پاورپوینت تحلیل دانشگاه امام صادق ع

تحلیل دانشگاه امام صادق (ع)

گروه طراحی- مساحت- موقعیت
کارفرما: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری(وزارت فرهنگ و هنر)
مشاور طراحی مجموعه: مهندسین مشاور عبدالعزیز فرمانفرمائیان
مدیر طراحی : نادر اردلان
زمان احداث: ۱۳۴۹-۱۳۵۱
کاربری مجموعه: آموزشی
مساحت زمین طرح: ۳۸۵۰۰مترمربع
زیر بنای مجموعه: ۸۳۸۶ مترمربع

معرفی پروژه
مدرسه عالی مدیریت زیر شاخه ای از دانشگاه هاروارد قرار بود، با همکاری استادان این دانشکده به تربیت مدیران بخش های خصوصی و دولتی بپردازد.

دانشگاه امام صادق (ع) به صورت قلعه مانند و در میان باغی، پردرخت طراحی شده است. بستر مشجـّر این بنا که از دور آن را از بافت متراکم شهر متمایز نموده به شکوه بنا افزوده است.

محل فعلی دانشگاه با مساحتی حدود نه هکتار، در دهه پنجاه شمسی توسط دکتر منوچهر اقبال (نخست وزیر رژیم پهلوی در سال های 36-39 و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران 42-56) و از درآمد های شرکت نفت برای تاسیس مرکز مطالعات مدیریت ایران وابسته به دانشگاه هاروارد آمریکا خریداری شده است و از سال 1970 کار ساخت این مرکز توسط مهندس نادر اردلان آغاز گردید.

معماری ساختمان های دانشگاه ترکیبی است الهام گرفته از معماری مدرسه ها و باغ های تاریخی کشور که فضایی آرام و هماهنگ با نیازهای علمی دانشجویان را فراهم می کند.
محوطه اصلی دانشگاه با الهام از محوطه اصلی مدرسه چهارباغ اصفهان طراحی شد و به سبک باغ فین آب راه هایی در سرتاسر این محوطه در نظر گرفته شده است. محل سکونت دانشجویان (که البته امروزه به محیط اداری تبدیل شده است) برداشتی است از بخش هایی از عمارت هشت بهشت اصفهان که به صورت یک شش ضلعی طراحی شده است.

سبک پروژه
این دانشگاه به صورت درونگرا، در اطراف یک باغ مرکزی به صورت چهارایوانی با دو محور عمود برهم طراحی شده است. به جز دو محور طولی و عرضی سایر بخش ها توسط درختان پوشیده شده است.
قسمت ورودی دانشکده بلندتراز دیگر حجم‎‎های مجموعه، به شکل دروازه مانند به صورت چهار ایوانی طراحی شده است.

ریزفضاها
فضاهای مختلف دانشگاه عبارتند از:
ورودی اصلی
حجره دانشجویان
ساختمان مدرس
کتابخانه
سالن غذاخوری
و…

ساختمان هایی اجری،با ساختاری مشابه وسقفی باپوشش نیم استوانه،که هر یک از حیاط شش ضلعی کوچکی درون خود دارند،با قرار گرفتن پیرامون حیاط مرکزی با پلان مستطیل شکل به ابعاد120در65متر،کالبد اصلی طرح را تشکیل می دهند.

بلوک ساختمانی که درون حیاط قرار گرفته،به کتابخانه و بلوک های اضلاع شرقی وغربی به ترتیب به ساختمان های اداری و محل تشکیل کلاس های درس اختصاص داشته اند.
پلان مستطیل شکل به ابعاد120در65متر

بکارگیری ایوان در ورودی مجموعه، مانع از تابش مستقیم آفتاب به بخش درونی بنا می شود. این ورودی شباهت زیادی به ورودی های کاروانسراها، برخی مدارس و بناهای قدیمی دارد

بکارگیری ایوان
نورگیری

مقابل کتابخانه در ضلع شمالی،ساختمانی برای سالن غذاخوری دانشجویان و اساتید طراحی شده بودکه هم اکنون عملکرد ان،ساختمان اجتماعات می باشد.

غذاخوری دانشجویان و اساتید

بلوک های مشابه ضلع شمالی و جنوبی حیاط،به عنوان فضاهایی جهت اقامت دانشجویان و مطالعه آنها طراحی شده بود.

هم اکنون این فضاهابه محل استقرار بخشی از دانشکده های مختلف دانشگاه،تبدیل شده اند.
فضا جهت اقامت دانشجویان و مطالعه

هر اقامتگاه دور تا دور یک حیاط به صورت شش ضلعی طراحی شده است و هر کدام از 5 فضا جهت استراحت و مطالعه دانشجویان در نظر گرفته شده با 2 فضا سرویس بهداشتی و…
جهت استراحت و مطالعه دانشجویان
سرویس بهداشتی
حیاط مرکزی اقامتگاه
کلیه این فضاهای با همدیگر مرتبط هستند

فضای مخصوص اقامت دانشجویان به دور حیاط ی کوچک و دنج قرار گرفته است. باز شدن دروازه‎ای از این مجموعه کوچک به محوطه اصلی، سبب شده است حجره‎ها به صورت غیر مستقیم واز طریق حیاط های کوچک طراحی شده با بخش های دیگر ارتباط داشته باشند.

بلوک ضلع شرقی،اداری بوده و دو بلوک نیز در فضای خالی که قبلا در این ضلع وجود داشته،احداث شده است.کوشک مرکزی،در حال حاضر کاربری اداری داشته و زیرزمین این مکان و توسه آن،محلی برای برگزاری امتحانات می باشد.
بلوک ضلع شرقی،اداری

طراحی با عملکردهای آموزشی،خدمات آموزشی،مدیریت آموزشی اداری،کمک آموزشی و محل اقامت دانشجویان با تامین نور و تهویه مناسب،دسته بندی عملکردهاو عدم تداخل انها و ارتباط با معماری گذشته،از نیازهای اصلی طرح بوده است.
عناصر فضایی در ساختاری منظم و مدولار به صورت خطی پیرامون مستطیلی که بدنه های حیاط مرکزی را تشکیل می دهند،سامان دهی شده اند.
بکارگیری سقف های طاقی شکل که از ویژگی معماری سنتی است

طرح تحلیلی 1- تفسیری از سازماندهی مجموعه در طرح حیاط میانی، وجود دو محور متعامد طولی و عرضی و ساختمان هایی که در طرفین این محورها استقرار یافته اند، نشان از الگوی «چهار ایوانی» در انتظام فضایی این مجموعه دارد.
طرح تحلیلی 2- تفسیری از سازماندهی مجموعه با توجه به اینکه دو ساختمان ورودی و مدرس ها در دو سوی محور طولی حیاط اهمیتی بیشتر از دو بنای طرفین محوری دارند، می توان در انتظام فضایی این مجموعه به انتظام «دو ایوانی» نیز قائل شد.

طرح تحلیلی 3- تفسیری از سازماندهی مجموعه وجود کتابخانه در میانه حیاط که عنصری بسیار بزگ و پراهمیت است، الگوی سومی را نیز در انتظام فضایی این مجموعه مطرح می کند: الگوی «تک ایوان و کوشک».
   حیاط های کوچکی که از پسِ جداره باغ هویدا می شوند، حجره های دانشجویان را بر گرد خود دارند. گویی این حیاط ها باغ اصلی را به میان حجره‎ها می کشانند. دروازه‎ ها تداوم فضاییِ یاد شده را تنظیم، و بر «تفکیک آحاد درعین پیوند آنها» دلالت می‎ کنند ـ اصلی که ریشه های عمیقی در سازماندهی فضاهای سنّتی دارد.

برای سهولت در بررسی کیفی فضاها،بلوک های ساختمانی در پنج بلوک نامگذاری شده اند.
بلوکA
ورودبه حیاط مرکزی،از محور اصلی سایت،در این بلوک فراهم شده است.این بلوک شامل دو حجم مکعب مستطیل است که اقطار آنها در جهت محورهای اصلی قرار گرفته اند.

در سال های بعد از 1361هجری شمسی،دو حجم دیگر با کاربری اداری نیز در شمال و جنوب این بلوک احداث شده است.بلوکAشامل سه طبقه،زیرزمین،همکف و اول می باشدوفضاهای اداری،پیرامون فضاهای تقسیم هشت ضلعی سامان دهی شده اند.
ورودبه حیاط مرکزی،از

قسمت ورودی دانشگاه به صورت متقارن طراحی شده است. دستگاه ورودی در هر دو سمت داخلی و خارجی آن جز حجم های طر ّه ای است.

که نشانه توجه این ساختمان به دو سو و مخصوصا به محور اصلی باغ و بنای کتابخانه می باشد. احجام راه پله در دو منتهی‎الیه چپ و راست ساختمان، با قاعده هشت ضلعی بدون هیچ روزنه ای ساختمان را تمام شده جلوه می‎دهد.
حجم های طر ّه ای

دسترسی عمودی بین طبقات،توسط راه پله ای با پلان دایره ای شکل که در حجمی با پلان هشت ضلعی جای گرفته،طراحی شده است.
فضاهای اداری این بلوک از نور طبیعی و چشم انداز به فضاهای پیرامونی،برخوردارند.
دسترسی عمودی بین طبقات،توسط راه پله ای

در این مجموعه بخش اداری در طبقه همکف و اتاق های اعضای هیئت علمی در طبقه فوقانی و در بازوهای طرفین جای گرفته است. پنجره‎ها در این دو بازو به صورت بلند و کشیده طراحی شده است.
استقرار پنجره‎ها در طرفین نما سبب می‎شود تا چشم‎انداز اتاق ها به محوطه باز کم اهمیت شود، اما در مقابل، بر اهمیت پنجره وسیع سرسرای میانی ساختمان که رو به محوراصلی باغ گشوده می‎شود افزوده است
دسترسی بین طبقات از طریق پله های گرد صورت می گیرد

بلوکB
از این بلوک،به تعداد شانزده عدد،در دو ضلع شمالی و جنوبی حیاط وجود دارد.این بلوک،در گذشته شامل چهار اتاق برای اقامت دانشجویان،فضاهایی برای سرویس های بهداشتی و اتاقی برای تشکیل کلای ها و یا مطالعه دانشجویان بوده که پیرامون حیاطی شش ضلعی طراحی شده اند.شایدالگوی اصلی چنین فضایی مدارس سنتی ایران بوده است.

هم اکنون دراین فضاها بخش های اداری و تعدادی از دانشکده های دانشگاه،استقرار یافته اند.قرارگرفتن این بلوکها درکنارهم،فضاهایی پر وخالی متنوعی را در درون و بیرون حیاط مرکزی ایجاد کرده است.

بلوکC
در ضلع غربی حیاط مرکزی،فضایی برای استقرارکلاس های درس ولابراتوارزبان طراحی شده است.چیدمان صندلی دراین کلاسها به ویژه درکلاس درس بزرگ که ظرفیتی حدود 80نفر دارد،به صورت مرکزی است.

دیوارهای این فضاها از طرح های اجری برخوردار است،که علاوه بر زیبایی،اصول اکوستیکی نیزدر انها رعایت شده است.
نور این فضا،ازنورگیر سقفی بام که به شکل هشت ضلعی می باشد تامین می شود.
نورگیر سقفی بام

ورودی از سمت باغ 2. هال ورودی 3. کلاس سمیناری 4. کلاس درس
کلاس سمیناری
کلاس درس

استفاده از دیوارهای آجری منقوش در بدنه‎ها، سازه هندسی سقف و سازماندهی میزهای دانشجویان به صورت نیم حلقه در میانه فضای داخلی، محیط مطبوعی به وجود آورده است

فضاهای تشکیل دهنده حلقه های زنجیر، طاق های گهواره ای دارند. به این ترتیب، جداره های شمالی و جنوبی مجموعه بام های پرتراشی پیدا کرده اند.
این حجم ها از شیب ملایمی که از جانب شرق به غرب در بستر طرح وجود دارد پیروی می کنند. تکه تکه شدن جداره اصلی بنا و پرتراش شدن بام آن، ساختمان مورد نظر را از صورت بنایی واجد بیرون آورده و به مجموعه ای از بناها شبیه می سازد.
طاق های گهواره ای

انتخاب شکل شش گوش برای قاعده حیاط کوچک ابداع شیرینی است. این شکل، یک قدم از آنچه معمولاً در سنت معماری ایران برای این حیاط ها استفاده شده- یعنی شکل هشت ضلعی- ساده تر و کم تراش تر است؛ و به این ترتیب «مدرن تر» می نماید..
در عین حال به سبب استفاده از اشکال سنتی و ارتفاع بلند جداره این حیاط ها فضای آنها به فضاهای سنتی شبیه است. در واقع، فضای داخل هر حجره به خاطر شکل منظم اتاق، وجود طاق گهواره ای بلند، تقسیم بندی های متقارن، و نوع مصالح مورد استفاده، سنتی تر از هر جای دیگر مجموعه جلوه می کند
شکل شش گوش

بلوکD
در ضلع شمالی حیاط مرکزی و در امتدادمحوری هم راستا با محور تقارن کوشک مرکزی ،سالن غذاخوری استادان و دانشجویان طراحی شده بود که هم اکنون به فضای سالن اجتماعات و بخش های اداری اختصاص یافته است.

پلان این بلوک،ترکیبی از عناصر هندسی منظم به ویژه هشت ضلعی بوده وهندسه منظم این بلوک نیز به تبعیت از هندسه دیگر عناصرطرح می باشد.عملکردهای تاسیساتی،در فضایی با پلان مستطیل شکل در ضلع غربی این بلوک استقرار یافته اند.

بلوکE
کتابخانه این مجموعه،در سه طبقه ،در ساختمانی که مانند کوشکی درون باغ است،طراحی شده بود که هم اکنون به اداره کل دانشجویی در طبقه همکف و اول و سالن برای برگزاری امتحانات در زیرزمین اختصاص یافته است.

در طرح اولیه،چهار گوشه پلان در طبقه همکف دارای چهار مخزن کتاب بوده و کتابخانه با سیستم باز اداره می شده است.طبقه اول نیز در طرح اولیه،به مجلات نشریات تعلق داشته است.پله ای با پلان دایره ای شکل،ارتباط عمودی بین طبقات را فراهم کرده است.
کتابخانه

کتابخانه دانشگاه امام صادق(ع) در مجموعه باغی به صورت کوشک مانند طراحی شده است. کتابخانه که معمولانشیمنی برای یک مرکز آموزش عالی به شمار می آید،
در این طرح تبدیل به قلب دانشگاه شده است. طرح کتابخانه در برش افقی به شکل چلیپایی، که نسبت به محور اصلی باغ به اندازه 45درجه چرخیده شده است
اندازه 45درجه چرخیده شده

اهمیت این کوشک با استقرار یک سکّوی وسیع و قرار گیری یک آبنمای بزرگ در جلوی آن دو چندان شده است. وجود آبنما در قسمت ورودی کتابخانه باعث طراوت و خنکی محوطه دانشگاه و فضای کتابخانه در فصل تابستان می شود.

طرح کتابخانه جز اشکال راست گوش و دراستخوان بندی نما آن از سازه بتنی استفاده شده است و آجر فقط در قالب صفحات تراش خورده در سطحی محدود بینابین ستون‎ها را پرنموده است .

استقرار راه پله در مرکز کتابخانه می‎تواند به معنای مقد ّم دانستن حرکت بر سکون و نمایش فکر مدرن در قالب چارچوبی سنـّتی باشد.
این پله که می‎توانست مطابق با الگوهای سنّتی در گوشه وکنار فضا قرار گیرد، در میانه فضا نشسته است گویی کلّ ساختمان کتابخانه به وجود آمده تا پله را به نمایش بگذارد و به این ترتیب پله به نقطه اوج ساختمان تبدیل شده است.

در سازماندهی فضایی کتابخانه، از کنار هم قرارگیری چهار فضای مربع شکل متقارن پیرامون یک فضا مرکزگرا طراحی شده است.
نمایان کردن سازه منظم و هندسی سقف و پاشیدن نور بر پله‎ای که در مرکز فضا واقع است توسط نورگیر سقفی اهمیت و اعتبار این فضای را دوچندان نموده است.
1. ورودی از سمت باغ 2. مخزن کتاب 3. قرائتخانه 4. پلکان میانی
مخزن کتاب

ورود به اتاق دانشجویان همانند محیط های سنّتی از طریق حیاط های شش گوش صورت می گیرد.
معماری داخلی، مدرس ها یکی از نقاط قو ّت طرح دانشگاه امام صادق (ع) می باشد.

در طرح توسعه ای که بعد از سال1361 هجری شمسی انجام شد،زیرزمین توسعه یافت و ابتدا با سالن مطالعه کتابخانه تبدیل شد.با افزایش فعالیت های دانشگاه،کتابخانه به ساختمانی دیگر که به این منظور طراحی و احداث شده است،منتقل شد

در این مجموعه با انکه گرایش وتوجه به فرم ساختمان و تبعیت ازهندسه خاص،یکی از اولویت های اصلی طراحی بوده است،توجه به مسائل عملکردی و روابط بین عملکردها نیز به دقت لحاظ شده است.

در تامین نور و دید مناسب فضاها،استقلال فضاها و عملکردهاوارتباط انها،دقت خاصی انجام شده است.
وجود بازشوهای قدی و ریتمی در نمای ساختمان

استفاده ازعناصر و مفاهیم معماری گذشته مانند حیاط مرکزی،ساختار باغ ایرانی،کوشک،درون گرایی،برون گرایی،هندسه منتظم،پوششهای قوسی و کاربرد اجر به انواع مصالح اصلی ساختمان،بیانگر تاثیرنهضت های پست مدرنیسم درمعماری،به ویژه گرایش هایی که به بوم وبسترتوجه دارد،می باشد
بکارگیری آجر در نمای ساختمان

ساختمان ازکیفیت اجرایی مطلوبی برخورداراست.سازه بنا ازبتن مسلح تشکیل شده و عناصرسازه ای،آشکارادرمعرض نمایش قرار گرفته اند.
آجر،به عنوان مصالح غالب بنا،دربدنه های بیرونی و بیشتر فضاهای درونی،استفاده شده است.چگونگی نصب پنجره ها،کف سازی ها،نحوه پرداخت بتن نمایان و چگونگی اجرای ابنماها و اجرای ظریف و زیبای پله ها،از شاخص ترین جزئیات به کار رفته در ساختمان ها می باشد
آجر

ساختمان دارای هشت نما،چهارنما درون حیاط مرکزی و چهار نما بیرون ان،می باشد.ترکیب احجام،بیشترین تاثیر را در ایجاد نماها داشته است.

نماهای شمالی و جنوبی،نماهای اصلی مجموعه می باشند.تکرار عناصر مدولار و امتدادو گسترش احجام در بعد افق،تاکیدی بر تناسبات افقی است وباتناسبات عمودی بازشوها به تعادل رسیده است.تزیینات اجری و نحوه به کارگیری اجر در این مجموعه و در قوس ورودی به حیاط ساختمان های بلوکBو پوشش قوسی سقف باعث ایجاد تنوع در نماها شده است .

پس و پیش شده احجام وبازی نورو سایه ها برنماهایی که به واسطه کاربرد اجر،دارای روحیه ای گرم هستند،درکنار عناصر طبیعی مانند درخت و اب،مناظر زیبایی را ایجاد کرده است.

https://razheh.com/buildings/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%20%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%20%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82
http://www.caoi.ir/fa/projects/item/979-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87-%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA.html
https://hamino.ir/post/465/%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84-%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87-%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA
https://archawpress.org/%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87-%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82%D9%86%D8%A7/
http://www.gznisu.ir/moarrefi/tarikhcheh/65-%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%AD%D8%B5%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B1%D8%AF-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87.html
http://www.memarnet.com/fa/node/680
https://www.arel.ir/fa/News-View-4870.html
https://isu.ac.ir/page/2384/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87