موضوع : بررسی آثار اقتصادی تورم
به نام خدا
مقدمه
تعریف تورم و اهمیت آن در اقتصاد تورم(Inflation) عموماً به معنی افزایش غیرمتناسب سطح عمومی قیمت ها در نظر گرفته می شود. مفهوم امروزی تورم، در سدهٔ نوزدهم میلادی رواج یافت. تورم یعنی باید برای خرید کالاها و خدمات، پول بیشتری پرداخت شود.
.
انواع تورم
1- منظور از تورم مثبت همان افزایش سطح عمومی قیمتها است که عمده مطالب ما به آن اختصاص داده شده است.
۲- تورم منفی به معنای کاهش قیمتها یا deflation است. تورم منفی ممکن است در نگاه نخست، مطلوب به نظر برسد چون قیمت کالاها و خدمات را کاهش میدهد اما در بلندمدت تاثیرات منفی بر اقتصاد خواهد گذاشت.
۱- تورم خزنده:
زمانی که میزان افزایش نرخ تورم سالانه به اندازه ۲ تا ۳ درصد یا کمتر است،
تورم خزنده یا خفیف وجود دارد
این مقدار از تورم برای رشد اقتصادی کشورها لازم است چون مردم با احتمال اینکه قیمت ها در آینده دو تا سه درصد افزایش می یابند، هم اکنون دست به خرید کالاها و خدمات زده و تقاضای متعادل آنها منجر به رونق اقتصادی می شود. ۲- تورم رونده:
در تورم رونده، نرخ افزایش قیمت ها حدودا بین ۳ تا ۱۰ درصد است.
در چنین شرایطی مردم بیشتر از حد نیاز خود به خرید کالاها و خدمات روی می آورند تا مجبور نباشند در آینده با قیمت بیشتری آنها را خریداری کنند. در اینجا نیز فشار تقاضا ایجاد شده و عرضه یارای برابری با این میزان از تقاضا را نخواهد داشت.
انواع تورم اقتصادی از دیدگاه رشد نرخ تورم
۳- تورم سواره :
کاهش بیش از ۱۰ درصدی سطح عمومی قیمت ها با اصطلاح تورم سواره شناخته می شود.
در چنین شرایطی ارزش پول ملی کاهش یافته و اقتصاد تضعیف می شود. در این نوع از تورم، قدرت خرید مردم تا حد زیادی کاهش می یابد. ۴- ابر تورم:
در علم اقتصاد، ابر تورم به موقعیتی اطلاق می شود که طی آن قیمت کالاها و خدمات به طور غیر قابل کنترلی افزایش می یابد.
به طور کلی، زمانی که نرخ تورم بیشتر از ۵۰٪ در ماه رشد می کند، ابر تورم شکل می گیرد.
علت تورم چیست؟ مهمترین علت بروز تورم، رشد نقدینگی یا عرضه پول در اقتصاد است. با رشد نقدینگی، پول بیشتری تولید شده و مردم به خرید کالاها و خدمات بیشتری خواهند پرداخت و کمبود عرضه یا عرضه ثابت در برابر رشد تقاضا منجر به بروز تورم می شود.
مهمترین اثر تورم در اقتصاد، توزیع نامتناسب ثروت است. افزایش نرخ تورم در یک کشور منجر به توزیع درآمد و ثروت به گونه ای می شود که افرادِ با درآمد ثابت را فقیرتر کرده و در عین حال، افرادِ با درآمد متغیر یا سرمایه گذاران را ثروتمندتر می کند.
آثار تورم براقتصاد:
۱- کاهش ارزش پول
افرادی که دارایی خود را به شکل پول در سپردههای بانکی نگهداری کرده، با کاهش ارزش پول ضرر میکنند. در عوض کسانی که بدهکار هستند یا از وامهای بلندمدت استفاده کردهاند، سود خواهند کرد.
۲- کاهش قدرت خرید
کاهش ارزش پول به معنای کاهش قدرت خرید مصرفکننده است. افزایش سطح عمومی قیمت کالاها و خدمات در طول زمان، قدرت خرید را کاهش میدهد.
۳- تاثیر بیشتر تورم بر اقشار کم درآمد ارزش پول افرادی که هر ماه حقوق ثابتی دریافت می کنند نیز با افزایش تورم ماهانه و سالانه، کمتر می شود. مصرف کنندگان کم درآمد معمولا بخش زیادی از حقوق خود را صرف مواد غذایی و انرژی یعنی کالاها و خدمات ضروری می کنند. علاوه بر این افراد فقیر معمولا دارایی هایی همچون طلا که به عنوان محافظ تورم شناخته می شود، ندارند. بنابراین تمامی این عوامل منجر به آسیب پذیری بیشتر آنها نسبت به قشر پُردرآمد جامعه می شود.
-4 عدم تغییر یا افزایش ارزش دارایی های مالی ثابت:
ارزش دارایی کسانی که صاحب ملک، خودرو و یا طلا هستند، همگام با افزایش تورم بیشتر می شود. این بیشترین شدن ارزش در حالت معمول معادل افزایش نرخ تورم است. یعنی شخص در عمل ضرری نکرده اما سودی هم به دست نیاورده است. با این وجود اگر افراد بتوانند مثلا با سرمایه گذاری هوشمندانه در طلا و سکه، بازدهی بیشتری از نرخ تورم به دست بیاورند، به سود واقعی دست پیدا خواهند کرد.
-5 انتظارات تورمی: با افزایش شدید نرخ تورم و ثابت ماندن آن در طول چند ماه یا چند سال، انتظارات تورمی برای رشد بیشتر قیمت ها در آینده افزایش پیدا می کند که این مسئله خود منجر به ایجاد تورم بیشتر می شود. برای مثال می توان به درخواست افزایش دستمزد توسط کارگران و بروز پدیده مارپیچ دستمزد- قیمت اشاره کرد.
-6 افزایش دستمزد کارگران با افزایش هزینه های زندگی، کارگزان دستمزد بیشتری طلب می کنند. افزایش دستمزد کارگران به معنای افزایش هزینه تولید است. دستمزد بالا در کنار افزایش قیمت مواد اولیه، منجر به کاهش تولید می شود. زمانی که دولت مجبور می شود در شرایط تورمی،حقوق کارکنان خود را افزایش دهد، هزینه های خود را افزایش داده است و اگر این هزینه ها نسبت به درآمدهای دولت بیشتر باشد به کسری بودجه منجر شده و کسری بودجه دولت یکی از عواملی است که تورم را تشدید می کند.
-7افزایش نرخ بهره: با افزایش تورم، سیاست گذاران به سیاست های پولی روی می آورند. در چنین شرایطی، بانک مرکزی تلاش می کند تا با افزایش نرخ بهره، تورم را کنترل کند.، اقتصاددان آمریکایی معتقد است رابطه مهمی بین نرخ بهره (بهره اسمی و تورم )وجود دارد. بدین معنی که افزایش نرخ بهره اسمی منجر به کاهش تورم می شود اما نرخ بهره واقعی که در آن نرخ تورم نیز محاسبه می شود ثابت می ماند یا تغییر بسیار کمی می کند. به زبان ساده در کشورهایی که با مشکلات شدید تورمی رو به رو نیستند، افزایش نرخ بهره منجر به سپرده گذاری بیشتر مردم و کاهش تقاضا در بازار شده و قیمت ها کاهش پیدا می کنند
-8 کاهش هزینه بدهی: در صورتی که نرخ بازپرداخت بدهی شما ثابت باشد، هزینه بدهی با افزایش تورم کاهش می یابد. برای مثال اگر وام بلندمدت ۵ ساله ایی با نرخ سود ۲۰٪ دریافت کرده باشید اما تورم در هر سال به اندازه ۵۰٪ بیشتر شود، هزینه ی بازپرداخت وام برای شما کمتر خواهد بود.
-9کاهش نرخ بیکاری: برخی از اقتصاددانان معتقد هستند تورم بالا منجر به کاهش نرخ بیکاری در کوتاه مدت می شود. بر اساس منحنی فیلیپس، رابطه بیکاری و نرخ تورم معکوس است. بدین معنی که هر چه نرخ بیکاری بالاتر باشد، میزان افزایش دستمزد کمتر است. از طرف دیگر با کم شدن نرخ بیکاری، نرخ افزایش دستمزدها سرعت بیشتری گرفته و افزایش دستمزد، هزینه های دولت را افزایش داده و به نوعی تورم را تشدید می کند
-10 تجارت خارجی: اگر تورم یک کشور نسبت به کشورهایی که با آنها مبادلات تجاری گسترده دارد، بیشتر باشد میزان صادرات کمتر از واردات خواهد شد. دلیل این امر ساده است. برای مثال تورم بیشتر ایران نسبت به چین، صادرات کالاهای ایرانی را با مشکل مواجه می کند چون خرید کالاهای ایرانی برای آنها گران خواهد بود. از طرف دیگر واردات کالا از یک کشور با نرخ پایین ترِ تورم به ایران برای مصرف کننده ایرانی به صرفه تر است چون قیمت کالاهای وارداتی برای او ارزان تر خواهد بود. صادرات کمتر از واردات نیز منجر به منفی شدن تراز تجاری می شود.
ا11-رکود:
افزایش تورم می تواند منجر به بروز رکورد در جامعه شود:
الف )اگر تورم منجر به کاهش فرآیند خرج کردن توسط مصرف کنندگان شود. در این حالت پول کمتری در اقتصاد وجود خواهد داشت و پول کمتر به معنای درآمد کمتر و رشد بالقوه منفی برای کسب و کارهاست.
ب )اگر بانک مرکزی جهت مهار تورم، نرخ بهره را بیش از حد بالا ببرد.نرخ بهره بالا، دریافت وام را برای تولیدکنندگان یا شرکت هایی که جهت رشد و توسعه خود به پول نیاز دارند را سخت می کند. علاوه بر این، مردم وام کمتری برای خرید خودرو، ملک یا سایر موارد درخواست می کنند. در چنین حالتی صنایع و تولیدکنندگان قادر به فروش کالاهای خود نیستند.
پ )اگر رشد دستمزد متناسب با رشد تورم نباشد
رشد دستمزد معمولا از رشد تورم پیشی می گیرد در غیر این صورت مصرف کنندگان تلاش می کنند از خریدهای غیر ضروری اجتناب کنند و این مسئله به اقتصاد آسیب می زند.
پدیده رکود در نهایت می تواند به رکورد تورمی تبدیل شود.
اثر تورم در رشد اقتصادی چیست؟ تاثیر تورم بر رشد اقتصادی، یکی از مباحث بحث برانگیز اقتصاد کلان است. طبق نظریه «خنثایی پول. افزایش تورم تاثیر کمی بر تولید ناخالص داخلی واقعی (GDP) دارد. چون تورم به شکل مشابهی قیمت ها و دستمزدها را افزایش می دهد و صرفا واحدهای اندازه گیری تغییر می کنند. یک دیدگاه دیگر دلیل کاهش رشد اقتصادی را مرتبط به تورم نمی داند. بر اساس این دیدگاه، مشکلات اساسی در اقتصاد عامل کاهش رشد اقتصادی هستند. طبق نظریه های کینزی جدید، افزایش تورم می تواند حداقل در کوتاه مدت و در شرایط خاص) تولید ناخالص داخلی واقعی) را افزایش دهد
اثر تورم بر رشد اقتصادی
تاثیر تورم بر اقتصاد ایران شامل مواردی همچون کاهش ارزش ریال، افزایش ارزش دارایی هایی همچون ملک و طلا، کاهش رشد اقتصادی و مهم تر از همه توزیع نامتناسب ثروت در جامعه است به طوری که قشر کم درآمد بیشتر تحت فشار قرار می گیرد. یکی از مهمترین علل تورم در ایران رشد پایه پولی و نقدینگی است. اثرات رشد نقدینگی بر تورم در اقتصاد ایران چیست؟ با رشد نقدینگی یا افزایش حجم عرضه پول، اسکناس بیشتری در اختیار مصرف کنندگان قرار گرفته و تقاضای آنها برای خرید کالاها و خدمات بیشتر می شود. در چنین حالتی به دلیل پیشی گرفتن تقاضا نسبت به عرضه، قیمت ها افزایش می یابند و تورم بیشتر می شود. مهمترین اثرات تورم در اقتصاد، کاهش ارزش واحد پولی کشور و کاهش قدرت خرید مردم است. راهکارهای مقابله با تورم توسط سیاست گذاران تعیین می شود اما مردم عادی باید راهکار مقابله با کاهش ارزش پول خود را به طریق دیگری بیابند. این راهکار، انجام یک سرمایه گذاری اصولی در بازارهای مالی است. **علت رشد تورم در ایران افزایش نقدینگی، کسری بودجه دولت (ناشی از افزایش هزینه ها در برابر درآمدها)، تحریم های تجاری و … است
تاثیر تورم بر اقتصاد ایران
به برخی از این روش ها اشاره می شود: تنظیم نرخ بهره: افزایش نرخ بهره می تواند تقاضا برای وام و خرید کالاها و خدمات را کاهش دهد و در نتیجه به کاهش فشار تورمی کمک کند. کاهش هزینه های تولید: این امر می تواند از طریق بهبود فرآیندهای تولید و استفاده از فناوری های نوین صورت گیرد تا قیمت تمام شده کالاها کاهش یابد. مدیریت تقاضا: کنترل تقاضای کل در اقتصاد از طریق سیاست های مالی و پولی می تواند به جلوگیری از افزایش بی رویه قیمت ها کمک کند. کنترل نوسانات نرخ ارز: این کار می تواند از افزایش قیمت کالاهای وارداتی جلوگیری کند و تورم وارداتی را کاهش دهد. اصلاح ساختار بودجه: اصلاحات بودجه ای و کاهش کسری بودجه دولت می تواند به کاهش فشار تورمی کمک کند.
مدیریت تورم
از توجه شما سپاسگزاریم!