بسم الله الرحمن الرحیم
نخستین وبسایت تخصصی دانشجویان رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی
The first specialized website for PE students
موضوع کنفرانس:
حرکت شناسی وبیومکانیک مفصل ارنج وساعد
ساختار استخوانى و مفصلی
مفصل آرنج از استخوان هاى بازو و دو زند زیرین و زبرین تشکیل
گردیده است دو مفصل در این محل قرار دارد، یکى مفصل بین سر
انتهایى استخوان بازو و زند زبرین که از نوع کروى است ولى به علت
اتصال به زند زیرین که انتهاى آن با استخوان بازو مفصل قرقره اى مى سازد
قادر به حرکت آبداکشن و آداکشن حول محور ساجیتال نبوده ولى
مى تواند حول محور فرونتال و به همراه زند زیرین
حرکات فلکشن و اکستنشن را انجام مى دهد
زند زبرین حول محور ورتیکال نیز قادر به حرکت بوده و با وجود مفاصل ساعد که از نوع استوانه اى هستند حرکات سوپینیشن و پرونیشن را انجام مى دهند.
در واقع در مفاصل منطقهٔ آرنج سه مفصل قرقره اى (بین زند زیرین و بازو)، کروى (بین زند زبرین و بازو)، و استوانه اى (بین دو زند زیرین و زبرین) را مى توان مشاهده نمود.
عضلات این ناحیه را معمولاً به دو دسته فکلسور و اکستنسور آرنج تقسیم مى نمایند، عضلات فلکسور در ناحیهٔ قدامى و اکستنسورها در ناحیهٔ خلفى آرنج قرار دارند. بعضى از افراد قادر هستند، مفصل آرنج را از حد طبیعى بیشتر باز نمایند و حرکت هایپراکستنشن را انجام دهند، که علت آن کوتاه بون زائدهٔ آرنجى (انتهاى استخوان زند زیرین) مى باشد.
لیگامنت هاى نگه دارندهٔ مفصل آرنج
لیگامنت هاى نگه دارندهٔ مفصل آرنج عبارتند از لیگامنت حلقوی، لیگامنت جانبى زند اسفلى و لیگامنت جانبى زند اعلایى و لیگامنت بین دو استخوان زند اعلا و زند اسفل (لیگامنت بین استخوانی) وجود دارد که نگه دارندهٔ استخوان ها به یکدیگر مى باشند
لیگامنت هاى مفصل آرنج از نماى بیرونی
حرکات مفاصل
محور حرکتى مفصل آرنج از فوق لقمه و فوق قرقره استخوان بازو عبور مى کند و حرکت هاى تا شدن (فلکشن) و باز شدن (اکستنشن و هایپراکستنشن) از محور حرکتى فوق صورت مى گیرد. مقدار تا شدن این مفصل تا میزان ۱۴۵ درجه و میزان هایپراکستنشن تا حد ۱۰ درجه مى تواند انجام شود
حرکت فلکشن و اکستنشن آرنج
حرکت تا کردن مفصل آرنج از حالت ایستادن آناتومیکى انجام مى گردد.
دو زند زیرین و زبرین که با استخوان بازو مفصل آرنج را مى سازند با یکدیگر نیز کمى پایین تر از مفصل آرنج و کمى بالاتر از مفصل مچ دست مفصل مى شوند، که هر دو مفصل فوقانى و تحتانى از نوع
مفاصل استوانه اى (یک محوره Uniaxial) بوده و موجب حرکات چرخش داخلى (Inward Rotation)(pronation) و چرخش خارجى مى گردنند(Outward Rotation)(Supination)
عضلات این قسمت را به دو دستهٔ چرخش دهنده هاى داخلى و خارجى
Pronator و Supinator تقسیم مى کنند که عضلات چرخش دهندهٔ داخلى
در بخش قدامى محور حرکتى و عضلات چرخش دهندهٔ خارجى در بخش
خلفى محور حرکتى قرار دارند. وقتى که ساعد در حالت بین گردش داخلى و
خارجى باشد در حالت خنثى است. محور حرکتى ساعد از انتهاى فوقانى زند
اعلا به انتهاى تحتانى زند اسفل کشیده شده است که در شکل زیر ملاحظه مى گردد
محور حرکتى ساعد
حرکت هاى ساعد دست شامل موقعیت خنثى (زمانى که شست دست رو به بالا باشد) و همچنین پرونشین (موقعى که پشت دست رو به بالا باشد) و سوپینیشن (موقعى که کف دست رو به بالا باشد) مى باشد که در شکل زیر ملاحظه مى کنید.
حرکت سوپینیشن ساعد
حرکت پرونشین در ساعد
موقعیت ساعد در حالت خنثى
حرکت هاى سوپینیشن و پرونشین ساعد از روبرو
عضلات حرکت دهندهٔ مفاصل
بازویى زند اعلایى:
این عضله در ناحیهٔ قدامى و خارجى زند زبرین قرار دارد، عضله اى است سطحى که با خم کردن آرنج و بالا نگه داشتن شست دست، در روى ساعد قابل لمس است، مخصوصاً موقعى که مچ دست در حرکت فلکشن آرنج با مقاومتى روبرو باشد
عمل: فلکشن آرنج، کتاب آناتومى حرکتى این عضله را نیمه برون و نیمه درون گردانندهٔ ساعد ذکر کرده است. در عین حال بررسى هاى انجام شده با استفاده از الکترومیوگرافى نشان داده است وقتى که آرنج حالت کاملاً کشیده (اکستنشن) را دارد این عضله فاقد قدرت چرخش دهندگى (داخلى یا خارجی) مى باشد و موثرترین عمل آن فلکشن آرنج است. موقعیت قرارگیرى این عضله و بهرهٔ مکانیکى زیادى که نسبت به دو سر بازویى دارد آن را به یک فلکسور بسیار قوى آرنج در حالت عادى مبدل ساخته است
بازویى قدامى:
همان طور که از نامش پیدا است در بخش قدامى آرنج قرار دارد و وقتى که حرکت
فلکشن آرنج با مقاومتى روبرو باشد در ناحیهٔ بیرونى عضلهٔ دو سر قابل لمس مى شود
و چون در زیر عضلهٔ دو سر قرار دارد لمس کردن آن در حالت عادى مشکل است.
عمل: تاکنندهٔ آرنج، اصطلاحاً آن را عضلهٔ پرکار مفصل آرنج مى گویند
درون گردانندهٔ مدور:
در قسمت قدامى و بالاى ساعد قرار دارد.
عمل: درون گردانندهٔ ساعد و تاکنندهٔ مفصل آرنج. بهترین موقعیت حرکتى آن موقعى است که دو حرکت فوق تواماً انجام شود.
مربع درون گرداننده:
این عضله در قسمت پایین ساعد قرار داشته و چون عمقى مى باشد قابل لمس شدن
نیست.
عمل: چرخش داخلى ساعد که کار اصلى آن است، در چرخش داخلى که آرام انجام شود و با مقاومتى صورت نگیرد تنها این عضله عمل مى کند، ولى اگر چرخش با سرعت انجام شده و یا با مقاومتى همراه باشد عضلهٔ درون گردانندهٔ مدور نیز به کمک مى آید.
برون گردانندهٔ کوتاه:
این عضله توسط عضلات برون گردانندهٔ دراز و بازکننده هاى مچ دستى پوشیده شده
است و قابل لمس شدن نیست.
عمل:چرخش خارجى ساعد (برون گردانندهٔ ساعد) در حالتى که آرنج کشیده است این عضله در بهترین شرایط چرخش خارجى خود قرار دارد.
سه گوش آرنجى:
عضلهٔ کوچک و سه گوشى است که در بالاى سطح خلفى ساعد قرار دارد.
عمل: بازکننده (اکستنسور) مفصل آرنج
این عضله با عضلهٔ سه سر همکارى مى کند، در واقع به علت کوچکى و موقعیت قرارگیرى در عمل فوق ضعیف مى باشد.
به امید روز های خوب برای جوانان ایرانی
بهاره 1390
برای دریافت مقالات بیشتر به سایت تربیت بدنی مراجعه کنید
www.physicaledu.ir