علت تشبیه امام غایب به خورشید پنهان در ابر چیست؟!
بنام تو ای آرام جان
علت تشبیه امام غایب به خورشید پنهان در ابر چیست؟! پرسش :حدیثی از امام غایب(ع) وجود دارد که ایشان فرمودند: «چگونگی استفاده از من در غیبت، مانند استفاده از آفتاب است هنگامی که ابرها آن را از دیدگان پنهان سازند.»1
پاسخ : هر چند که غایب است آن گل ز چمن … از فیض وجود اوست گیتی گلشن هرچند که در ابر نهان باشد هست … از پرتو آفتاب، عالم، روشن
و حال، وجوه تشابه حضرت با خورشیدی که در پس ابر باشد را ذکر می کنیم: 1 ـ همچنان که مردم انتظار بیرون آدم خورشید از پشت ابرهای تیره را می کشند تا بیشتر از آن بهره مند گردند، در زمان غیبت نیز شیعیان و محبان حضرت، همواره انتظار وجود مبارکش را دارند و هرگز ناامید نمی شوند. و همین امید است که آنان را در تمام مراحل زندگی پیروز می گرداند و شجاعت و شهامت و اقدامی بی نظیر بدانها می بخشد.
2 ـ هرکس با این همه آثار و معجزات و روایات و احادیث، باز هم منکر وجود مبارکش شود، مانند کسی است که منکر وجود خورشید گردد، هنگامی که در پشت ابرها از دیدگان، به ظاهر، پنهان و غایب است، گرچه آثار وجودش به چهانیان می رسد.
3 ـ می دانیم خورشید یک سلسله اشعه مرئی دارد که از ترکیب آنها با هم هفت رنگ معروف پیدا می شود؛ و یک سلسله اشعه نامرئی، که به نام «اشعه ماوراء بنفش» و «اشعه مادون قرمز» نامیده شده است.
همچنین یک رهبر بزرگ آسمانی خواه پیامبر باشد یا امام، علاوه بر تربیت تشریعی که از طریق گفتار و رفتار و تعلیم و تربیت عادی صورت می گیرد، یک نوع تربیت روحانی و از راه نفوذ معنوی دلها و فکرها دارد که می توان آن را تربیت تکوینی نام گذارد؛ در آنجا الفاظ و کلمات و گفتار و کردار کار نمی کند، بلکه تنها جاذبه و کشش درونی است که موثر می افتد.
. همچنان که در حالات بسیاری از پیشوایان بزرگ الهی می خوانیم که گاه بعضی از افراد منحرف و آلوده با یک تماس مختصر با آنها به کلی تغییر مسیر داده اند. وجود امام در پشت ابرهای غیبت نیز این اثر را دارد که از طریق اشعه نیرومند نفوذ شخصیت خود دلهای آماده را در نزدیک و دور تحت تاثیر جذبه مخصوص قرار داده و به تربیت و تامل آنها می پردازد.
4 ـ همانطور که شعاع خورشید به میزان روزنه ها و شبکه های خانه وارد آن می شود و به قدر ارتفاع موانع خانه ها، در آن می تابد، همچنین مردم نیز به اندازه موانع حواس و مشاعرشان که عبارت است از شهوات نفسانی و علایق جسمانی و شبکه های دلهای آنها و هم بقدری که پرده های کثیف دلهای خود به کنار می زنند، از انوار هدایت و راهنمایی ائمه اطهار علیهم السلام استفاده می کنند.
5 ـ هر چند خورشید در پس ابر برای مدتی پنهان می گردد، اما نور روشنی بخش خود را از جهانیان دریغ نمی کند و باز هم از پس ابر زمین و آسمان را روشن می کند؛ امام علیه السلام نیز هرچند که در پس پرده غیبت قرار دارد، اما نور ولایت آن حضرت برهمه عالمیان پرتوافکن است، چه اینکه اگر نور آن امام همام نباشد، بنا بر روایات معصومین علیهم السلام، زمین و اهل آن از بین می روند و خلاصه اوست که امان اهل زمین است.
ای که در ظل لوای تو کند گردون جای … نوبت رایت اسلام برافراشتن است.
علل غیبت امام زمان(عج)چیست؟
غیبت امام زمان (عج)از اموری است که عقل بشر به تنهایی از کشف همه ی اسرار آن ناتوان است و پیوسته مورد سوال قرار گرفته و فکرها را مشغول نموده است; ولی باید توجّه داشت که بر اساس برخی روایات، علّت و فلسفه ی واقعی غیبت امام مهدی(علیه السلام)سرّی از اسرار الهی است که حکمت آن بر بندگان پوشیده است و جز خدا و امامان معصوم(علیهم السلام)کسی از آن اطلاع کافی و کامل ندارد و تنها بعد از ظهور آن حضرت این مطلب روشن خواهد شد; لذا پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) می فرماید:
یا جابر! انّ هذا الامر امرٌ من امر الله و سرّ من سرّ الله، مطوّی عن عباده فایّاک والشّک فی امر الله فهو کفر[1]; ای جابر! (غیبت امام زمان) سرّی از اسرار الهی می باشد که بر بندگان پوشیده است. مبادا در امر خدا شک کنی، چرا تکه ردید در امر خدا کفر است.
عبدالله بن فضل هاشمی روایت کرده است: از امام صادق(علیه السلام) شنیدم که می فرمود: همانا برای «صاحب الامر» غیبتی تخلف ناپذیر است، به طوری که اهل باطل در آن تردید می کنند.
عرض کردم: یابن رسول الله! چرا غیبت می کند؟ فرمود: به علتی که به ما اجازه نداده اند آشکار سازیم. عرض کردم: چه حکمتی در غیبت اوست؟ فرمود: همان حکمتی که در غیبت حجّت های پیش از او بوده است. حکمت غیبتِ قائم بعد از آمدن خود او ظاهر می شود، چنان که حکمت سوراخ کردن کشتی توسط خضر و کشتن آن بچه و تعمیر دیوار، برای حضرت موسی(علیه السلام)ظاهر نگشت، مگر موقعی که خواستند از هم جدا شوند.[2]
علت غیبت امام عصر(ع) چیست؟ قدر ناشناسی و ناسپاسی مردم در مورد امامان قبل و در خطر بودن جان آن حضرت ستمگری انسان ها و زیاده روی مردم در گناه – بر اساس حدیث امام علی(ع)
رهبری و امامت حضرت در عصر غیبت چگونه انجام می شود؟
1- هدایت و رهبری مردم از پشت پرده غیب 2- بخش اصلی رهبری امام زمان ، هدایت مردم از طریق ولایت معنوی(هدایت باطنی) است.
3- برخورداری شیعیان از امدادهای معنوی در جهت رشد و تعالی روحی 4- رهبری آن حضرت به بهره بری از آفتاب پشت ابر تشبیه شده است.
5- حل مشکل علماء و خبر دادن رویدادها 6- دستگیری از درماندگان – شفای مریضان – دعا برای مومنان
دوران غیبت چه زمانی پایان می یابد؟ آنچه برای ظهور لازم است عبارت است از : 1- احساس جهانی برای امداد الهی و غیبی 2- ناامیدی مردم از همه مکتب های غیر الهی 3- آمادگی لازم پیروان آن حضرت برای همکاری با او
امام محمد باقر می فرماید : کَذِبَ الوَقّاتون (کسانی که وقت ظهور را تعیین می کنند دروغ می گویند ) – غیر خدا هیچ کس زمان ظهور را نمی داند.
یاران راستین حضرت چه کسانی هستند؟ مواجهه با این سوال دو احساس در شخص منتظر ایجاد می کند – احساس شوق ناشی از اشتیاق انسان به ملاقات با آن حضرت – احسان نگرانی ناشی از تردید از این که در کدام جبهه قرار دارد
یاران امام عصر (عج) ویژگی های زیر را دارند : 1- پیشتازان تحول جهانی و سازندگان تمدن متعالی اسلام 2- مردمی پولاد دل و سرشار از یقین به خدا و محکم تر از صخره ها بر اساس حدیث امام صادق(ع) 3- هسته مرکزی یاران او 313 نفرند که 50 نفر آنها زن هستند.
آیا طول عمر بسیار زیاد امام عصر (ع) با عقل سازگار و امکان پذیر است؟ جواب: بعضی امور در عالم غیر عادی هستند ولی غیر عقلی نیستند طولانی شدن عمر انسان ها هم از همین امور است اگر انسان از کلیه امور و عوامل و شرایط طولانی شدن عمر آگاهی داشته باشد می توانند عمر خود را افزایش دهد. از آنجا که خداوند از همه این شرایط آگاه است به قدرت خود جسم حضرت را جوان نگه می دارد تا به حیات خود ادامه دهد.
پس: عمر طولانی امام عصر غیر عادی است نه غیر عقلی و محال و با قدرت الهی انجام می شود. پویایی جامعه شیعه به اعتقاد جامعه شناسان در طول تاریخ به دو عامل بستگی داشته است : • گذشته سرخ: اعتقاد به عاشورا و تلاش برای ایثارگری و شهادت در راه حقیقت و آرمانهای انسانی • آینده سبز: باور به مهدویت و نپذیرفتن حکومت طاغوت و تلاش برای گسترش عدالت و انسانیت در سراسر جهان
خصوصیات امام زمان: – از القاب ایشان "قائم " است که خداوند ایشا را به این نام در شب معراج به پیا مبر معرفی نمودند، – نام ایشان هم نام با نام پیامبر و نام کنیه ایشان هم نام با کنیه پیامبر است، -نام اصلی ایشان "احمد" است که بردن نام ایشان با این عنوان در محافل عمومی "حرام " است وتا در زمان ظهور می توان با این نام ایشان را صدا زد؛ – در شب نیمه شعبان هیچ مولودی متولد نمی شود،مگر آنکه که مومن باشد ؛
– صاحب الامر دارای کاشانه ای است که "بیت الحمد " نام دارد که در ان چراغی هست که از روز ولادت تا زمانی که با شمشیر خود به پا خیزد خاموش نمی شود؛ – بر پشت ایشان دو علامت است :یکی: علامتی که همرنگ پوست ایشان است و دیگری مانند نشانه پیامبر . پیامبر بر پشت خود علامتی داشت که حکایت از ختم نبوت و وجود پاک ان پیامبر بود که نشانه ای مشابه بر پشت صاحب الامر نیز هست.
– ایشان در هنگام ظهور به صورت جوانی چهل ساله یا کمتر ظاهر می شوند؛ – در هنگام ظهور جوانمردان کهف ،اصحابی از پشت کوفه که شمار انها بالغ بر 27 نفر است و 15 نفر انها از پیروان موسی هستند ،حضرت یوشع و خضر،سلمان ،ابوذر ،مقداد،مالک اشتر و جابرانصاری به یاری ایشان خواهند امد؛
-در هنگام ظهور برای ایشان پرچمی باشد که متعلق به پیامبر بوده که در روز جنگ بدر جبرییل ان را برای پیامبر اوردند و ان حضرت ان را به حضرت علی دادند و ایشان در فتح بصره ان را گشودند و دست به دست گشت تا به امام زمان رسیده .تار وپود این پرچم از جنس درختان بهشتی ست وموقعی که پرچم گشوده شود به اندازه یک ماه راه از جلو،عقب؛راست وچپ رعب و وحشت همه جا را می گیرد؛
شمشیر ذوالفقار نیز نزد ایشان باشد؛ ایشان هنگام ظهور تابوت حضرت آدم را از دریاچه طبریه بیرون خواهد آورد به طوری که نه پوسیده شده باشد و نه متغیر گشته باشد؛ عصای حضرت موسی نیز نزد ایشان می باشد که ان را از دریاچه طبریه و در روایتی از غار انطاکیه واقع در ترکیه بیرون خواهد اورد و کاری با ان می کند که موسی کرد؛
حضرت موسی سنگی داشت که به اندازه بار یک شتر بود ان حضرت ان را از مکه حرکت کند ان ار به همراه خواهد داشت و تا کوفه به هر جا برسند بر او زند به طوری که از ان اب بیرون اید واصحاب از ان بنوشند به طوری که سیراب شوند و هر کس گرسنه باشد سیر می شود؛ ایشان به هنگام ظهور الواح حضرت موسی را از زیر سنگ بزرگی بیرون خواهد اورد ؛ پیراهن حضرت یوسف نیز به همراه ایشان است پیراهنی که جبرییل در تن حضرت ابراهیم کرد هنگامی که می خواستند ایشان را درون اتش بیندازند سپس ابراهیم ان را به صورت بازوبندی در اورد و به بازوی اسحق بست و اسحق به یعقوب ویعقوب به یوسف
احادیث دیگر
امام زمان ( عجل الله تعالی فرجه ) فرمودند : چگونگی بهره مندی از وجود من در دوران غیبتم همچون بهره ای است که از خورشید می برند ، آنگاه که ابر آن را از دیدگان نهان می کند . امام زمان ( عجل الله تعالی فرجه ) فرمودند : برای تعجیل در فرج بسیار دعا کنید که گشایش و فرج شما نیز در آن است .
احادیث دیگر معصومان در باره حضرت مهدی(عج)
پیامبر اکرم (ص) فرمود: آدمی تعجب می کند از وفور ایمان مردم آخرالزمان که پیامبری را ندیدند و امام آسمانی را زیارت نکردند و تنها ایمان به سطوری می آورند که بر روی کتاب های باقیمانده از وحی و کلمات معصومین نقش بسته است.
پیامبر اکرم (ص) فرمود: خداوند از بنده مومنش قول گرفته که سختی ها را در دنیا به جان بخرد، آن گونه که نان آوران خانه از زیر دستان خود پیمان می گیرند که در غیبت او چارچوب های مورد نظر را محترم دارند. هر چه به زمان ظهور نزدیکتر می شوید، به افکار و اعمالتان پوشش تقیه بیشتری دهید.
امام علی (ع) فرمود: از علائم ظهور آن است که به همدیگر بد گویید و یکدیگر را تکذیب کنید و از شیعیان من باقی نمی ماند؛ مگر به اندازه سرمه در چشم و نمک در غذا و چنین خواهد بود، امتحانات زمان غیبت.
نماز حضرت مهدی (عج) فرمودند : ما ارغم انف الشیطان بشی ء مثل الصلاه فصلها و ارغم انف الشیطان هیچ چیز مثل نماز بینی شیطان را به خاک نمی مالد و او را خوار نمی کند ، پس نماز بخوان و بینی شیطان را به خاک بمال . ( بحار الانوار، ج ,53 ص 182 )
اگر طلب کنی … حضرت مهدی (عج) فرمودند : ان استرشدت ارشدت ، و ان طلبت وجدت اگر خواستار رشد و کمال معنوی باشی هدایت می شوی ، و اگر طلب کنی می یابی . ( بحارالانوار ، ج 51 ، ص 339
اسامی و القاب امام زمان(عج)
مرحوم ثقت الاسلام نورى در بیان اسمای شریفه امام عصر (علیه السلام)، با استناد به آیات و روایات و کتب آسمانى پیشین و تعبیرات راویان و تاریخ نگاران تعداد ۱۸۲ اسم و لقب براى حضرت مهدى(علیه السلام) ذکر مى کند و مدّعى است که در این مقام، از استنباط هاى شخصى و استحسان هاى غیر قطعى خوددارى کرده است که در غیر این صورت چندین برابر این اسما و القاب، قابل استخراج از کتب مختلف بوده که از آن جمله است:
محمّد، احمد، عبداللّه، محمود، مهدى، برهان، حجّت، حامد، خلف صالح، داعى، شرید صاحب، غائب، قائم، منتظر و … .
کنیه هاى آن حضرت عبارتند از: ابوالقاسم (هم کنیه پیامبر (صلى الله علیه وآله وسلم))، ابوعبداللّه، اباصالح که مرحوم نورى ابو ابراهیم، ابوالحسن و ابوتراب را نیز از کنیه هاى ایشان شمرده است.
ذکر پاره اى عناوین و صفات
بقیّه اللّه: باقیمانده خدا در زمین. خلیفه اللّه: جانشین خدا در میان خلایق. وجه اللّه: مظهر جمال و جلال خدا، سمت و سوى الهى که اولیاى حق رو به او دارند. باب اللّه: دروازه همه معارف الهى، درى که خداجویان براى ورود به ساحت قدس الهى، قصدش مى کنند. داعى اللّه: دعوت کننده الهى، فراخواننده مردم به سوى خدا، منادى راستین هدایت الى اللّه. سبیل اللّه: راه خدا، که هر کس سلوکش را جز در راستاى آن قرار دهد سرانجامى جز هلاکت نخواهد داشت. ولى اللّه: سرسپرده به ولایت خدا و حامل ولایت الهى، دوست خدا. حجه اللّه: حجّت خدا، برهان پروردگار، آن کس که براى هدایتِ در دنیا، و حسابِ در آخرت به او احتجاج مى کنند.
نور اللّه: نور خاموشى ناپذیر خدا، ظاهرکننده همه معارف و حقایق توحیدى، مایه هدایت رهجویان. عین اللّه: دیده بیدار خدا در میان خلق، دیده بان هستى، چشم خدا در مراقبت کردار بندگان. سلاله النّبوّه: فرزند نبوّت، باقیمانده نسل پیامبران. خاتم الاوصیاء: پایان بخش سلسله امامت، آخرین جانشین پیامبر (صلى الله علیه وآله وسلم). علم الهدى: پرچم هدایت، رایت (بیرق) همیشه افراشته در راه اللّه، نشان مسیر حقیقت. سفینه النّجاه: کشتى نجات، وسیله رهایى از غرقاب ضلالت، سفینه رستگارى. عین الحیوه: چشمه زندگى، منبع حیات حقیقى. القائم المنتظر: قیام کننده مورد انتظار، انقلابى بى نظیرى که همه صالحان چشم انتظار قیام جهانى اویند. العدل المشتهر: عدالت مشهور، تحقق بخش عدالت موعود. السیف الشاهر: شمشیر کشیده حق، شمشیر از نیام بر آمده در اقامه عدل و داد. القمر الزّاهر: ماه درخشان، ماهتاب دلفروز شب هاى سیاه فتنه و جور. شمس الظلاّم: خورشید آسمان هستى ظلمت گرفتگان، مهر تابنده در ظلمات زمین. ربیع الانام: بهار مردمان، سر فصل شکوفایى انسان، فصل اعتدال خلایق. نضره الایّام: طراوت روزگار، شادابى زمان، سرّ سرسبزى دوباره تاریخ. الدین الماثور: تجسّم دین، تجسید آیین بر جاى مانده از آثار پیامبران، خودِ دین، کیان آیین، روح مذهب.
و چندین القاب دیگر
معجزات امام عصر