عنوان:
ریسک های اشخاص
2
1- مقدمه
زندگی بشر همزاد با بیم ونگرانی است واین نگرانی دردوران مختلف حیات بشری به شکلهای گوناگون پدیدار گشته است.
جوامع انسانی به کمک قوه عقل واندیشه،همواره با ابداع وکاربرد ابزارها وروشهای مختلف براین بیم ونگرانی هافایق آمده اند.
درآغاز،عمده ترین نگرانی نوع بشرمربوط به امنیت جانی،سپس امنیت مالی وحفظ داراییها بوده، ولی باگسترش زندگی اجتماعی وتوسعه تمدن به تدریج ریسکهای مسئولیت آورنیز به مجموعه نگرانی ها افزوده شد.
3
2-معرفی ریسک های اشخاص
انسانها دربسیاری ازموارد،هنگام مواجهه باخطرات به شکل طبیعی یا حتی غیرارادی وناآگاهانه ازخودعکس العمل نشان می دهند.اما منظور ما در این بحث برخوردفعال،آگاهانه وبرنامه ریزی شده افرادباخطرها ونگرانی ها اساسی زندگی است.
بایک نگاه عمیق تر،میتوان دریافت ریشه همه نگرانی های انسانها مربوط به تامین نیازهایی است که خداوند درسرشت آنها بنا نهاده است.
نیازهادرحقیقت محرکها وانگیزه های اساسی حرکت وتلاش انسان اند که دراهداف زندگی فردی واجتماعی آنهاخلاصه می شوند.البته رسیدن به این اهداف همواره باریسک وعدم اطمینان همراه است،زیرا عوامل ناشناخته مختلفی برفرآیند دستیابی انسان به اهداف تاثیر می گذارد.
4
3-دیدگاههای مختلف درمورد ریسک های اشخاص
الف:ریسک های اشخاص ازدیدگاه فردی.
ب:ریسک های اشخاص ازدیدگاه اجتماعی(جامعه).
ج: ریسک های اشخاص ازدیدگاه سازمان.
5
4-ریسک های اشخاص ازدیدگاه فردی
ازدیدگاه فردی،خطرهای موردبحث اشخاص شامل همه نگرانی های اساسی فرددرمورد رویدادها وحوادث مختلف مربوط به خود،خانواده بلافصل وافراد تحت تکفل اودرطول دوره زندگی وپس ازآن است.مانند:تولدفرزندان،تهیه جهیزیه،ازدواج،کهولت وپیری،بیماری وحوداث شغلی…
ریسک های موضوع بحث اشخاص ازدیدگاه فردی:
الف:مرگ وزندگی.
ب:حوادث.
ج:بیماری ها. د-بازنشستگی
6
5-مرگ وزندگی:
مرگ وزندگی ازبزرگترین وشگفت انگیزترین پدیده های مربوط به انسان به عنوان شاهکارآفرینش واشرف مخلوقات است.امابا وجود این منزلت،هیچ کس ازسرنوشت آینده خود وزمان دقیق مرگ خویش آگاهی ندارد وبه همین دلیل زندگی فردهمواره با نوعی نگرانی وعدم اطمینان همراه است.
افراد متاثرازمرگ زودرس:
-افرادتنها.
-خانواده تنها.
-خانواده های دارای دونان آور.
-خانواده های سنتی.
-خانواده های دارای ازدواج مجدد.
-خانواده های گرفتار.
7
6-میزان تعیین مالی مورد نیازافراد
میزان پوشش موردنیازمعمولا تابعی است از:
تعداد افراد خانواده.
سطح درآمد.
دارایی های مالی(ثروت).
اهداف مالی.
شیوه های تخمین میزان پوشش مورد نیاز:
الف-شیوه ارزش مادی زندگی انسان.
ب-شیوه نیازها.
ج-شیوه نگهداری یاانباشت سرمایه.
8
الف-شیوه ارزش مادی زندگی انسان
سهم درآمدی که فرد نان آور خانه کسب می کرد،درصورت مرگ زودرس ازبین می رود.این فقدان درآمد را ارزش مادی زندگی انسان می نامند واین ارزش را میتوان به صورت ارزش فعلی سهم درآمدهای آتی فرد نان آورخانه محاسبه وتعریف کرد.
مراحل انجام شیوه ارزش مادی زندگی انسان
-تخمین درآمد متوسط سالانه فرد.
-محاسبه هزینه های مالیاتی،قانونی وعوارض وحق بیمه هافرد.
-محاسبه سالهای حال تا بازنشستگی فرد.
-محاسبه ارزش فعلی وجوه آتی(بااستفاده ازنرخ تنزیل).
9
ب-شیوه نیازها
دراین شیوه،نیازهای متعددی که بایستی درصورت مرگ نان آورخانواده تامین شوند،تجزیه وتحلیل می گردد ومیزان درآمدی که لازم است تا بتوان این نیازها رابرآورده نمود،تعیین می گردد.سپس مقدارکل دارایی های مالی ازمقدارکل درآمدموردنیاز کسرمی گردد،که میزان پوششی است که باید تامین شود.
مراحل انجام شیوه نیازها:
-وجه موردنیازجهت تسویه تعهدات دولتی.
-وجه موردنیازبرای پرداخت هزینه های دوره سازش.
-وجه مورد نیازبرای پرداخت هزینه های دوره تکفل.
-وجه موردنیازاداره زندگی بازماندگان متوفی.
-وجه موردنیازجهت تامین نیازهای خاص(تحصیل،فک رهن،…)
10
ج-شیوه نگهداری یا انباشت سرمایه
دراین شیوه به نگهداری سرمایه برای تولید درآمد مورد نیازاداره خانواده توجه دارد.یعنی دارایی هایی که می توانند درصورت فوت فرد سرپرست خانواده،ازطریق اجاره دادن،تولید درآمدکنند،موردنظرمی باشد.
مراحل شیوه نگهداری یا انباشت سرمایه
-تهیه ترازنامه اختصاصی برای شخص.
-تعیین سرمایه های مولد(درآمدزا).
-تعیین سرمایه های اضافی موردنیاز جهت ایجاددرآمددرآینده.
11
7-عوامل موثردراداره کردن ریسک ها
-مشخص کردن پوشش موردنیاز(میزان نیازمالی)باابزارهای موجود مناسب
-انتخاب روش مناسب برای اداره ریسک.
خطرفوت:
ازجمله ریسک های با تواترپایین ولی شدت بسیاربرای افراد می باشد،که میتوان ازطریق بیمه نمودن اداره شود.
نکته:
بیمه های عمر وپس اندازازطرح های ارائه شده توسط شرکتهای بیمه می باشد که افراد باتوجه به شرایط سنی وموقعیت مالی خود وهمچنین نحوه پرداخت حق بیمه ودریافت سرمایه بیمه پوشش موردنیازخودراانتخاب کرد.
12
انواع بیمه های عمر
الف-بیمه های عمربه شرط فوت(خطرفوت)
1-بیمه عمرزمانی.
2-بیمه عمرتمام خطر.
3-بیمه عمرمانده بدهکار.
ب-بیمه های عمربه شرط حیات
ج-بیمه های مختلط عمروپس انداز(آمیخته خطرفوت وبه شرط حیات)
1-بیمه های عمروپس اندازباحق انتخاب.
2-بیمه های عمروپس اندازبادوبرابرسرمایه.
3-بیمه های عمروپس اندازباحق بیمه تصاعدی.
13
8-عوامل تاثیرگذاردرشرایط زندگی افراد:
الف-تولد فرزندان.
داشتن سرمایه برای کسب وکار فرزندان پسر.
تهیه جهیزیه برای فرزندان دختر.
هزینه های تحصیل.
ب-انتخاب شغل وکسب وکار.
دوره برگشت سرمایه.
ارزش فعلی خالص.
نرخ بازده داخلی.
ج-بیکاری.
14
9-حوادث
باوجود مزایای فراوان پیشرفت صنایع وتوسعه اجتماعی،باگسترش جمعیت وافزایش نیازها متاسفانه آمار حوادث ناشی از کار درکارگاهها و موسسات صنعتی نیز افزایش یافته است.
حادثه:عبارت است ازیک اتفاق پیش بینی نشده وخارج از انتظارکه سبب صدمه و آسیب گردد.
عوامل کاهش دهنده حوادث:
الف-استانداردسازی.
ب-آموزش کار.
ج-افزایش بهداشت کار.
15
نتایج حوادث:
1-نقص عضو.
2-آسیب دیدگی.
3-جرح.
4-فوت.
5-ازکارافتادگی.
این حوادث عامل ایجاد کننده:
الف-ازبین رفتن درآمدفرد.
ب-هزینه های سرسام آورپزشکی وبیمارستانی.
ج-هزینه های سنگین نگهداری ومراقبت.
16
انواع حوادث:
1-شغلی.
2-غیرشغلی.
شرایطی که حوادث تحت پوشش بیمه قرارمی گیرد:
الف-فوت یانقص عضوویا ازکارافتادگی حتما باید ناشی ازجراحت بدنی باشد.
ب-جراحت بدنی حتماناشی ازحوادث مشمول بیمه نامه باشد.
17
مهم ترین ومعروف ترین بیمه نامه حوادث اشخاص:
1-بیمه های حوادث صرف.
2-بیمه های حوادث وامراض مشخص.
3-بیمه های حوادث وبیماری.
اساس محاسبه حق بیمه دربیمه نامه های حوادث:
الف-سن بیمه شده.
ب-شغل وحرفه.
ج-وضعیت جسمانی.
د-سوابق پزشکی.
ر-سوابق اخلاقی.
18
10- بیماری ها:
بدون شک وضعیت بهداشت وسلامت هرجامعه یکی ازشاخص های مهم توسعه ورفاه اجتماعی است.
بیماری' یا مرض:
به ناهنجاری در بدن یا روان می گویند که به علت ناراحتی، اختلال عملکرد یا تنش دربیمار یا سایر افراد مرتبط با او ایجاد می گردد.
انواع بیمه های درمان:
-بیمه اجباری(تامین اجتماعی وخدمات درمانی)
-بیمه اختیاری(افراد وموسسات غیردولتی)
19
موضوع بیمه های درمان
تامین هزینه های درمانی وبیمارستانی اعم ازدرمان سرپایی یابستری دربیمارستان ومعالجات موردنیازاست که به علت بروزبیماری یا حوادث برای افراد به وجود می آید.
طرح های مختلف بیمه های درمان
-طرح جامع تامین درمانی.
-طرح تامین هزینه های عمده درمانی.
-طرح بیمه درمانی مازاد تامین اجتماعی.
20
11- بازنشستگی
بانگاهی به آمارمرگ ومیروجمعیت کشورهای مختلف ملاحظه می شود که میان افزایش رفاه وتوسعه اقتصادی واجتماعی جوامع باامید به زندگی وافزایش سن جمعیت جهان ارتباط معنی داری وجود دارد.
بازنشستگی:
به معنی کناره گیری از ادامه شغل در اثر بالا بودن سن و گاه در پی بیماری و ازکارافتادگی است.
نکته:
افزایش تعداد پیران جامعه نشانگربهبود شرایط زندگی وبهداشت ورفاه است.
21
راههای مقابله باکاهش درآمددردوران بازنشستگی:
1-برنامه های تامینی دولت.
2-پس اندازهای شخصی وسرمایه گذاری های فردی.
3-بیمه بازنشستگی فردی.
22
تاریخچه بیمه های بازنشستگی
درکشورهای مختلف،قوانین حمایتی خاصی برای تامین نیازهای دوره های بازنشستگی وضع گردیده است.درهرکشوری،سازمان های تخصصی متعددی مسئول ارائه طرح ها ونظارت براجرای این گونه قوانین اند.
قدمت بیمه بازنشستگی به شکل امروزی به قرن 17 میلادی برمیگردد.
-سال 1660میلادی درلندن.
-سال1767میلادی درفرانسه.
-سال1883میلادی درآلمان.
-سال1930میلادی درفرانسه.
-سال1948میلادی درسازمان ملل متحد.
23
نکته:
دربیانیه سال1948حقوق بشر(سازمان ملل متحد)اعلام گردید:
تامین اجتماعی حق مشروع همه افراد جامعه است وهرفردی حق داشتن شغل وحرفه ای رادارد ودرزمان بیکاری باید تحت حمایت قرارگیرد.
اهداف این بیانیه:(برای افرادجامعه وبه خصوص قشرهای آسیب پذیروکم درآمد جامعه)
-حداقل رفاه.
-آسایش عمومی.
-امنیت اجتماعی.
24
12- بیمه تامین اجتماعی درایران
درایران باتصویب قانون استخدام کشوری درسال1301،نظام بازنشستگی درقانون پیش بینی وتدوین گردید،مطابق ماده43همین قانون ،کارکنان با داشتن 30سال سابقه خدمت و60سال سن می توانستندازمزایای بازنشستگی بهره مند شوند.
درآخرین تصمیم گیری،مبنای حقوق بازنشستگی متناسب با میزان تحصیلات وسنوات خدمت وحقوق 3سال آخراین مبنای تعیین گردید.
25
13- نکات اساسی درقوانین بازنشستگی:
1-استفاده ازمزایای قانونی بازنشستگی شامل مستمری وپاداش خدمت برای هرفردبازنشسته.
2-استفاده ازمزایای بازنشستگی ،برای هرفردشاغلی که به علت حوادث ناشی ازکاردچارازکارافتادگی گردد.
3-قواعد وضوابط حاکم بربازنشستگی ازلحاظ تعیین حق بیمه یا مستمری تابع قانون واجباردارد.
26
14- پس اندازهای شخصی وسرمایه گذاری
معمولا افراد مقداری ازدرآمدجاری خودرابرای تامین هزینه های جاری زندگی وموارد پیش بینی نشده کنارمی گذارند.
عوامل تاثیرگذاردراین نوع پس اندازها
1-وضعیت اقتصادی فرد.
2-شرایط جامعه.
3-میزان مصرف
4-سطح رفاه اقتصادی.
5-دیدگاه افراد نسبت به مدیریت اقتصادی خانواده.
27
15- بیمه بازنشستگی فردی
یکی دیگرازراههای اداره ریسک بازنشستگی،استفاده ازطرح بیمه بازنشستگی انفرادی است که توسط شرکتهای بیمه ارائه می گردد.
بدین وسیله فرد به طوراختیاری می تواند باتوجه به شرایط ونیازخود طرح مناسب را انتخاب کندوباپرداخت حق بیمه دوران کارواشتغال درهنگام بازنشستگی ازمستمری تعیین شده بهره مند گردد.
انواع مستمری (باتوجه به نحوه پرداخت حق بیمه):
1-بیمه مستمری باحق بیمه یک جا.
2-بیمه مستمری باحق بیمه اقساطی.
3-بیمه مستمری بازماندگان.
28
16-ریسک های اشخاص ازدیدگاه اجتماعی(جامعه)
انسان موجودی اجتماعی است که بخش عمده ای ازنیازهایش درجامعه برآورده می شودودرتعامل بادیگران رشد وتکامل می یابد وباعضویت درگروهها و نهادهای اجتماعی به بسیاری ازاهدافی که به تنهایی دست نیافتنی هستند نائل می گردد.
عوامل موثردرریسک های اشخاص ازدیدگاه اجتماعی(جامعه)
الف-تغییرات کمی جمعیت.
ب- تغییرات کیفی جمعیت.
1-پیرشدن جمعیت.
2-مهاجرت وبیکاری.
29
الف-تغییرات کمی جمعیت:
بدون شک،تغییررشدجمعیت ونوسان درتعداد وترکیب افراد جامعه یکی ازاساسی ترین چالش های پیش روی جوامع است.
دلایل اساسی افزایش جمعیت:
استقلال بسیاری ازکشورها.
گسترش وبهبود وضعیت بهداشت.
بهبودوگسترش وضعیت رفاهی جوامع.
پیشرفت تکنولوژی.
30
نتایج حاصل ازافزایش جمعیت
1-کاهش درآمدسرانه.
2-پایین آمدن کیفیت زندگی ورفاه.
3-رواج فقرومشکلات معیشتی.
نکته:ریسک های اشخاص ازدید جوامع ودولتها دردو بعد،تعدادوترکیب جمعیت مطرح بوده وبه همین دلیل دولتها دراین امردخالت کرده وبرای اداره آنها سیاستهای تشویقی یاکنترلی خاصی رابکارگرفته اند.
31
تغییرات کیفی جمعیت
تغییرات دروضعیت جمعیت جوامع نه تنها ازجنبه تعداد بلکه ازجهت ترکیب وبه عبارت بهترکیفیت نیزمی تواند حایزاهمیت باشدودرصورت عدم توجه ومدیریت مناسب ممکن است جامعه رابا نوسانات ومشکلات زیادی روبه رونماید.
ازاین رو،این ریسک نیزبایستی ازدید جامعه شناختی وبابرنامه ریزی اجتماعی وجمعیتی مناسب توسط دولتها شناسائی،ارزیابی ومدیریت گردد.
32
پیرشدن جمعیت
باتوجه به عوامل مختلف مانند:افزایش سطح رفاه جوامع،افزایش سطح بهداشت وسلامت،افزایش سطح درآمد،…پیرشدن جمعیت دربرخی کشورها جهان قابل مشاهده میباشد.
بررسی افرادپیر(کهنسال)
1-دیدگاه اقتصادی.
2-دیدگاه اجتماعی.
33
بررسی افراد کهنسال ازنظراقتصادی
الف-ایجاد بارهزینه سنگین حقوق بازنشستگی ومستمری بردوش دولت.
ب-هزینه بروزمان گیربودن مراحل جذب واستخدام افراد جدید.
ج-ایجاد هزینه وبودجه جهت مراقبت ازاین افراد.
د-افزایش هزینه های بهداشتی وبیمارستانی برای این گونه افراد.
بررسی افراد کهنسال ازنظراجتماعی
مشکلات ایجاد شده دراثربروز بیماری دراین افراد:
1-کاهش تعاملات اجتماعی.
2-افزایش فشارهای عصبی وروانی.
3-کاهش انگیزه فعالیت وزندگی.
34
راهکارهای کنترل ریسکهای اجتماعی افراد کهنسال
1-بازنگری درطرح های رفاه اجتماعی وبیمه های عمر.
2-تدوین وگسترش قانونی شوراها.
3-تدوین وتوسعه طرح های آموزش وتحقیقات.
نتایج حاصل ازانجام موارد فوق:
الف-باعث انتقال تجارب.
ب-باعث پیوندنسل های اجتماعی.
ج-باعث تحکیم پیوندهای اجتماعی.
د-ایجاد انگیزه وافزایش بهره وری.
35
17- مهاجرت وبیکاری
الف)مهاجرت:
مهاجرت:به معنی ازجایی به جای دیگررفتن ودرآنجا منزل کردن.
ویا((دوری کردن ازشهرودیارخود.))
انواع مهاجرت:
1-اختیاری.
2-اجباری.
روشهای مهاجرت:
الف-داخلی.
ب-خارجی.
36
دلایل مهاجرت:
1-درگذشته(دراثروجودعوامل طبیعی،جنگ طلبی،لشکرکشی،…).
2-امروزه(دلایل اقتصادی یا سیاسی)
علل بروزمهاجرت درشرایط امروزه:
الف-دافعه وویژگیهای نامطلوب کشورمبدا.
ب-جاذبه های کشورهای مهاجرپذیر.
ج-قابلیت وتوانایی های افراد مهاجر.
37
ب)بیکاری:
بیکار در اقتصاد به فردی گفته می شود که در سن کار (۱۵ تا ۶۵ سال) و جویای کار باشد اما شغل یا منبع درآمدی پیدا نکند.
دلایل بیکاری
1-افزایش جمعیت.
2-کاهش تقاضا برای نیروی کار.
3-افزایش رقابت بین المللی درصنایع.
4-عدم برنامه ریزی درست وصحیح دولت وخانواده.
38
18- ریسک های اشخاص ازدیدگاه سازمانی
باتوجه به نقش بااهمیتی که به عهده نیروی انسانی میباشد،ممکن است حوادث ورویدادهای مهمی که درزندگی شغلی یاخصوصی افراد سازمان روی می دهد،برچگونگی عملکرد،کارایی واثربخشی سازمان تاثیربگذارد.ازاین جهت،مسئولان سازمان ها بایستی این ریسکها را شناسایی وبه نحومطلوب مدیریت کنند.
موفقیت وزوال سازمانها درگرو نقش،ترکیب وکیفیت نیروی انسانی است.
39
19- انواع ریسک های اشخاص درسازمان
1-خطرازدست دادن افراد کلیدی ومتخصص.
2-خطرازدست دادن اعتبار.
3-خطرتوقف یا اختلال درروند عملیات شرکت.
4-خطرایجاد هزینه هاومسئولیت های قانونی وادعاهای اشخاص علیه شرکت.
راهکارهای کنترل ریسک های فوق:
الف-استفاده ازبیمه های مسئولیت مدنی.
ب-استفاده ازمشاوران متخصص وآگاه.
ج-آموزش های کاری یاایمنی لازم به کارکنان.
د-اعمال کنترلهای اداری(تنبیه،تشویق وپاداش)
40
20-نتیجه گیری
باتوجه به اینکه عمده ترین نگرانی نوع بشرمربوط به امنیت جانی است،بایدبا ابداع وکاربرد ابزارهاوروش های مختلف براین نوع نگرانی فائق آمدواین حالت بجزروش علمی مدیریت ریسک اشخاص در بحث فردی،اجتماعی وسازمانی امکان پذیرنخواهد بود.
41
21-پیشنهاد
دراین مرحله پیشنهاد میشود مطابق روش علمی مدیریت ریسک اشخاص،ریسکها شناسایی گرددوجنبه های پنهان فعالیت ها وخطرات عمده وحیاتی باروشهاوابزارها ارزیابی وبابرخورد فعال،آگاهانه وبرنامه ریزی شده مدیریت شود.
42
43
با سپاس از توجه شما