پاورپوینت تست های کلیوی



تست های کلیوی

اوره ( Urea )
محل تشکیل : در کبد در طی سیکل اوره
افزایش دفع اوره : رژیم غذایی پروتئین دار، دیابت ، تب
در عمل اکثر بجای اوره نیتروژن اوره( BUN ) اندازه گیری می شود.
جهت تبدیل اوره به BUN و بلعکس از فرمول زیر استفاده می شود:
BUN*2.14 = Urea
اوره سرم، پلاسما، ادرار و سایر مایعات بدن اندازه گیری می شود.
در عرض چند ساعت باید اندازه گیری شود.
در غیر این صورت باکتری ها آن را تجزیه کرده و مقدار آن در نمونه کاهش می یابد.
جهت نگهداری از یخچال یا فریزر
در سرم 10 روز پایدار
همولیز اثر کمی دارد.
ناشتا نبودن اثر کمی دارد.

اهمیت بالینی
سنجش اوره معمولاً به منظور ارزیابی کار کلیه است.
هر چند ارزیابی به علت تغییرات وسیع در متابولیسم ارتباط چندانی با عملکرد کلیه ندارد.
افزایش اوره به علل:
پیش کلیوی (Pre-Renal)
کلیوی(Renal)
پس کلیوی(Post- Renal)
پیش کلیوی(Pre – Renal)
افزایش تولید
در رژیم پر پروتئین
افزایش کاتابولیسم
تحلیل ماهیچه ای
باز جذب پروتئین های خون به دنبال خونریزی گوارشی

کاهش جریان خون
درشوک و کاهش برون ده قلبی
کلیوی (Renal)
آسیب پارانشیم کلیه
پس کلیوی( Post- Renal)
انسداد مجاری ادراری
افزایش :
در رژیم پر پروتئین
هورمون های تیروئیدی به علت اثر کاتابولیک
گلوکورتیکوئیدها به علت اثر آنتی آنابولیک
به طور کلی در افزایش کاتابولیسم مانند تب ، استرس و سوختگی

کاهش :
سوء تغذیه
مصرف زیاد مایعات
هورمون های آندروژن و هورمون رشد
کمتر پیش می آید به علل پیش کلیوی بیشتر از 40mg/dl می رسد
در اختلالات کلیوی احتمالاً از 100mg/d1 تجاوز می کند.
در حدود 200mg/d1 معمولاً فرد در حالت کماست.
از آنجا که تا 50% فعالیت کلیه مختل شود تاثیری در غلظت پلاسمایی آن ایجاد نمی شود .
در نتیجه اهمیت بالینی آن در اندازه گیری همزمان کراتینین می باشد
افزایش ترکیبات ازته به خصوص اوره و کراتینین را ازتمی گویند.

روش های متداول اندازه گیری
1- روش مستقیم 2- روش غیرمستقیم
روش غیر مستقیم : ( روش آنزیمی اوره آز )
در این روش اوره هیدرولیز و یون آمونیم جدا می گردد .
آمونیوم تولید شده در مجاورت هیپوکلریت با فنل واکنش داده و کمپلکس آبی تولید می نماید. ( واکنش برتوله )
Urea+H2o 2NH3 + Co2
NH3+HoCL NH2CL+H2O
NH2CL+C6H5OH O=C6H4=HCL
( آبی رنگ )O-C6H4=NCL+C6H5OH O=C6H4=N-C6H4O-

معایب :
یون آمونیم ایجاد تداخل می نماید.
روش مستقیم: ( روش شیمیایی یا دی استیل منوکسیم )
در محیط گرم در حضور یون های فریک ، اوره موجود در سرم در اثر واکنش با دی استیل منوکسیم ایجاد رنگ قرمز می کند.
Diazine دی استیل منوکسیم + اوره
معایب :
بوی بد
عدم اختصاصیت
پایدار نبودن رنگ محصول

مزایا:
یون آمونیم ایجاد تداخل نمی نماید
در هر دو روش
نیاز به دپروتئینه کردن می باشد. یا با کاهش حجم نمونه تداخل را به حداقل رساند.
در سرم های لیپنیک باد حتماً دپروتئینه کردن انجام شود ، یا نمونه سانتریفیوژ گردد، یا بلانک سرم گذاشته شود.
محدوده طبیعی
نوزاد و کودک : 5-18mg/d1
از 18 تا 60 سالگی : 6-20mg/d1
از 60 تا 90 سالگی : 8-23mg/d1

کراتینین : ( criatinine )
بسته به توده عضلانی فرد تولید و توسط کلیه ها دفع می گردد .
کراتینین سرم تا یک هفته و کراتینین ادرار تا 24 ساعت در یخچال پایدار است .
همولیز باعث افزایش کراتین تا 20% می شود و از آنجا که کراتین به مرور به کراتینین تبدیل می شود ، لزا نمونه همولیز باد سریعاً آزمایش شود.
بیلی روبین به صورت کاذب کراتینین را کاهش می دهد.
اهمیت بالینی
جهت بررسی عملکرد کلیه
هرچند فاقد حساسیت لازم است و تا زمانی که 50% عملکرد کلیه مختل نشود میزان کراتینین سرم از حد طبیعی تجاوز نمی نماید.

نسبت BUN/Cr
آزمایش همزمان اوره و کراتینین اهمیت بالینی بیشتری دارد
نسبت BUN/Cr بین 10 تا 20 می باشد
در بیماری های کلیوی این نسبت ثابت می ماند .
در کاهش جریان خون ، خونریزی دستگاه گوارش ، نارسایی قلب و… این نسبت افزایش می دهد.
در رژیم غذ ایی کم پروتئین و نیز همودیالیز این نسبت کاهش می یابد.

روش آزمایش کراتینین
روش کالریمتریک ( روش ژافه )
در این روش کراتینین با یون پیکرات وارد واکنش شده و تولید رنگ نارنجی می نماید.
روش آنزیمی ( کراتیناز )
یون آمونیوم + N – متیل هیدانتوین Cr
معایب :
دمای بالاتر از 30 درجه باعث افزایش کراتینین می شود .
در روش آنزیماتیک جداسازی سریع سلولهای ازسرم برای اجتناب از تئلید یون آمونیوم در نمونه ضروری است .

روش ژافه اختصاصی نیست.
گلوکز، پروتئین ها ، استواستات ، پیروات ، اسیداوریک ، فروکتوز و اسید آسکوربیک با روش ژافه تا 20% بیش تر نشان داده می شوند.
محدوده طبیعی
کودک : 0.3-0.7mg/d1
از 18 تا 60 سالگی :
مذکر : 0.9-1.3mg/dl
مونث : 0.6-1.1mg/dl
از 60 تا 90 سالگی :
مذکر : 0.8-1.3mg/dl
مونث: 0.6-1.2mg/dl

تست کلیرانس کراتینین : ( creatinine clearance )
بیمار در روز آمایش حداقل 60 سی سی آب بنوشد.
چای ، قهوه و دارو مصرف نکند.
فعالیت شدید بدنی در حین جمع آوری ادارا نداشته باشد.
دفع ادرار و دور ریختن آن و یادداشت زمان
طی 24 ساعت ادرار جمع آوری شود و نمومه در یخچال نگهداری شود .
نمونه خون در اول یا وسط یا آخر جمع آوری ادرار گرفته شود.
نمونه خوب مخلوط شود.
اندازه گیری کراتینین انجام شود.
پروتئینوری و نارسایی پیشرفته کلیه باعث غیرمفید بودن کلیرانس کراتینین در ادرار می شود .

محاسبه
UV/P*1.73/A = V(ml/min) حجم پلاسمای تصفیه شده
U = غلظت کراتین در ادرار بر حسب ( mg/dl)
V = خحم ادرار در یک دقیقه بر حسب ( ml)
P = غلظت کراتینین در پلاسما برحسب (mg/dl )
A = سطح بدن برحسب (m2 )
در افراد معمولی
UV/P = V(ml/min) حجم پلاسمای تصفیه شده
محدوده نرمال
مردان : 90-139ml/min
زنان : 80-125ml/min
نوزادان : 40-65ml/min

اسید اوریک ( Uric Acid )
حاصل تجزیه اسیدهای نوکلئیک و محصول نهایی متابولیسم پورین هاست.
3/2 توسط کلیه و 3/1 از طریق مدفوع ، دفع می شود.
افزایش :
در لوسمی ( به علت افزایش تخریب سلولی )
در نقرس ( به علت افزایش کاتابولیسم اسیدهای نوکلئیک )
در افزایش تولید
در ناتوانی ترشح ( به علت نارسایی کلیه )
اهمیت بالینی
جهت بررسی عملکرد کلیه
جهت بررسی نقرس
جهت بررسی لوسمی
بعنوان پیش آگاهی در اکلامپسی

روش متداول
کالریمتریک ( فسفو تنگستات )
کمپلکس آبی محیط قلیایی PTA+UA
آنزیماتیک ( اوریکاز )
O2 + H2O2 + آلانتوئین اوریکاز UA
H2O + کروموژن رنگی POD کروموژن بیرنگ + H2O2
معایب و فواید :
اوریکاز اختصاصیت بیشتری دارد.

محدوده نرمال
در روش اوریکاز :
کودک : 2.0-5.5mg/dl
مردان : 3.5-7.2mg/dl
زنان : 2.6-6.0mg/dl
در روش فسفو تنگستات :
رنج مقادیر نرمال بالاتر است .