تفسیر سوره توحید
بسم الله الرحمن الرحیم
قل هو الله احد (1)
الله الصمد (2)
لم یلد و لم یولد (3)
و لم یکن له کفوا احد (4)
به نام الله که رحمان و رحیم است، بگو او الله یگانه است (1).
که همه نیازمندان قصد او مى کنند (2).
نزاده و زاییده نشده (3).
و هیچ کس همتاى او نیست (4).
سوره توحید یا اخلاص؛ صد و دوازدهمین سوره و از سوره های مکی قرآن که در جزء 30 قرار دارد. این سوره را به این دلیل توحید یا اخلاص نامیده اند که درباره یگانگی خدا سخن می گوید و انسان را از شرک، خلاصی می دهد.
سوره اخلاص یا توحید؛ ۴ آیه، ۱۵ کلمه و ۴۷ حرف دارد. این سوره جزو سوره های مُفصِّلات (دارای آیات کوتاه) است. سوره اخلاص و سه سوره کافرون، ناس و فلق را که همه با «قُل» شروع می شوند، چهار قل گویند. سوره اخلاص را جزو سوره های جمعی النزول دانسته اند، یعنی سوره هایی که تمام آیات شان یک باره نازل شده است.
یگانگی خدا در ذات و صفات
آیات ۱ و ۲ سوره توحید متضمن این معنی هستند که خداوند نه تنها در ذات یگانه است و هیچ شریکی ندارد بلکه در صفات نیز یگانه است و هیچ همتایی ندارد. وقتی از یکی از صفت های خداوند یاد می کنیم باید به این نکته توجه داشته باشیم که این صفت مخصوص خداوند است و رتبه پروردگار در این صفت به قدری متعالی است که هیچ شریکی برای او قابل تصور نیست.
فرزند و پدر نداشتن خدا
در گذشته ادیان و مذاهب بسیاری بوده اند که معتقد بودند خداوند پدر و مادر دارد یا اینکه از خود فرزندی به جای گذاشته است. مسیحیان معتقدند حضرت مسیح فرزند خداوند است. یونانیان باستان برای خداوند فرزند قائل بودند و اعراب جاهلی قبل از ظهور اسلام بت هایی داشتند که آن ها را دختران خداوند می دانستند. خداوند در این سوره مبارک با اشاره مستقیم به این موضوع، نظریه فرزند و پدر داشتنش را به طور کل باطل می خواند. این یکی از نکات بسیار مهم در معنی سوره توحید است.
بی همتایی خداوند
همیشه افرادی بوده اند که در تصورات اشتباه و محدودی که از خداوند داشته اند برای خداوند همتایانی متصور می شدند. این اعتقاد که خداوند همتایان بسیاری دارد در مذاهب و ادیان زیادی دیده شده است. با مطالعه تاریخ به مواردی برخورد می کنیم که به عنوان مثال پادشاهی، خود را مانند خدا می دانسته و مردم نیز از این اعتقاد پیروی می کرده اند. با بررسی معنی سوره توحید چنین احتمالی به طور کلی از بین می رود. خداوند صراحتاً بیان می کند که هیچ همتایی برای او وجود ندارد.
معرفی نامه خداوند
شان نزول سوره توحید محل تامل است. از امام صادق (ع) نقل شده است گروهی از یهودیان از پیامبر (ص) تقاضا کردند خداوند را برای آنان توصیف کند. پیامبر (ص) سه روز سکوت کرد و پاسخی نگفت، تا اینکه سوره اخلاص نازل شد و سپس پاسخ آنان را بیان کرد.
یگانگی خداوند در ذات و صفات، بی همتایی او و پدر و فرزند نداشتنش از مواردی هستند که پیامبر به عنوان معرفی نامه ای برای خداوند انتخاب کرد و در پاسخ به یهودیان بیان فرمودند. این بدین معنی است که این صفات از مهم ترین و اساسی ترین صفات خداوند هستند و با فهم آن ها می توان شناخت بهتری از خداوند پیدا کرد.
ثواب خواندن سوره توحید
پیامبر اکرم (ص): سوره توحید را زیاد بخوانید، زیرا این سوره نور قرآن است.
پیامبر اکرم (ص): هر کس سوره توحید را بخواند با خواندن آیه اول، خداوند هزار نگاه به او می کند و با خواندن آیه دوم خداوند هزار دعای او را مستجاب می کند و با خواندن آیه سوم هزار خواسته اش را به او می دهد و با خواندن آیه چهارم هزار حاجت از حاجت های دنیا و آخرتش را روا می کند.
امام علی (ع): هر کس سوره توحید و قدر ۱۰۰ مرتبه را در روز یا شب بخواند، خداوند پس از مرگش نوری در قبر او قرار می دهد و نوری در پیش و پس او قرار گرفته و او را تا بهشت همراهی می کند.
امام باقر (ع): سوره توحید برابر یک سوم قرآن است.
امام صادق (ع): هر کس سه روز بر او بگذرد و سوره توحید را نخواند خوار شده و بند ایمان از او برداشته می شود و اگر در آن حال بمیرد در حال کفر مرده است.
امام صادق (ع): هر کس روزی بر او بگذرد و سوره توحید را نخواند، به او گفته می شود تو از نمازگزاران نیستی.
امام رضا (ع): هر کس سوره توحید را بخواند و به آن ایمان داشته باشد توحید را شناخته است.
خواص سوره توحید
شفای بیماران
امام باقر (ع): هر کس سوره حمد و سوره توحید را ۱۰۰۰ بار بخواند و خداوند را به حق حضرت فاطمه (س) قسم دهد شفا خواهد گرفت.
درمان چشم درد
امام صادق (ع): هر کس سوره توحید را بر درد چشم بخواند به خواست خدا دردش آرام می گیرد.
درمان درد دندان
امام باقر (ع): هرگاه دندان درد شدید داشتی سوره حمد و سوره توحید را بخوانید، در حالی که دست خود را بر موضع درد بگذارید و پس از آن آیه ۸۸ سوره نمل را بخوانید دردتان آرام می گیرد.
ایمنی در سفر
پیامبر اکرم (ص): هر کس می خواهد به سفر برود دو طرف چارچوب در را بگیرد و ۱۱ بار سوره توحید را بخواند خداوند پاسبان او خواهد بود تا به منزلش برگردد.
امنیت در خواب
امام علی (ع): هر کس هنگام خواب سوره توحید را بخواند خداوند ۵۰ فرشته را مامور نگهبانی از او قرار می دهد.
رفع فقر و تنگدستی
امام علی (ع): هر زمانی که وارد منزل می شوید سوره توحید را بخوانید، زیرا این کار فقر را از بین می برد.
بخشش گناهان
پیامبر (ص): هر کس در شب یا روز جمعه ۲۰۰ مرتبه سوره توحید را در دو نماز دو رکعتی بخواند گناهانش بخشیده می شود حتی اگر به اندازه دریا باشد.
استجابت دعا
پیامبر (ص): هر کس در رکعت اول نمازش بعد از حمد سوره توحید را بخواند دعای او در قنوت مستجاب می شود.
رهایی از گناه
امام علی (ع): هر کس بعد از نماز صبح ۱۱ مرتبه سوره توحید را قبل از طلوع آفتاب بخواند آن روز مرتکب گناه نمی شود حتی اگر شیطان به سوی او طمع کند.
برکت در زندگی
امام باقر (ع): هر کس سوره توحید را یک بار بخواند مایه ایجاد برکت او می شود و هر کس این سوره را دوبار بخواند بر او و خانواده اش برکت داده می شود و اگر آن را سه بار بخواند به او و خانواده و همسایگانش برکت داده می شود.
با تشکر فراوان از توجه شما عزیزان