موضوع : مشاوره گروهی
مشاوره گروهی
مقدمه:
در بحث خدمات مشاوره همواره تاکید بر شناخت، توانایی ها، قابلیت ها، رغبت ها، ماسئل ، نگرش ها، عقاید و دیگر ویژگیهای فرد بوده است و از فرآیند مشاوره بعنوان تکنیکی برای کاربرد این آگاهیها در کمک به فرد یادشده است . بدیهی است بدلیل تغییر و تحولات سریع و گسترده اجتماعی از طرفی و ادغام نهادهای ایثارگری، تغییر هرم سنی همسران و فرزندان شاهد و ایثارگر و نیازهای جدید آنان از طرف دیگر، اکتفا نمودن به مشاوره های فردی نمی تواند پاسخگوی تمام نیازها و مسائل آنان باشد . لذا بکارگیری و رواج سبک های از مشاوره که بتواند مکمل مشاوره فردی باشد به تمام نیازها و مسائل افارد جامعه هدف جوابگو باشد از ضروریات سبک زندگی فعلی می باشد .
روشهای گروهی بدون تردید محاسن و مزایای زیادی مثل صرفه جویی در وقت، هزینه ها، ارائه حداکثر خدمات با حداقل نیروی متخصص، بررسی مسائل با دیدگاههای متفاوت، تمایل بیشتر به ارتباط مناسب و کم شدن مقاومت افراد در مطرح نمودن مسائل، احساس آرامش و امنیت در میان گروه و … دارد .
مشاوره گروهی تخصصی است که میزان و کیفیت تبادل نظر و ارتباط انسانی را گسترش می دهد و افراد در تعامل با یکدیگر و مشاور، زمینه های مورد علاقه و نیاز خود را شناسایی می کنند. مازنی به سیاست های اجرایی طرح و مشاوره گروهی اشاره کرد و گفت: بهره گیری از روش های علمی برای شناسایی و حل مسایل و مشکلات، تاکید بر اقدامات پیشگیرانه در راستای سلامت و بهداشت روان، صرفه جویی در وقت و هزینه سازمان و جامعه ایثارگری، توجه همه جانبه به نیازهای زیستی، روانی، اجتماعی و معنوی افراد و افزایش مسوولیت آنها نسبت به خود در جامعه از مهم ترین سیاست های اجرایی این فعالیت است.
مشاوره گروهی بدون شک تخصصی است که میزان و کیفیت تبادل نظر و ارتباط انسانی را گسترش می دهد، در مشاوره گروهی افراد تعامل با یکدیگر و مشاور، زمینه های مورد علاقه و نیازخود را به تبادل نظر می گذارند و درباره خود از یکدیگر می آموزند . علیهذا دستورالعمل مشاوره گروهی بشرح زیر تهیه و ارائه می گردد .
ماده یک- تعریف مفاهیم:
1. مشاوره: فرآیندی است که مشاور از دانش حرفه ای خود به منظور کمک به تسهیل تغییرات رفتاری، بهبود تصمیم گیری، افزایش توانایی سازگاری، شکوفایی استعدادهای بالقوه مراجعان و … بهره می گیرد .
2. مشاوره گروهی: فرآیند دو جانبه انسانی است که در آن مشاور و یک گروه همسان به بررسی مشکلات، احساسات، نگرش ها، ارزشها و … می پردازند و کوششی است در جهت تعدیل اصلاح نگرشها و ادراکات فرد تا بتواند در مورد مسائل و مشکلات خود بهتر و موثرتر اقدام کند .
. گروه( اعضای مشاوره گروهی): به تجمیع عده ای از افراد که عملکرد مشترک و هدف مشخصی دارند و از قوانین و مقررات خاصی تبعیت می کنند گروه گفته می شود . اعضای مشاوره گروهی از 6 تا 10 نفر را تشکیل می دهند و با همکاری کی مشاور فعالانه به بررسی مشکلات، احساسات و … خود می پردازند و هدف آنان تفسیر نگرشها و ارزشهاست بگونه ای که قادر به مقابله با مسائل و مشکلات و اتخاذ تصمیم مناسب گردند .
ماده دو- اهداف:
1. بررسی و ت حلیل مسائل، مشکلات، احساسات، نگرشها، ارزشها و … اعضای گروه.
2. کمک به توانمندی اعضای گروه در حل مشکلات، مسائل، تصمیم گیری و …
3. تعدیل و اصلاح نگرشها و ادراکات اعضای گروه.
4. ایجاد سازگاری بیشتر اعضای گره و کاهش عوامل استرس زا در زندگی روزمره و پیشگیری از بروز بحران های فردی و خانوادگی .
. 5توانمندسازی افارد برای گسترش ارتباطات و استفاده از تجارب دیگران بهنگام مواجهه با مشکلات.
6. کمک به افزایش اعتماد به نفس و خود رهبری اعضای گروه.
7. کمک به اعضای گروه برای شناخت و اصلاح هر چه بهتر رفتار خود و دیگران .
ماده سه – سیاستهای اجرایی:
1. توجه همه جانبه به نیازهای زیستی، روانی، اجتماعی ومعنوی افراد جامعه هدف
2. بهره گیری از روشهای علمی برای شناسایی و حل مسائل و مشکلات
3. تاکید بر اقدامات پیشگیرانه در جهت سلامت و بهداشت روان جامعه هدف .
4. صرفه جویی در وقت و هزینه سازمان و جامعه هدف
5. افزایش مسوولیت پذیری افراد نسبت به خود، خانواده و جامعه
ماده چهار- جامعه مشمول طرح :
کلیه افراد جامعه هدف (همسران و فرزندان شاهد، جانبازان، همسران و فرزندان جانبازان، آزادگان و همسران و فرزندان آزادگان) که دارای ویژگیها، مسائل، مشکلات و … مشابه باشند مشمول این طرح هستند. مانند: دانش آموزان، دانشجویان، تارکین تحصیل، افراد در شرف ازدواج، افراد مطلقه، وابستگان به مواد و داروها، فرزندان معلول، خانواده های دارای فرزند معلول، افراد جویای کار، گروههای مختلف جانبازی دارای نقص عضو مشابه مانند: جانبازان نابینا، زوجهای دچار اختلافات زناشویی، افراد مبتلا به اختلالات رفتاری مشابه و … .
ماده پنج- شرح وظایف و اقدامات:
1. تعیین مشاور برای هدایت و رهبری گروه توسط کارشناس مسوول مرکز مشاوره در شهرستان یا منطقه .
2. تعیین دستیار توسط مشاور برای شناسایی اولیه گروه، هدایت اعضا به گروه مناسب و تهیه گزارش ها مطابق فرم های مربوطه
3. شناسایی و طبقه بندی افراد دارای مسائل، ویژگیها و … مشترک توسط دستیار مشاور، با استفاده از بررسی و مطالعه پرونده ها، نظرات مشاوران، درمانگران، کارشناس مشاوره، کارشناس پذیرش، مسوول مرکز مشاوره و سایر اطلاعات موجود مثل گزارش های مددکاری.
4. تهیه گزارش توسط دستیار برای هر یک از اعضای گروه مطابق فرم شماره «1» و ارائه آن به مشاور گروه حداقل دو هفته قبل از شروع بکار گروه، برای آشنایی اولیه مشاور با اعضا و ارائه نظر توسط مشاور در صورت لزوم به جابجایی و هدایت اعضا به گروه مناسب.
. توجیه و راهنمایی لازم در زمینه اهداف تشکیل گروه و ارائه برنامه پیشنهادی به اعضای گروه توسط دستیار.
6. تهیه مشخصات اعضای گروه توسط دستایر مشاوره طبق فرم شماره «2».
7. تهیه گزارش مشروح از هر جلسه برای ارزیابی عملکرد گروه توسط دستیار مشاور طبق فرم شماره «3».
8. تهیه گزارش نهایی و ارزیابی پیشرفت گروه اعلام راه حل های پیشنهادی و … توسط دستیار مشاور طبق فرم شماره «4».
9. نظرخواهی ازشرکت کنندگان در پایان دوره توسط دستیار مشاور طبق فرم شماره «5».
10. کارشناس مسوول مرکز مشاوره هر شهرستان یا منطقه موظف است ضمن نظارت کامل بر اجرای مرحل مختلف کار گروهدر شهرستان یا منطقه نسبت به جمع آوری و ارسال فرم های مذکور در پایان هر دوره به اداره مددکاری و مشاوره استان اقدام نماید .
. کسانی از مشاوره گروهی بیشتر بهره می گیرند که قبل از مشارکت در گروه، بنحوی بتوانند انتظارات و چشم داشت های خود را از شرکت در گروه معین و مشخص کنند . زیرا با آگاهی از هدف ها و انتظارات، فرد سعی دارد برای رسیدن به آنها فعالیت بیشتری کند و خود را در نتایج گروه مسوول بداند .
7. هر عضوی بهتر است بداند که صحبت درباره هر موضوعی- قوت یا ضعف، خوب یا بد، زشت یا زیبا، دوستانه یا خصمانه- مجاز می باشد و هر فردی باید احساس واقعی خود را مطرح سازد .
8. فرد در گروه می بایست درباره مشکلش بطور صادقانه صحبت کند اگر اعضای گروه احساس امنیت کنند، امکان طرح مشکل، بحث آزاد، قبول مسوولیت ، و بروز احساسات واقعی افزایش می یابد .
9. گفتار و مباحث جلسه گروهی باید محرمانه تلقی شود . بدین معنی که هیچ عضوی حق بازگو کردن مطالب ارائه شده در گروه را در خارج ازجلسه گروه ندارد مگر آنکه بخواهد صرفاً مطالب خودش خودش را بازگو کند .
محرمانه بودن گفتار، فقط مطالب خصوصی بین اعضا را شامل نمی شود بلکه کلیه مطالب مورد بحث در گروه را در بر می گیرد .
ماده هفت- منابع انسانی:
اجرای مطلوب طرح مشاوره گروهی مستلزم بکارگیری نیروی انسانی متخصص و متدین و با شرایط و ویژگیهای زیر می باشد .
الف) شرایط اختصاصی مشاور گروه:
1. دارا بودن حداقل مدرک کارشناسی ارشد در رشته روان شناسی یا مشاوره.
2. داشتن توانایی کافی برای اداره و هدایت گروه .
3. داشتن حداقل 5 سال سابقه کار در زمینه مشاوره یا روان درمانی.
ب) شرایط اختصاصی دستیار مشاور گروه:
1. دارا بودن حداقل مدرک کارشناسی در رشته های روان شناسی یا مشاروه .
2. داشتن توانایی کافی برای انجام وظایف ذکر شده در ماده پنج مثل شناسایی و طبقه بندی اعضای گروه، توجیه آنان، تهیه گزارش های لازم و …
3. داشتن حداقل 5 سال سابقهکار در مراکز مشاوره.
ج) شرایط عمومی مشاور و دستیار:
1. دارا بودن حداقل 30 سال سن .
2. متاهل ترجیحاً دارای فرزند.
3. برخورداری از حسن شهرت در زمینه رعایت اصول حرفه ای مشاوره، مانند: راز داری، صداقت، صراحت، توانایی در ایجاد محیطی مملو از درک، تفاهم، همدلی، آرامش، امنیت و …
ماده هشت- امورمالی و پشتیبانی
1. در اجرای این دستورالعمل استفاده از امکانات موجود بنیاد و سایر مراکز مشاوره مورد تاکید می باشد .
2. برای اجرای مشاوره گروهی همه ساله بخشی از اعتبارات مشاوره هر شهرستان یا منطقه به این فعالیت اختصاص خواهدیافت .
3. نحوه و میزان پرداخت حق الزحمه مشاوره گروه، دستیار وی و سایر هزینه های مربوط به این فعالیت متعاقباً طی دستورالعملی ابلاغ خواهد شد .
منابع
www.isaar.ir
edc.recent.ir