موضوع: حقوق ملت
فهرست مطالب
مقدمه
گفتار اول ١] حقوق مدنی و سیاسی
۱_۱] حق ها و آزادی های فردی و شخصی
۲_۱] آزادی های فکری
۳_۱] آزادی اطلاعات و مطبوعات
۴_۱] آزادی های سیاسی
شیوه های قابل اجرا آزادی های سیاسی
گفتار دوم ۲] حقوق و آزادی های اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی
۱_۱] آزادی انتخاب شغل و حق به کار
۲_۱] آزادی سندیکایی
۳_۱] حق به رفاه و تامین اجتماعی
۴_۱] حق آموزش و پرورش
5_۱] حقوق و آزادی های برابر اجتماعی
۶_۱] حق به خانواده شایسته
۷_1] آزادی تشکل ها و اجتماعات
۸_1] حق تابعیت
گفتار سوم ۳] حقوق قضایی
۱_۳] حق دادخواهی
۲_۳] حق دادرسی منصفانه
مقدمه
درفصل هفتم کتاب حقوق اساسی اثر دکتر حسن خسروی از حقوق ملت صحبت شده است.
مبحث حقوق و آزادی های شهروندان یک موضوع مهم و اساسی میباشد که در قانون اساسی درج شده است.
حقوق ملت به صورت کلی در اصول دوم و سوم و برخی اصول دیگر به صورت خاص تر در اصول نوزدهم تا چهل و دوم اشاره شده است.
سه دسته عمده ی حقوق ملت:
۱. حقوق مدنی و سیاسی
۲ .حقوق اقتصادی اجتماعی و فرهنگی
۳. حقوق قضایی
گفتار اول ١] حقوق مدنی و سیاسی
مجموعه ای از حق ها است که انسان در حوزه ی فردی طبیعتا از آن ها برخودار بوده و آزادی های که در حوزه ی اجتماعی و سیاسی معنا پیدا می کند.
طبقات مختلف حقوق و آزادی ملت:
۱. حق ها و آزادی های فردی و شخصی
۲ . آزادی های فکری
۳. آزادی اطلاعات و مطبوعات
۴. آزادی های سیاسی
۱_۱] حق ها و آزادی های فردی و شخصی
حقوق و آزادی های مردم در ارتباط با حوزه و قلمرو عملکردی شخصی و فردی اشخاص در جامعه میباشد.
الف] حق حیات : خداوند به همه ی انسان ها حق حیات را برابر عطا فرموده و بنیادی ترین حق حقوق بشری میباشد. (اصل ۲۲ قانون اساسی )
ب] حق امنیت : زندگی انسان در محیط فردی اجتماعی بدون ترس و اضطراب از تهدید و ارعاب امنیت گفته می شود حس آرامش بدست امده درواقع همان حس امنیت میباشد.
۱. امنیت کرامت انسانی
۲ .امنیت حیثیت
۳.امنیت مسکن
۴ . امنیت شغل
5. امنیت اموال
ج] حق حریم خصوصی: دخالت نکردن در حریم شخصی عقاید و قلمرو خصوصی افراد(اصل ۲۵ قانون اساسی)
د] حق رفت و آمد آزاد و اقامت: انسان ها ازاد افریده شدند و حق دارند که با رعایت قواعد و مقررات داخلی و بین اللملی به هر منطقه ای نقل مکان کند(اصل ۳۳ قانکن اساسی)
۲_۱] آزادی های فکری
لازمه وجودی شخصیت و هویت انسان تامل و اندیشه است، زمانی که انسان مختار و آزاد تلقی می شود یعنی باید بتواند با قدرت تعقل و تفکر اختیار مستقل زندگی فردی و اجتماعی خویش را سازمان دهد.
مصادیق حق و ازادی های فکری:
الف]آزادی عقیده، دین و مذهب
ب]آزادی بیان
۳_۱] آزادی اطلاعات و مطبوعات
منظور از آزادی اطلاعات آزادی دسترسی افراد جامعه به اطلاعات موجود در موسسات عمومی و برخی موسسات غیر عمومی و همچنین حق. دریافت، انتقال و گردش ازادانه اطلاعات ، دانش و اخبار پیرامون زندگی و وقایع اجتماعی میباشد.
۴_۱] آزادی های سیاسی
فرد بتواند در زندگی سیاسی ، اجتماعی کشور خود نقشی داشته باشد و به موجب داشتن این آزادی اشخاص می توانند در اداره امور عمومی کشور نقش فعالی داشته باشند.
شیوه های قابل اجرا آزادی های سیاسی:
الف] آزادی انتخاب و حق تعیین سرنوشت
ب] حق رای
ج] حق کاندیدا شدن
د] نظارت همگانی : به شهروندان حق داده می شود تا بر فرایند اقدامات و تصمیمات حکومتی به طور مستقیم و غیر مستقیم از طریق نمایندگان خود نظارت نمایند .
در اصل ۸ قانون اساسی اشاره شده است که درجمع اوری اسلامی ایران دعوت به خیر و امر به معروف وظیفه مردم نسبت به یکدیگر است.
گفتار دوم ۲] حقوق و آزادی های اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی
الف] اصل ۲۸ قانون اساسی
داشتن حق انتخاب شغل با رعایت اصول دین اسلام و همچنین دولت موظف میباشد شرایط مساوی و امکان اشتغال به کار را فراهم کند.
ارتباط بین نیاز های فردی و اجتماعی بشریت،به زندگی معنا و مفهوم حقیقی میدهد.وسپس در مسیر رشد و تکامل بشری گام های محکم تری بردارد.
۱_۱] آزادی انتخاب شغل و حق به کار
آزاد و مختار بودن هر شخص برای انتخاب شغل لایق خود،به گونه ای که شخص در انتخاب شغل هیچ اجباری متحمل نشود به جز موارد قانونی.
ب] بند (۴) اصل ۴۳ قانون اساسی
سیاست های عمده اقتصادی کشور می توان به حق آزادی انتخاب شغل و عدم ومبارزه شخص با کار معین اشاره کرد .
" در اصل بند ۳ اصل ۴۳ قانون اساسی گفته شده است که دولت باید علاوه تلاش شغلی برای افراد برای خودسازی معنوی آن ها فرصت ایجاد کند.
۲_۱] آزادی سندیکایی
کلمه ای ، فرانسوی، به معنی یک انجمن، اتحاد مشترک بین گروهی از افراد.
حمایت از شعل
پاسداری از کسب درآمد معمول
بهبود وضعیت زندگی در اجتماع
ایجاد امنیت شغلی
فواید آزادی سندیکایی:
۳_۱] حق به رفاه و تامین اجتماعی
سلامت روانی افراد در گرو برخورداری آنها از آرامش،امکانات مختلف رفاهی، شرایط زندگی مطلوب و…. است.
"وظیفه بنیادین دولت در حوزه اقتصاد
برنامه ریزی اقتصاد صحیح و عادلانه بر طبق ظوابط اسلامی ، جهت ایجاد رفاه، فقر، و بر طرف ساختن کمبود در زمینه خوراک، پوشاک، کار، مسکن و بیمه پی ریزی کرده است."
اصل ۲۹ قانون اساسی => حق همگانی ( برخورداری تامین اجتماعی )
بیکاری ، پیری ، بازنشستگی ، بی سرپرستی و.. از جمله حقوق تامین اجتماعی
۴_۱] حق آموزش و پرورش
انسان ها آزاد و برابر آفریده شده اند و نبودن تبعیض بین انسان ها در جامعه
بند ۹ اصل سوم : رفع تبعیضات ناروا، ایجاد امکانات عادلانه برای همه در زمینه های مادی و معنوی.
حق با آزادی اموختن، لازمه این حق وجود آزادی در تعلیم و تعلم و زمینه های مساعد آن فراهم باشد.
اصل ۳۰ قانون اساسی :
تاکید بر حق و تکلیف و وظایف دولت تهیه وسایل آموزش و پرورش رایگان برای تمامی ملت تا پایان دوره ی متوسطه
۵_۱] حقوق و آزادی های برابر اجتماعی
انسان از بستر خانواده است و به هر میزانی که حقوق زنان در خانواده رعایت شود به همان میزان فرزندان صالح وارد جامعه می شوند و برای تحقق خانواده شایسته رعایت حقوق زن الزامی است.
اصل ۱۹ قانون اساسی: دارا بودن حقوق مساوی مردم ایران از هر قوم و قبلیه ای.
اصل ۱۴۱ قانون اساسی: ممنوع بودن بیش از یک شغل دولتی ( به جز شغل های دولتیِ آموزشی که مستثنی هستند )
اصل ۲۰ قانون اساسی: حمایت یکسان قانون از زن و مرد. ( به شرط رعایت موازین اسلام)
۶_۱] حق به خانواده شایسته
اصل ۱۰ قانون اساسی: واحد بنیادی جامعه اسلامی خانواده است.
جلوه عینی آزادی عقیده و بیان ، آزادی های گروهی از طریق اجتماعات و تشکل هاست نتیجه فعالیت گروهی بسیار قوی تر و موثر تر خواهد بود در نتیجه قدرت سیاسی کمتر می تواند در برابر افکار جمعی مقاومت کند.
تشکل ها و اجتماعات سازماندهی شده=> مثل احزاب
تشکل ها و اجتماعات غیرسازمان دهی شده=> مثل اعتراضات
اصل ۲۱ قانون اساسی: موظف بودن دولت ر حقوق زن و تضمین کردن آن
راه های تضمین کردن دولت در رابطه با حقوق زن:
۱.ایجاد زمینه های مساعد برای رشد شخصیت زن
۲ .حمایت از مادران در دوران بارداری و حضانت فرزند
۳.ایجاد دادگاه صالح برای حفظ خانواده
۴. ایجاد بیمه خاص برای بیوگان و زنان سالخورده
۵.اعطای قیومیت فرزندان به مادران در صورت نبودن ولی شرعی
۷_1] آزادی تشکل ها و اجتماعات
قانون اساسی دو مورد رد با رعایت محدوده هایی به رسمیت شناخته است:
الف] آزادی های اجتماعات سازماندهی شده
ب] آزادی اجتماعات سازمان دهی نشده
فقط به رسمیت شناختن حقوق و آزادی های ملت برای تحقق نظام مطلوب کافی نیست.
دلایلی حیاتی که حقوق و آزادی افراد در جدال چالش قرار میگیرند: ۱. تضاد آرا ۲.تعارض منابع
گفتار سوم ۳] حقوق قضایی
۸_1] حق تابعیت
دو مفهوم حاکمیت و ملت
عناصر اصلی جامعه سیاسی: ۱.حفظ منابع ملی ۲.امنیتی ۳.هویتی ۴.فرهنگی
قانون اساسی در خصوص حق تابعیت این گونه موضع گیری نموده است:
الف] اصل ۴۱
ب] اصل ۴۲
نظام تفکیک قوا دستگاه قضایی برای تضمین حقوق و آزادی های ملت برای دادرسی منصفانه است.
حق های قابل تصور در فرایند رسیدگی دعاوی در دادگاه ها: ۱.حق دادخواهی ۲.حق دادسرای منصفانه
۱_۳] حق دادخواهی
لازمه ی حفظ امنیت جسمی و معنوی انسان است و بدون پیگیری حق ها و آزادی ها امکان بهره مندی شایسته از زندگی وجود ندارد.
اصل ۳۴ قانون اساسی:
اصل ۱۶۷ قانون اساسی:
اشخاصی که حق ها و آزادیشان تضعییع شده
هر قاضی موظف است کوشش کند حکم هر دعوی را به درستی و به حق صادر نماید
احقاق حق
الف] صل برائت
ب] اصل قانونی بودن جرم و مجازات
ج] اصل منع تعقیب
د] حق داشتن وکیل
ه] اصل علنی بودن محاکمه
و] اصل مستند بودن احکام
ز] حق منع شکنجه
ح] اصل منع هتک حرمت متهمین
۲_۳] حق دادرسی منصفانه
برای رسیدگی به شکایت ها در دادگاه ها باید از ضوابط اصولی و هنجار های عقلی و منطقی و از موازین حقوق بشری تبعیت کرد.
اصول دادرسی منصفانه