به نام خدا
روشهای پیشگیری از بارداری
پیشگیری از بارداری به شیوه ها، ابزارها و داروهایی گفته می شود که برای جلوگیری از باردار شدن و به دنیا آوردن فرزندان ناخواسته به کار گرفته می شوند.
شیوه ها
شیوه های فیزیکی (غیردارویی)
روش نزدیکی منقطع
استفاده از کاندوم
استفاده از آی یودی
حلقه های ضد بارداری
استفاده از دیافراگم
استفاده از کلاهک رحم
استفاده از اسفنج ضد بارداری
عمل وازکتومی
عمل توبکتومی
ایمپلنت لوله های رحم
شیوه های دارویی
قرص ال دی
قرص های ضد بارداری فاقد استروژن
داروهای تزریقی پیشگیری از بارداری
کپسول های کاشتنی پیشگیری از بارداری
نورپلانت
اسپرم کش ها
چسب های ضد بارداری
حلقه های هورمونی
ضد بارداری اضطراری
مینی پیل (قرص شیر دهی)
روش اورژانس پیشگیری از بارداری
دو نوع قرص پیشگیری ازبارداری اورژانسی برای جلوگیری از بارداری در مواقع ارتباط جنسی نا مطمئن وجود دارد .یکی از این محصولات حاوی ترکیب استروژن و پروژسترون و دیگری فقط پروژسترون است. هر دو نوع محصول از طریق به تآخیر انداختن یا مهار تخمک گذاری یا جلوگیری از لانه گزینی تخمک بارور شده در رحم عمل می کنند. این قرصها در صورتی که تخمک بارور شده جایگزین شده باشد دیگر اثری ندارند. اطمینان به تاثیر این قرص ها با میزان زمان مصرف آنها پس از رابطه کنترل نشده نسبت عکس دارند و اثر بخشی ثابت شده آنها حداکثر 72 ساعت است. ضریب موفقیت این داروها در صورت استفاده به موقع 75% می باشد. عوارض جانبی شامل تهوع و استفراغ است که هر دو مورد در زنانی که فقط از قرصهای پروژسترونی استفاده کرده اند کمتر گزارش شده است
تفاوت شیوه ها
هریک از این روشها مزایا و معایبی دارد مانند آنکه استفاده از آی یودی احتمال عفونت رحمی را افزایش میدهد و یا استفاده از کاندوم از ابتلای به بیماریهای جنسی می کاهد. برخی شیوه ها مانند وازکتومی بسیار به دشواری قابل برگشت هستند یا اصلاً قابل برگشت نیستند .
شیوه های پیشگیری برای مردان
پژوهشگران استرالیایی اعلام کردند یک قدم به ساخت داروی ضدباروری مردان نزدیک تر شده اند. آنها موفق شدند با ایجاد تغییر ژنتیکی در موش ها، دو پروتئین را که برای انتقال اسپرم از بیضه ها به خارج بدن ضروری هستند از کار بیندازند. این قرص ها بر نابارور کردن اسپرم متمرکز بوده و در نتیجه عوارض جانبی غیرقابل تحملی داشته است. اما قرص های ضدبارداری برای بعضی زنان عوارض جانبی ایجاد می کنند و اگر زنان مبتلا به برخی بیماری ها باشند یا احتمال برخی بیماری ها در آنها زیاد باشد، پزشکان این قرص ها را برای پیشگیری از بارداری تجویز نمی کنند. علاوه بر این قرص ضد باروری مردان برخلاف قرص ضدبارداری زنان فاقد هورمون خواهد بود و در سیستم هورمونی بدن تغییری ایجاد نمی کند.
راه های جلوگیری از بارداری
جلوگیری از بارداری شامل وسایل و روش های متعددی است که فرد می تواند برای پیشگیری از حاملگی از آنها استفاده کند. پزشکان، مامورین بهداشت و سلامت، ماماها، و پرستاران می توانند اطلاعات مفیدی را راجع به جلوگیری از بارداری در اختیار شما قرار دهند. کلیه افرادی که در مطب پزشکان، درمانگاه های عمومی، یا بیمارستان ها کار می کنند موظف به حفظ اسرار مراجعین هستند.
روشهای اورژانس پیشگیری از بارداری
هیچ کدام از روشهای ضد بارداری کاملا بدون خطر و عارضه نیستند ، حتی لاتکس کاندوم نیز ممکن است باعث یک واکنش حساسیتی شود. با اینکه هیچ روش کاملا بی خطری وجود ندارد ، حامله شدن خطرناکتر از جلوگیری کردن است. در واقع برای بیشتر زنان خطر جلوگیری کمتر از رانندگی درطول سال در جاده های کشور است.
ـ دانستن عوارض روشهای ضد بارداری برای به حداقل رساندن آنها ضروری است. باید به خاطر داشته باشیم که یکی از خطرات عمده شکست آنها بارداری ناخواسته است.
ـ چه کسی نیاز به پیشگیری از حاملگی دارد؟ ـ در 90 درصد زوجهای باروری که از هیچ روش ضدبارداری استفاده نکنند ظرف یکسال ، باروری اتفاق می افتد. بنابراین تمام خانمهای جوانی که نمی خواهند باردار شوند باید بدون در نظر گرفتن سنشان ، با شروع فعالیت جنسی ، از یک روش جلوگیری استفاده کنند.
ـ بسیاری از دختران قبل از اولین قاعدگی تخمک گذاری می کنند. از سوی دیگر در خانمهای نزدیک به سن یائسگی حتی وجود علایمی مانند گر گرفتگی ، پریود نشدن بمدت کمتر از یکسال و سطح بالای گنادوتروپینها که از هیپوفیز در مغز ترشح می شوند ، به معنی این نیست که زن ، دیگر حامله نخواهد شد.
پیشگیری از بارداری با اسپرم کش
اسپرم کش حاوی ماده شیمیایی ای است که اسپرم را می کشد و به صورت کف، ژل، یا کرم قبل از نزدیکی در داخل واژن زن قرار می گیرد. بعضی از انواع اسپرم کش ها باید نیم ساعت قبل از نزدیکی به کار برده شوند. استفاده مداوم از این روش باعث التهاب بافت ها می شود و خطر ابتلا به بیماری های جنسی و عفونت ها را بالا می برد بنابراین اسپرم کش ها اغلب به همراه روش های دیگر جلوگیری به کار می رود.
این آمپول با نام دپوپروورا شناخته می شود و یک آمپول هورمونی است که به مدت 3 ماه از بارداری جلوگیری می کند. تاثیر این آمپول از قرص جلوگیری از بارداری بیشتر است. فقط 3 درصد خانم ها در سال با این روش بارداری ناخواسته دارند.
آمپول جلوگیری از بارداری
قرصهای ترکیبی
توضیح روش :
حاوی ا ستروژن و پروژسترون
به دو شکل یک مرحله ای ( ال دی) و سه مرحله ای ( تری فازیک )
مصرف این قرصها هر روزه می باشد
مکانیسم عمل
جلوگیری از تخمک گذاری
تاثیر بر مخاط داخلی رحم
افزایش غلظت ترشحات دهانه رحم و اشکال در ورود اسپرم به داخل رحم
تاثیر بر حرکات لوله های رحم و جلوگیری از لقاح
اثر بخشی : در صورت مصرف صحیح 98%
قرص پروژسترونی دوران شیر دهی ( لاینسترو نول – مینی پیل )
توضیح روش :
برای مادران شیرده
تا6ماه پس از زایمان
راس ساعت معین
مکانیسم عمل
دشوار نمودن رسیدن اسپرم به رحم
جلوگیری از تخمک گذاری ماها نه (در نیمی از استفاده کننده ها
تاثیر بر مخاط داخلی رحم
اثر بخشی: همزمان با شیردهی 99%
Depe Medroxy Progestrone Acetae
DMPA
توضیح روش:
– یک روش تزریقی
– حاوی ماده موثره دپومدروکسی پروژسترون استات
– مدت جلوگیری از بارداری سه ماه
مکانسیم عمل :
جلوگیری از تخمک گذاری
دشوار نمودن رسیدن اسپرم به رحم از طریق افزایش غلظت ترشحات دهانه رحم
تاثیر بر مخاط داخلی رحم ( اندومتر )
اثر بخشی :
سال اول استفاده بیش از 99.7% است.
آی یو دی مس دار
وسیله کوچکی است که درون رحم کار گذاشته می شود
بسیار موثر است
بر حسب نوع آن ، تا 10 سال از بارداری پیشگیری می کند
ارائه خدمت این روش توسط پزشک و ماما صورت میگیرد
هر زمانی می توان این وسیله را از داخل رحم خارج نمود
ممکن است در بعضی افراد سبب افزایش خونریزی قاعدگی گردد
اثربخشی آن 99.8% می باشد.
بستن لوله های رحمی ( توبکتومی )
توضیح روش :
یک جراحی ساده و بی خطر
بسته شدن لوله های رحمی طی بیهوشی عمومی (یا بی حس موضعی)
این عمل توسط متخصص زنان ,بصورت سرپایی و یا یک روز اقامت در بیمارستان قابل انجام است
مکانیسم عمل :
با بسته شدن لوله های رحمی از رسیدن اسپرم و تخمک به یکدیگر و تشکیل سلول تخم جلوگیری می شود
اثربخشی :
اثربخشی روش بیش از 99 درصد است
مزیت ها :
دایمی بودن
اثربخشی بالا
عدم نیاز به یاد آوری و مراجعه مکرر
نداشتن عارضه برای سلامتی فرد استفاده کننده در دراز مدت
تاثیر نداشتن در روابط جنسی
تاثیر نداشتن در روابط جنسی
کاهش ابتلا به سرطان تخمدان
بستن لوله های اسپرم بر )وازکتومی بدون تیغ جراحی NSV )
یک روش دایمی برای آقایان
عمل جراحی سرپایی و بی حسی موضعی
کوتاهتر از 20 دقیقه
طی این عمل لوله های اسپرم بر از طریق ایجاد یک سوراخ کوچک بر روی کیسه بیضه ها بسته میشوند
مکانیسم عمل:
جلوگیری از ورود اسپرمها به مایع منی,در این حالت مایع منی بدون اسپرم بوده و لقاح انجام نخواهد شد
اثربخشی:
این روش یکی از اثربخش ترین روشهای پیشگیری است.با پیگیریهای بعد از عمل و انجام 2 نوبت آزمایش اسپرم آنالیز پس از عمل که نبودن اسپرم در مایع منی راتایید میکند میزان موفقیت نزدیک به 100% است
کاندوم
وسیله پیشگیری از جنس لاتکس
پیشگیری از انتقال بیماری های قابل انتقال از تماس جنسی مانند STIS/HIV/AIDS
اندازه ، طرح و رنگ های متفاوت
تجویز توسط کارکنان بهداشتی
مکانیسم عمل، اثربخشی و نگهداری:
جلوگیری از ریختن مایع منی به داخل واژن و ممانعت از رسیدن اسپرم به تخمک.
اثر بخشی کاندوم با استفاده صحیح، حدود 97 درصد
دور از نور آفتاب، گرما، رطوبت، نور لامپ مهتابی و اشعه ماورای بنفش و در جای خشک و خنک نگهداری شود
روش اورژانس پیشگیری از بارداری Emegency Contraception
توضیح روش :
روشی است که پس از تماس جنسی بدون استفاده از روش مطمئن پیشگیری از بارداری و یا هر موردی که احتمال بارداری ناخواسته پس از تماس جنسی را داشته باشد، تا 120 ساعت از بارداری پیشگیری میکند.این روش توسط کارکنان بهداشتی آموزش دیده ارایه میگردد.بدلیل درصد بالای شکست این روش و مداوم نبودن مصرف آن در مقایسه با سایر روشهای مطمئن ,فقط باید در موارد مشخص از آن استفاده کرد
از این روش نباید به عنوان یک روش دائمی استفاده کرد
مکانیسم عمل :
مکانیسم عمل دقیقا مشخص نیست
1- جلوگیری از تخمک گذاری
2- تاخیر در تخمک گذاری
3- اختلال در حرکات لوله ها
4-اختلال در اندومتر
5-اختلال در نفوذ اسپرم
6-اختلال در لقاح
در اغلب موارد مجموعه ایی از این مکانیسمها در این رو روش موثرند
اثر بخشی :
هر چقدر فاصله زمانی تماس جنسی تا آغاز استفاده از روش کوتاهتر باشد اثر بخشی آن بیشتر است
اثربخشی روش اورژانس پیشگیری از بارداری با قرص لوونورجسترل
حدود 99%و با قرصهای ترکیبی حدود 97%و میزان حاملگی با استفاده
از این روش در صورت استفاده از قرصهای لوونورجسترل حدود 1%و
با استفاده از قرصهای ترکیبی حدود 3% گزارش شده است
نکته مهم :
این روش نباید مورد استفاده دائم قرار گیرد و لازم است که کاربرد آن به موارد خاص زیر محدود گردد :
1-استفاده نکردن از کنتراسپتیوها
2-تجاوز
3-وجود شرایط نشان دهنده استفاده نادرست یا شکست کنتراسپتیوهمراه با داشتن تماس جنسی:
پارگی یا خارج شدن کاندوم
فراموشی خوردن قرص ترکیبی برای سه نوبت پیاپی و قرص شیردهی به مدت بیش از سه ساعت
خروج آی یو دی در زمان غیر از دوران قاعدگی
استفاده از روش طبیعی یا منقطع با شک به تماس جنسی که میتواند منجر به بارداری گردد
تماس جنسی بدون استفاده از روش مطمئن پیشگیری از بارداری
تاخیر بیش از 2 هفته در تزریق آمپول DMPA
تاخیر بیش از سه روز در تزریق آمپولهای ترکیبی
استفاده نادرست از روش طبیعی
استفاده از روش طبیعی یا منقطع با شک به تماس جنسی که میتواند منجر به بارداری گردد
تماس جنسی بدون استفاده از روش مطمئن پیشگیری از بارداری
تاخیر بیش از 2 هفته در تزریق آمپول DMPA
تاخیر بیش از سه روز در تزریق آمپولهای ترکیبی
استفاده نادرست از روش طبیعی
زمان شروع و چگونگی استفاده از EC:
مصرف اولین دوز باید تا فاصله 120 ساعت از تماس جنسی مشکوک صورت گیرد
نحوه مصرف :
1- قرص لوونورجسترل دو عدد یک جا در اولین فرصت
2- قرص LD،4 عدد در اولین فرصت و چهارعدد 12 ساعت بعد
3- قرص تری فازیک،4 عدد قرص سفید در اولین فرصت و چهارعدد 12 ساعت بعد
نکته : در موارد تجاوز جنسی ابتدا خدمت EC به فرد ارائه شود و سپس ارجاع به مراکز تخصصی برای بررسی STISو مسایل دیگر توصیه می گردد
با تشکر از توجه شما