پاورپوینت تصمیم گیری در مدیریت سازمانی

به نام خدا

تصمیم گیری در مدیریت سازمانی

 
 عبارتست از فرایند شناسایی و حل مسائل سازمان
سازمانها ترکیبی از مدیرانی را در خود دارند که تصمیم گیری های عقلایی و یا شهودی انجام می دهند، با این تفاوت که در یک سازمان، تنها یک مدیر نیست که تصمیم می گیرد. در سازمانها علاوه بر مدیران متعدد، در شناخت مسئله و راه حل های آن تعدادی از بخش ها و ادارات، نظرات متفاوت و حتی سازمان های دیگر دخالت دارند. ساختار داخلی سازمان و درجه ثبات محیط خارجی سازمان نیز بر تصمیم گیری سازمانی موثرند

تصمیم گیری سازمانی :

یکی از مهارتهای مهم و اساسی مدیران مهارت تصمیم گیری است به طوری که معروف است می گویند تصمیم غلط در مدیریت بهتر از بلاتکلیفی و نگرفتن تصمیم است. کارمندان با ارائه پیشنهادات خود وظیفه تصمیم سازی را دارند و پس از اتخاذ تصمیم از سوی مدیریت، تصمیم را اجرا می کنند. بنابراین وظایف مدیران تصمیم گیری و نظارت بر اجرای تصمیمات می باشد. سرجیوزیمن نویسنده کتاب ارزشمند پایان عصر بازاریابی سنتی پنج سطح برای تصمیم گیری قائل است.

تعریف سازمان:
گروهی متشکل از دو یا چند تن که در محیطی با ساختار منظم و از پیش تعیین شده برای نیل به ‍‎‏‍اهداف مشخص با یکدیگر همکاری می کنند و ارتباط متقابل دارند

تعریف مدیریت:
فرآیند برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت و نظارت بر کار اعضای سازمان و کاربرد کلیه منابع قابل دسترسی برای رسیدن به هدف های تعیین شده سازمان.

تصمیم گیری:
انتخاب یک راه از میان راههای مختلف و در حقیقت بهترین راه برای نیل به اهداف.

خط مشی:
خط مشی ها راهنمای تصمیم گیری اند و چارچوب وسیعی را ایجاد می کنند که مدیران باید در محدوده آنها تصمیم های آتی را اتخاذ کنند.

“اغلب سخت است که بگویم که چه کسی و چه موقعی تصمیم گرفته است و حتی چه کسی مبداء تصمیم بوده است. غالبا من نمی دانم در جنرال موتورز چه موقع تصمیم گرفته می شود ؟ من بخاطر نمی آورم که در یک جلسه کمیته ای بوده باشم و مسائل به رای گیری گذارده شود. معمولا یک نفر مسائل را خلاصه می نماید. دیگران با تکان دادن سر یا ابراز نظر خود به تدریج به اجماع می رسند”
مدیر عامل شرکت جنرال موتورز

۱-عوامل عقلایی: منظور، عوامل قابل اندازه گیری از قبیل هزینه، زمان، پیش بینی ها و غیره می باشد. یک تمایل عمومی وجود دارد که بیشتر بدین عوامل پرداخته و عوامل غیر کمی را از یاد ببریم
۲-عوامل روانشناختی: مشارکت انسان در پدیده تصمیمگیری روشن است. عواملی از قبیل شخصیت تصمیمگیر، توانائی های او، تجربیات، درک، ارزشها، آمال و نقش او از جمله عوامل مهم در تصمیمگیری می باشند.

تصمیم گیری تحت تاثیر تعدادی از عوامل است، از جمله:

۳-عوامل اجتماعی: موافقت دیگران بخصوص کسانی که تصمیم به نوعی بر آنان تاثیر می گذارد، از مسائل مهم تصمیمگیری است. توجه به این عوامل از مقاومت دیگران در برابر تصمیم می کاهد.
۴-عوامل فرهنگی: محیط دارای لایه های فرهنگی متعددی است که به نام فرهنگ منطقه، فرهنگ کشور و فرهنگ جهانی خوانده می شود. همچنین فرهنگ خود سازمان نیز باید مطمح نظر قرار گیرد. این فرهنگها بر تصمیم فردی و یا سازمانی ما در قالب هنجارهای مورد قبول جامعه، رویه ها و ارزشها تاثیر می گذارند

روشها:
روشها شیوه های مشخص،یا گامهایی معین را برای اجرای فعالیت های آینده تعیین می کنند و راهنمای عمل اند.

قوانین:

اقدامات الزامی ویژه ای را معین می کنند(بایدها و نبایدها).

فرآیند تصمیم گیری:
1-تعریف مسئله

2-ارزیابی راه حلها

3-اتخاذ تصمیم(انتخاب راه حلها)

4-اجرای تصمیم

5-ارزیابی نتایج

انواع مسئله:
1-خوش ساختار
2 – بدساختار

انواع تصمیمات:

1-برنامه ریزی شده 2-برنامه ریزی نشده

رابطه انواع تصمیمها و مسائل و سطوح سازمانی
تصمیمهای
برنامه ریزی
نشده

بد ساختار

خوش ساختار
نوع تصمیم گیری
نوع مسئله
سطوح سازمانی
سطح بالا
سطح پایین
تصمیمهای
برنامه ریزی
شده

شرایط محیطی تصمیم گیری:

اطمینان

مخاطره

عدم اطمینان

ابهام

شرایط تصمیم گیری
هیچ
سطح اطلاعات
کامل
ابهام
عدم اطمینان
مخاطره
اطمینان

شرایط اطمینان:
در شرایط اطمینان مدیران درباره یک مسئله،راه حلهای جایگزین و نتایج احتمالی آن راه حلها کاملا آگاهی دارند، بنابراین می توانند وقایع موثر بر آنها یا نتایج آنها را نظارت کنند.

شرایط مخاطره:
مدیر مسئله ای را می شناسد، اطلاعات کافی برای شناخت راه حلهای ممکن در اختیار دارد و براساس این اطلاعات احتمال کسب نتیجه مطلوب از هر راه حل را تخمین می زند.

روش اخذ تصمیم در شرایط مخاطره:
1)یک راه از میان راههای ممکن انتخاب شود.
2)تمام نتایج حاصل از راه انتخاب شده با توجه به شرایط محیطی مختلف ارزیابی شود.
3)هر یک از نتایج در احتمال وقوع شرایط محیطی آن ضرب شود.
4)نتایج حاصل از مرحله (3)با هم جمع شوند تا ارزش مورد انتظار برای راه انتخابی در مرحله(1)به دست آید.
5)مراحل (1) تا (4)برای بقیه راههای ممکن تکرار شود.
6)اکنون راه حلی که بالاترین ارزش مورد انتظار(برای سود)را دارد به عنوان راه حل انتخابی برگزیده شود.

مثالی از تصمیم گیری در شرایط عدم مخاطره:
مدیریت یک فروشگاه متوجه این موضوع شد که سوددهی فروشگاه جدید در ده سال آینده با افزایش جمعیت در محلهای مورد نظر مرتبط است و این عاملی است که تعیین آن از حیطه قدرت سازمان خارج است.

محل فروشگاه
میزان سود در رشد کم جمعیت
میزان سود در رشد متوسط جمعیت
میزان سود در رشد زیاد جمعیت
احتمال وقوع
1
2
3
4
3
2
4
6
8
6
5
7
9
11
6
8
20%
30%
50%
ماتریس تصمیم گیری

ارزش مورد انتظار(سود)
حاصلظرب نتایج پیش بینی شده از راه حلها در احتمال وقوع شرایط محیطی آنها
(رشد بالای جمعیت)
(رشد متوسط جمعیت)
(رشد کم جمعیت)
محل فروشگاه
(طرق ممکن)
1
2
3
4
=2/× 3
6/
4/2=3/×8
5/4=5/×9
4/=2/×2
8/1=3/×6
5/5=5/×11
8/=2/×4
5/1=3/×5
3=5/×6
2/1=2/×6
1/2=/3×7
4=5/×8
5/7=5/4÷4/2÷6/
7/7=5/5÷8/1÷4/
3/5=3÷5/1÷8/
3/7=4÷1/2÷2/1
جدول ارزشهای مورد انتظار

در شرایط عدم اطمینان از سه شیوه می توان استفاده کرد:

1)حداکثر حداکثرها

2)حداکثر حداقلها

3)ارزش مورد انتظار با احتمال یکسان

حداکثر حداکثرها:
در این شیوه بهترین نتیجه از بین بهترین نتایج راههای ممکن در شرایط محیطی مورد نظر انتخاب می شود.

حداکثر حداقل ها:
در این شیوه با بدبینی این طور فرض می شود که برای راه حلهای ممکن بدترین نتیجه در شرایط محیطی مورد نظر حاصل خواهد شد، و بنابراین باید به عنوان بهترین تصمیم، بهترین را از میان بدترینها انتخاب کرد.

ارزش مورد انتظار با احتمال یکسان:
در این شیوه به علت نبود اطلاعات کافی، احتمال برای وقوع شرایط مختلف یکسان فرض می شود و بر اساس ارزش مورد انتظار تصمیم گیری به عمل می آید.

تعریف مدل:
مدل الگویی است که از واقعیت گرفته شده است و روابط بین متغیرها را نشان می دهد و می توان از آن برای پیش بینی در تصمیم گیری استفاده کرد.

مدلهای تصمیم گیری:

1)مدل کلاسیک
2)مدل اداری

مدل کلاسیک:
مدل کلاسیک بر این فرض استوار است که نگرش مدیران در تصمیم گیری عقلایی و عینی است و در نتیجه آنان همیشه تصمیمهایی را اتخاذ می کنند که به نفع سازمان است.

براساس مدل کلاسیک مدیران باید هنگام تصمیم گیری موارد ذیر را رعایت کنند:

اطلاعات کاملی درباره مسئله داشته باشند.
اهداف تصمیم گیری را به روشنی تعریف کنند.
کلیه راه حلها را برای حل مسئله بشناسند.
کلیه اطلاعات درباره تمام راه حلها را جمع آوری کنند.
نتایج کلیه راه حلها را به طور عقلایی ارزیابی کنند.

مرحله 1 تعریف مسئله
مرحله 2 ایجاد راه حلها
مرحله 3 ارزیابی راه حلها
مرحله 4 اتخاذ تصمیم
مرحله 5 اجرای تصمیم
مرحله 6 ارزیابی نتایج و فراهم آوردن بازخور
فرآیند عقلایی تصمیم گیری

انواع مدل اداری تصمیم گیری:

1)عقلانیت محدود

2)رضایت مندی

عقلانیت محدود:
مدیر به سبب محدودیتهای زمانی و محدودیت ظرفیت فراگیری، حفظ و تحلیل حجم زیادی از اطلاعات، توانایی کافی برای اتخاذ تصمیمهای کاملا عقلایی ندارد.

رضایت مندی:
انتخاب بهترین راه حل در شرایط موجود نه بهترین و عالیترین راه‎حل.

ابزارهای تصمیم گیری:
1)ماتریس سود

2)تحلیل نقطه سر به سر

3)درخت تصمیم

ماتریس سود(ماتریس تصمیم گیری):
یکی از ابزارهای کمی است و نتایج احتمالی دو یا چند راه حل را که با توجه به شرایط متفاوت آینده می تواند اختلاف داشته باشند با هم مقایسه می کند.

مثالی از ماتریس سود:

مالک یک کارخانه نان ماشینی برای گسترش حیطه کار خود می خواهد تصمیم بگیردکه:

1)یک کامیون برای تحویل نان بخرد.

2)دو کامیون برای تحویل نان بخرد.

3)سه کامیون برای تحویل نان بخرد.

راه حلها
شرایط محیطی
تقاضای اندک احتمال 2/
تقاضای متوسط احتمال 3/
تفاضای زیاد احتمال 5/
1)خرید یک کامیون
2)خرید دو کامیون
3)خرید سه کامیون
30000 سود
24000 سود
10000 سود
32000 سود
34000 سود
15000 سود
20000 سود
31000سود
40000 سود
ماتریس سود

راه حلهای ارائه شده

600/25=(20000)5/+(32000)3/+(30000)2/

500/30=(31000)5/+(34000)3/+(24000)2/

22500=(40000)5/+(15000)3/+(10000)2/

تحلیل نقطه سر به سر:
رابطه بین میزان تولید، و هزینه درآمد ناشی از آن را در سازمان نشان می دهد و به مدیر امکان می دهد تا دریابد در چه سطحی از تولید درآمد و هزینه ها برابرند.

پیش دانسته های تحلیل نقطه سر به سر:
هزینه ثابت:

شامل هزینه هایی است که بدون توجه به میزان تولید همواره وجود دارد مانند: هزینه های اداری، اجاره.

هزینه متغیر:

هزینه هایی که مستقیما با میزان تولید ارتباط دارد مانند: هزینه مواد اولیه.

میزان تولید
هزینه و درآمد
درآمد کل
هزینه کل
هزینه ثابت
ّّF
نمودار نقطه سر به سر

Nتعداد کالا در نقطه سر به سر
FCهزینه ثابت
R درآمد حاصل از فروش
VC هزینه متغییر هر واحد
تعداد کالا در نقطه سر به سر

P میزان فروش
FC هزینه ثابت
درآمد حاصل از فروش R
هزینه متغییر هر واحد VC
میزان فروش در نقطه سر به سر

مثال:
اگر هزینه ثابت تولید کالایی 5000 ریال و فروش واحد آن 20 ریال و هزینه متغییر برای هر واحد از آن 10 ریال باشد تعداد کالا و میزان فروش را در نقطه سر به سر به دست آورید.

درخت تصمیم:
ابزاری تحلیلی است که نتایج منطقی هزینه ها و راه حلهای مربوط به راه حل را از راه ترسیم تصویر می کند.

نقطه تصمیم 1
2 سال
نقطه تصمیم 2
ساختن کارخانه ای بزرگ
هزینه ابتدایی زیاد – تقاضای کم
میانگین تقاضای کم
تقاضای زیاد
ساختن کارخانه ای کوچک
گسترش کارخانه
میانگین تقاضای زیاد
میانگین تقاضای زیاد
میانگین تقاضای کم
میانگین تقاضای کم
عدم گسترش کارخانه
نقطه تصمیم
نتیجه

مزایای تصمیم گیری گروهی:

1)فراهم کردن اطلاعات بیشتر و کامل تر

2)ایجاد راه حلهای بیشتر

3)پذیرش بهتر یک راه حل

4)افزایش مشروعیت

معایب تصمیم گیری گروهی:

1)صرف وقت بیشتر

2)تسلط اقلیت

3)فشار برای هماهنگی

4)مسئولیت مبهم

فنون تصمیم گیری گروهی:
طوفان مغزی

گروه اسمی

فن دلفی

ملاقاتهای الکترونیکی

طوفان مغزی:
از مشهورترین فنون برای ایجاد خلاقیت است زیرا فن نسبتا ساده ای است که فشارهای وارد برای هماهنگی در گروه را کاهش می دهد تا ایجاد راه حلهای تازه به تاخیر نیفتد.

قوانین طوفان مغزی:
هیچ عقیده ای مورد انتقاد قرار نمی گیرد.

هر چه عقاید بنیادی تر(رادیکال تر)باشند بهتر است.

کمیت ارائه عقیده مورد تاکید است.

اصلاح عقاید بوسیله دیگران تشویق می شود.

روش گروه اسمی:
در این روش اعضای گروهی که در موضوع مورد نظر برای تصمیم گیری صاحب نظر و مجرب هستند گرد هم می آیند.

فن دلفی:
در این روش برای تصمیم گیری در یک مورد خاص گروهی از افراد صاحب نظر را انتخاب و نظرات آنان را با پرسشنامه جویا می شوند.

ملاقاتهای الکترونیکی:
این روش جدیدترین شیوه تصمیم گیری گروهی است و روش گروه اسمی را با فناوری پیشرفته کامپیوتر درهم می آمیزد.

مزایای اصلی ملاقاتهای الکترونیکی:

گمنامی

درستکاری

سرعت

 
http://farzand.blogfa.com/post-13.aspx
http://www.irandoc.ac.ir/data/e_j/vol6/sadeghfar.htm
http://blogfa53.blogfa.com/cat-6.aspx
http://blogfa53.blogfa.com/
http://www.pcworldiran.com/ict/supply.htm
http://atalebi.com/articles/show.asp?ID=621
http://www.sis-eg.com/index.php?module=subjects&func=viewpage&pageid=10http://www.mydocument.ir/main/index.php?article=233
http://tahoor.com/page.php?pid=8877
http://www.motaleateaf.org/maghalat/osole_modiriat.html
http://tahoor.com/page.php?pid=8876
 

منابع:

با تشکر از توجه شما