1
جنگهای آینده
2
کارل فون کلازویتز: جنگ تداوم سیاستها با استفاده از روش، الگویی دیگر است
جنگ درگیری مسلحانه دو یا چند حکومت برای دسترسی به خواستههای مشروع یک طرف و نامشروع طرف دیگر است.
جنگ وسیله قدرتمند برای اعمال سیاست است.
جنگ دنباله سیاست است با ابزاری دیگر .
فصل یکم :
تعریف جنگ از نظر اندیشمندان نظامی
3
کنشهای متقابل اجتماعی از ارتباطات متقابل اجتماعی دو یا چند تن از افراد بشر پدیدار می گردد که بر دو نوعند :
کنشهای متقابل پیوسته : به کنشهای متقابل اجتماعی اطلاق میشود که بین گروهها همکاری به وجور میآورد.
کنش های متقابل ناپیوسته: این کنشها به رقابت، سبقت، ستیز و کشمکش منجر میشوند . بنابراین، جنگ ستیزه خشن و منظمی است که بین دو یا چند اجتماع مستقل اتفاق میافتد.
کاستون بوتول : جنگ مبارزه مسلحانه و خونین بین گروههای سازمان یافته است.
عقیده دورکیم : جنگ یک پدیده اجتماعی است زیرا آفریننده تاریخ است و در عین این که تمدن میسازد، تمدن را از بین میبرد. به بیان دیگر، جنگ مرزی است که مراحل مهم حوادث تاریخ را از هم جدا میکند.
عقیده وبر : وبر برخلاف برخی از جامعه شناسان معتقد است که جوامع همواره مجموعهای هماهنگ نیستند و برای رسیدن به نظم و هماهنگی ناگزیر از نبرد و درگیری میباشند.
فصل یکم :
تعریف جنگ از دیدگاه جامعه شناسان
4
جهان اسلام شامل 57 کشور مسلمان است که به لحاظ راهبردی از سوی غرب با جهان مسیحیت (سمولار و لائیک ) مواجه است و از سوی سرق با بودائیسم و هندوئیسم روبه رو است . این کشورها در 3 قاره و 5 منطقهی جغرافیایی پرجمعیت و برخوردار از غنای تاریخی،اقتصادی و تمدنی است.
منطقه اول : شمال آفریقا شامل شش کشور است که عبارتند از : مصر، لیبی، تونس، الجزایر، مراکش و موریتانی.
منطقه دوم : شامل 24 کشور آفریقایی است .سودان، چاد، نیجر، جمهوری دموکراتیک صحرا، سنگال، مالی، گینه گوناکری، گامبیا، سومالی و اتیوپی که به رقم داشتن وسعت زیاد و معادن غنی در فقر و محرومیت به سر میبرند.
منطقه سوم : شامل 13 کشور خاورمیانه و پاکستان و افغانستان است که عبارتند از: ایران، بحرین، عراق، اردن، کویت، لبنان، امارات متحده عربی، عمان، فلسطین، قطر، عربستان سعودی، سوریه ، ویمن. این منطقه از نظر منابع نفت و گاز طبیعی به ویژه در منطقه خلیج فارس بسیار غنی است و تقریبا 70 درصد کل منایع نفت و گاز جهان را در خود جای داده است. بر اساس همین اهمیت بوده است که از این منطقه به عنوان "قلب جهان" نام میبرند.
منطقه چهارم : جنوب شرق آسیا که شامل کشورهای بروئنی، اندونزی، و مالزی است. اهمیتاین منطقه چه از حیث جمعیت و چه از نظر حجم مبادلهی سرمایه قابل توجه است.
منطقه پنجم : شامل کشورهایاروپایی و اسیای مرکزی و قفقاز است. این منطقه شامل 8 کشور آلبانی، بوسنی، بخش مسلمان نشین قبرس، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان و جمهوری آذربایجان در قفقاز و آسیای میانه است. برخورداری از منابع غنی، سرزمین گسترده و سطح بالایی از سرمایه های انسانی ماهر از جمله ویژگیهای این منطق به شمار میرود.
جنگهای آینده
فصل یکم :
موقعیت جغراسیاست برتر نظام اسلام
5
6
فصل یکم :
جغراسیاست خلیج فارس و تنگه هرمز
الف- موقعیت راهبردی
ب- بازار کالا و تجهیزات نظامی
پ- ذخایر عظیم نفت و گاز
جغراسیاست خلیج فارس :
جغراسیاست تنگههرمز:
براساس نظریه اسپایکمن تنگههرمز مرکز ریملند است و بخشهای شمالی، جنوبی، غربی و شرقی ریملند را به هم پیوند میدهد.آلبوکرک دریادار مهاجم پرتغالی به اقیانوس هند و خلیجفارس معتقد بود که هر دولتی بر سه تنگه باب المندب، هرمز و مالاکا تسلط داشتهباشد برجهان، مسلط خواهد بود این نظریه تا امروز همچنان معتبر است.
فصل دوم
کلیاتی پیرامون نسلهای جنگ
7
8
در تعیین نسل های جنگ سه متغیر مهم به شرح زیر اثر گذار بوده اند:
الف – راهبرد
ب- فناوری
پ- تاکتیک .
در ادبیات نظامی غرب تا کنون مشخصات سه نسل جنگ تشریح و تبیین گردیده و جنگهای آینده از منظر ادبیات غرب جنگهای نسل چهارم میباشند، در ادبیات نظامی شرق (روسیه) جنگهای صورت گرفته را در شش نسل دسته بندی نمودهاند.
فصل دوم:
کلیاتی پیرامون نسلهای جنگ
در جنگ جهانی اول(1918-1913) راهبرد های مطرح حول سه محور بود:
الف- بسیج توده های مردم جهت مشارکت در جنگ
ب- بهره برداری از راه آهن، ابزار جدید ارتباطی نظیر تلفن
پ- تجهیزات جدیدو اثر گذارنظیر اختراع تانک
راهبردهای بکار گرفته شده در جنگ جهانی دوم عبارت بودند از :
راهبرد صرفاحمله نه دفاع
حمله به مبانی صنعت آلمان
راهبرد بسیج تمام امکانات و توانمندیهای موجود در هر کشور برای نیل به پیروزیدر جنگ و نابود ساختن آلمان
فصل دوم:
کلیاتی پیرامون نسلهای جنگ
9
فصل دوم:
کلیات راهبرد نظامی در قرن بیست و یکم
در یک جمع بندی کلی می توان گفت:
راهبرد در قرن 21پیرامون ایجاد ائتلاف، تقویت بنیه نظامی و چابک سازی خواهد بود. راهبرد کشورهای بزرگ صنعتی و توسعه یافته نیز در مقابل یکدیگربر محوریت مولفههای سیاسی و اقتصادی خواهد بودرقابت تسلیحاتی در میان آن ها کمتر مشاهده خواهد شد. راهبرد کشورهای کمتر توسعه یافته و یا توسعه نیافته در مقابل یکدیگرتا زمانی که مولفه دیگری نظیر اقتصاد و یا فناوری خاص جایگزین نگردد حول محورحفظ موازنه قدرت نظامی میباشد.
10
فصل دوم:
نسل اول جنگ ها
در این نسل محوریت با تاکتیک بوده به علت اینکه ادوات و ابزار جنگی مکانیزه نشده و توسعه چندانی نداشته اند. اختراع باروت باعث ایجاد تفتگ های سرپر و سلاح های بدون خان گردید تاکتیک صف و ستون در این زمان معروف بود در این دوره فاصله بین خطوط مقدم در جبهه با توجه به برد تفنگ های سرپر و سلاح های بدون خانی بسیار کم بود. از ویژگی های دیگر این نسل از جنگ به لحاظ تاکتیک صف و ستون باید به انضباط شدید حاکم بر صحنه رزم اشاره نموده
11
فصل دوم:
نسل دوم جنگ ها
نسل دوم جنگ حول محور فناوری شکل میگیرد در این زمان سلاح های سرپر و بدون خان که موجبات تاکتیک صف و ستون را فراهم نموده بودند تکامل بیشتری یافتند تفنگ های ته پر تولید شد، انواع مسلسل های خودکار تولید شده بود انواع سلاح های خان دار تولید شدند، سلاح هایی با تیر منحنی و … .از بعد تاکتیکی واژه اتش و حرکت که مبنای تاکتیکی جنگهای کلاسیک می باشد در این دوره متداول گردیده، در این دوره با توجه به تولید سلاح های منحنی زن فاصلخ بین خطوط مقدم طرفین نسبت به نسل قبلی زیادتر شد و برای اولین بار هم ستادها به صورت سازمان یافته تری در خدمت فرماندهان برای اداره جنگ قرار گرفت و توسعه یافتند در این دوره با توجه به فناوری تسلیحاتی که در خدمت جنگ قرار گرفت از تراکم نفرات در سازمان رزم یگان ها کاسته و قدرت اتش به عنوان یک مزیت برتر جایگزین گردید. اما در نسل دوم جنگ ها که با محوریت فن آوری موجودیت پیدا کرده بود قدرت آتش به عنوان یک مزیت اثر بخش مورد توجه قرار گرفت. قدرت آتش توپخانه ها و هواپیماهای بمب افکن باعث پذیرش، تکوین و توسعه تاکتیک آتش و مانور گردید تاکتیکی که هنوز هم در جنگ های کلاسیک با کیفیت با کیفیت های جدیدی از نظر آتش مورد توجه فرماندهان است. کیفیت آتش از این نظر که دیگر آتش های پشتیبانی منحصرا زمین پایه نبوده بلکه آتش های پشتیبانی هواپایه هم به کیفیت و کمیت قدرت آتش که موجبات مانور عده ها را فراهم می نماید مزید گردیده است.
12
فصل دوم:
نسل سوم جنگ ها
نسل سوم با محوریت تاکتیک پای به عرصه گذاشت فناوری های که موجد نسل دوم بودند مخصوصا فناوری تانک باعث توسعه تاکتیک های جنگی در این دوره گردید منطقه کشتار توسعه زیادی یافت موضوع پدافند پرداختن به استحکامات دفاعی جایگاه خاصی را پیدا کرده بود. در حقیقت آلمان ها با اتخاذ تاکتیک حملات برق آسا با بهره گیری و متمرکز کردن قدرت آتش توپخانه و بمباران هوایی بر روی طرف مقابل به مدد تحرک و سایر ویژگی هایی که برای تانک ها ذکر شد به صورت برق اسا به جبهه دشمن یورش می برند. بعد ها تحرک، قدرت آتش و پوشش ضد زره تانک در همین زمان موجبات توسعه تاکتیکی بیشتری را فراهم نمود.تاکتیک قطع خطوط مواصلاتی و تک به عمق عقبه های دشمن بجای درگیری مستقیم شاخ به شاخ از ویژگی های این نسل جنگ است. طرح ریزی تمرکزی اجرای غیر تمرکزی در این نسل از جنگهای متداول گردید همینطور تفویض اختیارو واگذاری اختیارات به فرماندهانی که عقبه های دشمن را مورد تک قرار می دادند از ویژگی های دیکر این نسل است از ویژگی های دیگر باید گفت تحرک و سرعت تانک موجب گردید زمان به عنوان یک مولفه اثر گذار در تعیین سرنوشت جنگ مورد توجه قرار گیرد.دستیابی به فناوری هسته ای و استفاده از ان در جنگ در این دوره اتفاق افتاد که در نهایت این دوران به دوران جنگ سردمنتهی گردید
13
فصل دوم:
نسل چهارم جنگ ها
نسل چهارم جنگ ها با محوریت فناوری و بکارگیری آن در بخش ارتباطات و اطلاعات پای به عرصه ی وجود گذارد جنگی که نمونه آن در سنوات گذشته تحت عنوان ائتلاف و با محوریت امریکادر حمله به صربستان ، افغانستان و عراق تجربه کرده ایم. جنگ های نسل چهارم را باید جنگهای فناوری محور نامید این نسل جنگ اتکای کمتری به سازمان های انسانی متراکم داشته و چگالی پراکندگی نیروی انسانی را بسیار پایین آورده است . حضور ماهواره های نظامی نه تنها موجبات مشاهده عمودی صحنه جنگ را برای فرماندهان فراهم نموده و به صحنه نبرد عمق داده، بلکه به عنوان مولفه ای اثر بخش در زنجیره ی جمع آوری و پردازش اطلاعات نیز نقش اصلی و اساسی را به عهده دارند.
فناوری در عرصه های مختلف در این نسل جنگ موجب گردید سازمان های نظامی بصورت فزاینده ای در دنیای غرب دچار تحول اساسی در بعد چابک سازی گردند به نحوی که نیروهایی که در جنگ دوم علیه عراق بکار گرفته شدند یک سوم نیروهایی بودند که در جنگ اول بکار گرفته شده بوندالبته با اثر بخشی بالا به نحوی که در مدت 23 روزکشور عراق را تصرف کردند
14
فصل دوم:
جنگ نسل چهارم ایده محور
جنگ نسل چهارم ایده محور از فرهنگ های غیر بومی غربی متولد شده بدین معنا که کشور های غیر غربی که غالبا توان رقابت بافناوری نظامی غرب را ندارند در تلاشند تا جنگ نسل چهارم را به سمت ایده محوری هدایت کنند از این منظر می توان جنگ نسل چهارم ایده محور را جنگی نا همطراز به حساب آورد.جنگجویان ناهمطراز علاوه بر برخی ویژگی های منتقل شده از نسل سوم به نسل چهارم دارای ویژگی های منحصر فردی نیز هستند. برای مثال بدون وجود یک سازمان رزمی مشخص به صورت پراکنده در فضای نبرد به عملیات می پردازند، غالبا از نظر پشتیبانی خود اتکا و غیر متمرکز هستند و با برهم زدن مرزبندی سنتی منطقه مقدم – عقبه در پس فروپاشی روانی دشمن هستند بعلاوه آنها از قدرت مانور بالا برخوردار بوده و اتش محدود خود را در زمان و مکان مناسب علیه مراکز ثقل اصلی در عمق اهداف مورد نظر و علیه نقاط ضعف و آسیب پذیر دشمن بکار می گیرند.
15
16
فصل دوم:
نسل پنجم جنگها یا جنگهای آینده
در موضوع جنگ عوامل و متغیراتی وجود دارند که باعث عدم شباهت جنگها نسبت به بکدیگر می گردند این عوامل عبارتند از : افکار، اندیشه ها و نئوری ها هم چنین رشد فناوری، بکاگیری فناوری های پیشرفته در ساخت سلاح و تجهیزات نیز از عناصر دیگری هستند که موجب عدم شباهت جنگها نسبت به یکدیگر می گردند، کذشته از عناصر یاد شده تاکتیک، به معنی جکونکی بهره برداری از فناوری ها در مسیر تحقیق اندیشه و راهبرد ها نیز عنصر مکمل دیگری است که باعث عدم شباهت جنگهت نسبت به یکدیگر می گردند.
نسل پنجم جنگ ها در راه بوده و یا به عبارتی دیگر جنگهایی که در آینده به وقوع خواهند پیوست به دلایلی که گفته شد نه تنها شباهتی کمتری با جنگهایی که تاکنون به وقوع پیوسته خواهند داشت بلکه دارای تفاوت های اساسی خواهند بود.
فصل دوم:
عوامل موثر در تفاوت نسل پنجم جنگ با سایر نسل ها
1-سیاست های کلی تهاجمی آمریکا
2-بیداری، رشد فکری وآگاهی ملت ها
تسلیحات ساخته شده در آمریکا در ابعاد تسلیحات زمینی، هوایی، دریایی و زیر دریایی(کشتی های اقیانوس پیما ، هواپیماهای دور پرواز، زیر دریایی های قدرتمند، و تانک های پرقدرت) عمدتا تحت تاثیر نیازمندی های دوران جنگ سرد، برای رویارویی با یک قدرت هم سنگ تهیه شده اند. بدیهی است این تجهیزات درجنگهای اینده در رویارویی با بازیگران ذکر شده کارایی لازم را نخواهند داشت بنابراین، در خصوص شیوه های حضور در محیط جنگ های آینده، ضمن پرهیز از بکارگیری لفظ نامتقارن باید گفت که دوران جنگهای آینده دورانی است که در آن تاکتیک و تکنیک هایی افتضایی، غیر تکراری، غیر تقلیدی، خلافانه و بومی شده با محوریت نیروی انسانی متعهد و با انگیزه معنوی نقش اساسی را خواهند داشت.
17
فصل چهارم
مشخصات جنگهای آینده
18
فصل چهارم:
مشخصات جنگهای آینده
در جنگهای آینده طرفین جنگ اساسا به سلاح به معنایی که در عرصه گذشته و حاضر از آن یاد میگردد متوسل نمیشوند، در تبیین معنا و مفهوم سلاح در جنگهای آینده باید گفت که به طور کلی منظور، ابزار و وسیلهای است که میتوان از آن برای از پای درآوردن دشمن یا اختلال در روند او مورد استفاده قرار گیرد. سلاح سرد و گرم در جنگهای آینده تعاریف جدیدی پیدا خواهند نمود. در آینده اخلال در شبکههای اطلاع رسانی و ارتباطی، اخلال در سیستمهایی که زیر ساختهای زندگی اجتماعی را هدایت و کنترل میکنند حملات سایبری و نرمافزاری و انجام عملیات روانی و … نمونههایی از سلاحهای مورد استفاده در جنگهای آینده خواهند بود. در جنگهای آینده شاهد تغییراتی در ترکیب بازیگران جنگ نیز خواهیمبود از این رو نباید تصور شود حتما جنگ را در قالب تخاصم چهره به چهره دو دولت یا دو قوای مسلح ببینیم، شاید شکل جنگهای آینده درگیری بین ملتها با دولت متجاوز را تشکیل دهد یا اینکه در تداوم مقابله با تجاوز ملتها در کنار ارتش و نیروهای مسلح خود قرار گیرند (مثال لیبی)
در جنگهای آینده تغییر رفتار سیاسی یا تحمیل اراده سیاسی به عنوان عمدهترین هدف است که به وسیله متجاوز علیه کشور یا ملت مورد تجاوز تعقیب خواهدشد به همین جهت میتوان جنگهای آینده را بهعنوان جنگ تغییر رفتار سیاسی تلقی کرده، جنگها در آینده از جنبههای فرهنگی و اجتماعی نیز نسبت به جنگهای گذشته بسیار متفاوت خواهندبود، در جنگهای آینده شرایط اجتماعی و فرهنگی حاکم بر جوامع و ارزشهای اجتماعی و اهداف سیاسی جنگ موجب ترجیح و بهکارگیری برخی سلاحها نسبت به یکدیگر خواهد بود از طرفی محیط جنگ یا صحنه نبرد نیز متغیر دیگری است که موجبات ترجیح برخی سلاحها نسبت به برخی دیگر را فراهم مینماید میتوان جنگ های آینده را از نظر محیط به عنوان جنگ در محیط ویژه یاد نمود.
19
فصل چهارم:
مشخصات کلی جنگهای آینده
1 – عملیات سریع و قاطع
با امعان نظر به گسترش ابزارهای اطلاعرسانی جهانی، تلفات و ضایعات ناشی از جنگ به وسیله رسانههای مختلف به سرعت اطلاع رسانی میگردد که تاثیر شگرفی بر آستانه تحمل ملت ها دارد لذا متجاوز بر این عقیده است، که با انجام مانوری با قدرت و سرعت تمام، جنگ را در حداقل زمان ممکن به پایان برساند.
آمریکاییها به منظور کاهش تلفات و کاهش هزینه و ملاحظه آستانه تحمل ملتها رهنامه نظامی خود را عملیات سریع و قاطع تعریف کرده تا بهآن وسیله شک و بهت اولیه را که کلید اصلی موفقیت و دستیابی به اهداف سیاسی جنگ است، به طرف مقابل تحمیل نموده تا ضمن مدیریت زمان فرصت اعمال تدبیر بهموقع را از طرف مقابل نیز بگیرند.
2 – راه اندازی ائتلاف انجام عملیات مرکب
آمادهسازی افکار عمومی قبل از آغاز عملیات، بخشی از اقدامات جنگ روانی آمریکاییها میباشد. در این راستا، آمریکاییها همواره سعی دارند که در قالب ائتلاف، برای توجیه و موجه نمودن اقدامات تجاوز گرانه خود اقدام به تجاوز نموده و عملیات را به صورت مرکب انجام دهند.
3 – انجام عملیات تاثیر محور یا مبتنی بر تاثیر
عملیات تاثیر محور یعنی پرهیز حمله و تخریب اهدافجانبی و تاکید و تکیه بر انجام عملیاتی که تاثیر قطعی و موثر در سرنوشت جنگ دارد. چهبسا که یک اقدام تاکتیکی یا انهدام یک هدف کوچک تاثیر راهبردی در سرنوشت جنگ داشته باشد.
20
فصل چهارم:
مشخصات کلی جنگهای آینده
4- همزمان سازی قدرت
یعنی بهکار بردن همه عناصر قدرت در یک زمان فشرده و کوتاه به منظور وارد آوردن شوک لحظهای و بی تعادل ساختن سیستم. در جنگهای آینده فرماندهان و رهبران در همه سطوح به طور همزمان درگیر میشوند و سطوح راهبردی، عملیاتی و تاکتیکی بر هم منطبق میباشند.
5- انجام عملیات غیر خطی
در جنگهایآینده آمریکا هیچگاه یگانهای خود را در مجاورت هم، در امتداد یک خط آرایش(در امتداد خطوط خیز) و به همان سبک و قواعد سنتی، حرکت نخواهند کرد و از چنین شیوههایی به شدت اجتناب میکنند. لذا، در صدد است که محیطی غیرخطی ایجاد کند.
محیط غیر خطی به دو مفهوم میباشد:
الف – غیرخطی بودن به معنی غیر پیشبینی بودن؛
ب- غیرخطی به معنی اجتناب از خطوط مشخص.
یعنی صحنه عملیات به صورت مناطق بههمپیوسته نیست که نیروها در یک خط حرکت کنند بلکه این سطح است که حرکت می کند تا " خط ".
21
فصل چهارم:
مشخصات کلی جنگهای آینده
6-بهکارگیری نیروهای ویژه
نیروهای عملیات ویژه که دارای قابلیتهای چشمگیری در زمینه استقرار سریع و بهموقع در مواضع مورد نظر و انجام عملیاتهای قاطع و کوبنده میباشد واحدهای عملیاتی ویژه نیروهای معمولی را تقویت نموده و اثرات عملیات انجامشده به وسیله آنها را تا حد زیادی افزایش میدهد. این نیروها می توانند در شرایطی که به یک نیروی بسیار متخصص و در عین حال کوچک و کم حجم نیاز باشد به صورت مستقیم به کار روند.
7-ارزیابی همه جانبه اطلاعاتی
توسعه حوزه و ابعاد اطلاعاتی به لحاظ کمی با تکیه بر فناوری اطلاعات نیازمندیهای اطلاعات نظامی خود به ویژه آرایش و محل استقرار نیروها و مواضع دشمن را بهدست آورده و براساس آنها به طرحریزی دقیق عملیاتی دست میزنند و برتری اطلاعاتی کلیه طرحهای پدافندی نیروی مقابل را شبیه سازی و ارزیابی نموده ، سپس اقدام به اجرای عملیات مینمایند.
درگیری همزمان در سطوح سه گانه
22
فصل چهارم:
مشخصات کلی جنگهای آینده
8-انجام عملیات پیش دستانه
رهنامه عملیات پیشدستانه مبتنی بر حمله به دشمنانی است که به شیوههای نامتقارن و غافلگیر کننده خواهندجنگید. نباید منتظر بود تا اینگونه دشمنان به نحوی قوی گردند که جرات انجام عملیات علیه منافع آمریکا را پیدا نمایند بلکه باید با انجام عملیات پیشدستانه، نسبت به انهدام و نابودی آنها اقدام نمود.
اهداف کلی این رهنامه
الف – حراست از سرزمین آمریکا و ملت آمریکا در مقابل تهدیداتی که در خارج از کشور به وسیله بازیگران نامتقارن صورت خواهد گرفت؛
ب- بیرون کشاندن دشمنان بالقوه از پناهگاهها و تحقق گامهای مربوطه به منظور انهدام و جلوگیری از انجام عملیات آنان علیه شهروندان آمریکایی، نیروینظامی یا منافع آمریکاییها به وسیله آنان .
23
فصل چهارم:
مشخصات کلی جنگهای آینده
9-استمرار و تداوم عملیات تحت هر شرایطی در هر زمانی و در هر مکانی به صورت ناپیوسته و متناوب
آمریکاییها اعتقاد دارند با داشتن تحرکی بالا، تجهیز یگانها به فناوریهاینوین، قدرت آتش اطمینان بخش چابک و چالاک کردن یگانها قادر خواهند بود به منظور کوتاه کردن دوره عملیات تحت هر شرایطی یا در هر زمان و مکانی حفظ دور تک نمایند هرچند عملیاتها از نظر مکانی باهم پیوستگی نداشته باشند.
10-رهنامه توسعه صحنه نبرد و نفوذ بر عمق هدف
این رهنامه مبتنی بر تفوق اطلاعاتی، برتری هوایی، قدرتآتش، تحرک و بهرهمندی از فناوری نوین در عرصههای مختلف بوده و با توجه به قابلیتهای عنوان شده اقدام در راستای این رهنامه توسعه صحنه نبرد را در پهنهای بسیار وسیعتر امکان پذیر نموده و موجب میگردد نیروهای پدافند کننده در گستره طولانی پراکندهگردیدهودر سیستمپدافندی و هدایتعملیات طرف مقابل اخلال بهوجود آید. (به زعم آمریکایی ها ).
11-رهنامه تکیه بر عملیات روانی
12-حمله به مراکز ثقل
در جنگهای آینده دشمن از هدفهای عمیق و راهبردی عملیات را آغاز میکند و مراکز ثقل را مورد هدف قرار میدهد(منظور از مراکز ثقل، مراکزی است که حمله و انهدام آنها برابر نظریه جان واردن بر روند تغییر در سیاستهای راهبردی طرف مقابل تاثیر و نیل به دستیابی به اهداف جنگ را تسریع مینماید)
13-آفند مسطح
مشخصات سامانههای هدایت عملیات در جنگهای آینده(جنگهای نسل پنجم)
24
فصل چهارم:
مانور
انواع مانور
1-مانور احاطهای :به سه صورت زیر میباشد:
الف)احاطه یک طرفه ؛
ب)احاطه دو طرفه ؛
پ)احاطه قائم.
2- مانور جبههای
3-مانور دورانی
4-مانور رخنهای
برابر اطلاعات موجود نیروهای شرکتکننده در جنگ دوم خلیجفارس 3/1 نیروهای شرکتکننده در جنگ اول بودند مدت عملیات هم 2/1 زمان جنگ اول گزارش گردیده است. ملاحظه میشود آمریکاییها با ایجاد چابکی در یگانهای خود بهترین دستاورد نظامی در جنگ دوم را داشتهاند. بنابراین،روند در جنگهای آینده شاهد کیفی- تر شدن یگانهای دشمن خواهیم بود تا جائیکه از نظر سازمان یگانها امروزه بحث جوخههای راهبردی مطرح بوده و انجام عملیات مبتنی بر تاثیر به وسیله جوخههای راهبردی را سطح دکترای جنگ لقب دادهاند. در جنگهای نسل پنجم از نظر ترکیب سازمان با دشمنی مواجه خواهیم بود که فوق العاده سبک، متحرک و محمول خواهد بود.
25
فصل چهارم:
مانورهای مورد نظر متجاوز در جنگ های نسل پنجم
فهرست انواع مانورهای شناختهشده(تعریفشده)در کتب نظامی در مبحث قبلی عنوان گردید. با عنایت به این مهم که مطالعهکنندگان محترم این اثر نیازمند تعریف انواع مانورها نمیباشند؛ لذا از ذکر تعاریف صرف نظر نموده، بحث را پیرامون نوع مانورهای مورد نظر دشمن پی میگیریم صرفنظر از بخشی که پیرامون چابکسازی در نیروهای دشمن از نظر عزیزان خواننده گذشت دشمن در بحث ارتقای قابلیتهای مانوری خود، بر روی موارد زیر تاکید داشته و سرمایهگذاری نمودهاست:
1-ارتقاء توانمندیهای هوایی و موشکی؛
2-متحرکها و محمول نمودن آتشهای توپخانهای؛
3-توانمندی حمله به اهداف راهبردی در عمق و همزمان رهگیری سطح تاکتیکی جنگ؛
4-انعطاف پذیری طرحهای عملیاتی با تاکید بر استمرار عملیات در هر زمان و مکان و تحت هر شرایطی از نظر
5-آب و هوایی و … ؛
6-توانایی طرح ریزی و اجرای عملیات مشترک و مرکب ؛
7-بهکارگیری نیروهای ویژه (نیروهای ویژهای که قادر به انجام عملیات اطلاعاتی نیز میباشند)؛
8-استفاده گسترده از توانمندیهای هوایی (هواپیما ، بالگرد، پهپادو…)
26
بنابرآن چه که گفته شد در بحث مانور به این نتیجه خواهیم رسید که دشمن گرچه توان اجرای انواع مانورها را دارد لیکن با توجه به تاکید بر زمان (کوتاه کردن دوره عملیات)و حرص برای پیروزی زود هنگام ثقل مانور مورد نظر دشمن در جنگهای نسل پنجم مانور احاطه قائم خواهد بود.
در جنگهای آینده همه فرماندهان در همه سطوح شاید به طور همزمان درگیر جنگ خواهند بود گاهی اوقات منطقه رزم از منطقه عقب امن تر میباشد این چرخش نتیجه تغییر و تحولاتی است که در حال اتفاق است.
دشمن پوشش کامل هوایی یک خط مواصلاتی باریک را تامین کرده و یگانها را داخل محور یاد شده به عمق هدایت مینماید.چون جنگهای آینده روی هدف سیال متمرکز و طراحی میشوند و چنین هدفهایی هم معمولا در عمق میباشند. لذا ضرورت مانور احاطه قائم اجتنابپذیر است. در کنار چنین حملاتی ممکن است حملاتی هم روی هدفهای بلند و عمیق صورت بگیرد (مثل بمباران های راهبردی موشکی)
در جنگهای نسل پنجم شاهد مانورهای جبههای نخواهیم بود بلکه تاکید و ثقل توجه دشمن به مانور احاطه قائم به منظور توسعه وضعیت در عمق خواهد بود. نقطه بارز و بسیار مهم در بحث مانور در جنگهای آینده این است که حلقههای عملیات به همدیگر پیوسته نمیباشد.
فصل چهارم:
مانورهای مورد نظر متجاوز در جنگ های نسل پنجم
27
فصل چهارم:
عوامل موثر که در تعیین سرنوشت جنگ های آینده
1-مدیریت زمان(دوره زمانی عملیات ها از شروع تا خاتمه)
متجاوز تاکید دارد تا جائیکه ممکن است طول دوره جنگ کوتاه گردد، بنابراین موضوع نخست مدیریت زمان است، هر طرفی که توانست زمان را خوب مدیریت کند باالطبع برنده جنگ خواهد بود یا نتیجه بهتری از جنگ خواهد گرفت. عواملی هم وجود دارند که بر کنترل و مدیریت زمان از منظر خودی تاثیر دارند که باید در تدوین راهبرد زمان به آنها توجه گردد (از جمله رهنامه دفاعی، توانمندی اقتصادی، بسیج منابع، مردمی کردن جنگ و تقسیم نیروها و هدایت عملیات روانی و …).
2-اقتصاد جنگ(هزینه های جنگ)
بحث هزینه های جنگ هم که بالطبع موجب توجه متجاوز به بودجه های دفاعی می گردد بسیار مهم است زیرا اختصاص بودجه و اعتبارات بیشتر به بحث جنگ مترادف کسر کردن بودجه سایر بخش های اجتماعی و در مجموع حیات سیاسی یک نظام خواهد بود، از این رو در صورت طولانی یا پیچیده شدن سرنوشت جنگ اقداماتی پیاپی و قاطع را طلب می کند که یکی از این اقدامات اختصاص بودجه و اعتبار مضاعف جهت برون رفت از وضعیت ایجاد شده می باشد.
3-آستانه تحمل ملت ها
امروزه با گسترش فناوری های اطلاعات، وجود سیستم های اطلاع رسانی همگانی که می رود دنیا را به صورت دهکده ای کوچک تلقی و به هم پیوند بزند امر اطلاع رسانی و دریافت اطلاعات را تسهیل نموده است. همین امر یعنی وقوف ملت ها به اخبار و اطلاعات در جنگ های آینده تاثیر بسزایی در آستانه تحمل ملت ها دارد. دیدن صحنه های فجیع کشتار نظامیان هر دو طرف یا مردم بی گناه، تخریب شهر ها و زیر ساخت ها و … همه این ها در کم کردن و تنگ کردن آستانه تحمل ملت ها موثر است .
28
سه مرحله تدوین، مدیریت و اجرای عملیات روانی دشمن
الف)قبل از آغاز جنگ؛
ب)حین جنگ؛
ج)بعد از جنگ.
عوامل موثر در شایستگی رزمی یک یگان
الف)عوامل محسوس
ب)عوامل نامحسوس
ج)عوامل برتر ساز
آتشهای پشتیبانی
آتش و مانور دو عنصر اصلی در کلیه جنگها چه در زمان گذشته چه در زمان حال و آینده بوده و خواهد بود، در حقیقت این دو عنصر به عنوان دو بازوی اصلی فرمانده صحنه نبرد عملکرده و مکمل همدیگر میباشند، سطح و گستره مانور همواره متکی به فناوری قدرت آتش بودهاست.
فصل چهارم:
سه مرحله تدوین، مدیریت و اجرای عملیات روانی دشمن
29
فناوری غالبا اثر خود را در قدرت آتش نشان می دهد یا به زبان دیگر فناوری موجب ارتقای کیفیت اتش می گردد ،اجرای آتش دقیق و اثر گذار با برد بلند و کشیده اگر ریشه در فناوری دید عمودی(قابلیت های ماهواره ای )،فناوری تحرک افقی در سطح (سطح زمین و سطح دریا)و زیر سطح و در هوا(به صورت افقی و احاطه قائم )نداشته باشد قطعا نمی تواند جنگی را که هدف آن تغییر نظام سیاسی یک کشور در حداقل زمان با ملاحظه اقتصاد جنگ و آستانه تحمل ملت ها است،را به پیروزی مطلوب برساند،به هر حال آتش های مورد نظر در جنگ های آینده را در سه مقوله به شرح زیر پی می گیریم.
1-آتش های توپخانه ای؛
2-آتش های هوا پایه(بمباران های هوایی به وسیله هواپیماهای با سرنشین و بدون سرنشین)؛
3-آتش های موشکی سطح پایه (سطح زمین و سطح دریا)و زیر سطحی
فصل چهارم:
آتش در جنگ های آینده
30
فصل چهارم:
آتش در جنگ های آینده
1-آتش های توپخانه ای؛
2-آتش های هوا پایه(بمباران های هوایی به وسیله هواپیماهای با سرنشین و بدون سرنشین)؛
3-آتش های موشکی سطح پایه (سطح زمین و سطح دریا)و زیر سطحی.
آتش توپخانه ای
در نبرد های آینده (جنگ های نسل پنجم)یکی از ابزار هایی که موجب عمق دادن به منطقه نبرد می گرددقدرت آتش توپخانه متحرک است .عمق دادن به منطقه نبرد باعث می شود نیروهای پدافند کننده در پهنه وسیع تری گسترش یافته،در نتیجه پدافند پراکنده و گسسته به نیروهای مدافع تحمیل شود.به نحوی که این پراکندگی و گسستگی موجب می گردد مانور و پیشروی نیروهای مهاجم عملا با موانع کمتری برخورد نماید.
از جمله این مولفه ها می توان به بحث آستانه تحمل ملت ها،اقتصاد جنگ و میل به پیروزی سریع و پرهیز از فرسایشی شدن جنگ نزد متجاوز اشاره نمود توجه به مولفه های یاد شده باعث پیدا شدن رهنامه حملات دقیق و آماج یابی دقیق و گلوله های هوشمند گردید. در مقابل طرف های کمتر توسعه یافته یا طرف های مورد تجاوز نیز با ایجاد تغییراتی در تاکتیک های دفاعی خود در صدد مقابله با فناوری متجاوز در بحث مکانیزه شدن مانور و ارتقای کیفیت آتش پشتیبانی(هدف گیری دقیق)بر آمدند که در نهایت عمل و عکس العمل مذکور باعث پیدایش اولین ویژگی جنگ های آینده یعنی گستردگی صحنه نبرد گردید.
31
فصل چهارم:
آتش در جنگ های آینده
متجاوز در جنگ های آینده برای تکمیل کردن پروژه تحرک هوایی بالا و استفاده از مانور های احاطه قائم هوایی،متحرک و محمول کردن و آتش های توپخانه ای را در دستور کار خود خواهد داشت.زیرا وقتی مانور ها عمدتا به صورت احاطه قائم از راه هوا صورت گیرند،آتش های پشتیبانی هم به موازات باید متحرک و محمول گردند،طرف مدافع نیز لاجرم باید در لایه های متوالی از خود دفاع نماید این امر به خودی خود باعث گستردگی صحنه نبرد شده و کنترل را برای مدافع مشکل خواهد نمود.در جنگ های آینده به علت گستردگی صحنه نبرد ،دیگر درخواست آتش های دقیق توپخانه ای کار دیده بان نفوذی نبوده و دیگر وجود ارتفاعات در صحنه نبرد برای متجاوز جهت اعزام دیده بان و پاییدن منطقه اثر نخواهد داشت.بلکه متجاوز برای نیل به پیروزی سریع ناگزیر خواهد بود که صحنه گسترده نبرد را به وضوح ببیند،تا بتواند فعل و انفعالات آن را کنترل و در صورت لزوم مورد هدف آتش دقیق قرار دهد.
32