بسم الله الرحمن الرحیم
آیین نامه حفاظت و بهداشت عمومی در کارگاهها
ماده یک
کلیه کارگاههای موجود و کارگاههایی که در آتیه تاسیس می شوند باید مقررا ت عمومی مربو ط به حفاظت و بهداشت کار را که در این آیین نامه مقرر می شود طبق ماده ٤٨ قانون کار رعایت نمایند.
فصل اول : ساختمان
ماده ٢: ساختمان کارگاه ها و کارخانه ها باید با وضع آب و هوای محل متناسب باشد .
ماده ٣: برای هر کارگر درکارگاه حداقل باید ١٢ متر مکعب فضا منظور گردد .
ماده ٤: سقف و بدنه و کف عمارات کارگاه باید با مصالحی ساخته و اندود شود که از نفوذ رطوبت به داخل کارگاه جلوگیری نماید .
ماده ٥:کف عمارات کارگاه باید هموار و بدون حفره بوده.
ماده ٦:در محل هایی که مواد شیمیایی و سمی بکار می برند باید بدنه دیوار کارگاه تا یک متر و شصت سانتیمتر ارتفاع از کف زمین قابل شستشو باشد.
فصل دوم: روشنایی
ماده ١١ :در هرکارگا ه بایستی روشنایی کافی (طبیعی یا مصنوعی ) متناسب با نو ع کار و محل تامین شود .
ماده ١٢ :کلیه پنجر ه های بدنه و سقف که جهت روشنایی اطاق ها تعبیه شده و کلیه چراغها و حبابها باید نظیف نگاه داشته شود.
فصل سوم: تهویه و حرارت
ماده ١٣ : محل کار در هر کارگاه باید طوری تهویه شود که کارگران همیشه هوای سالم تنفس نمایند .
ماده ١٤ : در کارگاه هایی که دود و یا گاز و یا گرد و غبار و یا بخارها ی مضر ایجاد میشود باید مواد مزبور با وسایل فنی موثر طوری از محل تولید به خارج کارگاه هدایت شود که مزاحمت و خطر ی برای کارگران ایجاد ننماید .
ماده ١٥ : درکارگاه هایی که تهویه طبیعی کافی نباشد باید از وسایل تهویه مصنوعی استفاده شود .
ماده ١٦ : هر کارگاه باید دارای وسائلی باشد که در زمستان و تابستان درجه حرارت داخلی آن به وضع قابل تحملی نگاهداری شود .
فصل چهارم: جلوگیری از اتش سوزی و حریق
ماده ١٧ : در هر سالن کار به تناسب تعداد کارگران باید درهای یک طرفه ای که به خارج باز شوند بنا م درهای نجات وجود داشته باشد .
ماده ١٨ : درهای خروجی نجات هیچوقت نباید قفل باشد و باید به وسیله علایم و یا چراغها ی مخصوصی از داخل مشخص باشد .
ماده ١٩ : کلیه پلکا ن ها و پاگردها در ساختما ن های بلندتر از دو طبقه باید با مصالح ساختمانی نسوز ساخته شوند .
ماده ٢٠ : درهایی که به طرف پلکان باز می شود باید لااقل فاصله ای به اندازه عرض در تا نخستین پله برای توقف داشته باشد .
ماده ٢١ : در کارگاههایی که بیشتر احتمال بروز حریق می رود باید وسایل مخصوص اعلام خطر (آژیر ) بکار رود .
فصل پنجم: ماشین آلات
ماده ٢٥ : کلیه قسمت های انتقال دهنده نیرو از قبیل تسمه ، فلکه ، زنجیر و چرخ دنده و امثال آن وهمچنین قسمت هایی از ماشین ها که امکان ایجاد سانحه برای کارگر داشته باشد باید دارای پوشش و یا حفاظ بااستقامت کافی باشد .
ماده ٢٦ : قبل از شروع به تعمیر و نظافت و روغنکاری ماشین ها باید بطور اطمینان بخشی آنها را متوقف ساخت .
فصل ششم: وسایل الکتریکی
ماده ٢٨ : وسایل و ادوات الکتریکی باید دارای حفاظ بوده و طوری ساخته و نصب و بکار برده شود که خطر برقزدگی و آتش سوزی وجود نداشته باشد .
ماده ٢٩ : نصب و امتحان و یا تنظیم وسایل و ادوات الکتریکی باید فقط توسط اشخاصی که صلاحیت فنی آنها محرز باشد انجام گیرد .
ماده ٣٠ : برای جلوگیری از ازدیاد سیم های متحر ک و آزاد لازمست به مقدار کافی پریز در محل های مناسب نصب گردد تا به سهولت بتوان از آنها استفاده نمود .
فصل هفتم: آب آشامیدنی
ماده ٤٢ : در کلیه کارگاه ها کارفرما مکلف است آب آشامیدنی گوارا و سالم به مقدار کافی در مخازن سربسته ومحفوظ که طبق اصول بهداشت ساخته و نگاهداری شود در دسترس کارگران بگذارد .
ماده ٤٣ : به کارگرانی که در گرمای زیاد برای مدت مدیدی کار میکنند باید قرصهای نمک طعام داده شود .
ماده ٤٤ : استفاده از لیوان عمومی برای آشامیدن آب ممنوع است .
فصل هشتم: نظم و نظافت در کارگاه
ماده ٤٥ : محل های کار و سالن های کار – راهروها – انبارها و سایر قسمت های دیگر کارگاه باید طبق اصول بهداشت نگاهداری شود.
ماده ٤٦ : دیوارها – سقف – پنجر ه ها و درها و شیشه ها باید پاکیزه بوده و بی عیب نگاهداشته شوند کف سالن ها باید پاکیزه بوده و لغزند ه نباشد.
ماده ٤٧ : جارو و نظافت کردن تا جایی که امکان دارد باید در فواصل نوبت های کار انجام شده و به ترتیبی صورت گیرد که از انتشار گرد و غبار جلوگیری شود.
فصل نهم: ناهارخوری
ماده ٥٧ : هر کارگاه که کارگران آن درهمانجا غذا صرف می نمایند باید دارای محل مخصوصی با وسعت کافی وتعداد لازم میز و نیمکت برای عده ای که در یک موقع غذا می خورند باشد .
ماده ٥٨ : ظروف غذاخوری باید همیشه پاک و عاری از هر گونه آلودگی باشد .
ماده ٥٩ : کارکنان محل غذاخوری باید دارای روپوش تمیز بوده و نسبت به نظافت شخصی خود مراقبت کامل بنمایند و ماهی یک مرتبه معاینه پزشکی بشوند .
ماده ٦٠ : کارگران قبل از ورود به محل غذاخوری باید دست و روی خود را با صابو ن بشویند .
فصل دهم: وسایل حفاظت فردی
ماده ٦١ : کارفرما موظف است در هر سا ل دو دست لباس کار مجانًا در اختیار هر کارگر بگذارد .
تبصره – به کارگران زن علاوه بر لباس کار باید سربند نیز داده شود .
ماده ٦٢ : به کارگرانی که با مواد شیمیایی کار می کنند باید علاوه بر لباس کار( بر حسب نوع کار ) وسایل استحفاظی لازم از قبیل پیش بند و کفش و دستکش مخصوص و عینک و غیره که آنان را از آسیب مواد مزبور مصون دارد، داده شود .
ماده ٦٣ : به کارگرانی که در مجاورت کوره های ذوب فلز و آهنگری کار میکنند باید لبا س یا پیش بند نسوز ونقاب یا عینک داده شود .
فصل یازدهم: کمکهای اولیه
ماده ٧٥ : کارفرما مکلف است در صورت امکان مرکزی برای استفاده فوری بیماران یا اشخاص آسیب دیده تحت نظر یک یا چند پزشک یا پزشکیار تاسیس نماید و در صورت عدم امکان باید یک یا چند قفسه محتوی داروها ولوازم کمک های اولیه متناسب با تعداد کارگران و نوع خطرا ت کارگاه در نقاطی که دسترسی فوری به آنها برا ی کارگران میسر باشد ایجاد نما ید .
جمع بندی
ماده ٨٠ : متخلفین از اجرای مقررات این آیین نامه مشمول شق دوم از ماده ٦٠ قانون کار مصوب اسفندماه ١٣٣٧خواهند بود.
این آیین نامه مشتمل بر ٨٠ ماده و ٢ تبصره به استناد ماده ٤٧ قانون کار تدوین و در یازدهمین جلسه شورایعالی به تصویب نهایی رسیده و قابل اجرا است.
خدا نگهدارتان