1
2
سوانح وحوادث
3
بلایای طبیعی از عواملی به شمار می روند که همه روزه جوامع بشری را مورد تهدید قرار می دهند.
تاریخ تمام ملل، مملو از شواهد عینی و بعضاً مکتوب از وقوع بلایای طبیعی است که در برهه هایی از زمان موجب از هم گسیختگی های وسیع اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی گردیده است
اثرات سوء بلایا در جمعیت های انسانی در کشورهایی که با تخریب محیط زیست، ساختمان های با ساخت نامطلوب، شرایط آب و هوایی دگرگون و دارای جمعیت فقرزده باشند بیشتر است.
فقدان کارکنان آموزش دیده و ماهر، سازمان ها، ارتباطات، حمل و نقل و سایر منابع برای برخورد سریع و موثر با حوادث باعث جدّی تر شدن آسیب های ناشی از بلایا می گردد
4
تعاریف و تقسیم بندی
تعریف بلا Disaster
"هر گونه برهم ریختگی محیط زیست انسانی که بیش از توانایی جامعه برای کارکرد طبیعی باشد”
تعریف شده است
حادثه ای که در یک جامعه بلاست ممکن است در جامعه دیگر نباشد زیرا بلا تنها هنگامی روی می دهد که جامعه نتواند اثرات آن بر مردم را جبران کند.
5
سازمان بهداشت آمریکا بلا را اینچنین تعریف می کنند: رویدادی انسان ساخت یا طبیعی که موجب گسست عمده ای در ارائه مقدمات مربوط به سلامت و تهدیدی بزرگ و بلافاصله نسبت به سلامت عمومی می گردد و کشور مبتلا نیاز به کمک خارجی برای پاسخ دهی به آن وضعیت دارد.
تعریف بانک جهانی از بلایا بدین گونه است:
یک رویداد غیر منتظره در یک مدت محدود که به جد، اقتصاد کشور را بر هم می زند
6
بلایای طبیعی در طبقه بندی بین المللی بیماری ها ICD-10 در زیرعنوان نیروهای طبیعی بصورت زیرطبقه بندی شده است:
1 ـ زلزله
2 ـ آتشفشان
3 ـ بهمن، رانش زمین یا سایر حرکات زمین
4 ـ طوفان های شدید مثل گردباد، تندباد، موج های بلند ناشی از طوفان، باران های سیل آسا، کوران برف
5 ـ سیل: به عنوان اثر مستقیم یا دیررس طوفـان یا ذوب یخ ها و برف
6 ـ سایر موارد و ازجمله نیروهای غیراختصاصی طبیعت.
خشکسالی، بیابان زایی، آتش سوزی جنگل ها، هجوم ملخ ها و بسیاری از وقایع دیگر را می توان در لیست بلایای طبیعی قرارداد.
7
مدیریت بلایا (رویکرد جامعه مدار)
به هر حال آنچه که مسلّم است نظیر هر مشکل تهدیدگر سلامتی، رویکرد پیشگیرانه به بلایا هزینه ـ فایده بخش ترین خواهد بود.
در پیش گرفتن رویکردی ادغام یافته برای تمام انواع بلایا، موجب کاهش نگرش جبری (Fatalistic) و بسنده نکردن به نجات پس از حادثه می شود این رویکرد دارای 5 فاز است:
1 ـ فاز پیش بینی : شامل برنامه ریزی، آمادگی، پیشگیری
2 ـ فاز هشدار : خبررسانی به موقع به هنگام وقوع حادثه
3 ـ فاز نجات : جهت موفقیت در این مرحله باید مردم محلی از قبل برای ایفای این نقش آماده باشند
4 ـ فاز آرام سازی (Relief) : شامل کمک های اورژانسی بعد از حادثه
5 ـ فاز بازتوانی : این مرحله باید در هماهنگی کامل با فرایند کلی توسعه باشد
تاکید اصلی در این بخش بر حرکت از سوی اقدامات بدون مقدمه بعد از حادثه به سمت برنامه ریزی و آمادگی قبل از حادثه می باشد
8
حادثه Accident
یک رویداد غیر منتظره که معمولا در جریان حمل نقل ، محل کار ، محل زندگی یا مراکز تفریحی رخ داده و باعث ایجاد آسیب می شود
9
اپیدمیولوژی
بیشتر مرگ و میرها، جراحات و آسیب های ناشی از بلایا در فقیرترین کشورهای جهان روی می دهد.
محاسبه بار آسیب های غیرکشنده ناشی از بلایا اغلب دشوار است که بخشی از آن به دلیل فقدان تعریف مناسب برای اینگونه آسیب ها می باشد
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
مدلهای تحلیل اپیدمیولوژیک حوادث
26
27
خصوصیات مدل اپیدمیولوژیک
28
طیف حادثه Injury Spectrum
29
طیف حادثه ( ادامه…)
این ابزار می تواند در اینکه چه فعالیتی و در چه زمانی ممکنست بر وقوع حادثه یا کاهش صدمات ناشی از آن موثر باشد ، کمک کند
30
ماتریکس هادون
31
32
ماتریکس هادون ( ادامه…)
با استفاده از این ابزار و تحلیل حادثه، امکان طراحی مداخلات مناسب برای پیشگیری از وقوع حادثه در آینده میسر می گردد
33
موفق باشید