1
3- حافظه (Memory)
حافظه های BIOS
BIOS نرم افزار خاصی است که بعنوان اینترفیس بین عناصر سخت افزار نصب شده بر روی سیستم و سیستم عامل ایفای وظیفه می نماید.
BIOS این اطمینان را به عناصر سخت افزاری نظیر : تراشه ها، هارد دیسک، پورت ها ، پردازنده و … خواهد داد که به درستی عملیات خود را در کنار یکدیگر انجام دهند.
مهمترین وظیفه BIOS استقرار سیستم عامل در حافظه است.
نرم افزار فوق در حافظه ای خاص از نوع ROM
و بصورت یک تراشه بر روی بورد اصلی نصب می گردد.
آشنایی کامل با قطعات داخلی و خارجی کامپیوتر
2
3
4- هارد دیسک (Hard Disk)
یک حافظه با ظرفیت بالا و دائم که از آن برای نگهداری اطلاعات و برنامه ها استفاده می گردد. بر روی هر کامپیوتر حداقل یک هارد دیسک وجود دارد. برخی از سیستم ها ممکن است دارای بیش از یک هارد دیسک باشند. هارد دیسک یک محیط ذخیره سازی دائم برای اطلاعات را فراهم می نماید . اطلاعات دیجیتال در کامییوتر می بایست بگونه ای تبدیل گردند که بتوان آنها را بصورت دائم بر روی هارد دیسک مغناطیسی ذخیره کرد.
4
4- هارد دیسک (Hard Disk)
هارد دیسک در سال 1950 اختراع گردید. هارد دیسکهای اولیه شامل دیسک های بزرگ با قطر 20 اینچ بوده و توان ذخیره سازی چندین مگا بایت بیشتر را نداشتند. هارد دیسک ها دارای یکPlatter (صفحه) به منظور نگهداری محیط مغناطیسی می باشند. عملکرد یک هارد دیسک مشابه یک نوارکاست بوده و از یک روش یکسان برای ضبط مغناطیسی استفاده می نمایند. هارد دیسک و نوارکاست از امکانات ذخیره سازی مغناطیسی یکسانی نیز استفاده می نمایند.
لایه مغناطیسی بر روی یک نوار کاست بر روی یک سطح پلاستیکی نازک توزیع می گردد. در هارد دیسک لایه مغناطیسی بر روی یک دیسک شیشه ای و یا یک آلومینیوم اشباح شده قرار خواهد گرفت.
5
4- هارد دیسک (Hard Disk)
بمنظور افزایش ظرفیت هارد دیسک می توان تعدادی از صفحات را استفاده کرد. شکل زیر هارد دیسکی با سه صفحه و شش هد خواندن/ نوشتن را نشان می دهد.
6
4- هارد دیسک (Hard Disk)
اطلاعات بر روی سطح هر یک از صفحات هارد دیسک در مجموعه هائی با نام سکتور (Sector) و شیار (Track) ذخیره می گردد. شیارها دوایرمتحدالمرکزی می باشند (نواحی زرد) که بر روی هر یک از آنها تعداد محدودی سکتور با ظرفیت بین 256 ، 512 بایت ایجاد می گردد. زمانی که یک درایو تحت عملیاتی با نام Low level format قرار می گیرد، شیارها و سکتورها ایجاد می گردند. در ادامه و زمانی که درایوHigh level format گردید، با توجه به نوع سیستم عامل و سیاست های راهبردی مربوطه ساختارهائی نظیر : جدول اختصاص فایل ها، جدول آدرس دهی فایل ها و… ایجاد، تا بستر مناسب برای استقرار فایل های اطلاعاتی فراهم گردد.
7
5- کارت گرافیک(Graphic Card)
اطلاعات دیجیتال تولید شده توسط کامپیوتر را اخذ و برای نمایش توسط نمایشگر به اطلاعات آنالوگ تبدیل می نماید.
در کامپیوترهای Laptop اطلاعات همچنان دیجیتال باقی خواهند ماند چون این کامپیوتر اطلاعات را بصورت دیجیتال نمایش می دهد.
اگر از فاصله بسیار نزدیک به صفحه نمایشگر یک کامپیوتر نگاه شود مشاهده خواهید کرد که تمام چیزهایی که بر روی نمایشگر نشان داده می شود از “نقاط” تشکیل شده اند که به آنها “پیکسل” گفته می شود.
با توجه به اینکه چشم انسان قادر به تشخیص ده میلیون رنگ متفاوت می باشد ، هر پیکسل می تواند تا این تعداد رنگ را قبول کند.
8
5- کارت گرافیک(Graphic Card)
یک کارت گرافیک پیشرفته، یک برد مدار چاپی بهمراه حافظه و یک پردازنده اختصاصی است.
پردازنده با هدف انجام محاسبات مورد نیاز گرافیکی، طراحی شده است.
اکثر پردازنده های فوق دارای دستورات اختصاصی بوده که به کمک آنها میتوان عملیات گرافیک را انجام داد.
9
5- کارت گرافیک(Graphic Card)
کارت گرافیک از سه بخش اساسی زیر تشکیل شده است:
حافظه: رنگ مربوط به هر پیکسل را در خود نگهداری می نماید. با توجه به وضوح تصویر نمایشگر ، باید قادر باشد رنگ تمام پیکسل های قابل مشاهده بر روی صفحه را ذخیره کند.
اینترفیس کامپیوتر: جهت تغییر محتویات حافظه کارت گرافیک با اتصال آن به پورت مربوطه بر روی برد اصلی ، کامپیوتر قادر به ارسال سیگنال از طریق پورت مربوطه برای تغییر محتویات حافظه خواهد بود.
اینترفیس ویدئو: سیگنالهای رنگی لازم برای مانیتور را ایجاد می کند.
10
5- کارت گرافیک(Graphic Card)
استاندارهای کارت گرافیک:
اولین کارت گرافیک در سال 1981 توسط شرکت IBM عرضه گردید. کارت فوق بصورت تک رنگ بود. مانیتورهایی که از این کارت استفاده می کرند متنی بوند. رنگ نوشته سفید یا سبز و زمینه سیاه بود.
در ادامه کارتهای چهار رنگ HGC ارائه گردید.
سپس کارتهای هشت رنگ CGA و کارتهای شانزده رنگ EGA ارائه شدند.
در سال 1987 شرکت IBM کارت VGA را معرفی کرد که استاندارد جدیدی در این راستا مطرح گردید و قادر به ارائه 256 رنگ و وضوح تصویر 400*720 بود.
یک سال بعد استاندارد SVGA مطرح شد که قادر به 16/8 میلیون رنگ با وضوح تصویر 1024*1280 است.
11
6- کارت صدا(Sound Card)
مسئول پخش و ضبط صوت از طریق تبدیل اطلاعات دیجیتال به سیگنال های آنالوگ صوتی و بالعکس است.
در سال 1980 استفاده از کارت صدا در کامپیوتر آغاز شد. قبل از آن برای پخش صدا صرفا از بلندگوی داخلی کامپیوتر و بصورت محدود استفاده می شد.
کارت صدا قادر به انجام چهار عملیات خاص در رابطه با صدا است:
پخش موزیک های از قبل ضبط شده(نظیر Mp3 و Wav)
ضبط صدا با حالات متفاوت
ترکیب نمودن صداها
پردازش صوتهای موجود
12
6- کارت صدا(Sound Card)
یک کارت صدا دارای بخشهای متفاوت زیر است:
یک پردازنده سیگنالهای دیجیتال (DSP) که مسئول انجام عملیاتهای مورد نظر است.
یک مبدل دیجیتال به آنالوگ (DAC)
یک مبدل آنالوگ به دیجیتال (ADC)
حافظه برای ذخیره سازی داده
یک اینترفیس دستگاههای موزیکال دیجیتالی (MIDI) برای اتصال دستگاههای موزیک خارجی
کانکتورهای لازم برای اتصال به میکروفن و یا بلندگو
یک پورت خاص بازی برای اتصال Joystick
13
7- گذرگاه داده(Data Bus)
در کامپیوتر از عناصر سخت افزاری متفاوتی استفاده می گردد. تمامی عناصر فوق نیازمند ارتباط سریع با یکدیگر می باشند. در صورتیکه عناصر سخت افزاری موجود که دارای پتانسیل های اختصاصی خود می باشند، قادر به ایجاد ارتباط با یکدیگر نباشند، عملا از امکانات موجود استفاده درستی نخواهد شد. گذرگاه (Bus) با نیت کمک به هدف فوق ارائه شده اند. گذرگاه ، یک کانال ارتباطی و یا مسیر بین عناصر سخت افزاری موجود در یک کامپیوتر است .
یک کامپیوتر شخصی دارای دو نوع گذرگاه است :
نوع اول را گذرگاه سیستم و یا گذرگاه محلی می گویند. گذرگاه فوق پردازنده و حافظه را به یکدیگر مرتبط می نماید.
نوع دوم گذرگاه اشتراکی نامیده می شود. از گذرگاه فوق برای ارتباط عناصر اضافی دیگر به کامپیوتر استفاده می گردد. گذرگاه فوق به علت فراهم نمودن امکان دستیابی چندین دستگاه از یک مسیر یکسان به حافظه و پردازنده " اشتراکی " نامیده می شود. دستگاه هائی نظیر : مودم ، هارد، کارت صدا، کارت گرافیک ، کارت کنترل کننده و اسکنر نمونه هائی در این زمیه میباشند.
14
7- گذرگاه داده(Data Bus)
15
7- گذرگاه داده(Data Bus)
گذرگاه PCI در سال 1990 شرکت اینتل، استاندارد جدیدی با نام PCI را معرفی کرد. در گذرگاه فوق دستگاهها قادر به دستیابی مستقیم به حافظه سیستم می باشند. . برای ارتباط با پردازنده از یک پل ارتباطی جهت ارتباط گذرگاه فوق، با گذرگاه FrontSide استفاده می گردد. تراشه " پل ارتباطی " PCI سرعت مناسب برای گذرگاه را مستقل از سرعت پردازنده تنظیم مینماید.
گذرگاه های PCI در ابتدا 32 بیتی و دارای سرعت 33 مگاهرتز بودند. درادامه با اعمال تغییرات سرعت آنها به 66 مگاهرتز و 64 بیتی شدند. اخیرا نیز سرعت گذرگاه فوق تغییر و به 133 مگاهرتز رسیده است.( در چنین حالتی سرعت ارسال داده به یک گیگا بایت در ثانیه خواهد رسید ). کارت های PCI دارای 47 پین می باشند.
16
7- گذرگاه داده(Data Bus)
گذرگاه AGP
به منظور ارسال تصاویر ویدیوئی ، نمایش بازیهای کامپیوتری ، به کارت هائی با بازدهی بمراتب بیشتر از PCI نیاز است . در سال 1996 شرکت اینتل AGP
(Port Graphics Accelerator) را که نسخه اصلاح شده ای از گذرگاه های PCI است، عرضه نمود. هدف از طراحی تکنولوژی فوق، ارائه تصاویر ویدئویی و انجام عملیات گرافیکی با سرعت بالا است.
تنها دستگاهی که از طریق AGP به پردازنده و حافظه ، مرتبط می گردد ، کارت گرافیک است .
یک گذرگاه 32 بیتی با سرعت 66 مگاهرتز است . این بدان معنی است که در یک ثانیه میتوان 32 بیت داده را 66 میلیون مرتبه انتقال داد.
17
گذرگاه ISA
درسال ١٩٨٢ گذرگاه فوق به صورت شانزده بیتی و با سرعت ٨ مگاهرتز مطرح گردید. طراحی گذرگاه ISA بگونه ای بود که امکان ارسال داده را با سرعت ١٦ مگابایت در هر ثانیه فراهم می کرد. کارت های گرافیک اولیه از کارت های Monochrome (ارائه شده در سال ١٩٨٠ ) تا کارت های SVGA (ارائه شده در سال ١٩٩٠ ) ازیک اسلات ISA موجود برروی برد اصلی استفاده می کردند. به موازات افزایش رنگ و وضوح تصویر در نمایشگرها، کارت های گرافیک ISA کند شدند. گذرگاه های ISA قادر به تامین مناسب داده های گرافیکی برای پردازنده با سرعت مناسب نمی باشند.
در ادامه استاندارهای دیگری در رابطه با گذرگاه ها مطرح گردید. گذرگاه های EISA (32 بیتی و 8 مگاهرتز) نمونه هایی در این زمینه می باشند.
7- گذرگاه داده(Data Bus)
18
8- اتصالات شبکه و اینترنت
1- مودم (Modem)
واژه مودم از ترکیب کلمات Modulator-Demodulator آمده است. مودم از سال 1960 در کامپیوتر بمنظور ارسال داده های دیجیتال از طریق خطوط تلفن مورد استفاده قرار گرفته است. سرعت مودم اولیه 300 بیت در ثانیه بود.
از سال 1998 سرعت 56 کیلوبیت در ثانیه استاندارد شده است.
از سال 1999 مودم های ADSL با سرعت 8 مگابیت در ثانیه متداول شده اند.
19
8- اتصالات شبکه و اینترنت
2- کارت شبکه (LAN Card)
مهمترین عنصر سخت افزاری در زمان پیاده سازی یک شبکه است. کارت شبکه ارتباط بین کامپیوتر و کابل شبکه را فراهم می آورد.
وظایف کارت شبکه عبارتند از:
برقراری ارتباط لازم بین کامپیوتر و محیط انتقال
تبدیل داده ها کامپیوتر از حالت موازی به سریال جهت انتقال در کابل شبکه و بالعکس
ارائه یک آدرس منحصر بفرد سخت افزاری
20
9- پورتها
1- موازی (Parallel)
پورت موازی توسط شرکت IBM بمنظور اتصال یک چاپگر به کامپیوتر طراحی گردید. از این پورت می توان برای اتصال تجهیزات جانبی دیگر مثل اسکنر، درایوهای Removable و … استفاده کرد.
در هر لحظه 8 بیت اطلاعات بصورت موازی ارسال می گردد.
پورت موازی 25 پین می باشد.
21
9- پورتها
2- سریال (Serial)
پورت موازی یکی از متداولترین روشها جهت اتصال یک دستگاه به کامپیوتر است. اغلب کامپیوترها دارای دو پورت سریال می باشند. پورت سریال داده ها را بصورت “دنبال هم” ارسال و دریافت می کند.
پورتهای سریال COM Port نیز نامیده می شوند.
پورت سریال بصورت 9 پین یا 25 پین می باشد.
22
9- پورتها
3- USB ( Universal serial Bus )
کامپیوترهای جدید دارای یک و یا چندین کانکتور USB می باشند. تجهیزات جانبی مانند پرینتر، اسکنر، … از این طریق می توانند به کامپیوتر متصل شوند.
ویژگیهای USB:
سرعت انتقال اطلاعات 12 مگابیت در ثانیه
حمایت از کابل تا طول 5 متر
کابل USB دارای 4 سیم که 2 تا برای تغذیه( 5 ولت) و 2تا برای انتقال دیتا
23
10- دستگاههای ورودی
1- صفحه کلید (Keyboard)
متداولترین وسیله ورودی اطلاعات در کامپیوتر است. شامل مجموعه ای از سوئیچ ها است که به یک ریزپردازنده متصل می گردند. پردازنده بمنظور عملکرد صحیح صفحه کلید می بایست قادر به شناخت و آگاهی از موارد زیر باشد:
آگاهی از موقعیت کلید در ماتریس کلیدها
میزان جهش (Bounce) کلید و نحوه حذف آن
سرعتی که اطلاعات برای Typematics ارسال می گردند.
کانکتورهای متداول: PS/2( 6 پین) و USB
24
10- دستگاههای ورودی
2- ماوس (Mouse)
جهت سهولت در استفاده از نرم افزارها استفاده می شود. ماوس قادر به تشخیص حرکت و کلیک بوده و پس از تشخیص لازم اطلاعات مورد نیاز برای کامپیوتر ارسال تا عملیات لازم انجام گیرد.
کانکتورهای متداول: PS/2( 6 پین) و USB
25
10- دستگاههای ورودی
3- CD Drive
دیسک های فشرده رایج ترین رسانه ذخیره سازی برای انتقال وجابجائی نرم افزارها و … میباشند. یک CD قادر به ذخیره سازی 74 دقیقه موزیک است .ظرفیت دیسک های فوق معادل 783 مگابایت است. قطر این دیسک ها 12 سانتیمتر است. CD دارای یک شیار حلزونی (مارپیچ) داده است. دوایر از قسمت داخل دیسک شروع و بسمت بیرون دیسک ختم می شوند.
CD Player مسئولیت یافتن و خواندن اطلاعات ذخیره شده بر روی یک CD را برعهده دارد.
یک CD drive دارای سه بخش اساسی است :
یک موتور که باعث چرخش دیسک می گردد. چرخش موتور فوق200 و 500 دور دردقیقه با توجه به شیاری است می بایست خوانده شود.
یک لیزر و یک سیستم لنز که برآمدگی های موجود بر روی CD را خواهند خواند.
یک مکانیزم ردیابی به منظور حرکت لیزر بگونه ای که پرتو نور قادر به دنبال نمودن شیار حلزونی باشد.
26
10- دستگاههای ورودی
4- اسکنر
استفاده از اسکنر در سالیان اخیر در اغلب ادارات و موسسات متداول شده است . ایده اولیه تمامی اسکنرها تجزیه و تحلیل یک تصویر و انجام پردازشهای مربوطه است.
اسکنرها دارای مدلهای متفاوتی می باشند . اسکنرهای مسطح متداولترین نوع اسکنر بوده و اسکنر رومیزی نیز نامیده میشوند.
هسته اساسی یک اسکنر، CCD است . CCD رایج ترین تکنولوژی برای اخذ تصاویر در اسکنرها است . CCD عملیات تبدیل تصاویر ( نور ) به الکترون ها ( شارژ الکتریکی ) را انجام میدهد.
کانکتورهای متداول: USB
27
11- دستگاههای خروجی
1- مانیتور
رایج ترین دستگاه نمایش اطلاعات در کامپیوتر است.
اغلب صفحات نمایشگر از CRT (Cathode Ray Tube)
استفاده می نمایند .کامپیوترهای Laptop و سایر دستگاه های
محاسباتی قابل حمل ، از LCD (Liquid Crystal Display)
استفاده می نمایند. استفاده از مانیتورهای LCD با توجه به مزایای
عمده آنان نظیر : مصرف انرژی پایین بتدریج جایگزین مانیتورهای CRT میگردند.
از سال 1970 که اولین نمایشگر ها ( مانیتور های مبتنی بر متن ) برای کامپیوتر های شخصی عرضه گردیند، تاکنون مدل های متفاوتی مطرح و عرضه شده است :
· شرکت IBM در سال 1981 مانتیورهای CGA را معرفی کرد. مانتیورهای فوق قادر به نمایش چهار رنگ با وضوح تصویر 320 پیکسل افقی و 200 پیکسل عمودی می باشند.
· شرکت IBM در سال 1984 مانیتورهای EGA را معرفی کرد. مانیتورهای فوق قادر به نمایش شانزده رنگ و وضوح تصویر 350 * 640 بودند.
· شرکت IBM در سال 1987 سیستم VGA را معرفی کرد. مانیتورهای فوق قادر به نمایش 256 رنگ و وضوح تصویر 600 * 800 بودند.
· شرکت IBM در سال 1990 سیستم XGA را معرفی کرد. سیستم فوق با وضوح تصویر 600*800 قادر به ارائه16/8 میلیون رنگ و با وضوح تصویر 768 * 1024 قادر به نمایش 65536 رنگ است .
28
11- دستگاههای خروجی
1- مانیتور
حداکثر وضوح و دقت تصویر : دقت (Resolution) به تعداد پیکسل های نمایشگر اطلاق می گردد. دقت تصویر توسط تعداد پیکسل ها در سطر وستون، مشخص می گردد. مثلا" یک نمایشگر با دارابودن 1280 سطر و1024 ستون قادر به نمایش 1024 * 1280 پیکسل خواهد بود. کارت فوق دقت تصویر در سطوح پایین تر 768 * 1024 ، 600 * 800 و 480 * 640 را نیز حمایت می نماید.
مصرف انرژی : میزان مصرف انرژی در مانیتورها بستگی به تکنولوژی استفاده شده دارد. نمایشگرهای با تکنولوژی CRT ، از 110 وات استفاده می نمایند. مانیتورهای با تکنولوژی LCD دارای مصرف انرژی به میزان 30 تا 40 وات ، می باشند. در یک کامپیوتر شخصی که از یک مانیتور با تکنولوژی CRT استفاده می نماید ، 80 درصد میزان مصرف انرژی سیستم متعلق به مانتیتور است !
29
11- دستگاههای خروجی
2- پرینتر
انواع آن عبارتند از:
پرینتر سوزنی
پرینتر لیزری
پرینتر جوهر افشان
30
11- دستگاههای خروجی
– پرینتر سوزنی
31
11- دستگاههای خروجی
– پرینتر لیزری
چاپگرهای لیزری با توجه به ویژگی های منحصربفرد خود طی سالیان اخیر با استقبال عموم کاربران کامپیوتر در سراسر جهان مواجه شده اند.
استفاده از الکتریسیته ساکن در تکنولوژی چاپگرهای لیزری، یکی از اصول مهم و اولیه است . الکتریسیته ساکن یک شارژ الکتریکی است که توسط اشیاء عایق ایجاد می گردد. بدن انسان نمونه ای در این زمینه است که می تواند باعث ایجاد الکتریسیته ساکن گردد. انرژی حاصل از الکتریسیته ساکن باعث ایجاد چسبندگی بین اشیاء می گردد. چاپگر لیزری از پدیده فوق به عنوان یک نوع " چسب موقت " استفاده می نماید. هسته اساسی سیستم فوق ، دستگاهی با نام " نورپذیر" (Photoreceptor) است . ماهیت فیزیکی دستگاه فوق، یک استوانه و یا یک سیلندر است. دستگاه فوق از مواد هادی نور تشکیل شده که توسط کوانتوم نور تخلیه می گردند. در ابتدا ، استوانه یک شارژ مثبت را از طریق یک سیم حامل جریان الکتریکی (Corona Wire) ، پیدا می کند . همزمان با چرخش استوانه ، چاپگر یک پرتو نور لیزری نازک را بر سطح استوانه به منظور تخلیه الکتریکی بخش مربوطه، می تاباند. در ادامه لیزر حروف و تصایر را بر سطح استوانه خواهد نوشت .( یک الگو از شارژ الکتریکی ) . سیستم فوق می تواند با شارژ معکوس هم کار نماید، در این حالت یک شارژ الکترواستاتیک مثبت بر روی یک شارژ منفی بعنوان زمینه در نظر گرفته خواهد شد. پس از عملکرد الگوی موردنظر ، چاپگر سطح استوانه را با گرد جوهر ( پودر مشکی رنگ با کیفیت مناسب ) شارژ شده مثبت، می پوشاند. با توجه با اینکه پودر فوق دارای شارژ مثبت است ، تونر به ناحیه تخلیه شده استوانه ( بار منفی ) چسبانده می گردد.( در این حالت شارژ زمینه مثبت نخواهد شد ) .
32
11- دستگاههای خروجی
– پرینتر لیزری
پس از چسباندن پودر مورد نظر ، استوانه حول یک کاغذ می چرخد .قبل از اینکه کاغذ زیر استوانه قرار بگیرد ، یک شارژ منفی توسط سیم انتقالی Corona به آن داده می شود. شارژ فوق بمراتب قویتر از شارژ منفی الکترواستاتیک مربوط به تصویر بوده و کاغذ قادر به رها کردن پودر مربوطه خواهد بود. همزمان با حرکت کاغذ (با سرعت معادل استوانه) بر روی کاغذ تصویر مربوطه درج خواهد شد. به منظور ممانعت از چسبیدن کاغذ به استوانه ، بلافاصله پس از درج تصویرعملیات تخلیه شارژ توسط یک سیم Detac corona انجام خواهد شد. درنهایت ، چاپگر کاغذ را از بین یک Fuser ( یک زوج غلتک گرم ) عبور داده می شود. در حین انجام فرآیند فوق، گردجوهر پاشیده شده در کاغذ تنیده می گردد. غلتک ها باعث حرکت کاغذ به سمت سینی خروجی خواهند شد. Fuser باعث گرم شدن کاغذ نیز خواهد شد بهمین دلیل زمانیکه کاغذ از چاپگر خارج می گردد ، داغ است .
33
11- دستگاههای خروجی
– پرینتر جوهر افشان
چاپگرهای جوهر افشان از اواسط دهه 1980 مطرح و به سرعت متداول گردیدند. شاید یکی از مهمترین دلایل رشد سریع این نوع از چاپگرها قیمت مناسب آنها نسبت به کیفیت و کارآئی آنان باشد. یک چاپگر جوهر افشان ، چاپگری است که برای ایجاد تصاویر ، قطرات ( ذرات ) بسیار کوچکی از جوهر را بر روی کاغذ پخش می کند ( پاشیدن ) .