علوم پایه هشتم
صفحه 102
کاربردهای پنبه نسوز، خطرهای آن و راه های جلوگیری این خطرها
از کاربرد های پنبه نسوز یا آزبست می توان به عایق بندی ساختمان ها و محصولات متنوع از قبیل مصالح پشت بام، لوله های انتقال آب، کلاج، لنت ترمز، واشر اتوموبیل و به عنوان لایه ای برای جلوگیری از سایش و اصطکاک اشاره کرد. خطر های قرار گرفتن در معرض پنبه نسوز شامل ابتلا به بیماری های خطرناک ریوی و تنفسی خواهد بود.
پنبه نسوز (نام دیگر: آزبست) گروهی از مواد معدنی رشته ای به وجود آمده طبیعی هستند که به سبب قدرت کشش پذیری عالی، انتقال گرمای کم و مقاومت در برابر خطرات مواد شیمیایی مفید هستند. امروزه، پنبه نسوز کریتوزیل (آزبست مقرون به صرفه که هنوز استفاده می شود) به طور عمده در صفحات سیمانی فیبری استفاده می شود.
استفاده از آزبست بستگی به محل زندگی شما دارد. استفاده از آن در بیشتر از ۵۵ کشور در سراسر دنیا از جمله ژاپن، استرلیا و تمام کشور های اتحادیه اروپا ممنوع شده است. ایسلند، اولین کشوری بود که واردات آزبست را به دلیل مساﺋل بهداشتی و سلامتی در سال ۱۹۸۳ غدغن کرد و بلافاصله بعد از آن سوﺋدی ها این کار را دنبال کردند. آلمان در سال ۱۹۹۲ و بریتانیا در سال ۱۹۹۹ ورود آن را ممنوع کردند، هرچند استفاده از آن در سراسر دنیا مخصوصا در آسیا و روسیه و به مقدار کم در آمریکا هنوز ادامه دارد.
رایج ترین کاربرد های پنبه نسوز
استفاده از محصولات حاوی آزبست به تعداد زیادی کارخانه کشیده شده است، هرچند اغلب محصولات می توانند به عنوان مصالح ساختمانی یا مواد اتوموبیل سازی طبقه بندی شوند، اما تعدادی از آن ها عمومیت دارند. فهرست زیر شامل برخی از شناخته شده ترین کاربردهای آزبست است:
قطعات خودروسازی
یکی از رایج ترین کاربردهای آزبست، ساخت قطعات کوچک و کاربردی اتومبیل هاست. پنبه نسوز عامل افزایش مقاوت لنت های ترمز، صفحه کلاج، آستر کاپوت، واشر و سوپاپ ها در برابر سایش است.
کاشی و عایق بندی
در کف پوش کردن کف، سقف و پشت بام ها عمدتا از آزبست استفاده می شود. چسب استفاده شده برای کاشی های کف نیز منبع تماس با هوای آلوده بوده است. مثال معروف از سقف های دارای پنبه نسوز در ایران، پوشش های ایرانیت است که در تصویر زیر مشاهده می کنید.
سیمان سازی
سیمان حاوی پنبه نسوز به دلیل وجود الیاف سبک و ایجاد مقاومت زیاد در مصالح ساختمانی استفاده می شود. ویژگی عایق بندی و مقاومت زیاد در برابر حرارت و گرما باعث شد یک ماده ی مطلوب برای اضافه کردن به سیمان باشد.
صنایع پارچه ای
پنبه نسوز به خاطر مقاومت بالا در برابر حرارت و عناصر خورنده در تولید منسوجات و پوشاک استفاده می شود. تعدادی از رایج ترین منسوجات شامل پتو ها، لباس های آتش نشانی و تولید نخ است.
کاربرد های پنبه نسوز در ساختمان
عایق اسکلت بندی فولادی ساختمان ها (سفید) ماده چسبنده (آبی)
صفحات صاف سیمانی (سفید- قهوه ای)
صفحات موجدار سیمانی (سفید)
لوله ها و قطعات مرتبط
انواع کاشی های آکوستیک (عمدتا قهوه ای)
مواد عایق بندی حرارتی (تصویر مقابل)
سایر کاربرد ها
ساخت بیشتر مواد نسوز مانند لباس های نسوز
ساخت کاغذ های آزبستی برای پوشش لوله های الکتریکی
نوعی ماده پر کننده در آسفالت یا رنگ آمیزی
پوشش لوله ها در کشتی ها (تصویر زیر)
پایان