آشنایی با چارچوب برنامه های حوزه
سلامت روانی ، اجتماعی و اعتیاد
دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد
آبان 1395
فلوچارت ارائه خدمات سلامت روان
فلوچارت ارائه خدمات پیشگیری و درمان سوءمصرف مواد
فلوچارت ارائه خدمات سلامت اجتماعی
وظایف کارشناس مراقب سلامت در حوزه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد
غربالگری جمعیت تحت پوشش و افراد مشکوک به اختلالات روانپزشکی، مصرف مواد و در معرض مشکلات اجتماعی بر اساس دستور العمل غربالگری اولیه
ارجاع افراد غربال مثبت روان به پزشک
ارجاع افراد غربال مثبت اولیه اعتیاد و سلامت اجتماعی به کارشناس سلامت روان بر اساس فلوچارت شرح خدمت
ارجاع گروه های هدف به کارشناس سلامت روان جهت دریافت آموزش مهارتهای توانمندسازی
پیگیری
آموزش و ارائه خدمات روانشناختی برای افرادی که غربال مثبت روان بوده اند.
آموزش مهارتهای زندگی و فرزند پروری به جمعیت تحت پوشش
انجام غربالگری تکمیلی برای افرادی که در غربالگری اولیه مثبت بوده اند
مداخله محتصر برای افرادی که در غربالگری تکمیلی مثبت بوده اند
ارجاع به پزشک
ثبت اطلاعات
وظائف کارشناس سلامت روان
پذیرش ارجاع از کارشناس مراقب سلامت خانواده و سلامت روان بر اساس فرآیند های طراحی شده در نظام سلامت
ویزیت مراجعین و افراد ارجاع شده، تشخیص و درمان بیماران (شروع درمان در بیماران مبتلا به اختلالات غیر سایکوتیک و پیگیری درمان در بیماران مبتلا به اختلالات سایکوتیک و صرع)
آموزش بیماران و خانواده بیماران در طی فرآیند ارائه خدمات درمانی
ارجاع بیماران جهت پیگیری روند درمان به کارشناس مراقب سلامت
ارجاع بیماران به کارشناس سلامت روان جهت دریافت آموزش های روانشناختی و مداخلات مختصر ساده
شرح وظایف پزشک عمومی
پذیرش موارد ارجاع فوری (اورژانسهای جسمی و روانپزشکی) و ارائه مداخلات درمانی
ارجاع بیماران به سطوح بالاتر جهت دریافت خدمات تخصصی
تکمیل فرم های ارجاع و بازخورد ارجاع برای کارشناس سلامت روان و کارشناس مراقب سلامت جهت پیگیری و یا تکمیل فرآیند درمان
آموزش کارشناس مراقب سلامت خانواده و نظارت بر فعالیت های وی
شرح وظایف پزشک عمومی
اهداف برنامه های سلامت روانی ، اجتماعی و اعتیاد
نقش مراکز سلامت شهری در برنامه های سلامت روانی ، اجتماعی و اعتیاد
چارچوب فعالیت ها در برنامه های حوزه سلامت روانی ، اجتماعی و اعتیاد
شناسایی گروههای هدف و ارزیابی خانوار
عناوین
برقراری ارتباط با گروه های هدف
آموزش به گروه های هدف
انجام مداخلات لازم
مراقبت و پیگیری بیماران
پایش و ارزشیابی برنامه های حوزه سلامت روانی ، اجتماعی و اعتیاد
عناوین
هدف کلی برنامه های سلامت روانی ، اجتماعی و اعتیاد :
* ارتقاء سطح سلامت روانی و اجتماعی جامعه و کاهش بار ناشی از اختلالات است.
اهداف برنامه های سلامت روانی ، اجتماعی و اعتیاد
پیشگیری از بروز اختلالات روانپزشکی ، مصرف مواد و مشکلات اجتماعی
کاهش شیوع اختلالات روانپزشکی ، مصرف مواد و مشکلات اجتماعی
کاهش مرگ و ناتوانی های ناشی از اختلالات روانپزشکی ، مصرف مواد و مشکلات اجتماعی
کاهش آسیب های ناشی از مصرف مواد
اهداف اختصاصی برنامه های سلامت روانی ، اجتماعی و اعتیاد
چارچوب فعالیت ها در برنامه های حوزه
سلامت روانی ، اجتماعی و اعتیاد
3- انجام مداخلات لازم
1- آموزش و شناسایی و ارزیابی
گروه های هدف و ارزیابی خانوار
2- برقراری ارتباط با گروه های هدف
5 – پایش و ارزشیابی برنامه های حوزه سلامت روانی ، اجتماعی و اعتیاد گزارش دهی
4 – مراقبت و پیگیری بیماران
شناسایی گروه های هدف و ارزیابی خانوار :
افراد مبتلا یا مشکوک به اختلالات روانپزشکی ، مصرف مواد و همچنین افراد در
معرض خطر آسیب های اجتماعی) به طور
مثال: بیکاری ، اخراج از محل کار، ترک تحصیل خشونت و آزار در خانواده، طلاق یا جدایی ، زندان و ورشکستگی
خانواده افرادی که در بند قبلی به آنها اشاره شد.
گروه های در معرض خطر در جامعه
سایر مراجعان به مراکز سلامت شهری که درخواست خدمات سلامت روانی ، اجتماعی و اعتیاد دارند.
شناسایی گروه های هدف و ارزیابی خانوار :
برقراری ارتباط با گروه های هدف اولین قدم پس از شناسایی آنها است.
در وهله اول کارشناس مراقب سلامت خانواده باید سعی کند با برخوردی محترمانه و صمیمانه، گروه هدف را جلب کند تا بتواند ازمشارکت آنها در برنامه برخوردار شود و آنها را ترغیب کند که به مرکز سلامت شهری مراجعه کنند.
درصورت ارجاع به پزشک، به توصیه های درمانی وی عمل کنند و تا بهبودی کامل، با تیم سلامت همکاری نمایند.
برقراری ارتباط با گروه های هدف :
آموزش به گروه های هدف:
مباحث عمده و مهم در آموزش بیماران و خانواده آنها عبارتند از:
رفتار و برخورد صحیح با بیمار مبتلا به اختلال روانپزشکی، مصرف مواد و در معرض خطر
مشکلات اجتماعی
مراقبت از بیماران و افراد دارای مشکل
تداوم درمان (مصرف داروها طبق دستور پزشک و عدم قطع خودسرانه دارو، تداوم مراجعه به پزشک یا سایر کارکنان ارائه دهنده خدمت در موعد مقرر)
آموزش به گروه های هدف:
از جمله مباحثی که در آموزش همگانی باید به مردم ارائه شود عبارتند از:
اصول و مبانی سلامت روانی و اجتماعی
علائم و نشانه های اختلالات روان پزشکی و مصرف مواد
عوامل موثر در بروز اختلالات روان پزشکی ، مصرف مواد و مشکلات اجتماعی
روشهای پیشگیری از بروز اختلالات روانپزشکی، مصرف مواد و مشکلات اجتماعی
آموزش به گروه های هدف:
از جمله مباحثی که در آموزش همگانی باید به مردم ارائه شود عبارتند از:
راههای درمان اختلالات روانپزشکی، مصرف مواد و کنترل و مدیریت مشکلات اجتماعی
مهارتهای زندگی ( مدیریت استرس، مدیریت خشم، مقابله با خلق منفی، برقراری ارتباط موثر،
روشهای حل مساله ، برنامه ریزی و مدیریت زمان ، تصمیم گیری، حل اختلاف و…)
شیوه های صحیح فرزند پروری
ترغیب مشارکت مردمی در برنامه ها
آموزش به گروه های هدف:
آموزش مهارتهای زندگی
آموزش مهارتهای فرزند پروری
آموزش جمعیت عمومی
ارائه خدمات روانشناختی (فردی ، خانواده )
انجام مداخلات لازم:
مشاوره
آموزش مهارتها
مهارتهای شناختی : خود آگاهی ، تصمیم گیری ، حل مسئله
مهارتهای اجتماعی : ارتباط موثر ، حل تعارض بین فردی
مهارتهای مدیت هیجانات: استرس ، خشم
بررسی و ارزیابی احتمال خودکشی
بهبود پذیرش داروئی
مشاوره خانواده برای بیمار مبتلا به سایکوز
فرزند پروری
ارائه خدمات روانشناختی
کارکنان سطوح بالاتر خدمات (مرکز بهداشت شهرستان ، مرکز بهداشت استان ، ستاد کشوری سلامت روانی ، اجتماعی و اعتیاد) دانش ، مهارت و عملکرد کارشناسان سلامت روان را در تمام جنبه های مربوط به وظائفش مورد پایش و ارزشیابی قرار میدهند.
پایش و ارزشیابی برنامه های حوزه سلامت روانی ، اجتماعی و اعتیاد:
آسمان آبی تقدیم به شما