بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع :
دوره پیش دبستانی
تقدیم به :
به کودکان امروز
که بزرگان آینده اند
به بازی کنندگان امروز
که مدیران وسیاستگذاران فرداهستند
و
به مربیان و والدین
که به هستی کودکان معنی
می بخشند
وسرنوشت آنان را رقم
می زنند.
هدفهای رفتاری
تعریف آموزش و پرورش دوره پیش دبستانی
تشکیلات دوره پیش دبستانی
تاریخچه ظهور و تکوین دوره پیش دبستانی
ویژگیهای کودکان دوره پیش دبستانی
اهداف آموزش و پرورش دوره پیش دبستانی
اصول آموزش و پرورش دوره پیش دبستانی
ویژگیهای مربیان دوره پیش دبستانی
تعریف دوره پیش دبستانی
دوره پیش دبستانی دوره ای است که به تناسب امکانات و مقتضیات هر کشور، کودکان سه تا شش ساله در آن پرورش می یابند.
دوره پیش دبستانی، دوره جدا شدن تدریجی از محیط خانه و آماده شدن برای انس گرفتن با کودکان دیگر و آشنایی با کار در مدرسه است.
اهمیت دوره پیش دبستانی
برخی از کارشناسان تعلیم و تربیت تاکید دارند که آموزشهای قبل از دبستان کودکان را برای ورود به دبستان آماده می کند و در توسعه خزانه لغوی و ایجاد مفاهیم اساسی و قدرت بیان کودکان بسیار موثر است.
مطالعات روانشناسی کودک نیز مبین این امر است که سالهای بین سه تا شش سالگی مرحله شکل گیری شخصیت، تربیت حواس و تربیت تخیل است.
شش سال اولیه زندگی کودک، سال هایی حساس هستند زیرا میزان رشد در این سالها نسبت به مراحل دیگر رشد، سرعت بسیار بیشتری دارد.
در شهرها و روستاهای ایران به دلایل ذیل گسترش این دوره ضرورت دارد :
در منابع اسلامی به تربیت کودکان اهمیت داده شده است و علما بر آن تاکید کرده اند.
روانشناسان کودک و علمای تعلیم و تربیت بر ضرورت توجه به رشد شخصیت کودکان در دوره خردسالی تاکید کرده اند.
وجود داده های پژوهشی دال بر اهمیت این دوره در جهان و ایران و تاثیر آن در دوره دبستان است.
اجرای مفاد قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و قوانین آموزش و پرورش و مقرراتی که در آنها به صورت مستقیم وغیر مستقیم به این امر اشاره شده است.
نیاز خانواده های کم درآمد و بیسواد یا کم سواد به استفاده از یک محیط سالم تربیتی برای فرزندان خود.
کاهش مشکلات کودکانی که دارای گویش محلی هستند.
تشخیص کودکان استثنایی و کمک به آنان برای حضور در کلاسهای خاص.
وجود افت تحصیلی در دوره دبستان بویژه در سال اول ابتدایی.
وجود تعداد زیاد کودکان پنجساله.
تشکیلات اداری آموزش پیش دبستانی و ابتدایی در سال 1377
تاریخچه ظهور و تکوین دوره پیش دبستانی
روسو، بیشترین اهمیت را برای فعالیت جسمی تندرستی قائل بود واعتقاد داشت که آموزش و پرورش کودک باید کمتر گفتاری و بیشتر حسی و تجربی باشد.
فروبل مربی آلمانی، را پایه گذار کودکستان می دانند.
از سال 1298 در تهران و در بعضی از شهرهای ایران کودکستان هایی دایر بوده است. در سال 1303 مرحوم باغچه بان در تبریز کودکستان "باغچه اطفال" و در سال 1307 در شیراز کودکستان دیگری دایر کرد.
آیین نامه کودکستانها در سال 1312 به تصویب شورایعالی معارف رسید و سنین کودکان این دوره چهار تا هفت سال اعلام شد.
ویژگی کودکان دوره پیش دبستانی
ویژگیهای شناختی – عاطفی:
پر جنب و جوش و فعال
کنجکاو و جستجوگر
ویژگیهای بدنی:
هماهنگیهای چشم و دست بتدریج
استخوانها نرم و انعطاف پذیر
اهداف آموزش و پرورش دوره پیش دبستانی
پرورش قابلیت های جسمانی و ذهنی، هماهنگ سازی و رشد مهارت های حرکتی کودکان.
کمک به رشد عاطفی کودکان، افزایش حس اعتماد به نفس، درک شرایط محیطی و تقویت درک زیبایی ها.
فراهم ساختن زمینه علاقه و احساس شادی از مشارکت در فعالیت های گروهی و تقویت حس مسئولیت پذیری آنان.
تقویت علاقه به ارزش های دینی، اخلاقی و هویت ملی.
ایجاد رفتارهای مطلوب فردی و اجتماعی در کودکان متناسب با سن آنان.
پرورش روحیه و رفتار عاطفی .
اصول آموزش و پرورش دوره پیش دبستانی
رعایت تفاوت های فردی و توجه به شرایط فرهنگی و بومی کودکان
توجه به ویژگی های مراحل رشد و پرورش حواس گوناگون کودکان
اولویت دادن به بازی و فعالیت های نشاط آور و پرهیز از روش های آموزش انتزاعی و حافظه مدار
هماهنگی و همسویی با اهداف دوره ابتدایی
پرورش قوه ابتکار، تخیل و خلاقیت کودکان
تحریک حس کنجکاوی
سلامت تن و بهداشت روانی
دوره پیش دبستانی در نظام آموزش و پرورش کشور به صورت های زیر تشکیل می شود:
دولتی با مشارکت مردم
غیردولتی براساس قوانین مربوط
دوره پیش دبستانی توسط اشخاص حقوقی وحقیقی با اخذ مجوز از وزارت آموزش و پرورش تشکیل می شود. تاسیس این گونه مراکز قبل از کسب مجوز از وزارت آموزش وپرورش ممنوع می باشد.
تعیین صلاحیت های نیروی انسانی و استانداردهای فضا، تجهیزات و مواد آموزشی دوره پیش دبستانی و نظارت بر حسن اجرای فعالیت های آموزشی و پرورشی این دوره به عهده ی وزارت آموزش و پرورش می باشد.
وزارت آموزش و پرورش وظیفه ی مدیریت تامین نیروی انسانی مورد نیاز دوره پیش دبستانی را بااستفاده از ظرفیت های مراکز آموزشی بخش های دولتی و غیردولتی برعهده دارد.
ویژگی مدیر دوره پیش دبستانی
داشتن آگاهیهای لازم در زمینه ی شناخت کودکان
داشتن اعتماد به نفس، قدرت بیان و تکلّم شیوا و صحیح
توانایی برقراری ارتباط خوب و صحیح با کودکان، والدین و کارکنان
توانایی سازماندهی _ تصمیم گیری و برنامه ریزی در چارچوب سازمان مراکز پیش دبستانی
نداشتن نقص عضو بارز یا هر گونه نقصی که مانع از انجام وظایف شود.
وظایف مدیر دوره پیش دبستانی
برنامه ریزی و نظارت بر حسن اجرای قوانین، آئین نامه ها، دستورالعمل ها و بخشنامه های ارسالی .
برنامه ریزی و نظارت بر حسن انجام وظایف هر یک از کارکنان و هدایت فعالیتهای آنان .
ایجاد زمینه مناسب جهت رشد و توسعه مهارتهای حرفه ای کارکنان و افزایش انگیزه آنها در استفاده از تجارب و یافته های علمی .
برنامه ریزی جهت تامین تجهیزات و وسایل آموزشی مورد نیاز و نظارت بر حسن استفاده از آنها .
زمینه سازی به منظور اجرای برنامه ها و خدمات مشاوره و راهنمایی به کارکنان، والدین و کودکان .
نظارت بر وضعیت بهداشت فردی نوآموزان و محیط آموزشگاه .
تهیه برنامه غذایی (در صورت ارائه سرویس تغذیه) با توجه به نیازهای کودکان با استفاده از مشاور تغذیه و نظارت بر وضع تغذیه آنان .
اتخاذ تدابیر لازم و اقدام سریع در انجام کمکهای اولیه در مواقع بروز حادثه برای کودکان .
هم اندیشی با مدیران سایر مراکز مشابه به منظور تبادل اطلاعات و تجربیات.
ایجاد ارتباط اجرایی با ادارات آموزش و پرورش مناطق و شرکت در جلسات مربوطه.
ثبت درآمدها و هزینه ها در دفاتر قانونی و به روز نگه داشتن گزارش مالی و نگهداری کلیه اسناد مالی، اداری و آموزشی مرکز.
برنامه ریزی اجرای جشن پایان سال تحصیلی و اعطای لوح یادبود به کلیه نو آموزان شرکت کننده در دوره .
ویژگی مربیان دوره پیش دبستانی
چونکه با کودک سرو کارت فتاد پس زبان کودکی باید گشاد
از ویژگیهای مربیان:
باید از بهترین و زبده ترین معلمان علاقه مند باشند.
روحیه ای شاد، پر تحمل و صبور داشته باشند.
دوره خاص مربیگری را گذرانده و حتی الامکان از بین بانوان انتخاب گردند.
به دانش افزایی و دستیابی به اطلاعات جدید مربوط به آموزش و پرورش پیش دبستانی علاقه مند باشند .
با رویکردها، اهداف، محتوا و روشهای آموزش در دوره پخش دبستانی آشنا باشد.
برخورداری از توانایی لازم دربرنامه ریزی و هدایت جریان یاددهی _ یادگیری
عدم نقص عضو بارز یا هرگونه نقصی که مانع از انجام وظایف شود.
امین و رازدار بوده و به اصول اخلاقی پایبند باشد.
وظایف مربیان دوره پیش دبستانی
توجه و کمک به توسعه تفکر خلاق و رشد توانایی ها و مهارتهای ذهنی، عاطفی، اجتماعی و جسمانی کودکان .
طرح ریزی و اجرای برنامه های پرورشی و آموزشی مناسب و انعطاف پذیر در چهارچوب اهداف و سرفصل های برنامه های پیش بینی شده .
زمینه سازی ایجاد ارتباط مناسب با اولیاء کودکان و اهتمام در جلب مشارکت آنها در تهیه و اجرای برنامه های پرورشی و آموزشی .
فضاسازی مناسب محیط آموزشی با توجه به اهداف و پیش بینی و تهیه وسایل و امکانات مورد نیاز اجرای فعالیتهای یاددهی _ یادگیری با مساعدت مدیریت .
سنجش میزان رشد و پیشرفت مهارتهای ذهنی، اجتماعی، جسمانی و عاطفی کودکان با بکارگیری ابزارهای مناسب (چک لیست، ثبت مشاهدات رفتار و …) تهیه و تنظیم پرونده های آموزشی کودکان و ارائه گزارش)
طرح مسایل و مشکلات آموزشی و رفتاری کودکان با والدین و مدیریت و کوشش در جهت رفع آن .
بررسی وضع کلاس و وسایل و تجهیزات آن از لحاظ ایمنی، بهداشتی و ارائه گزارش نواقص موجود به مدیریت .
نظارت و کنترل وضع بهداشت فردی کودکان و محیط و جدا کردن کودک بیمار از سایر کودکان .
اهتمام در حفظ و نگهداری وسایل و لوازم کلاس .
اجرای صحیح برنامه تغذیه کودکان .
رعایت بهداشت فردی و تلاش در حفظ آراستگی ظاهر و پوشیدن لباس های روشن و شاد .
منابع
صافی ، احمد . آموزش و پرورش ابتدایی راهنمایی تحصیلی و متوسطه . تهران : انتشارات سمت ، 1379 .
صافی ، احمد . سازمان و قوانین آموزش و پرورش ایران . تهران : انتشارات سمت ، 1388 .
گلقندشتی ، وجیهه . آموزش و پرورش پیش از دبستان . تهران : 1384 .
مفیدی ، فرخنده . آموزش و پرورش پیش از دبستان.تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی ، 1380.
http://www.sce.ir/index.php-2010/12/06-20:26. (سایت شورای عالی آموزش و پرورش)
http://www.pshrz.ir/hadaf.php -2010/12/06-20:45 .
(سایت سازمان آموزش و پرورش استان هرمزگان ـ فعالیت های پیش دبستانی )
با تشکر از حسن توجه شما