بنام خدا جنبه های روانی و اجتماعی استرس
جنبه های روانی – اجتماعی استرس
A.جنبه های روانی استرس
.B جنبه های اجتماعی استرس .C منابع استرس D.اندازه گیری استرس
A. جنبه های روانی استرس
.تاثیر استرس بر هیجانات:
1- ترس
2- هراسها
3-اضطراب
4- خشم و عصبانیت
5 – افسردگی و درماندگی
B.جنبه های اجتماعی استرس
نقش خانواده
جنسیت و استرس
Sources of Stress
Environmental
(Crowding, pollution, noise, urban living)
Occupation
Personal Relationships
Health Problems
(chronic illness, insomnia0
Thoughts
C. منابع استرس
C1. منابع درون فردی استرس (PERSONAL)
ویژ گیهای شخصیتی (PERSONALITY)
خشم و خصومت(anger – hostility)
ناکامی (frustration)
تعارضconflict ))
منابع درون خانوادگی استرس(family)
تولد فرزند
طلاق
بیماری معلولیت و مرگ
…..منابع استرس
C3منابع درون جامعه
ویژگیهای شغلی
حجم زیاد کار
کار تکراری
ارزشیابی کار
عدم کنترل بر کار
محیط فیزیکی کار
استرس محیطی
شلوغی و ازدحام ترافیک جنگ …..
D1.اندازه گیری استرس
D1.برانگیختگی جسمی
اندازه گیری بیوشیمیایی خون
D2.وقایع زندگی (life events )- مقیاس اندازه گیری سازگاری مجدد اجتماعی(SRRS)
D3.مشکلات روزمره(Hassles)
D4. استرس مثبت (positive stress)
تاثیر استرس در بروز بیماریهای قلبی از فشار خون و چربی نیز بیشتر است.
استرس شغلی به عنوان یکی از مهمترین خطرات شغلی در عصر مدرن مطرح می باشد و می تواند باعث کاهش تولید، غیبت ،جابجایی نیرو،تعارض های کاری و بالاترین هزینه های بهداشتی و درمانی کارکنان گردد.
جوانان تهرانی متاهل بیشتر از جوانان مجرد دچار استرس و افسردگی هستند.(بر خلاف منابع آسیب شناسی)
در ایالت متحده هزینه ای بالغ بر 150 میلیارد دلار صرف فشارهای عصبی می گردد.
در انگلستان بیش از 60 درصد غیبتها با فشار عصبی مرتبط هستند.
فشار عصبی یکی از مهمترین عوامل طلاق می باشد.
فشار عصبی مسری است.
مصرف سیگار و الکل در اثر استرس بالا می رود.
تعریف استرس
استرس عبارت است از واکنشهای فیزیکی ، ذهنی و عاطفی که در نتیجه تغییرات و نیازهای زندگی فرد، تجربه می شوند.تغییرات می توانند بزرگ یا کوچک باشند. پاسخ افراد به تغییرات زندگی متفاوت است. استرس مثبت می تواند یک انگیزش دهنده باشد در حالیکه استرس منفی می تواند در زمانی که این تغییرات و نیازها، فرد را شکست می دهند، ایجاد شود.
مراحل ایجاد استرس
اعلام خبر
تبدیل به اعلام خطر در مغز
تفسیر توسط هیپوتالاموس
اخطار الکترو شیمیایی برای هیپوفیز
ترشح هورمون از هیپوفیز برای غدد فوق کلیوی
فعالیت غدد آدرنال و ترشح کورتیکوئید
ارسال پیام برای تمام غدد بدن
افزایش فعالیت طحال
افزایش گلبول قرمز
افزایش اکسیژن غذا و افزایش قدرت لخته شدن خون
کبد مواد قندی و ویتامین آزاد می کند
افزایش ضربان قلب
جاری شدن خون از پوست به سمت ماهیچه ها
سردی دست و پا
حالت تهاجمی همه ارگانیسمها
گام مقاومت: از چند ساعت تا چند روز ادامه می باد و بدن برای مبارزه با عامل استرس بسیج می شود(تخلیه ذخایر)
گام فرسودگی: انرژی بدن تمام می شود و در برابر بیماریها و بد کار کردن اعضای دیگر آسیب پذیر می شود و بیماریها تظاهر می یابند و ممکن است علائمی شبیه سرماخوردگی بروز نماید.
علائم استرس
کم حوصلگی، سردرد، تغییر ضربان قلب، خستگی جسمی، خشم و پرخاشگری، بی خوابی، فشار در سینه، اختلال گوارشی، سوزش معده، عرق کردن، خشکی دهان، بی اشتهایی، داغ شدن و یا سرد شدن بدن، غمگینی، لرزش بدن، میل به سیگار، از دست دادن تمرکز، احساس سرگیجه، تغییر تنفس، تکرر ادرار، کم شدن حافظه، دردهای بدنی پراکنده، آه کشیدن، تمایل به تنهایی، آشفتگی، التهاب، سرخ شدن پوست صورت و…
تشخیص استرس در دیگران (الگوهای رفتاری)
طبیعی
1. نسبت به همکاران:
در زمان ورود به اداره سلام و احوال پرسی می نماید.
ناهار را با همکاران می خورد.
رفتاری دوستانه دارد.
نظر افراد را جویا می شود.
2. نسبت به سازمان:
محل کار خود را تمیز نگه می دارد
پرونده ها را منظم در فایلها قرار می دهد
می داند هر چیزی کجا قرار دارد
به مکاتبات و نامه ها فورا رسیدگی می نماید
3. نسبت به وضع ظاهری خود:
لباس شیک می پوشد
لباسهایش اتوشده و تمیز است
با ظاهری آراسته در محل کار حاضر می شود.
بهداشت فردی را به خوبی رعایت می کند.
فرد مبتلا به استرس
1. نسبت به همکاران:
گوشه گیر است.
ناهار را به تنهایی صرف می کند.
زودرنج و تحریک پذیر می شود.
به نظرات دیگران توجهی ندارد.
2. نسبت به سازمان:
محل کار خود را تمیز نگه نمی دارد
پرونده ها را در همه جا پراکنده می کند.
برای یافتن هر چیزی 15 دقیقه وفت صرف می کند.
به مکاتبات و نامه ها فورا رسیدگی نمی نماید
3. نسبت به وضع ظاهری خود:
لباسهایی می پوشد که برای کار نامناسب است.
لباسهایش اتونشده و کثیف است
ژولیده و نامرتب است.
نسبت به وضع ظاهری و بهداشت بی توجه است.
ویژگی های مقابله کننده های موفق
انعطاف پذیری
دور اندیشی
منطقی بودن
اندازه گیری استرس
1- وقتی کارها در محیط کار درست پیش نمی رود ، من خود را مقصر می دانم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
2- من مشکلاتم را در خودم می ریزم و بعد احساس انفجار می کنم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
3- من برای فراموش کردن مشکلات شخصی، روی کارم تمرکز می کنم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
4- من عصبانیت و خشم خود را روی نزدیکانم خالی می کنم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
5- من وقتی تحت فشار هستم، به تغییرات منفی در الگوهی رفتاریم توجهی ندارم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
6- من بر روی جنبه هی منفی زندگیم بیشتر تکیه می کنم تا بر روی جنبه های مثبت زندگیم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
7- از تجربه شرایط جدید احساس ناراحتی می کنم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
8- احساس می کنم نقشی که در زندگی یا محیط کار به عهده دارم، بی ارزش است.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
9- من برای انجام کار و یا حضور در جلسات مهم دیر می رسم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
10- به انتقادات شخصی به طور منفی پاسخ می دهم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
11- وقتی می نشینم و برای یک ساعت کاری انجام نمی دهم، احساس گناه می کنم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
12- حتی اگر تحت فشار نباشم، باز هم هول می شوم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
13- هنگامی که دوست دارم روزنامه بخوانم وقت کافی ندارم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
14- اکثر اوقات نیاز به کمک و توجه دیگران دارم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
15- از ابراز عواطف درونی خود در محیط کار و خانه پرهیز می کنم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
16- کارهایی بیش از حد توانم به عهده می گیرم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
17- با نصیحت های همکاران و بالادستان مخالفت می کنم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
18- محدودیت های شغلی و جسمی خود را نادیده می گیرم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
19- به سرگرمی ها و علائق خود نمی پردازم. زیرا، کارم تمام وقتم را می گیرد.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
20- من با موقعیت ها روبرو می شوم ، قبل از این که به طور کامل به آن فکر کنم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
21- آنقدر مشغله دارم که نمی توانم در طول هفته با دوستان و همکارانم یک وعده غذا بخورم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
22- در هنگام وجود مشکل، از رویارویی با شرایط سخت فرار می کنم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
23- وقتی با اعتماد به نفس عمل نمی کنم، دیگران از من سوء استفاده می کنند.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
24- وقتی کارم زیاد است از بیان آن نگران هستم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
25- وقتی کارم زیاد است از واگذار کردن آن به دیگران خودداری می کنم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
26- قبل از اولویت بندی، به کارها رسیدگی می کنم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
27- گفتن "نه"، به درخواست ها و تقاضاهای دیگران برایم سخت است.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
28- فکر می کنم باید هر روز کار عقب افتاده ام را تمام کنم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
29- فکر می کنم نمی توانم با حجم زیاد کارهایم، کنار بیایم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
30- ترس از شکست مانع پیشرفتم می شود.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
31- دوست دارم زندگی شغلی ام را بر زندگی خانوادگی خود ترجیح دهم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه
32- اگر همه چیز سر وقت انجام نشود بی صبر و حوصله می شوم.
1 ) هرگز 2) گاهی اوقات 3) اغلب 4)همیشه