بسم الله الرحمن الرحیم اقتصاد مقاومتی و بررسی آن در بخش امنیت غذایی
1. چالش مبنایی و مستمر جمهوری اسلامی با غرب
آرمانهای بلند انقلاب اسلامی.
من به صراحت اعلام می کنم که جمهوری اسلامی ایران با تمام وجود برای احیای هویت اسلامی مسلمانان در سراسر جهان سرمایه گذاری می کند و دلیلی هم ندارد که مسلمانان جهان را به پیروی از اصول تصاحب قدرت در جهان دعوت نکند و جلوی جاه طلبی و فزونطلبی صاحبان قدرت و پول و فریب را نگیرد. ما باید برای پیشبرد اهداف و منافع ملت محروم ایران برنامه ریزی کنیم. ما باید در ارتباط با مردم جهان و رسیدگی به مشکلات و مسائل مسلمانان و حمایت از مبارزان و گرسنگان و محرومان با تمام وجود تلاش نماییم و این را باید از اصول سیاست خارجی خود بدانیم. ما اعلام می کنیم که جمهوری اسلامی ایران برای همیشه حامی و پناهگاه مسلمانان آزاده جهان است و کشور ایران به عنوان یک دژ نظامی و آسیب ناپذیر نیاز سربازان اسلام را تامین و آنان را به مبانی عقیدتی و تربیتی اسلام و همچنین به اصول و روشهای مبارزه علیه نظامهای کفر و شرک آشنا می سازد (پیام قطعنامه).
ما درصدد خشکانیدن ریشه های فاسد صهیونیزم، سرمایه داری و کمونیزم در جهان هستیم. ما تصمیم گرفته ایم، به لطف و عنایت خداوند بزرگ، نظامهایی را که بر این سه پایه استوار گردیده اند نابود کنیم، و نظام اسلام رسول اللّه- صلی اللّه علیه و آله و سلم – را در جهان استکبار ترویج نماییم. (پیام قطعنامه)
نظام سلطه جنگ را، فقر را، فساد را گسترش میدهد، با همان سازوکار مشخّص تقسیم دنیا به ظالم و مظلوم. اسلام – یعنى انقلاب اسلامى که برگرفته ى از همان مفاهیم اسلامى است – مى آید میگوید: لا تَظلِمونَ وَ لا تُظلَمون، یعنى همه ى این عوامل را نفى میکند؛ چالش اصلى اینجا است؛ دعواى اصلى اینجا است؛ دعواى با انقلاب اینها است؛ بقیّه ى حرفها بهانه است. تحریم، جنگ داخلى، ایجاد کودتا، بقیّه ى چیزهایى که در این سالها [بوده ]، مسئله ى انرژى هسته اى، همه را در این چهارچوب باید نگاه کرد. (1392/08/29)
2. نگاه متفاوت انقلاب اسلامی به اقتصاد
مقدمه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران:
در تحکیم بنیادهای اقتصادی، اصل، رفع نیازهای انسان در جریان رشد و تکامل اوست نه همچون دیگر نظام های اقتصادی تمرکز تکاثر ثروت و سودجویی، زیرا که در مکاتب مادی، اقتصاد خود هدف است و بدین جهت در مراحل رشد، اقتصاد عامل تخریب و فساد و تباهی می شود، ولی در اسلام اقتصاد وسیله است و از وسیله انتظاری جز کارایی بهتر در راه وصول به هدف نمی توان داشت.
با این دیدگاه برنامه اقتصاد اسلامی فراهم کردن زمینه مناسب برای بروز خلاقیت های متفاوت انسانی است و بدین جهت تامین امکانات مساوی و متناسب و ایجاد کار برای همه افراد و رفع نیازهای ضروری جهت استمرار حرکت تکاملی او بر عهده حکومت اسلامی است.
3.تکالیف اقتصادی جمهوری اسلامی ایران
اصل سوم قانون اساسی.
دولت جمهور اسلامی ایران موظف است برای نیل به اهداف مذکور در اصل دوم، همه امکانات خود را برای امور زیر به کار برد:
12 – پی ریزی اقتصادی صحیح و عادلانه بر طبق ضوابط اسلامی جهت ایجاد رفاه و رفع فقر و برطرف ساختن هر نوع محرومیت در زمینه های تغذیه و مسکن و کار و بهداشت و تعمیم بیمه.
13 – تامین خودکفایی در علوم و فنون و صنعت و کشاورزی و امور نظامی و مانند این ها.
اصل بیست و هشتم:
هر کس حق دارد شغلی را که بدان مایل است و مخالف اسلام و مصالح عمومی و حقوق دیگران نیست برگزیند. دولت موظف است با رعایت نیاز جامعه به مشاغل گوناگون، برای همه افراد امکان اشتغال به کار و شرایط مساوی را برای احراز مشاغل ایجاد نماید.
اصل بیست و نهم:
برخورداری از تامین اجتماعی از نظر بازنشستگی، بیکاری، پیری، ازکارافتادگی، بی سرپرستی، در راه ماندگی، حوادث و سوانح، نیاز به خدمات بهداشتی و درمانی و مراقبت های پزشکی به صورت بیمه و غیره، حقی است همگانی. دولت موظف است طبق قوانین از محل درآمدهای عمومی و درآمدهای حاصل از مشارکت مردم، خدمات و حمایت های مالی فوق را برای یک یک افراد کشور تامین کند.
اصل 31 قانون اساسی
داشتن مسکن متناسب با نیاز، حق هر فرد و خانواده ایرانی است. دولت موظف است با رعایت اولویت برای آنها که نیازمندترند به خصوص روستانشینان و کارگران زمینه اجرای این اصل را فراهم کند. (اصل 31 قانون اساسی)
3.تکالیف اقتصادی جمهوری اسلامی ایران
اصل چهل و سوم:
برای تامین استقلال اقتصادی جامعه و ریشه کن کردن فقر و محرومیت و برآوردن نیازهای انسان در جریان رشد، با حفظ آزادی او، اقتصاد جمهوری اسلامی ایران بر اساس ضوابط زیر استوار می شود:
تامین نیازهای اساسی: مسکن، خوراک، پوشاک، بهداشت، درمان، آموزش و پرورش و امکانات لازم برای تشکیل خانواده برای همه.
تامین شرایط و امکانات کار برای همه به منظور رسیدن به اشتغالکامل و قرار دادن وسایل کار در اختیار همه کسانی که قادر به کارند ولی وسایل کار ندارند، در شکل تعاونی، از راه وام بدون بهره یا هر راه مشروعدیگر که نه به تمرکز و تداول ثروت در دست افراد و گروه های خاص منتهی شود و نه دولت را به صورت یک کارفرمای بزرگ مطلق درآورد. این اقدام باید با رعایت ضرورت های حاکم بر برنامهریزی عمومی اقتصاد کشور در هر یک از مراحل رشد صورت گیرد.
تنظیم برنامه اقتصادی کشور به صورتی که شکل و محتوا و ساعت کار چنان باشد که هر فرد علاوه بر تلاش شغلی، فرصت و توان کافی برای خودسازی معنوی، سیاسی و اجتماعی و شرکت فعال در رهبری کشور و افزایش مهارت و ابتکار داشته باشد.
رعایت آزادی انتخاب شغل، و عدم اجبار افراد به کاری معین و جلوگیری از بهره کشی از کار دیگری.
منع اضرار به غیر و انحصار و احتکار و ربا و دیگر معاملات باطل و حرام.
منع اسراف و تبذیر در همه شئون مربوط به اقتصاد، اعم از مصرف، سرمایه گذاری، تولید، توزیع و خدمات.
استفاده از علوم و فنون و تربیت افراد ماهر به نسبت احتیاج برای توسعه و پیشرفت اقتصاد کشور.
جلوگیری از سلطه اقتصادی بیگانه بر اقتصاد کشور.
تاکید بر افزایش تولیدات کشاورزی، دامی و صنعتی که نیازهای عمومی را تامین کند و کشور را به مرحله خودکفایی برساند و از وابستگی برهاند.
4. استقامت تنها مسیر
عقب نشینی چه دستاوردهایی خواهد داشت؟
روحیه استکباری
وَلَن تَرْضَىٰ عَنکَ الْیَهُودُ وَلَا النَّصَارَىٰ حَتَّىٰ تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ قُل اِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الهُدىٰ ۗ وَلَئِنِ اتَّبَعتَ اَهواءَهُم بَعدَ الَّذی جاءَکَ مِنَ العِلمِ ۙ ما لَکَ مِنَ اللَّهِ مِن وَلِیٍّ وَلا نَصیرٍ (بقره – 120)
{استکبار} نمیتواند تحمّل کند، مگر وقتى که مایوس بشود. ملّت ایران، جوانان ایران، فعّالان ایران، کسانى که به هر دلیلى ولو به دلیلى غیراسلامى به میهنشان و خاکشان عقیده دارند، باید کارى کنند که این یاس در دشمن به وجود بیاید؛ دشمن را باید مایوس کرد(1392/08/29).
لذا :
عقب نشینی نتیجه ای جز ذلت نخواهد داشت
مصر، ترکیه، لیبی و عراق؛
باید دشمن را مایوس کرد باید با قوت نیروی درونی، آسیب پذیری را کاهش و تهدید را رفع کرد.
5. معناو مفهوم اقتصاد مقاومتی
اقتصاد مقاومتی، اقتصادی است :
مقاوم و آسیب ناپذیر در برابر بحران ها و جزر و مدهای بین المللی (1392/01/01)؛
غیر قابل نفوذ و غیر قابل تاثیر از سوی دشمن (1392/01/01)؛
رو به رشد (1391/06/02)؛
به طور خلاصه : پیشرفت کشور از تهدیدها و تغییرات بیرونی متاثر نباشد.
اقتصاد مقاومتی چه چیزهایی نیست؟
ریاضتی نیست.
بسته نیست.
منفعلانه نیست.
موقتی نیست.
6. معناو مفهوم اقتصاد مقاومتی
رویکردهای حاکم بر اقتصاد مقاومتی:
ﺟﻬﺎدی : تلاش خستگی ناپذیر در برابر خصم دشمن
اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ: شکننده نیست؛ زیرا یک پایه در فرهنگ معیشتی مردم و یک پایه در دارایی های کشور (ذخیره ارزی؛ کسری تجاری؛ بدهی دولت) دارد (پ)
فرصت ساز: فرصت به بخش های تولیدی غیر نفتی و اقتصاد مردمی
ﻣﻮﻟﺪ و درونزا : با نگاه خوشبینانه به استعداد بومى کشور و به کمک علم و تولید داخلی، ساخت درونى نظام استحکام یابد (۱۳۹۲/۰۶/۲۶).
ﭘﯿشرو: دیگران از ما یاد بگیرند نه اینکه ما به دنبال دیگران باشیم (۱۳۹۱/۰۷/۲۲)
ﺑﺮونﮔﺮا: حضور بیشتر در بازارهای جهانی
7. تهدیدها و آسیب پذیری های اصلی اقتصاد کشور چیست؟
8. مفاهیم راهبردی سیاست های کلی
امام خمینی رحمه الله علیه (11مهر 67):
3ـ توجه به بازسازی مراکز صنعتی نباید کوچک ترین خللی بر ضرورت رسیدن به امر خودکفایی کشاورزی وارد آورد، بلکه اولویت و تقدم این امر باید محفوظ بماند و مسئولین بیشتر از گذشته خود را مکلف به اجرای آن سازند و در امر احیای اراضی و مهار آبها و ایجاد سد ها و تشویق کشاورزان و دامداران و استفاده هر چه بیشتر از نعمت های بی کران الهی تلاش نمایند که مطمئناً خودکفایی در کشاورزی مقدمه ایست برای استقلال و خودکفایی در زمینه های دیگر (سیاست های کلی نظام اسلا می در دوران بازسازی کشور).
واردات غذا در آمریکا
منبع آمار: سایت Trademap.org
13
واردات غذا در ایران
منبع آمار: اطلاعات منتشر شده در سایت گمرک جمهوری اسلامی ایران
ده ماهه
14
مقایسه واردات و صادرات غذای ایران در سال 91
منبع آمار: اطلاعات منتشر شده در سایت گمرک جمهوری اسلامی ایران
15
راهبرد های تامین امنیت غذایی کشور
1. ضرورت ایجاد شفافیت در جریان کالاهای اساسی
2. تمرکز مسئولیت و اختیارات کالاهای خوراکی در وزارت جهاد کشاورزی
3. افزایش حجم و بهبود بازده ذخایر غذاهای اساسی
4. ساماندهی تجارت محصولات غذایی
5. ساماندهی بازار و توزیع محصولات غذایی
6. ضرورت ساماندهی تولید غذاهای اساسی
7. اصلاح الگوی مصرف غذا های اساسی برای تحقق خودکفایی
8. تامین امنیت بیولوژیک در محصولات کشاورزی
16
2. تمرکز مسئولیت و اختیارات کالاهای خوراکی در وزارت جهاد کشاورزی
2-1. تمرکز مسئولیت و اختیارات کالاهای خوراکی اعم از تجارت ، توزیع ، تولید ، مصرف و صنایع مرتبط در وزارت جهاد کشاورزی
2-2. مدیریت یکپارچه آب در بخش کشاورزی توسط وزارت جهاد کشاورزی
2-3. جلوگیری از خارج شدن مدیریت اراضی منابع طبیعی از وزارت جهاد کشاورزی
3.افزایش حجم و بهبود بازده ذخایر کالاهای اساسی
حجم ذخیره سازی
متوسط بودجه سیلو سازی در ایران کمتر از 2 درصد
از هزینه اشتباه در خرید سالیانه گندم است
فناوری سیلو ها
زمان خرید محصولات از بازار جهانی و زمان ذخیره سازی
4. ساماندهی تجارت محصولات غذایی
4-1. اولویت واردات کالای اساسی از شمال ایران و همسایهها و تنوع بخشی در مبادی واردات
4-2. جلوگیری از انحصار واردکنندگان
4-3. استفاده از ظرفیت های بالقوه جغرافیایی ایران برای تجارت محصولات غذایی
5. ساماندهی بازار و توزیع محصولات غذایی
توصیف وضعیت فعلی
میزان افزایش قیمت)بررسی چند نمونه)
گوشت مرغ
دو برابر شدن قیمت کالا با عبور از شبکه توزیع
تبعات
غیر اقتصادی شدن تولید کشاورزی
کاهش قدرت خرید
فقیرتر شدن تولید کننده
6. ضرورت ساماندهی تولید غذاهای اساسی
6-1. ضرورت مدیریت و برنامه ریزی و اصلاح الگوی کشت برای خودکفایی در کالای اساسی
6-2. توسعه متناسب زنجیره های تولید(از نهاده تا محصول نهایی) غذاهای اساسی در داخل کشور
6-3. ایجاد توسعه دهنده و تامین کننده های بزرگ با اولویت نهادهایی عمومی غیر دولتی
6-4. استفاده از ظرفیت های بالقوه برای افزایش تولید غذاهای اساسی
7.اصلاح الگوی مصرف غذا های اساسی برای تحقق خودکفایی
کاهش 7.5 میلیارد متر مکعبی آب مورد نیاز جهت خودکفایی
با جانشین شدن 30 درصد آرد گندم با آرد جو و سیب زمینی
8. تامین امنیت بیولوژیک در محصولات کشاورزی
بیوتروریسم در زمینه:
آب :
سد ها
سفره های آب زیر زمینی
بذر
آفت های مختلف
سم و کود شیمایی
واردات محصولات نهایی
نبود ساز و کار مناسب جهت تامین امنیت بیولوژیکی کشور
امام خمینی(ره):
ما حالا سی و پنج میلیون فرض کنید هستیم در یک کشور که صد و پنجاه میلیون جمعیت می توانند در آن زندگی بکنند. (1/1/1359)
مقام معظم رهبری:
اگرچه از لحاظ آب کمبود داریم، اما با روش های علمی، با پیگیری و با صرفهجویی، همین نزولات آسمانی که امروز در کشور ما وجود دارد، به فضل الهی کافی است چهار برابر جمعیت کنونی امروز ایران ]66 میلیون[ را از لحاظ مواد غذایی بینیاز از دیگران کند (24/08/79)
انتظار دارم که ان شاءالله این گوش دادن، مقدمه ی یک حرکت عمومی باشد.
20/ 12 /1392