بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع :
روشنایی در محیط کار
فهرست مطالب
تعریف نور و روشنایی
منابع روشنایی
انواع سیستم های روشنایی
روش های توزیع روشنایی
روش ها و وسایل اندازه گیری روشنایی
اندازه گیری و ارزیابی روشنایی در یک شرکت مورد نظر
تعریف نور و روشنایی :
نور: نور از نقطه نظر فیزیکی به عنوان قسمتی از یک طیف الکترومغنا طیسی تلقی می شود که بین طول موج های 380 تا 780 نانومتر قرار دارد .
روشنایی : انجمن مهندسان روشنایی واژه روشنایی را به عنوان انرژی تشعشعی ارزیابی شده بوسیله چشم تعریف کرده اند.
ویژگی های روشنایی رضایت بخش:
نور کافی باشد
نور از نظر توزیع فرکانس مطلوب باشد
درخشندگی سطوح سبب خیرگی نشود
سایه های مزاحم موجود نباشد
مزایای روشنایی صنعتی مناسب
روشنایی صنعتی خوب
افزایش دقت بینایی
ایجاد دید آسانتر
روشنایی محیط
افزایش سرعت بینایی
کاهش حوادث
ایجاد نظم و پاکیزگی
کمتر شدن خستگی چشم
جلوگیری از فشار چشم
بهبود روحیه و ایجاد سهولت در بینایی خوب
افزایش تولیدات
ایجاد بهره برداری بیشتر و هزینه کمتر
کاهش اشتباهات
بهبود کیفیت تولید
منابع روشنایی :
1- لامپ های ملتهب
2- لامپ های تخلیه در گاز
3- لامپ های فلورسنت
فاکتورهای موثر در انتخاب منابع نورانی :
شار نوری لامپ
بهره نوری منبع
عمر لامپ
درخشندگی لامپ
رنگ نور
درجه حفاظت لامپ
هزینه و …
انواع سیستم های روشنایی :
1- روشنایی طبیعی
2- روشنایی مصنوعی
در حالت کلی به دلایل زیر استفاده از روشنایی مصنوعی بر طبیعی برتری دارد :
میزان نور طبیعی دایم در حال تغییر است
استفاده درست از نور طبیعی بستگی به طرز و محل نصب پنجره دارد
شدت و ضعف نور طبیعی قابل کنترل نیست
انواع سیستم های روشنایی مصنوعی
غیر مستقیم مستقیم
نیمه مستقیم مختلط
میز کار
میز کار
میز کار
میز کار
روشنایی طبیعی :
استفاده صحیح از روشنایی طبیعی به چگونگی نصب پنجره بستگی دارد .
شرایط نصب پنجره :
در سطوح مساوی ، پنجره های بلند از پنجره های عریض بهتر است .
فاصله بین میز کار و پنجره نباید از فاصله دو برابر ارتفاع پنجره ها تجاوز کند.
پنجره ها باید به نحوی نصب گردند که شیشه ها از ایجاد خیرگی و تابش نور مستقیم به چشم ها جلوگیری کند.
موثرترین مساحت سطح شیشه نسبت به کف گارگاه شامل :
نوع کار مساحت
کارهای ظریف 3/1 تا 5/1
کارهای معمولی 5/1 تا 7/1
انبار ها و راهروها 10/1
روش های توزیع روشنایی :
1- روشنایی عمومی
2- روشنایی موضعی
3- روشنایی تکمیلی و حفاظتی
– روشنایی عمومی : هدف روشنایی عمومی توزیع مطلوب روشنایی در تمام قسمت های داخلی محیط کار است . این روش دارای 2 امتیاز ویژه است :
1- کارگر می تواند جای خود را در جهات مختلف ماشین بدون ترس از ایجاد سایه انتخاب کند.
2- امکان ایجاد تغییرات مورد نظر را در طرح فراهم می کند.
در روشنایی عمومی بعد از تخمین تعداد منابع مورد نیاز جهت تامین مقدار روشنایی مناسب ، فاصله دقیق بین لامپ ها و همچنین فاصله بین ردیف های منابع نوری از فرمول زیر محاسبه می شود : طول کارگاه
= فاصله بین منابع
تعداد منابع موجود در یک ردیف
عرض کارگاه
= فاصله بین ردیف ها
تعداد ردیف ها
وسایل اندازه گیری روشنایی :
اندازه گیری شدت روشنایی با دستگاهی به نام نور سنج یا لوکس متر انجام میشود. هر نورسنج از سه جزء اساسی تشکیل شده است که عبارتست از دریافت کننده ، پردازشگر و نمایشگر
روش های اندازه گیری روشنایی :
1- ایستگاه بندی محیط کار
2- با استفاده از نوع چیدمان لامپ
ایستگاه بندی کارگاه :ابتدا محل های اندازه گیری از طریق تقسیم سطح کارگاه به مربع های 90 سانتی متر مشخص شده و مقدار روشنایی در وسط هر مربع بوسیله فتومتر مشخص می شود . وسایل اندازه گیری باید در ارتفاع 75 سانتی متری از کف قرار گیرد.
انواع چیدمان لامپ لامپ های متصل و ممتد لامپ های فضایی قرینه در دو یا چند ردیف
لامپ منفرد لامپ های جدا از هم در یک ردیف
اندازه گیری شدت روشنایی در شرکت مورد نظر
اندازه گیری میانگین شدت روشنایی در یک سالن و با استفاده از روش چیدمان لامپ صورت گرفت .
نوع چیدمان لامپ ها در این سالن:
لامپ های فضایی قرینه درسه ردیف
ویژگی لامپهای موجود در این سالن
نوع لامپ :جیوه ای پر فشار 400 وات شیشه ای
عمر لامپ :2400 ساعت
بهره نوری لامپ :49 لومن بر وات
رنگ نور تولیدی : سفید مایل به آبی روشن
درجه حفاظت ((IP : 44
درخشندگی : 460 استیلب
N-1) (M-1)) Q(N-1) + T(m – 1) + P +
=A.I
N.M
Q میانگین روشنایی در نیمه های انتهایی کارگاه 375/181
T میانگین روشنایی در نیمه های کناری گارگاه 25/149
P میانگین روشنایی در دو گوشه انتهایی 25/185
R میانگین روشنایی در وسط 268
556/223 A.I =
استاندارد شدت روشنایی بر اساس قطعه کار
ارزیابی شدت روشنایی در این شرکت
با توجه به مقدار بدست آمده ازمحاسبات (556/223) و مقایسه با میزان حداقل روشنایی لازم (150-200) نتیجه گیری می شود روشنایی در حد مطلوب است .
با تشکر از خانم نورپور منتظر مطالب ارسالی همه شما عزیزان هستیم.
www.jalali-hse.blogfa.com
بزرگترین سایت بهداشت حرفه ای در آینده ای نزدیک