بررسی معماری مرکز فرهنگی ژرژ پمپیدو
مساحت ۲ هکتار ؛ مساحت طبقه ۱۰۳،۳۰۵ مترمربع حجم کارشده ۳۰۰٫۰۰۰ مترمکعب بتن آرمه ۵۰،۰۰۰ مترمکعب چارچوب فلزی ۱۵،۰۰۰ تن فولاد نما ، شیشه سطوح ۱۱،۰۰۰ مترمربع سطوح مات ۷،۰۰۰ مترمربع
مشخصات بنا
مرکز فرهنگی ژرژ پمپیدو یکی از عجیب ترین و برترین آثار معماری پست مدرن است که به سبک های تک اجرا شده است. پاریس که یکی از توریستی ترین شهرهای دنیاست شاهد تولد بسیاری از آثار ارزشمند است؛ مرکز فرهنگی ژرژ پمپیدو یکی از همین جاذبه های پاریس است.
سبک بنا-موقعیت
ژرژ پمپیدو نخست وزیر فرانسه در جریان جنبش دانشجویی کارگری می ۱۹۶۸ فرانسه که بعدها، از ۱۹۶۹ تا زمان مرگش ۱۹۷۴ ریاست جمهوری فرانسه را بر عهده گرفت. ژرژ پمپیدو در سال ۱۹۷۴ در گذشت و برای همین دوره ریاست جمهوری اش نیمه تمام ماند. ژرژ پمپیدو رئیس جمهوری وقت فرانسه پس از بنیان گذاری موسسه پژوهش های تطبیقی، مدیریت آن را به پیر بولز آهنگساز و مولف پیشروی فرانسوی سپرد. اندیشه ابتدایی بولز در موسسه، گسترش پژوهش در زمینه منابع نوین صوتی، آموزش آزاد و کمک به شکوفایی نسل جوان آهنگساز بود.
معرفی ژرژ پمپیدو
در دهه ی هشتاد میلادی، محله ی بوبرگ (Beabourg) پاریس شاهد ساخت بنایی بود که چهره ی پاریس را برای همیشه تغییر داد و آغازگر و معرف سبک کاملا جدیدی در معماری معاصر غرب شد.
دلیل پیدایش مرکز فرهنگی هنری ژرژ پمپیدو
پیشنهاد ساخت یک کتابخانه در سال ۱۹۶۳ توسط «جولین کن» رییس وقت کتابخانه ملی فرانسه ارائه شد. وی که تصمیم داشت سالنی برای مطالعه عموم در محله هال (قلب شهر پاریس) تاسیس کند، از «جان پییر سگن»، مدیر بخش نشریات کتابخانه ملی درخواست کرد در این باره بررسی و تحقیق کند؛ بنابراین مطالعات لازم برای محقق کردن این پروژه در دستور کار قرار گرفت و سفرهای مطالعاتی سگن برای تحقیقات بیشتر به آمریکا و کانادا آغاز شد. سایت انتخاب شده برای احداث بنا در مرکز شهر پاریس و در یک کیلومتری کاتدرال و موزه لوور بود. این سایت شامل مجموعه ای از بلوک های ساختمانی و یک پارکینگ شهری بود.
میدان استراوینسکی در کنار ساختمان این مرکز با مجموعه ای از تندیس های متحرک در میان و کنار یک استخر آب جلوه دیگری از هنر مدرن را به بازدیدکنندگان عرضه می کند. سال ۱۹۶۹، جورج پمپیدو، رییس جمهور وقت فرانسه پیشنهاد کرد پروژه کتابخانه گسترده و به مرکزی فرهنگی برای ارائه آثار هنری مدرن اعم از هنرهای تجسمی، تئاتر، سینما، موسیقی و … تبدیل شود و در سال ۱۹۷۰ طراحی ساخت این مرکز توسط پمپیدو به مسابقه گذاشته شد.
تاریخچه
داوران این مسابقه عبارت بودند از: فیلیپ جانسون، اسکار نیمایر، جان تروی
در این مسابقه ۶۸۱ نفر شرکت کردند. طرح های متنوعی ارائه شد ودر نهایت دو معمار جوان ناشناخته به نام های رنزو پیانو و ریچارد راجرز برنده شدند. این پیروزی در واقع جرقه ای برای پیدایش معماری های-تک محسوب شد.
اولین ساختمان ساخته شده به سبک «های تک» (High-tech) بیش از هر چیز شبیه به اسکلت بدون پوست و گوشت یک جانور بود. به نظر پیشگامان معماری های تک، روح زمان (zeitgeist) ما تکنولوژی پیشرفته است. از نظر آن ها معماری هم یکی از اقلام صنعتی مثل موبایل و لپ تاپ است پس باید شیوه ها، مصالح و تکنولوژی جدید در همه ی ظواهر آن بروز پیدا کند. ساختمان های سبک های تک سمبلی از تکنولوژی هستند و نمی شود گفت فقط از آن به ساده ترین و مفید ترین شکل ممکن استفاده می کنند. در مقایسه با ساختمان های ساخته شده در مدرنیسم اولیه ساختمان های «های تک» واقعا ماشین هستند، هم از ماشین الهام می گیرند و هم از تکنولوژی های آن استفاده می کنند. شباهت به ماشین برای این معماران یک کنایه نیست بلکه به واقعیت تبدیل شده است.
ویژگی ساختمان
رهبران این سبک، معماران بزرگی چون نورمن فاستر (Norman Foster) ، ریچارد راجرز، نیکولاس گریمشاو (Nickolas Grimshaw) و مایکل هاپکینز (Micheal Hopkins) هستند.
ویژگی معماری ژرژپمیدو
اگر قطعات یک اتومبیل را از هم باز کنید با داشتن نقشه ها و دانش کافی می توانید آن ها را دوباره کنار هم بچینید اما اگر قطعات یک ساختمان را از هم جدا کنیم آسیب زیادی به هر بخش وارد می شد چون اجزا آن کاملا به هم دوخته شده اند و در نهایت با سر هم کردن بنا چیزی بیشتر از یک چینی شکسته بندی شده دستگیرمان نخواهد شد. بنای از هم باز شده قابل استفاده مجدد نیست اما یک ماشین را بار ها و بارها می توان از هم گشود و سر هم کرد، شاید وسوسه همین باز کردن بنا ها و در جای دیگر بر پا کردنشان معماران را وادار کرد از ماشین ها الهام بگیرند. ساختمان های «های تک» که معمارانشان به ماشین ها چشم دوخته اند، قابل تجزیه به اجزای خود هستند به همین دلیل نمایشگر روش ساخت خود است و به این وسیله بیشتر و بیشتر به شباهتشان به ماشین ها تاکید می کنند.
در مرکز ژرژ پمپیدو مسیر های حرکتی کاملا در نمای ساختمان شکل گرفته اند. باکس های پله مثل لوله های رنگی بزرگی هستند که بازدید کنندگان می توانند از داخل آن شهر پاریس را تماشا کنند. همچنین شکل این لوله ها، که به رنگ قرمز هستند، کاملا شبیه داکت های تاسیساتی و لوله های فاضلاب است که با رنگ های دیگر به نمای ساختمان آمده اند. در نتیجه حرکت در ساختمان کاملا جلوی چشمان بینندگان قرار گرفته است.
بررسی مسیرهای حرکتی
. نمایش ساختار و اجزا درون بنا در نمای ساختمان
ریچارد راجرز در مصاحبه ای با شبکه ی بی بی سی می گوید: "ایده هایی که ما معماری می کنیم، از خیلی لحاظ ریشه در باور های ما دارد و به این ربط پیدا می کند که ما ساختمان را مثل یک کتاب بخوانیم. برای این که ساختمانی خوانا باشد باید جریان ساخت در آن قابل رویت باشد. این شیوه ایست که ما معماری می کنیم و معتقدیم این شیوه در گذشته هم مورد استفاده قرار می گرفته است. علم همه ی ما را به هیجان می آورد.ما معماران عقیده داریم که قرن حاضر قرن علم است."
در واقع ریچارد راجرز ساختمان را به یک گزارش کار یا گزارش آزمایشگاه کاملاً علمی تشبیه می کند که آنقدر شفاف نوشته شده است که هر محقق و دانشمندی در هر زمان و مکانی با نگاه کردن به آن می تواند آن آزمایش یا فرآیند علمی را طی کند. بنای ایدئال او بنایی بدون روز و راز است. بنایی قابل تکرار، محاسبه و بازسازی.
ایده طراحی
در این ساختمان جنجالی، تمام لوله کشی ها و کانال های تهویه هوا و سیم کشی برق در بیرون ساختمان و در معرض دید قرار دارد. حتی تیرها و ستون های سازه ساختمان نیز همگی دیده می شود. منتقدان آن را به انسانی شبیه دانسته اند که دل و روده اش بیرون از بدن قرار دارد. ۳۱ ژانویه سال ۱۹۷۷، این مرکز فرهنگی هنری که شامل موسسه پژوهش های تطبیقی آکوستیک موسیقی و موزه ملی هنرهای مدرن و مرکز طراحی صنعتی و کتابخانه ای به مساحت ۱۵ هزار مترمربع در سه طبقه و ۱۰ کیلومتر قفسه بندی کتاب و نشریات با حضور رییس جمهور وقت، والری ژیسکاردستن و رییس کتابخانه، سگن، رسما افتتاح و بازدید عموم و استفاده از سالن مطالعه از دوم فوریه محقق شد. کتابخانه در سه طبقه پایینی روی زمین قرار دارد که طبقه اول کتابخانه به کتاب های مرجع و لغتنامه اختصاص دارد. در طبقه دوم می توان کتاب هایی با موضوعات فلسفه، مذهب، علوم اجتماعی، حقوق، اقتصاد و علوم پایه پیدا کرد و طبقه سوم به موضوعات هنر، سینما، ورزش، موسیقی و اسناد صوتی، زبان و ادبیات، تاریخ و جغرافی اختصاص دارد. در این بنا از رنگ های ساده و روشن استفاده شده است.
ویژگی معماری
مرکز فرهنگی ژرژ پمپیدو ، پس از موزه لوور و برج ایفل، مقام سوم را در میان پربیننده ترین بناهای فرانسه دارد. تضاد بین ساختمان که با استفاده از آخرین تکنولوژی روز ساخته شده و بافت تاریخی شهر پاریس با نظرات مختلفی از منتقدان و صاحب نظران روبه رو بوده است. از ایده های اصلی طراحی پروژه؛ پلان آزاد و تعریف مکانی انعطاف پذیر برای برگزاری هر نوع عملکرد فرهنگی و ایجاد مکانی برای تبادل اطلاعات بوده است.
ویژگی طراحی
این بنا با مکعب مستطیلی است با طول ۱۶۶، عرض ۶۰ متر و ارتفاع ۴۲ متر که ۷ طبقه روی زمین و ۳ طبقه در زیرزمین از بزرگترین مراکز فرهنگی دنیاست. هر طبقه به شکل صحنه ای وسیع و کاملا قابل تغییر است. مجموعه ساختارهای حامل نیز مانند پوشش های گوناگون فنی در بخش پیرامونی ساختمان جاسازی شده و نمای بیرونی بسیار منحصربه فردی به آن بخشیده است. برخی منتقدان این نما را به نمای یک پالایشگاه نفت در مرکز شهر تشبیه می کنند.
ویژگی پلان-بررسی نما
تمامی گردش ترافیکی شمالی- جنوبی، فردی و روان به بخش جلویی مرکز منتهی می شود: نمایان ساختن اجزای ساختاری و تاسیساتی ساختمان که تا دیروز در بطن بنا مخفی می شدند در قالب المان هایی رنگی، مهمترین شاخصه مرکز فرهنگی ژرژ پمپیدو به شمار می رود. این اجزا با رنگ های متفاوت و قابل تفکیک اند؛ اسکلت بنا سفید، کانال های هوا آبی، لوله های آب سبز، فضای رفت وآمد قرمز و شبکه برق با رنگ زرد نمایش داده شده است.
منظور معماران از این طرح، جای دادن سرویس های لژیستیک، بیرون از بدنه ساختمان بوده تا تمامی فضای درونی به موزه اختصاص یابد. یکی از عیب های این سیستم، لزوم محافظت شدید لوله هاست که به طور مستقیم در معرض خوردگی قرار دارند. هرچند تنها ستایش های اندکی نصیب معماری فلزی قرن بیستم و مدرنیسم معماری شد، این بنا به ساختمانی مثال زدنی تبدیل و به عنوان آخرین بنای عظیم مدرن و نخستین بنای عظیم پست مدرن قلمداد شد.
پایگاه اینترنتی موزه نیز در همین سال بیش از سه میلیون بازدید کننده داشته که این رقم در سال ۲۰۰۵ نزدیک به دو میلیون و نیم بوده است. این مرکز در سال ۲۰۰۶ تعداد بیست وچهار نمایشگاه موقتی برگزار کرد که بیش از یک ونیم میلیون نفر از آن ها بازدید کردند. بیش از یک میلیون و صد هزار نفر از این تعداد به نمایشگاه "جنبش تصویرها" مربوط می شود که در طبقه چهارم موزه برگزار شد.
کتابخانه ژرژ پمپیدو
کتابخانه این مرکز که در ابتدا هدف اصلی این ساختمان بود با عظمتی هر چه تمام تر ساخته شد.
شاید نتوانید تصور کنید اما طول قفسه بندی کتاب در این مجموعه 10 کیلومتر است. یعنی اگر بخواهید فقط نگاهی به قفسه ها بیاندازید باید 10 کیلومتر راه بروید.
کتابخانه مجزایی نیز برای کودکان 4 تا 14 ساله نیز در نظر گرفته شده است. این مرکز در ابتدا با 180 هزار عنوان کتاب، 1887 عنوان نشریه، 3 هزار قطعه میکرو فیش، 430 قطعه میکرو فیلم، 11 هزار سند صوتی، 550 قطعه فیلم، 1600 قطعه اسلاید شروع به کار کرد.
در سال 2007 تنها عناوین کتاب به 350 هزار عنوان کتاب رسید و نزدیک به 600 هزار یورو برای افزایش منابع کتاب تصویب شد. تعداد بقیه منابع ارزشمند این مجموعه نیز چند برابر شد.
کتابخانه در طبقات متعدد طراحی شده و هر طبقه عناوین خاصی را در بر می گیرد بنابراین با توجه به راهنما می توانید بدون دردسر طبقه مورد نظر خود را پیدا کنید. هیچ کتابی به امانت داده نمی شود بنابراین تنها همان جا باید مطالعه کنید.
می توانید ساعت ها به موسیقی از همه اقوام و ملل در فضا ها و صندلی های خاصی که برای این کار در نظر گرفته شده گوش فرا دهید.
سازه دو طبقه زیر زمین از بتن مسلح است و شش طبقه بالا بر روی دو ردیف ستون های فلزی ۸۰۰ میلیمتری به دهانه بیش از ۴۵ متر قرار گرفته اند . از نکات قابل توجه این بنا استفاده از سازه آن به عنوان تزیینات نما به شکلی مطلوب است. در دهه ی هشتاد میلادی، محله ی بوبرگ (Beabourg) پاریس شاهد ساخت بنایی بود که چهره ی پاریس را برای همیشه تغییر داد و آغازگر و معرف سبک کاملا جدیدی در معماری معاصر غرب شد
بررسی سازه
https://www.kojaro.com/2016/9/1/121625/georges-pompidou-center-paris/
https://www.kojaro.com/2016/9/1/121625/georges-pompidou-center-paris/
https://magelan.org/Home/SightSeeingDetail-171/%DA%98%D8%B1%DA%98-%D9%BE%D9%85%D9%BE%DB%8C%D8%AF-%D9%88-%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D9%84%D8%A8-%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3-
http://archline.ir/%D8%B3%D8%A8%DA%A9-%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%DA%A9/
http://www.paymoun.com/index.php/2016-01-23-07-26-32/2016-01-23-07-51-15/160-2018-03-08-16-24-12