پاورپوینت خطا ومسئولیت پزشکی

بنام خدا

خطا ومسئولیت پزشکی

خطا ومسئولیت دو مفهوم جدا ولی مرتبط با هم هستند
خطا ها ومسئولیت پزشکی درحوزه حقوق کیفری ایران طرح میگردد وبر اساس حقوق جزا ،خطا به سه دسته تقسیم میشود
1- خطای عمد(آدمکشی ،کلاهبرداری ،دزدی و…)

2-خطای شبه عمد(خطای پزشکی ،رانندگی و…)

3-خطای محض (ارتکاب جرم توسط کودکان ،مجانین و…)

مسئولیت پزشکی
منظور ازمسئولیت پزشکی ،به معنای خاص آن یعنی تکلیف جبران خسارت وارده به بیمار توسط پزشک یا سایر افراد مرتبط حین انجام اقدامات پزشکی است
مسئولیت پزشکی و ارکان آن در حوزه مسئولیت مدنی تبیین میشود البته مسئولیت پزشکان و سایر حرف پزشکی متعدد است ازجمله مسئولیت انتظامی ،مسئولیت کیفری ،مسئولیت اخلاقی ،…
-ارکان مسئولیت مدنی
1-انجام فعل زیانبار
2-ایراد خسارت به بیمار
3-رابطه سببیت بین فعل زیانبار وخسارت وارده
4-ودر پزشکی ،احراز تقصیر پزشک

نظریه های مبنای مسئولیت
راجع به ایجاب ومبنای مسئولیت نظریه های متعددی است
1-مسئولیت مبتنی بر تقصیر ،این نظریه، قدیمی بخصوص در غرب مطرح ،وطرفدار بسیاری دارد ومعتقد است کسی مسئول است که تقصیری مرتکب شده باشد وبر این اساس به توصیف انواع حالات ورفتار های انسان در ایجاد خسارت به عنوان تقصیر میپردازند
خطا یا تقصیر،فعل یا ترک فعل خارج از عرف شناخته شده است که در واقعیت مادی موضوع(در اینجا بدن انسان)رخ میدهد
تشخیص خطا با متخصصین مرتبط با موضوع است (در اینجا پزشکان متخصص در موضوع مورد ادعا)

2-نظریه مبتنی بر خطر ،در این نظریه ،کسی مسئول است که فعل زیانبار را (در راستای فعل اصلی خود که منتفع میشده )انجام داده است (تقصیر عامل زیان مفروض است)
3-نظریه تضمین حق،باید خسارت جانی وجسمی افراد، بدون توجه به تقصیر یا خطر ،جبران شود

در حقوق غرب رکن اصلی ایجاد مسئولیت ، وجود تقصیر است که خود به انواع متعدد تقسیم میشود ازآنجایی که در قانون جدید مجازات اسلامی مصوب 1392 ،مسئولیت پزشکی را مبتنی بر تقصیر قرار داده ،به انواع تقصیرپزشکی از دیدگاه حقوق عرفی(common law) که ید طولایی در این زمینه دارند میپردازیم

طبقه بندی وقایع پزشکی
به طور کلی وقایع پزشکی
MEDICAL INCIDENCE
به پنج گروه کلی تقسیم می شوند که براساس مکانیزم ایجاد حادثه و قصد و نیت فاعل است. و نوع حادثه برمسئولیت پزشک و میزان آن موثر خواهد بود.

MEDICAL ACCDIDENT-1

MEDICAL ERROR-2

NEGLIGENCE-3

RECKLESSNESS-4

VIOLATION-5

MEDICAL ACCDIDENT-1
 
اولین گروه از وقایع پزشکی اتقاقات پزشکی است. دراین گروه حوادثی قرار می گیرند که به طور ناخواسته در کنار فعالیت اصلی ظاهر می شوند فاعل (پزشک) نه قصد انجام آن کار را برای فرد (بیمار) دارد و نه قصد صدمه به وی را دارد. مثل وقتی که راننده خودرویی عقب عقب و با احتیاط از پارکینگ خارج می شود و به کودکی برخورد می کند که در نقطه کور پشت ماشین قرار گرفته است. راننده نه قصد صدمه به کودک را داشته نه قصد برخورد با وی را، رعایت احتیاط کافی را هم به خرج داده است و مهارت کافی در رانندگی را هم داشته است. در این گروه ACCIDENT ناشی از یک فرایند ناخواسته مستقل از فرایند اصلی است (مثال شایع ایجاد هپیرترمی بدخیم بعد از مصرف برخی داروهای معمول بیهوشی است)
ویژگی های اصلی ACCIDENT عبارت است از:
1-غیر عمدی بودن
2-غیر قابل پیش بینی بودن
3-غیر قابل اجتناب بودن
این گروه نه تخلف هستند و نه خطا و قصور بحساب نمی آیند.

MEDICAL ERROR-2
دومین گروه از حوادث پزشکی خطاها است. خطاهای پزشکی شامل موارد می شود که برنامه ریزی غیرعمدی نادرست یا تداخلات غیر عمدی دریک برنامه ریزی درست مانع از رسیدن به هدف مورد نظر می شود. تفاوتی که با دسته قبلی دارند این است که نتیجه حاصله ناشی از تحریف ناخواسته در همان فرایند اصلی است در این دسته نیز عوارض 1- غیرعمدی 2- غیرقابل پیش بینی 3- غیرقابل اجتناب هستند. خطاهای پزشکی در دوگروه عمده خطاهای مبتنی بر مهارت SKILL BASE ERROR و اشتباهات MISTAKE طبقه بندی می شوند

SKILL BASE ERROR
خطا های مبتنی بر مهارت شامل گروهی از خطاهای پزشکی است که نرسیدن به هدف تعیین شده ناشی از فراموش کردن انجام یک فعل مشخص یا انجام فعلی اشتباهی به جای فعل مورد نظر بوده است. هنگامی که فراموش کردن انجام یک فعل در فرآیندی هدفمند مانع از رسیدن به هدف می شود به آن LAPSE می گویند درحالی که انجام فعلی اشتباه به جای فعل مورد نظر دریک فرآیند هدفمند را که مانع از رسیدن به هدف شود راSLIP گویند. مثال شایع LAPSE فراموش کردن مصرف دارو در زمان تعیین شده است و مثال شایع SLIP مصرف داروی اشتباه با جای داروی مورد نظر در زمان تعیین شده است.
یکی از زیر گروه های مهم خطاهای مبتنی برمهارت TECHNICAl ERROR است که شامل خطاهای است که ناشی از تفاوت های زمانی- مکانی و فردی است. به طور مثال یک اقدام به انجام بیهوشی نخاعی به علت تفاوت در درجه مهارت متخصص بیهوشی، تقاوت در خصوصیات آناتومیک بیماران و مشکلات زمانی- مکانی و محدودیت های تکنولوژیک به نتیجه نرسد که دز ضوزت عدم وجود عارضه قصور و تخلف نیز نخواهد بود.

MISTAKE
اشتاباهات(MISTAKE) خود به دو گروه عمده
خطاهای مبتنی بر قاعده
RULE BASE ERROR
و خطاهای مبتنی بر آگاهی
KNOWLEDGE BASE ERROR تقسیم می شود.
RULE BASE ERROR-1
. بعضی مواقع از قواعدی استفاده می شود که متناسب با شرایط هستند اما اساساً به صورت اشتباه یاد گرفته شده اند و در هرصورت نتیجه نامطلوب خواهد بود. عدم تشخیص مننژیت در یک بیمار با توجه به آن که 90% مراجعان یک پزشک در آن روز مبتلا به آنفولانزا بوده اند در واقع می تواند استفاده از یک قاعده درست در جای نادرست باشد. قاعده ای که در اکثر بیماران آن روز موثر بوده است. یکی ازخصوصیات اصلی خطاهای مبتنی بر قاعده انجام فعالیت به صورت رفلکسی و خودبه خودی است که نیازی به فعالیت ذهنی فرسایشی ندارد.

KNOWLEDGE BASE ERROR-
یکی از زیر گروه های خطاهای مبتنی برآگاهی، خطای مبتنی بر قضاوت است.(JUDGMENT BASE ERROR)
که شامل تشخیص و درمان نامناسب بیماری ها وتشخیص اشتباه می شود. در هنگام بررسی موارد ناشی از تشخیص و درمان نادرست باید توجه داشت که اولاً بررسی باید با توجه به اطلاعات زمان تشخیص یا درمان باشد نه اطلاعات زمان حاضر و دوماً تشخیص و درمان صورت گرفته باید متناسب با شرایط بیمار هم باشد. توجه شود که صرف علمی بودن درمان یا اقدام صورت گرفته با توجه به شرایط تشخیص داده شده ضروری است و بنابراین با توجه به این شرایط اصولاً ممکن است قصوری تشخیص داده نشود.

NEGLIGENCE-3
در NEGLIGENE یک قاعدهRULE یا یک استاندارد قابل قبول نقص می شود اما هدف معمولا کمک است، تصور فرد بر این است که نقض استاندارد یا قاعده در این شرایط خاص به نفع بیمار خواهد بود یا لااقل فایده آن بیشتر از ضررش خواهد بود.
پس در این موارد عوارض غیرعمدی است و عمدتاً با قصد کمک ایجاد می شوند. عوارض قابل پیش بینی هستند ولی پزشک فکر می کند که نفع درمان بیشتر از ضرر آن است. این عوارض قابل اجتناب هستند و اگر Rule انجام شود بوجود نمی آیند. مثلاً در هنگام وقفه قلب اگر پزشک این قاعده را که باید قبل از تزریق هر آمپول حتماً روی آن را بخواند رعایت کند نباید خطایی ایجاد شود ولی پزشک صرفاً به اینکه آمپول را از کشوی مربوط به آن آمپول برداشته است کفایت می کند.

GROSS NEGLIGENCE

INEXPERIENCE NEGLIGENCE
 
SKILL-LESS NEGLIGENCE

OUT OF ORDER NEGLIGENCE

RECKLESSNESS-4
در بی مبالاتی یا RECKLESSNSSنقض یک قاعده یا استاندارد علمی و یا قانون صورت گرفته است ولی این نقض برخلاف NEGLIGENCE اولاً با آگاهی از غیر قابل قبول بودن آن صورت گرفته است و ثانیاً از آن جهت که ریسک آن متوجه کسی دیگر بوده است انجام گرفته است. ولی برخلاف VIOLATION قصد صدمه عمدی در کارنبوده است. در مورد قصد و نیت باید گفت قصد صدمه زدن وجود ندارد ولی نوعی بی تفاوتی دیده می شود. عوارض قابل پیش بینی و قابل پیشگیری هستند. پزشک می داند به خوبی مهارت ندارد و از تجربه کافی برخوردار نیست ولی باز می خواهد عملی را انجام دهد.

VIOLATION-5
VIOLATION شامل گروهی از وقایع پزشکی است که پزشک علی رغم آگاهی از آن که فرآیند مورد نظر می تواند منجر به صدمه شود آن را ادامه می دهد. در واقع در VIOLATION فعل یا ترک فعلی است که نوعاً باعث صدمه می شود و یا به قصد صدمه زدن انجام می شود. در حالت اخیر تعیین نیت یا قصد تقریباً امکان پذیر نیست. مثلاً پزشک علی رغم صدمه زدن مکرر به بیماران در یک عمل جراحی پیچیده مانند لاپاراسکوپی باز اصرار به انجام آن دارد.

والسلام