به نام خدا
اصول مدیریت در مدیریت منابع انسانی
مبانی سازمان و مدیریت
تعریف سازمان:
گروهی متشکل از دو یا چند تن که در محیطی با ساختار منظم و از پیش تعیین شده برای نیل به اهداف مشخص با یکدیگر همکاری می کنند وارتباط متقابل دارند
ظهور پدیده «اداره کردن» مربوط به روزگار اخیر نیست بلکه از دیرباز، بشر متوجه شده است که برای رسیدن به یک «هدف» لازم است به بسیج امکانات و رهبری این امکانات به سوی آن هدف مشخص اقدام کند.
نظریه های مدیریت:
باید توجه داشت شیوه رهبری و مدیریت و هر تمدنی بستگی به ساخت فرهنگی آن تمدن دارد.به طور کلی اصول مدیریت شامل: 1- برنامه ریزی 2- سازماندهی 3- بسیج منابع و امکانات 4- هدایت 5- سرپرستی و کنترل است.
مقدمه
مدیریت فرایند به کارگیری موثر و کارآمد منابع مادی و انسانی در برنامه ریزی، سازماندهی، بسیج منابع و امکانات، هدایت و کنترل است که برای دستیابی به اهداف سازمانی و بر اساس نظام ارزشی مورد قبول صورت می گیرد.
تعریف مدیریت:
فرآیند برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت و نظارت بر کار اعضای سازمان و کاربرد کلیه منابع قابل دسترسی برای رسیدن به هدف های تعیین شده سازمان.
انواع محیط سازمانی:
2)محیط خارجی:
مواد اولیه
پول
انرژی
اطلاعات
نیروی انسانی
1)محیط داخلی:
عواطف
ارزشها
اعتقادات
منافع کارکنان
منافع سهامداران
انواع مدیران:
2) ازنظر فعالیت های سازمانی:
مدیران وظیفه ای
مدیران عمومی
1) از نظر سطح سازمانی:
مدیران عملیاتی
مدیران میانی
مدیران عالی
تعاریف مدیران عملیاتی، میانی و عالی
مدیران عملیاتی(خط اول):
مدیران در این سطح مستقیما مسئول تولید کالا و خدمات هستند مانند سرپرستان.
مدیران میانی:
این مدیران به طور مستقیم به مدیران رده بالا گزارش می دهند و پل ارتباطی میان مدیران عالی و عملیاتی هستند.
مدیران عالی:
گروه کوچکی از مدیران را تشکیل می دهند. واین مدیران اهداف، خط مشی ها و راهبردهای سازمان را تشکیل می دهند.
تعاریف مدیران وظیفه ای و مدیران عمومی:
مدیران وظیفه ای(تخصصی) :
کارکنانی با مهارت های ویژه در زمینه خاص مانند حسابداری، امور پرسنلی و غیره.
مدیران عمومی:
مسئول کلیه وظایف و فعالیت هایی هستند که در یک واحد یا یک سازمان انجام می شود مانند تولید، بازاریابی و امورمالی.
مهارت های مورد نیاز مدیران:
1)مهارت های ادراکی
2)مهارت های انسانی
3)مهارت های فنی
مهارت های ادراکی:
این مهارت به مدیر امکان می دهد که سازمان را به صورت یک کل در نظر بگیرد و روابط متقابل بخش های مختلف و چگونگی تاثیر تغییر هر قسمت در کل سازمان را پیش بینی کند.
مهارت های انسانی:
این مهارت به مدیر امکان می دهد تا با افراد، در کنار آنها و به طور موثر با آنها کار کند. مدیران در همه سطوح به این مهارت نیازدارند.
مهارت های فنی:
این مهارت ها به معنی توانایی به کار بردن ابزار، شیوه ها و دانش مورد نیاز برای اجرای یک زمینه تخصصی است.
رابطه بین سطوح مدیریت و مهارت های موردنیاز:
مهارت های موردنیاز
اصول مدیریت در نظریه مدیریت اداری
تقسیم کار
اختیار
انضباط
وحدت فرماندهی
وحدت جهت
الویت منافع عمومی بر منافع فردی
جبران خدمات کارکنان
تمرکز
سلسله مراتب
نظم
انصاف
ثبات شغلی و استخدام
ابتکار
روحیه کار گروهی
تعریف نقش:
نقش یعنی الگوهای رفتاری مورد انتظار از هر فرد در یک واحد اجتماعی.
نقشهای مدیریتی
مدیر
نقش های ارتباطی:
تشریفاتی
رهبری
رابط
نقش اطلاعاتی:
ارزیاب
توزیع کننده
سخنگو
نقش تصمیم گیری:
نوآور
آشوب زدایی
تخصیص دهنده منابع
مذاکره کننده
ده نقش مدیریتی
سیر تحول اندیشه های مدیت
1)نظریه های کلاسیک
2)نظریه های نئوکلاسیک
3)نگرش کمی مدیریت
4)نگرش سیستمی
5)نگرش اقتضایی
6)جنبش جدید در روابط انسانی
نظریه های کلاسیک
1)مدیریت علمی
2)مدیریت اداری
3)مدیریت بوروکراتیک
هدف نظریه مدیریت علمی:
تعریف جنبه های مختلف رابطه میان ماشین –کارگر. برای رسیدن به این هدف، بجای تاکید بر روش های سنتی کار، مجموعه ای از مشاغل کارگری را تحلیل وزمان و ابزارهای لازم برای انجام کار را نیز مطالعه کردند.
شعار مدیریت علمی
انتخاب بهترین روش برای انجام هر کار
شیوه های لازم برای تعیین بهترین روش انجام کار:
مطالعات زمان و حرکت
سرپرستی تخصصی
انگیزه های فردی
اصول مدیریت علمی:
1)ایجاد علم واحدی برای اجرای هر جزء کار
2)گزینش علمی کارکنان و آموزش و تربیت آنان
3)همکاری صمیمانه مدیریت با کارکنان
4)تقسیم تقریبا مساوی کار و مسولیت بین مدیران و کارکنان
در نظریه مدیریت اداری فعالیت سازمان عبارتنداز:
1)فعالیت های فنی
2)فعالیت های بازرگانی
3)فعالیت های مالی
4)فعالیت های امنیتی
5)فعالیت های حسابداری
6)فعالیت های مدیریتی
طبق نظریه مدیریت اداری توانایی های لازم برای مدیران بر اساس فعالیت های شش گانه عبارتنداز:
توانایی های عام شامل فعالیت های شش گانه
توانایی های خاص مدیریت
توانایی های فنی و تخصصی
مشخصات مدیریت بوروکراتیک:
قوانین و مقررات
غیرشخصی بودن
تقسیم کار
ساختار سلسله مراتبی
تعهد برای کار مادام العمر
ساختار اختیار
منطقی بودن
تعریف اختیار:
حق دستور دادن و به اجرا درآوردن آن را با کمک پاداش یا تنبیه گویند.
اختیار به سه طریق صورت مشروعیت پیدا می کند:
اختیار سنتی
اختیار شخصیتی
اختیار عقلایی-قانونی
نهضت روابط انسانی(نظریه نئوکلاسیک):
مطالعات هاثورن
نگرش رفتاری
انواع سازمانها:
سازمانهای انتفاعی و غیر انتفاعی
سازمانهای تولیدی و خدماتی
سازمانهای دولتی و خصوصی
سازمان های انتفاعی:
سازمان هایی هستند که با هدف کسب سود تشکیل می شوند.
سازمان های غیر انتفاعی:
این سازمان ها، با اهداف اجتماعی، فرهنگی، مذهبی و سیاسی تشکیل می شوند مانند اتحادیه های کارگری و انجمن های مذهبی.
سازمان های تولیدی:
این سازمان ها از مواد خام یا مواد اولیه برای تولید کالا استفاده می کنند.مانند کارخانه های تولید کفش و تلویزیون.
سازمان های خدماتی:
این نوع از سازمان ها خدمات ارائه می کنند مانند خدمات مشاوره عمومی و خدمات پزشکی.
سازمان های دولتی:
این نوع سازمان ها تحت کنترل دولت هستند.
سازمان های خصوصی:
این نوع سازمان ها بجای کنترل دولت توسط افراد یا بخش دولتی کنترل می شوند.
نتیجه گیری از مطالعات هاثورن:
1)انسانها اساسا بوسیله نیازهای اجتماعی برانگیخته می شوند.
2)انسانها از فشار اجتماعی گروه همکاران بیشتر از تشویق و کنترل متاثر می شوند.
3)انسانها به همان اندازه که مدیریت سازمان به ارضای نیازهای اجتماعی می پردازند نسبت به آن پاسخگو و متعهدند.
نهضت روابط انسانی مبلغ اندیشههای زیر شد:
1)حرمت و شان انسان باید در محیط کار احیا شود.
2)هدف های کارکنان باید درجهت رفاه کارکنان باشد.
3)در مدیریت و تصمیم گیری از مشارکت گروهی افراد استفاده شود.
4)با تغییر در ساختار سازمان امکان آزادی عمل و ابتکار داده شود.
5)اهمیت و جایگاه گروهها در محیط کار بدرستی شناخته شود.
نگرش کمی مدیریت:
علم مدیریت
مدیریت عملیاتی
سیستمهای اطلاعاتی مدیریت
نگرش سیستمی:
این نگرش تقریبا از سال 1960 به بعد در مدیریت مرسوم شد . طرفداران این نظریه معتقدند که نگرش سیستمی بهترین طریق برای وحدت بخشیدن مفاهیم و نظریه های مدیریت و دستیابی به نظریه ای جامع است.
عناصر کلیدی در نگرش سیستمی:
تعریف سیستم
سیستمهای فرعی
سیستمهای باز و بسته
مرز سیستم
هم افزایی
جریان
بازخورد
تعریف سیستم:
مجموعه ای از اجزاست که با ارتباط و پیوند متقابل یک کل واحد را تشکیل می دهند و نقش معینی ایفا می کنند.
سیستمهای فرعی:
اجزایی که کل سیستم را می سازند سیستمهای فرعی می نامند.
سیستمهای باز و بسته:
سیستمی که با محیط اطراف خود کنش متقابل داشته باشد سیستم باز نامیده می شود.
سیستمی که با محیط اطراف خود کنش متقابل نداشته باشد سیستم بسته نامیده می شود.
مرز سیستم:
هر سیستمی مرزی دارد که آن را از محیط اطرافش جدا می کند.
بازخورد:
کلید نظارت سیستم است و برای حفظ تعادل پویای سیستم ضروری است.
هم افزایی:
یعنی اینکه هر مجموعه بزرگتر از اجزای تشکیل دهنده آن است.
فرآیند عملیات
فعالیت های تولیدی و بازاریابی
سازوکارهای یرنامه ریزی، سازماندهی، و کنترل
تحقیق، توسعه و …
ستاده
داده
انسان
مواد
اطلاعات
سرمایه
و…
محصولات
خدمات
اندیشه ها
اطلاعات
ضایعات
÷
محیط
سازمان به عنوان سیستم
نگرش اقتضایی(نگرش موقعیتی)
اساس نگرش اقتضایی بر این استوار است که یک الگوی مدیریت برای همه موقعیتها به عنوان بهترین راه وجود ندارد.
متغیرهای اقتضایی:
1)الزامات محیط خارجی سازمان
2)فناوری
3)افرادی که برای سازمان کار می کنند
نگرش اقتضایی
مدیران از نظریه های دیگر برای حل مسائل خود استفاده می کنند:
محیط خارجی
فناوری
افراد
نگرش سیستمی
افراد
گروه ها
سازمان
محیط چگونه قسمتهای مختلف یک کل را تشکیل می دهند
نظریه های سنتی
آنچه مدیران انجام می د هند
برنامه ریزی
سازماندهی
هدایت
کنترل
نظریه های نئو کلاسیک
چگونه مدیران بر دیگران تاثیر می گذارند
نقش های ارتباطی
نقش های اطلاعاتی
نقش های تصمیم گیری
خصوصیات سازمان های نوع J
1)استخدام برای همه عمر خدمتی
2)تصمیم گیری مشارکتی
3)مسولیت گروهی
4)ارزشیابی و ترفیع کند
5)کنترل تلویحی و غیر رسمی
6)روند شغلی غیر تخصصی
7)توجه به همه جوانب زندگی شخصی
خصوصیات سازمان های نوع A
1)استخدام کوتاه مدت
2)تصمیم گیری فردی
3)مسولیت فردی
4)ارزشیابی و ترفیع سریع
5)کنترل صریح و رسمی
6)روند شغلی تخصصی
7)توجه به نقش فرد در سازمان
خصوصیات سازمان های نوع Z
1)استخدام برای همه عمر
2)تصمیم گیری مشارکتی
3)مسولیت فردی
4)ارزشیابی و ترفیع سریع
5)کنترل تلویحی غیر رسمی
6)روند شغلی تقریبا تخصصی شده
7)توجه همه جانبه به کارکنان
خصوصیات سازمان های نوع A ، J و Z
وظایف مدیر:
1)برنامه ریزی
2)سازماندهی
3)هدایت
4)نظارت
5)خلاقیت
وظایف مدیر
نظارت
هدایت
سازماندهی
برنامهریزی
خلاقیت
اهداف سازمانی
منابع:
http://farzand.blogfa.com/post-13.aspx
http://www.irandoc.ac.ir/data/e_j/vol6/sadeghfar.htm
http://blogfa53.blogfa.com/cat-6.aspx
http://blogfa53.blogfa.com/
http://www.pcworldiran.com/ict/supply.htm
http://atalebi.com/articles/show.asp?ID=621
http://www.sis-eg.com/index.php?module=subjects&func=viewpage&pageid=104
http://www.mydocument.ir/main/index.php?article=233
http://tahoor.com/page.php?pid=8877
http://www.motaleateaf.org/maghalat/osole_modiriat.html
http://tahoor.com/page.php?pid=8876
با تشکر از توجه شما