بررسی معماری معماری خانه تاریخی عباسیان
موقعیت
خانه تاریخی عباسیان یکی از شاهکارهای معماری ایران در شهر کاشان است که جالب است بدانید به عنوان نامزد دریافت جایزه زیباترین بنای مسکونی ایرانی – اسلامی در نظر گرفته می شود.
ویژگی طراحی
این خانه تاریخی منحصر به فرد با همه ی چشم اندازهای زیبایی که دارد تاکنون محل ساخت چندین مجموعه تلویزیونی و فیلم سینمایی مانند سریال های مسافر ری، ملاصدرا، خانه ای در تاریکی و جابربن حیان می باشد.
آنچه که معماری خانه عباسیان را تا این حد زیبا کرده به غیر از تزئیات بسیاری که در آن به کار رفته، معماری متقارن آن است به طوری که وقتی با دقت به طراحی های خانه نگاه می کنید می بینید که همه اضلاع کاملا متقارنند و این اوج ظرافت در طراحی را نشان می دهد.
خانه عباسیان در سال ۱۳۷۷ توانست در فهرست آثار ملی قرار بگیرد.
معمار-مساحت
معماری خانه عباسیان در کاشان
این خانه 5 هزار متر مربعی زمان ساخت این خانه به چیزی حدود ۲۰۰ سال قبل برمی گردد، در واقع کار ساخت این خانه در سال ۱۲۰۲ شمسی توسط سید ابراهیم تاجر کاشانی شروع و ۲۰ بعد تکمیل شد. در جای جای این خانه گچ بری ها و نقاشی هایی را می بینید که از این ساختمان اثری بینظیر پدیده آورده است.
تزیینات
ویژگی هایی از معماری اسلامی مثل قطاربندی، یزدی بندی، رسمی بندی و گره سازی جلوه ای دیگر به بنای ساختمان داده است. در این خانه به موارد مذهبی توجه زیادی شده به طوری که خانه به دو قسمتی اندرونی و بیرونی تقسیم شده و طراحی اتاق ها به صورت تو در تو است. جالب است که برای در زدن از دو دستگیره مختلف استفاده شده که با توجه به صدای مختلف آن ها مرد بودن یا زن بودن کسی که در پشت در است معلوم می شد.
ویژگی بنا
این ساختمان تاریخی ۵ طبقه از ۵ حیاط، اندرونی، باغچه، بخش خدمه (شامل مطبخ و حیاط) ، حوضخانه و بخش های دیگر تشکیل شده است. در ابتدا این خانه ۵ حیاط داشت که بعد از اینکه صاحب اصلی خانه از دنیا می رود این ۵ حیاط به خانه های جداگانه تبدیل می شوند. خانه یک بخش بیرونی دارد که از اتاق آینه، تالار سرپوشیده، اتاق های سه دری و پنج در، ایوان و … تشکیل شده و از آن فقط درصورتی استفاده می شد که مهمانان تجاری به خانه می آمدند. زیباترین قسمت معماری خانه را در اتاق آینه این بخش می بینید، حتما به اتاق آینه بروید چون این قسمت باشکوه ترین بخش این خانه است و زیباترین تزئیانات و شیشه های رنگی را دارد
بررسی بخش اندرونی
بخش اندرونی خانه قسمتی است که ساکنان اصلی خانه در آن جا زندگی روزمره خود را می گذراندند. این قسمت از قسمت های دیگر کاملا جدا شده و مهمان ها و دیگران امکان آمدن به آنجا را نداشتند. در طبقه بالای اندرونی هم یک اتاق شاه نشین است که آنجا هم مثل شاه نشین بخش بیرونی تزئیات جالبی دارد. در طبقات پایین اندرونی سرویس بهداشتی، چاه آب، بخش حوضخانه و … قرار گرفته است.
بررسی بخش های تابستان نشین و زمستان نشین
شرایط آب و هوایی کاشان که زمستان های سرد و تابستان های گرم دارد باعث شده تا در این خانه هم مثل بیشتر خانه های تاریخی دیگر کاشان بخشی از خانه در فصل زمستان نشین و بخشی از آن در فصل تابستان استفاده شود. در قسمتی از این بنا ساختمانی دو طبقه را می بینید که در هنگام مراسم ها مورد استفاده قرار می گرفت در این قسمت از خانه تزئیات زیادی دیده نمی شود ولی دیدن بادگیرهایی که برای تهویه استفاده می شده جالب است.
ویژگی معماری
معماری خانه عباسیان
خانه عباسیان به لحاظ معماری، دارای طرحی بسیار قوی و غنی است و در آن از تزیینات گچبری و نقاشی و تزیینات معماری اسلامی نظیر رسمی بندی، یزدی بندی، کاربندی، قطاربندی، مقرنس و مشبک در اوج زیبایی و ظرافت استفاده شده است.
سبک معماری در خانه ی عباسیان ” گودال باغچه” نام دارد. در این سبک معماری، بنا پایین تر از سطح کوچه ساخته می شود و اصطلاحاً گود می باشد. دلیل این کار این است که :
۱- به آب قنات دسترسی داشته باشد و فشار آب مورد نیاز برای جریان داشتن تامین شود.
۲- ساختمان در برابر گرمای تابستان و سرمای زمستان عایق باشد
قرینه سازی در این بنا کاملا رعایت شده و اگر خطی فرضی در وسط ضلع رسم شود دو قسمت ایجاد شده کاملا قرینه است .
بنا دارای قسمت های زمستانه و تابستانه است و تنوع فصلی در آن به وضوح دیده می شود . بنابراین در هر فصلی از سال از قسمتهایی از بنا که مخصوص فصل و متناسب با آب و هوا بوده ، استفاده می شده است.
ظاهر بی آلایش و درون با شکوه و زیبای بنا خبر از معماری درونگرا در ساخت آن می دهد .
ویژگی معماری شهر کاشان
شهر کاشان از دیرباز به دارالمومنین شهرت دارد پس مسائل مذهبی در سراسر خانه رعایت شده و کاربرد معماری محجبه ( نقاب دار ) مثل آنچه که در سایر بناهای دوره ی قاجار مشاهده می شود در ساخت بنا کاملا مشخص است. از تقسیم بنا به دو بخش اندرونی و بیرونی گرفته تا وجود اتاقهای تو در تو و متعدد، جدایی محل سکونت آقایان و خانمها در تالارها، وجود دیوار حجاب در اطراف فضای بام برای گرفتن دید همسایه به داخل بنا و… همه و همه نشان از این نوع معماری دارد. بر روی در این خانه هم مثل خانه های قدیم دو کوبه با صداهایی متفاوت نصب شده است تا اهالی خانه از روی صدای کوبه ها تشخیص دهند که مهمانشان آقاست یا خانم
تالار آیینه
اتاق های آیینه
اتاق های کوچکی در این بخش هستند که مستقیما به بیرون خانه راه دارند و احتمالا محل کار صاحبخانه بوده اند.
وجه تسمیه آنها به دلیل وجود آیینه در آنها نیست بلکه با ایستادن در مقابل یکی از درها و توجه به درهای دیگر، تکرار چهارچوب درها مانند تصویری در آیینه های موازی، جلب توجه می کند و این منظره ی جالب این اتاق ها را به اتاق های آیینه معروف کرده است.
در قسمت پایین همه ی درها تخته ای به نام جناب در وجود دارد که به عنوان راهی برای جلوگیری از ورود گرد و خاک و حشرات موذی مانند عقرب به داخل اتاق کاربرد دارد. همچنین این قسمت هشداری برای درآوردن کفش است و ترکیب آن با ارتفاع کم درها موجب خم شدن سر فرد و ادای احترام می شود.
اتاق شاه نشین
اتاق شاه نشین
بخش اندرونی مانند بخش بیرونی دارای یک شاه نشین است. در سقف شاه نشین از هنر آیینه کاری و طرح های شمسه و ستاره استفاده شده است که برخی از قطعات آیینه ها اصیل می باشد.
یک شومینه ی بسیار زیبا در آن به چشم می خورد که اطراف آن با استفاده از آب طلا کاری و رنگ های طبیعی تزیین شده است. قسمت بالای شومینه به منظور خروج دود دو جداره بوده و سورخ هایی برای تزریق هوا و کمک به سوختن بهتر ایجاد شده است.
https://www.eligasht.com/Blog/travelguide/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86/
https://fa.tripyar.com/iran/%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86/%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C/%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C/%D8%A7%D8%A8%D9%86%DB%8C%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86.html
http://rosehouse.ir/page90045