ویتامین A
اشکال
– رتینول،رتینال،اسید رتینوئیک
-50 نوع کاروتنوئید خاصیت تبدیل به ویتامین A رادارند.
-آلفا،بتا وگاما کاروتن وکریپتوگزانتین ازمهمترین کاروتن هاهستند.
-رنگدانه هایی مثل لیکوپن وگزانتوفیل خاصیت ویتامین A ندارند.
نقش ( 1)
-نقش درحواس بینایی ،بویایی،چشایی وشنوایی
-تامین رشد بدن
الف-نمو وبرقراری بافت اپیتلیال
ب-نمو استخوان
-سیستم ایمنی
-تولید مثل
-سنتز ترانسفرین و موبیلیزاسیون آهن
-یکپارچگی مینای دندان
نقش (2)
-تولید گلیکوپروتئین هاوموکوپلی ساکاریدهای موجود در ترشحات مخاطی
-بیوسنتز گلیکوژن(بطور غیرمستقیم)
-سنتز DNAوRNA
-افزایش ادرار(اثرمستقیم برکلیه)
-تقسیم سلولی میتوز
Role of Vitamin A in Vision:
Cis-Retinal + Opsin Rhodopsin Opsin + Trans-Retinal
Role of Vitamin A in Vision:
Retinal cells Pigments Function Protein part Common name
Rods Rhodopsin Night light Scotopsin Visual purple
places vision.
Adjust for low light intensity
Cones Iodopsin day light Photopsin Visual violet
color vision
علائم کمبود) 1)
-شبکوری
-تغییرات درچشم(گزروفتالمی،لکه بیتوت،کراتومالاسی)
-کاهش رشد
-کاهش تعداد سلول های اوستئوکلاست
-کمخونی
-نقص در قدرت ایمنی
-کراتینه شدن غشاء موکوسی
علائم کمبود (2)
-افزایش ابتلابه عفونت بالاخص عفونتهای تنفسی
-افزایش مرگ ومیر در اثر عفونتها
-اختلال درمینای دندان
-تغییر در پوست
-تغییر مجرای گوارش
-اختلال در رشد ونمو جنین واسپرماتوژنز
-سقط خودبخودی
Vitamin A Deficiency Classification in Vision
Class Code
Night blindness XN
Conjunctival Xerosis X1A
Bitot,s Spots X1B
Corneal Xerosis X2
Corneal Ulceration <½ corneal surface X3A
Corneal Ulceration >½ corneal surface X3B
Corneal Scars XS
Xerophtalmia Fundus XF
جذب ومتابولیسم
-درطی فرایند جذب درروده ها،رتینول(فرم استری) به شیلومیکرون متصل می شود واین ذرات حد واسط به کبد منتقل می شوند.
-سلول های کبد ویتامین رابه فرم استری ذخیره می کنند.
– درصورت نیاز بافت ها ،آن هارا داستریفیه کرده وبه فرم الکلی درآورده وبه جریان خون آزاد می کنند.
-زیست فراهمی کاروتنوئیدها به کفایت جذب وتوانایی تولید رتینول آنها بستگی دارد و1/5 تا1/10 رتینول است.
-میزان ونوع اسید چرب،مقدار پروتئین ومیزان هضم پذیری پروتئینهای متصل به کاروتنها برمیزان جذب آن تاثیر دارد.
-ذخایر ویتامین A در کبد به C R B P( Cellular Retinol Binding Protein) متصل است.
-رتینول در پلاسما به R B P( Retinol Binding Protein) متصل است.
-سنتز R B P به وجود روی واسیدهای امینه نیاز دارد.
-کمپلکس R B P+ Retinol با ترانس تیرتین در پلاسما انتقال می یابد.
پروتئین های ناقل ویتامین A در داخل سلول یابین سلول
C R B P( Cellular Retinol Binding Protein)-
-R B P( Retinol Binding Protein)
-C R AB Ps( Cellular Retinoic Acid Binding Protein)
C R ALB P( Cellular Retinal Binding Protein)-
R A Rs(Retinal Reseptors)-
Interphotoreceptor Retinol Binding Protein-
عوامل موثر در کمبود
دریافت ناکافی ویتامین A
-ابتلا مکرر به بیماریهای عفونی
-اختلال در جذب (کمبود چربی غذایی،عدم کفایت صفرا،اختلال در پانکراس،اختلالات کبدی،سوءتغذیه پروتئین –انرژی،اسپرو،کمبودروی)
-عدم تبدیل کاروتن ها به ویتامین A(دیابت،هیپوتیروئیدیسم)
کاروتنمی وهیپرویتامینوز A
کاروتنمی:
– زردشدن پوست
-ادرار و غشاء مخاطی چشم زرد نمی شود.
هیپرویتامینوز:
الف-تظاهرات عمومی
خستگی،کسالت،خواب آلودگی،دل درد،بی اشتهایی،تهوع،استفراغ، اسهال،کاهش وزن
ب-تظاهرات استخوانی
کاهش رشد،ایجاد حلقه ضخیم و دردناک برروی زند زبرین و زیرین، درد مفاصل،بسته شدن زودرس اپی فیز،تحلیل سریع استخوانها
پ-تظاهرات سیستم اعصاب مرکزی
تحریک پذیری، سردرد،افزایش فشار داخل جمجمه ،خیز نقطه کور، هیدروسفالی(کودکان)
ت-تظاهرات جلدی
خشکی وشقاق لبها،خشکی مخاط بینی وچشم،سرخی و پوسته پوسته شدن پوست،افزایش پیگمانتاسیون،کهیر،خشکی و خارش پوست، ریزش مو ،شکنندگی ناخن ها،التهاب لثه ها
ت-تظاهرات سیستمیک
توقف یا کاهش خون عادت ماهیانه ،بزرگ شدن طحال و کبد،اختلال در عملکرد کبد، ،یرقان ،لکوپنی،تحلیل هموگلوبین و پتاسیم در گلبولهای قرمز،آسیت وافزایش فشارخون ورید کبدی
عوارض مصرف رتینوئید در بارداری
ناهنجاریهای جمجمه،صورت،سیستم اعصاب مرکزی ،سیستم قلبی-عروقی وتیموس جنین
منابع ویتامین A
-جگر،روغن جگر ماهی کاد ،شیر کامل، شیرپرچرب، زرده تخم مرغ
-سبزیهای سبز و زرد تا نارنجی،میوه های زرد
-غذاهای غنی شده
-ویتامین در برابر نور وحرارت مقاوم،اما در برابر اکسیداسیون،مس وآهن ناپایدار است.
-گاهی ویتامین Aبا فعالیت ویتامین D تداخل داشته واثرات مثبت آن را ازبین می برد.
-درسالمندان تجویز بی مورد ویتامین A احتمال شکستگی استخوان لگن را افزایش می دهد.
-مکمل ویتامین Aدر دوران کودکی اثر مفیدی در پیشگیری از مرگ ومیر کودکان دارد.
-اوتیت میانی یکی از شایعترین عفونت ها در کودکان زیر 3سال است .مشاهده شده که اغلب کودکانی که به این عفونت دچار می شونددریافت کم ویتامین A را داشته اند.
-در کودکان مبتلا به عفونت اغلب رتینول سرم کمتر از کودکان سالم بوده است.
-کودکانی که مبتلا به لوسمی هستند دریافت ویتامین A همراه باشیمی درمانی پاسخ بهتری نسبت به شیمی درمانی به تنهایی داده است.
-عفونت های حاد تنفسی که یکی از عوامل مرگ و میرکودکان است و با ویتامین A میزان مرگ ومیر کاهش می یابد.