1
MITRA MORADINIA MD
رسیدن به سن تکلیف و وظایف کلی خاص دوران بلوغ مقدمه:
بخش عظیمی از جمعیت جهان را نوجوانان تشکیل می دهند. 80%نوجوانان در کشورهای درحال توسعه زندگی می کنند.
در طول زندگی یک فرد چند واقعه حائز اهمیت زیاد وجود داردکه می تواند به عنوان نقاط عطف تلقی شود که بلوغ یکی از آنهاست. بسیاری از مشکلات جسمی و روحی که در دوران بزرگسالی ایجاد می شود،برخاسته از کمبودهای دوران نوجوانی است.
نوجوانی
پل میان کودکی (وابستگی تام ) و یک زندگی اجتماعی مستقل
طیف سنی نوجوانی:
early
Middle
Late
مفهوم بلوغ
از نظر لغوی بلوغ در فرهنگ فارسی به معنی رسیدن ،رسیدن به سن رشد ،مرد شدن ،زن شدن،رسیدگی وپختگی وبه حد کمال رسیدن آمده است.سازمان جهانی بهداشت سن نوجوانی را به سنین 19-10 اطلاق میکند.
بلوغ دوره بحرانی انتقال از مرحله کودکی به بزرگسالی وزمان کسب قدرت باروری است.دوره ای است که تغییرات تکاملی در مغز وغدد بدن باعث تغییرات جسمانی ،روانی،روحی و رفتاری می شود.
تغییرات جسمی بلوغ در دختران
سن بروز تغییرات بدنی در دوره بلوغ بسیار متغیر است اکثر دختران در سنین 13-9 سال نخستین تحولات دوره بلوغ را از خود نشان می دهند.
1تا 2 درصد جمعیت شروع تغییرات بلوغ را در خارج از این محدوده سنی تجربه می کنند.این افراد را می بایست از نظر بلوغ زودرس و یا دیررس بررسی کرد.
یک تصور غلط این است که بیشتر مردم فکر می کنند قاعدگی آغاز بلوغ است در حالیکه آخرین مرحله آن قاعدگی است که در سنین 16-9 سالگی و بطور متوسط در 13 سالگی اتفاق می افتد.
قاعدگی معمولا 2 سال بعد از رشد پستانها شروع می شود.(بعد از نقطه اوج رشد قدی اتفاق می افتد)
اولین دوره های قاعدگی ممکن است نامرتب تر از از دوره های بعدی باشد خذف یک ماه یا قاعدگی نزدیک به هم وبا فاصله کمتر از یک ماه ناشایع نیست.
طول هر دوره قاعدگی بین10-3 روز متغیر است.
احکام دوران بلوغ
بنابه نظر مراجع دینى , دختر بعد از تمام شدن نه سال قمرى و پسر پس از اتمام پانزده سال قمرى بـالغ مى شود
یکی از علامتهای دوران بلوغ در دختران پدیده قاعدگی است که با خونریزی شروع و بین 7تا 10 روز پایان می یابد پس از قطع خونریزی دختران باید غسل کنند
انجام غسل بااحکامى که وارد شده , موجب پاکى جسم و صفاى روح نوجوان مى شود. مـستحب است در هنگام غسل ,بگوید: اللهم طهرنى و طهر قلبى که این جمله به او آرامش خاصى مى بخشد.
احکام دوران بلوغ
خونریزی قاعدگی=حیض
شرایط حائض
سن کمتر از 9سال و بیش از 50 سال نباشد.
طول مدت خونریزی کمتراز 3 روز نباشد.
خونریزی در 3 روز اول استمرار داشته باشد.
فاصله بین 2 حیض حداقل 10 روز باشد.
بلوغ در پسران چگونه اتفاق می افتد؟
تغییرات بلوغ در پسران بین سال های 10 و 16 سالگی زندگی رخ می دهد. معمولا دو سال دیرتر از دختران شروع می شود. طول مدت تحولات در پسران طولانی تر است و منجر به قد بلندتر پسران در مقایسه با دختران می شود.
1-روییدن موهای خشن بالای عورت
2-خروج منی در پسران و شروع عادت ماهانه در دختران
3-رسیدن 15سال کامل برای پسر و9سال کامل برای دختر
سه نشانه بلوغ
احکام دوران بلوغ
بنابه نظر مراجع دینى , دختر بعد از تمام شدن نه سال قمرى و پسر پس از اتمام پانزده سال قمرى بـالغ مى شود, چنانچه پسر قبل از رسیدن به پانزده سالگى محتلم شود یا این که موى زبر در محل مخصوص پیدا شود, مکلف است .باید بلافاصله غسل نماید
تکلیف در اصطلاح لغوی از ریشه کلفت به معنای سختی و دشواری می آید.
طبیعت انسان آمیخته با نوعی تساهل و تسامح است به گونه ای که عنصر راحت طلب و آسان گرایی در وجود او از چیرگی و قدرت خاص برخوردار است .
در حالی که عبادات و فرایض با نوعی زحمت و در مواردی با سختی و مشقت همراه است و انجام آنها مستلزم غلبه بر طبع آسان گرایی انسان می باشد.
مفهوم تکلیف
راه حل اول:
15سال قمری از 15سال شمسی ،163روز و 6ساعت کمتر است و 9سال قمری از 9سال شمسی ،97روز و 2ساعت و48دقیقه کمتر است.
راه حل دوم:
چون پسران در پایان 15سال قمری به تکلیف می رسندو باتوجه به تفاوت 11روز سال قمری و شمسی این 15سال قمری برابراست با14سال و6ماه و20روز از سال شمسی وباتوجه به موجود بودن 4روز دیگر در سالهای کبیسه در این 15سال پس تاریخ به تکلیف رسیدن پسران می شود 14سال و 6ماه 24روزاز سال شمسی عدد زیر را به تاریخ تولد مندرج در شناسنامه بیافزایید .
در دختران 8سال و 8ماه و 28روزاز سال شمسی و با توجه به موجود بودن 2روز دیگر در سالهای کبیسه در این 9سال ،پس تاریخ به تکلیف رسیدن دختران می شود:8سال و 9ماه تمام از سال شمسی .
نحوه محاسبه سن تکلیف دختران و پسران از تاریخ تولد شمسی
راه حل سوم:
اختلاف سال شمسی و قمری بر حسب روز =روزهای تفاوت سال شمسی و قمری *سال قمری بلوغ یعنی :99=11*9
برای اطمینان بیشتر با محاسبه ی سال کبیسه =5روز
در نتیجه:
روز ماه شمسی روز سال کبیسه روزa سال شمسی
16و8و8 =104-9=(5+99)-9
سن تکلیف دختران بر اساس تقویم شمسی
1-احکام مربوط به عادت ماهیانه و اقسام غسلهای مربوط به آن
2-ذکر پاره ای از علتهای تشریع بعضی از احکام که در آیات و روایات شریفه آمده است
3- مسایل مربوط به پوشش زنان
4-مطالب مربوط به حیوانات حرام گوشت و حلال گوشت
تمامی مسائلی که در مقطع ابتدایی برای دختران ذکر گردید،در مقطع راهنمایی به صورت گسترده تر بیان
می شود.
مرحله دوم مقطع راهنمایی مخصوص دختران
1-درجشن تکلیف بهتر است روح سادگی و اسلامی حفظ شود
2-لباس سفید و تمیز برای چنین روزی برای دختران تاثیر بسیار خوبی خواهد داشت
3- هدیه دادن به نوجوان
4-تهیه و تدارک مجموعه ای از وسایل رشد معنوی(مانند سجاده،جانماز ،عطرو….)
5-برگزاری جشن بصورت جمعی در مدرسه
6-حضور فردی آگاه و واجد شرایط به عنوان سخنران
7-تزئین محل جشن
8-هدیه به دانش آموزان بی بضاعت
9-توضیح مراحل مختلف زندگی
10-تعظیم شعایر و تعمیق ارزشهای اسلامی
11-بهتر است جشن در جوار مرقد مطهر یکی از بزرگان از قبیل حرم امام رضا و….برگزار شود.
12-تنظیم دعوتنامه و جزوات مختصر در زمینه جشن تکلیف جهت والدین
نکات ضروری مربوط به جشن تکلیف (عبادت)
تکالیف خاص پسران
مقطع راهنمایی
1-تقلید و احکام آن
2- مسائل مربوط به ولایت و ولایت فقیه
3-مسائل مربوط به احکام نگاه کردن به محارم
4-خلاصه ای از مطالب حیوانات حلال گوشت و حرام گوشت
تمامی مسائلی که در مقطع ابتدایی برای پسران ذکر گردید،در مقطع را هنمایی به صورت گسترده تر بیان می شود.
تمامی احکامی که در دوره ابتدایی و راهنمایی طرح شده است ، در این دوره به صورت گسترده تر طرح می شودبه علاوه مسایل مربوط به مباحث زیر نیز مطرح می شود :
1-معاملات و اقسام آن از نظر حرمت و اباحه
2-مسایل مربوط به ازدواج جهت پذیرش مسئولیت خانوادگی
3-ذکر اصطلاحات رساله جهت سهولت در فهم احکام (مثل واجب ،حرام ،مستحب و..)
4-مسائل مربوط به جهاد ودفاع
5-احکام عاریه
6-عهد و نذر وقسم
7-بیمه
8-نماز جمعه
9-احکام ضمان
10-دیات
11-استفاده ازعطریات وادکلن واحکام ان
مقطع دبیرستان ،مخصوص پسران
12- صله رحم وفتواهای جدید امام
13- ذکرمسایل مربوط به کوتاه کردن محا سن
14-ذکر مسایل سیگار کشیدن و اعتیاد
15-آداب و خواص نماز جماعت
16-رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی
17-اشاره به بعضی گناهان کبیره
18-نحوه برخورد با اقلیتهای مذهبی
24
موفق باشید