پاورپوینت فناوری اطلاعات مفاهیم و مدیریت


Information Technology
Concept & Management

بر سر در معبد علم نوشته اند :
هر آن کس که به درون گام می نهد باید ایمان داشته باشد.
ماکس پلانک
مفاهیم و مدیریت
فناوری اطلاعات

سیستمهای اطلاعاتی مفاهیم و تعاریف

طبقه بندی و تکامل سیستمهای اطلاعاتی

پردازشهای تراکنشی در مقابل سیستمهای اطلاعاتی وظیفه ای

چگونه IT فعالیتهای سازمانی را حمایت می کند.

چگونه IT زنجیره های موجودی CRM (Customer Relationship Management) و PRM (Partner Relationship Management)را حمایت می کند.

معماری و زیرساخت سیستمهای اطلاعاتی

سیستمهای Web-Based

محیط های محاسباتی جدید
فهرست مطالب

توصیف سیستم های اطلاعاتی مختلف تکامل تدریجی و طبقه بندی آنها .
توضیح تمایز سیستمهای تراکنشی و سیستمهای اطلاعاتی وظیفه ای
تشخیص سیستمهای حمایت کننده داخلی ارتباط آنها با کارهای مدیریتی.
حمایت IT در تهیه زنجیره موجودی که شامل CRM می شود.
توضیح ساختار و پیکربندی اطلاعات
مقایسه ساختار Client – Server , MainFrame ها و توضیح تفاوت آنها.
توضیح انواع اصلی سیستمهای Web-Based و طرز کارشان
توضیح محیطهای محاسباتی جدید .
چگونگی مدیریت منابع اطلاعاتی و نقش ISD و End-User ها.
اهداف

بنای تجارت الکترونیکی در شرکت FedEx
ایجاد تجارت الکترونیک (E-Business) در شرکت FedEx در سال 1973 با
مدیریت Fred Smit آغاز شد ، امروزه با یک ساختار کاملا مجتمع فیزیکی و مجازی
مدل تجارت FedEx پست 48 -24 ساعته را به هر جایی از جهان حمایت می کند.
FedEx یکی از فعال ترین پایگاه داده های مرکزی است با بیش از صد میلیون
اطلاعات در روز و بیش از 3000 پایگاه داده و بیش از 50000 فایل بایگانی یکی از
بزرگترین شبکه های RealTime و Client-Server OnLine در جهان می باشد
امروزه محبوبیت اصلی FedEx در حمل و نقل و راه حل های الکترونیکی است.

بنای تجارت الکترونیکی در شرکت FedEX
مدل تجارت جدید e-commerce-based FedEx تعداد مشتریان را به روشهای زیر زیاد می کند :
ارتباطات و همکاری بین زنجیره های خرید و فروش را بهتر می کند.
با کاهش هزینه و افزایش چرخه سفارش ، کارایی را بهبود می بخشد.

FedEx برای رسیدن به دو هدف زیر تلاش می کند
%100 سرویس دهی مشتریان
% 0 اتلاف وقت

سیستم های اطلاعاتی ، مفاهیم و تعاریف
سیستم های اطلاعاتی به جمع آوری ، پردازش ، ذخیره ، تحلیل و انتشار اطلاعات
برای رسیدن به اهداف خاصی تحت عنوان Application می پردازند.
Hardware
Software
Data
People
Hardware
Software
People
Data
Application

سیستم های اطلاعاتی – اهداف اولیه
داده را جمع آوری می کند ، آن را به اطلاعات پردازش می کند سپس برای رسیدن به اهداف خاص اطلاعات را به دانش تبدیل می کند.

سیستم های اطلاعاتی-طبقه بندی بوسیله ساختارهای سازمانی
سیستم های اطلاعاتی می توانند مانند پلی دپارتمانها ، واحدهای تجاری و شرکتها را به هم وصل کنند.
سیستم های اطلاعاتی اغلب از طریق وسایل الکترونیکی شبکه ها متصل میشوند.
Departmental IS
Enterprise-Wide IS
Inter-Organizational IS

یک سیستم اطلاعاتی هر بخشی را دریک شرکت پشتیبانی می کند.
Point-of-Sale (POS)
Accounting
Finance
Marketing
Human resources
سیستم های اطلاعاتی – طبقه بندی بوسیله (Function)

سیستم های اطلاعاتی – طبقه بندی بوسیله (Function)
یک سیستم اطلاعاتی هر بخشی را دریک شرکت پشتیبانی می کند.

سیستم های اطلاعاتی طبقه بندی بر اساس Function های پشتیبان

Transaction Processing System (TPS)

وظایف تکراری و روتینی که برای عملکرد سازمان حیاتی هستند از قبیل فراهم
کردن لیست حقوق ، صدور صورتحساب مشتریان ، Point-of-Sale واداره انبار را به
صورت خودکار درمی آورد.

تمامی فعالیت های اصلی و اکثر فعالیت های فرعی را در زنجیره کامپیوتری را
انجام می دهد.

هدف اصلی اجرای تراکنش ها و جمع آوری داده است.

Management Information Systems (MIS)
این سیستم ها برای پشتیبانی نواحی Functional اطلاعات را سازماندهی می کنند ، خلاصه می نمایند و سپس نمایش می دهند .
MIS های هدایت کننده مدیران واسط ، توانایی تولید گزارشات دوره ای
( از قبیل لیست روزانه کارمندان ، ساعتهای کاری آنان ، گزارش ماهانه
هزینه ها نسبت به بودجه ) را دارد.
مصارف عمومی آن در جایگزینی ، تخفیف و مدیریت فروش است.
تصمیمات با ساخت یافتگی بیشتری پشتیبانی می شوند.
هدف اصلی این سیستم ها پردازش داده به اطلاعات است.

Decision Support Systems (DSS)
این سیستم ها تصمیمات غیرعادی پیچیده را پشتیبانی می کنند.
هدف اصلی این سیستم ها پردازش داده به اطلاعات است.
هدف این سیستم های اطلاعاتی فقط ارائه اطلاعات نیست بلکه به اطلاعات را به تفصیل شرح میدهند.

Mathematical Modeling
Simulation
Queries
Data mining
برخی متودولوژی های DSS :

Intelligent Support Systems (ISS)
به طور کلی در این سیستم ها ، هوش مصنوعی (AI) نقش اساسی را برای رفع
مشکلات بازی می کند.
یکی از کاربردهای هوش مصنوعی سیستم های خبره است.
سیستم های خبره یک دانش ذخیره شده ای را فراهم می کنند تا بعده ها بتواند مشکلات
وقت گیر و سخت را حل نماید.
این سیستم ها با سیستم های TPS که داده را متمرکز می کردند فرق دارند و همچنین با
سیستم های MIS,DSS که پردازش اطلاعات را متمرکز می کنند نیز متفاوت است .
در DSS ها کاربران تصمیماتشان را برطبق اطلاعات تولید شده از سیستمها میگیرند.
در ES(Expert System) سیستم تصمیمات پیشنهادی برای کاربران را بر مبنای
دانش و تخصص موجود می گیرد.

Enterprise Information Systems (EIS)
Enterprise Information Systems (EIS) ها در اصل پشتیبانی مدیر ارشد را
انجام میدهند این سیستم ها در حقیقت بسط یافته اند تا دیگر مدیران را در داخل
تشکیلات پشتیبانی کنند.

Office Automation Systems (OAS)
شبکه ارتباطات الکترونیکی تنها یک جنبه ازOffice Automation System
است.
دیگر جنبه ها شامل word processing systems ، document management system
و desktop publishing systems است.

سیستم های Automation به طور برجسته بوسیله clerical workers ها که
مدیران را در تمام سطوح پشتیبانی می کنند استفاده می شوند.

در بین clerical worker ها آنهایی که اطلاعات را استفاده ، دستکاری و منتشر
می کنند data workersها نامیده می شوند.

Knowledge Management Systems (KMS)
سطح اضافی staff support بین مدیریت میانی و بالایی قرار دارد. این ها افراد
حرفه ای هستند از قبیل تحلیل گران اداری و بازاریابی که به عنوان مشاور و
معاون هر دو مدیریت سطح میانی و بالایی رفتار می کنند.
آنها مسئول هستند که دانش جدید را برای سازماندهی و کامل کردن دانش
موجود جستجو کنند و توسعه دهند.

سیستم های اطلاعاتی طبقه بندی بر اساس Function های پشتیبان

افراد در سازمانها

توسعه اهداف درمحیط های خارجی
سطح بالای زنجیره تامین Upstream
شامل تهیه کنندگان ردیف اول سازمان و ارتباط آنها با دیگر تهیه کنندگان است.
سطح میانی زنجیره تامین Internal
شامل همه فرآیندهای سازمان در تبدیل ورودی به خروجی سازمان است.
سطح پایین زنجیره تامین Downstream
شامل همه فعالیت ها ارسال محصول تا رسیدن به مشتری نهایی است.
اجزاء زنجیره تهیه :
زنجیره تهیه مفهومی است که جریان مواد خام، اطلاعات و سرویس ها از تهیه کنندگان مواد خام تا ارسال به کارخانه ها و انبارداده ها و رسیدن به دست مشتریان توضیح می دهد.
شامل سازمانها و فرایندهایی که محصولات، اطلاعات و خدمات را تولید و توزیع می کنند.

مهمترین نقش تکنولوژی اطلاعات در زنجیره عرضه در مورد بهبود روشهای تهیه مواد اولیه رابطه میان تهیه کنندگان می باشد.

مکانیزه کردن این روشها منجر به کاهش قابل ملاحظه هزینه ها، کاهش میزان خطا و اشتباهات سفارش دهی می گردد.
و زنجیره تامینIT

در این راستا می توان با استفاده ازسیستمهای TPS و سایر روشها، فرایندهای گردش اطلاعات را در داخل سازمان بهبود بخشید.
و زنجیره تامینIT

-کمک به مدیریت ارتباط با مشتری(CRM) با ایجاد سرویس های تلفنی مرکزی

-کمک به دریافت سفارش ها و ارسال محصولات به مشتریان نهایی
و زنجیره تامینIT

نرم افزار Supply Chain Management (SCM) که به تصمیم گیری در مورد بخش های داخلی و روابط آنها با بخش های خارجی می پردازد.
مدیریت زنجیره های عرضه
تکنولوژی اطلاعات دو نرم افزار اصلی را برای مدیریت، برنامه ریزی، سازماندهی، هماهنگی و کنترل فعالیت های زنجیره های عرضه تهیه نموده است.
نرم افزارEnterprise Resource Planning (ERP) که به مدیریت فعالیت های داخلی و روابط خارجی با شرکای سازمان کمک می کند.

Buyer
Supplier
Freight Forwarder
Freight Forwarder
Terminal at Origin
Surface Carriers
Ocean Carrier
Bank
Bank
Air Freight
Terminal at Destination
Terminal at Origin
1. Request for Quote
2. Quotation
3. Purchase Order
4. P. O. Confirmation
5. Shipper Order/Instr.
+ Invoice + Packing List
6. Ship Order
/ Instr.
11. Pre-alert/Arrival Notice
7b. Shipping Order Cycle (S/O, BoL)
7a. Ship Instr. Cycle
8. Gate-out/ Gate-in
10. Bay Plan
13. Payment Order
14. Remittance
15. Import
Documents
16. Proof of
Delivery
9. Bay Plan
Capture
Gate Movement
(Gate-out/in)
Capture
Gate Movement
12. Export
Documents
8. Gate-in/ Gate-out
5. Shipper Order/Instr. + Invoice
7a. Manifest
7a. Manifest
7a. Manifest
Terminal at Destination

ساختارهای اطلاعات
سخت افزار
نرم افزار
امکانات ارتباطاتی و شبکه
پایگاه داد ها
کارمندان IS
ساختار یک سیستم اطلاعاتی شامل تجهیزات فیزیکی، خدمات و مدیریتی است که قسمت های مختلف سیستم را هدایت می کنند

اطلاعات مورد نیاز طراح معماری ITرا می توان به گروه های اساسی زیر تقسیم نمود:

نیاز های اطلاعاتی کسب و کار
شامل اهداف سازمان، مشکلات سازمان، و مشارکتی که IT در حل آنها
می تواند داشته باشد. کاربران احتمالی IT در طراحی این بخش نقش پررنگی خواهند داشت.

ساختار موجود و آینده طراحی شده برای IT و کاربرد های آن در سازمان
این اطلاعات شامل نحوه تعامل میان سیستم های طراحی شده برای آینده و موجود برای پاسخگویی به نیاز های سازمان می باشد.

معماری اطلاعات Information Architecture

معماری اطلاعات طبقه بندی بر اساس سخت افزار
محیطMainframe
محیط PC
محیط PC-LAN
محیط Distributed Computing
محیط Client/server
محیط Enterprise-wide Computing
Legacy systems
محیط Peer to Peer
یک راه معمولی طبقه بندی معماری اطلاعات بوسیله محیط های محاسباتی است که هسته معماری هستند.

محیط Mainframe
در این محیط کاربران بصورت offline به ماشین اصلی متصل شده، پردازش های مورد نیاز را انجام و نتایج را استخراج می نمودند.
تکنولوژی قدیمی اوایل دهه 80 میلادی
غیر قابل انعطاف
بازدهی پایین

محیط Mainframe

محیط PC
کامپیوتر های شخصی بصورت انفرادی محاسبات را انجام می دهند.
برای هر سیستم اطلاعاتی یک کامپیوتر موجود است.
غیر قابل استفاده در دنیای پر ارتباط کنونی.

محیط PC-LAN
استفاده از شبکه های کامپیوتری (PC LANs) برای ارتقای بهره وری و کارکردهای جدید
کاهش امنیت حفظ اطلاعات و سرعت نسبت به سیستم mainframe

محیط Distributed Computing
پردازش اطلاعات برای یک سیستم می تواند میان چندین PC تقسیم گردد که توسط شبکه به هم متصل می باشند.
روش معمول کنونی در پردازش داده ها
Parallel Computing
Cooperative Processing

WAN
LAN
CLIENT
CLIENT
CLIENT
CLIENT
DBMS
معماری پایگاه داده توزیع شده
LAN
CLIENT
CLIENT
CLIENT
CLIENT
DBMS
Mashhad
CLIENT
CLIENT
CLIENT
DBMS
Tehran
CLIENT
CLIENT
CLIENT
DBMS
Kish
CLIENT
CLIENT
CLIENT
Shiraz

محیط Client/server
در این روش کلیه تجهیزات کامپیوتری به دو بخش اساسی Server و client که همگی به نحوی به همدیگر متصل می باشند تقسیم می شوند.
مزیت استفاده از این روش استفاده بهتر از منابع کامپیوتری می باشد.
باعث می شود که تجهیزات محاسباتی متفاوت نظیر mainframe وPC بتوانند با هم کار کنند.
در این صورت سازمان می تواند از قابلیت پردازش mainframe در هر قسمت سازمان استفاده کند.

محیط Client/server





منطق نمایش داده ها
منطق پردازش داده ها
منطق داده ها
(FAT CLIENT)
SERVER


DBMS
محیط Client/server

Legacy systems

سیستم قدیمی در حال منسوخ شدن

Peer to Peer

برخلاف حالت client/server در این روش کامپیوتر های شخصی می توانند بدون server به هم متصل شده و تبادل اطلاعات نمایند.
ادعا می شود که امنیت آن از روش client/server بالا تر است.
نیاز به Administrator ندارد.
از مزایای این روش این است که می تواند بطور نامحدودی گسترش یابد.
توانایی کار بصورت خصوصی و عمومی
عدم نیاز به هزینه های آماده سازی و نگهداری و تعمیرات

IT بر اساس معماری Web Based
اینترنت
اینترانت
اکسترانت
Corporative Portals
سیستم های Web-based اشاره به برنامه ها و سرویس های روی سرور قرار داشته که از طریق مرورگر وب (Web browser) در دسترس هستند. مثالی در این زمینه فروشگاه های online می باشند.
فروشگاه های الکترونیکی
بازارهای الکترونیکی
مبادلات الکترونیکی
M-Commerce (محاسبات موبایل)

اینترنت
معمولا “the Net” نامیده می شود.
سیستم جهانی از شبکه کامپیوتر ها-یک شبکه از شبکه ها-هر کاربر از هر کامپیوتری می تواند اطلاعات را از دیگر کامپیوتر ها بگیرد.
اینترنت از بخشی از منابع کلی که به طور جاری در شبکه های ارتباطی عمومی موجودند استفاده می کند.
از نظر تکنولوژی وجه تمایز اینترنت مجموعه پروتکل ها به نام TCP/IP است.

اینترانت
کاربرد تکنولوژی اینترنت برای برقراری یک شبکه خصوصی که معمولا برای کارکنان یک سازمان استفاده می شود.
به طور نمونه یک LAN کامل یا چندین LAN متصل به هم است.
موارد استفاده:
فعالیتهای work-group
اشتراک توزیع شده پروژه در سازمان
کنترل دستیابی به مدارک مالی شرکت
استفاده از مدیریت دانش، مواد پژوهشی، آموزش online و دیگر اطلاعاتی که نیاز به توزیع در سازمان دارند .

اکسترانت
اتصال چند اینترانت از طریق اینترنت به همراه مکانیزم های امنیت و بعضی وظایف جدید
شکل شبکه مجازی بزرگ که به کاربران دور (مانند شرکاء تجاری یا کارمندان موبایل) اجازه اتصال امن از اینترنت به اینترانت اصلی شرکت می دهد.
اکسترانت ها با 2 یا بیشتر شرکت (تهیه کنندگان و خریداران) برای اشتراک اطلاعات در یک روش کنترل شده کار می کنند و لذا نقش مهمی در توسعه تجارت الکترونیکی business-to-business و سیستم های زنجیره تهیه دارند.

Corporate Portal
وب سایت هایی هستند که امکان دریافت اطلاعات برای همکاری میان موسسه ها را ایجاد می کنند. Portal ها اطلاعات را از مکانهای مختلف جمع آوری و به کاربران ارایه می کنند.
اینترانتهاو اکسترانتها معمولا ترکیب شده و از این طریق قابل دسترسی اند.
Users
Users

سیستم های تجارت الکترونیک E-commerce
سیستم های Web-based که قادر به ترکنش های بازگانی هستند به طورپیوسته 7 روز هفته و 24 ساعت هر روز در حال اجرایند.

بعضی طبقه بندی های سیستم E-commerce به صورت:
B2C (Business to Consumer)
B2B (Business to Business)
C2B (Consumer to Business )

اجزاء اصلی تجارت الکترونیکی Web-based شامل:
فروشگاه های الکترونیکی
بازار های الکترونیکی
تجارت موبایل

فروشگاه های الکترونیکی
از طریق فروشگاه الکترونیکی یک e-business محصولات خود را نمایش داده شده یا آنها را بفروشد.
فروشگاه الکترونیکی شامل اهنماهای الکترونیکی حاوی توضیحات، نمودارها و پیش نمایش محصولات
مشخصات و وظایف زیر را در بر می گیرد:
راهنما الکترونیکی E-catalog
سبد خرید
مکانیزم وارسی
مشخصه پردازش پول
سیستم پشتیبانی تکمیل سفارش

فروشگاه های الکترونیکی

بازارهای الکترونیکی
یک شبکه web-based از فعل و انفعلات و ارتباطات روی اطلاعات، محصولات، سرویسها و پرداختها که مبادله می شوند.
شرکت کننده های اصلی در بازار : سرپرست تراکنش ها، خریدار، دلالان و فروشندگان
بازارهای الکترونیکی می توانند در یک شرکت باشند جایی که 1 فروشنده و بسیار خریدار یا 1 خریدار و بسیار فروشنده دارد که البته همگی اشاره به بازارهای خصوصی می کنند.

مبادلات الکترونیکی
یک فرم خاص از بازارهای های الکترونیکی مبادلات الکترونیکی اند که بازارهای عمومی Web-based هستند جایی که تعداد زیاد خریدار و فروشنده به صورت پویا در حال فعل و انفعالات هستند.
در ابتدا به عنوان مکانهای معامله کالاها تنظیم شده، سپس انواع مبادلات الکترونیکی برای همه نوع محصولات و سرویس ها را انجام می دهد.

محاسبات موبایل M-Commerce
طراحی مدلی که دسترسی به اطلاعات در هر لظه امکان پذیر است.
تجارت موبایل یا محاسبات موبایل تجارت(خرید و فروش کالا و سرویسها) در محیط wireless است مانند ابزارهای بی سیم گوشی تلفن سلولی یا PDA
با توسعه محیط های بی سیم محیط محاسباتی فراگیر برای کارمندان موبایل توسعه خواهد یافت و راه داد و ستد آنها را تغییر می دهد.

MC کاربردهای

محیط های محاسباتی جدید

استفاده از تکنولوژی محاسبات فراگیر و ابزار آن کاملا عادی می شود مثل استفاده از سایر وسایل و ابزار زندگی مثلا استفاده از خودکار و … این تکنولوژی بصورت مخفی و ناپیدا در زندگی انسان تاثیر خواهد گذاشت بدون اینکه دخالت مستقیم عامل انسانی در آن لازم باشد.

سرویسها و امکانات ارتباطی-محاسباتی همه جا در دسترس خواهند بود.
any time – any where – any thing

چنین محیطی پر از عوامل و ابزار حسی و ارتباطی خواهد بود از جمله انواع مختلف Sensor ها، دوربینها و … برای کسب دانش و اطلاعات از محیط.

Pervasive Computing (محاسبات فراگیر)

دیروز – سیستمهای متمرکز

امروز – سیستمهای موبایل

فردا – سیستمهای محاسبات فراگیر

Grid Computing (محاسبات شبکه)
استفاده از قسمت های بلااستفاده کامپیوترها از طریق شبکه به منظور ایجاد توانایی های فوق العاده محاسباتی (معمولا باعث کاهش هزینه می شود).

Grid

Gridتوانایی های
مدیریت شبکه

یک سازمان مدرن دارای منابع اطلاعاتی فراوانی است. همچنین یک سازمان از application های متفاوتی استفاده می کند که تعداد و تنوع آنها رو به افزایش است. در
چنین حالتی کنترل این سیستم ها و استفاده مناسب از آنها بسیار مهم است.

مسولیت مدیریت منابع سیستم های اطلاعاتی را می توان به دو گروه اصلی تقسیم نمود:
واحد سیستم های اطلاعاتی Information Systems Department-ISD
کاربران نهایی که در تمام سازمان وجود دارند.

ISD به کنترل بخشی که منابع بصورت اشتراکی مورد استفاده قرار می گیرند می پردازد.
کاربران نهایی نیز منابع مربوط به بخش های داخلی را کنترل می کنند.
نقش واحد سیستم های اطلاعات در گذشته و حال از حالت Technical گذشته به صورت مدیریتی و استراتژیکی در زمان کنونی تغییر یافته است
با توجه به این، نقش این واحد از یک واحد ساده اجرایی که به مدیر گزارش می کرد به یک واحد گزارش کننده به سطح عالی مدیریت تبدیل شد.

مدیریت منابع اطلاعاتی

صرف نظر از تمامى برترى ها هنوز داراى نقاط ضعفى است. توانایى دسترسى به رایانه هاى شخصى و سرعت پائین نقل و انتقال اطلاعات برروى بستر اینترنت امکان دستیابى به پایگاه هاى اینترنتى را با مشکل مواجه مى سازد و درنتیجه تاثیر این موارد، اثر تجارت الکترونیکى را کمرنگ مى کند ولى با افزایش کاربران اینترنت و سهولت دستیابى به دنیاى مجازى اینترنت، تجارت الکترونیکى به دنیاى آینده چهره اى دگرگون خواهد بخشید.
نتیجه گیری