار من به سازمان چه داده است :
زمان ، تلاش ، توانایی ، وفاداری ، تحمل ، انعطاف پذیری ، تمامیت ، تعهد ، قابلیت اطمینان ، قلب و روح ، فداکاری شخصی و …
آنچه من بابت کارم گرفته ام :
پرداخت ، جایزه ، قدرت پردازش ، مزایای ، امنیتی ، به رسمیت شناختن ، علاقه ، توسعه ، شهرت ، ستایش ، مسئولیت ، لذت و …
کارکنان داده های خود به سازمان را در مقابل آنچه بابت کار دریافت می کنند مقایسه کرده و در صورت احساس برابری و یا مازاد دریافت نسبت به داده ادامه کار می دهند و در غیر این صورت نمود های رفتاری خاصی بروز می دهند .
مقیاس برابری داده های فرد در مقابل آن چه بابت شغل و فعالیت دریافت می کند
داده ها
ستاده ها
کار من به سازمان چه داده است :
زمان ، تلاش ، توانایی ، وفاداری ، تحمل ، انعطاف پذیری ، تمامیت ، تعهد ، قابلیت اطمینان ، قلب و روح ، فداکاری شخصی و …
آنچه من بابت کارم گرفته ام :
پرداخت ، جایزه ، قدرت پردازش ، مزایای ، امنیتی ، به رسمیت شناختن ، علاقه ، توسعه ، شهرت ، ستایش ، مسئولیت ، لذت و …
کارکنان داده های خود به سازمان را در مقابل آنچه بابت کار دریافت می کنند مقایسه کرده و در صورت احساس برابری و یا مازاد دریافت نسبت به داده ادامه کار می دهند و در غیر این صورت نمود های رفتاری خاصی بروز می دهند .
21
.
نظریه انتظار وروم
نیروی انگیزشی (تلاش)
انتظار * ارزش
پیامد 1 (عملکرد)
پیامد 2 (عملکرد)
پیامد 1- 1
پیامد 2- 1
پیامد 1- 2
پیامد 2- 2
انتظار
ابزار
تلاش
Effort
عملکرد
Performance
عواقب
Outcomes
مدل نظریه انگیزش وروم
24
استدلال نظریه انتظار: گرایش به نوعی عمل در جهتی مشخص در گرو انتظاراتی است که پیامد آن مشخص می باشد و نتیجه مزبور مورد علاقه عامل یا فاعل می باشد. راز اصلی نظریه انتظار در درک هدف های فردی و تشخیص رابطه بین تلاش و عملکرد، بین عملکرد و پاداش و سرانجام بین پاداش و تامین هدف فرد نهفته است.
الگوی ساده نظریه انتظار:
تلاش فرد عملکرد فرد پاداش های سازمان هدف های فرد.
تئوری های انگیزش در محدوده فرهنگی قرار دارند. بیشتر تئوری های انگیزش به وسیله امریکایی ها، درباره امریکا یی ها و در ایالت متحده آمریکا ارائه شده است.